Hogeschool Rotterdam. Opleiding: Small Business and Retail Management Niveau: HBO-bachelor Croho: Varianten: voltijd en duaal

Transcriptie

1 Hogeschool Rotterdam Opleiding: Small Business and Retail Management Niveau: HBO-bachelor Croho: Varianten: voltijd en duaal Visitatiedatum: 16 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober 2007

2 2/60 NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen: Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Schematisch overzicht oordelen op onderwerp- en facetniveau 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 18 Onderwerp 3 Inzet van personeel 27 Onderwerp 4 Voorzieningen 31 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 35 Onderwerp 6 Resultaten 38 Deel C: Bijlagen 41 Bijlage 1: Onafhankelijksverklaring 42 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 47 Bijlage 3: Bezoekprogramma 51 Bijlage 4: Overzichtslijst van de door de opleiding ter inzage gelegd material 57 NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management 3/60

4 4/60 NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management

5 Deel A: Onderwerpen NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management 5/60

6 6/60 NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Small Business and Retail Management (SB&RM) van de Hogeschool Rotterdam heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in april 2007, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij NQA heeft aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek was er een panelbezoek aan de opleiding. Dit bezoek vond plaats op 16 mei In het panel hebben de volgende personen zitting genomen: De heer mr. J.A. Frederik (voorzitter en domeindeskundige) De heer H. Vink (domeindeskundige) De heer R. Cozijnsen (studentpanellid) Mevrouw drs. M.E. Voorthuis (NQA-auditor) Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hogeschool Rotterdam is in 1988 ontstaan uit een fusie van 19 hbo-instellingen. In 2002 heeft nogmaals een fusie plaatsgevonden met de Hogeschool voor Economische Studies (HES). Bij de hogeschool staan ruim studenten ingeschreven. Er werken 2533 personen, die samen 1682 fte s bezetten. De hogeschool biedt op vier locaties, verspreid over de stad Rotterdam, onderdak aan ruim 80 opleidingen op de gebieden economie, onderwijs, art, media & design, gezondheidszorg, gedrag & maatschappij en techniek. De hogeschool heeft 11 kenniskringen, waarin lectoren, onderzoekers, docenten en studenten zich gezamenlijk buigen over probleemstellingen die een interdisciplinaire aanpak nodig hebben. NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management 7/60

8 De Hogeschool Rotterdam kent twee sturingslagen: het College van Bestuur en de directeuren van de 17 clusters. Het College van Bestuur stuurt op hoofdlijnen, de directeuren dragen integrale managementverantwoordelijkheid. Het management sluit jaarlijks een managementcontract af met het College van Bestuur. Minimaal drie keer per jaar legt het management verantwoording af over de feitelijk behaalde resultaten en de voortgang. De Hogeschool Rotterdam profileert zich als een praktijkgericht kennisinstituut met een verbinding naar de stad Rotterdam en de regio. De hogeschool streeft ernaar de hogeschoolpopulatie een afspiegeling te laten zijn van de bevolking van Rotterdam. Samenwerken en het uitwisselen van kennis met bedrijven en instellingen in de stad is een belangrijk speerpunt van de hogeschool. Het strategisch beleid is door de hogeschool vastgelegd in een Positionpaper (2003). Hierin wordt voor de periode beschreven wat de ambities van de hogeschool zijn. Deze hebben betrekking op onder andere een heldere profilering en positionering, een duidelijk onderwijsconcept, flexibel onderwijs dat inspeelt op de diversiteit van aspirant-studenten, doelmatig onderwijs dat studenten optimale mogelijkheden geeft zich te ontwikkelen en een duidelijke positie in de regionale kennisinfrastructuur. De opleiding SB&RM maakt deel uit van het cluster HES Commercieel Management van de hogeschool. Naast de opleiding SB&RM maken ook de opleidingen Commerciële Economie en Communicatie deel uit van het cluster. Het cluster stelt zich ten doel studenten op te leiden tot breed inzetbare, beginnende beroepsbeoefenaren, die zelfstandig en zelfverantwoordelijk in staat zijn om in steeds wisselende contexten en in samenwerking met anderen (beroepsgerichte) problemen te detecteren en op te lossen. Dit streven is uitgewerkt in het Strategisch Beleidsplan van het cluster. Het personeel van de opleiding SB&RM is verbonden aan het cluster HES Commercieel Management. Het cluster had in 2006 de beschikking over 80 fte s, waarvan 85% onderwijzend personeel. Door een toename van het aantal studenten is de formatie in 2007 gegroeid tot 100 fte s per januari 2007.Op clusterniveau wordt ernaar gestreefd om 15% van de formatie in tijdelijke, flexibele contracten en detacheringen onder te brengen. Bij de opleiding SB&RM staan in studenten ingeschreven, hiervan volgen 434 studenten de voltijdvariant en zeven studenten de duale variant. Voor de opleiding is in totaal 16,25 fte s aan onderwijzend personeel beschikbaar. De docent student ratio is 1: Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het visitatie vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. 8/60 NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management

9 De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereidden de panelleden zich inhoudelijk voor op het bezoek (16 mei 2007). Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel concreet voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel, dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Voorafgaand aan en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport wordt door de opleiding accreditatie aangevraagd bij de NVAO. In het facetrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. De opleiding heeft in juni 2007 een concept van dit rapport voor een check op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het onderwerprapport wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in augustus 2007 voor een check op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in oktober Het visitatierapport is tevens in oktober 2007 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management 9/60

10 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. Daar waar een argumentatie/beoordeling voor de duale variant afwijkt van de voltijd, is dit expliciet vermeld. Indien niet vermeld, gelden voor de duale variant dezelfde argumentatie/oordelen als voor de voltijdopleiding, aangezien de duale opleiding inhoudelijk voornamelijk is gebaseerd op dezelfde module-inhouden als de voltijdopleiding. Volgorde en onderwijsmethodieken kunnen daarbij verschillen. 10/60 NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management

11 1.5 Oordelen per onderwerp Totaaloverzicht oordelen op onderwerp- en facetniveau Onderwerp/facet Oordeel Oordeel voltijd duaal 1.1 Domeinspecifieke eisen goed goed 1.2 Niveau bachelor goed goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor goed goed Totaaloordeel positief positief 2.1 Eisen HBO voldoende voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma goed goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma goed goed 2.4 Studielast goed goed 2.5 Instroom voldoende voldoende 2.6 Duur voldaan voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud goed goed 2.8 Beoordeling en toetsing voldoende voldoende Totaaloordeel positief positief 3.1 Eisen HBO goed goed 3.2 Kwantiteit personeel goed goed 3.3 Kwaliteit personeel voldoende voldoende Totaaloordeel positief positief 4.1 Materiële voorzieningen goed goed 4.2 Studiebegeleiding voldoende voldoende Totaaloordeel positief positief 5.1 Evaluatie resultaten goed goed 5.2 Maatregelen tot verbetering voldoende voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld goed goed Totaaloordeel positief positief 6.1 Gerealiseerde niveau voldoende voldoende 6.2 Onderwijsrendement voldoende voldoende Totaaloordeel positief positief NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management 11/60

12 Doelstellingen opleiding De facetten 1.1 Domeinspecifieke eisen, 1.2 Niveau bachelor en 1.3 Oriëntatie HBO-bachelor zijn voor de voltijd- als de duale variant beoordeeld als goed. Het oordeel over het onderwerp Doelstellingen opleiding is voor beide varianten derhalve positief. Programma De facetten 2.1 Eisen HBO, 2.5 Instroom en 2.8 Beoordeling en toetsing zijn voor beide varianten beoordeeld met een voldoende. De facetten 2.2 Relatie Doelstellingen en inhoud programma, 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma, 2.4 Studielast, 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud zijn voor beide varianten beoordeeld met een goed. Aan facet 2.6 Duur is door beide varianten voldaan. Het oordeel over het onderwerp Programma is voor beide varianten derhalve positief. Inzet van personeel De facetten 3.1 Eisen HBO en 3.2 Kwantiteit personeel zijn voor beide varianten beoordeeld met een goed. Het facet 3.3 Kwaliteit is voor beide varianten beoordeeld met een voldoende. Het oordeel over het onderwerp Personeel is derhalve voor beide varianten positief. Voorzieningen Facet 4.1 is voor beide varianten beoordeeld met een als goed. Facet 4.2 is voor beide varianten beoordeeld met een voldoende. Het oordeel over het onderwerp Voorzieningen is derhalve voor beide varianten positief. Interne kwaliteitszorg De facetten 5.1 Evaluatieresultaten en 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld zijn voor beide varianten beoordeeld met een goed. Facet 5.2 Maatregelen tot verbetering is voor beide varianten beoordeeld met een voldoende. Het oordeel over het onderwerp Kwaliteitszorg is derhalve voor beide varianten positief. Resultaten De facetten 6.1 Gerealiseerd niveau en 6.2 Onderwijsrendement zijn voor beide varianten beoordeeld met een voldoende. Het oordeel over het onderwerp Resultaten is derhalve voor beide varianten positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema, waaruit blijkt dat de opleiding Small Business & Retail Management van de Hogeschool Rotterdam op de zes onderwerpen positief scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. 12/60 NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management

13 Deel B: Facetten NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management 13/60

14 14/60 NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management

15 Facetten Indien relevant zijn bij de bijschrijving van de facetten passages opgenomen uit de rapportage over de generieke audit van de hogeschool (mei 2007) (cursief). In de tekst en de oordelen wordt alleen een onderscheid gemaakt tussen de voltijd en de duale variant, indien er volgens het panel verschillen zijn tussen beide varianten, die van invloed zijn op de oordelen. Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De Hogeschool Rotterdam (HR) stimuleert dat clusters en opleidingen stevige verbindingen leggen met de beroepspraktijk. De HR institutionaliseert en professionaliseert de relaties met de beroepspraktijk in de bureaus externe betrekkingen op centraal en instituutsniveau. Hierdoor zijn de clusters en opleidingen op de hoogte van actuele eisen die door vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden. Het aanbod aan minoren (een samenhangend programma van 30 EC in het derde en vierde jaar van de opleiding) is voor elke opleiding een profilerend element. De HR bevordert dat de minoren aansluiten op actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk. De minor biedt de student een extra inhoudelijke startkwalificatie en de student ontwikkelt een innovatieve competentie. De opleiding SB&RM heeft een competentiegericht curriculum. Zij gaat uit van de in 1999 landelijk geformuleerde zeven kerncompetenties, die zijn uitgewerkt in 31 deelcompetenties. Deze zeven kerncompetenties en 31 deelcompetenties zijn vastgesteld, mede na een overleg met het beroepenveld en een groot aantal interviews met ondernemers uit het Midden en Klein Bedrijf 1. In 2002/2003 heeft de opleiding de zeven kerncompetenties en de uitwerking daarvan in 31 competenties beschreven in het Rotterdams Competentie Boek (2007). 1 De opleiding zal indien zij het rapport aan de NVAO stuurt, een digitaal bestand van haar zeven kerncompetenties en 31 deelcompetenties meezenden. NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management 15/60

16 In 2006 zijn in het landelijk overleg voor alle 13 SB&RM opleidingen en 21 CE opleidingen acht domeincompetentie vastgesteld. De opleidingen SB&RM hebben op landelijk niveau uit de acht domeincompetenties een aantal domeincompetenties geselecteerd. Gekozen is voor profilering van het ondernemersschap in de brede zin des woords: algeheel zelfstandig tot manager met verantwoordelijkheden: de persoon van de ondernemer of manager staat centraal. De domeincompetenties hebben vooral betrekking op kennis en vaardigheden en worden beschreven in het document: Van Dublin descriptoren naar domeincompetenties Commerce (4 november 2003). De opleiding is van mening dat de in 1999 zeven geformuleerde competenties beter passen bij de opleiding dan de landelijk geformuleerde acht domeincompetenties. Desondanks zijn de acht domeincompetenties terug te vinden in de eigen opleidingsspecifieke competenties. Hiermee sluit de opleiding aan bij de andere SB&RM opleidingen. In het landelijk overleg wordt getoetst of de door de opleiding gehanteerde competenties aansluiten bij de actuele beroepspraktijk. Dit gebeurt op clusterniveau in de Raad van Advies, waarin de beroepenveldcommissie van opleiding is vertegenwoordigd. De opleiding heeft het voornemen om in 2007 de domeincompetenties te vergelijken met die van haar partners uit Gent en Deggendorf, die participeren in het internationale RIBA-project. Dit is een samenwerkingsproject tussen zes Europese hogescholen en universiteiten. Doel van het project is om te komen tot een studentenuitwisseling en in een later stadium tot een docentenuitwisseling. Verder heeft de opleiding het voornemen om een referentietabel op te zetten om de internationale standaarden aan die van de opleiding te kunnen koppelen. Ook participeert de opleiding in het kader van de Engelstalige minor in een internationaal netwerk Raising International Business Awareness. Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In 2003 zijn op het niveau van de hogeschool de Dublin Descriptoren uitgewerkt in hogeschoolbrede opleidingskwalificaties. Deze zijn voor de opleiding SB&RM vertaald in de in 2006 geformuleerde acht domeincompetenties (zie facet 1.1). In het document Van Dublin descriptor naar domeincompetenties Commerce (november 2003) wordt een beschrijving gegeven van de Dublin Descriptoren en de uitwerking hiervan in de opleidingskwalificaties. Tevens wordt aangegeven welke domeincompetenties hierop van toepassing zijn. Zo wordt de Dublin Descriptor Toepassen van Kennis en Inzicht uitgewerkt in meerdere opleidingskwalificaties: onder andere in het kunnen toepassen van managementvaardigheden middels 16/60 NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management

17 participatie in beroepsrelevante instellingen of organisaties en het effectief samenwerken in en groep met vertegenwoordigers van verwante en niet verwante beroepen bij het oplossen van beroepsproblemen. De domeincompetenties die hierbij horen zijn: 1) Initiëren en creëren van producten, diensten, zelfstandig en ondernemend, de domeincompetentie 2) Genereren van creatieve ideeën als antwoord op een probleem, Domeincompetentie 4) Ontwikkelen van marketingbeleid voor een nationaal of international opererende onderneming en het kunnen onderbouwen en beargumenteren van gemaakte keuzes en domeincompetentie 6) Ontwikkelen en onderhouden van zakelijke relaties ten behoeve van inkoop, verkoop en dienstverlening. Bij elk van deze domeincompetenties is een aantal gedragsindicatoren (leerdoelen) geformuleerd. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In 2004 zijn door het landelijke overleg SB&RM in samenspraak met het beroepenveld de beroepsprofielen Ondernemer en Manager vastgesteld. Ook is de relatie tussen het beroepsprofiel en het competentieprofiel vastgesteld en goedgekeurd. De opleiding SB&RM leidt op tot zelfstandig ondernemer, franchiser of (retail)manager. Een uitwerking hiervan wordt gegeven in het document Beroepsprofiel SB, Afgestudeerden van de opleiding vinden meestal een baan in loondienst in de commerciële dienstverlening met doorgroeimogelijkheden voor hoger management en/of zelfstandig ondernemen. Een klein deel van de afgestudeerden begint direct na de opleiding als zelfstandige in het midden- en kleinbedrijf. De werkveldvertegenwoordigers met wie het panel heeft gesproken toonden zich tevreden over de kwalificaties van de afgestudeerden. NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management 17/60

18 Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Voldoende Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De HR wil de praktijk een centrale plaats gegeven in het curriculum door de beroepspraktijk in de school te halen (Outside in). Vanaf het begin van de studie wordt studenten geleerd om vraagstukken aan te pakken die ze in hun beroepspraktijk tegenkomen. Het betreft zoveel mogelijk échte vraagstukken met een échte opdrachtgever, zoveel mogelijk samen met andere studenten, ook met studenten van andere opleidingen. In 2006 is de Taskforce Praktijksturing actief geworden, gericht op het versterken van het praktijkgestuurde onderwijs in de opleidingen. Zij heeft de specifieke opdracht opleidingen te ondersteunen zodat deze actief aan de slag kunnen gaan met vragen/opdrachten die in de omgeving leven ( authentieke leerervaringen ). Thans zijn er zes projecten geselecteerd die zullen resulteren in een serie handreikingen voor de opleidingen voor het omgaan met praktijkopdrachten in het onderwijs. Elke student van de HR wordt een aantal keuzemogelijkheden geboden. Daarmee wordt ingespeeld op de diversiteit van de beginsituaties en leervragen van de studenten. Ten eerste zijn 12 EC gereserveerd voor keuze- en bijspijkeronderwijs. Voorts omvat ieder curriculum een minor met een omvang van 30 EC. De opleiding heeft een overzicht van de minoren waaruit studenten kunnen kiezen. De minoren bieden de studenten een extra inhoudelijke startkwalificatie. Het werken aan concrete vraagstukken uit de beroepspraktijk staat centraal in het minorprogramma. Ook verdiept de student zich in nieuwe conceptuele kaders. Er worden drie typen minoren onderscheiden: verbredende minoren, verdiepende minoren, en doorstroomminoren. Het assortiment aan minoren sluit aan bij de strategische inzet van de hogeschool (speerpunten). Kenniskringen hebben een rechtstreekse verbinding met het onderwijs. Nieuw ontwikkelde inzichten worden vertaald in het onderwijsprogramma. Ook leveren de studenten bij aan het ontwikkelen van die kennis. Studenten leveren hun bijdrage door te participeren in onderwijsprojecten die gericht zijn op het aanpakken van reële vragen uit de praktijk. 18/60 NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management

19 De opleiding SB&RM hanteert het Rotterdams Onderwijs Model (ROM) als richtinggevend voor de inrichting van haar curriculum, dat bestaat uit een praktijklijn, een kennislijn, een studentgestuurde (keuze)lijn en studieloopbaancoaching. Het beroepsprofiel krijgt vorm in de opbouw van de combinatie van kennis en praktijk. Van het totale curriculum is 105 EC gereserveerd voor praktijkgestuurd onderwijs. Het praktijkgestuurde element komt gedurende de hele opleiding terug in projecten, cases, simulaties en opdrachten uit het bedrijfsleven, landelijke wedstrijden, workshops, het leerwerkbedrijf, stages en het afstuderen. Het werken in de Small Business Onderneming (SBO) in het tweede jaar zorgt voor een relatie met de beroepspraktijk, evenals het werken aan kleine onderzoeksopdrachten. In de SBO start de student een eigen onderneming en heeft de mogelijkheid om deze voort te zetten nadat hij de opleiding heeft afgerond. In het derde jaar komt de student onder andere in aanraking met de praktijk door de stage van een half jaar, waarin hij een zelfstandige opdracht uitvoert. Verder doet hij in dit jaar een minor, die voor de helft uit vrije punten bestaat, die in de relevante beroepspraktijk behaald moeten worden. Deze opdracht bestaat voor een deel uit een onderzoek, het andere deel wordt gevormd door het opdoen van werkervaringen binnen bedrijven. In het vierde jaar zet de student de minor voort. Tevens dient hij een grotendeels zelfstandig onderzoek uit te voeren bij een bedrijf. De resultaten van het onderzoek worden binnen de lessen/bijeenkomsten van de minor gebruikt. In de opleiding wordt voornamelijk gewerkt met Nederlandstalige literatuur. Volgens het panel volstaat deze. Het panel beoordeelt de literatuur als nogal basaal en weinig vernieuwend. Het panel vindt de aandacht die in het curriculum wordt besteed aan nieuwe mediaen distributiekanalen, zoals bijvoorbeeld (e-commerce) aan de magere kant. De opleiding is verbonden met het lectoraat Business Development. Deze relatie heeft echter nog niet geleid tot kennisverhoging van de student. Er zijn drie docenten actief in de kenniskring. De opleiding onderhoudt structurele contacten met het beroepenveld, doordat de helft van de docenten een eigen bedrijf heeft gehad of werkzaam is geweest als manager of in andere functies in het bedrijfsleven. Daarnaast heeft zij een Raad van Advies, waarin vertegenwoordigers voor de opleiding SB&RM participeren. Ondanks dat in het Rotterdams Onderwijs Model veel aandacht wordt besteed aan de praktijk, vindt het panel dat het curriculum weinig vernieuwende elementen bevat. Dit argument samen met de constatering dat het panel de aandacht voor nieuwe mediaen distributiekanalen in het curriculum beperkt vindt, brengt het panel tot het oordeel voldoende. NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management 19/60

20 Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding kent een aantal leerroutes, zodat de student die route kan kiezen die het beste bij hem past. Er is een reguliere route, een verkorte route (vwo en mbo) en een duale route. Elke route heeft een eigen onderwijsprogramma. Studenten die dezelfde route volgen, worden bij elkaar in een klas geplaatst. Elk programma kent dezelfde kerncompetenties. Het duale traject loopt vanaf het derde jaar. Studenten die deze route volgen wordt een maatwerktraject geboden. Om vast te stellen of de kerncompetenties worden gerealiseerd, heeft de opleiding voor elke competentie meerdere gedragsindicatoren vastgesteld, behorend bij de verschillende modulen. De gedragsindicatoren kennen drie niveaus. De competentiemanager stelt vast of de gedragsindicatoren aan het eind van de module zijn gerealiseerd. De opleiding geeft in een overzicht in het zelfevaluatierapport aan dat alle gedragsindicatoren in modules worden afgedekt. Niveau 1 van de indicatoren komt aan de orde in de propedeuse, niveau 2 in de differentiatie in het tweede jaar en niveau 3 betreft het eindniveau (jaar 3 en 4). Niveau 1 en 2 worden gekenmerkt door formuleringen als: vragen, zien, herkennen et cetera. niveau 3 door concluderen, analyseren, ondernemen et cetera. De opleiding biedt studenten om de eindkwalificaties zoveel mogelijk te kunnen realiseren verschillende leerroutes: de reguliere route, de verkorte route (voor vwo en mbo ers) en de duale route. In jaar 3 en 4 volgen de studenten een minor van 30 EC. Studenten die de opleiding SB&RM volgen, doen vaak de minoren: Ondernemen inclusief eigen onderneming, Retailmanagement of Sales- en accountmanagement. De opleiding beschouwt de SBO in het tweede jaar als een belangrijk middel om de eindkwalificaties te realiseren. Onlangs heeft de werkveldcommissie SB&RM die deelneemt aan de clusterbrede Raad van Advies de opleiding geadviseerd om de verantwoordelijkheid van de student in de SBO te vergroten. De opleiding heeft voor 2007 het voornemen om hier actie op te ondernemen. Het aantal studenten, dat deelneemt aan een SBO wordt verkleind van negen naar vijf. Ook gaat de opleiding de mogelijkheid van een premiumgroup bieden, waarbij een SBO van 1 of 2 personen wordt gestart in combinatie met een extern kapitaal van 4000 en een minimale zelf verworven inbreng van 1000 per persoon. Deze SBO dient de voorloper te zijn van een echte onderneming en is onderdeel van de minor Ondernemen. De student(en) 20/60 NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management

21 dienen de gestarte onderneming SBO voort te zetten. Het panel is te spreken over dit voornemen en heeft er vertrouwen in dat het voorstel op korte termijn zal worden uitgevoerd. Aangezien deze SBO vooralsnog een voornemen betreft, geeft het panel een voldoende. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed Criteria - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het didactisch concept zoals vastgelegd in het ROM van de HR bevordert dat het curriculum als een samenhangend geheel wordt ontworpen en ontwikkeld. In elke fase van de opleiding is er sprake van een wisselwerking tussen theorie en praktijk. Het curriculum van de opleiding SB&RM bestaat uit drie soorten onderwijs, die inhoudelijk samenhangen, namelijk projectonderwijs, flankerend onderwijs en lintonderwijs. Projectonderwijs vormt de basis van de opleiding, omdat dit onderwijs het meest dicht bij de toekomstige beroepspraktijk staat. Het flankerend onderwijs bestaat uit kennis en vaardigheidsprogramma's, die direct gekoppeld zijn aan de projecten. Kennis en vaardigheden kunnen aldus direct worden toegepast. Lintonderwijs heeft betrekking op de kennis en vaardigheden die een ondernemer nodig heeft. Deze betreffen voornamelijk de talen, informatiekunde en bedrijfsadministratie. Ook de keuzemodulen vallen onder het lintonderwijs. De opleiding wil de samenhang tevens realiseren door een krachtige leeromgeving te bieden, die zoveel mogelijk in overeenstemming is met hoe het in de praktijk eraan toe gaat. De praktijk is het samenbindende element in de opleiding tussen de theoretische en de vaardigheidslijn. Per kwartaal staat een project centraal. Hieraan wordt het flankerend onderwijs opgehangen en waarnaast lintonderwijs in beperkte mate mogelijk is. In het tweede jaar is het centrale project de al genoemde eigen SBO (SBO). Daarnaast is er de kwartaalstage. In het derde en vierde jaar neemt het praktijkgedeelte toe, evenals de eis van zelfstandigheid van de studenten. In het zelfevaluatierapport geeft de opleiding in een figuur de samenhang weer tussen een project, de flankerende vakken en het daarbij behorende lintonderwijs. In een tweede figuur geeft de opleiding de samenhang aan tussen het ondernemingsplan in het tweede jaar en de bijbehorende vakken. De samenhang van het programma wordt onder andere bewaakt door de collegiale reviewteams en door studentenevaluaties. De onderwijsmanager is verantwoordelijk voor de bewaking van de samenhang. Ook de toetsing is een middel om de samenhang tussen de vakken te borgen. Een onderdeel hiervan is de Procedure Integrale Toetsing in jaar 1 en 2 (zie facet 2.8). NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management 21/60

22 Uit het Studenttevredenheidsonderzoek 2005 (STO 2005) blijkt dat 73% van de studenten tevreden is over de samenhang (met name over de relatie tussen de theorie en de praktijk). Echter ook de samenhang tussen het project en het flankerend onderwijs wordt als positief ervaren. Ook in het gesprek met het panel toonden de studenten zich tevreden over de samenhang en dan met name over de relatie theorie en praktijk. Ondanks dat de samenhang van het programma volgens het panel goed is, heeft de opleiding het voornemen deze nog verder te verbeteren. Verbeteracties ten aanzien van de samenhang die de opleiding noemt in het zelfevaluatierapport, zijn de verdere ontwikkeling van de Procedure Mondelinge Integrale Toetsing en de afstemming tussen het flankerend onderwijs en de projecten. Facet 2.4 Studielast Goed Criteria - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In het OER van iedere opleiding zijn normen vastgesteld met betrekking tot de studeerbaarheid van het programma. Het programma wordt conform deze normen uitgevoerd. De opleiding gebruikt een aantal middelen om de studievoortgang te bevorderen: de studieloopbaancoaching, de explicitering van de studielast, een evenwichtige studiebelasting en aan het eind van elke periode een toetsing van de modules uit de desbetreffende periode. Ook een snelle feedback vindt zij een belangrijk middel om de studievoortgang te bevorderen. In de aansluitende periode vindt een herkansing plaats. De opleiding heeft het aantal beslismomenten tijdens welke wordt besloten of een student de studie mag voortzetten ten gunste van de studievoortgang beperkt gehouden. Aan het eind van het eerste jaar moet de student voldoen aan de BSAnorm van 45 EC of aan de kwalitatieve norm tussen de 37 en de 45 EC van een bepaald aantal modulen. Studenten vertelden het panel dat de BSA-norm strikt wordt toegepast. In het tweede jaar moet de propedeuse zijn behaald. In het derde jaar de propedeuse en 30 EC uit het tweede jaar. Verder dient een student voordat hij mag deelnamen aan de minor aan zijn stageverplichtingen te hebben voldaan. En in het vierde jaar moet de student 110 studiepunten uit zijn hoofdfase hebben behaald, voordat hij mag starten met de afstudeeropdracht. Er is een studieloopbaancoach, die individuele gesprekken voert met de student. Per semester controleert hij of de student minimaal 30 EC heeft gerealiseerd. De stuurgroep kwaliteitszorg bewaakt de kwaliteit van de studeerbaarheid op basis van de module-evaluaties, evaluatiegesprekken en verslagen van de reviews. 22/60 NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management

23 Uit het STO 2005 blijkt dat 71% van de studenten tevreden is over de studielast. De score in de Keuzegids Hoger Onderwijs 2006 is 6,9 op een tienpuntsschaal. Studenten ervaren de studielast niet als overdreven zwaar. Het derde en vierde jaar worden na afloop als enigszins licht ervaren. De spreiding van de studielast wordt als goed beoordeeld. Het programma heeft geen duidelijke struikelvakken. In het algemeen worden de vakken over financiële zaken als lastig, maar wel te doen ervaren. Facet 2.5 Instroom Voldoende Criteria - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De HR wil adequaat inspelen op de diversiteit die kenmerkend is voor Rotterdam. Er is sprake van een grote en groeiende diversiteit in de populatie van aspirantstudenten met betrekking tot vooropleiding, leeftijd, moedertaal en sociale en culturele achtergrond. Van de grote steden heeft Rotterdam het laagste gemiddelde opleidingsniveau van de bevolking. De hogeschool streeft ernaar om haar studentenpopulatie een afspiegeling te laten zijn van de omgeving. Aspirantstudenten met een allochtone achtergrond krijgen daarom extra aandacht. Om te worden toegelaten tot de opleiding SB&RM moet een student beschikken over een havo-diploma met een van de profielen: Natuur en Techniek, Natuur en Gezondheid, Economie en Maatschappij of Cultuur en Maatschappij. Voor instromers met een vwo-diploma gelden dezelfde profielen. Toelating is ook mogelijk met een mbo-diploma, niveau 4 of een diploma oude stijl, dat wil zeggen havo met een van de vakken wiskunde A, wiskunde B, economie, handelswetenschappen en recht, mbo lang (oude stijl) met één van de vakken wiskunde, algemene economie, commerciële economie en calculatie, bedrijfseconomie en calculatie, bedrijfsadministratie. De opleiding biedt verschillende trajecten. Vwo ers en mbo ers kunnen een driejarig traject volgen. Ook is er de mogelijkheid om vanaf het derde jaar een duaal traject te volgen. Mogelijke EVC s en vrijstellingen worden gecoördineerd door studentzaken en de examencommissie. Regelingen hieromtrent zijn vastgelegd in het OER. De opleiding voldoet aan de Code of Conduct: buitenlandse studenten kunnen worden toegelaten op basis van een buitenlands diploma, dat is goedgekeurd door het Nuffic. Studenten met een deficiëntie Nederlandse taal dienen eerst het NT-2 tentamen af te leggen. De opleiding heeft thans een instroom van rond de150 studenten per jaar. In 2005 waren dat er 200. De instroom bestaat voor driekwart uit havisten, voor 15% uit mbo ers en voor 10% uit vwo ers. Tot voor kort was de instroom van mbo ers nog 25%. De vermoedelijke oorzaak van deze daling is volgens de opleiding het NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management 23/60

24 verdwijnen van de meao. Zij streeft echter naar een toename van de mbo-instroom, tot 25%. De opleiding wil, in navolging van het hogeschoolbeleid qua studentenpopulatie een afspiegeling zijn van de Rotterdamse bevolking. Gelet hierop vindt zij de huidige instroom van 15% allochtone studenten te gering. Binnen het cluster is in dit kader in 2005/2006 gestart met het project Helping Hand. In dit project worden ouderejaars studenten getraind om als tutor jongerejaars te ondersteunen. Inmiddels is het project niet meer alleen op allochtone, maar ook op autochtone studenten gericht. De opleiding heeft om eventuele stigmatiseringseffecten te voorkomen geen andere trajecten voor aparte doelgroepen. Zij hanteert wel een aantal instrumenten om de aansluiting te bevorderen, zoals doorstroomtrajecten mbo-hbo, voorlichting en werving, proefstuderen en open dagen, verschillende leerroutes, bijspijkeronderwijs en studieloopbaancoaching. Vwo ers en mbo ers hebben de mogelijkheid een driejarig traject te volgen. Verder zijn er een duaal traject vanaf het derde jaar en maatwerktrajecten (vaak in de minor Sales). Havo-studenten vertelden het panel moeite te hebben gehad met de aansluiting op hun vooropleiding. Met name het beroep dat wordt gedaan op het zelf initiatieven nemen, vonden zij in het begin lastig. In het zelfevaluatierapport beschrijft de opleiding een aantal verbeteracties op het gebied van de instroom: het voeren van intake-gesprekken en een NT1-toets voor alle startende studenten, het project Helping Hand en het continueren en uitbouwen van verschillende doorstroomprojecten. Vanwege het feit dat met name de havo-studenten moeite hebben (gehad) met de aansluiting komt het panel tot het oordeel voldoende. Facet 2.6 Duur Voldaan Criteria - De opleiding voldoet aan formele eisen m.b.t. de omvang van het curriculum: HBO-bachelor: 240 studiepunten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft een omvang van 240 EC. Dit geldt voor alle trajecten. 12 EC zijn gereserveerd voor de studieloopbaanbegeleiding, 12 voor de keuzevakken en 30 voor de minor. Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Criteria - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. 24/60 NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management

25 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De hogeschool heeft het Rotterdamse Onderwijsmodel (ROM) ontwikkeld dat richtinggevend is voor alle opleidingen. Belangrijke uitgangspunten van het model zijn: een centrale plaats van de beroepspraktijk in de opleiding en een resultaatgerichte probleemaanpak, een stevige basis voor kennisontwikkeling, inspelen op de diversiteit in de populatie van studenten en de mogelijkheid tot opleidingsoverstijgende samenwerking van studenten, met name in projecten en minoren. Deze benadering komt samen onder de noemer Denken en Doen. Kern van de onderwijsvisie van de opleiding SB&RM vormt de ontwikkeling en beoordeling van de bekwaamheid van de studenten. Hieronder verstaat de opleiding zowel de beroepscompetenties, als de leercompetenties van de persoon zelf. Van belang vindt zij dat de student in staat is om zich in een steeds sneller veranderende omgeving te blijven ontwikkelen. De student wordt en is eigenaar van zijn studie en ontwikkelt zich tot een gewilde professional. Studenten die de duale route volgen hebben een nog grotere verantwoordelijkheid. De opleiding gaat, zoals al is vermeld, uit van het Rotterdams Onderwijs Model, waarin de elementen kennis, praktijk en de student centraal staan. De mate waarin sprake is van kennissturing neemt na het eerste jaar af, terwijl het praktijk- en studentgestuurde onderwijs toenemen. Volgens dit model biedt het programma een krachtige leeromgeving, die zoveel mogelijk in overeenstemming is met de gang van zaken in de beroepspraktijk. Uitgangspunt is 'learning by doing'. Per onderwijsperiode wordt een mix aan werkvormen gehanteerd, overeenkomstig het ROM model. In de zelfevaluatie geeft de opleiding in een schema aan welke werkvormen worden gehanteerd om het kennisgestuurde, het praktijkgestuurde en het studentgestuurde onderwijs te realiseren. Kennisgestuurd onderwijs (40% van het curriculum) wordt gerealiseerd door middel van hoor- en werkcolleges. In het praktijkgestuurde onderwijs (48% van het curriculum) wordt gewerkt met projecten, cases, simulaties, opdrachten vanuit het bedrijfsleven, landelijke wedstrijden (new venture), workshops, het leerwerkbedrijf, stage en afstuderen. En het studentgestuurde onderwijs (12% van het curriculum) kent de werkvormen: studieloopbaancoaching, hogeschool keuzeonderwijs en het SMB-keuzepunten onderdeel. In dit onderdeel wordt studenten de mogelijkheid geboden om zelf studiepunten in te vullen, bijvoorbeeld door maatschappelijke activiteiten te verrichten of een project voor een bedrijf uit toe voeren. Het niveau van de activiteiten wordt beoordeeld door een coördinator. De student schrijft een reflectieverslag over de uitgevoerde activiteiten en krijgt indien dit als voldoende wordt beoordeeld de studiepunten. Bij het kiezen van de werkvormen gebruikt de opleiding een aantal criteria: de werkvorm dient aan te sluiten bij de belevingswereld van de student, de fase van de studie en de beroepspraktijk en is uitdagend. Uit het STO 2005 blijkt dat 77% van de studenten tevreden is over de werkvormen. In de Keuzegids 2006 scoort het onderdeel werkvormen een 6,9 op een tienpuntsschaal. Ook in het gesprek met het panel toonden studenten zich hierover tevreden. NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management 25/60

26 Het panel is van oordeel dat de door de opleiding gehanteerde werkvormen goed aansluiten bij het didactisch concept en de visie van de opleiding op onderwijs, die is gebaseerd op de uitgangspunten van het ROM. Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Criteria - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding sluit aan bij het toetsbeleid, zoals dat is geformuleerd in de nota: Toetsbeleid HES Cluster Commercieel Management (november 2006). In het zelfevaluatierapport worden de criteria genoemd, waaraan de toetsvormen moeten voldoen, bijvoorbeeld de aansluiting bij de competenties die de opleiding wil realiseren en bij de gehanteerde werkvormen. De door de opleiding gehanteerde toetsvormen zijn: de kennistoets, de casustoets, de vaardigheidstoets, de projectopdracht, het assessment, de stageopdracht, de reflectieopdracht, het portfolio en de presentatie. In het zelfevaluatierapport wordt aangegeven hoe vaak een toets(vorm) in elk jaar van de opleiding wordt afgenomen. In is de opleiding gestart met de Mondelinge Integrale Toetsing (MIT) in de eerste periode van het tweede jaar. Hierin worden de module SBO-theorie en de module SBO-ondernemingsplan integraal getoetst met het flankerende onderwijs betreffende de onderdelen: Marketing, Recht, Financieel management en Personeelsmanagement. Uit het door de studenten gemaakte ondernemingsplan moet blijken of zij de stof, die is behandeld in de genoemde onderdelen, beheersen. Deze toetsing behelst enerzijds de beoordeling van een groepsproduct (het Ondernemingsplan) en anderzijds een individuele beoordeling. Dit jaar wordt de MIT ook toegepast in de derde periode van het eerste jaar. Het panel is te spreken over de MIT en vindt dat de opleiding er met de MIT goed in slaagt om de individuele- en groepsbeoordeling te combineren. Om competenties te kunnen toetsen zijn voor elke competentie meerdere toetsbare gedragsindicatoren geformuleerd. De kwaliteit van de toetsen, die de competenties moeten meten en moeten vaststellen of de leerdoelen worden gerealiseerd, wordt bewaakt door collegiale reviews. Indien nodig zorgt een stuurgroep van de opleiding ervoor dat er aanpassingen worden doorgevoerd in de toetsing. Drie elementen die van toepassing zijn op de beoordeling en toetsing zijn: het zeker stellen dat de gedragsindicatoren daadwerkelijk worden getoetst, alle gedragsindicatoren dienen in gelijke mate te worden getoetst en de toetsing dient objectief en uniform te worden uitgevoerd. Het panel heeft tijdens het bezoek een aantal toetsen ingezien en vindt deze van een voldoende niveau. 26/60 NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management

27 Bij elke studiehandleiding is een docentenhandleiding beschikbaar, die voorzien is van een beoordelingsformulier met een verantwoording en een normering. Elke toets wordt vooraf bekeken door een collega-docent. Controle op de uitvoering vindt plaats door de opleidingsmanager en/of de toetscoördinator van de opleiding. Kwaliteitsbewaking achteraf vindt plaats door de toetscommissie. Procedures rondt de afname van de toetsen zijn beschreven in het OER. Het panel is te spreken over de toetsing en beoordeling. Het panel vindt de collegiale review een goede manier om de kwaliteit van de toetsen te borgen. Het panel vindt echter dat de opleiding de criteria ten aanzien van de beoordeling van de afstudeerwerken scherper zou moeten toepassen. (zie verder facet 6.1). Dit zou de kwaliteit van de producten ten goede komen. Uit het STO 2005 blijkt dat 71% van de studenten tevreden is over de toetsing. Uit het gesprek met het panel blijkt dat zij verschillen tussen docenten ervaren in het hanteren van de toetscriteria. Ook krijgen zij geen automatische feedback op de toetsen. Het verzoek om toetsen te mogen inzien verloopt volgens de studenten niet altijd soepel. De opleiding heeft het plan om in 2007/2008 een nieuw toetsbeleid in te voeren, dat wordt vertaald in een aantal acties. Deze hebben onder andere betrekking op de reviewbeoordeling, het aanbrengen van nog meer variatie en integratie in de toetsing, het uitwisselen van ervaringen over de toetsing met andere SB&RM opleidingen en het verder ontwikkelen van de MIT. Het panel komt vanwege de hierboven beschreven opmerkingen van de studenten over de toetsing tot het oordeel voldoende. Onderwerp 3 Inzet van personeel Facet 3.1 Eisen HBO Goed Criteria - Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De uitgangspunten van het personeelsbeleid van de HR zijn vastgelegd in het Beleidsplan afdeling P&O Het beleid is in 2006 geactualiseerd. Centraal staat het uitgangspunt dat werknemers zich kunnen ontwikkelen om een optimale bijdrage te leveren aan de strategische doelstellingen van de hogeschool. De HR stelt zich ten doel dat de docenten beschikken over voor de opleiding relevante en actuele praktijkkennis. De kenniskringen die geworteld zijn in de beroepspraktijk vervullen een structurele rol bij de professionalisering van de docenten. NQA - Hogeschool Rotterdam: HBO-bacheloropleiding Small Business & Retail Management 27/60