Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 1 van 19

Transcriptie

1 Raadsvoorstel w (, ) :.>,,....'.;' & C u l e m b o r g veraxmooaoetllx W.J. Stegeman ww ouos!k c.ykyu,,kh RvosvEqcasEvkuc 28 mei 2009 Cynthia Scholten ON DE RWERP REG STRAT ENUMMER ESIOMEN BEsLukr De gemeenteraad van Culemborg spreekt zich uit als voorstander van het vooro streven van de Culemborgse gemeenschap om Fair Trade Gemeente te worden. Culemborg Fair Trade Gemeente T ësvarrlxc Voorstel houdt in het traject in te gaan om het predikaat Fair Trade gemeente te (Xlslt/ behalen. Om dît te behalen moet aan 6 criteria worden voldaan. Er wordt een werkgroep opgericht die zich in gaat zetten om deze criteria te behalen. De gemeente Culemborg draagt de trotse naam Mille iumgemeente waarbij AANLEIDING actief een of meerdere van de 8 mille umdoelen worden gesteund. De Gemeente Culemborg richt zich al sinds 1995 voornamelijk op mille iumdoel nummer 1: armoedebes jding, maar ook aan de doelen 7: Er leven meer mensen in een duurzaam leefmilieu en 8: Er is meer eerlijke làandel, schuldverlichting en hulp besteedt de gemeente Culemborg aandacht. Alle regeringen in de wereld zetten zich in voor armoedebestrijding en maken heldere en eerlijke afspraken over goed bestuur en rechtvaardige handel. Er komt een oplossîng voor het schuldenwaags k en rijke landen zorgen voor meer en betere làulp. Het achtste doel beschrijft voomamelijk wat rijke landen moeten doen om de millenniumdoelen te halen: meer hulp geven, meer schulden kwijtschelden en eerlijke afspraken maken over handel. - Ondersteuning van de mille iumdoelen Het achtste millenniumdoel is datgene waarvoor bijvoorbeeld de Wereldwînkels en de Fair Trade Original zich inzetten. Hun doelstelling is: duurzame verbetering van de leef- en werkonastandigheden van georganiseerde boeren en ambachtslieden en van werknemers in ontwikkelingslanden. Dat wordt gerealiseerd door middel van 'eerlijke handel'. Gemeente C:ulembofg Fostbus 136 Tel Info@culemborg.nl Ridderstraat AC Culemborg Fax Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 1 van 19

2 2 z,q wazksuzzvsiro syeuoe. Op introduceerden Stichting Max Havelaar, de landelijke vereniging BCSTAANDE BCLE C)? wereldwinkels en COS Nederland de Nederlandse Fair Trade campagne. Van Met deze campagne wordt het mogelijk gemaakt om Fair Trade Gemeente te worden. Hiervoor moeten de lokale overheid, een deel van de plaatselijke midden- en kleinbedrijven, scholen, kerken en inwoners op alle fronten actief zijn în de eerlijke handel. Het gaat dus niet primair om een status voor de gemeentelijke organisatie maar voor de bredere Culemborgse gemeenschap. 2B. WAAR KAN IK LEZEN WAT HET VASTGESTELDE BESTAANDE BELEID IS? RMDSVOORSTEL. JMR BELEIDSNOTA. JAAR, PAG. BEGROTING. JAAR, PAG. GEDACHTECANG Om het predikaat Fair Trade gemeente te halen moet worden voldaan aan 6 criteria. Deze criteria zijn: 1. Er is een lokale werkgroep actief die de initiatieven neemt om de titel te behalen. Ook zorgt de groep na het behalen van deze titel dat Fair Trade blijft leven binnen de gemeente. De groep is veran oordelijk voor een jaarljkse beoordeling waaruit moet blijken dat de gemeente nog steeds aan de criteria voldoet. De werkgroep is een heterogene groep met vertegenwoordigers uit verschillende werkterreinen waaronder een xzertegenwoordig van de gemeente. 2. De gemeente spreekt zich uit voor Fairtrade. De gemeenteraad en de verschillende gemeentelijke afdelingen verwoorden Fairtrade in hun beleid en handelen hierrtaar. 3. In de plaatselijke winkels worden eerlijke producten duidelijk zichtbaar verkocht. De plaatselijke horeca serveert Fairtrade producten. 4. lokale org isaties (zoals scholen, kerken en verenigingen) en bedrijven gebruiken Fair Trade producten. Er worden activiteiten georganiseerd om de kennis over en de betrokke eid bij Fair Trade te vergroten. 5. Media-aandacht. Er wordt een evenement georganiseerd bij het behalen van de titel en een strategîe ontwikkeld om de campagne lang in het nieuws te houden. 6. Er wordt een mee areninitiatief opgestart, of een kortlopend project gestart met de intentie jaarlijks aandacht voor het onderwerp te vragen en MVO aan te moedigen. ' Na aantoning van het behalen van de 6 criteria mag Culemborg de naam Fair Trade Gemeente gaan voeren, Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 2 van 19

3 Het is van belang dat de genàeente zich uitspreekt voor Fair Trade en daaraan BEOOG D SSFECT. EN HOE METEN WE DAT EFFECW yj 'dyage Ievert maar OOk dat de Wof kgrtzhi)jl 111e t Fair Tritde aan de Slag gaa t. CCIR J Met Fair Trade wordt een kans geboden iets bij te dragen aan millenniulmdoel nummer 8,' er is meer eerlijke handel. De initiële kosten voor 2009 worden geschat op in 500,-- en kunnen ten laste 6E. WAT MAG HCT KOSTEN (PER JAAR U TGE3PLITST). jjen ebracht Van de POSt lnternationale Samenwerking. 5VOr!; Het is van belang dat de gemeente zich uitspreekt voor Fair Trade en daaraan 6F$. WAT S DE PLANNING VOOR REALIW E? een bijdrage levert maar OOk dat de Nverkgroep met Fair Trade aan de slag gaat. Vet Fair Trade wordt een kans geboden iets bij te dragen aan mille iumdoel nummer 8,. er is meer eerlijke handel. In sameuwrerking met Cos Gelderland en SCOS is begonnen met het formeren van de werkgroep. Met vertegenwoordigers van Gemeente, Cos Gelderland, SCOS Milieudefensie, De Wereldwi el en particulieren wordt een start gemaakt met het behalen van de criteria. Ook wordt gezocht naar vertegenwoordigers van de KCB en VOC om hier een bijdrage aan te kunnen leveren. De Gemeente Culemborg wordt geacht een voorbeeldfunc e te vervullen. In het onderzoek naar de huidige Fair Trade situatie binnen de Culemborgse gemeenschap komen ook de înspanningen van de gemeente Culemborg aan bod. Smdenten van Fontys Hogeschool voeren op dit moment een zogenaamde o-meting uit. Dat levert een actueel beeld op van hoe het er in Culemborg op alle fronten voor staat. Gelet op de brede aanpak (inclusief duurzaamheid) kan de gemeente zelf al een fiks aantal onde-erpen als bestaand beleid aangeven. Voorbeelden hiervan zijn: Microkrediet voor huisvesting en kleine bedrijvigheid via Kuyasa Fund, Zuid-Afrika, lid van klimaatverbond, overeenkomst met Nuon over drie windmolens, Bijdrageregeling Burgerinitita evenz deelname aan Fietsen Scoort, Ecowijk Lanxmeer, apierinkoop, planten van bomen ter compensatie van Co2 uitstoot van P emeenteljk wagenpark. Tevens werken wij aan een plan duurzaam inkopen. ï BIJLAG EN Handleiding en achtergronden Fairrrade Gemeente -..0 è...-.' urgemeest en Wethoud an Culemborg,-', t.,.-. p.. - j :.. ' t.....' r'' '-.rlylr) e dris.- '' De burg eester è..' ' -.--' K', e y e Secrzl... r...,..-- j..s..... l * l ' i ' à e' J AK.. f ) = à /. ' z..' '' t., k ',...'...p'''e P. v.d. Veer L--'-2-R.. ù v'atï Schelven ê.z.. a',' Aldus besloten in de vergadering van de Raad, gehouden op 28 mei 2009 De griffier De voorzitter P.J. Peters R. van Schelven V: h Bestuur- & Directieondersteklnîngï csh h' col legevollrstellenà raadsvoorstellenq raadsvoorstel Culemborg Fair Trade Gemeente.doc Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 3 van 19

4 $ j : py V E * Ty q + +, is K : + œ 71.. ' ' ( ( '. <: k( y ( '. > it.-f?.p., o ' ''..'....'....' ' i '. :.. ' y.,......?.,...,:...,). '.. ' '. l : ' y...,:......,..,::ï:.. ' ë FeytEq'f. Fairsterk ' 1' ' i ' '. ' '! '? - 1.*.) ' rty ja te ),#q, ltë Ljbjl),r:ki,,y ')#(: jtt ) y.... ' il...)',.....ë,.('.ë(.. uw gemeente! Handleiding en achtergronden campagne Fairtrade Gemeente' Versie 2008 Jé. cos-sederland Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 4 van 19

5 l rl I (,i ( i rl (4 In Bolgië en Groot-Brinannië is het al een groot succes: Fairtrade Gemeenten. Het publieksinitiatief begon in Engeland, waar Garslang zichzelf in 2000 tot eerste Faidrade Gemeente van de wereld bombardeerde. Zo geeft Garstang actief vorm aan millenniumdoel 8: een wereldwijd padnerschap voor ontwikkeling'. Sindsdien werken gemeenten, bedrijven, inwoners en scholen samen aan eerlijke handel. Al 11 Ianden hebben Fairtrade Gemeenten en nog eens 6 zijn de campagne aan het opzettenz. Het College van Burgemeester en Wethouders van de stad Groningen hoeft in zijn beleidsplan opgenomen dat Groningen graag de eerste Fairtrade Gemeente in Nederland wil worden. Worden zij de eersle Nederlandse Fairtrade Gemeente? En wie wordt de tweede? Op introduceerden Stichting Max Havelaar, de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels en COS Nederland: de Nederlandse Fairtrade Gemeente campagne. ICCO sloot zich er als panner bij aan, zodat nu vier Iandeliike organisaties de campagne aansturen. ICCO maakt de campagne financieel mede mogeiijk. intussen zijn er al in 50 piaatsen in Nederiand initiatieven om Fairtrade Gemeente te worden. Om Fairtrade Gemeente genoemd te mogen worden, moeten de plaats en haar inwoners op alle fronten actief zijn in de eerlijke handel. De titel van Fainrade Gemeente kent de volgende criteria: Er is een lokale werkgroep actief die de initiatieven neemt om de titel te behalen. Nadien zorgt de groep voor de continu'l'teit van de Faidrade Gemeente. De Iokale werkgroep stelt jaarlijks een veran oording op, waaruit moet blijken dat er nog steeds aan de criteria wordt voldaan. De werkgroeg is een heterogene groep met vedegenwoordigers uit verschillende sectoren van de samenlevlng, waaronder indien mogelijk een vedegenwoordiger van de gemeente. De Gemeente spreekt zich uit voor Fairtrade. De gemeenteraad en de verschillende gemeentelijke afdelingen vedalen hun steun voor Fairlrade in hun beleid en handelen hier naar. 3. In de plaalselfjke winkels worden eerlijke productan verkocht, duidelijk zichtbaar. De plaatselijke horeca serveert Fairtrade producten. Lokale organisaties (zoals scholen, kerken en verenigingen) en bedrijven gebruiken Faidrade producten. Er worden, bijvoorbeeld op scholen, activiteiten georganiseerd om de kennis over en de betrokkenheîd bij Fairtrade te vergroten. 5. Media-aandacht. De werkgroep organiseeq Iokale publciciteit rond de campagne. Er wordt een evenement georganiseerd bij het behalen van de titel, en een strategie onlwikkeld om de campagne lang in het nieuws te houden. Op de website van de campagne worden allerlei voorbeelden getoond en ideeën gegeven voor bet behalen van voldaende media-aandacht. 6. Het zesde cràerium is Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, oftewel MVO. Dit is een procescriterium. Om Fairtrade Gemeente te worden, wordt in de gemeente een nieuw initiatief gelanceerd op het gebied van MV(3, gericht of in samenwerking met het lokale bedrijfsleven. Er wordt over dit initiatief dtlidelijk gecœlrmuniceerd. Om de titel te behalen én te behouden wordt ofwel een meerjareninitiatief opgestart. ofwel een kodlopend project gestart met de intentie jaarlijks aandacht voor het onderwerp te vragen en MVO jokaal aan te mcledigen. Zz komt er, naast de aandacht die naar eerlijk consumeren gaat, via dit criterium oc)k aandacht voor scciaal verantwoord produceren in de plaats zeif. In deze handleiding leest u meer Over wat Fairlrade eigenlijk is en wat de titel Fairtrade Gemeente inhoudt. Ook vindt u tips over hoe u van de campagne een graot succes kunt maken. Nog meer weten? Kijk op onze website hxïxw,fainradenemeente.ni Veel leesplezier! Mariken de Bruijn, Coördinator Fafrtrade Gemeenten Nederland 1. Zie biiîzoorbeeld çvww. rn i ile nn iumdoelen n! e n L%êtêbi J'c r! rerèr i u cq g om de ale. nu 73. Zie bii lape 2 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 5 van 19

6 Criterium 1: De Iokale werkgroep De lokale werkgroep is veran oordelijk voor het opzetten en sturen van de lokale campagne. De werkgroep maakt een plan van aanpak waarin beschreven wordt welke stappen men gaat ondernemen om de campagne in d eeigen woonplaats tot een succes te maken. Zij maken het rappod dat naar te landelijke jury gaat om te bekijken of de plaats aan alle criteria voldoet voor de titel Fairtrade Gemeente. Na het behalen van de titel maakt de Iokale werkgroep jaarlijks een beoordeling waaruit moet blijken dat de gemeente nog steeds aan de criteria voldoet. De lokale werkgroep is een heterogene groep met vedegenwoordigers uit verschillende werkterreinen, waaronder een vedegenwoordiger van de gemeente. Criterium 1 Iuidt: Er is een lokale werkgroep aclief die de initiatieven neemt om de titel te behalen. Nadien zorgt de groep voor de continui'teil van de Fairtrade Gemeente. Indîcatoren Indicatoren voor het behalen van criterium 1 : * Er is een lokale werkgroep actief. De werkgroep heeft een projec lan ontwikkeld voor de De gemeente neemt zitting in of steunt de werkgroep * De werkgroep heeft contact met de lokale Wereldwinkel en met het regionale COS. De werkgroep heeft lokaal een O-meting uitgevoerd 3 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 6 van 19

7 Criterium 2: De Gemeente spreekt zich uit vöér Fairtrade Een van de peilers van de Faidrade Gemeente is een actieve lokale overheid. De gemeentelijke organisatie heeft een belangrijke voorbeeldrol voor haar burgers en is bij uitstek in de positie om de campagne Iokaal te stimuleren. Daarnaast is de gemeente ook een afnemer van veel producten uit on ikkelingslanden. Via de Fairtrade Gemeente Campagne kan de gemeente zich een bewuste consument tonen. Concreet is het criterium 2: Het gemeentebestuur spreekt zich uit v6ör Faidrade. De gemeenteraad en de verschillende gemeentelijke afdelingen verwoorden Faidrade in hun beleid en handelen hiernaar. Uitspreken De gemeente kan zich uitspreken voor Fairtrade via een raadsbesiuit De resolutie die hieraan ten grondslag ligt kent de volgende onderdelen: * De gemeente zal de principes van Fairtrade onderdeel laten zijn van aanbestedingen.. De gemeente voert een duurzaam, sociaal subsidiebeleid. Subsidiënten worden gestimuleerd sociaal duurzaam te consumeren. *. De gemeente committeed zich tot het stimuleren van het debat over internationale samenwerking in het algemeen en Fairtrade in het bijzonder De gemeente zegt toe haar communicatiekanalen in te zetten voor het bekender maken van de campagne. Het college zet het onderwerp Fairtrade op de agenda en kijkt waar dit aansluit bij het bestaande beleid Op het gebied van internationale samenwerking, duurzaam inkopen en educatie. Handelen Naast dat een Gemeente zich uitspreekt voor Fairtrade is het ook van belang dat zij er zelf naar handelt. Dit handelen bestaat voor een groot deel uit het opnemen van de principes van Fairtrade in haar aankoopbeleid. Overheden hebben een voorbeeldfunctie als het gaat om een duurzame bedrijfsvoering. Bovendien hebben zij als groot-inkoper veel invloed op de markt. Als zij bij hun inkopen en aanbestedingen scciale duurzaamheidscriteria meenemen, simtlleren zij daarmee Ieveranciers werk te maken van duurzaamheid, Fairtrade maakt daar onderdeel van uit. Zœais Cllke overheid moeten ook gemeenten zich houden aan bepaalde regeis.zo dienen ze de principes van mededinging, gelijkheid van inschril'vers en het verbod op discriminatie te respecteren. Vaak wordt gedachl dat hierdoor ecologische sociale en ethische criteria niet Clpgenamen kunnen worden. Dft is ClnjLlist: stlcriaal duurzaam inkopen is mogelijk binnen de Europese wetgeving. Een inkoper kriigt te maken met Europese richtlil'nen als de aankooo boven een bepaald (drempel,ïbedrag komt. Obl'ectivit'eit en t.ransparantie z in hiertnii slelatelwoorden. Het mee Iaten wegen van de Fairtrafje principes op een obiectieve manier vraagt eztra aandacht maar is goed mcgeliik. Deze scciale duurzaamh.eidseis karl aarl de aanbestedingssp. ecificaties worden toegevoegd. H..et,.3. inisterie van ï./ir.oh, / h..eefl ais ambi.tie dat de IR..i. iksoà./erheid i n bii 1 00% van haar inkcpen duurzaamheid meeneemt; voor provincies gemeenten en waterschappen is dit 75%,. Duurzame inklntarl richt zich niet alleen op het milieu zoals vaak.. wôrrjt verond ersteitj, Het gaat om het vinden van een balans tussen sociaal-economischa onp/ ikkeling het milieu en maatschappëlij'k weizijn. Duurzame cnt'zv'iklleling Clrnvat naast miiieuaspecten Cjus ooi allerlei ondsrkverpen op tiot g ebked van de men.senrachten, zoals het tegengaan van kilnderal'beid' en het slip 'lulerel) varl mirlirnaal aanà.zaardbap'e arb'cidsomstandi.gheden, Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 7 van 19

8 Een andere manier waarop een gemeente in haar handelen toont achter de campagne te staan is door ambtelijke ondersteuning of subsidie beschikbaar te stellen voor de campagne en de Iokale werkgroep. De gemeente verplicht zichzelf om het bewustzijn rond fairtrade op regelmatige basis te promoten via hun eigen informaliekanalen. Om een Fairtrade Gemeente te kunnen worden. dient een gemeente aan te kunnen tonen dat zij eerlijk inkoopt. De Faidrade Gemeente campagne sluit goed aan op het Millenniumdoelen Gemeente. Voor Millennîumgemeenten is de Fairtrade Gemeente Campagne een goed middel om aan de slag te gaan met Millenniumdoel 8. Zie w.millenniumqemeenten.nl Indicatoren Criterium 2: * De gemeente heeft aantoonbaar het besluit genomen deel te nemen aan de campagne. Er is bijv. een raadsbesluit of collegeprogramma beschikbaar waar dat uit blijkt.. 60% van het totale volume van de door de gemeente aangescha e koffie erl/of thee is FLO3 gecedificeerd. De gemeente zit voor deze producten in een traject richting 100% FLO gecenificeerd binnen sjaar. In de gemeentelijke kantines worden minstens 4 verschillende FLO gecedificeerde producten aangeboden. In het aanbestedîngsbeleid van de gemeente zijn de normen van Fairtrade (FLO/IFAT) opgenomen. Dit is terug te vinden in de preselectie documenten en het bestek van de relevante aanbestedingen als catering en bedrijfskleding. 4 *' Promotîe uîtingen in eigen communicaliekanalen'. Op weg naar de titel van Fainrade Gemeente verwachten we dat de gemeente al haar interne en exlerne communicatiekanalen aanspreekt om de campagne bekend te maken onder de burgers en de eigen ambtenarij. Bewijsmateriaal hiervan moet overhandigd worden aan de landelijke jury die bepaalt of de gemeente de tîtel mag gaan dragen. De gemeente faciliteed de campagne (financieel en/of praktisch) é ù y ( yyj ( é y ( '.,. )' 5 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 8 van 19

9 Criterium 3: Fairtrade is zichtbaar beschikbaar in winkels en horeca Criterium 3 wordt als volgt verwoord: In de plaatselijke winkels worden eerlijke producten duidelijk zichlbaar verkocht. De plaatselijke horeca serveerl faidrade producten en informeed de klant hierover. Er zijn indicatoren vastgesteld per aantal inwoners en per winkelbranche. De winkels en horecazaken moeten communiceren Clver het feit dat zij fainradeproducten verkopen of serveren. Campagnefolders, posters, draamstickers, Iandelijk of zelf gemaakt informeren de klanten. Het ondernemers vrij om in samenspraak met de Iokale werkgroep andere malerialen te onmikkelen om klanten te informeren. Indicatoren criterium 3 Hieronder zie je in twee schema's hoevqel winkels en horecagelegenheden deeinemen aan de campagne, wiit je jouw gemeente een Fairtrade Gemeente kunnen noemen. Er zijn 6 categorieën van gemeentegroone naar inwonersaantal. Links kunt u zien in welke categorie uw gemeente valt. Vervolgens kunt u zien hoeveel kledingwinkels er in uw plaats eerlijke kleding dienen te verkopen wilt u de titel verdienen, de kolom ernaast loont het aantal supermaéten dat eerlijke producten dient te verkopen, etc. Aantal of é winkels per branche Aantal wlhkels in Aantal % Wereldwinkel of de Supermarkten Giftshops en overige Fair Trade Kledingbranche huishoqdçllke Winkel* winkels Inwonersaanlal Kleiner dan kledingwinkel 1 supermarkt (Waar aanwezig) 1 inwoners 100% tot % tot % tot % 2 I l tot 'l-lq 1 5% tot % Groter dan j % 3 I. j r i, Deze w-iilkels geven een extra invulling aan de Faidrade Gemeente, Daarom mogen gemeenten die andefe indicatoren rèiet halen de Wereldwinkels inzetten als compensatie. Bijvoorbeeld als targets voor kledingsïkinkels stlparmarkten of horeca niet gehaald worden. De werkgroep dient hiervoor een cempensatielzogrstei in te Jienen bij de landelijke stuurgroep. ' b'':(e tjiiî & I Horeca in absolute ) Overige branches, l 1 I! i I recreatie I aantallelî 1 lnsç Vis en hout? I Inwonersaantal. l, Kleinef dan % I 1 ' f winkei of kraarn j I, 1, r inwoners, : r tcit %! 2 r 2 1 O k 4 4 i 30,000 tot 50,000! 20 / k l r, j tot é J 6 ; 4 O! 8 l tot h u q ! 1! i y y y , -.- j 1 G rote r éi a rè! J./z j ë j! rih'f)t..à t..)r.rhtl I I li! Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 9 van 19

10 Uitleg pef branche ::0 Kledîngbranche: Minimaal vier verschillende kledingstukken zijn 'fair' in een winkel, wil de winkel meetellen. Faire kleding is in deze campagne: Kleding gemaakt van Max Havelaar aecedificeerd katoen en overige kleding met een sociaal duurzaam karakter. waaronder kleding wordt verstaan van daelnemers in de Fairwear Foundation en kleding van organisaties aangesloten bij Made-Bv. Meer infor..maxhavelaar.nl w.fai ear.nl w made-bv.nl De Iokale werkgroep communiceed aan de inwoners welke winkels faire kleding verkopen. Kledingwinkels zijn niet verplicht te tonen dat ze deel uitmaken van de campagne d.m.v. campagnematerialen wel moet dit aangemoedigd worden door de werkgroep. ::::). Supenarktbranche.' (incl. natuuwoedingsbranche) De winkel dien! zowel fairtrade producten te verkopen op de versafdeling, in het lhee en ko ieschap en bij de overige kruidenierswaren. Zie hieronder hoeveel producten dit zijn per afdelinwschap.. Versafdelinn: Minimaal 2 verschillende producten (denk aan ananas, banaan, mango, sinaasappel, etc. *' Koffie- en thea-schan: Minimaal 4 verschillende producten (denk aan thee, koffie) rietsuiker) *. ''Overinen in K&W afdelinn' (kruidenierswaren): minimaal 4 verschillende producten, opgedeeld over de verschillende schappen: Ontbijtschap: denk aan hagelslag, honing, choropxta. lnternationale straat (rijst, pasta's e.d.): clenk aan rjsk noedels : Bier & frisdrank: denk aan sappen. Snoepafdeling: denk aan chocoladerepen, snoepjes ::::: Giftshops: Een cadeauwinkel telt mee als er minimaal één productlijn van minimaal vier verschillende fairtrade produclen in de winkel is. Leveranciers hiervoor: gecedificeerde importeurs van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels, organisaties met het Fair Trade Organisatie Iabel (Ieden van IFA'D & productea gemaakt van Max Havelaar gecenificeerde materialen, zoals katoen. Ook online giftshops met het postadres in uw gemeente tellen mee. ::::). WereldWinkel Of andere Fair Trade Winkel: Winkels waarvan meer dan 60% van de omzet uit fairtrade gecedificeerde producten bestaat, kunnen de plaals die de titel Fairtrade Gemeente wii behalen, bonuspunten opleveren. Deze winkels krijgen een slatus aparte in de Gampagne. Zij tellen mee als ze duidelijk communiceren dat zij een Fair assodiment hebben en de communicatiemiddelen van de campagne inzetten. Fair....,,. assodiment bestaat uit: producten Van gecedificeerde importeurs Van ë 'ë.... :.?. ' de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels, producten van E ' ' organisaties met het F'Irlabel & producten gemaakt van Max ' ' ' ' Havelaar gecedificeerde materialen zoals katoen. Daarnaast vallen *..... ' ' '.! ( ' ' ' k ook producten met het MSC en het FSC keurmerk hieronder. ) s in # : t (, t = Vriie tîid en recçeatie: Dank hierbij aan VVV'S die eerlijke producten verkopen, specifiek gemaakt voor de Iokale markt, zoals speciale eerlijke 'Tilburgkoffie'of Fairtrade 'Groningensnoep', maar ook aan campingwinkels of winkels bij huisjesparken die cafés's, restaurants en winkeltjes hebben. Zij tellen mee afs ze minstens 2 Fairtrade producten in het schap of op de menu/drankenkaa hebben staan en dit duidelijk tonen. Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 10 van 19

11 = Horeca: Op te deîen in Cafés en restaurants Cafés: Minimaal 2 dranken op de kaart zijn Fairlrade. Denk aan: wijn, bier, koffie, thee. De cafés tonen dat zij deelnemen aan de campagne. Hiervoor worden materialen ontwikkeld. Restaurants: Minimaal 2 gerechten hebben fairlrade ingrediënten. Dit staat ook op de kaart vermeld. = Overige branches: Om Faidrade Gemeente te worden, is het van belang ook de overige branches te betrekken die hieronder vermeld worden. overige branches'' telt mee als een gebeel, dus u kunt of een aantal speelgoedwinkels mee Iaten doen, of bijvoorbeeld een viskraam en een slijterij. Binnen de ''overige branches'' moet u dus een totaal aanlai deelnemende winkejs bereid vinden, zoals vermeld in de kolom Visbranche: Viswinkels en kramen (bijvoorbeeld op de markl) die 6:. t Y ' V W'A. s deelnemen aan de campagne hebben minimaal 2 vissoorten te.1.'. E -.. 'Lb >.....' -.,. 'i' koop met bet MSC (Marine Slewardship Counsel) keurmerk. 4*..... ' '-.. ',$'. '..'..,'. '' ' %. h +< *' Soeelnoedbranche; minirnaal 1 product uit Faidrade. -.:' te * Juweliers- en Uumerkenbranche: minimaal 1 product uit Fairlrade IX'.r > 'jù.. 4.,4133 * Sliiters/ drankenhandel: minimaal 4 producten uit Faidrade (wijnl). Doo Noi z/âlf Rranche: minimaal 2 producten uit Faidrade bijvoorbeeld gordijnen met Max Havelaar keurmerk. of i'ninimaal 10 producten met Tuincentra: minimaal 1 Fairtrade productlijn bestaande uit minimaal 6 producten met schapkaart van de campagne * Tankstalions: minimaal 1 product uit Bakkers: minimaa! 1 product met faire K&& AA 'J j.' '' ) ï''. ' œ ï' 1-.t-1' u1<- k 0. k. '... ' FAIR Wték cùnokiknk Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 11 van 19

12 Criterium 4: Kennis over en gebruik van Fairtrade bij bedrijven en organisaties groeit Criterium 3 is als volgt verwoord: Lokale organisaties en bedrijven gebruiken Fairtrade producten. Er worden activiteiten georganlseerd om de kennis over en de betrokkenheid bij Fairtrade te vergroten. Lokale oroanisaties: denk aan het gebruik van Faidrade producten in kantînes van scholen, geloofsgemeenschappen en (sponlverenigingen. Lokale bedriiven: denk aan kantines van kantoren, maar ook het MKB: kapperszaken, autoverkopers etc. die eerlijke koffie en thee schenken aan de klanten lellen mee. lndicatoren: * Bedrijven en organisaties dienen aan te tonen dat zij eerlijke producten inkopen en meedoen aan de campagne-uringen. * Van bedrijven worden minder educatieve inspanningen verwacht dan van organîsaties. Organisaties kunnen aandacht vragen voor Fairtrade tijdens bijeenkomsten en meedoen aan aclies. Bijvoor eld scholen, vrouwenorganisaties, kerken, etc. Aantal Aantal Bedri'ven Or anisaties Inwoneraantal Minder dan inwoners tot tot tot tot Groter dan Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 12 van 19

13 Criterium 5 : Media-aandacht Het verkrijgen van media-aandacht voor de campagne is zo belangrijk dat het een apart criterium is. Tegelijkedijd wordt verwacht dat een plaats die dqelneemt in de campagne, per bereikt criterium aandacht van de media zoekt. Telkens er een nieuw criterium bereikt is. wordt de pers opnieuw ingelicht, een evenement kan georganiseerd worden bij het behalen van de titel, en een strategie moet ontwikkeld worden om het lang in het nieuws te houden. Hierdoor beœikt men een groot deel van de bevolking en voelen Iokale bedrijven en organisaties zich gewaardeerd voor hun engagement. Het 4* criterium Iuidt: Media-aandacbt Er wordl een evenement georganis rd en een strategie ontwikkeld om de campagne Iang in het nieuws te houden. Op de website van de campagne worden voorbeelden getoond en ideeën gegeven voor het behalen van voldoende media-aandacht. Radio kranten en televisie zijn de voornaamste informatiebronnen. Ze bereiken veel meer mensen dan de meeste evenementen aankunneh. Hoe meer publiciteit je in de lokale medîa hebt, hoe meer mensen over Fairtrade horen. Probeer dus om tijdens de campagne geregeld inleressante berichten te verspreiden. De oprichting van een Iokale werkgroep is het eerst punt waar media-aandacht mee verkregen kan worden. Hiermee wordt de lokale campagne gestal't. lndicatoren: De indicatoren die meewegen om te bepalen of dit criterium gehaald is zijn! * Het publiciteits evenement is uitgevoerd * Een cammunicatieplan van de lokale werkgroep: Het plan geeft antwoord op de vragen: wat wordt aan wie, waar en wanneer, op welke wiize Een knipselmap met alle lokaal verschanen publicaties over de campagne toont de resultaten van het communicatieplanr minimaal 6 inhoudejijke adikelen ot optredens voor radio of TV.. (digitaal) promotiemateriaal van welke bedrijven, winkels en crganisaties er aan de campagne deelnemen is beschikbaar voor en wordt verspreid onder de inwoners van de gemeente 1. Azz V ï * y, ' 2.- jj.. r./. Tà.s4 v.p y,z 4<* < #x. q o j. a4 of y < E!' = t.....ëè'è' -.'... -m y. ;,4, # % y. y % ) '. ;. '2:. hy y:, yzy ë.y r.. y.,.,. ''. y x ''ï é ':- 'ï in î- î'..: te iï ' i 1. 't' î : ' '''''-''''' N. Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 13 van 19

14 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 14 van 19

15 Criterium 6: MVO Maatschappelb'k Veran oord Ondernemen (MVV is een resultaatgerl'cht proces waarbl een bedrlf over de gehele keten van zé/n activiteiten veran oordelt'kheid neemt over de effecten van deze acti'viteten op sociaal, ecologisch en en economl ch gebiei daarover veran oording aflegt en (fe dialoog aangaat met belanghebbenden. Om Fairtrade Gemeente te worden wordt in de gemeente een nieuw initiatief gelanceerd op het gebied van MVO. Er wordt over dit initiatief duidelijk gecommuniceerd. Criterium 6 Om de titel te behalen én te behouden wordt ofwel een meerjarenlnitiatief opgestalt olwel een korllopend project geslarl met de intenlie jaarlijks aandacht voor het onderwerp te vragen en MVO bij het lokale bedrijfsleven aan te moedigen. Hierbij kan gedacht worden aan een deba enreeks aan het opzetten van een Iokaal Mvo-netwerk of door jaarlijks met een bepaalde sector of branche aan de slag te gaan. Het doel van dit criterium is het geven van een prikkel om debatten te stimuleren. De werkgroep kan Iokaal beslissen welke invulling zij er aan geeh. Wel is het zo dat het referentiekader vac het MVOplatform de basis is voor de invulling van het begrip MVO. Het gaat dus om MVO in een internationale setjng, begrippen als ketenverantwoordelijkheid en transparantie zijn hierbij van belang. Zie onder 'Wat is MVO?' voor meer achtergrondinformatie, of bekijk het inhoudelijke hoofdstuk in deze handleiting over MVO en Fairtrade. Kenniscentra waar gebruik van kan worden gemaakt bij de agendasening van dit criterium zijn: * Mvo-Nederland die per branche informatie verstrekken en trainingen geven. Mvo-pla orm. Het DBO programma voor overheden (DBO: Duurzame Bedrijfsvoering Overheden) uitgevoerd door Senter De regionale Kamer van Koophandel Dit criterium gaat niet over het consameren van producten vooëkomend uit Vvo-initiatieven. Hel gaat expliciet over duurzame productieprocessen, vooral in internationaal perspectief. Indicatoren criterium 6 De lokaie werkgroep heeft tenminste een lokaa, evenemarlt georganiseerd op het gebied van MVO. Bîlvoorbeeld een debat, expositie, of markt) De l,okale werkgroep is in contacl met Iokale en nationape spelers op het gebied k'an M'v'O Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 15 van 19

16 Bijlage 1 : Overzicht Fairtrade producten en Ieverancïers Eerlijke handel of fairtrade bevordert het volgen van sociale en ecologische regels bij internatîonale handel, in het bijzonder bij de export van arme Ianden naar het e'i'ndustrialiseerde westen. Via fairtrade kunnen consumenten in hun aankoopgedrag een g bijdrage leveren aan urmoedebestrijding. Een eerlijke prijs betekent namelijk dat boeren en roducenten in ontwikkelingslanden zich op eigen kracht kunnen ontwikkelingen. P Er zijn heel veel fairtrade producten op de markt. Hier volgt een korte impressie van het aanbod : Eten en drinken : Koffie, thee: wijn, broodbeleg, suiker, bier, chocolade, koek, babbelaars, noten, ijs, snacks, eslirepenr rijst, kruiden, vruchtensappen, tappenades, olîe en azijn, quinua, noedels, m u iapads. Overiae: Speelgoed : Woonasso/iment: Sieraden : Kleding en katoen: Spi tueel: Papier en schrijfwaren: Produden die Vallen Onder de campagne 'Fairtrade Gemeente' zijn te herkennen aan de Volgende (keurlmerken6: o.a. puzzels, spellen, knuffels, poppenhuizen, krukjes fotolijstjes, beeldjes, schalen, selwies, glazen, tafelkleden, vazen, manden, etc. o.a. kettingen, ringen en armbanden o.a. spijkerbroeken, T-shil'ts en jassen voor volwassenen en voor kids. Handdoeken en theedoeken wierook, boeddha's, kaarsen bureauaccessoires, handgeschept papier en gerecycled papier, ansichtkaaâen F'roducten Herkenbaar dçlçlr-- Meer informaue: Koffie, thee, Het Max Havelaar chocolade, fruit, keurmerk voor Fairtrade groenten, www faiqradenet, katoen kruiden ' 'ikbenoke.nl, z www, Fijst SU i IQCF i' 1 Msc-keurmerk voor wilde vis i Stewardship. ( M a r ne Vis. Council) 5 zie vcor meer icformatie over de campaa. ne: xhfàt''.:ï t/stradecelè aefile.ni Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 16 van 19

17 Fairtrade original koopt rod ucten ond e r f a i re *,, n rs 't k l Rhandelsvoorwaarden in bij ''.' '11?.11 Diverse.. w.fairtrade.n! producten producenten, als mogelijk via het Max Havelaar keurmerk voor Fàirtrade, Fsc-keurmerk. Hout en Papier (rorest stewardship wwwfscnl.oro council) Eb-sc l XRME K de l I. Katoen met Max Havelaar Keurmerk 1 I. F airtrade 7,,.. l ; I koor l! * Kleding van deelnemers 'FAIR Wçvw.fair'lear.nl. v/v-.made-bt,s.n! Kledjng j Fairwear Fou ndation Flj!l //ww.kledinochecker.nl * Kleding van organisaties ' aangesloten bij Made-By, * Producten die te koop zijn in de Wereldwinkels en die afgenomen zijn vla importeurs erkend door de Landelijke w.maxhavelaar.nl Vereniging van Wereldwinkels w.faiqradenet,. Produden gemaakt van materialen met Kado s, sieraden het Max Havelaar keurmerk voor e.d. w v.ifat.orq Fairtrade 4'.? (zie Iijst Producten va n IF/W-leden j. V '... i m p o r't e u r s ) (Globa I network of jl yxn Fairtrade Organizations) i't'fnï 6 l xs+..z.: FFp-label l ( F'air Flowers Fa ir Plants) '' -. : 1' fajrfjoçversfaifu. Iants.corn 1 t BI oemen en planten l I WWW' l, Fairtrade markt is momenteel sterk in beweging, repelmatig duiken er nieuwe initiatieï en op om armoede in ontwikkelingslanden te bestrijden via het bevorderen van eerlljke handel. De bovenstaande Iijst is daarom zeker niet uitputtend. Fairtrade produden of het bevorderen van eerlijke handel is een concreet vcorbeeld van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Voor meer informatie over dit bredere th em a : vkwhx.mh/onederland nu vkww.mk/o-ola/' crm r1l Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 17 van 19

18 E ijll (j (, :! Landen met Fairtrade Gemeentes 1. Groot-Brittannië: Engeland, Wales, Schotland, Noord-lerland 2. Frankrijk 3. lerland 4. België (varlant voor Vlaanderen en voor Wallonië) 5. Australië 6. Noorwegen 7. Zweden 8. USA 9- Canada 10. Italië 11. Denemarken Landen met cam a ne in de maak 1. Nederland 2. Duitsland 3. S an'e 4. Slowaki'e 5. Zwitserland 6. Denemarken Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 18 van 19

19 Bijlage 3: Fairtrade; wat is dat? Faidrade bestrijdt armoede in on ikkelingslanden die de uitkomst is van onrechtvaardige wereldhandel. Fairtrade maakt producenten en hun kopers samen veran oordelijk voor verbeterfng. Het is bij uitstek een on ikkelingsmodel, dat armoede en achterstand wil omzetten in vooruitgang en ontwikkeling. Faillrade wil zeggen dat producenten voor hun producten een prijs krijgen die voldoet om enerzjds in hun Ievensonderhoud en dat van hun gezin te voorzien, maar ook mogelijkheden biedt om bijvoorbeeld te investeren in hun bedrijf, in sociale projecten in hun dorp of de coöperatie waar ze bij zijn aangesloten steunt in diverse activiteiten. Daar kunnen ook aspecten van biologische en milieuvriendelijke productie een rol bij spelen. Op die manier wortjt de concurrentiepositie versterkt en krijgeo deze producenten meer kansen op de wereldmarkt. De doelgroep is: Producenten en werkers die in de handelsketen worden gemarginaliseerd. In sommige producten wordt alleen gewerkt met kleine boeren en handwerklieden. Keurmerken en Iabels die voor deze campagne onder Faidrade vallen zijn: * FLO/ Max Havetaar gecedificeerde producten. Tegenwoordig tellen de registefs van FLO ruim 500 (groepen van) producenten en meer dan traders. Meer dan 1 miljoen families genieten zo rechtsreeks van de inkomsten van eerlijke bandel. Dat zowel het aantal geregistreerde producenten als het aantal traders en Max Havelaar-licentiehouders stijgen, toont aan de ene kant het open karakter van het systeem en aan de andere kant dat de interesse voor eerlijke handel in de hele wereld groeit. De Oké producten vallen onder de FLO gecedificeerde producten. Producten van organisaties die Iid zijn van IFAT. IFAT is het mandiale netwerk van betrokkenen bij Fainrade. Het FTO label toont welke bedrijven actief zijn in Fairlrade. Dit zijn er momenteel meer dan 150. Bedrijfskleding van Ieveranciers die ljd zijn van de Fairwear Foundation en kleding met het Made- By label: Made-By is zelf geen keurmerk, maar gebruikt SA8OO0 cedificering en biologische katoen. Made-by helpt modemerken om duurzaam te worden. Producten die afgenomen zijn via importeurs erkend docr de Landelijke Vereniging van laerelds/inkels. Duurzame keurmerken voor andere producten zoals FSC voar hout en MSC vcor vjs. Zl'e ':)(l Qe :lzïb'ele iiitc? birl''.3 e $ u, u, -. ;! 1..t q czse. Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 19 van 19