RAADSGRiFFiE DORDRECHT" ] T\nr<\vpr\\t. ~ ööt~i7 "~~TSPTTj~"~ L/OrurcLi l L. Ontvangen: A t A ör!rrier: Fp A'M/ ].^ "^~" l/

Transcriptie

1 emeentebestuur RAADSRiFFiE DORDRECH" ] \nr<\vpr\\t ~ öö~i7 "~~SPj~"~ L/OrurcLi l L Ontvangen: A t A ör!rrier: Fp A'M/ ].^ "^~" l/ Commissie Qè\J_ D!V ieam 2 i BESLUI Nr. SD/2004/64 Het COLLEE van BUREMEESER en WEHOUDERS van de gemeente DORDRECH; gezien het voorstel d.d. 12 januari 2004; verwijzende naar de Rapportage Benchmark Abw 2003, kring 1 ; BESLUI: 1. kennis te nemen van de Abw benchmark 2003; 2. verbeterpunten mee te nemen in verdere uitwerking van nieuw beleid op grond van de strategische agenda van de Sociale Dienst; 3. deel te nemen aan benchmark 2004; 4. de commissie Onderwijs en Welzijn hierover te informeren. Aldus vastgesteld in de vergadering van 20 januari de secretaris de burgemeester

2 Benchmark Abw Inleiding In 2003 heeft de sociale dienst voor de vierde maal deelgenomen aan de Abw benchmark. Bijgaand treft u aan de verkorte rapportage met kernindicatoren en als bijlage het volledige rapport. De benchmark is één van de instrumenten in het kader van kwaliteitsbeheer en -verbetering. Centraal staat de vergelijking van gegevens en prestaties met die van andere gemeenten. Beoogd wordt door vergelijking van uitkomsten en analyse van achterliggende verklaringen de eigen prestaties te verbeteren. Zicht hebben op de kwaliteit en de prestaties wordt mat de Wet Werk en Bijstand voor de sociale dienst alleen maar belangrijker. De organisatie van de Abw benchmark is in handen van de aan de VN gelieerde projectorganisatie "Benchmark Werk, Inkomen & Zorg'. De benchmark wordt in principe jaarlijks uitgevoerd. In 2003 hebben zo'n 75 gemeenten/sociale diensten deelgenomen waaronder veel grotere gemeenten. en opzichte van vorig jaar is het aantal deelnemers gedaald. Voor het voortbestaan van de benchmark is dit geen goede zaak. Veel - met name kleinere - gemeenten hebben moeite om aan de noodzakelijke informatie-uitvraag te kunnen voldoen. Andere achten het niet nodig om elk jaar mee te doen. Zowel vanuit het ministerie van SZW als vanuit de VN en Divosa zijn initietieven ondernomen om gemeenten te doordringen van het belang van de benchmark in het kader van de WWB en dus om deel te gaan of blijven nemen. 2. Opzet benchmark 2003 De opzet van de benchmark 2003 is nagenoeg gelijk aan die van vorig jaar. In die zin is nu een redelijk stabiel modet ontwikkeld. Stabiliteit van het model en opzet verhoogt de kwaliteit van de benchmark omdat trendanalyses mogelijk zijn. Basis van de benchmark is een vragenlijst van zo'n 150 vragen. Daar waar mogelijk zijn gegevens gebaseerd op 'harde' gegevensbronnen als CBS-informatie en gecertificeerde verantwoordingsinformatie (kwartaal- en jaardeclaraties). Het verzamelen en analyseren van gegevens vind plaats in zogenaamde 'kringen' van min of meer gelijke gemeenten. Selectiecriteria zijn vooral het inwonertal en aantal bijstandsklanten. In 2003 zijn wij ingedeeld geweest in een kring van grote gemeente: roningen, Enschede, Arnhem, Nijmegen, Amsterdam, Breda, Dan Bosch, ilburg en Maastricht. In het eindrapport worden onze resultaten afgezet tegen de resultaten van de andere kringgemeenten en het gemiddelde van alle deelnemers {landelijk}. 3. De inhoud De benchmark richt zich op de hoofdtaken van de sociale dianst en kent de volgende opbouw: 1. Inkomen. Het verstrekken van Abw uitkeringen. Onderscheid wordt gemaakt in de volgende taakgebieden: aanvraag, heronderzoek, beëindiging, terugvordering en verhaal, bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik, debrteurenbeheer en bijzondere bijstand. 2. Reïntegratie. Ontwikkeling van het klantenbestand en bevordering van uitstroom. 3. Zorg: bijzondere bijstand Benchmark Abw 3003

3 Per taak zijn indicatoren geformuleerd waarmee de efficiëntie en effectiviteit wordt beoordeeld. Zo wordt bijvoorbeeld: de effectiviteit van rechtmatigheid beoordeeld naar frequentie en tijdigheid van onderzoek " de effectiviteit van de intake wordt bezien aan de hand van de gemiddelde snelheid van afhandeling en de juistheid van de genomen beslissingen (percentage gegronde bezwaarschriften) Naast efficiëntie en effectiviteit wordt de cliëntgerichtheid van de sociale dienst beoordeeld. De betrouwbaarheid van de informatie is ten opzichte van de voorgaande benchmarkronde wederom verbeterd. In toenemende mate wordt data gehaald uit officiële verantwoordingsgegevens die voorzien zijn van accountantsverklaringen of data met duidelijke definities (CBS info). Niettemin blijken nog steeds gegevens nodig uit 'eigen' gemeentelijke registraties. esteld kan worden dat de resultaten gemeten naar effectiviteit betrouwbaarder zijn. Dit is grotendeels gebaseerd op 'harde' gegevensbronnen (CBS, declaraties). Over de informatie die direct afkomstig is van gemeenten bestaat weinig onduidelijkheid: definities zijn helder omschreven. Het vergelijken van efficiëntie is veel lastiger gebleken. Van diverse kanten zijn al pogingen gewaagd om de doelmatigheid van sociale diensten beter te kunnen vergelijken. elkens wordt op dezelfde beperking gestuit namelijk dat de definitie van (deel-)processen zeer lastig is vast te stellen. Elke sociale dienst is anders ingericht en heeft daardoor een verschillend perspectief op formatie en kosten. Het meten van efficiëntie van deelprocessen heeft daarom in de benchmark geen prominente plaats; wel de efficëntie van de sociale dienst als geheel. Vanuit vorige benchmarkronden en andere onderzoeken is gebleken dat op dit abstractieniveau de bedrijfsvoering goed vergelijkbaar is. 4. Resultaten In deze paragraaf wordt kort ingegaan op de belangrijkste bevindingen in het eindrapport. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naarde verkorte rapportage en het volledige eindrapport. Uit de rapportage kan in ieder geval de conclusie worden getrokken dat de sociale dienst Dordrecht gewoon goed presteert. Op bijna alle kengetallen zijn de resultaten beter dan gemiddeld in de kring of landelijk. evens is de doelmatigheid hoger dan in andere (grote) gemeenten. rend - vergelijking met voorgaande jaren De opbrengsten uit terugvordering en verhaal zijn zeer hoog geweest. Zowel ten opzichte van voorgaande jaren in Dordrecht als ten opzichte van andere gemeenten. Het ziekteverzuimpercentage is sterk gedaald: van ruim 12% in 2001 naar 8,6% in De doorlooptijd van een aanvraag is flink gestegen. Achtergrond is de problematiek die in 2002 gespeeld heeft in de samenwerking met het CWI. Bijzondere bijstand: het verschil tussen 2001 en 2002 komt door een definitieverschil. In 2001 zijn de uitgaven gerelateerd aan het aantal bijstandsklanten; in 2002 aan een bredere doelgroep (minima < 105%).» De uitvoeringskosten nemen in Dordrecht, evenals in andere gemeenten, toe. De toenemende inspanningen van gemeenten om de uitstroom van klanten te verhogen is een belangrijke verklaring. Daarnaast is sprake van reguliere loon- en prijsstijgingen en een licht afnemend klantenbestand. Benchmark - vergelijking met anderen De ontwikkeling van het klantenbestand is in 2002, zoals ook uit eerdere analyses is gebleken, gunstiger geweest dan landelijk en kringgemiddeld. Mede met het oog op de financiering in de WWB is dit een belangrijk gegeven. Vooral de uitstroom uit de bijstand is hoger dan in andere gemeenten. Benchmark Abw 2003

4 Overigens zijn de percentages iets lager dan eerder gesignaleerd in managementrapportages en jaarrekening omdat in de benchmarkcijfers ook de 65-plussers zitten waar een gestage toename is waar te nemen. De rechtmatigheid is op orde. De tijdigheid van onderzoek is beter dan landelijk of kringgemiddeld De uitvoeringskosten in Dordrecht liggen aanmerkelijk lager dan in de kring of landelijk gemiddeld. Hoewel de resultaten van Dordrecht goed zijn, biedt het eindrapport ook aanknopingspunten voor verbetering. Aandacht voor nader onderzoek verdienen in elk geval de volgende punten: In Dordrecht worden relatief veel voorschotten verstrekt. Voorschotten kunnen een signaal zijn voor (te) lange doorlooptijden maar vormen ook een dure (tussen-)oplossing. Bij ontdekte fraude is het gemiddelde fraudebedrag aan de hoge kant. Dit kan een signaal zijn voor late ontdekking. Een relatief klein deel van ons klantenbestand zit in een activerings- of uitstroomtraject. Wij leggen ten opzichte van andere gemeenten weinig maatregelen op. 5. Vervolg.Inmiddels hebben wij vier benchmarkrondes doorlopen. De kwaliteit van de eindrapporten is gestabiliseerd. De uitkomsten zijn redelijk betrouwbaar. In principe is de benchmark een jaarlijks terugkerend proces. Mee blijven doen is zeker zinvol: 1 Vergelijking met anderen is complementair aan andere instrumenten in het kader van kwaliteitsbeheer. De relatieve prestaties van de gemeente worden met de Wet Werk en Bijstand vanaf 2004 alleen maar belangrijker. De benchmarkkring geeft een ingang tot contacten met andere, min of meer vergelijkbare, gemeenten op diverse gebieden: bedrijfsvoering, beleidsontwikkeling en informatie-uitwisseling. Verbeterpunten uit de benchmarkrapportage zullen worden meegenomen in de verdere uitwerking van de strategische agenda van de sociale dienst. Beleidsvoorstellen zullen in het voorjaar gepresenteerd worden. Deelname benchmark 2004 De benchmark gaat door in 2004 met een aantal verschillen. eprobeerd wordt de actualiteit van de benchmark te vergroten. In de benchmark 2004 staat de uitvoering in het jaar 2004 centraal en niet meer, zoals tot op heden, het jaar t-1. Met de WWB bestaat er ook meer behoefte aan dit type informatie. Er komen tussentijdse rapportages over de ontwikkeling in 2004 gebaseerd op 'harde' gegevensbronnen (CBS). Daarnaast wordt de informatie-uitvraag aan gemeenten fors verminderd. Daar waar in het kader van de benchmark 2003 nog 150 vragen aan de gemeente werden voorgelegd zijn dat er in 2004 nog maar zo'n 30. en slotte beëindigt het ministerie van SZW haar financiële steun aan de benchmark. De eigen bijdrage van gemeenten zal hierdoor stijgen. Bij deelname komt de bijdrage voor Dordrecht op zo'n 6.000,-. Besluit Kennis nemen van de Abw benchmark 2003 Verbeterpunten meenemen in verdere uitwerking van het nieuwe beleid op grond van de strategische agenda van de sociale dienst Deelnemen aan benchmark 2004 Benchmark Abw 2003

5 Brief op maat; de verkorte rapportage Benchmark Abw, voor de gemeente Dordrecht. Inleiding Voor de brief op maat 2003 is een selectie van kemindicatoren gemaakt. Deze indicatoren, -waarvan de betrouwbaarheid en validiteit boog zijn, geven aan hoe doeltreffend uw sociale dienst werkt op de taakgebieden inkomensvoorziening, uitstroom, zorg, misbruik en oneigenlijk gebruik, en personeel & organisatie. De kosten per product (doelmatigheid) blijven daarentegen buiten beschouwing. Dit in verband mét onvolkomenheden in het materiaal och is dit inzicht wel van belang, reden om in de vragenlijst 2003 te informeren naar de hoeveelheid fte's die men toerekent aan de totale afdeling/dienst sociale zaken. Dit maakt het mogelijk om in ieder geval op het niveau van de afdeling/dienst sociale zaken betrouwbare uitspraken te doen over de doelmatigheid. 1. Uitvoeringskosten Bevinding uit de benchmark De totale uitvoeringskosten Abw per cliënt van uw sociale dienst zijn Dit is laag ten opzichte van sociale diensten met een vergelijkbaar aantal cliënten ( 1505). Reactie gemeente een opmerkingen 2. Inkomensvoorziening Het zorgdragen voor een inkomen is één van de opdrachten die de Abw aan gemeenten geeft. De doeltreffendheid op dit onderdeel beoordelen we aan de hand van drie indicatoren: de snelheid van de afhandeling van de aanvraag, de tijdigheid van het heronderzoek en de terugvorderingsquote. Bevinding uit de benchmark (snelheid van afhandeling van de aanvraag) Volgens de Abw mag de afhandeling van de aanvraag voor een bijstandsuitkering in beginsel maximaal 56 dagen duren. De snelheid van de afhandeling van de aanvraag van uw sociale dienst is 44 dagen. Wat ongeveer even snel is als vergelijkbare sociale diensten (42 dagen). Reactie gemeente een opmerkingen Bevinding vit de benchmatk (tijdigheid heronderzoek) De indicator 'tijdigheid heronderzoek' geeft aan wat het percentage heronderzoeken is dat binnen de wettelijk vereiste termijn van 8 maanden of de termijn volgens het gemeentelijk heronderzoeksplan is uitgevoerd. In uw sociale dienst is het percentage tijdig uitgevoerde heronderzoeken 90,6%. Dit is boven het gemiddelde van sociale diensten met een gelijke omvang (87,7%). Reactie gemeente een opmerkingen ABW-BENCHMARKRESULAEN VAN DE SOCIAIE DIENS Dordrecht

6 Bevinding uit de bencbmatk (terugvordedngsqoute) Bij het beëindigen van de.uitkering of in enkele gevallen gedurende de uitkering kan blijken dat de (ex) cliënt te veel geld heeft ontvangen. De terugvorderingsquote laat zien in welke mate uw sociale dienst erin slaagt het uitstaande saldo op (ex)diënten terug te vorderen. De quote is berekend door de ontvangsten te relateren aan bet openstaande saldo. emiddeld werd in uw sociale dienst 25% van het openstaande bedtag aan terugvorderingen aan het begin van het jaar in 2002 afgelost Dit ligt boven het gemiddelde (20%) van andere sociale diensten met een zelfde aantal cliënten. Omdat de ontvangsten afhankelijk kunnen zijn van dé -wijze van uitvoering en de samenstelling van het cliëntenbestand is tevens gekeken naar de gemiddelde ontvangsten per medewerker die zich bezighoudt met debiteurenbeheer. De gemiddelde ontvangsten per medewerker zijn in uw sociale dienst wat heel hoog is ten opzichte van vergelijkbare sociale diensten ( 11913). 3. Reïntegratie Het onderwerp uitstroom uit de Abw en met name reïntegratie wordt een steeds belangrijker onderdeel van het beleid van sociale diensten. In de benchmark komt dat tot uitdrukking door het resultaat op het gebied van uitstroom en bestandsontwikkelingen (daling of stijging) te meten. Bevinding uit de bencbmark In uw sociale dienst is het percentage cliënten dat is uitgestroomd: 37,7%. Dit percentage is hoog in vergelijking met sociale diensten van gelijke omvang (32,6%). Een andere indicator is de totale bestanddaling of stijging voor uitstroom uit de bijstand In uw sociale dienst is het aantal cliënten met een bijstandsuitkering in 2002 to.v gedaald met 1,0%. Bij vergelijkbare sociale diensten is in dezelfde periode het aantal cliënten met een bijstandsuitkering gestegen met 0,6%. Reactie gemeente een opmerkingen 4. Zorg Onder het begrip zorg verstaan we in de benchmark Abw de uitvoering van de bijzondere bijstand. De mate waarin zorg doeltreffend is wordt afgemeten aan de hand van het aantal aanvragen in relatie tot de doelgroep van bijzondere bijstand. Deze doelgroep voor bijzondere bijstand beperkt zich niet tot cliënten van de sociale dienst In de benchmark is de doelgroep benaderd door alle huishoudens in de gemeente met een inkomen tot maximaal 105% van het sociaal minimum te nemen. Bevinding uit de bencbmatk Het aantal aanvragen bijzondere bijstand als percentage van de doelgroep is in uw sociale dienst 79,2%. Dit is hoog ten opzichte van vergelijkbare sociale diensten (66,5%). Reactie gemeente ABW-BENCHMAEKRESULAEN VAN DE SOCIALE DIENS Dotdiecht

7 een opmerkingen 5. Personeel & organisatie De mate waarin uw sociale dienst doelmatig is op het terrein van Personeel & Organisatie, wordt afgemeten aan drie indicatoren. Dit zijn de verhouding tussen personeel en het cliëntenbestand, het percentage overhead en het ziekteverzuimpercentage van uw dienst Bevinding uit de bencbmark In uw sociale dienst heeft een fte gemiddeld ongeveer 31 cliënten. Dit is veel vergeleken met sociale diensten uit dezelfde grootteklasse (27). Bevinding- w't de benchmatk De overhead (alle formatie in fte die niet bij het primake proces is betrokken) van uw sociale dienst bedraagt 21,0%. Dit is laag vergeleken met de andere sociale diensten binnen uw categorie (26,7%). Bevinding uit de benchmatk Het ziekteverzuim in uw sociale dienst bedraagt 8,6%, wat ongeveer gemiddeld is vergeleken met het ziekteverzuim van de andere sociale diensten binnen uw categorie (8,9%). ABW-BENCHMARKRESULAEN VAN DE SOCIALE DIENS Dordrecht

8 6. rendanalyse Voor gemeenten die in voorgaande jaren ook hebben deelgenomen aan de Abw-benchmark staan in onderstaande tabel de scores van de afgelopen jaren op de belangrijkste indicatoren weergegeven naast de resultaten van In de tabel daaronder zijn de gemiddelden over dezelfde indicatoren van de gehele benchmark over de jaren 2000,2001 en 2002 weergegeven. Bevinding uit de beacbmaik rendanalyse over de cijfers van uw gemeenten in de periode L Uitvoeringskosten Uitvoeringskosten per cliënt gemiddelde snelheid aanvraag afhandeling fin dagen) tijdigheid heronderzoeken 91,4% 95.8% 90,6% terugvordeangsquote 21% 23% 25% gemiddelde ontvangsten per medewerker 3. Reïntegratie ultstroompercentage 41,5% 37,7% bestandsontwikkèkng -7,0% -6,4% -1,0% 4. Zorg aanvragen bijzondere bijstand 121,3% 79.2% 5. Persoaeel en organisatie aantal Hiënfr-n per fte overhead 23,1% 20,5% 21,0% ziekteverzuim percentage 8,8% 12,9% 8,6% rendanalyse over de gemiddelden van de benchmark van 2000,2001 en Uitvoeringskosten Uitvoeringskosten per cliënt Inkomensvoorziening gemiddelde snelheid aanvraag afhandeling (ïn dagen) tijdigheid heronderzoeken 86% 87% 82.1% tenigvorderingsquote 24% 27% 23% gemiddelde ontvangsten pet medewerker 3. Reïntegratie ultstroompercentage 34% 34,6% bestandsontwikkeling -7% -3% 1.4% 4. Zotg aanvragen bijzondere bijstand 70% 57.1% 5. Personeel en organisatie aantal cliënten per fte overhead 28% 23% 24,8% ziekteverzuim percentage 9.5% 9,3% 8,2% Aantal gemeenten ABW-BENCHMARKRESULAEN VAN DE SOCIALE DIENS Dordrecht

9 Bijlage: Overzicht kernindicatoren 1. Uitvoeringskosten uitvoeringskosten pei cliënt Inkomensvoorziening gemiddelde snelheid aanvraag afyatr^lifig fin. dagen) tijdigheid heronderzoeken 90.6% 87,7% 82,1% terugvordetinfiscpiote 25% 20% 23% gemiddelde ontvangsten pet Reïntegratie uitstroompetcentage 37.7% 32,6% 34,6% bestandsontwikkeling -1.0% 0,6% 1,4% 4.Zotg aanvragen bijzondere bijstand 79,2% 66.5% 57,1% 5. Personeel en organisatie aantal cliënten per fte oveinead 21,0% 26.7% 24,8% ziekteve""' percentage 8,6% 8.9% 8,2% Aantal gemeenten ABW-BENCHMARKRESULAEN VAN DE SOCIALE DIENS Dordrecht

10 1 Rapportage Benchmark Abw 2003 Kring l roningen Enschede Arnhem Nijmegen Amsterdam Dordrecht Breda 's-hertogenbosch ilburg Maastricht Benchmatk Werk, Inkomen en Zorg Postbus CP Den Haag telefoon (070) abw.benchmark@viig.ïil website: dimark.nl

11 Inhoud Inhoud 2 1. Inleiding 3 Wat vindt u in het rapport? 4 Weergave in grafieken en tabellen 4 2. Algemene kenmerken 5 3. Inkomen en Zorg 7 Aanvragen 7 Heronderzoeken 10 Beëindigings onderzoeken 12 erugvordering, verhaal en debiteurenbeheer 14 Bestrijding misbruik en oneigenlijk gebruik 17 Bijzondere bijstand Reïntegratie 21 Bestandsontwikkeling 21 ebruik van instrumenten Cliëntgerichtheid Personeel 30 ot slot 33 Bijlage 1. Aanvullende informatie over de uitvoering 34 Inkomen 34 Aanvragen 34 Beëindigingsonderzoeken 36 erugvordering, verhaal en debiteurenbeheer 38 Zorg 40 Reïntegratie 41 Cliëntgerichtheid. 45 Bijlage 2. Aanvullende Indicatoren over Personeel en Organisatie 47 Personeel 47 Organisatie 49 Bijlage 3. Aangepaste berekening van de kosten 52 Bijlage 4. Mate van betrouwbaarheid van indicatoren 54 Bijlage 5. Waardering per vraag cliëntgerichtheid 62 Bijlage 6. Overzicht met formules Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Bijlage?. Deelnemende gemeenten 65 Kringrapport Abw benchmatk 2003

12 1. Inleiding In de complexe en snel veranderende omgeving van sociale diensten is leren van goede voorbeelden van de uitvoeringspraktijk van groot belang voor de organisatie. Met de oplopende werkloosheid en de huidige maatregelen van overheidswege staan gemeenten onder druk om beter en goedkoper te werken. Ook klanten van een gemeente burgets, bedrijven, instellingen eisen snelheid en een hoge kwaliteit van dienstverlening van de gemeente. De benchmark Abw (Algemene bijstandswet) is een hulpmiddel om de dienstverlening van uw sociale dienst op het terrein van de Abw te optimaliseren. Deze benchmark geeft u een indicatie van de prestaties van uw sociale dienst in vergelijking met sociale diensten van andere gemeenten. In deze kringrapportage toont de benchmarkorganisatie u de resultaten van de gegevens die u samen met de andere deelnemers in uw ki-mg -heeft aangeleverd. Wij hebben de gegevens omgezet in indicatoren, die de prestaties van uw sociale dienst in beeld brengen. Met behulp van deze indicatoren probeert de benchmark antwoord te geven op drie centrale vragen, namelijk Hoe doeltreffend is uw sociale dienst? Hoe doelmatig is uw sociale dienst? Hoe cliëntgericht is uw sociale dienst? De indicatoren zijn weergegeven in grafieken en tabellen. Naast uw uitkomsten staan de prestaties van andere sociale diensten binnen uw kring, het gemiddelde van de kring en het gemiddelde van alle 79 gemeenten die aan de benchmark Abw 2003 meedoen. De vergelijking tussen de prestaties vormt de kern van de benchmark. Deze rapportage is het vertrekpunt voor het op gang brengen van het verhaal achter de cijfers in uw kring. Niet alleen de prestaties van uw sociale dienst, zijn van belang. Even belangrijk is de analyse van de onderliggende oorzaken. Door verschillende indicatoren aan elkaar te relateren kan een verklaring worden gevonden voor de prestaties. Op deze wijze kan de benchmark een aanzet betekenen voor verbetering van de uitvoering. en opzichte van vorig jaar heeft de vormgeving van de kringrapportage aanzienlijke veranderingen ondergaan. Wij hebben duidelijk andere accenten in het rapport aangebracht De nadruk ligt nu, mede als gevolg van de ontwikkelingen in de maatschappij, meer op reïntegratie en doelmatigheid. Er is nu een apart hoofdstuk over reïntegratie. Bij doelmatigheid hebben we het aantal indicatoren uitgebreid. Er wordt nu zowel gekeken naar de kosten als naar de ingezette capaciteit Daardoor krijgt u de mogelijkheid het onderdeel doelmatigheid diepgaander te analyseren. De meeste indicatoren die niet in de rapportage zijn opgenomen, hebben we verplaatst naar de bijlagen. emeenten kunnen de indicatoren uit de bijlagen gebruiken voor een extra verdiepingsslag. De cijfers waarop deze rapportage is gebaseerd, zijn voor een belangrijk deel door uzelf aangeleverd. Een deel is afkomstig van verantwoordingsdocumenten van uw gemeente. Verder heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in een deel van de data voorzien. Kringrappoit Abw benchmark 2003

13 Elk model is een vereenvoudiging van de werkelijkheid. Dat geldt ook voor de benchmark. Daarom willen wij benadrukken dat u de resultaten in deze rapportage moet beschouwen als een indicatie van de prestaties van uw gemeente, en als een startpunt voor het verhaal achter de cijfers. Wat vindt u in het rapport? Hoofdstuk 2 bevat informatie over de uitgangssituatie van elke gemeente. In dit hoofdstuk kunt u ook enige karakteristieken over de sociale dienst terugvinden. In hoofdstuk 3 staan de kerntaken inkomen en zorg centraal Aan de hand van een aantal indicatoren geven we de mate van doeltreffendheid van de sociale dienst op deze kerntaken weer. Ook vindt u er indicatoren die een globaal inzicht geven in de doelmatigheid waarmee de sociale dienst de taken uitvoert Hoofdstuk 4 gaat in op de kerntaak reïntegratie. Hoofdstuk 5 geeft inzicht in de cliëntgerichtheid van uw organisatie. Verklarende input- en achtergrondfactoren zijn de mensen en middelen die de manager van een sociale dienst tot zijn/haat beschikking heeft en de wijze waarop deze zijn georganiseerd Personeel is een zeer belangrijke inputfactor. In hoofdstuk 6 bieden we u inzicht in de personele situatie van uw sociale dienst ten opzichte van andete sociale diensten. In de eerste twee bijlagen is extra vergelijkingsmateriaal terug te vinden. Bijlage l bevat indicatoren die de prestaties bij de uitvoering (inkomen, zorg, reïntegratie en diëntgerichtheid) helpen verduidelijken. Bijlage 2 geeft aanvullende indicatoren op het terrein van personeel en organisatie. Weergave in grafieken en tabellen Bij elke grafiek of tabel is met behulp van sterren () aangegeven hoe betrouwbaar de weergegeven indicator is. Hoe meer sterren, hoe hoger de betrouwbaarheid. Maximaal kan een indicator drie sterren krijgen. Een indicator zonder sterren moet als onbetrouwbaar worden aangemerkt In bijlage 3 vindt u een toelichting op de totstandkoming van de waardering voor de betrouwbaarheid. Voor de grafieken geldt dat wanneer een indicator niet berekend kan worden, de betreffende gemeente niet vermeld staat. Wanneer een gemeente zonder waarde vermeld staat in een grafiek, dan komt de indicator uit op nul. Bij tabellen is dit vergelijkbaar. Bevat een tabel meerdere indicatoren, dan betekent een lege cel dat de betreffende indicator niet berekend kan worden bij een gemeente. Als er een score 'O' staat bij een gemeente, dan is de uitkomst van de berekening voor de betreffende indicator ook nul. Als geen van de indicatoren berekend kan worden, dan ontbreekt de naam van de gemeente in deze tabel. Klingrapport Abw benchmark 2003

14 2. Algemene kenmerken Iedere gemeente is uniek. Om de resultaten uit de Denenmark op een goede manier te binnen vergelijken, is het belangrijk inzicht te hebben in de omgeving van elke gemeente. Dit hoofdstuk kat enkele algemene kenmerken van de gemeenten en de sockle diensten uit de kring 2ien. abel l bevat enkele achtergrondkenmerken van elke gemeente. Het gaat om kenmerken die een globaal inzicht geven in de omgeving waarin een gemeente zich bevindt, zoals het aantal inwoners, de hoogte van de werkloosheid en de bijstandsdichtheid Het aantal huishoudens met een inkomen tot 105% van het sociaal minimum in een gemeente is een schatting die het Centrum voor Onderzoek van de Economie van Lagere Overheden (COELO) heeft gemaakt op basis van cijfers van het CBS. Al deze factoren hebben met elkaar gemeen dat ze niet (direct) door de gemeente kunnen worden beïnvloed abd i trt.~i~-.jv..^-- (" ) I» eo»tll C^top. B«chcdc 17SJ06 151JW Amt, 141JKI Nijmegen. tnuiadja J1S Dortneu Bre<la VHB.lopsAo.di 131^64 lïtthu 197,30 Umtiicht U1.8O) Irioc Benchoiik B^taMbdHjufaddperOl JJBi 3.4W 4.SV. 43% 6JFA 4O 15% 2.4» 2.7% 3.0% 3.9% 1.9% A.OOI kunbowfcn» «imiadct 1L W J14 Jbnlal diinci («OMn-lOtt 17» 5.1W D D8 sas 3.M Avud cöucn per 31-12^002 U t J ZH53 abd 2 geeft een eerste, algemene indruk van uw sociale dienst in vergelijking met die in andere gemeenten uit uw kring. In deze tabel laten wij de totale formatie van de sociale dienst in fte's zien en de bijbehorende loonsom zien. De omvang van de formatie zal afhangen van de taken die aan uw sociale dienst zijn toebedeeld Vaak zal een sociale dienst naast de Abw ook andere wetten en regelingen uitvoeren (zoals WIK, Wvg, WIN, schuldhulpverlening, minimabeleid etc.). Per gemeente zal dit verschillen. De totale formatie moet u daarom vooral zien als een achtergrondindicator. De tabel bevat verder de aan de Abw toegerekende formatie. Hiermee krijgt u inzicht in de relatieve omvang van de werkzaamheden voor de Abw ten opzichte van de andere taken van de sociale dienst «bd Z. omfc Jocmatic m fte'. en db loogtom K.W.OOO H-Z U J Ü O3S1.90J 9.400LOOO U rale fiinntile betmun bq 188,0 233J 1274^ ^ USj Itif 75,4 oule EboiMtie eehdc < out ("] 35M MS ^ Een algemene, wat grove, indicator van de doelmatigheid waarmee uw dienst werkt, is de indicator kosten per cliënt (grafiek 3). De kosten betreffen alle personele kosten van uw dienst, inclusief de kosten van uitzendkrachten en overhead. Deze kosten zijn gedeeld door het aantal cliënten. Een hoge score bij deze indicator kan duiden op een relatief grote personele bezetting in uw dienst (tabel 33), een grote inzet van uitzendkrachten (tabel 34) of een grote overhead (grafiek 32). Kringrapport Abw benchmark 2003

15 rafiek 3. Kosten pet cliënt <) roningen Nijmegen Breda Maastricht Enschede Amsterdam 's-hertogcnbosch Kring Arnhem Dordrecht ilburg Reactie van de gemeente roningen: De gemeente roningen is voor verschillende producten 'good practice' op het onderdeel doelmatigheid. De roningse score wordt volgens de gemeente voornamelijk veroorzaakt door de routine die is opgedaan in het toerekenen van kosten naar producten. Sinds 1997 werkt deze gemeente met een zogenoemd Allocatiemodel. Het primaire doel van dit model is om op basis van de verwachte hoeveelheid werk een inschatting te maken van de formatiebehoefte voor het komende jaar. Daarnaast is het voor leidinggevenden een belangrijk smurinstrument Dit model is in 2001 herijkt waarbij een directe relatie is gelegd met de beschrijving van de administratieve organisatie. Hierdoor begroot de gemeente op productniveau. De productbeschrijviugen zijn zo opgebouwd dat per processtap en functionaris zichtbaar is wat de tijdsbesteding is. Al met al bestaat het model dat zich richt op berekening van de Abw formatie uit meer dan 40 producten. De Benchmark vraagt naar de werkelijke fte-inzet per product. Op basis van de jaarrekening wordt vanuit de verdeling uit het Allocatiemodel wordt deze werkelijke inzet teruggerekend naar producten. Kringrapport Abw benchmark 2003

16 3. Inkomen en Zorg Een kerntaak voor een sociale dienst bij de uitvoering van de Abw is het verstrekken van een inkomen aan personen die ffaaf niet (geheel) zelf in kunnen voorzien. De wijze waarop een sociale dienst deze taak uitvoert, geeft daarom een belangrijke indicatie van het functioneren van de dienst. De kerntaak inkomen kan worden onderverdeeld in vijf taakgebieden: aanvragen, heronderzoeken, beëindigingsonderzoeken, terugvordering, verhaal en debiteurenbeheer en bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik. In dit hoofdstuk bekijken we de prestaties van een dienst op deze taakgebieden. Het leveren van zorg, onder meer om een maatschappelijk isolement te doorbreken ofte voorkomen, is een andere kerntaak van een sociale dienst In dit hoofdstuk onderzoeken we alleen de uitvoering van de bijzondere bijstand, een onderdeel van de kerntaak zorg. Andere onderdelen van deze kerntaak, zoals de Wet Voorzieningen ehandicapten (Wvg) en schuldhulpverlening, zijn onderwerp van andere benchtnarks. emeentelijke minimaregelingen hebben we eveneens buiten beschouwing gelaten. Aanvragen Bij een aanvraag voor een bijstandsuitkering heeft de sociale dienst acht weken de tijd om te beoordelen of deze persoon recht op uitkering heeft. De sociale dienst baseert haar oordeel mede op gegevens die de betrokkene heeft verstrekt. Als deze gegevens onvolledig zijn, kan de dienst betrokkene een hersteltermijn geven om de benodigde aanvullende informatie te leveren. edurende deze termijn wordt de behandeling van de aanvraag opgeschort. Via een beschikking door of namens het college van Burgemeester en Wethouders kat de sociale dienst aan betrokkene weten of zijn aanvraag is toegekend dan wel afgewezen. We meten de prestatie van uw sociale dienst bij de afhandeling van aanvragen aan de hand van de doorlooptijd. De doorlooptijd van een aanvraag wordt gedefinieerd als de periode tussen het moment van de aanvraag en de afgifte van de beschikking. De tijd dat een aanvraag bij het CWI ligt, wordt meegeteld. Ook de tijd die eventuele hersteltermijnen in beslag nemen, wordt meegenomen. In grafiek 4 ziet u de gemiddelde doorlooptijd van aanvragen, uitgedrukt in het aantal (kalender-)dagen. Kringrapport Abw benchmark 2003

17 rafiek 4. emiddelde doorlooptijd aanvragen () roningen Nijmegen Breda Maastricht Enschede Amsterdam 's-hertogenbosch Kring Ainhetn Dordrecht ilburg Bcnchmarfe Een belangrijke aanvullende indicator is het aantal verstrekte voorschotten. De sociale dienst kan bij de aanvraag om een uilkering een voorschot verstrekken indien de betrokkene in directe financiële nood verkeert. Hoe langer de afhandeling van een aanvraag duurt, hoe groter de kans wordt dat om een voorschot wordt gevraagd. In de tussenliggende periode heeft de aanvrager immers onvoldoende inkomsten. rafiek 5 geeft het aantal verstrekte voorschotten als percentage van het aantal aanvragen. rafiek 5. Het aantal verstrekte voorschotten als percentage van het aantal aanvragen () 150% 100% 50% roningen Amsterdam Breda ilburg Kring Enschede Dordrecht 's-hertogenbosch Maastricht Bcnchmark Het verstrekken van een voorschot kan soms nodig zijn. Er kleven echter ook nadelen aan. Zo kan een voorschot tot allerlei extra handelingen leiden. Als een uitkering wordt toegekend, moet het voorschot Kringrapport Abw benchmark 2003

18 wotden verrekend. Als een uitkering wordt afgewezen, zal de sociale dienst het voorschot moeten terugvorderen. In grafiek 6 presenteren we de doelmatigheid van de afhandeling van aanvragen. We hebben de doelmatigheid bepaald door de kosten te berekenen van het personeel dat is belast met de uitvoering van aanvragen om uitkeringen levensonderhoud. Daarbij is rekening gehouden met ingekochte uitzendarbeid De kosten zijn gedeeld door het aantal beschikkingen op aanvragen om uitkeringen levensonderhoud dat in 2002 is afgegeven. De uitkomst is dus een bedrag per beschikking. rafiek 6. Doelmatigheid afhandeling aanvragen () roningen Nijmegen Bieck Maastricht Enschede Amsterdam 's-hertogenbosch Kring Arnhem Dordrecht übutg Benchmark Deze drie indicatoren tezamen geven een redelijk betrouwbaar beeld van de prestaties van uw sociale dienst bij de afhandeling van aanvragen. Wanneer uw dienst een korte gemiddelde doorlooptijd van de afhandeling^van aanvragen combineert met een laag aantal voorschotten en een laag bedrag per beschikking op een aanvraag, dan is dat een aanwijzing dat uw dienst op dit onderdeel goed functioneert Een korte gemiddelde doorlooptijd van aanvragen is op zich goed. Maar als dit voorkomt in combinatie met een hoog aantal voorschotten, is dat een indicatie dat er te gemakkelijk een voorschot wordt verstrekt. Dat kan aanleiding zijn om het aanvraagproces nog eens goed te bekijken. Dit is ook van toepassing wanneer de kosten per beschikking relatief hoog zijn. Het kan ook voorkomen dat uw dienst vanuit het principe Verk boven inkomen' heeft gekozen om niet meteen op aanvragen te beslissen. Dit is een prikkel voor de aanvrager om eerst actief naar werk te zoeken- Als u voor deze gedragslijn hebt gekozen, vertaalt zich dat in een relatief lange gemiddelde doorlooptijd. Doorlooptijd aanvragen levensonderhoud en doelmatigheid Nijmegen Het CWI Nijmegen en de gemeente Nijmegen hebben de claimbeoordeling bij het CWI ondergebracht Hierdoor wordt een besparing bereikt op de doorlooptijd en de tijdsinvestering van nieuwe aanvragen. Immers dubbele uitvraag en opnieuw oproepen van de klant is per definitie uitgesloten. Dit is positief voor de doorlooptijd van de afhandeling van de aanvraag, het aantal afwijzingen van aanvragen en de tijdsinvestering voor afhandeling van de aanvraag. Kringrapport Abw benchmark 2003

19 In bijlage l treft u meer informatie aan over de prestaties van uw sociale dienst op het terrein van aanvragen. Het betreft onder meer indicatoren over afgewezen aanvragen en gegronde bezwaarsdbriften. Hiermee brengen wij de poortwachtersfunctie en de juistheid van de afhandeling van aanvragen in beeld. Heronderzoeken Het heronderzoek heeft twee functies. en eerste onderzoekt de sociale dienst of de cliënt nog voldoet aan de voorwaarden die aan de uitkering zijn verbonden (rechtmatigheid). en tweede speelt het heronderzoek een rol in het bevorderen van de uitstroom uit de uitkering bij cliënten met arbeidsplicht (doeltreffendheid). De sociale dienst gaat na of de cliënt in de voorafgaande periode voldoende activiteiten heeft ontplooid, gericht op het verkrijgen van een betaalde baan. Daarnaast bespreken de sociale dienst en de cliënt in het heronderzoek welke reïntegratieactiviteiten zullen worden ondernomen. Een heronderzoek dient tenminste eenmaal in de acht maanden te worden uitgevoerd Een gemeente kan afwijkende termijnen vaststellen, mits zij dat vastlegt in een heronderzoeksplan. Sommige gemeenten hebben de twee functies van een heronderzoek gesplitst Zij kennen dan aparte heronderzoeken rechtmatigheid en heronderzoeken doeltreffendheid. Het gaat dan bijvoorbeeld om gemeenten die de rechtmatigheid van de uitkering verifiëren via het Inlichtingenbureau. Bij deze constructie vinden aparte gesprekken over uitstroom plaats. Als gemeenten hun heronderzoek hebben gesplitst, dan is de uitvoering van het onderdeel rechtmatigheid als uitgangspunt genomen voor de meting van de resultaten. 1 We meten de prestatie van uw gemeente op het onderdeel heronderzoeken aan de hand van twee indicatoren, namelijk frequentie en tijdigheid. Daarnaast laten we de doelmatigheid van de uitvoering van heronderzoeken zien. Onder frequentie verstaan we het aantal uitgevoerde heronderzoeken in een jaar als percentage van het cliëntenbestand (grafiek 7). 1 Het is mogelijk dat een sociale dienst ook andeie cliëntcontacten heeft. Die worden hier niet gemeten. Kangrappoit Abw benchmaik 2003 \ O

20 rafiek 7. Aantal heronderzoeken als percentage van het cliëntenbestand /\ Enschede Amsterdam 's-hertogenbosch Kring Arnhem Dordrecht iïburg Benchmark Nijmegen Breda Maastricht De tijdigheid wordt gemeten als het percentage heronderzoeken dat binnen de termijn van acht maanden of volgens de termijnen van het gemeentelijke heronderzoeksplan is uitgevoerd rafiek 8 kat zien in hoeverre uw dienst daaraan heeft voldaan. Het is mogelijk om een score van meer dan 100% bij tijdigheid van heronderzoeken te halen. Dat is namelijk het geval wanneer het aantal (tijdig).uitgevoerde heronderzoeken hoger is dan het aantal volgens het heronderzoeksplan uit te voeren heronderzoeken. rafiek 8. Percentage heronderzoeken dat binnen de termijn is uitgevoerd /) 100% 75% 50%- 25%- roningen Nijmegen Breda Maastricht Enschede Amsterdam 's-hertogenbosch Kring Arnhem Dordrecht ilburg Benchmaik Kringrapport Abw benchmark

21 De doelmatigheid van het heronderzoek is analoog aan de doelmatigheid van aanvragen bepaald door de personele kosten van de uitvoering van dit taakgebied te relateren aan het aantal uitgevoerde heronderzoeken. rafiek 9 geeft aan hoeveel de uitvoering van een heronderzoek gemiddeld kost rafiek 9. Doelmatigheid heronderzoek () 300- roningen Nijmegen Breda Maastricht Enschede Amsterdam 's-hertogenbosch Kring Arnhem Dordrecht flbuig Benchmatk Een gemeente presteert goed bij de uitvoering van heronderzoeken als er daardoor geen uitkering onrechtmatig meer wordt verstrekt en een optimale uitstroom uit de uitkering wordt bereikt Met andere woorden, het heronderzoek beantwoordt aan zijn beide functies, rechtmatigheid en doeltreffendheid Aangenomen mag worden dat, naarmate een heronderzoek regelmatiger plaatsvindt, de kans op het ontdekken van een onrechtmatig verstrekte uitkering toeneemt evens kan de sociale dienst beter sturen op uitstroomactiviteiten. Als uw sociale dienst een hoge score bij de frequentie van heronderzoeken combineert met een hoge tijdigheid, is dat een teken dat uw dienst goed presteert op dit onderdeel. Zeker als de kosten per heronderzoek relatief laag zijn. Wel dient voorzichtig met deze cijfers te worden omgegaan. De beleidskeuzen van een gemeente bij het vaststellen van heronderzoekstermijnen kunnen namelijk van invloed zijn op de scores bij frequentie en tijdigheid. Een gemeente die alle termijnen op 18 maanden heeft gezet, zal een relatief lage score voor de frequentie van heronderzoeken kennen. Deze gemeente schept voor zichzelf dan meer ruimte om de heronderzoeken tijdig uit te voeren. Beëindigingsonderzoeken Een uitkering kan om verschillende redenen worden beëindigd. Een cliënt kan een baan hebben gevonden, óf bijvoorbeeld zijn verhuisd naar een andere gemeente. In het beëindigingsonderzoek bekijkt de sociale dienst of de uitkering rechtmatig is verstrekt. Verder neemt de dienst een beslissing over de afwikkeling van wederzijdse verplichtingen. Een beëindigingsondcrzoek moet binnen zes maanden na het stopzetten van de uitkering worden afgerond. Küngiapport Abw benchmark

22 De gemiddelde doorlooptijd van de beëindigingsonderzoeken (grafiek 10) geeft een indicatie van de prestatie van uw sociale dienst op dit onderdeel De gemiddelde doorlooptijd is berekend door de som van de doorlooptijd van alle beëindigingsonderzoeken te delen door het aantal verrichte beëindigingsonderzoeken. Indien een beëindigingonderzoek niet snel na het beëindigen van de uitkering wordt gedaan, bestaat het risico dat het onderzoek niet meer kan worden uitgevoerd omdat de cliënt onvindbaar is of niet meer mee wil werken. In die gevallen wordt het ook veel moeilijker en tijdrovender om eventueel te veel verstrekte uitkering terug te vorderen. rafiek 10. emiddelde doorlooptijd beëindigitigsonderzoek (> 100- rotiingen Amstetdam 's-hertogenbosch Kring Enschede Doidnecht ilburg Benchmaik Nijmegen Breda Maastricht De doelmatigheid van de beëindigingsonderzoeken (grafiek 11) is op dezelfde manier berekend als de doelmatigheid bij heronderzoeken en aanvragen. Het betreft dus de toegerekende personele inzet (uitgedrukt in bedragen) gedeeld door het aantal verrichte beëindigingsondetzoeken. Hoe lager de score, hoe lager de personele kosten per onderzoek. Kriagiapport Abw bcnchmark

23 rafiek 11. Doelmatigheid beëindigingsonderzoek () 300- roningen Nijmegen Breda Maastricht Enschede Amsterdam 's-hertogenbosch Kring Arnhem Dordrecht ilburg Benchmark erugvordering, verhaal en debiteurenbeheer Wanneer blijkt dat een (ex-)dient teveel uitkering heeft ontvangen, dient dit te worden teruggevorderd door de sociale dienst. De dienst bepaalt de hoogte van de vordering en stelt een aflossingswijze vast. Er kunnen verschillende redenen zijn voor het ontstaan van een vordering op een (ex-)cliënt Wat regelmatig voorkomt, is dat een uitkering iets te lang is doorbetaald na een beëindiging. Een andere mogelijkheid is dat er sprake is vati fraude. Vorderingen kunnen ook op andere wijze ontstaan. Bijvoorbeeld wanneer een ex-partner onderhoudsplichtig is of wanneer er sprake is van een cliënt jonger dan 21 jaar die nog ouders heeft. In die gevallen kan de uitkering op derden worden verhaald. Als een vordering is opgeboekt, ontstaan er allerlei nieuwe werkzaamheden voor de sociale dienst. Het gaat dan bijvoorbeeld om de administratieve verwerking van aflossingen. Als een debiteur niet betaalt, dan zal de dienst activiteiten ondernemen om alsnog zoveel mogelijk ontvangsten binnen te krijgen. Het geheel van deze werkzaamheden noemen we het debiteurenbeheer. erugvordering, verhaal en debiteurenbeheer zijn onderdelen van de uitvoering van de Abw die doorgaans gebundeld zijn in de organisatie van de sociale dienst We behandelen deze onderdelen daarom ook gezamenlijk in deze benchmark De prestatie van uw gemeente op het taakgebied terugvordering, verhaal en debiteurenbeheer meten we af aan de mate waarin u ^H-n slaagt om vorderingen te incasseren. De temgyorderingsquote (grafiek 12) geeft aan welk deel van het uitstaande saldo aan terugvorderingen daadwerkelijk is ontvangen. Kringrapport Abw benchmark

24 rafiek 12. eragvordetingsquote 30% 20% 10% roningen Nijmegen Breda Maastricht Enschede Amsterdam 's-heitogenbosch Kring Arnhem Dordrecht ilburg Benchmatk De verhaalsquote (grafiek 13) geeft aan welk deel van het uitstaande saldo aan verhaal daadwerkelijk is ontvangen. rafiek 13. Verhaalsquote () roningen Nijmegen Bteda Maastricht Enschede Amsterdam 's-hertogenbosch Kring. Arnhem Dordrecht ilburg Benchmark Dc terugvorderingsquote en de verhaalsquote zijn indicatoren die feitelijk het eindresultaat van de doelstelling van terugvordering, verhaal en debiteurenbeheer meten. Uiteindelijk gaat het erom dat alle vorderingen volledig worden afgelost We veronderstellen dat prestaties beter worden naarmate de ontvangsten ten opzichte van het saldo hoger komen te liggen. Kringrapport Abw benchmaik

25 Lage scores bij de terugvorderingsquote en de verhaalsquote betekenen overigens niet automatisch dat er sprake is van een mindere prestatie. Een gemeente kan te maken hebben met een hoog saldo aan terugvorderingen of verhaalsvorderingen, die de waarde van de quote negatief beïnvloeden. Een hoog saldo kan bijvoorbeeld te maken hebben met een minder goede uitvoering van incasso in voorgaande jaren, door gemeentelijk beleid ten aanzien van incasso of een bepaalde wijze van opboeken. Er kan ook een relatie liggen met andere onderdelen van de uitvoering. Als aanvragen, beëindigingsonderzoeken en heronderzoeken onzorgvuldig worden afgehandeld, kan dat op een later moment leiden tot het (gedeeltelijk) terugvorderen van een uitkering. Sociale Zaken Breda en doelmatig debiteurenbeheer. Door een actief debiteurenbeleid heeft Sociale Zaken Breda een hoger debiteurensaldo dan andere gemeenten. In verhouding tot dit saldo incasseert Sociale Zaken Breda minder maar in verhouding tot de bijstandsuitgaven incasseert Sociale Zaken Breda praktisch hetzelfde als andere gemeenten. Wanneer naar het aantal vorderingen en naar de personele capaciteit gekeken wordt, voert Sociale Zaken Breda een doelmatig debiteurenbeheer. Het tijdig inschakelen van de deurwaarder bij wanbetaling draagt bij aan dit doelmatig debiteurenbeheer. De doelmatigheid van de uitvoering van terugvordering, verhaal en debiteurenbeheer wordt uitgedrukt in de personele kosten per vordering (zie grafiek 14). Het betreft alle vorderingen, ongeacht of er sprake is van terugvordering of verhaal rafiek 14. Doelmatigheid debiteurenbeheer () roningen Nijmegen Breda Maastricht Enschede Amsterdam 's-heitogenbosch Kring Arnhem Dordrecht ilburg Benchmark erugvordering, verhaal en debiteurenbeheer is voor veel sociale diensten een weerbarstig terrein. Het komt regelmatig voor dat een behoorlijk grote inspanning moet worden getroost voor een minimaal resultaat. Als een gemeente 2ich sterk inspant om bijvoorbeeld vorderingen te incasseren, zou dat Klingrapport Abw benchmark

26 idealiter moeten leiden tot hogere ontvangsten. Anders gezegd: een hoge score voor doelmatigheid kan goed samen gaan met hoge scores voor de terugvorderingsquote en de verhaalsquote. Bestrijding misbruik en oneigenlijk gebruik Het tegengaan van misbruik en oneigenlijk gebruik van uitkeringen is een belangrijke taak van de sociale dienst Het is echter moeilijk om goede indicatoren te vinden die de prestatie van uw sociale dienst meten. Wij hebben gekozen voor de indicatoren die u in tabel 15 kunt terugvinden. Deze indicatoren hebben we als volgt gedefinieerd: Fraudequote: het aantal fraudegevallen (zowel uit belastingsignalen als uit overige fraudesignalen) als percentage van het cliëntenbestand per 1-1; emiddeld fraudebedrag: het geconstateerde fraudebedrag per fraudegeval; Boetequote: het aantal boetes als percentage van het diëntenbestand per 1-1. abdls. DhtJK tenuum mtt txaekunt tot mbburik en ouageasjk etbtui ( ) Anutudaffl Donlfedir Bied Enne Fciudequote 1.4% (Xto 1.7% l.s% 114% 2.1» enwkfchfimiudng S.425 SM1 16«i 72» Een aanvullende indicator is de doelmatigheid van de bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik (grafiek 16). De doelmatigheid wordt in beeld gebracht door de aan dit terrein toegerekende personele kosten per fraudegeval te berekenen. rafiek 16. Doelmatigheid misbruik en oneigenlijk gebruik () rooingen Nijmegen Breda Maastricht Enschede Amsterdam 's-hertogenbosch Kring Arnhem Dordrecht ilburg Benchmark De bovengenoemde indicatoren kunnen geen uitsluitsel geven over een goede of slechte prestatie. De cijfers kunnen namelijk verschillende betekenissen hebben. Een kge score bij ontvangen fraudesignalen Kringrapport Abw benchmark

27 kan er bijvoorbeeld op duiden dat uw dienst veel aan preventie doet. Het kan echter ook betekenen dat de fraudealertheid laag is. Een laag gemiddeld fraudebedrag in combinatie met een hoge score bij doelmatigheid (dus hoge kosten) kan suggereren dat een dienst inefficiënt werkt. Het is echter ook mogelijk dat door intensieve fraudebestrijding misbruik doorgaans snel wordt ontdekt De hoogte van de fraude blijft dan beperkt Nader onderzoek in het kader van het verhaal achter de cijfers' is nodig om te bepalen of uw resultaten een indicatie zijn van een goede of een minder goede prestatie. Bestrijding misbruik en oneigenlijk gebruik in ilburg - We lopen voorop als het gaat om databewerking ten behoeve van de ontwikkeling van risicoprofielen en -signalen. Op grond hiervan beginnen wc in 2004 met 1200 huisbezoeken gericht op doelgroepen, die voortkomen uit dergelijke profielen. - We hebben een fraudekompas ontwikkelt, waardoor het voor de consulent/casemanager eenvoudiger wordt om zijn/haar fraude-alertheid scherp te houden. Immers in dat kompas worden typeringen gegeven waardoor (een begin van) fraude makkelijker te onderkennen valt - Omdat we geen belastingsignaleh meer hebben en we iedere maand up-to-date zijn met de LB-signalen, screenen we iedere maand de UB-signalen op klanten die in de afgelopen 3 maanden zijn gaan werken/hebben gewerkt, zonder ons onmiddellijk in kennis te stellen. Bij deze klanten wordt de uitkering geblokkeerd en een hersteltermijn van 14 dagen gegeven als er niets bekend is bij ons. Na opgave wordt een en ander verwerkt en het verschil meteen verrekent, ook levert dit gemiddeld 2 stopzettingen per maand extra op. Dit scheelt terugvorderingen en onnodige financiële schade. - In geval van aanwijzingen dat er sprake Iran zijn van een gezamenlijke huishouding, wordt er een preventiegesprek gehouden. Dit gesprek wordt confronterender au blijkt dat er onwaarheden of tegenstrijdigheden in het gesprek worden uitgesproken. Uiteindelijk krijgen dit soort klanten de mogelijkheid om af te zien van een uitkering door een verklaring te ondertekenen. Wij doen in dergelijke gevallen geen nader onderzoek, omdat dat met terugwerkende kracht niet te bewijzen valt en nemen genoegen met de stopzetting. Ook wordt er geen boete opgelegd. Bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik kan niet los worden gezien van een goede uitvoering op andere onderdelen. Als de werkwijze van uw dienst bij aanvragen en heronderzoeken zorgvuldig is, kan de meeste fraude worden voorkomen of in de kiem gesmoord Bijzondere bijstand Iemand kan een beroep op bijzondere bijstand doen als hij wegens bijzondere omstandigheden niet in staat is om bepaalde noodzakelijke uitgaven te doen. emeenten hebben eigen beleidsruimte om een invulling te geven aan de begrippen bijzondere omstandigheden en noodzakelijke uitgaven. Dit maakt een vergelijking met andere gemeenten vaak moeilijk. Kringrapport Abwbenchmark 2003 J g