Ruimte voor Duurzame Energie Portefeuillehoudersoverleg Leefomgeving Holland Rijnland 17 februari 2016

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ruimte voor Duurzame Energie Portefeuillehoudersoverleg Leefomgeving Holland Rijnland 17 februari 2016"

Transcriptie

1 Ruimte voor Duurzame Energie Portefeuillehoudersoverleg Leefomgeving Holland Rijnland 17 februari 2016

2 WATER STEDELIJKE TRANSFORMATIES OV KNOPEN ENERGIE

3 ENERGIE OPGAVE LANDELIJK

4 OFFICE ENERGIELANDSCHAP

5 WOONGEBIED

6 DERDE TRANSITIE

7 DENKEN VANUIT ACTOREN

8 WIE HEEFT WAT EN KAN WAT?

9 BIOPORT TERNEUZEN

10 POTENTIE VAN DE REGIO

11 ENERGIE TRANSITIE LEIDSE REGIO

12 Verbruik LEIDSE REGIO

13 2% duurzaam zelf opgewekt (2012) LEIDSE REGIO

14 BEPERKINGEN

15 HARDE BEPERKINGEN rijkswegen spoor hoogspanningsleidingen gas en buisleidingen primaire waterkeringen woonkernen waterwingebieden provinciale vaarwegen bestaande turbines ZACHTE BEPERKINGEN regionale wegen uitbreidingsgebied bedrijventerrein uitbreidingsgebied woningen (beperkt)kwetsbare panden buitengebied beschermd stads en dorpsgezicht beschermd rijkslandgoederen buitengrens gemeente stiltegebied natura 200 gebied bosgebieden molenbiotopen BEPERKINGEN

16 3 MW harde beperkingen rijkswegen spoor hoogspanningsleidingen gas en buisleidingen primaire waterkeringen woonkernen waterwingebieden provinciale vaarwegen bestaande turbines WIND

17 HARDE BEPERKINGEN rijkswegen spoor hoogspanningsleidingen gas en buisleidingen primaire waterkeringen woonkernen waterwingebieden provinciale vaarwegen bestaande turbines ZACHTE BEPERKINGEN regionale wegen uitbreidingsgebied bedrijventerrein uitbreidingsgebied woningen (beperkt)kwetsbare panden buitengebied beschermd stads en dorpsgezicht beschermd rijkslandgoederen buitengrens gemeente stiltegebied natura 200 gebied bosgebieden molenbiotopen BEPERKINGEN

18 3 MW WIND

19 3 MW, theoretisch maximale opbrengst 12,3 PJ WIND

20 HARDE BEPERKINGEN rijkswegen spoor hoogspanningsleidingen gas en buisleidingen primaire waterkeringen woonkernen waterwingebieden provinciale vaarwegen bestaande turbines ZACHTE BEPERKINGEN regionale wegen uitbreidingsgebied bedrijventerrein uitbreidingsgebied woningen (beperkt)kwetsbare panden buitengebied beschermd stads en dorpsgezicht beschermd rijkslandgoederen buitengrens gemeente stiltegebied natura 200 gebied bosgebieden molenbiotopen BEPERKINGEN

21 3 MW inclusief zachte beperkingen regionale wegen uitbreidingsgebied bedrijventerrein uitbreidingsgebied woningen (beperkt)kwetsbare panden buitengebied beschermd stads en dorpsgezicht beschermd rijkslandgoederen buitengrens gemeente stiltegebied natura 200 gebied bosgebieden molenbiotopen WIND

22 3 MW, inclusief alle zachte beperkingen opbrengst 6,9 PJ WIND

23 voorbeeld zachte beperkingen (beperkt)kwetsbare panden buitengebied minus 4,6 PJ WIND

24 voorbeeld zachte beperkingen molenbiotopen minus 1,7 PJ WIND

25 voorbeeld zachte beperkingen rijkslandgoederen minus 0,5 PJ WIND

26 LEIDEN EN OMGEVING

27 ZONNE AKKER

28 Zonne energie op daken en akkers 1,3 PJ op woningen 0,2 PJ op HDO 4,5 PJ op akkers 20,5 % v.h verbruik in 2050 ca. 18% van alle daken geschikt ca. 18% in beschermd stadsgezicht. Nadere studie kan zichtlijn integreren 10% landbouwareaal 10% ZONNE AKKER

29 Zonne energie Biomassa: covergisting op en verbranding daken en akkers 3,4 ~0,6 PJ PJ op woningen 0,5 2 % v.h. PJ gebruik op HDOin ,5 PJ op akkers Uitgangspunt voldoende mest 31,3 % v.hverbruik voorhanden. 1 e claim op reststromen van het land en uit bossen. (nog) geen beperkingen winbaarheid Enkel RWZI, grasland, landbouwareaal en bos BIOMASSA

30 Geothermische energie: Waar is het technisch mogelijk? Aanwezige Warmtevraag in directe omgeving? GEOTHERMIE

31 DENKEN VANUIT ACTOREN

32 Drie typen bouwstenen Belevingsbouwstenen Deze bouwblokken maken de energietransitie tastbaar en helpen om het bewustwordingsproces te versnellen en kunnen het imago van Leiden als green bio tech regio versterken. Lokale bouwstenen Deze bouwblokken dragen bij aan het energieneutraal maken van de regio, en zijn sterk verbonden met de lokale economie, het landschap of lokale stakeholders. Generieke bouwstenen Deze generieke bouwblokken kunnen op veel meer plekken in Nederland een rol spelen bij het realiseren van de energietransitie. Ze zijn belangrijk om genoeg energie op te wekken in de regio en kunnen worden gekoppeld aan lokale omstandigheden. BOUWSTENEN

33 BOUWSTENEN

34 *zonder wind langs de kustlijn PRODUCTIE EN GEBRUIK

35 BESPARING: BZK / LEIDEN VERBRUIK, HOOGSTE 60%

36 BESPARING: BZK / LEIDEN 40% BESPARING

37 BESPARING: BZK / LEIDEN 60% GROOTSTE BESPARING

38 Individueel Perlator Luchtgordijn 'slimme deur' Restwarmte (Stoomcondenstaat) Afdekking koelmeubelen Slimme thermostaat (bewustwording en monitoring) Zoneregeling klimaat en lichtsysteem Verlichting: Hoogfrequente TL verlichting Verlichting: LED basisverlichting Verlichting: Solatube WTW douchewater Waterbesparende douche WTW uit koel/vries (glas) HR++ Dubbel glas achterzetraam isolerende glasfolie PV glas Stralingsverwarming Koudewiel WTW (lucht) WTW zwembad (water) WTW zwembad (lucht) Zonneboiler tapwater ruimteverwarming combi PV cellen PVT cellen Triple solar Isoleren spouwmuur Isoleren muur (binnenzijde) Isoleren muur (buitenzijde) Isoleren gevelpanelen Isoleren plat dak Isoleren schuin dak Isoleren vloer Groen dak Wit dak automatische buitenzonwering (zomer) automatische buitenzonwering (winter en zomer) windturbines op het gebouw (urban windmills) micro WKK (HRe) Warmtepomp lucht/water warmtepomp lucht/water warmtepomp water/water warmtepomp Pelletkachel Lage temperatuur verwarming (LTV) Hoge Temperatuurkoeling (HTK) Inreglen verwarming (HR ketel) Nieuwbouw Inleggen waterleiding zonnewarmte sferische collector (zonneboiler) Warmte uit gracht Verdampingskoeling (DEC koeling) WKO individueel Warmtepompboiler Gasabsorptiewarmtepomp WKK Collectief Zonneboiler PV cellen PVT cellen bio WKK Warmtepomp Gasabsorptiewarmtepomp Absorptiekoeling Brandstofcel Brandstofcel met warmtepomp windturbines op terrein (urban windmills) Warmte /koude uit de gracht/water Warmte uit riool WKK WKO gedeeld Restwarmte koudenet warmtenet Geothermie Stadsverwarming WKO netwerk MODELLEREN BESPARINGSOPTIES

39 Aerophotostock.nl 100% ENERGIETRANSITIE

S.v.p. inboeken. Met vriendelijke groet,

S.v.p. inboeken. Met vriendelijke groet, Van: Vliegenthart, Onno Verzonden: maandag 2 mei 2016 10:30 Aan: Stadhuis CC: raadsgriffie@woerden.nl Onderwerp: Middelland Woerden Ontwikkelingsvisie S.v.p. inboeken. Met vriendelijke groet, Onno Vliegenthart

Nadere informatie

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 20.00 uur Opening 20.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 20.15 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper, Zeeuwind 20.45 uur Ervaringen

Nadere informatie

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG Introductie Jon van Diepen Register Energie Adviseur (rea) Afgestudeerd in Business of Energy Systems (TopTech/TU Delft) Achtergrond: ICT / Financieel Analist Interessegebied:

Nadere informatie

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 10.00 uur Opening 10.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 10.10 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper, Zeeuwind 10.45 uur Ervaringen

Nadere informatie

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 20.00 uur Opening Wethouder Johan Aalberts 20.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 20.15 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper,

Nadere informatie

MIDDEN-HOLLAND. Energie & Ruimte. Werksessie bestuur en beleid, Maart 2017 PAGINA 1 // POSAD SPATIAL STRATEGIES

MIDDEN-HOLLAND. Energie & Ruimte. Werksessie bestuur en beleid, Maart 2017 PAGINA 1 // POSAD SPATIAL STRATEGIES MIDDEN-HOLLAND Energie & Ruimte Werksessie bestuur en beleid, Maart 2017 PAGINA 1 // POSAD SPATIAL STRATEGIES ENERGIELANDSCHAP? PAGINA 2 // POSAD SPATIAL STRATEGIES ENERGIELANDSCHAP MIDDEN-HOLLAND PAGINA

Nadere informatie

Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug

Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug CONCEPT Omgevingsdienst regio Utrecht Mei 2015 opgesteld door Erwin Mikkers Duurzame energie per Kern in gemeente Utrechtse Heuvelrug

Nadere informatie

Hoe kan ik energie besparen en verduurzamen in de eigen woning? Los van het gas? Teus van Eck maart 2019

Hoe kan ik energie besparen en verduurzamen in de eigen woning? Los van het gas? Teus van Eck maart 2019 Hoe kan ik energie besparen en verduurzamen in de eigen woning? Los van het gas? Teus van Eck maart 2019 Doel van de bijeenkomst Informatie over: 1. Waarom doen we dit en waar staan we in Nederland? 2.

Nadere informatie

Ypenburg 100% duurzame warmte

Ypenburg 100% duurzame warmte Ypenburg 100% duurzame warmte Verkenning van de mogelijkheden Rotterdam, 13 november 2018 Edward.pfeiffer@rhdhv.com 06-52 01 86 58 Doelstelling van de verkenning Eneco en de Stichting Hernieuwbare Warmte

Nadere informatie

Uitgevoerd door: Caubergh Huygen, Lowexnet

Uitgevoerd door: Caubergh Huygen, Lowexnet Uitgevoerd door: Caubergh Huygen, Lowexnet In opdracht van Platform energietransitie Gebouwde Omgeving, Innovatiewerkgroep, 2007 Inhoudsopgave 2 1. Inleiding 2. Het concept 3 - - - - - - 3. Contouren voor

Nadere informatie

Building Holland 2018

Building Holland 2018 Building Holland 2018 17-19 april 2018 Nut en noodzaak van Bodemenergie bij energielabel verbetering Utiliteit Paul Gerats Adviseur Energie SweBru Bureau organisatie: Ingenieursbureau voor binnenklimaat

Nadere informatie

Energielabel en Bodemenergie

Energielabel en Bodemenergie Energielabel en Bodemenergie 27 juni 2017 Masterclass WKO Installaties Paul Gerats Adviseur energie SweBru Bureau organisatie Ingenieursbureau voor binnenklimaat en technische installaties sinds 1956,

Nadere informatie

Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Voor onafhankelijke informatie en advies over: Raoul Santibanez Voor onafhankelijke informatie en advies over: Energie besparen en energie opwekken Luchtkwaliteit in huis Comfortverbetering in huis Levensloopbestendig wonen Klimaat adaptief wonen Subsidies,

Nadere informatie

Warmtenetten: hoe en waarom? Wim Mans 18 april 2018 Arnhem

Warmtenetten: hoe en waarom? Wim Mans 18 april 2018 Arnhem Warmtenetten: hoe en waarom? Wim Mans 18 april 2018 Arnhem Warmte is belangrijker dan elektriciteit Het is afgelopen met aardgas! Bestaansrecht van warmtenetten collectieve warmtebronnen: Duurzamer en/of

Nadere informatie

Warmtepompen en de toekomst Huib Visser

Warmtepompen en de toekomst Huib Visser Warmtepompen en de toekomst Huib Visser Gepresenteerd bij het congres Nederlands Platform Warmtepompen, 25 mei 2010, Doorwerth ECN-L 10-036 Mei 2010 Warmtepompen en de toekomst Huib Visser NPW Congres

Nadere informatie

Energielabel en Bodemenergie

Energielabel en Bodemenergie Energielabel en Bodemenergie 10 oktober 2017 Gebruikersoverleg bodemenergie Silvia van den Heijkant Sweegers en de Bruijn Adviseur duurzaamheid SweBru Ingenieursbureau voor binnenklimaat en technische

Nadere informatie

De klimaatdoelen van Parijs komen met deze aanpak binnen handbereik. SSW Van Houtenweg. Het verhaal SSW Van Houtenweg.

De klimaatdoelen van Parijs komen met deze aanpak binnen handbereik. SSW Van Houtenweg. Het verhaal SSW Van Houtenweg. Het verhaal CHIEL Het bijzondere project aan de van Houtenweg demonstreert hoe sociale woningbouw vergaand verduurzaamt en daarbij comfortabel, gezond en betaalbaar wordt. De klimaatdoelen van Parijs komen

Nadere informatie

Energie besparen is verleidelijk

Energie besparen is verleidelijk Energie besparen is verleidelijk Wie / wat is Energie Actief Soest (EAS)? 14 maart 2019 EAS en Groene Kerk - Emmakerk 1 Energie Actief Soest Ontstaan in 2011 / 2012 met Zonaanbidders Burgerinitiatief bestaat

Nadere informatie

echt Nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen

echt Nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen echt Nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen Agenda Wie is HRsolar Zonnewarmte V1.0 De markt Zonnewarmte V2.0 Zonnewarmte NOM Wie is HRsolar Nederlandse fabrikant van complete

Nadere informatie

HELENA Sustainable Innovations

HELENA Sustainable Innovations 6-2-2017 1 Van het gas af HELENA Sustainable Innovations Wat betekent dat? Ir. A.F.A. Verhaaren 6-2-2017 2 INLEIDING Gezien onder meer de energieagenda van de overheid, het programma Duurzaam en Groen

Nadere informatie

Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG)

Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG) Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG) Op weg naar bijna energieneutraal bouwen in 2020 Jean Frantzen Adviseur duurzaam bouwen Kennisevent Routekaart richting energieneutraal bouwen R c 2,5 R c 3,5 R c

Nadere informatie

Het dak als energiebron

Het dak als energiebron Optimaal gebruik van je dak Rotterdam heeft 14,5 vierkante kilometers aan platte daken. Die ruimte biedt volop kansen om benut te worden voor het opwekken van energie, voor regenwaterbuffering, voor het

Nadere informatie

Concepten EPC 0.4. Bouwkundige uitgangspunten

Concepten EPC 0.4. Bouwkundige uitgangspunten Concepten EPC 0.4 Om een EPC 0.4 te realiseren voor de referentiewoningen zijn er verschillende concepten ontwikkeld die onderling verschillen op de wijze van ventileren en verwarmen. Aan de basis van

Nadere informatie

Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht. Programma: Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober

Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht. Programma: Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober 2018 -- Programma: Even voorstellen Begrippen BENG (2020) Schil Ventileren Anders verwarmen

Nadere informatie

Energiecafé010 Optimaal gebruik van je dak Corine Erades 5 November Energiecafé010 Optimaal gebruik van je dak Corine Erades 5 November 2016

Energiecafé010 Optimaal gebruik van je dak Corine Erades 5 November Energiecafé010 Optimaal gebruik van je dak Corine Erades 5 November 2016 Energiecafé010 Optimaal gebruik van je dak Corine Erades 5 November 2016 Energiecafé010 Optimaal gebruik van je dak Corine Erades 5 November 2016 Bron: gemeente Rotterdam Maak optimaal gebruik van je dak

Nadere informatie

Maak optimaal gebruik van je dak voor:

Maak optimaal gebruik van je dak voor: Maak optimaal gebruik van je dak voor: het opwekken van electriciteit, het oogsten van warmte, voor regenwaterbuffering, voor het bevorderen van biodiversiteit, het tegengaan van oververhitting, voor tuinieren

Nadere informatie

s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe?

s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe? s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe? Waarom deze presentatie? Veel media aandacht voor energietransitie Tot 2019 weinig informatie van de gemeente Bewoners vragen zich af wat, waar,

Nadere informatie

Concepten voor nieuwbouw woningen EPC 0,4. 20 september 2013 Han Verheul

Concepten voor nieuwbouw woningen EPC 0,4. 20 september 2013 Han Verheul Concepten voor nieuwbouw woningen EPC,4 2 september 213 Han Verheul Concepten voor EPC,4 Concept 1: isolatie Rc = 5, HR-WTW en PV; Concept 2: warmtevraagbeperking, Rc = 7, zonneboiler en HR-WTW; Concept

Nadere informatie

Cursus Verwarm je woning. 1. Inleiding 2. Verwarmingssysteem 3. Ventilatie 4. Subsidies en leningen 5. Uitnodiging voor bezoeken producten

Cursus Verwarm je woning. 1. Inleiding 2. Verwarmingssysteem 3. Ventilatie 4. Subsidies en leningen 5. Uitnodiging voor bezoeken producten Cursus Verwarm je woning 1. Inleiding 2. Verwarmingssysteem 3. Ventilatie 4. Subsidies en leningen 5. Uitnodiging voor bezoeken producten DUW Parkstad DUW is een initiatief van Stichting EnviAA in samenwerking

Nadere informatie

Echt nul op de meter. HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen

Echt nul op de meter. HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen Echt nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen Agenda Zonthermie V1.0 -> V3.0 Zonthermie V3.0 / warmtepompen Wie is HRsolar Nederlandse fabrikant van zonthermische oplossingen

Nadere informatie

Bedrijfspresentatie. Gemeenteraad Delft 27 november 2018 Delft

Bedrijfspresentatie. Gemeenteraad Delft 27 november 2018 Delft Bedrijfspresentatie Gemeenteraad Delft 27 november 2018 Delft Even voorstellen oprichting in 1995 (23 jaar), vestiging in Delft (60 medewerkers) duurzaam bedrijfspand ontwikkeling, productie, verkoop,

Nadere informatie

EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN

EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE o o o o Portaal (6x) Bo-Ex Stanleylaan Bo-Ex Livingstonelaan Isolatie Geen Wel Wel Glas enkel Dubbel Dubbel

Nadere informatie

Duurzame energie Fryslân Quickscan 2020 & 2025

Duurzame energie Fryslân Quickscan 2020 & 2025 Duurzame energie Fryslân Quickscan 2020 & 2025 Willemien Veele Cor Kamminga 08-04-16 www.rijksmonumenten.nl Achtergrond en aanleiding Ambitie om in 2020 16% van de energie duurzaam op te wekken in Fryslân

Nadere informatie

Van het aardgas af hoe moet dat nu?

Van het aardgas af hoe moet dat nu? Van het aardgas af hoe moet dat nu? Informatie avond voor inwoners van Loenen Loenen Energie Neutraal Loenen, 18 April 2018 Programma 19.30 u Welkom Wethouder Sandmann (videoboodschap) 19.35 u Opening

Nadere informatie

Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI

Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI Van Wolferen Research Ervaring Verwarming, warmtapwater, koeling Rapporteur EPG en EMG (NEN 7120 / 7125) Betrokken bij CEN normen

Nadere informatie

Energiebesparing Gemeente Huizen

Energiebesparing Gemeente Huizen Energiebesparing Gemeente Huizen Programma presentatie Duurzaam Bouwloket De aanpak en landelijke ontwikkelingen Stapsgewijs naar aardgasvrij Subsidies en regelingen Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke

Nadere informatie

Toekomstbestendige comfortinstallatie in (nieuwbouw)woningen. Een visie van Martijn Bos

Toekomstbestendige comfortinstallatie in (nieuwbouw)woningen. Een visie van Martijn Bos Toekomstbestendige comfortinstallatie in (nieuwbouw)woningen Een visie van Martijn Bos Martijn Bos Geb. 1950 Vanaf 1984 werkzaam in de HVAC branche Ecoon opgericht in 2010 In 2015 verhuisd naar Hengelo

Nadere informatie

Energietransitie Caldomus

Energietransitie Caldomus Energietransitie Caldomus Werkwijze transitieplan Bottom-up aanpak Gebouw centraal Gebouw- en gebiedgebonden maatregelen Participatie Transparante werkwijze Uitnodiging tot participatie: actief of passief

Nadere informatie

Toelichting Instrument 5. Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling

Toelichting Instrument 5. Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling Toelichting Instrument 5 Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling Instrument 5, Concepten voor energieneutrale wijken De gehanteerde definitie voor energieneutraal is als volgt: Een

Nadere informatie

Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen

Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen Harry de Brauw, Marion van Amelrooij, Mirjam Pronk, Barry Meddeler, Maartje Feenstra Doel bijeenkomst Scenario s bepalen voor gasloze verwarming Benedenbuurt:

Nadere informatie

Itho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. wonen zonder. energierekening

Itho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. wonen zonder. energierekening Itho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat wonen zonder energierekening regeltechniek Slimme installatieconcepten voor nieuwbouw en renovatie Vandaag nog beginnen

Nadere informatie

De toekomst van zonnewarmte

De toekomst van zonnewarmte De toekomst van zonnewarmte Bouwen met Duurzame Energie Huib Visser Zonnewarmte (ook thermische zonne-energie genoemd) Inhoud presentatie - Groeimarkt - Wat is het? - Toepassingen - Toekomst 2 Veranderende

Nadere informatie

Samen de beste zorg dichtbij

Samen de beste zorg dichtbij Samen de beste zorg dichtbij Wie is Omring? Zorg aan huis, wonen met zorg, revalidatiecentra en behandelteams Eén van de grootste zorgorganisaties voor ouderenzorg in Nederland Meer dan honderd jaar haar

Nadere informatie

Duurzaam Sportcomplex De Tukkers Albergen

Duurzaam Sportcomplex De Tukkers Albergen Duurzaam Sportcomplex De Tukkers Albergen Voorbeeldproject voor een gecombineerde inzet van duurzame energiebronnen voor de productie van warmte en elektriciteit Fleringen 26 sept. 2013 Eddy Bramer Bertus

Nadere informatie

Duurzame Warmte voor Iedereen

Duurzame Warmte voor Iedereen Duurzame Warmte voor Iedereen Welke Warmtepomp Waar? Charles Geelen partner technisch secretaris Dutch Heat Pump Association Welke Warmtepomp Waar Toepassen 2 Geen tijd te verliezen! Welke Warmtepomp Waar

Nadere informatie

Alterna(even voor aardgas

Alterna(even voor aardgas Alterna(even voor aardgas Koken en stoken zonder aardgas Energiecafé dea, 16 mei 2017 Rokus Wijbrans, EP4B Het EP4B Team Albert van Dam, albert.vandam@ep4b.nl Marcel van der Maal, marcel.vandermaal@ep4b.nl

Nadere informatie

ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen

ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen Ir. Harm Valk Nieman Groep Platform ZEN 10 december 2015 Routekaart BENG 9-12-2015 2 BENG wat gaat er veranderen Bijna EnergieNeutrale Gebouwen

Nadere informatie

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM BIES BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM Naar een duurzaam en geïntegreerd energiesysteem voor een wijk in transitie Een onderzoek uitgevoerd door: Met ondersteuning van: Foto: AEROPHOTO-SCHIPHOL 1

Nadere informatie

Warmtepompen. Wie, wat, hoe, waar, waarom?

Warmtepompen. Wie, wat, hoe, waar, waarom? Warmtepompen Wie, wat, hoe, waar, waarom? Even voorstellen Thomas Engberts Adviseur energietransitie Specialist (hybride) warmtepompen Gasunie Transport Services B.V. Groningen woont SLIM 3 jaar bezig

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2016

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2016 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2016, Vito, oktober 2017 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2016 bedraagt 6,4% Figuur 1 groene stroom uit bio-energie

Nadere informatie

NAGELE IN BALANS. De spijker op z n kop

NAGELE IN BALANS. De spijker op z n kop NAGELE IN BALANS De spijker op z n kop datum 14 06 2018 NAGELE HET TEAM IN BALANS De spijker op z n kop VRAAG VRAAG Inspirerende, uitvoerbare en betekenisvolle oplossingen Innovatieve experimentele karakter

Nadere informatie

Subsidieplafond Bedrijven 495.000, - (incl. woningbouwverenigingen, dorpshuizen, scholen, sportverenigingen)

Subsidieplafond Bedrijven 495.000, - (incl. woningbouwverenigingen, dorpshuizen, scholen, sportverenigingen) Subsidieregeling duurzame investeringen door bedrijven Doel: Lokale economische activiteit stimuleren en tegelijk bijdrage leveren aan doelstelling duurzaam bouwen. In dat kader moeten investeringen betrekking

Nadere informatie

Breakout-sessie. No-regret en verduurzaming in de praktijk?

Breakout-sessie. No-regret en verduurzaming in de praktijk? Breakout-sessie No-regret en verduurzaming in de praktijk? No-regret en verduurzaming in de praktijk? Raoul Santibanez Jill Vervoort Duurzaam Bouwloket De innovatieve aanpak VNG Innovatieve Aanpak Doelstellingen:

Nadere informatie

Gijs de Man 12 oktober 2010

Gijs de Man 12 oktober 2010 Gijs de Man 12 oktober 2010 We werken aan een beter klimaat Doel Stichting Warmtenetwerk: Bevorderen van gebruik van duurzame warmte en koude en hergebruik van restwarmte t via collectieve netten. Aanpak:

Nadere informatie

Stichting Stimular. Energie positieve bedrijventerreinen Special van het gas af mn. inzet van Warmtepompen. De werkplaats voor duurzaam ondernemen

Stichting Stimular. Energie positieve bedrijventerreinen Special van het gas af mn. inzet van Warmtepompen. De werkplaats voor duurzaam ondernemen Energie positieve bedrijventerreinen Special van het gas af mn. inzet van Warmtepompen Hoorn, 12 december Marc Herberigs m.herberigs@stimular.nl 010 238 28 26 Stichting Stimular De werkplaats voor duurzaam

Nadere informatie

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Duurzame financiering Subsidies ~45% Energielabel D of lager Een gemiddeld

Nadere informatie

Omschrijving. EPC 0-woning Leek, Groningen, Projectsamenvatting

Omschrijving. EPC 0-woning Leek, Groningen, Projectsamenvatting EPC 0-woning Leek, Groningen, 2009 Omschrijving Deze demonstratiewoning voor duurzaam, energieneutraal en levensloopbestendig bouwen met zijn EPC = 0, gebruik van zonne-energie en aardwarmte en gebruik

Nadere informatie

Vooruit met energie! 11 energiebesparende maatregelen met voorbeelden.

Vooruit met energie! 11 energiebesparende maatregelen met voorbeelden. Vooruit met energie! 11 energiebesparende maatregelen met voorbeelden www.maakgoudaduurzaam.nl spouwmuur isolatie De groenste energie is energie die je niet gebruikt! Een spouwmuur bestaat uit twee muurdelen

Nadere informatie

B (zie toelichting in bijlage)

B (zie toelichting in bijlage) Energielabel woning Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden B (zie toelichting in bijlage) Uw woning Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking

Nadere informatie

NIEUWBOUW ZONDER AARDGAS DUURZAAM EN COMFORTABEL

NIEUWBOUW ZONDER AARDGAS DUURZAAM EN COMFORTABEL NIEUWBOUW ZONDER AARDGAS DUURZAAM EN COMFORTABEL Gefeliciteerd, u gaat straks uw eigen woning (ver) bouwen! Dit betekent heel veel mogelijkheden en complexe vraagstukken. En moet u dan ook nog iets met

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2015

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2015 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2015, Vito, september 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2015 bedraagt 6,0 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie

Nadere informatie

Goed Voorbeelden boekje

Goed Voorbeelden boekje BurenRoute Goed Voorbeelden boekje Tien tips om je oude woning energiezuiniger te maken gagoed.nl 2 Woon jij in een oude woning en wil je Goed omgaan met energie? 3 Tegenwoordig stellen we nieuwe eisen

Nadere informatie

Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland

Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland Samenvatting De totale investeringsomvang om de woningen en utiliteitsgebouwen in de provincie Noord-Holland in 2050 klimaatneutraal

Nadere informatie

energiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe

energiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe energiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe Marc Smijers M 06-23924330 www.smijers-energieadvies.nl info@smijers-energieadvies.nl 1 Onderwerpen Hoe komt energielabel tot stand Relatie (of niet!)

Nadere informatie

Project : Autarkische Woning Onderwerp : keuzeopties warmte beperken energievraag

Project : Autarkische Woning Onderwerp : keuzeopties warmte beperken energievraag TPA-426X1-P-MV013A / beperken vraag Blad 1 van 6 8-4-2008 beperken energievraag Warmte Thermische schil Afgiftesysteem Ventilatie CO2 Omschrijving verhogen isolatiewaarde van de gevel naar Rc=5,0 m2k/w

Nadere informatie

Geothermie in de gebouwde omgeving

Geothermie in de gebouwde omgeving Geothermie in de gebouwde omgeving Ans van den Bosch Plv. Directeur Warmte en Ondergrond Programma manager Duurzame Warmte Onderwerpen 1. Klimaatakkoord 2. Geothermie in de gebouwde omgeving 3. Beleid

Nadere informatie

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. Inhoud De warmtemarkt Warmtevraag woningen Warmtemarkt voor woningen Gasdistributie en CV ketel Elektriciteitsdistributie

Nadere informatie

Rijswijk -Informatiecentrum 9 december 2013 bert nagtegaal

Rijswijk -Informatiecentrum 9 december 2013 bert nagtegaal Rijswijk -Informatiecentrum 9 december 2013 bert nagtegaal Geworteld wonen 9 DECEMBER e.v. Wat verstaan de potentiele bewoners onder duurzaamheid vinden de bewoners belangrijk als het gaat om duurzaamheid

Nadere informatie

Local Energy Solutions

Local Energy Solutions 24 mei 2011 Warmtelevering vanuit energiefabriek Apeldoorn Ontwikkeling van energie voor eigen gebruik naar externe levering aanleiding samenwerking warmteleiding Zuidbroek extra energie uit slachtafval

Nadere informatie

Externe warmtelevering, EMG, EPC en energielabel. BIC, 02-12-2011 Hans van Wolferen

Externe warmtelevering, EMG, EPC en energielabel. BIC, 02-12-2011 Hans van Wolferen Externe warmtelevering, EMG, EPC en energielabel BIC, 02-12-2011 Hans van Wolferen Externe warmtelevering, EPC en energielabel! Achtergrond, doelstelling! Getrapte eis! Invoering! EMG ontwikkeling! EMG

Nadere informatie

Inspiratiesessie Hybride Warmtepompen in de Sociale Woningbouw

Inspiratiesessie Hybride Warmtepompen in de Sociale Woningbouw Inspiratiesessie Hybride Warmtepompen in de Sociale Woningbouw Inleiding en techniek Paul Friedel Patrimonium, Groningen 13 maart 2018 Versnellingsprogrammma (hybride) warmtepompen Marktontwikkeling voor

Nadere informatie

De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen

De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen 1. Waarom gaan we van het aardgas af? 2 2. Wanneer moet mijn woning aardgasvrij zijn? 2 3. Wat is de rol van de gemeente? 3 4. Hoe kan ik mijn woning

Nadere informatie

energiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015

energiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015 energiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015 Marc Smijers M 06-23924330 www.smijers-energieadvies.nl info@smijers-energieadvies.nl 1 Onderwerpen Relatie tussen energielabel en energiegebruik

Nadere informatie

Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij

Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij 6 december 2018 The Gallery Enschede Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij Proces Warmteplannen Eric Kouters Pioneering Warmteplan wijk

Nadere informatie

Hoe kunnen we oudbouw woningen energieneutraal maken?

Hoe kunnen we oudbouw woningen energieneutraal maken? Groen Links Zuid Holland, 11 oktober 2014 Hoe kunnen we oudbouw woningen energieneutraal maken? Lessons learned 20x Energieneutraal Samenwerking Gemeente Den Haag, gemeente Delft en Stadsgewest Haaglanden

Nadere informatie

Programma uur Start rondleiding (in 3 groepen) uur Einde rondleiding & hapje en drankje

Programma uur Start rondleiding (in 3 groepen) uur Einde rondleiding & hapje en drankje OPSLAG OPWEKKING BESPARING 13.30 uur Inleiding 13.50 uur De techniek 14.10 uur Bewonersbegeleiding- en communicatie/ bewustwording 14.25 uur Monitoring 14.40 uur Pauze 14.50 uur Energiequiz Programma 15.00

Nadere informatie

SUBSIDIE OVERZICHT AANGESLOTEN GEMEENTEN

SUBSIDIE OVERZICHT AANGESLOTEN GEMEENTEN SUBSIDIE OVERZICHT AANGESLOTEN GEMEENTEN Contactpersoon: Michael Ibink Telefoon: 072-743 39 56 Mobiel: 06 336 603 20 E-mail: Datum: 2-6-2015 Doordat de gegevens maandelijks worden ge-update. Gemeente Alkmaar

Nadere informatie

Stichtse Vecht Isoleert 1.0 Nut & Noodzaak

Stichtse Vecht Isoleert 1.0 Nut & Noodzaak Stichtse Vecht Isoleert 1.0 Nut & Noodzaak Doel van deze presentatie energie besparen lagere energie rekening comfort verhogend máár? Duurzame Vecht - van Dijk B&A isolatie actie bestaande bouw Nov. 2016

Nadere informatie

Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw

Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw Juni 2012 E I D I BS SU Wil je met me bouwen? Gemeente Amsterdam /zelfbouw Voor u ligt de Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw. Deze is door de gemeente Amsterdam speciaal

Nadere informatie

Kenniscentrum InfoMil Energiebesparing bij een sportclub

Kenniscentrum InfoMil Energiebesparing bij een sportclub Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Energiebesparing bij een sportclub 23 januari 2017 Inhoudsopgave Energiebesparing bij een sportclub 3 Energiezuinige sportveldverlichting 3 Opwekken

Nadere informatie

Workshop energielandschappen ontwerpen, WTSE 29 nov 2017

Workshop energielandschappen ontwerpen, WTSE 29 nov 2017 Workshop energielandschappen ontwerpen, WTSE 29 nov 2017 Martine Uyterlinde, Ruud van den Brink, ECN Sven Stremke, WUR Martine Uyterlinde/ECN Sven Stremke/WUR John van Roosmalen/ECN Wim Sinke/ECN Adri

Nadere informatie

W.2.3 BENG. Bijna energie Neutrale Gebouwen in het Bouwbesluit geregeld. 12 oktober ing. P.J. (Johan) van der Graaf

W.2.3 BENG. Bijna energie Neutrale Gebouwen in het Bouwbesluit geregeld. 12 oktober ing. P.J. (Johan) van der Graaf W.2.3 BENG Bijna energie Neutrale Gebouwen in het Bouwbesluit geregeld 12 oktober 2017 ing. P.J. (Johan) van der Graaf Nieman Raadgevende Ingenieurs Programma Bijna energie Neutrale Gebouwen in het Bouwbesluit

Nadere informatie

4 Energiebesparingsadvies

4 Energiebesparingsadvies 4 Energiebesparingsadvies 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt het energiebesparingsadvies voor het gebouw gepresenteerd. Allereerst wordt een inventarisatie gegeven van de reeds getroffen en onderzochte

Nadere informatie

Introductiecursus zonnewarmte. Robbert van Diemen

Introductiecursus zonnewarmte. Robbert van Diemen Introductiecursus zonnewarmte Robbert van Diemen 1 Inhoud 1. Waarom zonnewarmte 2. De markt 3. Type zonnewarmtesystemen 4. Type collectoren 5. Basis systemen 6. Toepassingen 7. Dimensionering 8. Subsidie

Nadere informatie

Een nieuwe woning in RijswijkBuiten 66 woningen Buitenplaats Syon De energie van morgen vandaag in huis

Een nieuwe woning in RijswijkBuiten 66 woningen Buitenplaats Syon De energie van morgen vandaag in huis KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in RijswijkBuiten 66 woningen Buitenplaats Syon De energie van morgen vandaag in huis ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop

Nadere informatie

Externe warmtelevering, EMG, EPC en energielabel

Externe warmtelevering, EMG, EPC en energielabel 13 oktober 2010 - Warmtenetwerk Externe warmtelevering, EMG, EPC en Hans van Wolferen Externe warmtelevering, EPC en Achtergrond, doelstelling Getrapte eis Invoering EMG ontwikkeling en inhoud 2 Huidige

Nadere informatie

Community of Practice Benutting regionale biomassa Noord Veluwe

Community of Practice Benutting regionale biomassa Noord Veluwe Community of Practice Benutting regionale biomassa Noord Veluwe 1 Inhoud Inleiding Voorstelrondje Voordracht Marie-Therese Tetteroo Warmtevraag en biomassa Thema s voor samenwerking 2 1 Doel Community

Nadere informatie

ATC Afd. Apeldoorn Presentatie Duurzame energievoorziening d.d

ATC Afd. Apeldoorn Presentatie Duurzame energievoorziening d.d ATC Afd. Apeldoorn Presentatie Duurzame energievoorziening d.d. 18-09-2017 Vanavond is onze spreker Jan Putman samen met Tim Hulshorst van het bedrijf 'Solar Energie Booster' te Duiven. Na de volle aardgasbel

Nadere informatie

De weg van de energietransitie d.d VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst

De weg van de energietransitie d.d VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst De weg van de energietransitie d.d. 20-11-2018 - VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst M3E groep (Vestigingen Rotterdam, Breda, Amsterdam ) M3E Kostenmanagement M3E Brandveiligheid consultants M3E

Nadere informatie

Een nieuwe woning in Spijkenisse 25 woningen Eiland van Spijk Fase 1

Een nieuwe woning in Spijkenisse 25 woningen Eiland van Spijk Fase 1 KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Spijkenisse 25 woningen Eiland van Spijk Fase 1 De energie van morgen vandaag in huis Een energiezuinige woning: het kan! De verkoop van Fase 1 van Eiland van Spijk in

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050

Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 Datum mei 2017 1 Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 Datum mei 2017 Samenvatting 1 2 3 Betreft Naar energieneutrale sociale woningvoorraad

Nadere informatie

Edwin Waelput Tempas Bouwmanagement bv Breda DuurSaam cooperatie ua

Edwin Waelput Tempas Bouwmanagement bv Breda DuurSaam cooperatie ua Edwin Waelput Tempas Bouwmanagement bv Breda DuurSaam cooperatie ua Het hoofddoel is: het omlaag brengen van uw energierekening door gedragsinvloeden & techniek én het produceren van duurzame energie;

Nadere informatie

Energiezuinig wonen in Wehl. Jeroen aan het Rot verduursaam energieloket 23 november 2016

Energiezuinig wonen in Wehl. Jeroen aan het Rot verduursaam energieloket 23 november 2016 Energiezuinig wonen in Wehl Jeroen aan het Rot verduursaam energieloket 23 november 2016 Programma 1. Introductie verduursaam energieloket 2. 3. 4. 5. 6. Waarom is energiebesparing nodig? Wat is de slimste

Nadere informatie

1 juni 2011 Minisymposium Groen Gas W. Deddens

1 juni 2011 Minisymposium Groen Gas W. Deddens 1 juni 2011 Minisymposium Groen Gas W. Deddens Agenda. Wie is RENDO Duurzaam? Voorbeeld project Toekomst duurzame energie projecten icm groen gas 2 RENDO Duurzaam. Aantal medewerkers : RENDO totaal ca.

Nadere informatie

Vereniging Amersfoort Bedrijven (VAB) Dinsdag 3 maart 2015

Vereniging Amersfoort Bedrijven (VAB) Dinsdag 3 maart 2015 Vereniging Amersfoort Bedrijven (VAB) Dinsdag 3 maart 2015 Kenniscentrum Duurzaam Bouwen Elke bijdrage is er één Kenniscentrum Duurzaam Bouwen Een unieke samenwerking van Amersfoortse bedrijven die:» Elkaar

Nadere informatie

WAAR MOETEN WE VERSNELLEN?

WAAR MOETEN WE VERSNELLEN? WAAR MOETEN WE VERSNELLEN? Electriciteit Warmte Vervoeren Producten TOTAAL % EINDVBR Industrie 166 410 557 1133 46% 576 Huizen 80 339 419 17% 419 Gebouwen (diensten) 120 127 247 10% 247 Mobiliteit / transport

Nadere informatie