Symptoombestrijding in de terminale fase. Dr Peter Burvenich

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Symptoombestrijding in de terminale fase. Dr Peter Burvenich"

Sandra van der Berg
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Symptoombestrijding in de terminale fase Dr Peter Burvenich

2 Frekwentste symptomen:% Pijn (62) zwakte (39) constipatie (34) nausea en braken (30) dyspnoe (26) angst (20) verwardheid (16) anorexie (14) depressie (8) Incontinentie (8) lymfoedeem (7) huidproblemen (5) schimmels (5) mondproblemen (4) ascites (3) dysfagie (2) hoest

anorexie (14) depressie (8) Incontinentie (8) lymfoedeem (7)

3 Zwakte-Anorexie-Cachexie Vooraf corrigeerbare oorzaken aanpakken(1) Anemie Hypercalcemie Hypokaliëmie Myopathie Depressie Chemotherapie Radiotherapie Corticoïden Bloedtransfusie. Epo. Bifosfonaten Kaliumsupplement Corticoïden Begeleiden, medicatie Herevalueren Herevalueren Reduceren

Radiotherapie Corticoïden Bloedtransfusie. Epo.

4 Zwakte-Anorexie-Cachexie Vooraf corrigeerbare oorzaken aanpakken(2) Diuretica Slapeloosheid Uitputting Infectie Deshydratatie Malnutritie Reduceren Pijntherapie, medicatie Alles (!)evalueren Antipyretica, antibiotica Vochttoediening Dieet, Prosure

Deshydratatie Malnutritie Reduceren Pijntherapie, medicatie

5 Obstructie- subobstructie Aanpak Maagsonde overwegen, na overleg Derivatieve heelkunde overwegen - stenting Octreotide(Sandostatin) tot max. 3x500µg sc dd Buscopan tegen kolieken Primperan, Litican, Haldol symptomatisch Corticosteroiden Sedativa symptomatisch

6 Gastro-intestinale obstructie De (terminaal) palliatieve patiënt is de patiënt die zal/mag overlijden. Wordt dit door alle betrokkenen goed begrepen? Er is geen verplichting om IV of SC vocht te geven Bij overvloedig braken kan men een maagsonde/venting gastrostomie overwegen Medicamenteuze aanpak In een vroeger stadium een heelkundige derivatie overwegen en multidisciplinair overleggen

Er is geen verplichting om IV of SC vocht te geven Bij overvloedig braken kan men een

7 Maagsonde? Kan overwogen worden bij massaal braken (met suctie is dit duidelijk efficiënter) Wordt door nogal wat mensen slecht verdragen. Een PEG-sonde is zeker meer comfortabel. Misschien kan men een maagsonde van korte duur overwegen tot wanneer de medicatie en de vochtbeperking de vochtproductie doet verminderen Bij de meeste mensen kan men verder zonder maagsonde Kleine hoeveelheden vocht per os zijn toegestaan Communicatie hierover

slecht verdragen. Een PEG-sonde is zeker meer comfortabel.

8 Deshydratatie - Dorst Heeft voordelen: verminderen van diurese, secreties, oedemen, ascites, braken, wondvocht, sensoriële beleving Heeft nadelen: droogte van de mucosae, dorst, makkelijker doorligwonden, delirium door veranderde metabolisering van geneesmiddelen

beleving Heeft nadelen: droogte van de mucosae, dorst,

9 Deshydratatie- Dorst (2) Het dorstgevoel staat niet in relatie tot de deshydratatie Het vochtverlies dient niet volledig gecompenseerd te worden voor het verminderen van het dorstgevoel. Ijsblokjes, mondbevochtiging doen het dorstgevoel verminderen SC toediening van 500 tot 1000cc kan reeds volstaan

voor het verminderen van het dorstgevoel.

10 Icterus-Jeuk Galwegobstructie: overweeg plaatsen van biliaire stent Leverfalen: antihistaminica, Questran, paroxetine (Seroxat), Diprivan? Lokale behandeling met mentholtalk en/of hydraterende crèmes Toenemende klacht bij warmte: zorgen voor een frisse kamer

11 Dyspnoe Oorzaak-Behandeling (1) Pleuravocht Obstructie Infectie Lymfangitis Longvolume Embool Radiatie fibrose VCScompressieS Evacuatie, pleurodese Laser, radiotherapie Antibiotica Corticoïden,Rtherapie Corticoïden, O Anticoagulantia Bronchodilatoren, M+ Cortico, R- therapie

Evacuatie, pleurodese Laser, radiotherapie Antibiotica

12 Dyspnoe Oorzaak-Behandeling (2) Abdominale distensie Anemie Cardiaal Causaal Bloedtransfusie, Epo Causaal

13 Dyspnoe Behandeling Morfine geeft vermindering van AHfrequentie Morfine: 30 mg dd, om de 4 uur 5 mg sc, evt. Graseby pomp Reeds onder Morfine: dosis met 50% Verder corticoïden, lucht bevochtigen, bronchodilatoren, evt. onder aerosol, sedativa

Graseby pomp Reeds onder Morfine: dosis met 50% Verder

14 Hoest Oorzaken Sputumproductie R/ expectorans Infectie R/ antibiotica Maligne obstructie R/ Laser R-therapie Gastro-oesofageale reflux R/ PPI Speeksel aspiratie R/ atropine, scopolamine

15 Ruggemergscompressie Door tumorlocalisatie in de wervelzuil, verder uitbreidend tot in het ruggemerg Symptomen: lokale (bandvormige) pijn, uitstralend naar de ledematen met gevoelsstoornissen en parese (spierzwakte) tot plegie, para- of tetra-. Soms met verlies van continentie

pijn, uitstralend naar de ledematen met gevoelsstoornissen en parese

16 Ruggemergscompressie Behandeling: de functionele uitkomst hangt af van de snelheid van handelen!! Een urgentie dus Medrol in hoge dosis Radiotherapie Heelkunde Chemotherapie

17 Vena cava superior compressie syndroom Wat?: tumorale obstructie van de vena cava superior Symptomen: zwelling van gelaat schoudergordel en armen. Uitzetting van de venen van nek en borstkas. Dyspnoe. Hartfalen. Behandeling: hoge dosis Medrol. Radiotherapie. O²-toediening. Diureticum. Bedrust. Morfine.

gelaat schoudergordel en armen. Uitzetting van de venen van nek en borstkas.

18 Hypercalcemie Veroorzaakt door: 1. Botmetastasen (botafbraak) 2. Productie door de tumorcellen van een parathormoon-achtige substantie (paraneoplastisch fenomeen) Symptomen: polyurie, anorexie, nausea, braken, verwardheid, spierzwakte, constipatie Behandeling: IV fysiologisch serum, IV bifosfonaten, corticoïden bij lymfoom

(paraneoplastisch fenomeen) Symptomen: polyurie, anorexie, nausea, braken,

19 Reutel Niet lastig voor de zieke Wel voor de omstaanders R/ Scopolamine: reduceert secreties, is bronchodilaterend: sc, tot max. 0,5 mg/4u R/ Robinul: im, iv, 0,1 à 0,2 mg/6u R/ Atropin: sc, 0,25 à 0,75 mg/4u R/ Buscopan: sc 20 mg/4à6u

20 Palliatieve sedatie getitreerd toedienen van slaapmedicatie aan een terminale patiënt bij ondraaglijk (bepaald door de patiënt) fysisch en/of psychisch lijden bij een patiënt met een (pre)stervend lichaam pijn die niet afneemt ondanks optimale palliatieve totaalzorg(=refractair symptoom)

en/of psychisch lijden bij een patiënt met een (pre)stervend lichaam

21 Medicatie Corticoïden: Aacidexam sc 5-10 mg dd 1. Anorexie Cachexie 2. Pijnlijke levermetastasen 3. Intestinale obstructie 4. Hypercalcemie bij lymfomen 5. VCSC syndroom 6. Hersentumoren-ruggemergscompressie 7.

22 Medicatie Primperan, Motilium, Litican Nausea Braken: bij Paralytische ileus Gastroparese

23 Medicatie Haldol: bij Nausea-braken: door opioïden: 2,5 tot 10 mg (po, sc) Delier (iatrogene oorzaken uitsluiten): 5-10 mg Alternatief: levomepromazine: Nozinan 5 HT3 receptor antagonisten: Ondansetron ea

24 Medicatie Benzodiazepines Dormicum: bij onrust: 2,5 tot 5 mg sc. Onderhoud: mg/24u sc (spuitpomp) of IV Dormicum : bij (palliatieve) sedatie: mg/24 u Dormicum en/of Temesta (sc of iv): delier Etumine: bij palliatieve sedatie: mg sc of iv

25 Medicatie Octreotide Verminderen GI secreties bij obstructie Overvloedige diarree 0,5 1,5 mg/ 24u sc, of retard vorm: prijs!

26 Medicatie Scopolamine Voorkomen/ behandelen doodsreutel 1,5 mg/ 24 u sc of IV (belang van vocht beperking) Kan ook met Robinul 0,1 0,2 mg/6 u

27 (FPZV)

Vergelijkbare documenten

WERKEN MET EEN SPUITDRIJVER Myriam Arren Palliatief deskundige PHA INDICATIE Aanhoudende nausea of braken Ernstige dysfagie Gastro-intestinale obstructie Patiënt is niet meer in staat om orale medicatie