WIE BESTUURT DE PROVINCIE? De ondertitel
|
|
- Martina Wauters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 PROVINCIE NOORD-HOLLAND chapeau WIE BESTUURT DE PROVINCIE? De ondertitel
2 2 PROVINCIE NOORD-HOLLAND
3 INLEIDING Noord-Holland is één van de twaalf provincies van Nederland. Net als het Rijk en de gemeenten zijn ook de provincies verantwoordelijk voor een aantal taken. Simpel gezegd komt het erop neer dat het Rijk de grote lijnen bepaalt, die de provincie vervolgens voor haar eigen grondgebied uitwerkt. Voor de gemeenten is dat provinciaal beleid in veel gevallen weer de basis voor hun gemeentelijke plannen. De provincie wordt daarom ook wel het midden- of tussenbestuur genoemd. En net als het Rijk en de gemeenten hebben ook de provincies een eigen bestuur dat éénmaal in de vier jaar democratisch wordt gekozen door de inwoners. In deze brochure lees je hoe de provincie in elkaar zit. De twaalf provincies zoals wij die kennen. WIE BESTUURT DE PROVINCIE? 3
4 HOE WAS HET VROEGER? Er waren al provincies (of gewesten) in de middeleeuwen. Aan het hoofd van die provincies stonden graven en later, in de tijd van het Spaanse rijk, stadhouders. In 1579 sloten de toenmalige provincies Gelderland, Holland, Zeeland, Utrecht, Overijssel, Friesland en Groningen de Unie van Utrecht, waarmee zij de Spaanse vorst Filips II niet langer als soeverein vorst erkenden. Daarmee ontstond de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën. Iedere provincie had toen al een bestuursorgaan: Provinciale Staten. Daarin zaten rijke burgers die de steden bestuurden en de lokale adel. Iedere provincie maakte in die tijd haar eigen beleid en bepaalde zelf hoeveel belasting er werd geheven In de grondwet van 1814 en in de latere Provinciale Wet werden de taken en bevoegdheden van alle provincies vastgelegd. Het zou overigens nog tot 1848 duren (de grondwetsherziening van Thorbecke), voordat de leden van Provinciale Staten rechtstreeks door de inwoners van de provincies werden gekozen. In eerste instantie konden alleen mannen lid zijn van Provinciale Staten en mochten ook alleen mannen stemmen voor de provincie. Pas in 1919 kwam er het vrouwenkiesrecht. De provincie Noord-Holland is in 1840 ontstaan. Toen werd de grote provincie Holland opgesplitst in een noordelijk en een zuidelijk deel (Zuid-Holland). Deze kaart uit de 16 e eeuw geeft een beeld van het oude Noord-Holland met zijn vele binnenmeren. 4 PROVINCIE NOORD-HOLLAND
5 WIE BESTUURT DE PROVINCIE? 5
6 6 PROVINCIE NOORD-HOLLAND
7 WAT DOET DE PROVINCIE VOOR JOU? Zo op het eerste gezicht merk je in je dagelijks leven niet veel van de provincie. Provincies hebben geen loket waar je een paspoort of rijbewijs kunt halen. Toch doet de provincie veel voor je. Een paar voorbeelden. Als je straks zelfstandig wilt gaan wonen, wil je niet eerst jarenlang op een wachtlijst staan. De provincie bepaalt op welke plekken gemeenten nieuwe woonwijken mogen bouwen en kijkt daarbij goed naar bijvoorbeeld de leeftijdsopbouw in de steden. Als inwoner van Noord-Holland wil je vast ook wel eens lekker fietsen of wandelen in de natuur in de omgeving waar je woont. De provincie zorgt ervoor dat daar voldoende mogelijkheden en ruimte voor zijn. Urenlang fietsen of op de scooter voor je op school bent is in ons koude kikkerlandje geen plezierig vooruitzicht. De provincie adviseert de minister van Onderwijs over de spreiding van scholen in de provincie. Een ongelukje op weg naar school? Dan moet de ambulance er wel een beetje snel zijn. Met de spreiding van ambulanceposten zorgt de provincie ervoor dat op iedere plek in de provincie binnen vijftien minuten een ambulance op de plaats van een ongeluk kan zijn. Je ziet, de provincie doet meer voor je dan je denkt. Wil je meer weten, kijk dan op Daar kun je ook brochures aanvragen waar meer informatie in staat. WIE BESTUURT DE PROVINCIE? 7
8 WIE BETAALT DAT? Om al haar taken uit te voeren heeft de provincie geld nodig. Dat geld krijgt ze vooral van het Rijk. Een deel krijgt ze van de eigen inwoners. Bijvoorbeeld via de belasting op de auto (motorrijtuigenbelasting). Ook ontvangt de provincie geld van de Europese Unie, bijvoorbeeld subsidie om de economie in bepaalde gebieden te stimuleren. 8 PROVINCIE NOORD-HOLLAND
9 WIE BESTUURT DE PROVINCIE? 9
10 Fractie PRINS SP Fractie AGEMA Fractie REMAK 10 PROVINCIE NOORD-HOLLAND
11 PROVINCIALE STATEN Provinciale Staten zijn de baas van de provincie. Zij beslissen uiteindelijk wat er in de provincie moet gebeuren. De leden van Provinciale Staten zijn lid van een politieke partij en worden eenmaal in de vier jaar democratisch gekozen. Alle inwoners van 18 jaar en ouder gaan dan naar de stembus om op een man of vrouw van een politieke partij naar hun keuze te stemmen. De laatste keer was dat in maart Noord-Holland heeft 83 Statenleden. Dat aantal verschilt per provincie en hangt af van het aantal inwoners. Noord-Holland heeft ruim 2,5 miljoen inwoners. Statenlid is geen fulltime baan. Je verdient er ook niet veel mee. De meeste Statenleden hebben dan ook gewoon een baan. In Noord-Holland zitten op dit moment bijvoorbeeld advocaten, boeren, huisvrouwen, een tandarts en een directeur van een automatiseringsbedrijf in Provinciale Staten. Statenleden vergaderen eenmaal per maand gezamenlijk in het provinciehuis in Haarlem. Daarnaast zijn zij allemaal ook lid van een vakcommissie, zoals de commissie Milieu, Verkeer en Welzijn. Naast de provincie besturen, hebben Provinciale Staten nog een belangrijke taak: het kiezen van de leden van de Eerste kamer. De Eerste Kamer kijkt of de Tweede Kamer haar werk goed doet. Wie dus voor de provincie stemt, stemt ook indirect voor de Eerste Kamer. De zetelverdeling van Provinciale Staten is op dit moment: PvdA 24, VVD 19, CDA 17, GroenLinks 7, D66 5, Socialistiche partij 5, Lijst Pim Fortuijn 1, ChristenUnie-SGP 1, Ouderenpartij NH/VSP 1, Fractie Agema 1, Fractie Prins 1, Fractie Remak 1. In 2007 zijn er weer Statenverkiezingen. WIE BESTUURT DE PROVINCIE? 11
12 GEDEPUTEERDE STATEN Om de provincie goed te kunnen besturen moeten er bijna iedere dag wel beslissingen worden genomen. Dat kunnen de Statenleden niet doen, zoals we hiervoor hebben gelezen. De provincie heeft daarom een dagelijks bestuur: het College van Gedeputeerde Staten. Dat is vergelijkbaar met de regering in Den Haag of met het College van Burgemeester en Wethouders van een gemeente. De leden van het college worden niet gekozen via de stembus. Zij worden na de verkiezingen benoemd door de politieke partijen uit Provinciale Staten. Het college bereidt allerlei voorstellen voor en legt die voor aan Provinciale Staten. Die nemen een beslissing en die voeren Gedeputeerde Staten dan weer uit. Provinciale Staten controleren vervolgens of Gedeputeerde Staten dat wel doen zoals is afgesproken. Deze scheiding tussen uitvoerende en controlerende macht heet dualisme. Het College van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland en de provinciesecretaris: Patrick Poelmann (D66); Haro Oppenhuis de Jong (provinciesecretaris); Rinske Kruisinga (CDA); Henry Meijdam (VVD); Harry Borghouts (commissaris van de Koningin); Cornelis Mooij (VVD); Hans Schipper (CDA) en Albert Moens (GroenLinks). 12 PROVINCIE NOORD-HOLLAND
13 WIE BESTUURT DE PROVINCIE? 13
14 14 PROVINCIE NOORD-HOLLAND
15 DE COMMISSARIS VAN DE KONINGIN Elke provincie heeft een commissaris van de Koningin. In Noord-Holland is dat de heer H.C.J.L. (Harry) Borghouts. De commissaris wordt niet gekozen. Provinciale Staten kiezen een kandidaat die zij voorleggen aan de Kroon (de Koningin en de ministers). Die benoemen uiteindelijk de commissaris. De commissaris is voorzitter van het College van Gedeputeerde Staten. Verder doet hij een aantal zaken in opdracht van de Koningin, vandaar de naam commissaris van de Koningin. Hij adviseert bijvoorbeeld de minister over de burgemeesterbenoemingen in Noord-Holland en hij brengt werkbezoeken aan de gemeenten. Hij deelt soms ook koninklijke onderscheidingen (lintjes) uit aan inwoners van Noord-Holland. WIE BESTUURT DE PROVINCIE? 15
16 DE AMBTENAREN Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten kunnen het werk niet alleen doen. Daarvoor hebben zij hun ambtenaren. Zij schrijven nota s en adviseren het provinciaal bestuur. Dat is allemaal kantoorwerk. Maar er wordt ook werk in de buitenlucht gedaan. Er zijn ambtenaren die de provinciale wegen en vaarwegen onderhouden, muskusratten vangen, bruggen bedienen en milieumetingen doen. 16 PROVINCIE NOORD-HOLLAND
17 WIE BESTUURT DE PROVINCIE? 17
18 18 PROVINCIE NOORD-HOLLAND
19 HET PROVINCIEHUIS Iedere provincie heeft een provinciehuis: de zetel van het provinciaal bestuur, zoals dat officieel heet. Het provinciehuis staat altijd in de provinciehoofdstad; in Noord-Holland is dat Haarlem. In het provinciehuis vergaderen Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten. Noord-Holland heeft een heel oud provinciehuis. Het werd in 1789 gebouwd als privémuseum van een rijke bankier, Henry Hope. Hij noemde het Paviljoen Welgelegen en zo heet het nog steeds. De familie van de bankier verkocht het Paviljoen begin 1800 aan de Fransen. Tijdens de Franse bezetting van Nederland heeft de broer van de Franse keizer Napoleon nog in het huis gewoond. Na de Franse bezetting heeft de moeder van Koning Willem I een tijdje in Paviljoen Welgelegen gewoond. In 1930 werd het gebouw het provinciehuis van Noord-Holland. WIE BESTUURT DE PROVINCIE? 19
20 VLAG EN WAPEN Het wapen van Noord-Holland bestaat uit de wapens van Holland (rode leeuw) en West-Friesland (twee gouden leeuwen). Die tweedeling stamt nog uit de tijd dat Nederland bestond uit graafschappen. Iedere graaf probeerde zijn grondgebied, en daarmee zijn macht, uit te breiden. De graven van Holland (het huidige Noord- en Zuid-Holland) hebben door de eeuwen heen altijd geprobeerd het graafschap Friesland te veroveren. Dat is uiteindelijk alleen met West-Friesland gelukt. Tot 1907 voerde Noord-Holland alleen het wapen van Holland. In 1907 is daar het wapen van West-Friesland aan toegevoegd. De vlag van Noord-Holland stamt uit 1958 en bestaat uit drie horizontale banen. De kleuren zijn die uit het provinciewapen (geel staat voor goud). 20 P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D
21 WIE BESTUURT DE PROVINCIE? 21
22 IN HET KORT Inwoners van Noord-Holland Inwoners van Noord-Holland: kiezen eens per vier jaar Provinciale Staten. Kiezen Provinciale Staten Statenfracties kiezen Provinciale Staten: zijn volksvertegenwoordigers; controleren Gedeputeerde Staten; kiezen leden Eerste Kamer. 22 PROVINCIE NOORD-HOLLAND
23 De commissaris van de Koningin De commissaris van de Koningin: is voorzitter van het College van Gedeputeerde Staten; komt op voor belangen provincie in Den Haag; is belangrijk bij benoeming burgemeesters; wordt benoemd door de Kroon (de Koningin en de ministers). Voorzitter van Gedeputeerde Staten Gedeputeerde Staten: zijn het dagelijks bestuur; bereiden besluiten voor Provinciale Staten voor; voeren besluiten van Provinciale Staten uit. WIE BESTUURT DE PROVINCIE? 23
24 Colofon Uitgave Provinciaal Bestuur van Noord-Holland Provinciehuis, Dreef HR Haarlem Postbus MD Haarlem t (023) f (023) i e post@noord-holland.nl Eindredactie Provincie Noord-Holland Afdeling Communicatie Fotografie Provincie Noord-Holland MediaProductie en Beelddocumentatie Fotostudio Honing BV, René van der Meulen Grafische verzorging Provincie Noord-Holland MediaProductie Papier Hello matt, houtvrij MC Oplage exemplaren Haarlem, september PROVINCIE NOORD-HOLLAND
Wie bestuurt de provincie?
Wie bestuurt de provincie? Nederland heeft twaalf provincies. En die provincies hebben allemaal hun eigen volksvertegenwoordigers en hun eigen bestuurders. De provincies staan tussen het Rijk en de gemeenten
Nadere informatieWie bestuurt de provincie?
Wie bestuurt de provincie? Nederland heeft twaalf provincies. En die provincies hebben allemaal hun eigen volksvertegenwoordigers en hun eigen bestuurders. De provincies staan tussen het Rijk en de gemeenten
Nadere informatieWie bestuurt de provincie?
Wie bestuurt de provincie? 2 Nederland heeft twaalf provincies, die allemaal hun eigen volksvertegenwoordigers en hun eigen bestuurders en ambtenaren hebben. De provincies staan tussen het Rijk en de gemeenten
Nadere informatieZo werkt de provincie Gelderland. De werkwijze van het bestuur
Zo werkt de provincie Gelderland De werkwijze van het bestuur Op bezoek Basisschool Vuurvogel uit Malden op bezoek bij de provincie Gelderland. Een klas kinderen, hun onderwijzer en zes ouders kregen een
Nadere informatieDiversiteit in de Provinciale Staten
Onderzoek Diversiteit in de Provinciale Staten Het Huis voor democratie en rechtsstaat heeft na de verkiezingen van 2 maart 2011 de diversiteit in de nieuwe Provinciale Staten (PS) onderzocht. Het gaat
Nadere informatieStem ook! Woensdag 18 maart kiezen we twee keer
Provinciale Statenverkiezingen Woensdag 18 maart kiezen we twee keer Stem ook! Op woensdag 18 maart zijn er verkiezingen voor de Provinciale Staten en Waterschappen. Iedereen vanaf 18 jaar mag dan stemmen.
Nadere informatieVrouwen in de politiek geactualiseerde versie, januari 2011
Vrouwen in de politiek geactualiseerde versie, januari 2011 Bij de landelijke verkiezingen in juni 2010 zijn er 61 vrouwen in het parlement gekozen, zes meer dan bij de verkiezingen van 2003 en van 2006.
Nadere informatieDiversiteit in Provinciale Staten, Gedeputeerde Staten en Eerste Kamer in 2011
Onderzoek Diversiteit in Provinciale Staten, Gedeputeerde Staten en Eerste Kamer in 2011 Het Huis voor democratie en rechtsstaat heeft na de verkiezingen van 2 maart 2011 de diversiteit in de nieuwe Provinciale
Nadere informatieVrouwen in. de Provinciale Staten. Onderzoeksrapport
Vrouwen in de Provinciale Staten Onderzoeksrapport April 2015 Hoeveel vrouwen zijn er in maart 2015 in de Provinciale Staten gekozen? Op 18 maart waren er in Nederland verkiezingen voor de Provinciale
Nadere informatieModule 7 Staatsinrichting en rechtsstaat
Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat 7.1 Onze democratie Tekst 1: Wie is de baas in Nederland? Nederland is een democratie. Dat betekent: de bevolking is de baas. Maar je kunt niet 16,7 miljoen bazen
Nadere informatie4 maart 2019 Auteur: Jeroen Kester. Onderzoek: Binding met provincie
4 maart 2019 Auteur: Jeroen Kester Onderzoek: Binding met provincie Samenvatting Provinciale politici nauwelijks bekend bij inwoners Op 20 maart zijn de verkiezingen voor de Provinciale Staten. Maar inwoners
Nadere informatieHandboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal
Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over
Nadere informatiePuzzel: De stem van de Statenleden
Puzzel: De stem van de Statenleden Korte omschrijving werkvorm De verkiezingen voor de Provinciale Staten zijn geweest, de uitslag is bekend en de volgende verkiezingen staan alweer voor de deur: die van
Nadere informatieProvinciehuis Overijssel
Provinciehuis Overijssel Provinciaal bestuur Provinciale Staten (PS) De leden van Provinciale Staten zijn de baas in de provincie. Als je lid wilt worden van Provinciale Staten moet je lid zijn van een
Nadere informatieWie bestuurt de gemeente?
Wie bestuurt de gemeente? De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer 1 Politiek
Samenvatting Maatschappijleer 1 Politiek Samenvatting door een scholier 1057 woorden 17 maart 2016 7,8 8 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1 Hoofdstuk 1 In de politiek gaat het om keuzes maken. Dat
Nadere informatieHandleiding Toolbox Provinciale Statenverkiezingen 2019
Handleiding Toolbox Provinciale Statenverkiezingen 2019 mbo entree / mbo niveau 2 Met (kandidaat-)statenlid INHOUD TOOLBOX In deze Toolbox Provinciale Statenverkiezingen 2019 vindt u verschillende werkvormen
Nadere informatieVerklarende woordenlijst
Bijlage 4 Verklarende woordenlijst Ambtenaar persoon die een baan heeft bij de overheid Amendement de Tweede Kamer wil iets aan een voorstel voor een wet veranderen B en W de burgemeester en de wethouders
Nadere informatieWie bestuurt de gemeente?
Wie bestuurt de gemeente? De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden
Nadere informatieHandleiding voorbereidende les bij Provinciespel. basisonderwijs. Versie 26 april 2018
Handleiding voorbereidende les bij Provinciespel basisonderwijs Versie 26 april 2018 1 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Quiz: Waar gaat de provincie over?... 3 Filmpje Hoe werkt de provincie?...
Nadere informatieHIER. Interview EERSTE KAMERLEDEN Esther-Mirjam Sent & Ben Knapen. Dit doet de Eerste Kamer GEBEURT HET! INVLOED VAN DE EERSTE KAMER EERSTE KAMER
STEM 2019 VOOR (V)MBO MAGAZINE OVER DE EERSTE KAMER HOE WORDT DE EERSTE KAMER GEKOZEN? Interview EERSTE KAMERLEDEN Esther-Mirjam Sent & Ben Knapen Dit doet de Eerste Kamer HIER GEBEURT HET! INVLOED VAN
Nadere informatieInhoud. Mijn leven. de democratie en ik
Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Koning... 4 Hoofdstuk 2 Regering... 6 Hoofdstuk 3 Democratie... 8 Hoofdstuk 4 Partijen... 10 Hoofdstuk 5 Kiesrecht... 12 Hoofdstuk 6 Gemeente... 14 Hoofdstuk 7 Provincie...
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje b
Bijlage VMBO-KB 2008 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje Staatsinrichting van Nederland bron 1 Uit een openbare brief van iemand die zich zorgen maakt over de ontwikkelingen
Nadere informatieNEDERLAND IN DE 16e EEUW
NEDERLAND IN DE 16e EEUW In de 16e eeuw vielen de Nederlanden onder de Spaanse overheersing. Er bestonden grote verschillen tussen de gewesten (= provincies), bv: - dialect - zelfstandigheid van de gewesten
Nadere informatiePersoonlijke gegevens raadsleden
Persoonlijke gegevens raadsleden Dit document bevat de volgende gegevens van raadsleden: Aantal raadsleden naar gemeentegrootte 1998-2016. Aantal raadsleden naar politieke partij 1998-2016. Aandeel vrouwelijke
Nadere informatieDagboek Sebastiaan Matte
Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen
Nadere informatiePersoonlijke gegevens raadsleden
Persoonlijke gegevens raadsleden Dit document bevat de volgende gegevens van raadsleden: Aantal raadsleden naar gemeentegrootte 1998-2014 Aantal raadsleden naar politieke partij 1998-2014 Aandeel vrouwelijke
Nadere informatiePersoonlijke gegevens van Wethouders
Persoonlijke gegevens van Wethouders Dit document bevat de volgende gegevens van wethouders: Aantal wethouders naar gemeentegrootte 1998-2014 Aandeel wethouders naar politieke partij 1998-2014 Aandeel
Nadere informatieverwerkingsopdrachten Willem-Alexander
verwerkingsopdrachten Willem-Alexander Van kind tot koning Vragen bij Stamboom van het Koninklijk huis (bladzijde 6 en 7) 1 Als je goed kijkt, zie een schild met het wapen van Nederland. Op het schild
Nadere informatieWIE BESTUURT DE GEMEENTE?
WIE BESTUURT DE GEMEENTE? De gemeente dichtbij Dagelijks heeft u met de gemeente te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw vuilnis wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden aangelegd. Bij
Nadere informatieDerde Kamer Handboek Politiek 1
Derde Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Maatschappijleer voor jou Hoofdstuk 3 Politiek
Samenvatting Maatschappijleer Maatschappijleer voor jou Hoofdstuk 3 Politiek Samenvatting door een scholier 1027 woorden 10 augustus 2010 5,3 17 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 3. Politiek 3.1. Keuzes
Nadere informatieHandleiding voorbereidende les bij Provinciespel. Praktijkonderwijs. Versie 24 mei 2018
Handleiding voorbereidende les bij Provinciespel Praktijkonderwijs Versie 24 mei 2018 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Wat doet de provincie?... 3 Filmpje Hoe werkt de provincie?... 6 Vragen stellen
Nadere informatieRapportage kenmerken politieke ambtsdragers
Rapportage kenmerken politieke ambtsdragers Inhoud 1 Verantwoording... 5 2 Raadsleden... 6 2.1 Feitelijk aantal raadsleden per gemeente... 6 2.2 Totaal aantal raadsleden landelijk naar politieke partij...
Nadere informatieDerde Kamer. Derde Kamer. Handboek Politiek 1. der Staten-Generaal
erde Kamer Derde Kamer Kamer e Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand
Nadere informatiePuzzel Historische ontwikkelingen parlementair stelsel
Puzzel Historische ontwikkelingen parlementair stelsel Korte omschrijving Tijdens deze werkvorm spelen leerlingen kwartet, waarbij de kaarten over historische ontwikkelingen en veranderingen van ons parlementaire
Nadere informatieWie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente?
Wie bestuurt de gemeente? 1 Wie bestuurt de gemeente? 2 De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat
Nadere informatieHIER. Interview EERSTE KAMERLEDEN Esther-Mirjam Sent & Ben Knapen. Dit doet de Eerste Kamer GEBEURT HET! INVLOED VAN DE EERSTE KAMER
STEM 2019 VOOR HAVO/VWO MAGAZINE OVER EERSTE KAMER HOE WORDT EERSTE KAMER GEKOZEN? Interview EERSTE KAMERLEN Esther-Mirjam Sent & Ben Knapen Dit doet de Eerste Kamer HIER GEBEURT HET! INVLOED VAN EERSTE
Nadere informatieWie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente?
Wie bestuurt de gemeente? 1 Wie bestuurt de gemeente? 2 De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat
Nadere informatieSamenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties
Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De
Nadere informatieLesmateriaal voor het (V)MBO
Lesmateriaal voor het (V)MBO Binnenkort nemen uw leerlingen deel aan een Jongerengemeenteraad. Het project Jongerengemeenteraad laat jongeren in de leeftijd van 14 19 jaar zien hoe beleid tot stand komt
Nadere informatieOnderzoeksrapport: Vrouwen in de gemeenteraden
Onderzoeksrapport: Vrouwen in de gemeenteraden _ Maart 2014 ProDemos - Huis voor democratie en rechtsstaat Hofweg 1H 2511 AA Den Haag T: 070 757 02 00 Hoeveel vrouwen zijn er in maart 2014 in de gemeenteraden
Nadere informatieBelangen: Provinciaal formatiespel
Belangen: Provinciaal formatiespel Korte omschrijving werkvorm Onderhandelingen rondom de vorming van een nieuw provinciaal bestuur (College van Gedeputeerde Staten) nemen vaak veel tijd in beslag. Soms
Nadere informatiePolderen voor beginners
Jongerenkamer Polderen voor beginners Voorwoord De Tweede Kamer is het hart van de Nederlandse democratie. De 150 gekozen Kamerleden gaan met elkaar en de regering in debat over de toekomst van Nederland.
Nadere informatieVERKIEZINGSKRANT woensdag 20 maart 2019
VERKIEZINGSKRANT woensdag 20 maart 2019 GRONINGEN FRIESLAND DRENTHE NOORD-HOLLAND FLEVOLAND OVERIJSSEL ZUID-HOLLAND UTRECHT GELDERLAND NOORD-BRABANT ZEELAND LIMBURG PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN WATERSCHAPSVERKIEZINGEN
Nadere informatiePersoonlijke gegevens van wethouders
Persoonlijke gegevens van wethouders Dit document bevat de volgende gegevens van wethouders: Aantal wethouders naar gemeentegrootte 1998-2016. Aandeel wethouders naar politieke partij 1998-2016. Aandeel
Nadere informatieBESTUURLIJKE VERNIEUWING?
BESTUURLIJKE VERNIEUWING? De rol van de provincie en de Eerste Kamer 11 maart 2015 Nederlanders willen leden Eerste Kamer direct kunnen kiezen 1 I&O Research vroeg in haar laatste peiling 2 naar een aantal
Nadere informatieDiversiteit in Provinciale Staten
Diversiteit in Provinciale Staten In aanloop naar de verkiezingen van 2 maart inventariseerde E-Quality, hét kenniscentrum voor emancipatie, gezin en diversiteit, de kandidatenlijsten (zie werkwijze) van
Nadere informatieLIMBURG. Politicus van het jaar - Limburg 1) Geert Wilders 2) Emile Roemer 3) Diederik Samsom
LIMBURG Politicus van het jaar - Limburg 1) Geert Wilders 2) Emile Roemer 3) Diederik Samsom Politieke uitspraak van het jaar - Limburg 3) Ik ben op alles voorbereid maar niet op politici die glashard
Nadere informatieDe Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo
Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo Opdracht 1 De sterke economische groei die de Gouden Eeuw kenmerkt, kwam hoofdzakelijk ten goede aan het gewest Holland. Welke militaire oorzaak kun je benoemen? Holland
Nadere informatieStemmen Verkiezingen Europees Parlement 2019
Stemmen Verkiezingen Europees Parlement 2019 2 Voorwoord Dit boek gaat over de verkiezingen voor het Europees Parlement op 23 mei 2019. Het boek is gemaakt door de medewerkers van Leren & Ontwikkelen Cliënten.
Nadere informatie1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10. 2 De geboorte van een prins 16. 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20
Inhoud Stamboom van het Koninklijk Huis 6 Inleiding 9 e 1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10 2 De geboorte van een prins 16 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20 4 De studententijd van prins Willem-Alexander
Nadere informatiePersoonlijke achtergrondgegevens burgemeesters
Persoonlijke achtergrondgegevens burgemeesters Dit document bevat de volgende gegevens: Een overzicht van de burgemeesters naar politieke partij in de periode 1998-2016. Een overzicht van het aandeel vrouwelijke
Nadere informatieRust en onrust Beperkte vernieuwing van het Provinciaal bestuur in 2015
Rust en onrust Beperkte vernieuwing van het Provinciaal bestuur in 2015 Stichting Decentraalbestuur.nl 13 november 2015 Colofon Onderzoeker Dr. P. Castenmiller (Stichting DecentraalBestuur.nl) Contactgegevens
Nadere informatiev o o r d r a c h t 22 mei 2019 Documentnummer : , SG Dossiernummer: K2834
v o o r d r a c h t 22 mei 2019 Documentnummer : 2019-043727, SG Dossiernummer: K2834 Voordracht van het presidium aan provinciale staten van Groningen betreffende benoemen/aanwijzen/voordragen van statenleden
Nadere informatieDE STATEN VAN HOLLAND
DE STATEN VAN HOLLAND Jullie zijn de bestuurders van Holland. Zorgen dat er geen stadhouder meer komt in de Republiek. Holland is het belangrijkste en rijkste gewest van de Republiek. Handel is de belangrijkste
Nadere informatieProvinciale ambtsdragers Inleiding en werkwijze
Provinciale ambtsdragers 2014 1. Inleiding en werkwijze Sinds 2011 inventariseert de Stichting Decentraalbestuur.nl In opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties enkele kenmerken
Nadere informatieWie bestuurt het land?
Wie bestuurt het land? Nederland is een democratie. Een belangrijk kenmerk van een democratie is een parlement. In zo n parlement zitten mensen die door de bevolking zijn gekozen. Zij zitten namens een
Nadere informatieOntstaan van de Gouden Eeuw (1588-1648)
1 Ontstaan van de Gouden Eeuw (1588-1648) H!to"sche context Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 meneervanempel.nl 2 Hoofdvraag Waardoor ontstond in de Republiek de Gouden Eeuw, 1588-1648?
Nadere informatieRONDE 1. De Geschiedenis van het kiesrecht ronde (meerkeuze)
De Geschiedenis van het kiesrecht ronde (meerkeuze) Vraag 1 : In 1917 kregen mannen actief kiesrecht, vrouwen kregen echter alleen passief kiesrecht. Wat is het verschil tussen actief en passief kiesrecht?
Nadere informatieWie beslist wat? Duur: 30 45 minuten. Wat doet u?
Wie beslist wat? Korte omschrijving werkvorm: De werkvorm Wie-Beslist-Wat is een variant op het spel Ren je rot. De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen
Nadere informatieDe gemeenteraad is er voor u!
A M S T E LV E E N. N L / G E M E E N T E R A A D De gemeenteraad is er voor u! Gemeentebestuur De gemeente Amstelveen wordt net als iedere gemeente in Nederland - bestuurd door een gemeenteraad en een
Nadere informatiePersoonlijke achtergrondgegevens burgemeesters
Persoonlijke achtergrondgegevens burgemeesters Dit document bevat de volgende gegevens: een overzicht van de burgemeesters naar politieke partij in de periode 1998-2014 een overzicht van het aandeel vrouwelijke
Nadere informatieBestuur vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/62182
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 20 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62182 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Nadere informatieQUIZ. Tip! Speel de quiz klassikaal op het digitale schoolbord! Spelregels Wijs een jurylid aan: die bepaalt wie antwoord mag geven.
QUIZ Tip! Speel de quiz klassikaal op het digitale schoolbord! Spelregels Wijs een jurylid aan: die bepaalt wie antwoord mag geven. Wijs een vragensteller aan: die stelt de vraag en noemt de 3 mogelijke
Nadere informatieDe Slimste Stem de pubquiz
De Slimste Stem de pubquiz De geschiedenis-van-het-kiesrecht ronde RONDE 1 1 In 1917 kregen mannen actief kiesrecht, vrouwen kregen echter alleen passief kiesrecht. Wat is het verschil tussen actief en
Nadere informatieStemmen Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen 2015
Stemmen Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen 2015 2 Voorwoord In dit boek staat informatie over de Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen. Die zijn op 18 maart 2015. Het boek gaat over
Nadere informatiePersoonlijke achtergrondgegevens burgemeesters
Persoonlijke achtergrondgegevens burgemeesters Dit document bevat de volgende gegevens: Een overzicht van de burgemeesters naar politieke partij in de periode 2002-2017. Een overzicht van het aandeel vrouwelijke
Nadere informatieJubileumonderzoek Maurice de Hond
Ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum van Maurice de Hond als opiniepeiler zijn er 100 vragen gesteld, die zijn ingebracht door leden van Peil.nl. Hier staat een selectie van deze vragen. Op http://bit.ly/40jrpeiler
Nadere informatieBaggerprogramma Noord-Hollandse vaarwegen
PROVINCIE NOORD-HOLLAND Baggerprogramma Noord-Hollandse vaarwegen 2004-2008 Zonder slib meer vaart! 2 PROVINCIE NOORD-HOLLAND Inleiding Plantenresten, afval en gevallen bladeren zijn er o.a. de oorzaak
Nadere informatieGeschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren
Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers
Nadere informatieVerdieping Verkiezingen Eerste Kamer
Verdieping Verkiezingen Eerste Kamer Korte omschrijving werkvorm Aan de hand van het krachtenveld De macht in de provincie herhaalt u kennis over onze staatsinrichting: de Eerste Kamer wordt gekozen door
Nadere informatieHoofdstuk 2: De Nederlandse Opstand (1555 1588)
Hoofdstuk 2: De Nederlandse Opstand (1555 1588) Geschiedenis VWO 2011/2012 www.lyceo.nl 1555-1588 Politiek: Nederland onafhankelijk Economie: Amsterdam wordt de stapelmarkt van Europa Welke staatsvorm?
Nadere informatieDe Stemming van 9 juni 2019
De Stemming van 9 juni Er zijn geen verschuivingen deze week waargenomen. De peiling is gelijk aan die van de vorige week. Wel zijn er naast deze rapportage twee aparte gescheiden rapportages. De ene over
Nadere informatieL E E R L I N G E N W E R K B L A D
L E E R L I N G E N W E R K B L A D Koning Willem I en zijn taarten Noem een paar Nederlandse politieke partijen: Partij van de Dieren VVD Nederland heeft een minister president, wie is onze minister president?
Nadere informatieStemmen Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen 2019
Stemmen Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen 2019 2 Voorwoord In dit boek staat informatie over de Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen. Die zijn op 20 maart 2019. Het boek gaat over
Nadere informatieHandleiding Toolbox Provinciale Statenverkiezingen 2019
Handleiding Toolbox Provinciale Statenverkiezingen 2019 mbo niveau 3 / 4 Zonder (kandidaat-)statenlid INHOUD TOOLBOX In deze Toolbox Provinciale Statenverkiezingen 2019 vindt u verschillende werkvormen
Nadere informatie6,3. Werkstuk door een scholier 1730 woorden 11 oktober keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 1730 woorden 11 oktober 2005 6,3 85 keer beoordeeld Vak Economie Inhoudsopgave Voorwoord Hfst:1 De stamboom van de koninklijke familie Hfst:2 Wat is prinsjesdag? Hfst:3 De troonrede
Nadere informatieWebsite Benchmark. Provinciale Statenverkiezingen 18 maart 2015 BENCHMARK ONDERZOEK
Website Benchmark Provinciale Statenverkiezingen 18 maart 2015 BENCHMARK ONDERZOEK Provinciale Statenverkiezingen 2015 Provinciale Statenverkiezingen betekent: campagnes. Uiteraard van politieke partijen,
Nadere informatieHandboek Politiek 1. Derde Kamer der Staten-Generaal
Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Plak hier je pasfoto Derde Kamerlid Dit Handboek Politiek is van: Naam Klas Leeftijd Fractie Fotografie: Hans Kouwenhoven Anneke Janssen / HH: pagina
Nadere informatieBelangen: Provinciaal formatiespel
Belangen: Provinciaal formatiespel Korte omschrijving werkvorm Onderhandelingen rondom de vorming van een nieuw provinciaal bestuur (College van Gedeputeerde Staten) nemen vaak veel tijd in beslag. Soms
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door D. 971 woorden 31 mei 2013 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1848 Censuskiesrecht Grondrechten Ministeriele verantwoordelijkheid
Nadere informatie13 37 38 39 43 100 EXMENVRGEN IJ HET FOTOOEK EN DE FILM NR NEDERLND Nummer Vraagtekst Correcte antwoord vb01 U ziet de Nederlandse vlag. Wat zijn de kleuren van de Nederlandse vlag? vb02 U ziet een foto.
Nadere informatieVERKIEZINGSKRANT. provinciale statenverkiezingen. Gedeputeerde Staten Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland.) flevoland editie MAART
VERKIEZINGSKRANT Provinciale Statenverkiezingen provinciale statenverkiezingen flevoland editie Weten welke politieke partij bij u past? Geef uw mening over de stellingen op www. 18 MAART 12 provincies
Nadere informatieHet regeerakkoord 31 oktober 2012
, Het regeerakkoord 31 oktober 2012 Eerste reactie: Ga besturen in plaats van chaos maken. Hoe groter hoe beter is nooit bewezen. Gaat de verkiezingsuitslag VVD en PvdA gelijk aan grootheidswaanzin doen
Nadere informatieStemmen Europese verkiezingen 2014
Stemmen Europese verkiezingen 2014 2 Voorwoord Dit boek gaat over de verkiezingen voor het Europees Parlement van 22 mei 2014. Het boek is gemaakt door de medewerkers van het Educatief Centrum voor Cliënten,
Nadere informatieMonarchie! vmbo. Leerdoel De leerlingen zien welke taken/regels onze huidige koning(in) heeft.
Monarchie! vmbo Sinds 1848 heeft de koning geen politieke macht meer. Hij moet zich houden aan de grondwet. Hieronder staan 20 regels voor het koningshuis. Welke 8 regels passen er bij ons huidige koningshuis?
Nadere informatieOokjij kan meebeslissen - Lesboek. Ookjij kan. Meebeslissen. Lesboek. Een programma over politiek en staatsinrichting
Ookjij kan meebeslissen - Lesboek Ookjij kan Meebeslissen Lesboek Een programma over politiek en staatsinrichting 2 Ookjij kan meebeslissen Ookjij kan Meebeslissen Lesboek Een programma over politiek en
Nadere informatieWie bestuurt het land?
Wie bestuurt het land? 2 Nederland is een democratie. Een belangrijk kenmerk van een democratie is een parlement. In zo n parlement zitten mensen die door de bevolking zijn gekozen. Zij zitten namens een
Nadere informatieVerkiezingen. Weetje: Pas in 1848 werden de Eerste Kamerleden gekozen. Daarvoor benoemde de Koning de leden voor het leven.
Verkiezingen Tijdens de proviciale statenverkiezingen kunnen alle Nederlanders van 18 jaar en ouder stemmen. Het stemmen tijdens de provinciale statenverkiezingen telt eigenlijk dubbel: een stem voor de
Nadere informatieCursus Politiek Actief Provincie Flevoland
Hier de titel van de presentatie invoegen Openingsdia Beeld op de positie van dit grijze kader. 1. Voeg een afbeelding toe 2. Muis-klik rechts op de afbeelding en selecteer Bijsnijden 3. Pas de breedte
Nadere informatieBestuurslagen in Nederland rijksoverheid provinciale overheid gemeentelijke overheid
Vak Maatschappijwetenschappen Thema Politieke besluitvorming (katern) Klas Havo 5 Datum november 2012 Hoofdstuk 4 Het landsbestuur (regering en parlement) Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit vier
Nadere informatieProvinciale Staten van Noord-Holland
Provinciale Staten van Noord-Holland Voordracht 81 Haarlem, 13 november 2001 Onderwerp: Reglement ambtelijke bijstand aan statenleden Bijlagen: ontwerpbesluit met toelichting Inleiding Artikel 33 van de
Nadere informatieStukken ter bespreking, opinievorming, etc., vooralsnog niet gericht op advisering aan PS
Provinciale Staten Agenda SI Commissie : Sociale Infrastructuur Datum commissievergadering : 27 april 2005 Aanvangstijd en locatie : 9.30 uur 13.00 uur, 2 e koffiekamer, Dreef 3 Haarlem Commissievoorzitter
Nadere informatieStemWijzer in de provincie
StemWijzer in de provincie Verslag van een enquête onder gebruikers van de provinciale StemWijzers bij de Provinciale Statenverkiezingen van 7 maart 2007. April 2007 Dr. M. Boogers TILBURGSE SCHOOL VOOR
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatieSlotpeiling PS: vijf partijen zeer dicht bij elkaar
Rapport Slotpeiling PS: vijf partijen zeer dicht bij elkaar Slechts zwakke stijging opkomstintentie, meerderheid VVD, PvdA en C3 ver weg De spanning voor de Provinciale Statenverkiezingen van woensdag
Nadere informatieNederland dient financiële steun te geven aan landen van de Europese Unie met een hoge staatsschuld die anders in grote problemen zullen komen.
Aankondiging Op 12 september dit jaar worden verkiezingen gehouden voor de Tweede Kamer. Politieke partijen hebben hun verkiezingsprogramma voor de komende jaren vastgesteld. De lijsttrekkers van de partijen
Nadere informatieJe kunt op internet ook kijken op: www.kieskompas.nl www.stemwijzer.nl www.ookjij.nl www.wiekiesjij.nl. We hopen dat het boek je verder helpt.
In dit boek staat informatie over de Provinciale Statenverkiezingen. Die zijn op 2 maart 2011. Het boek gaat over de verkiezingen in de provincie Zuid-Holland. Het Educatief Centrum voor Cliënten van de
Nadere informatieDE EUROPESE UNIE EERSTE EN DE WERKVORM IN HET KORT
DE EUROPESE UNIE JANUARI 2016 - POLITIEK IN PRAKTIJK #1 EERSTE EN WAT HEB JE NODIG Grote letters A, B en C Aftelklok (op digibord) 50 sterren, uitgeprint op geel papier Circa 4 grote enveloppen Een prijsje
Nadere informatie