Energetische renovatie van gebouwen
|
|
- Klaas de Winter
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Met de steun van de Technologische Dienstverlening Ecobouwen en Duurzame ontwikkeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gesubsidieerd door het Brussels Instituut voor Onderzoek en Innovatie (InnovIRIS) Energetische renovatie van gebouwen Technische installaties Christophe Delmotte, Ir Labo Luchtkwaliteit en ventilatie WTCB Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Maart Pagina 1 Technologische Dienstverlening Duurzaam Bouwen en Duurzame Ontwikkeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Prioritaire thema s: Energie en gebouwen Renovatie en onderhoud van muren en gevels Akoestisch comfort Toegankelijkheid van gebouwen Duurzaam materiaalgebruik Innovatieve prospectie Technology watch (in samenwerking met SIRRIS) Duurzame houtbouw en (groen)daken Missie: Rechtstreekse en multidisciplinaire technische ondersteuning Informatie en collectieve vorming Marktverkenning, informatieverspreiding en innovatiestimulering Doelgroep: Alle Brusselse ondernemingen actief in de bouwsector WTCB Poincarélaan Brussel In samenwerking met de Confederatie Bouw Brussel Hoofdstad info@bbri.be Gesubsidieerd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest via InnovIRIS +32 (0) (0) Maart Pagina 2 1
2 Wat is energetische renovatie? Renovatie Kleinere aanpassingen, doorgedreven renovatie Energetisch Met betrekking tot energie Thermische isolatie, luchtdichtheid Installaties voor verwarming, SWW productie, ventilatie Met als doel de energetische prestaties van een gebouw te verbeteren Maart Pagina 3 Algemeen principe We kunnen niet ieder aspect afzonderlijk bekijken Bv. wanneer men een dak wil vervangen en zonthermische panelen wil plaatsen doet men dat best in de juiste volgorde. Maart Pagina 4 2
3 Een dirigent is noodzakelijk Voor een energetische renovatie is een dirigent nodig Erkende energieauditeur Architect Maart Pagina 5 Een dirigent is noodzakelijk Hij is eveneens een gids Op het vlak van reglementering Op het vlak van premies Maart Pagina 6 3
4 Er moet een renavatieplan opgesteld worden Doelstellingen vastleggen Prioritaire acties bepalen De volgorde van de acties vastleggen De verschillende betrokken partijen informeren Maart Pagina 7 Waarover gaan we het vanavond hebben? Verwarming Sanitair Warm Water (SWW) Ventilatie Maart Pagina 8 4
5 Waarover gaan we het vanavond hebben? Analyse van de installatie Nodige info Uit te voeren berekeningen Bestaande technieken Maart Pagina 9 Verwarming Maart Pagina 10 5
6 Analyse van de bestaande installatie Eigenschappen van de warmteopwekking Soort, vermogen In welke staat? Relatief nieuw Volledig verouderd Zijn er specifieke problemen? Te vervuilende verbranding Geen luchttoevoer in de stookplaats Maart Pagina 11 Analyse van de bestaande installatie Distributiesysteem Leidingen Afgiftesysteem Radiatoren, vloerverwarming Regelingssyteem Thermostaat, circulatiepomp, kranen Maart Pagina 12 6
7 Referentienorm NBN EN : 2007 Verwarmingssystemen in gebouwen - Inspectie van ketels en verwarmingssystemen Maart Pagina 13 Op basis van de analyse Bepalen van de noodzakelijke acties De ketel is defect, een nieuwe ketel is noodzakelijk Bepalen van de wenselijke acties De ketel is niet erg performant, het is wenselijk om hem te vervangen Bepalen van de mogelijke acties De radiatoren zijn overgedimensioneerd, een ketel op lage temperatuur of een warmtepomp zou geplaatst kunnen worden Maart Pagina 14 7
8 Op basis van de andere voorziene acties Bepalen van de noodzakelijke acties Het huis zal beter geïsoleerd worden en de luchtdichtheid verbeterd, waardoor de kolenkachel zonder luchttoevoer niet meer zal kunnen werken Bepalen van de wenselijke acties Het vermogen van de nieuwe ketel zou kunnen aangepast worden aan de nieuwe isolatie. Bepalen van de mogelijke acties Het is voorzien op de vloer uit tegels te vervangen, waardoor vloerverwarming een mogelijke keuze wordt Maart Pagina 15 Nodige informatie Plannen van het gebouw Geometrie, afmetingen, bestemming van de ruimtes Thermische eigenschappen van de wanden Warmtetransmissiecoefficiënten of samenstelling Luchtdichtheidsniveau Eigenschappen van het ventilatiesysteem Type (natuurlijk, mechanisch), luchtdebieten Maart Pagina 16 8
9 Nodige informatie Beschikbare energie Mazout, gas, hout, elektriciteit Beschikbaarheid groot terrein (koudebron WP) Wensen van de klant comforttemperatuur Systemen gelinkt aan verwarming SWW boiler Maart Pagina 17 Uit te voeren berekeningen Warmteverliezen van het gebouw Norm NBN B Zal vervangen worden door NBN EN Vermogen nodig voor SWW Zie verder Vermogen nodig voor de warmteopwekker Maart Pagina 18 9
10 Warmteverliezen Verminderde verliezen door transmissie Verminderde verliezen door infiltratie Verminderde eventuele ventilatieverliezen Mechanische ventilatie met warmterecuperatie Mechanische ventialtie met enkelvoudige stroom Natuurlijke ventilatie Opwermingsvermogen Maart Pagina 19 Opwarmingsvermogen Vermogen nodig om het gebouw op te warmen na een periode met verminderde temperatuur vb. s nachts voor een woning vb. het weekend voor een school Afhankelijk van De thermische massa van het gebouw Het goed te maken teperatuursverschil De aanvaardbare tijdsduur voor de heropwarming Maart Pagina 20 10
11 Opwarmingsvermogen Vereenvoudigde berekening A f,i : grondoppervlak [m²] f RH,i :opwarmingsfactor [W/m²] Maart Pagina 21 Welk verwarmingssysteem gebruiken? Verschillende mogelijkheden Centrale of decentrale systemen Fossiele of hernieuwbare energie Eenvoudige of complexe systemen Altijd een kritische ingesteldheid aanhouden en goed vergelijken Maart Pagina 22 11
12 Centrale warmteproductie Vereiste verwarmingsvermogen Plus eventueel: Productie van sanitair warm water Geen beperkingen door EPB Regendouches, bubbelbaden Bijkomende circuits Heteluchtbatterij, zwembad Maart Pagina 23 Centrale warmteproductie Beschikbaarheid van opwekkers met laag vermogen? Gas Modulerende ketel vanaf 2 kw Stookolie Ketels vanaf 12 kw Hout Modulerende ketel vanaf 4 kw Warmtepomp vanaf 3 kw Maart Pagina 24 12
13 Centrale warmteproductie Mogelijk om te werken met opwekkers met hoog vermogen (in verhouding tot de verwarmingsbehoefte) Gebruik van een boiler Maart Pagina 25 Ketels met gesloten verbrandingskamer Vergelijkbaar productieprincipe als bij ketels met open verbrandingskamer Geen opening meer nodig in de stookplaats voor de verbrandingslucht Concentrisch rookgasafvoerkanaal met beperkte diameter Verschillende uitlaatmogelijkheden Niet nodig om de oude schoorsteen te gebruiken Maart Pagina 26 13
14 Radiator Nieuwe radiatoren zijn over het algemeen performanter dan oudere Calorische afgifte Verschillende designs beschikbaar Maart Pagina 27 Convectoren Mogelijkheid om het vermogen van bepaalde convectoren te verhogen Maart Pagina 28 14
15 Vloerverwarming Klassieke systemen Systemen met beperkte dikte Vermogen beperkt tot 100 W/m² in verblijfszone 175 W/m² andere zones Maart Pagina 29 Regeling Centraal beheer Programeerbare thermostaten Elektronische circulatoren Maart Pagina 30 15
16 Condenserende ketels Beter rendement dan klassieke ketels Belangrijke punten Afvoer van het condensaat Rookgasafvoer Bij voorkeur werken op lage temperatuur Maart Pagina 31 Aggregatietoestanden water Maart Pagina 32 16
17 Verandering aggregatietoestand water Maart Pagina 33 Verandering aggregatietoestand water Om water te verwarmen is nodig: 4.19 kj/kg.k Voelbare warmte Deze warmte verandert de temperatuur van het water Om water te verdampen is nodig:: 2258 kj/kg Latente warmte Deze warmte verdandert de aggregatietoestand Om waterdamp te verwarmen is nodig: 1.9 kj/kg.k Voelbare warmte Deze warmte verandert de temperatuur van de waterdamp Maart Pagina 34 17
18 Verbranding Warmte Brandstof + Koolstofdioxide CO Zuurstof O 2 Waterdamp H 2 O + + Verbranding Stikstof N 2 Stikstof N 2 Maart Pagina 35 Condenserende ketel De verdamping van vater vergt een grote hoeveelheid energie Verwarming water: 4.19 kj/kg Verdamping water: 2256 kj/kg In een klassieke ketel worden waterdamp en rookgassen samen afgevoerd In een condenserende ketel probeert men de verdampingswarmte te recupereren Maart Pagina 36 18
19 Lagetemperatuursketels De waterdamp wordt naar buiten afgevoerd Maart Pagina 37 Condenserende ketel De waterdamp wordt gedeeltelijk gecondenseerd in de ketel Maart Pagina 38 19
20 Warmteafgifte Aardgas: potentiële winst van 11% Stookolie: potentiële winst van 7% Maart Pagina 39 Werkingsprincipe Maart Pagina 40 20
21 Energetische balans 12% 9% Winst van 2 à 3% zelf zonder codensatie! Maart Pagina 41 Energetische balans Maart Pagina 42 21
22 Technologie van een condenserende ketel Maart Pagina 43 Afvoer van het condesaat Maart Pagina 44 22
23 Afvoer van het condensaat Ongeveer 1 liter per liter stookolie Ongeveer 1.5 liter per m³ aardgas OK indien het gemengd wordt 1/20 met huishoudelijke afvoer (> l/jaar.familie) Indien niet, neutralisatie door middel van een basisch filtrerend milieu calciumcarbonaat, marmer, dolomiet half gebrand dolomiet, magnesiumhydroxide,... Maart Pagina 45 Rookgasafvoer De bestaande schouw kan hergebruikt worden Te respecteren voorzorgsmaatregelen Rookgas kouder en zwaarder bij een condenserende ketel Trek (afmetingen- isolatie) Condensatie Corrosie Tubering nodig in bepaalde gevallen Traditionele gemetselde schouw Niet-resistente materialen Maart Pagina 46 23
24 (4) (5) Tenzij het aangetoond is dat het systeem voeldoet voor deze toepassing Maart Pagina 47 Vervanging van bestaande ketels Kiezen voor een condenserende ketel? Duurder Aanpassing van de schouw (ook voor lagetemperatuurketels!) Potentiële energiewinst Eventueel premies Technische vragen? Besparing mogelijk? Maart Pagina 48 24
25 Retourtemperatuur Retour bij lage temperatuur is nodig om te condenseren Meestal compatibel met radiatoren (over het algemeen overgedimensioneerd) Niet altijd compatibel met convectoren (meestal voorzien in de goten) Menging van vetrek en retourwater te vermijden Aanpassingen van het hydraulisch schema zijn soms noodzakelijk Maart Pagina 49 Bestaande installatie 90/70 Zelfs zonder condensatie zal het rendement van een condenserende ketel beter zijn Het regime 90/70 is voorzien op een buitentemperatuur van -10 C Wanneer het minder koud is kan de vertrektemperatuur verlaagd worden Maart Pagina 50 25
26 Bestaande installatie 90/70 Maart Pagina 51 Verdeling van de buitentemperaturen tijdens het stookseizoen 80% 85% Maart Pagina 52 26
27 Bestaande installatie 70/50 Maart Pagina 53 Bestaande installatie 70/50 Maart Pagina 54 27
28 Warmtepompen Maart Pagina 55 Maart Pagina 56 28
29 Maart Pagina 57 Coefficient Of Performance - COP Verhouding tussen het calorisch vermogen en het effectief opgenomen vermogen van het toestel, uitgedrukt in Watt/Watt 10 kw 7 kw Koud Energie Warm 3 kw COP = 10 kw / 3 kw = 3.33 (totale energie) COP = 10 kw / (3 kw x 2.5) = 1.33 (primaire energie) Maart Pagina 58 29
30 Coefficient Of Performance - COP De reële COP hangt af van verschillende factoren Gedeclareerde COP: 3.18 (lucht +2 C / water 35 C) COP réel dépend du régime de température Maart Pagina 59 Seasonal Performance Factor - SPF Verhouding van de totale jaarlijkse energie die door de warmtepomp geleverd wordt aan het sub-distributiesysteem voor de verwarming van de ruimtes en/of andere auxiliaire systemen Bv. Voor de productie van sanitair warm water tot het totale jaarlijkse elektriciteitsverbruik, met inbegrip van het elektriciteitsverbruik voor de hulpfuncties Maart Pagina 60 30
31 Lucht als koudebron Statische of dynamische sonde Het rendement en het vermogen van de warmtepomp verhogen bij hogere temperaturen van de buitenlucht Maart Pagina 61 De bodem als koudebron De warmteproductie door de bodem kan met behulp van Horizontale ingegraven warmtewisselaars tussen 0.8 m en 2 m Vertikale warmtewisselaars Maart Pagina 62 31
32 Bodemtemperatuur De seizoensvariatie van de bodemtemperatuur neemt af met de diepte Maart Pagina 63 Potentieel voor warmteontrekking Horizontale ingegraven warmtewisselaars Eenvoudige gevallen (wonigen) Enkel voor verwarming Indien SWW dient de werkingsduur in de tabel verhoogd te worden Maart Pagina 64 32
33 Potentieel voor warmteontrekking Eéngezinswoning Warmteverliezen: 10 kw volgens NBN B Enkel verwarming Vochtige cohesieve bodem W / 25 W/m² = 400 m² Maart Pagina 65 Regeling van het systeem Het calorisch vermogen van de warmtepomp moet aangepast worden aan de warmtevraag van het gebouw Het maximum aantal opstartcylci per uur moet beperkt worden Verschillende opties: Zonder regeling van het vermogen van de compressor Met regeling van het vermogen van de compressor Warmtepomp met twee trappen Maart Pagina 66 33
34 WP hoge temperatuur Vertrektemperatuur tot 65 à 80 C Mogelijk om de oude radiatore te herbruiken De COP vermindert met de temperatuur Maart Pagina 67 Combinatie ketel en WP Condenserende ketel op gas WP lucht/water of bodem/water Specifieke module voor regeling die de optimale warmtebron selecteerd Maart Pagina 68 34
35 Houtkachels Meer en meer houtketels in de handel Pellets Houtblokken Houtafval Ook condenserende ketels Maart Pagina 69 Opslag van de pellets Verschillende oplossingen Silo s in stof Silo s in staal Gemetselde silo s Ingegraven reservoirs Reservoirs voor buitenopstelling Of manueel bijvullen uit zakken Maart Pagina 70 35
36 Omzettingswaarden Maart Pagina 71 Gecentraliseerde warmteproductie Houtkachels beschikbaar vanaf 5 kw Openingen nodig om de warmte in de woning te verspreiden Verwarming van de gehele woning Maart Pagina 72 36
37 Houtkachel Aan te bevelen opties Aansluiting op een buitenluchttoevoer Gesloten verbrandingskamer Maart Pagina 73 Verbrandingskamers Maart Pagina 74 37
38 Massieve houtkachels Beperkte ractiviteit Nodig om te anticiperen Verwarmt gedurende meerdere uren Zelfs indien geen verwarming meer nodig is Maart Pagina 75 Houtkachel als ketel Houtkachel te verbinden met een systeem voor centrale verwarming Moeilijk om een afzonderlijke ruimte te verwarmen zonder de ruimte waarin de kachel staat mee te verwarmen Maart Pagina 76 38
39 Decentrale systemen Elektrische verwarming Weinig interessant op het vlak van primaire energie Omzettingsfactor 2.5 Te evalueren in funcite van de globale energetische performatie van het gebouw Maart Pagina 77 Verwarming via ventilatie Elektrische naverwarming van de verdeelde lucht bij mechanische ventilatie Elektrische weerstand Luchtverdeling enkel in de droge ruimtes Verwarming van heel het gebouw Zelfs om de badkamer één uur op te warmen s morgens De verwarmings- en ventaltiebehoefte vallen niet altijd samen Niet mogelijk om ventilatie te verminderen tijdens opwarmingsperiode Maart Pagina 78 39
40 Luchtdichtheid van het gebouw Voorzien hoe doorboringen van de gebouwschil luchtdicht gemaakt zullen worden Maart Pagina 79 Sanitair warm water Maart Pagina 80 40
41 Analyse van het bestaande systeem Eigenschappen ogenblikkelijke productie Vermogen Energie (propaan, elektriciteit ) Wat is zijn staat? Warmwatertoestel van 20 jaar oud Zijn er specifieke problemen? Geen specifieke opening voor luchttoevoer Maart Pagina 81 Analyse van het bestaande systeem Eigenschappen van productie door semi-accumulatie Volume Regeling Wat is zijn staat? Oude slecht geïsoleerde boiler Zijn er specifieke problemen? Boiler vol kalk Maart Pagina 82 41
42 Analyse van het bestaande systeem Eigenschappen van het distributiesysteem en de regeling Wat is zijn staat? Niet-geïsoleerd leidingen in opbouw Zijn er specifieke problemen? Kalkafzettingen in de leidingen Circulator van de circulatieleiding werkt continu Maart Pagina 83 Op basis van de analyse Bepalen van de noodzakelijke acties Het warmwatertoestel is te gevaarlijk, een nieuwe SWW productie is noodzakelijk Bepalen van de wenselijke acties De SWW-leidingen zijn niet geïsoleerd, het zou wenselijk zijn om ze te isoleren Bepalen van de mogelijke acties De afstand tussen de SWW-productie en de verschillende tappunten verminderen (minder distributieverliezen) Maart Pagina 84 42
43 Op basis van de voorziene acties Bepalen van de noodzakelijke acties Wanneer we isoleren en het gebouw luchtdicht maken, zal de open baskamergeiser niet meer kunnen werken Bepalen van de wenselijke acties We zouden een elektrische boiler kunnen vervangen door een indirect gestookte boiler aangesloten op een nieuwe ketel Bepalen van de mogelijke acties Wanneer het dak vervangen wordt zou een zonthermisch systeem geplaatst kunnen worden Maart Pagina 85 Nodige info Plannen van het gebouw Geometrie, afmetingen Eigenschappen van de tappunten Aantal lavabo s, douches, baden Maart Pagina 86 43
44 Nodige info Beschikbare energie Stookolie, aardgas, hout, elektriciteit Verwarmingssysteem Mogelijkheid om een boiler toe te voegen Wensen van de klant De 5 bewoners nemen hun bad allen zaterdagavond met 30 min. tussentijd Men wil kunnen douchen wanneer het bad loopt Maart Pagina 87 Nodige vermogen voor de productie van SWW DHW Ogenblikkelijke productie Het water wordt verwarmd wanneer men het nodig heeft Vaak hoge vermogens nodig Productie met semi-accumulatie Oplsagvat om het piekdebiet op de vangen Volledige herlading voor het volgende piekdebiet Productie met accumulatie Opslagvat om het dagverbruik te dekken Volledige herlading tijdens periode met weining verbruik (nacht) Maart Pagina 88 44
45 Vereenvoudigde methode voor éénsgezinswonigen (3-4 personen) Maart Pagina 89 Vereenvoudigde methode voor éénsgezinswonigen (3-4 personen) badkamer 1: bad met normale douche Keuken: aanrecht Maart Pagina 90 45
46 Vereenvoudigde methode voor éénsgezinswonigen (3-4 personen) Badkamer 1: groot bad + douche met 3 jets Badkamer 2: normale douche / Keuken: aanrecht Maart Pagina 91 Toestellen met zeer groot waterverbruik De eenvoudige methode is niet van toepassing voor toestellen met een zeer groot waterverbruik Regendouches met 50 cm diameter Laterale jets> 40 litres per minuut Bubbelbaden van 600 l... Hier dient men zich te baseren op de eigenschappen van de toestellen Maart Pagina 92 46
47 Eigenschappen van de toestellen Maart Pagina 93 Bepalingsmethode Bepaling van de energie nodig voor de productie van SWW Bepaling van het vermogen nodig voor de wartewisselaar Grafische voorstelling van de energiebalans Keuze van het volume wan het opslagvat Maart Pagina 94 47
48 Rekenvoorbeeld Regendouche van 10 minuten (40 l/min) Het bad vullen - 15 minuten (200 liter) Piekperiode gelimiteerd tot 40 minuten Dus 40 minuten tussen het begin van de douche en het vrijkomen er van voor het volgende gebruik Maart Pagina 95 Totale hoeveelheid nodige energie Maart Pagina 96 48
49 Vermogen van de warmtewisselaar Moet het opslagvat al dit SWW kunnen bevatten? Neen, want even na de start van de tapping (bv. 4 min.) zal de ketel al bijkomend water verwarmen Totaal te leveren vermogen Wh in 36 minuten (40-4) Maart Pagina 97 Grafische voorstelling Hoeveelheid energie 40 minuten (duur van de piek) opslagvat tapping wisselaar Tijd in min. Maart Pagina 98 49
50 Volume van het opslagvat Maximale afstand tussen de geleverde energie door de warmtewisselaar en de getapte energie Maart Pagina 99 Volume van he topslagvat Waar : V w,acc = / [0,8. 1, (60 10)] = l Volume opslagvat: 368 l (minimum) Nuttig vermogen 41 kw (minimum) Maart Pagina
51 Boiler aangesloten op een ketel Mogelijk voor elk type ketel Stookolie, gas, hout, kolen Hoog SWW comfort met een beperkt vermogen Maart Pagina 101 Geiser Gasgeiser Gesloten verbrandingskamer Maart Pagina
52 Afzonderelijke boiler Gasboiler Gesloten verbrandingskamer Maart Pagina 103 Thermodynamisch warmwatertoestel Op omgevingslucht Afkoeling van de lucht in de woning Externe luchtinlaat om de afvoer te compenseren Elektische weerstand indien nodig Maart Pagina
53 Thermodynamisch warmwatertoestel Op buitenlucht COP vermindert met de buitentemperatuur Voorbeeld: 2.77 bij 7 C Maart Pagina 105 Thermodynamisch warmwatertoestel Op de afgevoerde lucht Betere COP Beschikbare lucht is beperkt in hoeveelheid Weinig compatibel met vraaggestuurde ventilatie Maart Pagina
54 Zonthermisch Productie van SWW op basis van zonneenergie Maart Pagina 107 Zonthermisch Le chauffe eau solaire Samuel Bragard Maart Pagina
55 Realiseerbare besparingen De collectoren laten in het algemeen toe om 50 à 60% van de SWW-behoefte van een gezin te dekken. Het overige dient bijkomend gedekt te worden door: Gas: 50% x 1 = 50% primaire energie Elektriciteit: 50% x 2.5 = 125% primaire energie Maart Pagina 109 Noodzaak bijkomende voorziening Maart Pagina
56 Warmterecuperatie 30 à 50% recuperatie Bestaat eveneens in horizontale versie Maart Pagina 111 Ventilatie Maart Pagina
57 Analyse van bestaand systeem Algemene eigenschappen Geen ventialtiesysteem Natuurlijke ventilatie Mechanische ventilatie Wat is zijn staat? Zijn er specifieke problemen? Hinderlijke geur in de woning Schimmelvorming Maart Pagina 113 Analyse van een bestaand systeem Eigenschappen van de verschillende elementen: Ventilatieroosters Ventilatoren Leidingen Ventilatieopeningen Regeling Maart Pagina
58 Referentienorm NBN EN : 2007 Ventilatie van gebouwen - Energieprestatie van gebouwen - Richtlijnen voor de inspectie van ventilatiesystemen Maart Pagina 115 Op basis van de analyse Bepalen van de noodzakelijke acties Er is geen ventilatiesysteem, er dient één geïnstalleerd te worden Bepalen van de wenselijke acties De warmtewisselaar is niet erg performant, het zou wenselijk zijn om de groep te vervangen Bepalen van de mogelijke acties Er is al extractie voor de WC en de badkamer, maar het circuit zou kunnen uitgebreid worden naar de keuken Maart Pagina
59 Op basis van de andere voorziene acties Bepalen van de noodzakelijke acties De woning zal geïsoleerd worden en de luchtdichtheid verbeterd, dus wordt een ventilatiesysteem noodzakelijk Bepalen van de wenselijke acties De technische schachten worden geopend voor de plaatsing van de verwarmingsleidingen. Men kan tegelijk ook de oude flexibele leidingen vervangen Bepalen van de mogelijke acties Het schrijnwerk wordt vervangen, er kunnen tegelijk ventilatieroosters voorzien worden Maart Pagina 117 Nodige info Plannen van het gebouw Geometrie, afmetingen, toewijzing van de ruimtes Eigenschappen van het verwarmingssysteem Radiatoren onder de ramen Wensen van de klant Geen koude luchtstromen Design ventilatieopeningen Maart Pagina
60 Welk systeem installeren? A B RAO RAO RTO droge ruimten DO vochtige ruimten TO droge ruimten DO vochtige ruimten C D RTO droge ruimten DO AO vochtige ruimten TO droge ruimten DO AO vochtige ruimten Maart Pagina 119 Reglementering Reglementering ivm de energieprestatie van gebouwen Waals Gewest Brussels Gewest Vlaams Gewest Residentiële ventilatie Niet-residentiële ventilatie Texten te vinden op: Maart Pagina
61 Renovatiewerken Maart Pagina 121 Wijzigingen van bestemming Maart Pagina
62 Renovatiewerken Maart Pagina 123 Uit te voeren berekeningen Nominale luchtdebieten Norm NBN D Ventilatievoorzieningen in woongebouwen Maart Pagina
63 Berekening debiet - Basisregels Woonkamer 1 l/s per m² vloeroppervlakte (3,6 m³/hm²) met een minimum van 21 l/s (75 m³/h). Men moet de 42 l/s (150 m³/h) niet overschrijden. Slaapkamer Studeerkamer Speelkamer 1 l/s per m2 vloeroppervlakte (3,6 m³/hm²) met een minimum van 7 l/s (25 m³/h). Men moet de 20 l/s (72 m³/h) niet overschrijden. Keuken (1) Badkamer Wasplaats, Droogplaats + analoge ruimten WC Gangen, Trapzalen Nacht en daghall en analoge doorgangsruimten 1 l/s per m² vloeroppervlakte (3,6 m³/hm²) met een minimum van 14 l/s (50 m³/h) Men moet de 21 l/s (75 m³/h) niet overschrijden. 7 l/s (25 m³/h). 1 l/s per m² vloeroppervlakte (3,6 m³/hm²) (1) Voor keukens met een open doorgang naar andere kamers of ruimten is het minimaal ventilatiedebiet 21 l/s(75m³/h). Maart Pagina 125 Ontwerpdebieten De door de NBN D vereiste debieten zijn niet hoger dan deze uit de Europese norm NBN EN Maart Pagina
64 Recyclage In het geval van een systeem D, laat de norm recyclage van lucht naar de leefruimte toe Belangrijke vermindering van het debiet aan buitenlucht Maart Pagina 127 Mechanische ventilatie enkelvoudige stroom door extractie Systeem type C Toevoeropeningen voor buitenlucht in de kamers, het bureau en de leefruimte Extractie van vervuilde lucht vanuit keuken, WC s en badkamers Maart Pagina
65 Toevoeropeningen Basisprincipe Plaatsing in de gevels Maart Pagina 129 Toevoeropeningen Basisprincipe Plaatsing in de gevels In het dak (uitbreiding van de norm) Indien er geen gevelelement beschibaar is met een hoogte groter dan 2m. Of indien de plaats van de opening in de gevel afwijkt van andere voorschriften van de Waalse regering. Maart Pagina
66 Nominaal debiet van een rooster Debiet dat erdoor stroomt bij een drukverschil van 2 Pa EXEMPLE Maart Pagina 131 Regelbaarheid De roosters moeten Manueel of automatisch regelbaar zijn Regelbaar zijn in minstens 3 tussenstanden tusse de posities Gesloten en Volledig open Maart Pagina
67 Acoustische isolatie Binnendringen van buitengeluid Acoustische demping mogelijk Maart Pagina 133 Aanbevelingen De openingen van de toevoeropeningen moeten voldoende klein zijn om het binnendringen van insecten in voldoende mate te verhinderen De toevoeropeningen moeten voldoende waterdicht zijn De onderzijde van de toevoeropeningen moet zich op minstens 1.80 m boven het niveau vand e afgewerkte vloer bevinden Maart Pagina
68 Opening van het schrijnwerk Schrijnwerk met kantelstand Nominaal debiet op te geven door de fabrikant Wanneer het profiel, de dichting, de accessoires, etc., verdanderd, verandert het debiet Opgelet: grote oppervlaktes van schrijnwerk kunnen het dubbelle van het vereiste nominale debiet hebben Maart Pagina 135 Onafhankelijke extractoren Mogelijkheid om onafhankelijke extractoren te installeren Beperkt de ingenomen ruimte door ledingen Geen toegang naar een centraal punt nodig Geluid wordt in de ruimtes geproduceerd Elektische voeding voor iedere extractor Buitenafvoer voor iedere extractor Maart Pagina
69 Centrale ventilatoren Grote inspanning van de industrie om de energetische performantie te verbeteren DC ventilatoren Vraaggestuurde regeling Maart Pagina 137 Manuele regeling Beperkt aan te raden Risco om snel vergeten en zelden gebruikt te worden Maart Pagina
70 Regeling met timer Aanbevolen minimum Niet nodig om er iedere dag aan te denken Energiewinst in perdiodes van afwezigheid Maart Pagina 139 Onafhankelijke regeling Maart Pagina
71 Vraaggestuurde regeling Regeling i.f.v. aanwezigheid Luchtkwaliteit Vochtigheid CO 2 Maart Pagina 141 Leidingen Gebruik rigide leidingen Geen flexibele leidingen Maart Pagina
72 Het belang van luchtdichtheid Opgenomen in EPB Mogelijkheid om een goede luchtdichtheid te valoriseren Accessoires met dichtingen verminderen lekken Maart Pagina 143 Luchtdichtheid van het gebouw Voorzien hoe de verschillende doorboringen van de gebouwschil luchtdicht gemaakt zullen worden Maart Pagina
73 Belang van drukverliezen Drukverliezen beperken Om de vereiste debieten mogelijk te houden Om het energieverbruik te beperken Ontwerp van luchtkanalen Luchtsnelheid beperken Geen flexibles gebruiken Geen improvisatie op de werf Maart Pagina 145 Geluidsdempers Zonder speciale voorzorgen: Het geluid van de ventilatoren kan zich verspreiden via de kanalen Geluid (gesprekken, muziek ) kan zich verplaatsen van de ene ruimte naar de andere via de kanalen Maart Pagina
74 Het belang van akoestiek De normen met betrekking tot akoestisch comfort zijn stranger dan vroeger Dit aspect dient meegenomen te worden vanaf het ontwerp Gebruik van dempers Beperken van de snelheden Maart Pagina 147 Toevoeropeningen Diffusie van de lucht Luchtstromen vermijden Regeling Noodzakelijk om het gewenste debiet te behalen Estetisch Zichtbaar deel van de installatie Maart Pagina
75 Het belang van de regeling van de debieten Wordt in rekening gebracht in de EPB Débieten tussen 100 en 120% van het vereiste debiet Men moet Kunnen meten De manier van meten moet voorzien worden vanaf het ontwerp Effectief meten Regelen van de debieten Maart Pagina 149 Transfertopeningen In muren of tussenwanden In of onder deuren Maart Pagina
76 Transfertopeningen Atténuateur acoustique Maart Pagina 151 Natuurlijke ventilatie Systeem type A Toevoeropeningen voor buitenlucht in de kamers en de verblijfsruimte Natuurlijke afvoer van de vervuilde lucht in de keuken, de WC s, de wasruimte en de badkamers Maart Pagina
77 Afvoeropeningen Regelbare openingen 5 standen Nominaal debiet 2 Pa Maart Pagina 153 Afvoeropening - Vereiste 50 cm boven het dak Maart Pagina
78 Afvoeropening - Aanbeveling = 35 b = 3 m h 7.26 m en h 0.5m Maart Pagina 155 Te vermijden Afvoeropening onderaan het dak Zone met overdruk Lucht gaat het gebouw in ipv dat er lucht afgevoerd wordt Te kleine afvoeropening Laag luchtdebiet Flexibele leidingen Belangrijke drukverliezen Maart Pagina
79 Mechanische ventilatie - balansventilatie Systeem type D Toevoer buitenlucht in de kamers, het bureau en de leefruimte Afvoer vervuilde lucht uit de keuken,de WC s, de wasplaats en de badkamers Maart Pagina 157 Afzondelijke units Een gecentraliseerd systeem is niet nodig Mogelijkheid om onafhankelijke units te installeren Belangrijke parameters Luchtdebiet Rendement van de warmtewisselaar Geluidsniveau Compatibiliteit met de regelgeving na te kijken Maart Pagina
80 Mechanische ventilatie - balansventilatie Belangrijke inspanning van de industrie om de energetische efficiëntie te verbeteren DC ventilatoren Regeling van de ventilatoren Debiet of constante druk Vraaggestuurde regeling Warmtewisselaars Maart Pagina 159 Ventilatiegroep Ventilatoren Toevoer Afvoer Warmtewisselaar Filters Regeling Maart Pagina
81 Warmtewisselaar Recuperatie van een groot deel van de warmte in de afgevoerde lucht Voorverwarming van de buitenlucht Energiebesparing Rendement tot 90% Maart Pagina 161 Thermische isolatie van de leidingen Maart Pagina
82 Filtratie van de buitenlucht Maart Pagina 163 Het belang van hygiëne in de installaties De leidingen proper houden tijdens transport en plaatsing Opslag in een gepaste omgeving Afdoppen ter bescherming Vervangfilters of een onderhoudscontract zijn te voorzien Toegangsopeningen voorzien voor eventueel onderhoud van de leidingen Maart Pagina
83 Debietregeling De reglementering laat debietregeling toe. Laat toe de debieten de regelen i.f.v. de behoeften Aanwezigheid / Afwezigheid Luchtkwaliteit (CO 2, vochtigheid ) Belangrijk aspect voor de energetische prestaties Reductiefactor voor vraaggedreven ventilatie Maart Pagina 165 Portaalsite Energie WTCB Maart Pagina
Verwarming en ventilatie
Verwarming en ventilatie Gebouwen met hoge energieprestaties Mei 2013 Christophe Delmotte, Ir Laboratorium Luchtkwaliteit en ventilatie WTCB Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Bladzijde
Nadere informatieWelke ventilatieoplossingen voor de renovatie van woongebouwen?
1 Seminarie Duurzaam Bouwen : Welke ventilatieoplossingen voor de renovatie van woongebouwen? 7 oktober 2014 Leefmilieu Brussel Ontwerp en onderhoud van ventilatiesystemen Christophe DELMOTTE, Ir CSTC
Nadere informatieStrategie voor energiezuinig wooncomfort
VENTILATIE IN WONINGEN Ventilatie en renovatie Informatie-avond 18 mei 2011 Paul Van den Bossche WTCB Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Strategie voor energiezuinig wooncomfort
Nadere informatiePassiefhuis-Platform vzw De REFLEX voor energiebewust bouwen
Passiefhuis-Platform vzw De REFLEX voor energiebewust bouwen Stefan Van Loon, technical consultant Ruimteverwarming in combinatie met balansventilatie 1 Programma Definitie passiefhuis zeer laagenergie
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw:
Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Overzicht van de belangrijkste warmteopwekkers Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie
Nadere informatieModule 2.3. Ventilatievoorzieningen in residentiële gebouwen: Voorbeeld. Versie 2.1 februari 2006. Module 2.3
Ventilatievoorzieningen in residentiële gebouwen: Voorbeeld 1 Concreet voorbeeld Eenvoudige woning Niveau -1 Kelder + inkom Niveau 1 Gelijkvloers Niveau -1 2 2 Concreet voorbeeld 3 Gelijkvloers: Woonkamer
Nadere informatieDE EFFICIËNTE EN MILIEUVRIENDELIJKE OPLOSSING VOOR DE PRODUCTIE VAN SANITAIR WARM WATER
EOS PLUS HP DE EFFICIËNTE EN MILIEUVRIENDELIJKE OPLOSSING VOOR DE PRODUCTIE VAN SANITAIR WARM WATER Lucht-water warmtepomp voor de productie van Sanitair Warm Water zonder gebruik van gas. Deze pomp, speciaal
Nadere informatieInleiding. Jaga Verwarming. Jaga Ventilatie. Case in EPB
Inleiding Jaga Verwarming Jaga Ventilatie Case in EPB Inleiding 1962 Fabrikant Verwarmen Innovatief Koelen Wereldwijd Ventileren 2015 Inleiding Inleiding Jaga Verwarming Jaga Ventilatie Jaga in EPB Verwarmen
Nadere informatieRuimteverwarming. 1 Inleiding... 1. 2 Energieverbruik ruimteverwarming... 2. 3 Centrale verwarming... 3. 4 Decentralisatie... 4
1 Inleiding... 1 2 Energieverbruik ruimteverwarming... 2 3 Centrale verwarming... 3 4 Decentralisatie... 4 5 Convectieverwarming... 5 6 Stralingsverwarming... 9 7 Keuzecriteria... 11 1 Inleiding Voor de
Nadere informatieROL VAN INSTALLATIETECHNIEKEN EN IMPACT OP UW ONTWERP. Dirk Saelens. Afdeling Bouwfysica, Departement Burgerlijke Bouwkunde, K.U.
NAV STUDIENAMIDDAG MASSIEF PASSIEFBOUW IN DE PRAKTIJK: AANPAK VAN ONTWERP TOT REALISATIE NAAR EEN PASSIEVE WONING OP BASIS VAN TRADITIONELE BOUWMETHODES ROL VAN INSTALLATIETECHNIEKEN EN IMPACT OP UW ONTWERP
Nadere informatieLANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE
LANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE Overlopen uitgangspunten SELECTIE WONINGEN VERDELING GEBASEERD OP EPC-DATABANK APPARTEMENT GESLOTEN HALF-OPEN OPEN TOTAAL 1800-1859 1 1 0 0 2 1860-1899 1
Nadere informatietips en tricks voor uw ventilatie C en D
tips en tricks voor uw ventilatie C en D 1 Wie doet wat? De EPB verslaggever: Afd10,art10, 2: In het kader van de toewijzingsprocedure van een aannemingsopdracht, bezorgt de opdrachtgever of de architect
Nadere informatieInstallatie overzicht bij EPC-concepten
Installatie overzicht bij EPC-concepten Dit boekje geeft een overzicht van de belangrijkste installaties zoals die nu op de markt aanwezig zijn. PelserHartman probeert u een zo volledig mogelijk overzicht
Nadere informatieWarmtepompboiler AX7.1B
Warmtepompboiler AX7.1B Warmtepompboiler (260 liter) 260 liter 4 à 6 personen pagina 3 Warmtepompboiler (260 liter) 3 Wat is een warmtepompboiler? Een warmtepompboiler is een milieuvriendelijk alternatief
Nadere informatieUnity, de enige unit conform EPB
Unity Gamma SCVU100 Ventilatoren met een constant debiet De gecentraliseerde extractie 100% conform met de normen Unity, de enige unit conform EPB V E N T I L A T I E De innovatieve technologie levert
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw:
Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Energiestromen in het systeem voor verwarming/sww op basis van drie voorbeelden Jonathan FRONHOFFS CENERGIE
Nadere informatieCondensatie op mijn ramen
1-5 De vorming van condensatie op je ramen is niet altijd te wijten aan een fout aan je ramen, het kan het gevolg zijn van een natuurlijk fenomeen. Hoe ontstaat condensatie? Lucht kan, volgens zijn temperatuur,
Nadere informatieVerwarming en sanitair warm water
1 Installatie-eisen bij renovatie Verwarming en sanitair warm water Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 1 INLEIDING... 2 1. TOEPASSING... 2 2. KETEL... 2 2.1 Energieverbruiksmeters... 3 3. WARMTEPOMP... 4 3.1
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE
Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel SWW: theoretische inleiding Kasper Derkinderen CENERGIE DOELSTELLINGEN KENGETALLEN SWW PRODUCTIE SWW: PRINCIPES METHODEN VERDELING SWW AFGIFTE SWW
Nadere informatieEnergiecongres OVED 2015 Herkennen collectieve installaties - Tips
1 Energiecongres OVED 2015 Herkennen collectieve installaties - Tips Welkom Ing. Daniel Küpper Van Marcke College OVED Energiecongres 25/06/2015 2 Inhoud van de sessie Identificatie brandstof Identificatie
Nadere informatieSanitair warm water. Nieuw inzichten in productie en distributie vanuit het TETRA-project. 27 mei Studienamiddag collectieve installaties
Sanitair warm water Nieuw inzichten in productie en distributie vanuit het TETRA-project 27 mei Studienamiddag collectieve installaties Ivan Verhaert (Kenniscentrum Energie Thomas More Kempen) Sanitair
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties
Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Leefmilieu Brussel Energie becijferen Jonathan FRONHOFFS Cenergie cvba Doelstelling(en) van de presentatie Opfrissen van de theoretische
Nadere informatieCentrale verwarming. Sven Wuyts, Steunpunt DuBo dienst energiebegeleiding 24 oktober 2016
Centrale verwarming Sven Wuyts, Steunpunt DuBo dienst energiebegeleiding 24 oktober 2016 Een school verwarmen Achtergrond: Energie Rendement Centrale verwarming: Onderdelen Aandachtspunten Energie Hoeveelheid
Nadere informatieRuimteverwarming met warmtepompen:
Ruimteverwarming met warmtepompen: principes en werking van verschillende warmtepompsystemen en toepassingen in woningbouw TRIAS ENERGETICA 2 1 Dus 1. Eerst goed isoleren en luchtdicht bouwen (de warmtebehoefte
Nadere informatieVentilatie voorontwerp
Tessenderlo, donderdag 12 januari 2017 Ventilatie voorontwerp Bouwheer: Dries Delvaux Duivelsbroek 3 2400 Mol Ontwerper: Steto bvba Vismarkt 29 Dossiernummer: 2016-0233_JC Bouwplaats: Omschrijving bouwwerk:
Nadere informatieCoolwex. warmtepompboiler voor sanitair warm water. durable water heater
Coolwex warmtepompboiler voor sanitair warm water durable water heater Coolwex warmtepompboiler All-in-onesysteem voor energiezuinig baden en douchen Met een Coolwex boiler met geïntegreerde warmtepomp
Nadere informatieIsolatie plaatsen en de kiertjes niet afdichten? Een jas die niet dicht kan, heeft toch ook geen zin...
Isolatie plaatsen en de kiertjes niet afdichten? Een jas die niet dicht kan, heeft toch ook geen zin... Woonvocht en oppervlaktecondensatie De mens zelf produceert steeds een hoeveelheid waterdamp door
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties
Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Leefmilieu Brussel Warmte-emissie systemen: principes en uitdagingen Raphaël Capart ICEDD asbl Doelstelling(en) van de presentatie
Nadere informatieDankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken
1 Seminarie Duurzaam Bouwen: Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken 21 oktober 2014 Leefmilieu Brussel De regelgeving EPB-verwarming Alain BEULLENS, DPT VERWARMING en KLIM EPB LEEFMILIEU
Nadere informatieSolarFreezer. Comfort zonder aardgas. Maart 2018
SolarFreezer Comfort zonder aardgas Maart 2018 Wie zijn we? Geschiedenis: 2013 SolarFreezer BV opgericht 2015 Investeringsronde 2016 SolarFreezer systeem volledig functionerend 2017 7 systemen operationeel
Nadere informatieOPLEVERINGSATTEST VAN EEN VERWARMINGSSYSTEEM VAN TYPE 2
OPLEVERINGSATTEST VAN EEN VERWARMINGSSYSTEEM VAN TYPE 2 EPB-verwarmingsadviseur VTI : Onderneming :..... Particulier Naam :... Erkenningsnummer :... Onderneming :... BTW-nummer :... Straat :... Huisnummer
Nadere informatieEnergy-PACK. Vragen Antwoorden. 1) Is het Energy PACK enkel interessant in nieuwbouw? NEE
Energy-PACK Vragen Antwoorden 1) Is het Energy PACK enkel interessant in nieuwbouw? NEE In de meeste gevallen zijn bestaande woningen uitgerust met systemen voor de productie van sanitair warm water die
Nadere informatieHulpenergie in de EPW
VEA 1 Module 3.5 Hulpenergie in de EPW Versie 2.0 1 Hoofdstukkenoverzicht EPW 8 Controle oververhitting 10.5 Verbruik voor koeling 7.7 Transmissieverliezen 7.8 Ventilatie verliezen 7.9 Interne winsten
Nadere informatieHulpenergie in de EPW
Module 3.5 Hulpenergie in de EPW Versie 2.0 1 Hoofdstukkenoverzicht EPW 8 Controle oververhitting 10.5 Verbruik voor koeling 7.7 Transmissieverliezen 7.8 Ventilatie verliezen 7.9 Interne winsten 7.10 Zonnewinsten
Nadere informatieSLIMME TECHNIEKEN VENTILATIESYSTEEM C
SLIMME TECHNIEKEN VENTILATIESYSTEEM C Inleiding Wie goed isoleert en luchtdicht bouwt, moet ook goed ventileren. De klassieke woning is één groot luchtlek en is dus van nature uit goed geventileerd. Dit
Nadere informatieOPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VERWARMING EN SANITAIR WARM WATER: ONTWERP HERFST 2018 Overzicht van de belangrijkste warmteopwekkers Danielle MAKAIRE Op basis van de presentatie van CENERGIE Doelstelling(en)
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Bouwen : Ontwerp en regeling van technische systemen (warmte, HVAC, SWW)
Opleiding Duurzaam Bouwen : Ontwerp en regeling van technische systemen (warmte, HVAC, SWW) Leefmilieu Brussel KEUZE VAN WARMTEPRODUCTIE- EN SWW-SYSTEEM IN INDIVIDUELE WOONEENHEDEN EN DE COLLECTIEVE HUISVESTING
Nadere informatieDuurzame woningverbetering
Duurzame woningverbetering Op weg naar energieneutraal Houten, 20 februari 2017 Kees Stap Gemiddelde energierekening Maandrekening Gemiddeld energieverbruik jaar 15% 1500 m3 aardgas 5% 80% verwarming warmwater
Nadere informatieSanitair warm water: beslissingselementen bij de keuze van het systeem Ivan Verhaert (Kenniscentrum Energie) ivan.verhaert@thomasmore.
Sanitair warm water: beslissingselementen bij de keuze van het systeem Ivan Verhaert (Kenniscentrum Energie) ivan.verhaert@thomasmore.be Motivatie Relatief belang van sanitair warm water (SWW) stijgt in
Nadere informatieventilatie voorontwerp
ADRES Vismarkt 29 3980 Tessenderlo CONTACT Tel. 013 67 65 24 info@steto.be www.steto.be ventilatie voorontwerp BOUWEN VAN 11 appartementen Bouwheer: Kolmont Woonprojecten nv Havermarkt 45 3500 Hasselt
Nadere informatieDIAGNOSEVERSLAG VAN EEN VERWARMINGSSYSTEEM VAN TYPE 1
DIAGNOSEVERSLAG VAN EEN VERWARMINGSSYSTEEM VAN TYPE 1 Erkende verwarmingsinstallateur Verantwoordelijke van de technische installaties Naam:... Identificatienummer:... Onderneming:... Btw-nummer:... Straat:...
Nadere informatieAlgemeen. Om een duidelijker beeld hiervan te scheppen, maken wij graag voor u een korte samenvatting. TOEVOER. vrije toevoer (A,C) maximaal [m³/h]
1. Woningventilatie Algemeen 1.1.2. VENTILATIE IN DE PRAKTIJK (EPB) WETGEVING (EPB) Vanaf 1 januari 06 is de nieuwe EPB-regelgeving (Energie Prestatie en Binnenklimaat) van toepassing. Deze regelgeving
Nadere informatieStudiedag Energiebesparingsforum. Ventilatie. Ventilatie
Ventilatie Studiedag Energiebesparingsforum Ventilatie Hilde Breesch, KaHo Sint-Lieven Paul Van den Bossche, WTCB Binnenluchtkwaliteit Ventilatiesystemen in woningen Aanbevelingen ventilatiegids Studiedag
Nadere informatieGastoestellen: De problematiek van de gemeenschappelijke rookgasafvoer. Ing. Wouter VAN AKEN
Gastoestellen: De problematiek van de gemeenschappelijke rookgasafvoer. Ing. Wouter VAN AKEN Beter rendement verplicht? Nieuw toestel Na 26 september 2015 Ruimteverwarming en warm water (en WKK) Energy
Nadere informatieVentilatie voorontwerp
Tessenderlo, donderdag 23 februari 2017 Ventilatie voorontwerp Bouwheer: Martine Tempels F. Rigasquare 16 1030 Brussel (Schaarbeek) Ontwerper: Steto bvba Vismarkt 29 Dossiernummer: 2017-0043_DW_CM Bouwplaats:
Nadere informatieventilatie voorontwerp
ADRES Vismarkt 29 3980 Tessenderlo CONTACT Tel. 013 67 65 24 info@steto.be www.steto.be ventilatie voorontwerp BOUWEN VAN EEN EENGEZINSWONING Bouwheer: Jochen Knoops Kerkstraat 8b 3665 As Bouwplaats: Nieuwstraat
Nadere informatieSanistage. warmtepompboiler voor sanitair warm water
Sanistage warmtepompboiler voor sanitair warm water Sanistage warmtepompboiler All in one systeem voor energiezuinig baden en douchen Met een Sanistage boiler met geïntegreerde warmtepomp kunt u het hele
Nadere informatieATLAS D Condens Unit Condensatie gas-olie ketel 32 kw enkel verwarming of met SWW
ATLAS D Condens Unit Condensatie gas-olie ketel 32 kw enkel verwarming of met SWW Kiezen voor meer comfort en energie-besparing. De beste prestaties, met minder verbruik. Kennis en intlegentie ten dienste
Nadere informatieOPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN POLLUENTEN IN HET GEBOUW: HOE ZE TE VERMINDEREN? HERFST 2017 Ventilatie: De luchtkwaliteit in de woningen verbeteren en garanderen Samuel CAILLOU WTCB Doelstelling(en) van de
Nadere informatieI Ventilatiesystemen principes :
I Ventilatiesystemen principes : Types A, B, C van ventilatie technieken: Ventilatiesysteem A : Het natuurlijke ventilatieconcept, genaamd ventilatiesysteem A, gebruikt het schoorsteenprincipe om de luchtstroming
Nadere informatieInstallatie eisen bij renovatie
Installatie eisen bij renovatie minimale eisen voor de nieuw geplaatste installaties of de vernieuwde installaties bij i ti renovaties en functiewijzigingen 2015 Patrik De Paep pdepaep@depaep.be Achtergrond
Nadere informatieEnergy Recovery Ventilator. Ventilatie met warmteterugwinning
Energy Recovery Ventilator Ventilatie met warmteterugwinning Energy Recovery Ventilator (ERV) Energie-efficiënt en ecologisch Deze ventilator met warmteterugwinning biedt een maximaal comfort en heel wat
Nadere informatieGasaerothermen PC RA Warmtewisselaar en verbrandingskamer in roestvrij staal AISI 441.
Gasaerothermen PC RA Warmtewisselaar en verbrandingskamer in roestvrij staal AISI 441. Premix Brander in roestvrij staal 105 % Rendement PC modulerende aerothermen condenserend 105 % Rendement NOx
Nadere informatieKVBG KVBG aanbeveling in verband met de ventilatievoorzieningen voor type A stralingverwarmingstoestellen
KVBG aanbeveling in verband met de ventilatievoorzieningen voor type A stralingverwarmingstoestellen 1 Inleiding Voor installateurs en fabrikanten van type A stralingverwarmingstoestellen is het niet steeds
Nadere informatieVentilatiedocument : residentieel en niet-residentieel
1 Ventilatiedocument : residentieel en niet-residentieel 1 Wat wordt in het kader van de energieprestatieregelgeving verstaan onder een verbouwing? In het kader van de energieprestatieregelgeving is een
Nadere informatieThermodynamische analyse van het gebruik van een warmtepomp voor residentiële verwarming
H01N2a: Energieconversiemachines- en systemen Academiejaar 2010-2011 Thermodynamische analyse van het gebruik van een warmtepomp voor residentiële verwarming Professor: Martine Baelmans Assistent: Clara
Nadere informatieLANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE
LANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE Selectie Woningen SELECTIE WONINGEN EPC DATABANK APPARTEMENT GESLOTEN HALF-OPEN OPEN TOTAAL 1800-1859 454 332 174 265 1225 1860-1899 571 883 359 422 2235
Nadere informatieWorkshop De praktijk: aandachtspunten bij de installatie van een hybride verwarmingsoplossing op mazout
Workshop De praktijk: aandachtspunten bij de installatie van een hybride verwarmingsoplossing op mazout 26/02/2019 Jan Bral, Jan Bral Verwarming Airco & Sanitair 1 Wat is een hybride verwarmingsoplossing?
Nadere informatieDUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING
DUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING Bij de ontwikkeling van Landgoed Drenkeling heeft duurzaamheid een hoge prioriteit. Duurzaamheid betekent in dit geval dat de gebouwde omgeving voldoet aan hoge duurzaamheidseisen
Nadere informatieVentilatie voorontwerp
maandag 27 maart 2017 Ventilatie voorontwerp Bouwheer: Pieter Denckens en Leentje Willems Steenbergen 11 2430 Laakdal Ontwerper: Ventovita bvba Liersesteenweg 185/12 Dossiernummer: 2017-0033_ DW Bouwplaats:
Nadere informatiePHAROS Gamma combi-condensatievloerketels
Gas Zonne-energie PHAROS Gamma combi-condensatievloerketels > Energiebesparingen > Optimaal comfort bij verwarming en productie van sanitair warm water > Beperkt gebruik vloeroppervlak > Ideaal bij intensief
Nadere informatieMINISTERIE VAN HET WAALSE GEWEST
MINISTERIE VAN HET WAALSE GEWEST 23 DECEMBER 1998. - Besluit van de Waalse Regering waarbij toelagen worden verleend aan gezinnen met een bescheiden inkomen ter bevordering van rationeel en efficiënt energiegebruik
Nadere informatieInstallatie-eisen: Voorbeeld: verwarming en sanitair warm water
1 1 Installatie-eisen: Voorbeeld: verwarming en sanitair warm water Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 1 1. ACHTERGROND... 2 2. KETEL... 2 2.1 Installatie-eisen... 2 2.2 Gegevens... 2 2.3 Formule installatierendement...
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Stationsstraat nummer 24 bus 4 bestemming appartement type - bouwar 1990 softwareversie 9.10.0 berekende energiescore (kwh/m²ar): 133
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie
energieprestatiecertificaat straat Hoogstraat nummer 570 bus postnummer 9235 gemeente Fruitrode bestemming eengezinswoning type open bebouwing softwareversie 1.0 berekend energieverbruik (kwh/m²): 380
Nadere informatieNiet residentiële ventilatie
Voorbeeld berekening minimum ontwerpdebiet: Leslokaal 50m² Bezetting volgens bouwteam (op plan): 10 personen 10 pers x 22m³/h/pers = 220m³/h Bezetting volgens tabel: 50m² : 4m²/pers = 12,5 pers 13 personen
Nadere informatieTALIA GREEN HYBRID Gewaarborgd warmtecomfort tegen de beste prijs bij elk weer.
COMBIWANDKETEL EN WARMTEPOMP Gewaarborgd warmtecomfort tegen de beste prijs bij elk weer. te besparen en biedt een intelligente combinatie van een condensatiegasketel en een lucht/ Een betaalbare en krachtige
Nadere informatieDossier: Afvalverwerking en verwarming
Dossier: Afvalverwerking en verwarming In een houtverwerkend bedrijf heeft men altijd met afval te maken. Optimalisatiesystemen en efficiëntie zorgen er gelukkig voor dat dit tot een minimum wordt beperkt.
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw:
Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Leefmilieu Brussel Verbetering van de hygiënische ventilatie François LECLERCQ MATRIciel Doelstellingen van de presentatie Nagaan of een
Nadere informatieRudy Ballegeer Business Manager Installatie. 0470/
Rudy Ballegeer Business Manager Installatie rudy.ballegeer@duco.eu 0470/13 60 01 1 2 Twee afvoerventilatoren DucoBox Silent De stilste box van Europa! - Centrale afvoer - Budgetvriendelijk - Design Ruimtesensoren
Nadere informatieMethode voor de berekening van de ontwerpwarmtebelasting
Methode voor de berekening van de ontwerpwarmtebelasting NBN EN 12831:2003 prnbn EN 12831 ANB Christophe Delmotte, Ir Laboratorium Prestatiemetingen Technische Installaties WTCB - Wetenschappelijk en Technisch
Nadere informatieFirma.. Functie... Adres... Telefoon. GSM..
Hiermee geef ik TEPTEC de opdracht om de warmteverliezen te berekenen van het hierna omschreven gebouw. De berekening is volgens de norm NBN EN 12831. De informatie in de bijlage heb ik gelezen. Uw gegevens
Nadere informatieEPB in Vlaanderen en hoe te gebruiken als verkoopstool
EPB in Vlaanderen en hoe te gebruiken als verkoopstool Inleiding EPB Wat Waarom Wanneer De 7 Eisen van EPB Huidige normen Normen 2016 E Peil als verkoopstool technieken 2 1 Wat EPB Energie Prestatie voor
Nadere informatieVentilatie in woning en utiliteitsbouw
Wetgeving Ventilatie in woning en utiliteitsbouw Maandag 5 december 2005 EPB informatie op maat van de aannemer Besluit Vlaamse regering 11 maart 2005 : energieprestatieregelgeving Bijlage V en VI : Het
Nadere informatieRenovatie in de bouw De zin en onzin van renovaties - bewustmaking Wat voorziet Vlaanderen op het gebied van EPB- methodiek & ERP2020
Renovatie in de bouw De zin en onzin van renovaties - bewustmaking Wat voorziet Vlaanderen op het gebied van EPB- methodiek & ERP2020 21/02/2013 Kamp C Energierenovatieprogramma 2020 Prioriteiten: dak/glas/verwarming/muur
Nadere informatieGemeenschappelijke schoorstenen in bestaande appartementsgebouwen
Gemeenschappelijke schoorstenen in bestaande appartementsgebouwen 1 Inhoudsopgave Bestaande situatie Atmosferische ketels Gemeenschappelijk opbouwvoorbeeld Werkingsprincipe Verse luchttoevoer Rookgasafvoer
Nadere informatieImpact van Ecodesign op collectieve wooneenheden (appartementen)
Impact van Ecodesign op collectieve wooneenheden (appartementen) Daniel Küpper ing. Van Marcke College Een benadering van appartementsgebouwen 1 Belangrijke projectpunten: Isolatie van de buitenste schil
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw : Ventilatie: ontwerp en afstelling
Opleiding Duurzaam Gebouw : Ventilatie: ontwerp en afstelling Leefmilieu Brussel Relatie tussen de luchtkwaliteit en het ventilatiesysteem Samuel CAILLOU WTCB/CSTC Doelstelling(en) van de presentatie Overzicht:
Nadere informatieDe EPBreglementering voor verwarming
De EPBreglementering voor verwarming Alain Beullens DPT Verwarming en Klimaat EPB April 2014 Algemene context Gebouwen = 40% van het energieverbruik! 2 Algemene context Brussels Hoofdstedelijk Gewest Volgens
Nadere informatie571 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid van woningen te vergelijken.
nummer postnummer Haven 20 3560 gemeente Lummen bestemming eengezinswoning type open bebouwing bouwar - softwareversie 1.5.2 berekende energiescore (kwh/m²ar): 571 De energiescore laat toe om de heid van
Nadere informatieRenovatie en ventilatie
Renovatie en ventilatie Duurzaam bouwen Spreker : Tom Slabbynck Tom.slabbynck@gmail.com Inleiding Wie ben ik? Wat zullen we behandelen deze avond? Duurzaam renoveren Duurzaam renoveren = gebouwen energiezuiniger
Nadere informatie+ + WERKINGSPRINCIPE. Met een volledig gamma van 2 oplossingen past Arianext zich aan elke installatieconfiguratie aan:
WERKINGSPRINCIPE De Arianext oplossingen verzekeren de productie van verwarming en sanitair warm water. Ze bestaan uit twee modules: > De buitenmodule : deze haalt, zelfs hartje winter, de energie uit
Nadere informatieDuurzame energie. uitgestoten in vergelijking met een conventioneel verwarmingssysteem, bijvoorbeeld een CV ketel.
Duurzame energie Er wordt tegenwoordig steeds meer gebruik gemaakt van duurzame energiesystemen in gebouwen. Hiermee wordt op een natuurlijke wijze duurzame energie gewonnen om de woningen te verwarmen
Nadere informatieINVULFORMULIER Energie Advies Procedure. Aspect: VERWARMINGSINSTALLATIE. Dossiernummer:
INVULFORMULIER Energie Advies Procedure Aspect: VERWARMINGSINSTALLATIE Dossiernummer: 1.0 Energiesector Locatie Beschermd volume van energiesector.. m³ Factuur beschikbaar afzonderlijke factuur geen afzonderlijke
Nadere informatieHET ENERGIEPRESTATIE- CERTIFICAAT (EPC) IN DE PRAKTIJK
HET ENERGIEPRESTATIE- CERTIFICAAT (EPC) IN DE PRAKTIJK Ledenvergadering november 2008 Vastgoedalliantie Ir. Kurt Heyman, erkend energiedeskundige Inhoud presentatie EPC nov. 2008 Kort overzicht regelgeving
Nadere informatie2008/9 PAGINA 01. Dubbelaanzuigende turbine direct-drive met een hoge statische druk (175 tot 230 Pa)
THERMOCONDITIONEERDERS RESIDENTIEEL WARM - KOUD 2008/9 PAGINA 01 ALGEMENE INFORMATIE. Deze reeks apparaten is de IDEALE OPLOSSING VOOR DE VERWARMING IN WONINGEN. Deze apparaten zijn luchtgeneratoren warm
Nadere informatieMeer wooncomfort. en minder energieverbruik door goede ventilatie. voltalimburg.nl/ventilatie
Meer wooncomfort en minder energieverbruik door goede ventilatie voltalimburg.nl/ventilatie Wist u dat... Ventileren zelfs energie kan besparen? Het opwarmen van vochtige lucht in de woning kost meer energie.
Nadere informatieItho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem. uw nieuwe. woning
Itho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem uw nieuwe woning Water/water warmtepomp: - Verwarming in koude maanden door gebruik van bodemwarmte - Koeling in warme maanden door gebruik van
Nadere informatieOPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VENTILATIE: ONTWERP EN AFSTELLING LENTE 2019 Berekening van de ventilatiedebieten voor residentiële gebouwen Muriel BRANDT 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N De regels voor
Nadere informatieMATERIAALVOORSTELLING EPB 14/01/2014
Veldstraat 11, 8760 Meulebeke Tel. 051-48 85 48 Fax. 051-48 86 16 e-mail: info@gc-a.eu MATERIAALVOORSTELLING EPB 14/01/2014 Dossiernaam 079-13 Decock - Vanbiervliet Werfadres Eeckhoutstraat z/n, 8850 Ardooie
Nadere informatieLUCHTDICHTHEID Opfrissing & nieuwigheden. Invloed van de uitvoering op de duurzaamheid
LUCHTDICHTHEID Opfrissing & nieuwigheden Benoît Michaux ir. Afdeling Gebouwschil en Schrijnwerk Evelyne Nguyen ir. Laboratorium Hout en Coatings Invloed van de uitvoering op de duurzaamheid CBBH, 8 december
Nadere informatieOpbouw van hellende daken: combinatie van onderdelen. 16 maart 2017
Opbouw van hellende daken: combinatie van onderdelen 16 maart 2017 Clarisse Mees WTCB Master title - 14-03-17 - Page 1 Platte daken en hellende daken Platte daken: Afdichtingsmembraan water-, lucht- en
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw :
Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische systemen (warmte, HVAC, SWW) Leefmilieu Brussel Keuze van warmteproductie- en SWW-systeem DISTRIBUTIE EN AFGIFTE: HYDRAULICA EN REGELING in
Nadere informatieHeatMaster 25 C 25 TC 35 TC 45 TC 70 TC 85 TC 120 TC
made in Belgium With the future in mind HeatMaster 25 C 25 TC 35 TC 45 TC 70 TC 85 TC 120 TC Condenserende gasketel met dubbele functie HeatMaster condensatie op CV HeatMaster condensatie op CV en sanitair
Nadere informatieEPB-OPLEVERINGSATTEST VAN EEN VERWARMINGSSYSTEM. Eigenaar / Houder / Aangever milieuvergunning
ADMINISTRATIEVE GEGEVENS Erkende professional EPB-verwarmingsketeltech. GI GII L EPB-verwarmingsadviseur type 1 type 2 erkenningsnummer: voornaam/naam: naam van de onderneming: Adres van de EPB-eenheid
Nadere informatieHoe ver zit de wetgeving?
Warmtepomp-boilers : vervanger van de populaire elektrische boiler? En zin en onzin in combinatie met een ventilatiesysteem C en/of een thermische zonne-installatie. 1 Hoe ver zit de wetgeving? Antwoord
Nadere informatieOPLEVERINGSATTEST VAN EEN VERWARMINGSSYSTEEM VAN TYPE 1
OPLEVERINGSATTEST VAN EEN VERWARMINGSSYSTEEM VAN TYPE 1 Erkende verwarmingsinstallateur VTI : Onderneming :..... Particulier Naam :... Erkenningsnummer :... Onderneming :... BTW-nummer :... Straat :...
Nadere informatiebestaand gebouw met woonfunctie
Energiezuinigheid van de gebouwschil energiezuinig niet energiezuinig gemiddelde U-waarde van de gebouwschil Energiezuinigheid van de verwarmingsinstallatie energiezuinig niet energiezuinig gemiddeld installatierendement
Nadere informatiede Lucht Sanitaire warmtepomp als energiebron Warmwater Met de meest ecologische boiler van vandaag
Chauffe-eau Sanitaire Accumulateurs warmtepomp électrique à gaz Sanitaire warmtepomp Warmwater Met de meest ecologische boiler van vandaag de Lucht als energiebron Wat is een sanitaire warmtepomp? Het
Nadere informatie