Hoe gaat het dan met de kinderen? Als men u in het psychiatrisch ziekenhuis zegt: Het is beter dat u een tijdje hier blijft...
|
|
- Mark Meijer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Als men u in het psychiatrisch ziekenhuis zegt: Het is beter dat u een tijdje hier blijft... Als uw partner last heeft van wisselende stemmingen... Als er een alcoholprobleem is binnen uw gezin... Hoe gaat het dan met de kinderen? Brochure voor ouders die geconfronteerd worden met een psychische of psychiatrische ziekte in hun gezin.
2 Deze brochure werd - met toestemming - gemaakt naar het model van de Nederlandse brochure Als een vader of moeder psychiatrische problemen heeft... hoe gaat het dan met de kinderen?, uitgegeven door het Trimbos-Instituut, LOP - ggz, Utrecht, Nederland. Illustraties: Riske Lemmens Verantwoordelijke uitgever: CGG Vlaams-Brabant Oost, Universitair Centrum Leuven, Afdeling Kinderen en Jeugdigen, Kapucijnenvoer 35, 3000 Leuven Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigd worden zonder schriftelijke toestemming. Leuven, 2002 D/2002/9411/1 2
3 HOE GAAT HET DAN MET DE KINDEREN? Iedereen heeft wel eens last van psychische problemen. Ze horen bij het leven. Sommige mensen zijn overspannen of voelen zich depressief, andere mensen zijn soms in de war. Soms kunnen deze problemen gedurende lange tijd aanslepen, zodat het lijkt alsof er geen einde aan komt. Als iemand met psychische problemen ook nog zorg draagt voor kinderen, wordt het er niet gemakkelijker op. Kinderen vragen in zulke situaties immers ook extra aandacht. Kinderen opvoeden is een moeilijke opgave en alle ouders vragen zich wel eens af of ze het goed doen. Als één van de ouders psychiatrische problemen heeft, dienen zich nog meer vragen aan. Deze brochure is bedoeld voor beide ouders, omdat u, ondanks de ziekte en de problemen die daaruit voortkomen, mama en papa blijft voor de kinderen. 3
4 4 Via deze brochure willen we u ondersteunen in de relatie met uw kinderen. We willen u ook antwoord geven op mogelijke vragen, waarmee u zit. Roept het lezen van deze brochure nieuwe vragen bij u op of maakt u zich zorgen over uw kinderen en heeft u behoefte om erover te praten? Dat kan! Immers: praten over de kinderen - daar hebben alle ouders wel eens behoefte aan! Achteraan geven we een overzicht van centra waarop u beroep kan doen.
5 KINDEREN REAGEREN ALLEMAAL ANDERS... Als ouders problemen hebben, merken kinderen dat. Zelfs al worden deze problemen niet erkend door de zieke enjoy gezonde ouder. Kinderen, hoe klein ze ook zijn, houden hun ouders ongemerkt in de gaten om te weten hoe het met hen gaat. Ze hebben als het ware sterk ontwikkelde voelsprieten, waardoor ze aanvoelen dat hun ouders problemen hebben. Als kinderen zien dat er iets aan de hand is met hun vader of moeder, iets ongewoons, roept dat bij hen heel verschillende reacties op. Kinderen zijn immers heel verschillend... Piekeren... Veel kinderen durven er met niemand over praten als er thuis problemen zijn. Zij piekeren er in hun eentje over. Soms maken ze zichzelf verwijten en voelen ze zich schuldig. Als ouder maakt u zich dan zorgen en wilt u uw kinderen graag helpen. Dit is niet zo eenvoudig, zeker niet als u het zelf al moeilijk hebt met uw ziekte of die van uw partner. Toch is het verkeerd te denken dat u hen moet sparen. Door open, eerlijke informatie te geven, op uw eigen manier en in uw eigen woorden, kan u voorkomen dat kinderen zich zorgen maken en zich schuldig voelen. Merkt u dan dat uw kinderen toch blijven piekeren, dan kan u 5
6 voor advies terecht bij de huisarts, de leerkracht,... Verder bestaan er ook brochures voor kinderen van 7 tot 11 jaar, voor jongeren van 12 tot 15 jaar en van 16 tot 18 jaar. Deze boekjes heten: Met wie kan jij dan praten? en Wat gebeurt er dan met jou?. Hierin wordt - op het niveau van het kind of de jongere - uitgelegd wat er aan de hand is als één van de ouders psychische problemen heeft. Dat kan dan het gesprek met de kinderen op gang brengen. In de CGG s in de buurt kan u zeker zo n brochure bekomen! Extra aandacht vragen... Sommige kinderen vragen extra aandacht door druk te doen of lastig te worden. Ze maken dingen kapot of ze zoeken steeds ruzie. Anderen slapen slecht, worden meer ziek of erg aanhalig. Nog andere kinderen zullen zich steeds meer gaan afzonderen. leder kind heeft een eigen manier om duidelijk te maken dat het de problemen thuis aanvoelt en dat het er niet goed weg mee kan. Dit gebeurt niet altijd als de problemen op een hoogtepunt zijn. Kinderen wachten vaak tot de situatie zich min of meer hersteld heeft, zodat ze zich veilig voelen en durven laten zien dat ze er ook nog zijn. Als u merkt dat uw kinderen druk of lastig worden, kan dit voor u een extra probleem betekenen. Toch is het voor hen een manier om aan te geven dat zij ook met uw problemen begaan zijn en dat ze bezorgd zijn. Wanneer er tijd gemaakt wordt voor hun beleving, kan het gevoel van samenhorigheid versterkt worden, zodat de situatie voor iedereen draaglijker wordt. 6
7 Helpen in het huishouden... Er zijn kinderen die heel behulpzaam worden. Het is prettig wanneer kinderen een handje toesteken in het huishouden en het is ook goed voor hen. We mogen echter niet vergeten dat het kinderen zijn! Sommige kinderen willen alles doen om hun vader en moeder te helpen: ze bieden een luisterend oor, helpen in het huishouden, doen boodschappen, zorgen voor broertjes en zusjes... Er is dan een gevaar voor rolomkering: kinderen zorgen als ouders voor hun ouders, hetgeen grote risico s inhoudt voor hun eigen ontwikkeling. Wanneer u de kinderen duidelijk maakt dat ze een belangrijke taak op zich nemen en dat u toont dat u blij bent met wat ze doen, kan dit hun zelfvertrouwen vergroten. Verder is het belangrijk dat kinderen tijd over houden om leuke dingen te doen met leeftijdsgenootjes. Niets aan de hand? Het kan zijn dat u van al deze gedragingen niets merkt en dat het lijkt alsof uw kinderen helemaal niet onder de situatie lijden. Dat kan. De meeste kinderen groeien, ondanks de ouderlijke problemen, vrij probleemloos op. Toch gebeurt het vaak dat kinderen aanvoelen dat hun ouders overbelast zijn en hen daardoor niet extra willen lastigvallen met hun problemen en vragen. Kinderen durven vaak ook niemand in vertrouwen nemen en openlijk vertellen wat er hen zwaar valt, omdat zij bang zijn om de vuile was buiten te hangen door over thuis te vertellen. Zo verbergen ze echter hun twijfels en gevoelens. Het is dan ook heel belangrijk dat de kinderen, naast hun ouders, een vertrouwenspersoon hebben buiten het gezin. Iemand bij wie ze terecht kunnen en bij wie ze zich goed voelen. 7
8 Ook positieve kanten... Psychische ziekten bij de ouders hebben niet alleen negatieve gevolgen. De kinderen kunnen zich meer bewust worden van zichzelf, van hun eigen capaciteiten en mogelijkheden en/of ze ontwikkelen op jongere leeftijd een grote levenservaring. Daardoor vergaren zij een grote geestelijke rijkdom en zelfstandigheid. Wanneer het opgroeien met een psychisch zieke ouder een plaats in hun leven krijgt, kan dit voor de kinderen een verrijking zijn in hun volwassen leven. Verschillende van deze reacties kunnen tegelijk aanwezig zijn of afwisselend voorkomen. Kinderen proberen op deze manier om te gaan met de tegenstrijdige gevoelens, die voortkomen uit de problemen thuis. 8
9 VRAGEN VAN OUDERS Hoe groot is de kans dat mijn kind dezelfde problemen krijgt? Ondanks het feit dat iedereen psychiatrische problemen kan krijgen, wil dit nog niet zeggen dat dit bij uw kinderen het geval zal zijn. Om te weten of uw kinderen een risico lopen, is het belangrijk te weten hoe de psychiatrische problemen zijn ontstaan. Ze kunnen het gevolg zijn van een ingrijpende gebeurtenis of van een verkeerde stofwisseling in het lichaam. Soms spelen erfelijke factoren een rol. Maar zelfs al erft uw kind de aanleg voor de ziekte, dan blijft er een kans van ongeveer go % dat de ziekte nooit doorbreekt. Hier speelt de omgeving een belangrijke rol. Een kind kan ertegen gewapend worden. Leer uw kinderen om de spanning niet op te kroppen. Laat uw kind zijn gevoelens uiten (ook de negatieve) en geef het complimenten voor de dingen die het goed doet. Ook als kinderen steun ondervinden bij de problemen en leren omgaan met de moeilijke situatie is er minder kans dat zij ooit last krijgen van deze problemen. Soms ben ik bang dat onze kinderen zullen afgenomen worden omdat ik problemen heb en niet zoals elke ouder voor ze kan zorgen. Hoe zit dat precies? Kinderen worden nooit zomaar bij de ouders weggehaald. Er moet sprake zijn van een ernstige bedreiging voor het welzijn van de kinderen. Of dat het geval is, wordt beslist door de rechter. Hij zal hierbij niet afgaan op roddels of geruchten. Als er bewijzen zijn dat de kinderen echt in gevaar zijn, zal er eerst naar hulp worden gezocht. Als blijkt dat dit ook niet helpt, kunnen andere mogelijkheden overwogen worden. 9
10 Mensen in mijn omgeving weten zich soms geen houding aan te nementegenover ons gezin. Hoe reageer ik hier het best op? Spijtig genoeg bestaan er nog heel wat vooroordelen rond psychische problemen. Deze vooroordelen ontstaan uit onwetendheid, angst of gemakzucht. Door er zelf open over te praten en uw kennis te delen met anderen, geeft u de mensen in uw omgeving de kans om er goed op te reageren. Kinderen kunnen hetzelfde ervaren in hun omgeving. Het is daarom belangrijk dat u als ouder, samen met hen, nagaat hoe ze de problemen kunnen verwoorden. Immers, iedereen loopt het risico om ooit met psychische problemen geconfronteerd te worden. Dus waarom zou u erover zwijgen? Ik kan er niet goed tegen als er vriendjes van de kinderen komen spelen. Maar ik wil ook niet dat mijn kinderen hun vriendjes verliezen... Kinderen vinden het niet leuk als zij geen vriendjes mee naar huis mogen nemen. Maar als u uitlegt waarom het niet kan en dat het misschien na een tijdje weer mogelijk wordt, kunnen kinderen dit gemakkelijker aanvaarden. Een mogelijk alternatief is misschien dat u de kinderen stimuleert om in de jeugdbeweging of in een sportclub te stappen. Moet ik de school van de kinderen over de thuissituatie vertellen? 10 Als één van de ouders opgenomen wordt of als het kind de thuissituatie moeilijk aankan, is het aangewezen dat de school geïnformeerd wordt. De leerkracht weet dan wat er aan de hand is en kan uw kinderen beter opvangen. Hij of zij kan dan wat meer aandacht schenken aan de taken van uw kinderen en een luisterend oor zijn wanneer zij hier nood aan hebben. Wanneer u de leerkracht ingelicht hebt, is het belangrijk dit aan de kinderen te-vertellen. Zij hoeven zich dan niet schuldig te voelen als zij iets vertellen aan de leerkracht.
11 Ik voel me soms schuldig dat ik door de problemen geen goede ouder kan zijn... Het is belangrijk dat u niet te veel van uzelf eist. Probeer na een dag waarin alles lijkt tegen te zitten, 5 minuutjes met de kinderen te praten en hen te vragen hoe het met hen gaat. Dit gesprekje kan echt wonderen doen! Ook bij een opname is het belangrijk om uw band met de kinderen levendig te houden door bijvoorbeeld te telefoneren, brieven te schrijven, kaartjes te sturen,... Soms moet u echter naar oplossingen zoeken voor een langere periode. Probeer in dat geval uw verantwoordelijkheid op te nemen en zoek mensen die de zorg voor de kinderen tijdelijk kunnen overnemen. Dit komt vaak het ganse gezin ten goede. 11
12 Ik merk dat mijn kind zich de laatste tijd meer en meer opsluit, geen vrienden meer meebrengt. Hoe pak ik dat aan? Kinderen maken zich zorgen over hoe het gezin bij de buitenwereld overkomt. Uit schaamte zullen zij geen vrienden meer mee naar huis vragen. Zij durven zelf ook niet meer op stap gaan met hun vrienden, omdat ze overbezorgd zijn over hun ouders. Probeer er met uw kinderen over te praten en hen aan te moedigen een eigen leven te leiden, zonder zich al te veel zorgen te maken over de thuissituatie. 12
13 TIEN PRAKTISCHE TIPS 1. Vertel wat er aan de hand is... Kinderen voelen aan als er iets is. Daarom is het belangrijk dat u als ouders de problemen erkent. U kan hen proberen te vertellen wat er precies aan de hand is, zodat uw kinderen duidelijkheid krijgen. 2. Wees eerlijk in uw uitleg... Geef open, eerlijke informatie op uw eigen manier en in uw eigen woorden. U hoeft geen moeilijke woorden te gebruiken. U kan voor de zekerheid bij uw kind navragen of het begrijpt wat u verteld hebt. Misschien stelt uw kind vragen, waarop u zelf geen antwoord weet. Ik weet het niet is dan een eerlijk antwoord. Zorg dat uw kind een beeld heeft van wat er met zijn zieke ouder gebeurt, bijvoorbeeld als die moet opgenomen worden of in therapie gaat. Wie ook de uitleg geeft, de zieke of gezonde ouder, heeft minder belang. Als kinderen maar correcte informatie krijgen over wat er aan de hand is. 13
14 3. Luister naar uw kind... Het is belangrijk om af en toe te vragen wat uw kind ervan vindt. Kinderen voelen zich goed als er naar hen geluisterd wordt en als ze zich begrepen voelen. 4. Kijk naar uw kind... Kinderen laten vaak via hun gedrag zien hoe het met hen gaat. Wanneer hun gedrag verandert, kan dat een teken zijn dat ze ergens mee zitten. Weer bedplassen, spijbelen, weglopen,... zijn duidelijke signalen. Soms zijn de veranderingen niet zo duidelijk. 5. Een vaste gang van zaken... Voor kinderen betekent regelmaat veiligheid. Wanneer er problemen zijn in het gezin, geeft het kinderen een vertrouwd gevoel als de dingen gewoon doorgaan: gewoon huiswerk moeten maken, lid blijven van de sportclub,... Hetzelfde geldt voor de traditionele gezinsactiviteiten, zoals het vieren van verjaardagen, vader- en moederdag, schoolfeestjes,... Het is belangrijk dat er hiervoor tijd en ruimte voorzien wordt, ook wanneer een ouder opgenomen is. 14
15 6. Betrek er bekenden bij... Eis niet van uzelf dat u alles alleen moet kunnen. Het is belangrijk dat u, indien nodig, er anderen bij betrekt: familie, buren, een leerkracht,... Achteraan in de brochure worden verschillende instanties genoemd waar u terecht kan voor hulp en advies. 7. Wanneer informeert u de school? Als één van de ouders opgenomen wordt of als uw kind de situatie thuis niet goed aankan, is het belangrijk dat de school geïnformeerd wordt. Als de leerkracht ingelicht is, kan hij/zij uw kind beter opvangen. Vertel dan aan uw kind dat u de leerkracht hebt geïnformeerd. 8. Als uw kind iemand anders in vertrouwen neemt? Veel kinderen hebben behoefte om te praten met iemand anders: een leraar, een oom of een tante, de buurvrouw,... Een vertrouwenspersoon buiten het gezin kan een positieve rol spelen voor uw kind. U hoeft daarom ook niet wantrouwig te worden als uw kind iemand anders in vertrouwen neemt. 15
16 9. Als u merkt dat dit niet voldoende is voor uw kind... Voor sommige kinderen is praten met een vertrouwenspersoon uit hun omgeving alleen niet voldoende. Zij hebben meer nodig om alles te kunnen verwerken. Hiervoor kunnen zij terecht bij een hulpverlener van een kinder- of jongerendienst van een CGG. 10. Het allerbelangrijkste: een knipoog en een knuffel! Welke problemen er ook zijn, voor uw kinderen is het belangrijk dat u van hen houdt. Elke ouder heeft zijn eigen manier om dit te laten zien: een knuffel, een knipoog, lieve woordjes,... Op die manier weten kinderen dat ze altijd bij u terecht kunnen! Voor ouders is het belangrijk om niet uit het oog te verliezen dat kinderen, ondanks alles, loyaal blijven aan hun ouders. Kinderen blijven hun moeder en vader graag zien. Ook al doen die soms raar of ook al weten ze soms niet wat ze doen. 16
17 WAAR KAN IK TERECHT MET OVERGEBLEVEN VRAGEN? Zoals reeds eerder aangegeven is het soms nodig om de zorg voor de kinderen tijdelijk aan anderen toe te vertrouwen. Familieleden, betrouwbare vrienden kunnen hier soms een uitkomst bieden. De kinderen zullen deze mensen pas in vertrouwen durven nemen wanneer u hier echt mee akkoord gaat en dit ook duidelijk kenbaar maakt. De huisarts kent vaak het ganse gezin en weet wat er reeds gebeurde in het verleden. Hij/zij kan een luisterend oor bieden en een antwoord geven op bijkomende vragen. Indien nodig, verwijst hij u door naar andere diensten. Soms kan de hulpverlener van je partner, een psychiater of psycholoog, antwoord geven op belangrijke vragen. Het is goed om weten dat u ook hier recht hebt op antwoord. De sociale dienst van de psychiatrische instelling kan - naast inlichtingen over de ziekte - ook helpen zoeken naar praktische hulp en ondersteuning (gezinshulp, financiële begeleiding, ed.) wat ook de kinderen (en de tijd voor de kinderen) ten goede kan komen. Similes is een vereniging voor familieleden en vrienden van psychiatrische patiënten. Zij organiseren bijeenkomsten voor en met familieleden van psychiatrische patiënten, waar u lotgenoten kan ontmoeten en waar u terecht kan voor informatie. Federatie van Vlaamse Simileskringen: Groeneweg 151, 3001 Heverlee, 016 /
18 Similes gaf met de steun van JANSSEN-CILAG een KOPP boekenreeks uit: - Papa is nooit moe Anne Wyckmans - van 3 tot 6 jaar - Een papa met vleugels Stefan Boonen vanaf 6 jaar - Het verhaal van mevrouw Eekhoorn en alle andere dieren in mama s hoofd Brigitte Minne vanaf 9 jaar - Een regenbui van tranen Rob Baetens vanaf 12 jaar - Lege ogen Leen Van den Berg vanaf 14 jaar - een veilig gevoel Werner Storms vanaf 16 jaar De verschillende thuiszorgorganisaties, zoals Landelijke Thuiszorg, Familiehulp, het Wit- Gele Kruis,... kunnen praktische hulp bieden: huishoudelijke hulp, opvang voor de kinderen,... U kan ook terecht bij een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG). De meeste CGG s hebben een aparte kinder- en jongerenafdeling, waar u met vragen rond de kinderen terecht kan. U kan ook met eigen vragen en problemen naar een CGG stappen. Regio Mechelen Lier Heist op den Berg Boom: - Tel: Regio Antwerpen: - Tel: Tel: Voor meer informatie en adressen: Voor bijkomende inlichtingen en informatie kunt u steeds contact opnemen met: PZ Duffel Stationsstraat 22c 2570 Duffel Tel: en vraag naar de afdeling waar uw partner verblijft Kopp.pzduffel@emmaus.be 18
19
20 Het opvoeden van kinderen kan leuk zijn, maar soms ook moeilijk. Zeker wanneer u als ouder tijdelijk problemen hebt, is het een hele opgave om de kinderen niet uit het oog te verliezen. Dit geldt ook voor gezinnen met een psychisch zieke ouder. Dan kan steun en advies heel welkom zijn. Via deze brochure willen wij u steun bieden in deze moeilijke situatie en een antwoord geven op een aantal vragen. Deze brochure kwam tot stand in het kader van het KOPP-project, een samenwerking tussen CGG VlaamsBrabant Oost, CGG Ahasverus en CGG PassAnt. De brochure werd samengesteld door Katrien Marchal en Elke Brosens. Met dank voor de financiële steun aan de Stichting Julie Renson, lionsclub Kortenberg en andere schenkers.
Met wie kan jij dan praten? Een brochure voor kinderen van 7 tot 11 jaar
Als je moeder naar een psychiatrisch ziekenhuis moet... of je vader naar een psychiater... Met wie kan jij dan praten? Een brochure voor kinderen van 7 tot 11 jaar Deze brochure werd - met toestemming
Nadere informatieGezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft
Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische
Nadere informatieAls je vader of moeder psychiatrische problemen heeft... Wat gebeurt er dan met jou?
Als je vader of moeder psychiatrische problemen heeft... Wat gebeurt er dan met jou? Een brochure voor jongeren van 12 tot 15 jaar Deze brochure werd - met toestemming - gemaakt naar het model van de Nederlanse
Nadere informatieAls je vader of moeder psychiatrische problemen heeft... Wat gebeurt er dan met jou? Een brochure voor jongeren van 16 tot 18 jaar
Als je vader of moeder psychiatrische problemen heeft... Wat gebeurt er dan met jou? Een brochure voor jongeren van 16 tot 18 jaar Deze brochure werd - met toestemming - gemaakt naar het model van de Nederlandse
Nadere informatieKinderen opvoeden als u zelf psychische problemen heeft
Themabrochure: Kinderen opvoeden als u zelf psychische problemen heeft 1. Het opvoeden van kinderen Het opvoeden van kinderen is geen gemakkelijke opgave en iedere ouder vraagt zich wel eens af of hij
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben
Nadere informatieHoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s. Foto Britt Straatemeier. Deze brochure werd mogelijk gemaakt door:
Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s Foto Britt Straatemeier Deze brochure werd mogelijk gemaakt door: Tips voor grootouders Foto Susanne Reuling Als in het gezin van
Nadere informatieWat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt. Verslavingspreventie Mondriaan
Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt Verslavingspreventie Mondriaan Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Alle ouders hebben het beste voor met hun kinderen. Ouders vragen
Nadere informatieInformatie en advies voor ouders
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders 1 2 Wist u dat de gevolgen van het zien of horen van geweld in het gezin net zo groot zijn als zelf geslagen worden? Ook als het geweld gestopt
Nadere informatieKinderen op bezoek op de intensive care
Kinderen op bezoek op de intensive care Handreiking voor ouders mca.nl Inhoudsopgave Hoe vertel ik mijn kind(eren) dat zijn/hun vader, moeder of ander familielid ernstig ziek op de IC ligt? 1 Hoe bereid
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatieKinderen op bezoek op de intensive care (IC) Informatie voor ouders/verzorgers
Kinderen op bezoek op de intensive care (IC) Informatie voor ouders/verzorgers Als een ouder of een familielid op de intensive care (IC) is opgenomen, kan dit voor kinderen veel vragen oproepen. Kinderen
Nadere informatieKOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen
KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?
Nadere informatieJEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +
> vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,
Nadere informatieWat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen?
Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? In deze folder vind je een antwoord, en lees je ook bij wie je terecht kan als je over mishandeling of verwaarlozing
Nadere informatieOPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS
OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS U heeft zich aangemeld bij MET ggz voor begeleiding bij of behandeling van uw psychische klachten. Dat is een hele stap! Veel ouders die bij ons in zorg komen geven aan dat
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieOplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)
Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)
Nadere informatieWanneer vertel je het de kinderen? Kies een moment uit waarop je zelf en de kinderen niet gestoord kunnen worden.
Hoe vertel je het de kinderen? Op een gegeven moment moet je de kinderen vertellen dat jullie gaan scheiden. Belangrijk is hoe en wat je hen vertelt. Houd rekening daarbij rekening met de leeftijd van
Nadere informatieVoor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005
Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen uitgave 2005 Steeds meer kinderen stellen vragen aan de Kinderrechtswinkels over echtscheiding. Scheiden kan niet zomaar, je moet heel veel regels
Nadere informatieAandachtspunten en tips voor gesprekken met ouders en kinderen 7
Bijlage 4 Aandachtspunten en tips voor gesprekken met ouders en kinderen 7 Richtlijnen Jeugdhulp / KOPP / richtlijn / pagina 69 Deze bijlage geeft hulpverleners tips en suggesties voor het gesprek met
Nadere informatieNa de opname Intensive Care/High Care voor Kinderen
Na de opname Intensive Care/High Care voor Kinderen Beste ouders en/of verzorgers, Inmiddels ligt de opname van uw kind op de Intensive Care achter u en bent u weer thuis, op de verpleegafdeling of in
Nadere informatieSoms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,
Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze
Nadere informatieInformatie en advies voor ouders
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders 1 Wist u dat de gevolgen van het zien of horen van huiselijk geweld net zo groot zijn als zelf geslagen worden? Ook als het geweld gestopt
Nadere informatieBorderline. Als gevoelens en gedrag snel veranderen. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over borderline
ggz voor doven & slechthorenden Borderline Als gevoelens en gedrag snel veranderen Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over borderline Herkent u dit? Bij iedereen gaat wel
Nadere informatieDounia praat en overwint
Dounia praat en overwint Deze informatiefolder is een uitgave van Pharos, Expertisecentrum gezondheidsverschillen, in samenwerking met: Stichting Hindustani, Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders,
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Bij huiselijk geweld tussen (ex) partners worden KINDEREN vaak over het hoofd gezien. Toch hebben zij meer in de gaten dan u denkt. Dit kan
Nadere informatieHoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld:
hoofdstuk 10 Hoe je je voelt Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: zenuwachtig wakker worden omdat je naar school moet, vrolijk
Nadere informatieAls je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.
Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Huiselijk geweld is: ruzie maken, schreeuwen, dreigen negeren, vernederen, uitschelden slaan, schoppen, door elkaar schudden dreigen met of
Nadere informatieInformatie voor ouders
Weerbaarheid Informatie voor ouders Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen over opvoeden en opgroeien, dat is handig!
Nadere informatieKinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen
Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen Deze brochure kan ook ondersteunend zijn voor iedereen die met het gezin in contact komt: maatschappelijk
Nadere informatieAls je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.
Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een
Nadere informatieWaar gaan we het over hebben?
Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je verliefd op iemand bent is dat vaak een fijn gevoel. Als de ander dan ook verliefd op jou is, wordt dit gevoel alleen maar sterker. Het is echter niet altijd
Nadere informatieAdviezen om uw kind voor te bereiden op een ziekenhuisopname
Adviezen om uw kind voor te bereiden op een ziekenhuisopname Wytske Bouwma, 2008 1 Inleiding Binnenkort wordt uw kind opgenomen in het ziekenhuis. Deze brochure is bedoeld om u meer inzicht te geven in
Nadere informatieAngststoornissen. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over angst
ggz voor doven & slechthorenden Angststoornissen Als angst en paniek invloed hebben op het dagelijks leven Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over angst Herkent u dit? Iedereen
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieKinderen op bezoek intensive care Handreiking voor ouders.
Kinderen op bezoek intensive care Handreiking voor ouders www.nwz.nl Hoe vertel ik mijn kind(eren) dat zijn/hun vader, moeder of ander familielid ernstig ziek op de IC ligt? 3 Hoe bereid ik mijn kind voor
Nadere informatieNiet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.
Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel
Nadere informatieWat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt. Verslavingspreventie Mondriaan
Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt Verslavingspreventie Mondriaan Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Alle ouders hebben het beste voor met hun kinderen. Ouders vragen
Nadere informatiePsychische. problemen. bij ouders. Wat doe je met ouders die in de knoop zitten?
Psychische problemen bij ouders Wat doe je met ouders die in de knoop zitten? Alles over psychische problemen bij je ouders IKMAAKDEKLIK.be Een onlineplatform voor kinderen van ouders met psychische problemen.
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders U kunt deze brochure bestellen via www.movisie.nl Juli 2008 MOVISIE, kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling Auteurs: Bert Vissers
Nadere informatieTijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling
8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen
Nadere informatieOmgaan met kanker. Moeheid
Omgaan met kanker Moeheid Vermoeidheid is een veelvoorkomende bijwerking van kanker of de behandeling ervan. Ruim 60% van alle mensen zegt last van vermoeidheid te hebben, zelfs dagelijks. De vermoeidheid
Nadere informatieInknippen van je tongriempje
Wilhelmina Kinderziekenhuis Inknippen van je tongriempje Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 2 Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar 4 Inknippen van het tongriempje 6 Tips 9 Wil je meer
Nadere informatieAlvast bedankt voor het invullen!
Deze vragenlijst gaat over jongeren die steun of hulp geven aan een familielid. Wij zijn erg benieuwd hoeveel jongeren er binnen onze school steun of hulp geven en hoe zij dit ervaren. De vragenlijst is
Nadere informatieOuder zijn en blijven na een moeilijke echtscheiding
Ouder zijn en blijven na een moeilijke echtscheiding Voorwoord Erger je je ook wel eens blauw als je net je kind bent gaan halen bij je ex-partner? Voel je je ook machteloos als hij of zij beslissingen
Nadere informatieLes 3. Familie, vrienden en buurtgenoten
www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les
Nadere informatieEen kind helpen. na een misdrijf of verkeersongeluk. Slachtofferhulp 0900-0101. (lokaal tarief) na een misdrijf of een verkeersongeluk
Een kind helpen na een misdrijf of verkeersongeluk Slachtofferhulp H E L P T na een misdrijf of een verkeersongeluk 0900-0101 (lokaal tarief) Een misdrijf of een verkeersongeluk kan een diepe indruk bij
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding. Als je een peuter en tussen 3 en 5 jaar bent. Als je een kleuter en tussen 6 en 8 jaar bent
Kind-In-Zicht Inhoudsopgave Inleiding Als je een peuter en tussen 3 en 5 jaar bent Als je een kleuter en tussen 6 en 8 jaar bent Als je een tiener en tussen 9 en 12 jaar bent Als je een puber en tussen
Nadere informatieKinderen op bezoek op de Intensive Care
Kinderen op bezoek op de Intensive Care Informatie voor ouders/verzorgers Als een ouder of een familielid op de Intensive Care is opgenomen, kan dit voor kinderen veel vragen oproepen. Kinderen hebben
Nadere informatieDe Keukentafel Uitdaging
De Keukentafel Uitdaging MAG HET WAT RUSTIGER AAN DE KEUKENTAFEL Gemaakt in het kader van het Swing project Een cliëntproces; tools voor samenwerking Door Nic Drion Aan de keukentafel Aan de keukentafel
Nadere informatie3/12/2013. Mijn broer heeft ADHD. Mijn broer heeft ADHD. Mijn grote broer heeft ADHD. Het zal je broer maar wezen. Ouders opgepast
Mijn broer heeft ADHD Mijn broer heeft ADHD Ouders hebben twee of meer kinderen Waarvan één (soms ook meerdere) stoorzender(s) Hoe houden we dit gezin in evenwicht? Waar moeten we op letten? Het zal je
Nadere informatieWat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?
Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5
Nadere informatieKind & echtscheiding. Geen lid van het gezin? ook dan kun jij een kind steunen!
Kind & echtscheiding Geen lid van het gezin? ook dan kun jij een kind steunen! Kind in een echtscheidingssituatie Per jaar belanden ongeveer 70.000 kinderen in een echtscheiding. De gevolgen van een echtscheiding
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieHoe vertel ik het mijn kinderen?
Hoe vertel ik het mijn kinderen? Máxima Oncologisch Centrum Inhoud pagina Voor wie is deze folder? 2 Moet ik het de kinderen wel vertellen? 2 Hoe vertel ik het de kinderen? 3 Hoe reageren kinderen? 3 o
Nadere informatieTerrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag?
Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Publieksversie Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie. Dit is ook
Nadere informatieWANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT
WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatiePSYCHOSOCIALE ZORG VOOR PATIËNTEN MET KANKER
PSYCHOSOCIALE ZORG VOOR PATIËNTEN MET KANKER 536 Inleiding Als u van uw behandelend specialist te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties te verwerken. Door
Nadere informatieScheiden doe je samen. Ieder kind reageert anders
Scheiden doe je samen Ieder kind reageert anders Scheiden. Ook al is het misschien beter voor iedereen, het blijft een ingrijpende gebeurtenis. Vooral voor kinderen. Het gezin dat al die tijd zo vanzelfsprekend
Nadere informatieHet kinderprotocol. Inhoud: 1. Inleiding; het kinderprotocol 2. Goed gedrag kun je leren 3. De schoolregels 4. Pesten/ gepest worden 5.
Het kinderprotocol Inhoud: 1. Inleiding; het kinderprotocol 2. Goed gedrag kun je leren 3. De schoolregels 4. Pesten/ gepest worden 5. Slot 1. Het kinderprotocol: Op de Flamingoschool vinden we het erg
Nadere informatieLesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis
Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.
Nadere informatieIedereen heeft een verhaal
informatie voor jongeren Iedereen heeft een verhaal > Goed om te weten als je tijdelijk naar JJC gaat Iedereen heeft een eigen verhaal. Veel verhalen gaan over waarom het niet allemaal gelopen is zoals
Nadere informatieActiviteit 01: Je gedachten en gevoelens 7. Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11. Activiteit 03: Acting out 16
Inhoud Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7 Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11 Activiteit 03: Acting out 16 Activiteit 04: Schuld 22 Activiteit 05: Angst 26 Activiteit 06: Verdriet
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatieKinderen op bezoek op de Intensive Care
Kinderen op bezoek op de Intensive Care Inleiding Als een ouder of familielid op de Intensive Care (IC) ligt is dat een spannende tijd voor kinderen. Het is voor hen belangrijk om te weten wat er aan de
Nadere informatieTerrorisme en dan verder
Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.
Nadere informatiePresentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis
Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden
Nadere informatieMEE Utrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
Nadere informatieKinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar
Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.
Nadere informatiejongeren vanaf 12 jaar
Na de schok... de draad weer oppakken Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar die betrokken zijn geweest bij een schokkende of ingrijpende gebeurtenis. Na de schok de draad weer oppakken Informatie voor
Nadere informatieInformatie. Kanker Hoe vertel ik het mijn (klein)kinderen
Informatie Kanker Hoe vertel ik het mijn (klein)kinderen Inleiding Met deze folder willen we u op weg helpen bij de begeleiding van uw kinderen als u of uw partner kanker heeft. Niemand kan u vertellen
Nadere informatieWORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur
WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les twee Welkom bij les twee van deze e-cursus waarin we je willen laten zien hoe je groter kunt worden zodat je problemen
Nadere informatieVeilig Thuis. Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod
Veilig Thuis Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod Een stukje uitleg Dat je samen met papa/mama, of een andere persoon in dit boekje gaat werken is niet zo maar. Dat komt omdat
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieLUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc.
LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc. Twee thema s Ik, mijn ziekte en de buitenwereld Piekeren De oplossingsgerichte methode
Nadere informatieKinderen op de IC. Informatie voor ouders/verzorgers
Kinderen op de IC Informatie voor ouders/verzorgers Kinderen op bezoek op de Intensive Care Het is altijd confronterend als een familielid op de Intensive Care (IC) is opgenomen. Dit geldt voor volwassenen,
Nadere informatieZelfmoordgedachten. Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op.
Zelfmoordgedachten Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op. Alles over zelfmoordgedachten Zelfmoordlijn 1813 Die kan je bellen, chatten of mailen als je aan zelfdoding denkt. Op de website
Nadere informatieSchizofrenie. Leven in een andere wereld. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over schizofrenie
ggz voor doven & slechthorenden Schizofrenie Leven in een andere wereld Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over schizofrenie Herkent u dit? Denkt u wel eens dingen te zien
Nadere informatieVeilig Thuis. Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod
Veilig Thuis Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod 2 Een stukje uitleg Dat je samen met papa/mama, of een andere persoon in dit boekje gaat werken is niet zo maar. Dat komt omdat
Nadere informatieInfoblad. Als je weet dat je een baby met een aandoening krijgt
Als je weet dat je een baby met een aandoening krijgt Soms krijgen ouders tijdens de zwangerschap te horen dat hun kind een aandoening heeft. Dan volgt een moeilijke keuze: laat je het kind komen of breek
Nadere informatieIs iemand in jouw omgeving verslaafd?
Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Verslaafd aan Jou ondersteunt en informeert de omgeving van verslaafden. Vaak gaat alle aandacht uit naar de verslaafde en daardoor wordt soms niet gezien dat familie
Nadere informatieEmoties, wat is het signaal?
Emoties, wat is het signaal? Over interpretatie en actieplan dr Frits Winter Functie van Emoties Katalysator, motor achter gedrag Geen emoties, geen betrokkenheid, geen relaties Te veel emoties, te veel
Nadere informatieWAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen
WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen Tekst: Aziza Sbiti & Cha-Hsuan Liu Colofon: Deze brochure is totstandgekomen met hulp van het Inspraak Orgaan Chinezen. De inhoud
Nadere informatieAls opvoeden even lastig is
Als opvoeden even lastig is Hoe pak je dat dan aan? Soms weet ik niet meer wat ik moet doen om hem stil te krijgen. Schattig? Je moest eens weten. Hoezo roze wolk? Mijn dochter kan af en toe het bloed
Nadere informatieLou en Lena: NEE tegen geweld!
Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, ik ben Lou. En dit is mijn zus Lena. We
Nadere informatieLieve ouder, De inhoud van wat je schrijft is persoonlijk. Probeer eerlijk te zijn in wat je schrijft en je gevoelens toe te laten.
Lieve ouder, Langs de één of andere weg ben je in het bezit gekomen van dit boekje, omdat je je kindje verloor door abortus en je het daar moeilijk mee hebt. Dit boekje is een soort dagboek, een leidraad
Nadere informatieDit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is:
Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Mijn gezinsvoogd werkt bij de William Schrikker Jeugdbescherming. Wat een toestand, zeg! Wat gebeurt
Nadere informatieAfgesproken verdeling van de boeken over de groepen
DE KANJERTRAINING. Op de Jozefschool wordt er in alle groepen kanjertraining gegeven. Alle leerkrachten zijn gecertificeerd. Doel van de Kanjertraining? Deze werkwijze biedt lln. kapstokken aan om beter
Nadere informatieVragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'
De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe
Nadere informatieJe eigen gevoelens. Schaamte
Je eigen gevoelens Voor ouders, partners, broers, zussen en kinderen van mensen met een ernstig drugsprobleem is het heel belangrijk om inzicht te krijgen in de problemen van het verslaafde familielid,
Nadere informatieWielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting
Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor
Nadere informatieJouw avontuur met de Bijbel
Nieske Selles-ten Brinke Jouw avontuur met de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie
Nadere informatieSuïcidepreventiebeleid binnen een organisatie 10/10/2014
Wat is een suïcidepreventiebeleid? Suïcidepreventiebeleid binnen een organisatie 10/10/2014 Een stappenplan waarin uitgeschreven staat hoe er binnen een organisatie met suïcidaliteit wordt omgegaan en
Nadere informatieIk heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk...
Ik heb een vraag over zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... 1 Ik heb een laag inkomen en vind het moeilijk om werk te vinden... Ik wil me
Nadere informatieIedereen heeft een eigen verhaal
informatie voor ouders Iedereen heeft een eigen verhaal > Goed om te weten als uw kind tijdelijk bij JJC verblijft Uw zoon of dochter gaat tijdelijk naar JJC in Den Haag. Wij gaan uw kind intensief begeleiden
Nadere informatieFOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.
PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een
Nadere informatieMet sorry maak je dit niet ongedaan
Met sorry maak je dit niet ongedaan Ervaringen en adviezen van als kind mishandelde vrouwen Fiet van Beek Met sorry maak je dit niet ongedaan werd geschreven in opdracht van Stichting Alexander en financieel
Nadere informatie