ieder zijn vak VWO Schooljaar het Vlietland College LEIDEN

Transcriptie

1 ieder zijn vak VWO Schooljaar het Vlietland College LEIDEN

2 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Nederlands 4 Engels 5 Frans 7 Duits 7 Cultureel kunstzinnige vorming 8 Lichamelijke opvoeding 9 Godsdienst/levensbeschouwing 11 Maatschappijleer 13 Oriëntatie op vervolgonderwijs (OVO) 14 Kunst drama 15 Kunst beeldende vormgeving 18 Geschiedenis 20 Aardrijkskunde 21 Wiskunde 23 Natuurkunde 25 Scheikunde 28 Biologie 30 Economie 31 Management en Organisatie 32 Informatica 34 2

3 Voorwoord Met de 2e fase wordt de bovenbouw HAVO/VWO bedoeld. Men spreekt over profielen, studiehuis, studiebelastingsuren, vrije ruimte, contacturen en het programma van toetsing en afsluiting. Nieuw zijn ook een aantal vakken als management en organisatie, culturele en kunstzinnige vorming, oriëntatie op vervolgonderwijs, informatica en de liefhebbers van wiskunde kunnen hun hart ophalen: wiskunde C + A + B + D. In deze uitgave van Ieder zijn vak hebben de vakdocenten geprobeerd zo duidelijk mogelijk te omschrijven wat je in de verschillende vakken tegenkomt en wat er van je verwacht wordt. Heb je na het lezen nog vragen komt dat gerust langs bij je decaan. J.T. van Berkel decaan VWO kamer 111 a.van.berkel@vlietlandcollege.nl 3

4 NEDERLANDS Inleiding Het vak Nederlands is opgenomen in het gemeenschappelijk deel van alle profielen. Het vak heeft een belasting van 480 sbu in de VWO-afdeling. Het vak is belangrijk omdat vele van de vaardigheden, aangeleerd bij Nederlands, toegepast kunnen en moeten worden bij de andere vakken. Lees-, spreek- en schrijfvaardigheid zijn de pijlers van het vak. De argumentatieve vaardigheden vormen een onderdeel van bovengenoemde vaardigheden. Daarnaast is letterkunde een belangrijk onderdeel: het lezen en beoordelen van literatuur en het analyseren van poëzie. Literatuurgeschiedenis maakt ook deel uit van het vakonderdeel letterkunde. Methoden Voor taalvaardigheid (spreken, lezen en schrijven) wordt de methode Nieuw Nederlands van uitgeverij Noordhoff gebruikt. Voor literatuur gebruiken we de Syllabus letterkunde. Inhoud Het vak kent vijf domeinen: A leesvaardigheid het analyseren, interpreteren, beoordelen en samenvatten van een zakelijke tekst; B spreekvaardigheid het houden en beoordelen van een discussie, debat of voordracht; C schrijfvaardigheid het verzamelen, verwerken en verstrekken van informatie; D argumentatieve vaardigheden onderdeel van bovenstaande drie vaardigheden, vooral bij analyse, beoordeling en opbouwen van een betoog E literatuur kennis van literaire begrippen en toepassing daarvan plus overzicht van de literatuurgeschiedenis Toetsing A leesvaardigheid in het centraal examen; de toets bestaat uit een tekst met vragen en een samenvattingsopdracht; B spreekvaardigheid in het schoolexamen; de toets bestaat uit: een beschouwende voordracht en deelname aan een discussie of debat; C schrijfvaardigheid in het schoolexamen; de toets bestaat uit een gedocumenteerde schrijfopdracht. D argumentatieve vaardigheden in het schoolexamen; de toets bestaat uit een tekst met vragen en een onderdeel samenvatten. In het centraal examen als onderdeel van leesvaardigheid E literatuur In het schoolexamen; de toets bestaat uit een mondeling en schriftelijk deel. Er moeten minimaal 15 titels- waarvan minstens 2 van vóór gelezen worden. Daarnaast moet de boekenlijst aan een aantal andere eisen voldoen. De kennis over de gelezen boeken wordt getoetst in het mondeling. De onderdelen poëzie-analyse en literatuurgeschiedenis worden schriftelijk getoetst. Naast deze toetsen wordt er in de voorexamenklassen een aantal voortgangstoetsen gegeven, waarvan de cijfers meetellen voor het (overgangs)rapport. Ook cijfers voor schrijfopdrachten, spreekvaardigheidstoetsen en letterkundige opdrachten kunnen meetellen voor het (overgangs)rapport. Contacturen Leerjaar Contacturen per week

5 Aan de hand van werkwijzers en aanwijzingen in de methoden zal de leerling de stof moeten verwerken. Per leerjaar zullen voor het onderdeel literatuur minstens 5 boeken gelezen moeten worden. Daarover moet een verwerkingsopdracht gemaakt worden. Aan het einde van jaar 4 en 5 wordt de kennis over de boeken getoetst in een examentoets. Wat wordt van de leerling verwacht? Van de leerling wordt verwacht, dat hij zijn algemene ontwikkeling op peil probeert te brengen of te houden. Het lezen van de krant, het volgen van een discussie met een maatschappelijk actueel onderwerp, dit alles moet voor hem geen probleem opleveren. Daarnaast moet hij een eigen smaak voor literatuur ontwikkelen. Voor veel onderdelen van zijn studie is hij zelf verantwoordelijk. De leerling moet dus kunnen plannen en zijn werkzaamheden kunnen overzien. Relatie met de onderbouw In de onderbouw heeft de leerling ervaring opgedaan in de verschillende vaardigheden. Zo is de leerling met een deel van de literaire begrippen (bijvoorbeeld fictie en non-fictie) al bekend. Ook een aantal begrippen uit het onderdeel leesvaardigheid (zakelijke teksten) wordt in de onderbouw behandeld en getoetst. Daarnaast zijn veel begrippen uit de stilistiek aangeleerd. Aan spelling en grammatica wordt in de bovenbouw minder lestijd besteed. Er wordt van je verwacht dat je gebruik maakt van de computer bij een aantal onderdelen. Je kunt dat doen door dingen op te zoeken op het internet of door een brief te mailen. Je moet ook uitzoeken welke rol Engels speelt bij verdere studie en beroepen waaruit je kunt kiezen. Dit onderdeel heet Oriëntatie op Studie en Beroep. Wat heb je aan het vak Engels Engels is erg belangrijk in het dagelijks leven in Nederland. Dit wordt duidelijk als je stilstaat bij de rol van de Engelse taal in het onderwijs, in het bedrijfsleven en in de vele (familie)banden met mensen in landen als Australië, Amerika en Canada. Buiten de landen waar Engels gesproken wordt, worden nergens zoveel Engelstalige boeken verkocht als in Nederland. Voor veel Nederlanders is het Engels bijna een tweede taal. Na hun middelbare schoolopleiding gaan veel leerlingen naar vervolgopleidingen waar zij de opgedane kennis en vaardigheden voor het vak Engels opnieuw in praktijk zullen moeten brengen. Veel opleidingen gebruiken Engels als voertaal tijdens de colleges en ook de meeste studieboeken zijn in het Engels! Ook voor een groot aantal beroepen is een degelijke vaardigheid in het lezen, schrijven en spreken van het Engels een vereiste. Er wordt verwacht dat je aan het begin van de 2 e fase beschikt over een ruime woordenschat, een behoorlijke beheersing van de grammatica en voldoende spreek-, lees-, luister- en schrijfvaardigheid. Leerjaar Contacturen per week ENGELS De leerstof De leerstof bestaat uit een aantal onderdelen die je bij het schoolexamen allemaal op een rijtje ziet. Je gebruikt voor Engels in 4, 5 en 6 VWO, bijvoorbeeld de methode Of Course. Voor schrijfvaardigheid gebruik je de methode Rules and Words for Writing van uitgeverij Thieme Meulenhoff. 5

6 Voor literatuur gebruik je de methode Eldorado van Uitgeverij Meulenhoff Educatief. Daarnaast wordt er ieder jaar één literair werk klassikaal gelezen. De leerstof De leerstof bestaat uit een aantal onderdelen die je bij het schoolexamen allemaal op een rijtje ziet. Er wordt van je verwacht dat je gebruik maakt van de computer bij een aantal onderdelen. Je kunt dat doen door dingen op te zoeken op het Internet, door brieven te en of door b.v. boekverslagen te schrijven met behulp van een tekstverwerker. Je moet ook uitzoeken welke rol Engels zal spelen bij verdere studie en beroepen waaruit je kunt kiezen. Dit onderdeel heet Oriëntatie op Studie en Beroep. Het schoolexamen Het schoolexamen heeft de vorm van een examendossier. Je werkt gedurende de hele bovenbouwperiode aan de samenstelling van dit dossier. Het schoolexamen omvat de volgende onderdelen: Toetsen - Luister/kijkvaardigheid - Gespreksvaardigheid - Schrijfvaardigheid - Literatuur Elk van deze onderdelen telt voor 25% mee in het schoolexamen. Voortgangstoetsen Tijdens het gehele schooljaar worden in 4 en 5 VWO voortgangstoetsen (vt s) afgenomen op het gebied van de bovengenoemde vaardigheden. Bovendien wordt er aan het einde van 5 VWO een (deel) ET literatuur afgenomen. Profielwerkstuk Als Engels bij het profielwerkstuk betrokken is omvat het profielwerkstuk een zelfstandige werkopdracht. Je opdracht moet dan een taalkundig of literair of een cultuur-historisch onderwerp betreffen. Voorbereiding Je kunt alleen aan de afsluitende toetsen deelnemen als je voor elk van de hierboven genoemde vaardigheden aanwijsbaar ruim geoefend hebt. Je moet daarvoor o.a. het volgende doen: - Leesvaardigheid: *extensief lezen, samenvatten, ICT activiteiten - Kijk/luistervaardigheid: *extensief luisteren ('kilometers maken') *note-taking - Gespreksvaardigheid: *discussies *betoog (spreken) *presentaties - Schrijfvaardigheid: *correspondentie * *verslaglegging - Literatuur: *leesdossier aanleggen (ten minste 6 romans/toneelstukken). E-pack *zelfstandig oefenen van de vier vaardigheden (luisteren, schrijven, lezen, spreken). "op eigen kosten (vrijwillig) aan te schaffen" voor zelfstudie. Het onderdeel literatuur wordt schriftelijk getoetst. In de eindtoets betreft dit de onderdelen 'literaire begrippen', schrijvers, 'literatuurgeschiedenis' en een klassikaal gelezen literair werk en een tweetal zelf gekozen literaire werken. Het Centraal Schriftelijk Examen Het Centraal Schriftelijk Examen bestaat uit een leesvaardigheidtoets. Het eindcijfer voor Engels is het gemiddelde van het cijfer voor het schoolexamen en het centraal schriftelijk examen. 6

7 Tijdens de contacturen krijg je instructie over het werk dat je moet doen en de manier waarop je dit werk moet aanpakken. Ook worden er dingen gezamenlijk besproken en kun je vragen stellen over je werk. Je zult daarna de leerstof zelfstandig moeten verwerken en oefenen. Van jou wordt verwacht dat je tijdens de contacturen aanwezig bent, aantekeningen maakt, enz. Daarnaast wordt er van je verwacht dat je de leerstof, zoals die in bijvoorbeeld werkwijzers is vastgelegd, naar behoren uitvoert en dat je je houdt aan data van mondelinge (proef)examens en inleverdata van brieven en opdrachten enz. In de basisvorming (de term geeft het al aan) heb je de basis gelegd voor het vak Engels in de bovenbouw. Je hebt voldoende vaardigheden aangeleerd, voldoende grammatica bestudeerd en een voldoende woordenschat opgebouwd om in 4, 5 en 6 VWO met succes het vak Engels te kunnen volgen. luisteropdrachten, briefopdrachten en lees je een aantal boeken. In de zesde klas behandelen we ook de belangrijkste stromingen uit de Franse literatuurgeschiedenis. Over de behandelde stof krijg je een aantal voortgangstoetsen en schriftelijke overhoringen die een kleiner deel van de stof toetsen. Daarnaast wordt regelmatig je voortgang in tekstbegrip en luistervaardigheid getoetst. Het eindexamen bestaat uit een schoolexamen en een centraal examen. Het schoolexamen heeft een aantal toetsen in de 6 e klas : literatuur, briefschrijven, kijk- en luistertoets spreken. Het centraal examen bestaat uit tekstbegrip en bepaalt 50% van het uiteindelijke cijfer. FRANS In de bovenbouw VWO heb je steeds drie lesuren Frans per week, waarin je oefent met grammatica, vocabulaire, leesvaardigheid, spreekvaardigheid, luister-vaardigheid en tekstbegrip. We werken met de methode Grandes Lignes. Deze bestaat vier katernen en een naslagwerk waarin je o.a. een overzicht van de belangrijkste grammatica regels vindt. In ieder hoofdstuk wordt een thema behandeld. Je werkt in ieder hoofdstuk toe naar een eindtaak die te maken heeft met het desbetreffende thema. Naast de opdrachten uit het boek, werken we met examenteksten, krijg je kijk- en DUITS Aus, bei, mit, nach, seit, von, zu... Dit was jarenlang de kennis van het Duits van generaties van mensen, die rijtjes moesten opdreunen en voor wie de grammatica het belangrijkste onderdeel van de taal was. Gelukkig is er sinds de Tweede Fase veel veranderd. Alle leerlingen in 4-VWO hebben Frans en/of Duits in het gemeenschappelijk deel van hun profiel. Bij die keuze zien veel leerlingen het voordeel van Duits. Deze taal staat namelijk zo dicht bij de onze, dat je al heel snel goed uit de voeten kunt met het Duits in alle opzichten. Dat Duits als vreemde taal naast Engels op de arbeidsmarkt belangrijk is en bovendien 7

8 aan populariteit toeneemt kun je regelmatig in de Nederlandse kranten lezen. Bovendien is Duitsland nog altijd onze belangrijkste handelspartner en willen veel bedrijven medewerkers die goed Duits kunnen spreken en schrijven. In klas vier oefenen we verder met de vaardigheden, die ook in de onderbouw al aan de orde kwamen, namelijk lezen, schrijven, luisteren en spreken. We werken met dezelfde methode als in de onderbouw Trabi Tour van Noordhoff Uitgevers, den Bosch. Je weet, dat deze methode het vak echt zo leuk mogelijk voor je maakt. Als je moeite hebt met bepaalde onderdelen, kun je zelfstandig met e-pack trainen tot je het gewenste niveau bereikt hebt. Uiteraard spreken we in de les Duits. Er geldt in de bovenbouw nog meer dan in de onderbouw dat de doeltaal écht de voertaal is. Om de luistervaardigheid te trainen kijken we veel films en documentaires, waar we daarna ook in het Duits over praten. Nadat in 4-VWO de basis van het vak staat als een huis, verdiepen we ons in 5- VWO in nieuwe onderdelen van het vak, zoals de literatuur en de literatuurgeschiedenis. Hierbij leren we de grote schrijvers uit het Duitse taalgebied kennen en zien we welke literaire stromingen er door de eeuwen heen geweest zijn en hoe die het maatschappelijk leven beïnvloed hebben. We lezen voor het examen klassikaal elk jaar twee boeken, een aantal losse verhalen en enkele gedichten. Hierbij wordt het begrippenapparaat gehanteerd zoals dit bij Nederlands is aangeleerd. Door het lezen van verschillende literaire teksten wordt de leessmaak ontwikkeld en deze boeken helpen je ook weer je tekstbegrip te vergroten. Het centraal examen in klas 6 bestaat namelijk uit tekstbegrip, dat 50% van je eindcijfer is. Alle leerlingen, die normaal tot goed voor Duits werken, kunnen voor dit vak een goede voldoende halen en zullen aan het eind van hun schoolloopbaan zeker kunnen zeggen: Deutsch macht Spaß, na klar! Culturele en kunstzinnige vorming (CKV) Inleiding Dit is een verplicht vak; het zit dus in het algemene deel. De bedoeling van het vak is je een weg te wijzen op het culturele pad, je te laten kennismaken met de verschillende kunstdisciplines (drama, dans, wereldliteratuur, beeldende vorming, architectuur, film en muziek). Het is vooral een ervaringsvak; we beginnen met je culturele uitgangspositie en proberen je een stapje verder te brengen. Studielast Dit vak telt 160 sbu s; er zijn 2 contacturen in 4-VWO en 1 uur in 5-VWO (blokuur gedurende ½ jaar) Methode Palet en modules over de verschillende disciplines. Inhoud Er zijn de volgende onderdelen: 1. Deelnemen aan 8 culturele activiteiten (5 in 4-VWO en 3 in 5-VWO), in principe buiten school. Bijvoorbeeld een bezoek aan een tentoonstelling, een (culturele) film, een concert, een dansvoorstelling, een toneelstuk, het maken van een architectuurwandeling en het lezen van wereldliteratuur (verplicht in 5-VWO). Deze activiteiten moeten enige kwaliteit hebben; daarom overleg je hierover met je kunstmentor. 2. Aan de hand van de methode Palet leer je kunst bekijken en relaties aan te geven tussen de verschillende kunstdisciplines, bijvoorbeeld bij 8

9 Romeo en Julia zijn literatuur, dans, film en muziek te betrekken. Hierbij leer je bepaalde, voor die kunstuiting, gangbare begrippen gebruiken. Je leert, hoe bepaalde culturen elkaar beïnvloeden. Je kunt vorm, inhoud, functie, historische achtergronden aangeven bij verschillende kunstuitingen. 3. Je maakt theoretische opdrachten, waarbij je leert werken met de verschillende begrippen. Je maakt ook praktische opdrachten, alleen of met een ander, bijvoorbeeld een fotoreportage, een schrijfopdracht, het componeren en/of uitvoeren van een muziekstukje, het dramatiseren van een scène uit een boek en het samenstellen en/of uitvoeren van een dans. De praktische opdrachten kunnen meer kunstdisciplines bevatten. 4. Je begint je CKV-carrière met het beschrijven van het beginniveau op het culturele vlak in de zogenaamde kunstautobiografie en aan het eind schrijf je een balansverslag waarin we kunnen lezen wat CKV je gebracht heeft en of het je een stapje verder heeft doen zetten. 5. Verslagen en resultaten van 1,2,3 en 4 komen in het zogenaamde kunstdossier, waarover je voortgangsgesprekken en tenslotte een afsluitend gesprek voert met je kunstmentor, waarbij je jouw keuzes kunt motiveren, de specifieke begrippen kunt hanteren, de historische achtergronden kent, etc. Dit gesprek gaat mede naar aanleiding van je balansverslag en een door jou samengestelde top 3 per discipline. Dit alles moet naar behoren zijn uitgevoerd en geldt als schoolexamen met als beoordeling voldoende of goed. Contacturen Tijdens de contacturen zullen algemene inleidingen gegeven worden en wordt zelfstandig gewerkt aan de modules, de verslagen, de praktische opdrachten, etc. Ook zal het mogelijk zijn een museum, een galerie te bezoeken o.i.d. In deze uren vinden ook de gesprekken plaats met je docent waarbij hij je adviseert en je vorderingen bespreekt. Wat wordt van de leerling verwacht Van jou wordt verwacht dat je openstaat voor de verschillende kunstuitingen en dat je zelf individueel of in een klein groepje initiatieven ontplooit om een toneelvoorstelling, een tentoonstelling, etc. te bezoeken. Vanzelfsprekend helpen de docenten je op weg, maar eigen initiatief met argumenten onderbouwd en reflectie daarop zijn belangrijk. Relatie met de basisvorming Het begrippenapparaat, de manier hoe een schilderij te bekijken, hoe een muziekstuk te beluisteren, dat alles is voor een deel al aangeleerd in de onderbouw en zal bij CKV verder uitgebouwd worden. LICHAMELIJKE OPVOEDING Inleiding In de 2 e fase zit het vak lichamelijke opvoeding (LO ) in het gemeenschappelijke deel van alle vier de profielen. LO is een verplicht vak voor alle leerlingen en is onderdeel van het schoolexamen. Doelstelling In de onderbouw ging het erom jullie kennis te laten maken met veel verschillende manieren van bewegen. Het ervaren en kennismaken met allerlei 9

10 sportactiviteiten was in de onderbouw het belangrijkste. Bij LO in de bovenbouw wordt deze leerlijn voortgezet en verder uitgebouwd met nieuwe en andere sportactiviteiten. Vaardigheden en kennis De vaardigheden hebben zowel betrekking op het bewegen, als op de omgang en het kunnen uitvoeren van andere taken, zoals trainer, organisator, scheidsrechter en coach. In de onderbouw hebben we daar een begin mee gemaakt. Allemaal nog heel eenvoudig en kleinschalig. Ook is er al wat aandacht besteed aan theorie, denk maar aan het FAIR PLAY stencil. In de bovenbouw wordt deze lijn voortgezet, alleen wordt er van je verwacht dat je op een hoger niveau kunt presteren en aan de verplichte eindtermen kunt voldoen. Deze hebben betrekking op het bewegen (centrale deel), de omgangsvaardigheden en de regeltaken (scheidsrechter,etc.). Studielast (gemeenschappelijk deel) Leerjaar Uren per week Methode Bij LO 1 gebruiken we met behulp van de E.L.O. de volgende vier leerling katernen: Zelf beter leren spelen - volleybal en basketbal; - spelen en spel analyseren; - trainingsvormen kiezen, uitwerken en zelf geven Bewegen en samenleving - sportoriëntatie en keuze; - sportkeuze test (welke sport past bij mij); - achtergrondinformatie over keuzes bij sportactiviteiten. - werkstukken Mijn sportadvies en Mijn favoriete sport. Reader Bewegen en Gezondheid Reader Ik regel het zelf wel - onderlinge instructie; - leren scheidsrechteren; - organiseren van een toernooi. Inhoud a. Overzicht van de lesstof De verplichte eindtermen zijn verdeeld over vijf bewegingsonderdelen, domeinen genaamd, te weten: Domein A: algemene doelstellingen Domein B: bewegen verbeteren Hierin zijn spel en de keuzeactiviteiten verplicht. Uit de activiteiten atletiek, bewegen en muziek, turnen en zelfverdediging moet je er twee verplicht kiezen. Domein C: bewegen en regelen. Verplicht onderdeel Domein D: bewegen en gezondheid. Verplicht onderdeel Domein E: bewegen en samenleven. Verplicht onderdeel Keuzemogelijkheden De meeste eindtermen zijn verplicht en daar moet iedereen aan voldoen. Uit sommige onderdelen kun je zelf kiezen. Je moet van de vier onderdelen: atletiek, turnen, bewegen op muziek en zelfverdediging er verplicht twee kiezen. Alle onderdelen die jij voldoende hebt afgesloten worden afgetekend door de docent LO. b. Het schoolexamen Voor LO zal het wat betreft de afsluiting gaan om handelingsdelen. De inhoud van de handelingsdelen bestaat o.a. uit het Bewegen (incl. sportdagen), de aanwezigheid, regelopdrachten, theoretische opdrachten en een Handelingsdeel LO excellent. De normen waaraan je moet voldoen zijn omschreven in z.g. eindtermen. Of je aan de eindtermen voldoet, beoordeelt de examinator, de leraar l.o. Je moet de eindtermen naar behoren afsluiten en je kan als beoordeling: voldoende of goed krijgen. 10

11 Als je LO niet naar behoren afsluit moet de opdracht opnieuw gedaan worden in de vorm van een herkansing. Bij voldoende kan het examendossier afgesloten worden. Je moet jouw examendossier voldoende hebben afgesloten om het centraal examen af te kunnen sluiten. Het examendossier De vorderingen van de leerlingen worden door de docent LO bijgehouden. Contacturen Alle uren zijn verplichte contacturen. Dit komt omdat sporten in de gymzaal zonder toezicht van een leraar bij de wet verboden is i.v.m. veiligheid. De aanwezigheid is een Handelingsdeel. Ook zullen er momenten van zelfstudie nodig zijn om aan de eindtermen te kunnen voldoen. Denk o.a. maar aan het maken van een training en de opdrachten uit Bewegen en samenleving. Wat wordt er van de leerling verwacht? Het gaat in de bovenbouw m.n om zelfstandig werken, opstarten en onderhouden van een activiteit en het gaat daarbij om actieve participatie. Inzet en werkhouding zijn hier de kernbegrippen. Bewegen kleurt het schoolse leven GODSDIENST/ LEVENSBESCHOUWING Leerjaar Contacturen per week godsdienst of één van de levensbeschouwelijke thema s die we behandelen en daarover geven jullie gedurende het jaar een presentatie. Ook Inleiding Het vak godsdienst/levensbeschouwing gaat over wat mensen belangrijk vinden in het leven en waarom. De Nederlandse cultuur is sterk beïnvloed door het Christendom -denk bijvoorbeeld maar aan je vrije dagen- en door het Humanisme. Door de komst van immigranten speelt ook de Islam een steeds grotere rol in onze samenleving. Bovendien zie je dagelijks in het nieuws hoe religie de actuele gebeurtenissen beïnvloedt. De bedoeling van deze lessen is dat je kennis opdoet over en begrip krijgt voor mensen met een ander geloof en een andere levenswijze dan jij zelf. Daarnaast is het de bedoeling dat je leert discussiëren over levensbeschouwelijke onderwerpen en dat je je eigen levensbeschouwing kritisch bekijkt en goed onderbouwt. Studielast Het vak wordt gegeven in het vierde en vijfde leerjaar in het gemeenschappelijk deel van alle vier de profielen. Het omvat 80 sbu s en telt mee in het combinatiecijfer. Dit betekend dat het op je eindlijst staat. (Het combinatiecijfer is het gemiddelde van de vakken: GL, MA en je Profielwerkstuk waarbij je voor ieder onderdeel minimaal een 4 moet halen). Het vak heeft één contactuur per week, dat betekent dat je een deel van het werk voor dit vak tijdens de lessen op school moet maken en een deel thuis. GL in 4 VWO Inhoud, methode en toetsing Het bovenbouwboek Perspectief bestaat uit zes levensbeschouwelijke thema s waarvan we de eerste drie zullen behandelen. Daarnaast wordt er informatie gegeven over zes levensbeschouwelijke stromingen (de vijf wereldgodsdiensten en het humanisme). Daarvan zullen in de vierde klas Christendom, Islam en Jodendom behandeld worden. De stof zal als volgt getoetst worden: Je krijgt twee toetsen over christendom en islam/jodendom. Daarnaast verdiep jij je samen met een groepje verder in één maak je een beeldende opdracht over jouw wereldbeeld. Tenslotte schrijf je aan het eind van het jaar een vervolg op het Egodocument uit de derde klas; een 11

12 Levensvisiedocument. Dit cijfer - gemiddeld met je deelnamecijfer voor de klassengesprekken en discussies volgend op de presentaties- vormt je vijfde cijfer voor het vak. Het gemiddelde van deze vijf cijfers vormt je GL cijfer en neem je mee naar 5 VWO GL in 5 VWO Inhoud, methode en toetsing De opzet van het vijfde leerjaar is gelijk aan die van het vierde leerjaar. De volgende thema s uit het boek Perspectief worden behandeld en vormen het onderwerp voor een presentatie. Daarnaast worden het Hindoeïsme en Boeddhisme behandeld en getoetst. En wordt er een paper geschreven over het thema Radicalisering. Het gemiddelde van de vijf behaalde cijfers dit jaar wordt gemiddeld met je cijfer uit 4 VWO en vormt je GL cijfer dat meetelt in het combinatiecijfer. Wat wordt er van je verwacht? Er wordt van je verwacht dat jij je verdiept in verschillende godsdiensten; in wat ze betekenen voor hun aanhangers en welke invloed ze hebben op het maatschappelijk leven. Tevens wordt er van je verwacht dat je bereid bent om levensbeschouwelijke standpunten te onderzoeken, ook al denk je er zelf anders over. Tenslotte wordt er van je verwacht dat je meedenkt en meedoet wanneer er in de klas over deze zaken wordt gediscussieerd. Het spreekt vanzelf dat je andermans mening respecteert en dat anderen jouw mening respecteren. Relatie met de basisvorming In de basisvorming heb je kennis gemaakt met wat een godsdienst of levensbeschouwing voor de aanhangers betekent. Je hebt al iets geleerd over de wereldgodsdiensten, hun kerninhoud, rituelen en feesten. Tevens is er aandacht besteed aan enkele thema's en hoe verschillende levensbeschouwingen daarmee omgaan. Nu, in de tweede fase, is het tijd om je kennis te verdiepen en zelf op zoek te gaan naar wat een levensbeschouwing werkelijk voor jezelf, maar ook voor anderen, betekent en hoe deze van invloed is op de samenleving en hoe dat bepalend kan zijn voor de morele keuzes die jij en anderen maken. 12

13 Maatschappijleer In de lessen maatschappijleer onderzoek je hoe onze samenleving werkt. Vragen en onderwerpen die belangrijk zijn bij maatschappijleer hebben te maken met jezelf en de omgeving waarin je leeft. Onze samenleving bestaat uit heel veel individuen. Jij bent een eigen persoon met een eigen smaak en voorkeuren. Toch moeten mensen ook samenwerken, anders wordt het een chaos. Grote problemen zijn makkelijker op te lossen als iedereen meewerkt. Er is veel georganiseerd in onze samenleving. Iedere dag rijden de bussen op dezelfde tijdstippen en de winkels liggen vol met boodschappen. Dat is bijzonder, want dat betekent dat wij afspraken met elkaar maken waar iedereen zich aan houdt. Toch is dat gek: waarom stoppen mensen (meestal) voor een rood stoplicht? Waarom is er eigenlijk niet veel méér criminaliteit? En als wij zo goed afspraken kunnen maken, waarom zijn er dan nog oorlogen en armoede? Je gaat leren dat er tal van problemen bestaan die niet opgelost kunnen worden. We moeten leren leven met sommige problemen. Denk aan de files! Niemand kan ze oplossen en iedere dag staan mensen uren in de file. Hoe komt het dat sommige problemen niet op te lossen zijn? Dat heeft onder andere te maken met het feit dat mensen verschillende waarden en belangen hebben. Maar over veel zaken zijn we het wèl eens. Sommige dingen vinden we allemaal gek of vinden we niet horen, terwijl er over andere zaken wel veel discussies zijn. Vaak is dat goed, want in een goed debat luistert men naar elkaar en soms verandert men zelfs van standpunt om toch samen te kunnen werken. Het is belangrijk dat je begrijpt hoe onze samenleving in elkaar zit en werkt. Het vak maatschappijleer kan jou hierbij helpen. De gebeurtenissen op het nieuws komen zelden zomaar uit de lucht vallen. Er zijn processen voorafgaand aan die gebeurtenis en deze processen worden door verschillende mensen met verschillende waarden en belangen in gang gezet. Je gaat leren om verbanden met elkaar te leggen zodat actualiteiten inzichtelijker worden. Sommige mensen hebben meer invloed op gebeurtenissen, omdat ze beslissingen nemen. Denk bijvoorbeeld aan politici. Of aan mensen die belangrijke functies hebben. Deze mensen gaan we tijdens de maatschappijleerlessen bespreken. Het is interessant om te kijken waarom deze belangrijke mensen handelen zoals ze handelen. Tegelijkertijd is iedereen belangrijk, want we leven in een democratie waarin de burgers (jij en ik) het laatste woord hebben. Methode Het boek waaruit we de theorie leren zijn voor HAVO en VWO Seneca. Er zijn opdrachten die je alleen of samen doet. De methode biedt voldoende mogelijkheden om zelfstandig met de stof bezig te zijn. Daarnaast krijg je ook aantekeningen van de docent. Daarbij maken we gebruik van sociale wetenschappen zoals recht, economie, sociologie en de recente geschiedenis. Maatschappijleer levert een wezenlijke bijdrage aan de politieke scholing en burgerschapsvorming van leerlingen. Inhoud De onderwerpen worden gekozen uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Rechtsstaat Domein C Parlementaire democratie Domein D Verzorgingsstaat Domein E Pluriforme samenleving. 13

14 De onderwerpen die we behandelen en de tijdsindeling staan in het PTA. We spelen in op de actualiteiten en er is ruimte om bezig te zijn met onderwerpen waar je eigen belangstelling naar uitgaat. Het schoolexamen bestaat uit een examendossier met de volgende onderdelen: 1. toetsen met gesloten en open vragen 2. actualiteiten 3. praktische opdracht over een maatschappelijk vraagstuk Voor de weging van de onderdelen van het examendossier kan je het PTA raadplegen. Studielast Er zijn 2 lessen per week gedurende het vierde schooljaar. In totaal omvat maatschappijleer een studielast van 120 uur. Buiten de contacturen ben je dus ook nog een aantal uren met maatschappijleer bezig. Het kan zijn dat je met huiswerk of met een praktische opdracht bezig bent, een debat moet voorbereiden of dat je op bezoek gaat naar bijvoorbeeld een rechtbank of een belangenorganisatie. Wat wordt er van de leerling verwacht? Er wordt van je verwacht dat je belangstelling toont voor maatschappelijke vraagstukken. Dat kan bijvoorbeeld door regelmatig de actualiteiten te volgen. Ook is het belangrijk dat je zelfstandig leert werken. Uiteraard zullen de docent en de methode je daarbij ondersteunen. Een kritische houding en vragen stellen over de samenleving, een mening vormen en die kunnen onderbouwen met kennis zijn kernvaardigheden voor het vak maatschappijleer. Oriëntatie op vervolgonderwijs (OVO) De leerlingen krijgen informatie via In de 3 e klas heb je je bezig gehouden met leren kiezen, het kiezen van een profiel en het invullen van een klein deel van de vrije ruimte. OVO in de 2 e fase vormt daarop het vervolg. Bij oriëntatie op vervolgonderwijs zet je een volgende stap. Er is in samenwerking met universiteiten en hogescholen een stappenplan ontwikkeld. Elke stap brengt je dichter bij de keuze van een bij jouw interesses en capaciteiten passende vervolgopleiding. Welke stappen je gaat nemen beslis je in overleg met je mentor en de decaan. De stappen die jullie gaan zetten zijn: oriënteren, verkennen, verdiepen en de knoop doorhakken. Bij elke stap horen activiteiten, die je in het verband met OVO kan vastleggen in je portfolio. Bijvoorbeeld: - je zoekt uit, welke opleidingen mogelijk zijn met het door jou gekozen profiel en de invulling van de vrije ruimte; - je verzamelt over die opleidingen informatie; - daaruit maak je een keuze van voor jouw interessante opleidingen bij het HBO en/of WO; - je bezoekt algemene voorlichtingsdagen van Universiteiten en Hogescholen. In 4-VWO ben je hoofdzakelijk bezig met het oriënteren. Nodig dus: informatie, het ontwikkelen van zelfkennis, voortdurend je bezinnen op de toekomst. Via de site vlietlandcollege.dedecaan.net vind je 14

15 informatiemateriaal. Je kunt ook eenvoudig via het forum vragen stellen en een aan je decaan sturen. KUNST DRAMA Drama is doen alsof terwijl je doet alsof je niet alsof doet Drama is de kunst van het spelen; het spelen van de verbeelde werkelijkheid Kunst drama is een combinatievak van Kunst Algemeen en de kunst variant Drama. Bij Kunst Algemeen bestudeer je de westerse kunst- en cultuurgeschiedenis. Een belangrijk onderdeel van je theoretische kennis om een kunstdiscipline (maakt niet uit welke specifieke discipline) beter te kunnen begrijpen, waarderen en volgen. Op het VLC kan je kiezen uit de kunstdisciplines Beeldende Vormgeving en Drama. Kunst Drama is een profielkeuzevak in het profiel Maatschappij en kan zowel in Cultuur & Maatschappij als in Economie & Maatschappij gekozen worden. Wanneer het rooster het toelaat is het vak ook in de Natuurprofielen te kiezen in de vrije ruimte. Het vak sluit je af met een landelijk Centraal Schriftelijk Eindexamen. Wie kiest kunst? Leerlingen die dit vak kiezen hebben belangstelling voor kunst en cultuur en beschikken over gevoel voor vormgeving. Creativiteit en inventiviteit zijn noodzakelijk naast doorzettingsvermogen. Je krijgt voor kunst les van twee verschillende docenten. De docent die kunst algemeen geeft is een andere docent dan de docent die beeldende vormgeving of drama geeft. DRAMA Drama is een echt praktijkvak; doen, ervaren, beleven, (toneel)spelen. Je bent je eigen gereedschap en begrijpt dat een actieve opstelling en gezonde belangstelling, inzet en motivatie de belangrijkste middelen zijn waarmee jij de einddoelen voor drama kunt bereiken. VWO Leerjaar Contacturen drama per week Contacturen Kunst - 2 1,5 Algemeen per week Je ontwikkelt je spelkwaliteiten en vaardigheden door in de lessen te oefenen, te spelen, te reflecteren en te presenteren. Je werkt zowel individueel als in samenwerking met anderen. Praktijk Spelen: je leert je lichaam (mimiek, gebaren, houding) en stem (expressie, timing, intonatie en articulatie) te gebruiken. Je leert spelgegevens van elkaar te onderscheiden en met elkaar te combineren. Spelgegevens zijn; rol (wie), actie/verhaal (wat), ruimte/ plaats (waar), tijd (wanneer) en motief (waarom). Op die manier leer je doelgericht te werken; zodat je weet wie of wat je speelt, maar ook waarom. Vormgeven; Je leert rollen opbouwen, je in te leven in situaties en personen, scènes uit te werken en vorm te geven (vanuit een vaste toneeltekst, improvisaties, een verhaal, een thema, situaties, ervaringen etc.) en materiële vormgevingsmiddelen te gebruiken (rekwisieten, decor, kostuum, grime, licht en geluid). Ook leer je maatschappelijke-, alledaagseen actuele onderwerpen vorm te geven in spel Presenteren; je kunt de vaardigheden die je hebt opgebouwd bij het spelen 15

16 en vormgeven functioneel toepassen in een optreden voor elkaar en voor publiek. Je weet daarbij de theatrale middelen toe te passen; non-verbale en verbale uitingsvormen, spelgegevens, ensceneringtechnieken en materiële vormgevingsmiddelen. Je leert op te treden samen met anderen en solo. Beschouwen: je leert te reflecteren op het spel van jezelf en van je medeleerlingen. Je leert je werkproces, de keuzes die je maakt en je motivatie voor presentaties toe te lichten. Je leert bovendien hoe je bij een voorstelling van professionele theatermakers aan kunt geven op welke manier theatrale middelen zijn gebruikt en je kunt de onderlinge samenhang tussen deze middelen aangeven op inhoud, vorm en functie. Je bezoekt per schooljaar minstens twee toneelvoorstellingen en maakt een kijkverslag. Theorie De functie en geschiedenis van theater: er wordt aandacht besteed aan de betekenis en de achtergronden van drama en theater. Je krijgt informatie over belangrijke speelstijlen en theatermakers uit de theatergeschiedenis van het Griekse theater tot het hedendaagse westerse theater. Je kunt in hoofdlijnen aangeven wat de invloed van deze theatermakers in de theatergeschiedenis is geweest (o.a. Aristoteles, Goldoni, Molière, Shakespeare, Stanislavski, Brecht). Kennis over de theatrale middelen; je leert de verschillende theatrale middelen die in een voorstelling een rol spelen te herkennen en toe te passen. Zoals rolopbouw, tekstbehandeling, stemexpressie, fysiek spel, ruimteregie en materiële vormgevingsmiddelen (grime, kostuum, belichting, geluid, decor, rekwisieten). Je leert de onderlinge samenhang te benoemen van de belangrijkste begrippen en middelen. Toneel en televisie/film; je leert de dramatische aspecten te benoemen van de verschillen tussen acteren voor televisie/film en toneel Als informatiebron gebruiken we een werkboek ( met informatie, opdrachten, begrippen etc.). Het schoolexamen Drama sluit je af met een schoolexamen. Het schoolexamen wordt beschreven in je PTA en bestaat o.a. uit: Praktische Opdrachten zoals het bijhouden van een DramaDossier (lesverslagen, reflectie, analyse-, onderzoeks- en schrijfopdrachten). Het maken van een voorbereidingsplan of een rolbiografie voor een presentatie en natuurlijk de presentaties in de les en toneelpresentaties voor publiek. Examentoetsen om je kennis van begrippen en theorie te toetsen Bezoeken en beschouwen van toneelvoorstellingen (kijkverslagen) Je cijfer wordt opgebouwd in de twee jaren dat je drama hebt (A5/A6). De Praktische Opdrachten (o.a. de presentaties) tellen het zwaarste mee. Je eindcijfer voor het schoolexamen Drama is 50% van je eindcijfer Kunst. De andere 50% wordt ingevuld door het vak Kunst Algemeen. KUNST ALGEMEEN Bij het theoretische deel Kunst Algemeen ga je verbanden ontdekken tussen ontwikkelingen in de maatschappij en ontwikkelingen in de kunst. Je leert ook verbanden te leggen tussen verschillende kunstdisciplines (beeldende kunst, drama, muziek en dans) èn tussen verschillende kunststromingen. Je zal dus een heleboel kunstwerken, kunstenaars en kunststromingen tegenkomen. 16

17 Kunst Algemeen bestaat uit vaardigheden, invalshoeken voor reflectie en specifieke onderwerpen zoals Hofcultuur in de 16 e en 17 e eeuw, Romantiek & Realisme in de 19 e eeuw en Massacultuur na Invalshoeken voor reflectie Je kan op verschillende manieren naar kunst kijken. Hiervoor gebruiken we bij Kunst Algemeen vijf verschillende invalshoeken. Je kunt bijvoorbeeld onderzoeken hoe westerse en nietwesterse kunst en cultuur elkaar beïnvloeden. Of hoe kunst en wetenschap/techniek op elkaar inwerken. Of welke religieuze en/of levensbeschouwelijke uitgangspunten je in kunst kunt ontdekken. Dit kan je doen met kunst uit bijvoorbeeld de Renaissance maar ook met kunst van nu. Bij kunst Algemeen komen verschillende periodes uit de kunst- en cultuurgeschiedenis aan bod. Twee daarvan staan vast: de cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw en de massacultuur vanaf De laatste 100 jaar dus. Er zijn nog vier andere periodes, waarvan je er één gaat behandelen. Je komt veel te weten over de geschiedenis van het theater, van de muziek, van de beeldende kunst en van de dans. Maar ook mode, fotografie, architectuur, popmuziek, videoclips etc. worden behandeld. Theoretisch bestudeer je dus de ontwikkeling van de kunst: als je naar kunst kijkt kun je daar meer in zien wanneer je bekend bent met de visies, doelen, tijd, plaats, functie, kunstopvattingen, normen en waarden en de historische ontwikkeling van de kunstenaars en vormgevers. Je verdiept je bij kunst algemeen in de geschiedenis. Het centraal schriftelijk eindexamen Kunst Algemeen sluit je af met een centraal schriftelijk eindexamen. Het cijfer van dit examen bepaalt 50 % van je eindcijfer Kunst. De andere 50% wordt ingevuld door het schoolexamencijfer, dat tot stand komt bij het vak Drama zoals hierboven beschreven. Studielast Je krijgt beide leerjaren 2 uur per week Drama en 2 uur per week Kunst Algemeen. Natuurlijk heb je ook SBU s buiten de lessen om. Denk maar aan de (Praktische) opdrachten die voortvloeien uit de lessen. Voor het VWO gaat het om 280 SBU s (140 uur per jaar) Mogelijke studies en beroepen Kennis brengt je van A naar B, je verbeelding brengt je overal - Albert Einstein Welke richting je ook op gaat er is in de toekomst veel vraag naar creatieve mensen met een groot probleemoplossend vermogen. In dat opzicht is het een pre wanneer je dat talent op de middelbare school ontwikkeld hebt. Drama is communiceren, verbeelden, presenteren. Dat betekent dat je met het volgen van het vak drama bij veel studies en/of beroepen in het voordeel bent; cultureel maatschappelijke vorming, sociaal pedagogisch werker, medewerker cultuureducatie, docent (drama), PABO, Hogeschool voor de Kunsten (theatermaker, docent drama), (amateur)theatergroepen, stylist, vormgever, media- en entertainmentmanagement, HBO communicatie, HBO productie podiumkunsten, HBO Interfaculteit voor kunst en economie, reclamemaker, filmer, editor, etc. Bovendien heb je heel veel aan drama bij een studie/beroep/vak waarbij je veel moet presenteren. Uit een DramaDossier: Bij het oefenen hebben we elkaar verbeterd op het gebruik van emoties en uitspraak en ook hebben we bepaald hoe we gingen zitten en zouden bewegen. Toen we het voor moesten spelen 17

18 vergaten we een stuk van de tekst. Na de tips en verbeteringen hebben we het nog een keer over gedaan. Degenen die keken vonden onze houding goed, de mimiek was prima en ons stemgebruik helder en verstaanbaar. Het is ook grappig om te horen dat bepaalde bewegingen heel goed waren terwijl je dat niet hebt gepland of voorbereid. Je doet sommige dingen dus gewoon goed uit jezelf en voor andere dingen is het goed om naar elkaar te kijken en commentaar te geven. Het gaat dan vaak echt beter. KUNST BEELDENDE VORMGEVING VWO leerjaar contacturen Kunst BV p.w contacturen Kunst Alg Goede kunstenaars beelden niet alleen het lichaam uit, maar ook de ziel Socrates. Kunst - Beeldende Vormgeving bestaat uit twee vakken Kunst Algemeen en Beeldende Vormgeving. Het is een keuzevak in het profiel Cultuur en Maatschappij en kan in het profiel Economie en Maatschappij in de vrije ruimte gekozen worden. Wanneer het rooster het toelaat is het ook in de vrije ruimte te kiezen van de Natuurprofielen. PRAKTIJK Beeldende Vormgeving De hedendaagse beeldende kunst is steeds meer het communiceren van een idee. De middelen die je daarvoor kunt gebruiken zijn film, fotografie, schilderkunst, ruimtelijk werk, mode of zelfs een performance. Er wordt in de les vooral praktisch gewerkt, zowel twee dimensionaal als drie dimensionaal. In de eerste helft van het jaar worden de beeldende middelen uitgediept, met andere woorden op welke manier bereik ik het beoogde effect. Later wordt de beeldende vormentaal verder uitgebreid door te experimenteren met verschillende uitgangspunten. - Werkproces: je leert dat er een goed concept aan de basis van je werk hoort te staan, waarom wil ik iets maken en hoe communiceer ik mijn idee. Door brainstormen, onderzoek, vormstudie, schetsen, collages maken, aan de hand van gestructureerde probleemstellingen leer je doelgericht te werken. - Vormgeven: vormen, kleuren, lijnen ze spreken allemaal hun eigen taal. Het is de kunst de principes goed te combineren. Je leert de werking van deze middelen toepassen en herkennen door op onderzoek uit te gaan aan de hand van opdrachten. Zowel de autonome als toegepaste kunst komen aan bod. - Materiaal onderzoek: elk materiaal heeft z n eigen zeggingskracht. Je maakt kennis met de verschillende materialen en technieken. Je werkt natuurlijk met inkt, ecoline, acryl- en plakkaatverf, potlood en stift. Maar alles is mogelijk ook gips, klei, metaal en hout zijn passende materialen. Voor modeopdrachten is er zelfs een naaimachine en een paspop ter beschikking. - Presenteren en beschouwen: je leert je werk zo te presenteren dat de beschouwer inzicht krijgt in je werkproces. Dus je kunt niet alleen je werk tentoonstellen maar je kunt ook bij de presentatie verhaal doen van je keuzes en motivatie. Dit leer je door na elke opdracht het werk te reflecteren en ook het werk van anderen te bekijken. We sluiten het examenjaar af met een tentoonstelling die een week door belangstellende te bezoeken zal zijn. 18

19 VAKTHEORIE Kunst Algemeen en Beeldende Vormgeving - De functie van kunst: overal om ons heen vinden we kunst om te worden bekeken, bewonderd, bestudeerd en besproken. We beleven er plezier aan, vinden het prachtig, afschuwelijk of raar, zonder ook maar iets over hun vorige bestaan te weten. Soms is het helemaal niet mooi, simpelweg omdat het niet met dat doel gemaakt is. Daarom kan het nog wel indrukwekkend zijn. In de les leren we waarom kunst wordt gemaakt. - De ontwikkeling van de kunst: als je naar kunst kijkt kun je daar meer in zien wanneer je bekend bent met de visies, doelen, tijd, plaats, functie, kunstopvattingen, normen en waarden en de historische ontwikkeling van de kunstenaars en vormgevers. Je verdiept je bij Kunst Algemeen in de geschiedenis. - Kennis over de beeldende middelen: je leert door zowel zelf te oefenen als aan de hand van een reader de verschillende beeldende middelen te herkennen en toe te passen. - Onderzoek beeldend werk: je doet onderzoek naar het werk van verschillende kunstenaars aan de hand van een thema, stijl of stroming. Je leert met behulp van een analyse schema het werk van kunstenaars te bestuderen. Ook bezoek je minimaal één maal per jaar een tentoonstelling waaraan opdrachten verbonden zijn. Mogelijke beroepen Welke richting je ook op gaat er is in de toekomst veel vraag naar creatieve mensen met een groot probleemoplossend vermogen. In dat opzicht is het een pre wanneer je dat talent op de middelbare school ontwikkeld hebt. Een opsomming van de beroepen waarmee je sowieso met Beeldende Vormgeving in je voordeel bent: fotograaf, kunstschilder, modeontwerper, typograaf, binnenhuisarchitect, leerkracht/docent, lichttechnicus, websitedesigner, decorateur, decorontwerper, stylist, dtper, reclamemaker, filmer, editor, meubelontwerper, industrieel ontwerper, kok, organisator, restaurateur, kunsthistoricus, conservator, communicatie medewerker, de wereld van media en entertainment... etc. Het examen KUNST bestaat uit twee delen. Kunst Algemeen sluit je af met een Centraal Examen. Het cijfer dat je hiervoor haalt, is 50%van je cijfer voor het vak Kunst. Kunst Beeldende Vormgeving sluit je af met een School Examen dit cijfer bepaalt de andere 50% van je eindcijfer. Het schoolexamen wordt beschreven in je PTA en bestaat o.a. uit: Praktische Opdrachten, zoals je ideevorming in je dummy, je materiaal onderzoek, het plannen en onderzoeken, je beeldend werk, je presentatie en natuurlijk de eindtentoonstelling voor ouders en belangstellende. Examentoetsen om je kennis van begrippen en theorie te toetsen (ook deze kunnen praktisch zijn). Bezoek aan musea met kijkopdrachten, analyses en onderzoek. Een expositie ter afsluiting van de twee jaar Beeldende vormgeving. Studielast Je krijgt verdeeld over de beide leerjaren 4 uur Beeldende Vormgeving en 3 uur Kunst Algemeen. Natuurlijk heb je meer SBU s. Voor het VWO gaat het om 280 SBU s (140 uur per jaar). Met andere woorden; per week volg je de lesuren, maar daarbuiten besteed je ook tijd en aandacht aan de opdrachten die voortvloeien uit de lessen. 19

20 GESCHIEDENIS VWO 4 t/m 6 Het vak geschiedenis geeft ons kennis over en inzicht in het verleden zodat je de wereld om je heen beter leert begrijpen. Het ontwikkelt je vermogen om te oordelen. Het zorgt voor algemene ontwikkeling. Daarnaast ontwikkel je ook allerlei vaardigheden waaronder moderne informatieverwerking, logisch redeneren, onderscheiden van hoofd- en bijzaken, werken met bronnen en het schrijven van werkstukken. Als je geschiedenis (in je profiel) hebt dan mag je verwachten dat je een veelzijdige kijk krijgt op de wereld om je heen, dat je een goede voorbereiding krijgt op welke vervolgopleiding dan ook en dat een vergrote algemene ontwikkeling je zal helpen in je latere loopbaan. Het vak geschiedenis en staatsinrichting komen we tegen in de profielen Cultuur en Maatschappij en Economie en Maatschappij. De totale studielast bedraagt 480 SBU. Dat betekent 3 contacturen in de klassen 4, 5 en 6 Het examenprogramma is verdeeld over de volgende domeinen: Domein A Historisch besef Domein B Oriëntatiekennis Domein C Thema's Domein D Oriëntatie op studie en beroep. Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Bij het schoolexamen komen alle domeinen aan bod. Er zal vanaf de vierde tot en met de zesde klas vooral aandacht besteed worden aan de oriëntatiekennis. De volgende tijdvakken worden behandeld: - tijdvak 1: van jagers en boeren ( voor Christus) - tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen (3000 v. C.-500 n. C.) - tijdvak 3: tijd van monniken en ridders ( ) - tijdvak 4: tijd van steden en staten ( ) - tijdvak 5: tijd van ontdekkers en hervormers ( ) - tijdvak 6: tijd van regenten en vorsten ( ) - tijdvak 7: tijd van pruiken en revoluties ( ) - tijdvak 8: tijd van burgers en stoommachines ( ) - tijdvak 9: tijd van de wereldoorlogen ( ) - tijdvak 10: tijd van televisie en computer (vanaf 1950) De oriëntatiekennis zal voor een deel worden getoetst in het schoolexamen en uiteindelijk ook op het centraal examen. Op het centraal examen wordt er dieper op een aantal tijdvakken ingegaan. Deze verdiepingsstof kan elk jaar anders zijn. Het schoolexamen bestaat ook uit zes thema s. De zes thema s worden op het schoolexamen getoetst waarvan het thema Geschiedenis van de rechtsstaat en van de parlementaire democratie een verplicht thema is. Met behulp van de lesstof moeten jullie je een aantal vakgerichte vaardigheden en benaderingswijzen eigen maken b.v. het kunnen toepassen van bron en vraagstelling of oorzaken en gevolgen kunnen herkennen. Daarnaast zijn er informatievaardigheden: hoe moet je informatie verzamelen? Hoe moet je de verzamelde informatie overbrengen aan anderen? Hierbij moet je gebruik maken van Informatie en Communicatie Technologie (ICT). Ook komen er onderzoeksvaardigheden aan 20