Module 3 : ENERGIETECHNIEKEN

Transcriptie

1 Module 3 : ENERGIETECHNIEKEN 3.4 Ventilatie Opleiding EPB Adviseur Formation conseiller PEB Module 3 Technische ondersteuning

2 3.4 Ventilatie Inhout Samenhang met EPB Technische grondslagen, toepassingen en software Waarom ventileren? De principes van ventilatie Ventilatiesystemen Ventilatie in woongebouwen Ventilatie in niet-residentiële gebouwen Ventilatie en energie Andere eisen met betrekking tot de ventilatie-installatie Samenvatting Opleiding Formation EPB conseiller Adviseur PEB 2

3 3.4 Ventilatie Het verband met EPB De drie luiken Vergunningsplichtige Travaux soumis à permis werken 2. Vastgoedtransacties Openbare gebouwen 3. Technische installaties Types van werken 1. Nieuwbouw 2. Grondige renovatie 3. Lichte renovatie Bestemmingen 1. Afzonderlijke woning 2. Kantoren en diensten 3. Onderwijs 4. Appartementsgebouwen 5. Gezondheidszorg 6. Cultuur en ontspanning 7. Restaurants en cafés 8. Winkels 9. Sport 10. Gemeenschappelijk deel 11. Andere bestemming 12. Aangrenzende onverwarmde ruimte EPB-vereisten 1. E-niveau 2. K-niveau 3. U/R-waarden 4. Ventilatie 5. Warmtebruggen 6. Oververwarming 7. Brander 8. Warmte-isolatie 9. Indeling 10. Programmator 11. Energiemeting 12. Aanvoer verse lucht Technische ondersteuningsmodules 1. Energieverbruik 2. Thermische isolatie 3. Ventilatie 3. Ventilatie 4. Bescherming tegen oververhitting 5. Thermische installaties 6. Verlichting De vraag naar energie verminderen Hernieuwbare energie gebruiken Krachtige energiesystemen Opleiding Formation EPB conseiller Adviseur PEB 3

4 3.4 Ventilatie Technische bases EPB E-niveau K-niveau U-waarden ventilatie zomercomfort installaties EPB-reglementering 4

5 3.4 Ventilatie Samenhang met EPB E > Warmteverliezen beperken - betere isolatie - betere luchtdichtheid > terugdringen van ongewilde en ongecontroleerde ventilatie > compenseren d.m.v. gewilde gecontroleerde ventilatie Opleiding Formation EPB conseiller Adviseur PEB 5

6 3.4 Ventilatie Samenhang met EPB Vóór

7 3.4 Ventilatie Samenhang met EPB

8 3.4 Ventilatie Samenhang met EPB 1985 nu 8

9 3.4 Ventilatie Samenhang met EPB nu 9

10 3.4 Ventilatie Samenhang met EPB 10

11 3.4 Ventilatie Inhout Samenhang met EPB Technische grondslagen, toepassingen en software Waarom ventileren? Het doel van de ventilatie Gevolgen van een slechte ventilatie Hoe de luchtkwaliteit verbeteren? De principes van ventilatie Ventilatiesystemen Ventilatie in woongebouwen Ventilatie in niet-residentiële gebouwen Ventilatie en energie Andere eisen met betrekking tot de ventilatie-installatie Samenvatting Opleiding Formation EPB conseiller Adviseur PEB 11

12 Waarom ventileren? Doel van de ventilatie Handhaven van een aanvaardbare luchtkwaliteit in de gebouwen Voor de gezondheid van de bewoners verdunnen en afvoeren van vervuilers vervuilde lucht vervangen door verse lucht Voor de gezondheid van het gebouw vermijden van het risico op condensatie en schimmelvorming 12

13 m1 3.4 Ventilatie Technische grondslagen Waarom ventileren? Doel van de ventilatie De vervuilers Mensgebonden: geuren (lichaamsgeur, keuken, toiletten, afval, huisdieren, ) tabaksrook vocht (50 g/u per persoon, 5-10 kg/dag per woning) CO 2 (15 tot 20 l/u per persoon) 13

14 Diapositive 13 m1 source: formation PAE muriel; 13/01/2009

15 Waarom ventileren? Doel van de ventilatie De vervuilers Gebouw- en materiaalgebonden: tapijt, vinyl CO (open verbrandingstoestellen) verven, lijmen en oplosmiddelen (formaldehyde) printers, copiers, faxtoestellen, 14

16 Waarom ventileren? Doel van de ventilatie De vervuilers De buitenomgeving: radongas pollen fijne stofdeeltjes vervuilende gassen 15

17 Waarom ventileren? Doel van de ventilatie Risico op condensatie Aantal kamers Bouwjaar Gemiddeld aantal ruimten per woning met ernstige condensatieproblemen in sociale woonwijken naargelang het bouwjaar 16

18 en toepassingen Waarom ventileren? Doel van de ventilatie Risico op condensatie 20 C binnentemperatuur 10 C 11 C 15.3 C 0 C -10 C -3.2 C buitentemperatuur -2.2 C -7.2 C -8.6 C Enkele beglazing U g =5,7 W/m²K Volle muur 29cm U =2,31 W/m²K Verbeterde dubbele beglazing U g =1,2 W/m²K 17

19 en toepassingen Waarom ventileren? De gevolgen van slechte ventilatie Gevolgen voor de gezondheid irritatie van de ogen, neus, keel allergieën hoofdpijn, vermoeidheid, misselijkheid, duizeligheid, en zelfs vergiftiging! (CO) 18

20 en toepassingen Waarom ventileren? De gevolgen van slechte ventilatie Gevolgen voor het comfort geurhinder tocht condensatie op ramen en spiegels 19

21 en toepassingen Waarom ventileren? De gevolgen van slechte ventilatie Gevolgen voor het gebouw schimmelplekken beschadiging door vocht verf, behang, bepleistering corrosie van de constructie vermindering van de isolerende kwaliteit 20

22 en toepassingen Waarom ventileren? Hoe de luchtkwaliteit verbeteren? De vervuiling beperken / uitschakelen keuze van materialen verf op waterbasis voorrang geven aan niet-rokersruimten minder productie van vocht (??) installatie van dampkappen onderhoudsproducten gebruiken die minder vervuilend zijn 21

23 3.4 Ventilatie Technische gronslagen Waarom ventileren? Hoe de luchtkwaliteit verbeteren? Ongeschikte methoden: > Ventilatie door lekken en spleten Bepaald door de wind en temperatuurverschillen Ventilatie hoeveelheid Ventilatie als gevolg van weersomstandigheden Noodzakelijke ventilatie voor vocht Ventilatie nodig zijn voor de evacuatie van de CO² 22

24 Waarom ventileren? Hoe de luchtkwaliteit verbeteren? Ongeschikte methoden: > Ventilatie door het openen van de ramen afhankelijk van de goede wil van de bewoners te hoge debieten en kortstondig effect sterk warmteverlies in de winter tochtverschijnselen geluidshinder binnendringen van insecten, regen gevaar voor inbraak CO2-gehalte gemeten in een klas waar de ventilatie beperkt is tot het openen van de ramen tussen de lesuren 23

25 Waarom ventileren? Hoe de luchtkwaliteit verbeteren? Ongeschikte methoden: > Luchtzuiverende toestellen een toestel in elke ruimte? niet altijd efficiënt in de praktijk geen afvoer van CO 2, geen toevoer van zuurstof 24

26 3.4 Ventilatie Inhout Samenhang met EPB Technische grondslagen, toepassingen en software Waarom ventileren? De principes van ventilatie Ventilatiesystemen Ventilatie in woongebouwen Ventilatie in niet-residentiële gebouwen Ventilatie en energie Andere eisen met betrekking tot de ventilatie-installatie Samenvatting 25

27 De principes van ventilatie Basisprincipes Geen luchtophoping in een gebouw: geen toevoer zonder afvoer geen afvoer zonder toevoer binnen heel het gebouw binnen elke ruimte 26

28 De principes van ventilatie Ideaal systeem mechanische luchttoevoer en -afvoer in elke ruimte Vereenvoudigd systeem droge ruimten circulatieruimten natte ruimten toevoer woonkamer slaapkamer studeerkamer doorstroom gang inkomhal doorstroom doorstroom keuken badkamer wc wasplaats afvoer 27

29 De principes van ventilatie Conventies kleuren volgens NBN EN toevoerlucht (binnenkomende lucht) doorstroomlucht (van een ruimte naar andere) afvoerlucht (naar buiten) 28

30 3.4 Ventilatie Inhout Samenhang met EPB Technische grondslagen, toepassingen en software Waarom ventileren? De principes van ventilatie Ventilatiesystemen Systeem A B C D Onderdelen van de ventilatiesystemen Ventilatie in woongebouwen Ventilatie in niet-residentiële gebouwen Ventilatie en energie Andere eisen met betrekking tot de ventilatie-installatie Samenvatting 29

31 Ventilatiesystemen A. natuurlijke toevoer + natuurlijke afvoer B. mechanische toevoer + natuurlijke afvoer C. natuurlijke toevoer + mechanische afvoer D. mechanische toevoer + mechanische afvoer 30

32 Ventilatiesystemen Systeem A Systeem A: natuurlijke toevoer + natuurlijke afvoer Toevoer: regelbare roosters in ramen of muren Doorstroming: spleten onder deuren of roosters in deuren of wanden Afvoer: regelbare roosters aan vertrekpunt verticale kanalen 31

33 Ventilatiesystemen Systeem A Voordelen Goedkoop Geen elektriciteitsverbruik Onderhoudsarm Afzonderlijk regelbare roosters Nadelen Oncontroleerbare debieten Verticale kanalen en hoogte afvoermonden Manuele regeling rooster per rooster (Filteren van de aangevoerde lucht) (Buitengeluiden) 32

34 Ventilatiesystemen Systeem B Systeem B: mechanische luchttoevoer Toevoer: een ventilator stuurt via luchtkanalen verse lucht naar alle woonruimten Doorstroming: spleten onder deuren of roosters in deuren of wanden Afvoer: regelbare roosters aan vertrekpunt verticale kanalen 33

35 Ventilatiesystemen Systeem B Voordelen Goede verspreiding verse lucht en controleerbare verseluchtdebieten Minder risico op terugslag en infiltratie Beperkt filteren van de verse lucht Nadelen Elektriciteitsverbruik Regelmatig onderhoud Bevordert indringing van vochtige binnenlucht in de wanden (gebouw in overdruk) Hoge luchtdichtheid van het gebouw vereist Verticale kanalen en hoogte afvoermonden Geen controle afvoerdebieten 34

36 Ventilatiesystemen Systeem C Systeem C: mechanische luchtafvoer Toevoer: regelbare roosters in ramen of muren Doorstroming: spleten onder deuren of roosters in deuren of wanden Afvoer: een ventilator voert via kanalen lucht af uit de natte ruimten 35

37 Ventilatiesystemen Systeem C Voordelen Geen verplichte luchtafvoer via verticale ventilatiekanalen Controleerbare afvoerluchtdebieten Verminderd risico op vochtproblemen in muren en daken Nadelen Elektriciteitsverbruik Regelmatig onderhoud Geen controle debieten aangevoerde lucht (Filteren van de aangevoerde lucht) (Buitengeluiden) 36

38 Ventilatiesystemen Systeem D Systeem D: mechanische toe- en afvoerventilatie Toevoer: een ventilator zorgt voor de toevoer van lucht naar droge ruimten via luchtkanalen Doorstroming: spleten onder deuren of roosters in deuren of wanden Afvoer: een ventilator zorgt voor de afvoer van lucht uit natte ruimten via luchtkanalen 37

39 Ventilatiesystemen Systeem D Voordelen Goed beheersbaar systeem onafhankelijk van de weersomstandigheden Zeer goede luchtverspreiding Automatische regeling mogelijk Mogelijkheid warmterecuperatie door voorverwarmen verse lucht met de warmte van de afgevoerde lucht Wering van buitengeluiden Beperkt filteren van de verse lucht Nadelen Elektriciteitsverbruik Regelmatig onderhoud Hoge kostprijs Afmetingen van de kanalen en de ventilatiegroep (Lawaai installatie en buitengeluid) 38

40 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Toevoer droge ruimten circulatieruimten natte ruimten toevoer woonkamer slaapkamer studeerkamer doorstroomrt gang inkomhal doorstroom doorstroom keuken badkamer wc wasplaats afvoer 39

41 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Toevoer Natuurlijke luchttoevoer (systeem A en C) > RTO (regelbare toevoeropening) Mechanische luchttoevoer (systeem D) > MTO (mechanische toevoeropening) 40

42 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Toevoer (A C) RTO: voorbeelden Geluidswerend rooster Rooster boven vensterraam Rooster zonder dubbele bocht Zelfregelend rooster Muurrooster Muurrooster 41

43 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Toevoer (D) MTO: voorbeelden Rooster met rechte straal Toevoeropening in muur of plafond Kanaalrooster Wervelrooster 42

44 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Doorstroom droge ruimten circulatieruimten natte ruimten toevoer woonkamer slaapkamer studeerkamer doorstroom gang inkomhal doorstroom doorstroom keuken badkamer wc wasplaats afvoer 43

45 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Doorstroom Natuurlijke doorstroom (alle systemen) > DO (doorstroomopening) 44

46 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Doorstroom (A - C - D) Doorstroomopeningen: voorbeelden Spleet onder een deur Deurrooster Muurrooster Geluiddempend rooster 45

47 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Afvoer droge ruimten circulatieruimten natte ruimten toevoer woonkamer slaapkamer studeerkamer doorstroom gang inkomhal doorstroom doorstroom keuken badkamer wc wasplaats afvoer 46

48 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Afvoer Natuurlijke luchtafvoer (systeem A) > RAO (regelbare afvoeropening) + verticaal kanaal/verticale kanalen + dakuitmonding(en) Mechanische luchtafvoer (systeem C en D) > MAO (mechanische afvoeropening) 47

49 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Afvoer (A) RAO: voorbeelden 48

50 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Afvoer (A) Dakuitmonding: voorbeelden Dakuitmonding met terugslagbeveiliging 49

51 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Afvoer (C en D) MAO: voorbeelden Rooster Muur- of plafondopening 50

52 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Overige componenten mechanische installatie droge ruimten circulatieruimten natte ruimten toevoer woonkamer slaapkamer studeerkamer doorstroom gang inkomhal doorstroom doorstroom keuken badkamer wc wasplaats afvoer 51

53 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Overige componenten: ventilatoren (C) Ventilatoren voor enkelvoudige afvoer Dakextractor (centrifugale of axiale ventilator) Centrifugale ventilator Axiale ventilator Kanaalventilator Wandventilator 52

54 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Overige componenten: ventilatoren (D) Dubbelstroomventilatoren 53

55 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Overige componenten: ventilatoren (D) Dubbelstroomventilatoren filters Warmtewisselaar EXT INT EXT INT ventilatoren 54

56 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Overige componenten: leidingen Leidingen vormen en materialen Gegalvaniseerd staal Aluminium Gegalvaniseerd staal Polypropyleen 55

57 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Overige componenten: leidingen (C - D) Leidingen - dimensionering Debiet (m³/s) Snelheid (m/s) Q = v. S Lengte (m) Doorsnede (m²) Drukverlies (Pa) 2 l v P =. λ.. ρ d 2 Wrijvingscoëfficiënt Diameter (m) Snelheid (m/s) Luchtdensiteit (±1,2 kg/m³) 56

58 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Overige componenten: leidingen (C - D) Leidingen - dimensionering Bovengrens > Ondergrens> afmetingen, gewicht, prijs, geluid, drukverlies Door een halvering van de doorsnede verdubbelt de luchtsnelheid, en stijgt het drukverlies en het opgenomen vermogen van de ventilator met een factor 4!! 57

59 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Overige componenten: filters (D) Filters - types - Filter voor ventilatiegroep - Filter voor luchtkanaal 58

60 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Overige componenten: filters (D) Filters - types Vlakke filter (klasse G1 tot G4) Zakkenfilters (klasse F5 tot F9) HEPA-filter (klasse H10 tot H14) 59

61 Ventilatiessytemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Overige componenten: filters (D) Ventilateur pour double flux Filtres Aanbevelingen SICC (Société suisse des ingénieurs en chauffage et climatisation) Te filteren stoffen Klasse volgens EN 779 Toepassingen G1 G2 Eenvoudig gebruik (bescherming tegen insecten) Insecten, textielvezels, haar, zand, as, pollen, cement Pollen, cement, vervuilende deeltjes (stof), bacteriën/kiemen, bacteriedragende stofdeeltjes ciment, particules salissantes (poussière), germes, poussières chargées de bactéries G3 G4 F5 F5 F6 F7 Voorfilter en filter van installaties voor civiele bescherming Luchtafzuiging voor spuitcabines, keukens Anti-vervuilingsbescherming voor klimaatregeleenheden (bijvoorbeeld in ramen) Voorfilter voor filterklasse F6 tot F8 Filter voor de luchttoevoer naar ruimten met beperkte luchtzuiverheidseisen (werkplaatsen, garages, opslagruimten) Voorfilter en filter voor luchtbehandelingskasten Eindfilter in de luchtbehandelingsinstallaties van winkels, kantoren en productieruimten Voorfilter voor klasse F9 tot H12 Oliedampen en roetophopingen, tabaksrook, metaaloxiderook Ziektekiemen, bacteriën, virussen, tabaksrook, metaaloxiderook Oliedamp en roetvorming, radioactief stof F7 F8 F9 H10 H11 et H12 H13 et H14 U15 et U16 H11 et H12 H13 et H14 U15 et U16 Eindfilter in luchtbehandelinsginstallaties voor kantoren, productieruimten, ziekenhuizen, elektriciteitscentrales, computerlokalen Voorfilter voor absolute filters en actieve koolstoffilters Eindfilter voor ruimten met hoge luchtzuiverheidseisen, laboratoria, voedselnijverheid, apotheken, fijnmechanische, optische en electronica-industrie Eindfilter voor cleanrooms Eindfilter voor cleanrooms Eindfilter voor operatiezalen Formation conseiller PEB Eindfilter luchtafvoer kerncentrales Module 3 Support 60

62 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Overige componenten: geluiddempers (C - D) Geluiddempers Stijve rechthoekige geluiddemper Stijve ronde geluiddemper Telefoondemper Flexibele demper 61

63 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Overige componenten: geluiddempers (C - D) 62

64 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Overige componenten: batterijen (D) Voorverwarmingsbatterijen - Elektrische weerstand - Warmwaterbatterij 63

65 Ventilatiesystemen Onderdelen van de ventilatiesystemen Overige componenten: : externe luchtinlaten/-uitlaten uitlaten (C - D) Inlaat en uitlaat - Op het dak - In de gevel 64

66 3.4 Ventilatie Inhout Samenhang met EPB Technische grondslagen, toepassingen en software Waarom ventileren? De principes van ventileren Ventilatiesystemen Ventilatie in woongebouwen Inleiding Basisventilatie Intensieve ventilatie Ventilatie van speciale ruimten en algemene aanbevelingen Toepassing Software Ventilatie in niet-residentiële gebouwen Ventilatie en energie Andere eisen met betrekking tot de ventilatie-installatie Samenvatting 65

67 Ventilatie in woongebouwen GOEDE PRAKTIJK EIS Bijlage VI van het Uitvoeringsbesluit heeft betrekking op het eerste eisenniveau De ventilatienorm NBN D kan opgesplitst worden in: - Eisen (tweede niveau) - Aanbevelingen (derde niveau) - Op het vierde niveau zijn er ook andere aanbevelingen die beperkt (of niet) beschreven zijn in de norm NBN D Bijlage VI (BijlageVI- 1.c.) heeft de status van bepaalde paragrafen van de norm NBN D afgezwakt van eis naar aanbeveling (NBN- ) Aanbevelingen: comfort en invloed op E-peil (echter moeilijk controleerbaar) 66

68 Ventilatie in woongebouwen Toepassingsgebied Toepassing op een EPB-eenheid de EPB-eenheid maakt deel uit van een nieuw gebouw (NG) of een hiermee gelijkgesteld gebouw (NGG) de EPB-eenheid vloeit voort uit een bestemmingswijziging (eenvoudige renovatie) Toepassing op een ruimte een ruimte wordt gecreëerd de transparante of doorschijnende wanden van de warmteverliesoppervlakte van de ruimte worden aangepast 67

69 Ventilatie in woongebouwen Toepassing in een EPB-eenheid NBN EIS Toepassing in een EPB-eenheid Ventilatie van een EPBeenheid (woongebouw) Basisventilatie Intensieve ventilatie Ventilatie van speciale ruimten Eis nr. 1 Eis nr. 2 EPB EIS EIS 68

70 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Debieten NBN EXIGENCE EIS Eisen betreffende basisventilatie Debieten Luchttoevoer Luchtafvoer Doorstroomopeningen (Regeling) Onderhoud 69

71 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Debieten NBN EIS Algemene regel: 3,6 m³/h per m² (= 1 l/s per m²) + minimaal debiet + toereikend debiet waartoe er beperkt mag worden + maximaal debiet voor systemen met natuurlijke luchttoevoer (systeem A en C) 70

72 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Debieten VI NBN EIS TOEVOER ruimte woonkamer slaapkamers studeerkamers speelkamers algemene regel 3,6 m³/h/m² nominaal debiet minimaal debiet debiet mag beperkt worden tot 75 m³/h 150 m³/h 25 m³/h 72 m³/h maximale natuurlijke toevoer (A, C) 2 x nominaal AFVOER ruimte keuken badkamer wasplaats open keuken algemene regel 3,6 m³/h/m² nominaal debiet minimaal debiet 50 m³/h 75 m³/h debiet mag beperkt worden tot 75 m³/h wc - 25 m³/h - Opmerking: het debiet mag verdeeld worden over meerdere openingen BijlageVI- 1.b. 71

73 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Debieten NBN EIS MECHANISCHE TOEVOER NATUURLIJKE TOEVOER NOMINAAL DEBIET Maximale debiet debiet debiet NOMINAAL DEBIET Ongevoegd debiet Ongemak als gevolg van ontwerpen debiet Toegestaan debiet debiet debiet Toegestaan debiet Minimale debiet debiet Minimale debiet debiet Ongevoegd debiet Ongemak door gebrek aan ventilatie Ongevoegd debiet Ongemak door gebrek aan ventilatie 72

74 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Debieten NBN EIS EXIGENCE DOORSTROOM Als afvoer uit de ruimte debiet DO (minimum) minimale spleet onder de deur woonkamer 25 m³/h 70 cm² slaapkamers studeerkamers speelkamers 25 m³/h 70 cm² bij voorkeur groter GOEDE PRAKTIJK DOORSTROOM Als toevoer naar de ruimte Badkamer Was-, droogplaatsen debiet DO (minimum) minimale spleet onder de deur 25 m³/h 70 cm² Keuken 50 m³/h 140 cm² Wc 25 m³/h 70 cm² Opmerking: het debiet mag verdeeld worden over meerdere openingen 73

75 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie NBN EXIGENCE EIS Eisen betreffende basisventilatie Debieten Luchttoevoer Luchtafvoer Doorstroomopeningen (Regeling) Onderhoud 74

76 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Luchttoevoer VI NBN EIS Rechtstreekse luchttoevoer van buiten of vanuit AOR (BijlageVI - 1.f.) Toevoeropening in een dak met een helling > 30 (BijlageVI - 1.g.) Geen verhoogd inbraakrisico Wering hinderlijk gedierte (BijlageVI - 2.a.) Voorkomen van waterinfiltratie (BijlageVI - 2.b.) Plaatsing op > 1,8 m hoogte of meting ter bepaling van de luchtverspreiding in de woonzone (BijlageVI - 2.c.) RTO (specifiek): - Continu regelbaar of minimaal 5 standen (3 tussenstanden tussen gesloten en volledig open) - Dimensionering: P = 2 Pa - Lekdebiet < 15% bij 50 Pa (in gesloten stand) MTO (specifiek): - Permanente toevoer (mag niet onderbroken worden door voorzieningen van het systeem zelf, bv.: temporisatie) - Open verbrandingstoestellen - Recyclage 75

77 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Luchttoevoer (RTO MTO) VI EIS Luchttoevoer via een AOR ( 1.f.) Nieuwe mogelijkheid van bijlage VI RTO 2 Pa MTO RTO 2 Pa systeem A of C RTO 10 Pa systeem D (of B) 76

78 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Luchttoevoer (RTO) VI EIS Luchttoevoer in een dak ( 1.g.) Nieuwe mogelijkheid van bijlage VI RTO In strijd met andere voorschriften of < 2 m >30 systeem A of C 77

79 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Luchttoevoer (RTO) Dimensionering bij P = 2 Pa NBN EIS Het nominale debiet wordt doorgaans bepaald bij 2 Pa Debiet (l/s) In Nederland: bij 1 Pa Frankrijk: bij 20 Pa Debiet (m³/u) Drukverschil (Pa) 78

80 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Luchttoevoer NBN EIS Open verbrandingstoestellen Het toegevoerde luchtdebiet moet voldoende zijn om het toestel te voorzien van de nodige hoeveelheid verbrandingslucht (en onverbrande gassen te voorkomen) Bijkomende toevoer van buitenlucht voorzien niet-regelbaar, niet-afsluitbaar geplaatst in de onderste helft van de ruimte, vrije doorsnede: in functie van het type toestel (minimum 50 cm²) Normen: NBN D51-003, NBN B61-001, NBN B

81 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Luchttoevoer (MTO) NBN EIS Hergebruik De circulatielucht mag enkel afkomstig zijn van de slaapkamers, studeerkamers, speelkamers, gangen, trapzalen en halls van dezelfde woning. Het debiet verse toevoerlucht moet minstens gelijk zijn aan de som van de nominale debieten van alle slaap-, studeer- en speelkamers. 80

82 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Luchttoevoer GOEDE PRAKTIJK Plaatsing en regeling zodat v < 0,2 m/s (bewoonde zone) (NBN ) > geplaatst boven een verwarmingslichaam (snelle menging met warme lucht) Geplaatst zodat een goede ventilatie verzekerd is (NBN ) Eenvoudig onderhoud en vervanging (NBN - 6.) Esthetiek RTO (specifiek): - Luchtdichtheid, geluidsisolatie en warmte-isolatie (oppervlaktecondensatie) (NBN ) - Zelfregelend (NBN ) MTO (specifiek): - Geluidsisolatie (NBN ) - Luchtdichtheid van het gebouw (NBN ) - Inregeling door geschoold personeel 81

83 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie NBN EXIGENCE EIS Eisen betreffende basisventilatie Debieten Luchttoevoer Luchtafvoer Doorstroomopeningen (Regeling) Onderhoud 82

84 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Luchtafvoer NBN EIS Uitmonding Geen verhoogd inbraakrisico RAO (specifiek): - Continu regelbaar of minimaal 5 standen (3 tussenstanden tussen gesloten en volledig open) - Dimensionering: P = 2 Pa - Lekdebiet = 15% tot 25% bij 50 Pa MAO (specifiek): - Permanente afvoer (mag niet onderbroken worden door voorzieningen van het systeem zelf, bv.: temporisatie) > traditionele dampkap: NEEN! - Appartementen: collectieve afzuiging - Open verbrandingstoestellen 83

85 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Luchtafvoer (MAO) NBN EIS Appartementen: collectieve mechanische afvoer het collectieve afvoersysteem moet permanent werken 84

86 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Luchtafvoer (MAO) NBN EIS Open verbrandingstoestellen De goede werking garanderen Terugstroom van verbrandingsproducten vermijden 85

87 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Luchtafvoer GOEDE PRAKTIJK Uitmonding Geplaatst zodat een goede ventilatie verzekerd is (NBN ) Eenvoudig onderhoud en vervanging (NBN - 6) Esthetiek MAO (specifiek): - Geluidsisolatie (NBN ) - Luchtdichtheid van het gebouw (NBN ) - Inregeling door geschoold personeel - Automatische regeling 86

88 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie (natuurlijke) Luchtafvoer NBN EIS Verticaal kanaal Sectie: 1 m² per m³/s - Toiletten (25 m³/h): min 70 cm² (diameter 95mm) - Andere ruimten (50 m³/h): min 140 cm² (diameter 134mm) Hoofdzakelijk verticaal tracé (max 30 ) Materialen (bestand tegen thermische, chemische, mechanische belasting en vochtbestendig) 87

89 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie (natuurlijke) Luchtafvoer GOEDE PRAKTIJK Verticaal kanaal Keukens niet aansluiten op een hoofdkanaal waar ook andere ruimten op zijn aangesloten Maximum één ruimte per secundair kanaal Aansluitingen van secundaire kanalen Luchtdichtheid Geluidsisolatie Esthetiek Bescherming tegen mechanische schade Isolatie 88

90 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie (natuurlijke) Luchtafvoer GOEDE PRAKTIJK Aansluitingen van secundaire kanalen Secundaire Kanaal Hoofdkanaal 89

91 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie (natuurlijke) Luchtafvoer GOEDE PRAKTIJK Materialen Gladde buizen (aluminium, inox, verzinkt): aanbevolen Metselwerk, flexibele buizen: te vermijden Prefab elementen (beton, baksteen): toegestaan 90

92 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie (natuurlijke) Luchtafvoer VI NBN EIS Dakuitmonding In alle gevallen: h min = 0,5 m (boven dak of kroonlijst) (BijlageVI - 1.e.) Dakhelling 23 : γ. 23 h min = 0, 5 + 0,16.. b 1 Uitmonding hoogste (m) Afstand tot de daktop «a» (m) 91

93 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie NBN EXIGENCE EIS Eisen betreffende basisventilatie Debieten Luchttoevoer Luchtafvoer Doorstroomopeningen (Regeling) Onderhoud 92

94 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Doorstroomopeningen NBN EIS Niet-afsluitbare permanente opening Dimensionering: P = 2 Pa Minimaal debiet van - 50 m³/h of een spleet van 140 cm² voor keukens - 25 m³/h of een spleet van 70 cm² voor andere ruimten Netto hoogte van de spleet 5 mm 93

95 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Doorstroomopeningen GOEDE PRAKTIJK Een grotere sectie voor de woonkamer, indien mogelijk Geluidsisolatie Esthetiek 94

96 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie NBN EXIGENCE EIS Eisen betreffende basisventilatie Debieten Luchttoevoer Luchtafvoer Doorstroomopeningen (Regeling) Onderhoud 95

97 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Regeling GOEDE PRAKTIJK Geen specifieke eisen De toevoer- en afvoeropeningen kunnen voorzien worden van een regelsysteem (luchtkwaliteit, winddruk, CO2-gehalte, waterdamp) 96

98 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie NBN EXIGENCE EIS Eisen betreffende basisventilatie Debieten Luchttoevoer Luchtafvoer Doorstroomopeningen (Regeling) Onderhoud 97

99 Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Onderhoud NBN EIS Het ventilatiesysteem moet zodanig ontworpen zijn dat het regelmatig en eenvoudig onderhouden kan worden (toegankelijkheid) 98

100 Ventilatie in woongebouwen Intensieve ventilatie Toepassing in een EPB-eenheid Ventilatie van een EPBeenheid (woongebouw) Basisventilatie Intensieve ventilatie Ventilatie van speciale ruimten Eis nr. 1 Eis nr. 2 EPB 99

101 Ventilatie in woongebouwen Intensieve ventilatie VI NBN EIS woonkamer slaapkamer studeerkamer speelkamer keuken Eenzijdige ventilatie Indien de ruimte in één gevelvlak opengaande ramen of deuren heeft A opening = 0,064 A ruimte openen ramen en/of deuren Dwarsventilatie Indien de ruimte in minstens twee gevelvlakken opengaande ramen of deuren heeft A opening = 0,032 A ruimte min. 40% per wand 100

102 Ventilatie in woongebouwen Intensieve ventilatie Voorbeeld netto sectie 11,5 m² x 6,4 % = 0,74 m² eenzijdige ventilatie netto sectie 10,8 m² x 3,2 % = 0,35 m² dwarsventilatie 101

103 Ventilatie in woongebouwen Intensieve ventilatie Roosters voor intensieve ventilatie risico op inbraak en insecten 102

104 Ventilatie in woongebouwen Intensieve ventilatie Intensieve ventilatie via draai-kiepraam equivalente sectie A = (A 1. A 2 ) / (A 1 + A 2 ) A 1 = B. H A 2 = D. (H + B) Intensieve ventilatie via dampkap debiet > 200 m³/h 103

105 Ventilatie in woongebouwen Ventilatie van speciale ruimten (buiten EPB) Application à une unité PEB Ventilatie van een EPBeenheid (woongebouw) Basisventilatie Intensieve ventilatie Ventilatie van speciale ruimten Eis nr. 1 Eis nr. 2 EPB 104

106 Ventilatie in woongebouwen Ventilatie van speciale gebouwen (buiten EPB) NBN EIS Garage, zolder, stookruimte, kelder, Deze ruimten moeten apart van de rest van het gebouw geventileerd worden. 105

107 Ventilatie in woongebouwen Dampkap in de keuken GOEDE PRAKTIJK 3 mogelijkheden 1. Rechtstreeks naar buiten Toevoer- en afvoerdebieten niet in balans > Bijkomende toevoer van buitenlucht (vrije doorsnede: 100 cm² per 100 m³/h debiet van de dampkap) Bijkomende daling van de luchtdichtheid Infiltratie van koude lucht 2. Aangesloten op het ventilatiesysteem Relatief beperkte debieten Permanente werking Risico op vervuiling bij warmterecuperatie 3. Recirculatiedampkap (met vetfilter en actieve koolstoffilter) Geen vochtafvoer 106

108 Ventilatie in woongebouwen Geluidsbeheersing GOEDE PRAKTIJK Systeem A Systeem C Systeem D Buitengeluid Systeemgeluid n.v.t. Binnengeluid Verklaring: n.v.t. niet van toepassing beperkt probleem belangrijk probleem 107

109 Ventilatie in woongebouwen Geluidsbeheersing GOEDE PRAKTIJK Geluidswerende maatregelen Geluidswerende toevoerroosters Luchtsnelheden beperken (max. 2 3 m/s in de eindkanalen) Correct bevestigen kanalen (trilvaste beugels geen direct contact met muren) Ventilatoren met lage geluidsbelasting Geluiddempers, omkasting Correcte dimensionering en ingebruikname van de ventilatie-inrichting 108

110 Ventilatie in woongebouwen Geluidsbeheersing GOEDE PRAKTIJK Geluidswerend rooster voorkant geluidswerende regelbare toevoeropening achterkant 109

111 Ventilatie in woongebouwen Toepassing in een ruimte VI NBN EIS Toepassing in een ruimte In nieuw gebouwde woonruimten of woonruimten waarvan de ramen vervangen worden, moet een luchttoevoeropening voorzien worden In niet-woonruimten moet een luchtafvoeropening geplaatst worden Naleving van de eisen voor intensieve ventilatie Eisen inzake toevoer- en afvoeropeningen cf. toepassing in een EPB-eenheid 110

112 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Toepassing in een eengezinswoning eerste verdieping gelijkvloers cave 111

113 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen logeerka mer Badkamer slaapkamer 3 badkame r zolder woonkamer slaapkamer 2 eetkamer keuken slaapkamer 1 Gelijkvloers Eerste verdieping 112

114 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Debieten (toevoer) TOEVOER ruimte woonkamer slaapkamer studeerkamer hobbykamer nominaal debiet algemene regel 3,6 m³/h per m² minimaal debiet debiet mag beperkt worden tot 75 m³/h 150 m³/h 25 m³/h 72 m³/h natuurlijke toevoer (A, C) maximaal 2 x nominaal 11,5 m² 27,5 m² Toevoer van verse lucht Logeerkamer 11,5 m² x 3,6 m³/h per m² = 41 m³/h Woonkamer - eetkamer 27,5 m² x 3,6 m³/h per m² = 99 m³/h keuken 113

115 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Debieten (toevoer) Toevoer van verse lucht Slaapkamer 1 11,3 m² x 3,6 m³/h.m² = 41 m³/h Slaapkamer 2 8,5 m² x 3,6 m³/h.m² = 31 m³/h Slaapkamer 3 9,3 m² x 3,6 m³/h.m² = 33 m³/h 9,3 m² chambre 3 Slaapkamer 3 Slaapkamer 2 8,5 m² chambre 2 11,3 m² Slaapkamer chambre 1 1 douche zolder 114

116 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Debieten (afvoer) AFVOER ruimte keuken badkamer was-, droogplaats algemene regel 3,6 m³/h/m² nominaal debiet minimaal debiet 50 m³/h debiet mag beperkt worden tot 75 m³/h Logeerkamer 3,4 m² open keuken 75 m³/h wc - 25 m³/h - Douche 3,4 m² x 3,6 m³/h.m² = 12 m³/h 50 m³/h Wc 25 m³/h Afvoer van vervuilde lucht Keuken 10,8 m² x 3,6 m³/h.m² = 39 m³/h 50 m³/h woonkamer eetkamer cuisine 10,8 m² 115

117 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Debieten (afvoer) Afvoer van vervuilde lucht Badkamer 6,2 m² x 3,6 m³/h per m² = 22 m³/h 50 m³/h slaapkamer 3 sdb 6,2 m² zolder slaapkamer 2 slaapkamer 1 116

118 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Debieten (afvoer) Toevoer Afvoer Woonkamer Logeerkamer Slaapkamer 1 Slaapkamer 2 Slaapkamer 3 99 m³/h 41 m³/h 41 m³/h 31 m³/h 33 m³/h Keuken Wc Doucheruimte Badkamer 50 m³/h 25 m³/h 50 m³/h 50 m³/h TOTAAL: 245 m³/h TOTAAL: 175 m³/h 117

119 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Debieten (balancering) Totaal toevoerdebiet >< totaal afvoerdebiet 245 m³/h >< 175 m³/h Gevolgen Systeem C: te weinig toevoer Systeem D: exfiltratie van lucht door de gebouwschil ten gevolge van overdruk 118

120 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Debieten (balancering) Oplossingen 1. Opdrijven afvoerdebiet ontwerp 245 m³/h = 245 m³/h > minder energie-efficiënt > Dit debiet moet kunnen gerealiseerd worden maar moet niet continu gehaald worden > Toevoerdebiet verse lucht verminderen (vraagsturing) - gebruik 175 m³/h = 175 m³/h 2. Verminderen toevoerdebiet + recirculatie 175 m³/h + 70 m³/h = 245 m³/h 119

121 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Debieten (balancering) Verminderen toevoerdebiet + recirculatie = 146 m³/h < 175 m³/h ok Badkamer gang Slaapkamer Keuken Gang Woonkamer 120

122 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Debieten (doorstroom) doorstroom douche logeerkamer wc woonkamer keuken 25 m³/h 25 m³/h 25 m³/h 25 m³/h (of meer) 50 m³/h als afvoer uit de debiet DO (minimum) minimale spleet onder de deur woonkamer 25 m³/h 70 cm² slaapkamer studeerkamer speelkamer als toevoer naar de badkamer was-, drooglokaal 25 m³/h 70 cm² debiet DO (minimum) minimale spleet onder de deur 25 m³/h 70 cm² keuken 50 m³/h 140 cm² wc 25 m³/h 70 cm² logeerkamer woonkamer eetkamer keuken 121

123 3.4 Ventilatie Toepassing Application Ventilatie in woongebouwen La ventilation dans les bâtiments résidentielsr Basisventilatie Debieten (doorstroom) doorstroom badkamer slaapkamer 3 slaapkamer 2 slaapkamer 1 25 m³/h 25 m³/h 25 m³/h 25 m³/h slaapkamer 3 Badkamer zolder slaapkamer 2 slaapkamer 1 122

124 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Debieten 41 m³/h 41 m³/h 99 m³/h 99 m³/h badkame badkame r zolder r logeerkamer logeerkamer woonkamer woonkamer eetkamer eetkamer 25 m³/h 25 m³/h 25 m³/h 25 m³/h 25 m³/h 25 m³/h 70 m³/h 70 m³/h 25 m³/h 25 m³/h 25 m³/h 25 m³/h 50 m³/h 50 m³/h keuken keuken 75 m³/h 75 m³/h 33 m³/h 33 m³/h 31 m³/h 31 m³/h 41 m³/h 41 m³/h slaapkamer 3 slaapkamer 3 slaapkamer 2 slaapkamer 2 25 m³/h 25 m³/h 25 m³/h 25 m³/h slaapkamer 1 slaapkamer 1 25 m³/h 25 m³/h 25 m³/h 25 m³/h zolder 75 m³/h 75 m³/h 123

125 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Keuze van het systeem Keuze van het systeem Systeem A (Systeem B) Systeem C Systeem D 124

126 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem A Systeem A RAO RAO RTO logeerka mer DO DO RTO slaapkamer 3 DO DO badk amer RTO DO DO RAO DO RTO DO zolder woonkamer slaapkamer 2 DO eetkamer keuken RAO RTO slaapkamer 1 125

127 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem A Keuze van de RTO s RTO met vaste afmeting RTO met variabele lengte 126

128 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem A RTO met vaste afmeting Technische kenmerken - ventilatiedebiet bij 2 Pa: 50 m³/h - ventilatiedebiet bij 10 Pa: 112 m³/h - regelbaar in 5 standen 127

129 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem A RTO met variabele afmetingen Lengte van raster (dagregel) Technische kenmerken - q 1 bij 2 Pa: 50 m³/h per m - q 1 bij 10 Pa: 112 m³/h per m - L 0 bij 2 Pa: 0,062 m - L 0 bij 10 Pa: 0,063 m - regelbaar in 5 standen 128

130 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem A Keuze van de DO s Doorstroomroosters Openingen (spleet onder deur) 129

131 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem A Keuze van de RAO s 130

132 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem A Afvoerkanalen (dimensionering) Maximale luchtsnelheid: 1 m/s (natuurlijke afvoer) RTO (50 m³/h): 50 m³/h 1m/s Minimale doorsnede bij ronde leiding: = 50 m³/3600 s = 0,014 m² 1m/s 0,014 m² 4 = 0,134 m =134 mm π > De diameter wordt bepaald op basis van de bestaande standaardafmetingen 131

133 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie- Systeem A Afvoerkanalen (tracé) Welk tracé voor de keuken? Slaapkamer Zolder Eetkamer Keuken Cave 132

134 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem A Afvoerkanelen (tracé) b = 4 m h 33,5 Voorwaarden om een zone in onderdruk te bekomen h (0,5 + 0,16 (γ 23 )) x b met γ = 33,5 b = 4 m h = 8,7 m!!! 133

135 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem A Afvoerkanalen (tracé) Uitmonding h Verticale kanaal Maximumtolerantie van 30 door de verticale Uitmondig : max

136 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem A Afvoerkanalen (tracé) Welk tracé voor badkamers slaapkamer slaapkamer slaapkamer slaapkamer badkamer badkamer badkamer badkamer logeerkamer logeerkamerdouche logeerkamer logeerkamerdouche douche douche kelder kelder kelder kelder 135

137 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem A Afvoerkanalen (tracé) Systeem A vereist de integratie van de afvoerkanalen vanaf het begin! chambre à coucher chambre à coucher salle de bains salle de bains chambre d amis chambre d amis douche douche cave cave 136

138 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem C Systeem C MAO MAO RTO logeerkamer DO DO RTO slaapkamer 3 DO DO badk amer RTO DO DO MAO DO RTO DO zolder woonkamer slaapkamer 2 DO eetkamer keuken MAO RTO slaapkamer 1 137

139 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem C Badkamer douche wc keuken 138

140 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem C Keuze van de RTO s > zie systeem A Keuze van de DO s > zie systeem A 139

141 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem C Afvoerkanalen (dimensionering) Maximale luchtsnelheid: 3 m/s (mechanische afvoer) RTO 50 m³/h: 50 m³/h 3 m/ s Minimale doorsnede bij ronde leiding: = 50 m³/3600 s = 0,005 m² 3 m/s 0,005 m² 4 = 0,08 m = 80 mm π >De diameter wordt bepaald op basis van de bestaande standaardafmetingen 140

142 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem C Keuze van de ventilator Debiet (afvoer) Stromingsweerstand van het ventilatienetwerk Vermogen en parasitair verbruik Type (kanaalventilator, dakventilator, ) 141

143 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem D Systeem D MTO Système D MAO logeerkamer DO DO MTO slaapkamer 3 DO DO MAO badk amer woonkamer DO DO MAO DO MTO DO zolder MTO slaapkamer 2 DO MTO eetkamer keuken MAO MTO slaapkamer 1 142

144 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem D slaapkamer 3 slaapkamer 2 logeerkamer slaapkamer 1 woonkamer eetkamer 143

145 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem D Toevoer- en afvoerkanalen (dimensionering) > zie systeem C Toevoer- en afvoerkanalen (tracé) De kanalen wegwerken: - omkasten - plaatsen van de kanalen op zolder (thermische isolatie) - doorvoeren kanalen in houten vloeren De ideale opstelling zo dicht mogelijk benaderen (= inblazen in de hoek recht tegenover het doorstroom- of afvoerrooster) 144

146 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem D Toevoer- en afvoerkanalen (tracé) MAO MAO logeerkamer MTO slaapkamer 3 MTO badk amer MTO MAO MTO zolder woonkamer slaapkamer 2 eetkamer MTO keuken MAO slaapkamer 1 MTO 145

147 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem D slaapkamer 2 slaapkamer 3 slaapkamer 1 logeerkamer Woonkamer eetkamer 146

148 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem D Keuze van de MTO s en MAO s > afhankelijk van de diameter van de leiding (en het debiet geluid) Keuze van de DO > zie systeem A Dimensionering kanalen > zie systeem C 147

149 3.4 Ventilatie Toepassing Ventilatie in woongebouwen Basisventilatie Systeem D Keuze ventilator Debieten (toevoer en afvoer) Weerstand van het ventilatienetwerk Vermogen en parasitair energieverbruik Warmterecuperatie? Rendement warmtewisselaar Vorstbescherming Bypass Filters 148

150 3.4 Ventilatie Software Ventilatie in woongebouwen Bibliotheek Onderdelen van de ventilatie zie voorgaande slides (basisventilatie) 149

151 3.4 Ventilatie Software Ventilatie in woongebouwen Berekening debieten 0. Gegevens invoeren in bibliotheek 150

152 3.4 Ventilatie Software Ventilatie in woongebouwen Berekening debieten 0. Gegevens invoeren in bibliotheek 151

153 3.4 Ventilatie Software Ventilatie in woongebouwen Berekening debieten 0. Gegevens invoeren in bibliotheek 152

154 3.4 Ventilatie Software Ventilatie in woongebouwen Berekening debieten 1. Voor iedere EPB-eenheid: ventilatiezones 153

155 3.4 Ventilatie Software Ventilatie in woongebouwen Berekening debieten 2. Voor iedere ventilatiezone: energiesectoren 154

156 3.4 Ventilatie Software Ventilatie in woongebouwen Berekening debieten 3. Voor iedere energiesector: ruimten 155

157 3.4 Ventilatie Software Ventilatie in woongebouwen Berekening debieten 4. Voor iedere ruimte: eigenschappen van de ruimte 156

158 3.4 Ventilatie Software Ventilatie in woongebouwen Berekening debieten 5. Voor iedere ruimte: toevoeropeningen 157

159 3.4 Ventilatie Software Ventilatie in woongebouwen Berekening debieten 6. Voor iedere ruimte: afvoeropeningen 158

160 3.4 Ventilatie Software Ventilatie in woongebouwen Bij systeem D 159

161 3.4 Ventilatie Software Ventilatie in woongebouwen Hulpenergie ventilatoren 160

162 3.4 Ventilatie Software Ventilatie in woongebouwen Hulpenergie ventilatoren 161

163 3.4 Ventilatie Software Ventilatie in woongebouwen Hulpenergie ventilatoren 162

164 3.4 Ventilatie Software Ventilatie in woongebouwen Hulpenergie ventilatoren 163

165 3.4 Ventilatie - inhout Samenhang met EPB Technische grondslagen, toepassingen en software Waarom ventileren? De principes van ventileren Ventilatiesystemen Ventilatie in woongebouwen Ventilatie in niet-residentiële gebouwen Inleiding Eisen Andere reglementering Toepassing Software Ventilatie en energie Andere eisen met betrekking tot de ventilatie-installatie Samenvatting 164

166 Ventilatie in niet-residenti residentiële gebouwen De norm NBN EN heeft betrekking op de prestaties van ventilatiesystemen Bijlage VII heeft als belangrijkste doelstelling het waarborgen van een minimale ventilatie in niet-residentiële gebouwen (aanvullende eisen) Bijlage VII is noodzakelijk maar ontoereikend (luchtkwaliteit) Klassen van de norm NBN EN gebruikt in bijlage VII Klassen van de norm NBN EN NIET gebruikt in bijlage VII 165

167 Ventilatie in niet-residenti residentiële gebouwen Toepassingsgebied Bijlage VII is van toepassing op niet-residentiële gebouwen of gedeelten hiervan, bestemd voor menselijk gebruik De ventilatie van speciale ruimten valt buiten het toepassingsgebied van bijlage VII (BijlageVII- 6.4.) 166

168 Ventilatie in niet-residenti residentiële gebouwen Toepassingsgebied Toepassing in een EPB-eenheid de EPB-eenheid maakt deel uit van een nieuw gebouw (NG) of een hiermee gelijkgesteld gebouw (NGG) de EPB-eenheid vloeit voort uit een bestemmingswijziging (eenvoudige renovatie) 167

169 Ventilatie in niet-residenti residentiële gebouwen Eisen VII NBN EXIGENCE EIS Minimaal vereiste prestatieniveaus Debieten (BijlageVII- 7.2.) Luchtkwaliteit (BijlageVII- 7.1.) Luchttoevoer (BijlageVII BijlageVII BijlageVII BijlageVII BijlageVII BijlageVII ) Luchtafvoer (BijlageVII BijlageVII BijlageVII BijlageVII- 7.9.) Doorstroomopeningen (BijlageVII BijlageVII BijlageVII BijlageVII ) Regeling (BijlageVII- 7.4.) Drukomstandigheden (BijlageVII- 7.5.) Energieverbruik ventilatoren (BijlageVII- 7.6.) 168

170 Ventilatie in niet-residenti residentiële gebouwen Eisen Debieten VII NBN EIS Binnenlucht = lucht in de te behandelen ruimte Klasse IDA1 IDA2 IDA3 Omschrijving Uitstekende luchtkwaliteit Matige luchtkwaliteit Aanvaardbare luchtkwaliteit IDA4 Lage luchtkwaliteit niet toegestaan Het ontwerpdebiet mag niet kleiner zijn dan het minimumdebiet overeenkomstig binnenluchtklasse IDA3 (BijlageVII- 7.1.) 169

171 Ventilatie in niet-residenti residentiële gebouwen Eisen Debieten NBN EIS 3 soorten ruimten ruimten bestemd voor menselijke bezetting ruimten die voorzien zijn om mensen langere tijd te laten vertoeven ( ). bijvoorbeeld: kantoren, restaurants, hotelkamers ruimten niet bestemd voor menselijke bezetting ruimten die voorzien zijn om mensen bij een normaal gebruik slechts een relatief korte tijd te laten vertoeven ( ). bijvoorbeeld: archieven, opslagruimten, toiletten speciale ruimten (BijlageVII- 6.4.) onder speciale ruimten worden hier ruimten verstaan met (een risico op) speciale verontreinigingen waarvoor andere (specifieke en/of strengere) eisen qua ventilatie gelden. bijvoorbeeld: stookruimten, afvalopslagplaatsen 170

172 Ventilatie in niet-residenti residentiële gebouwen Eisen Debieten NBN EIS Het ontwerpdebiet moet zowel bij de afvoer als bij de toevoer gerealiseerd kunnen worden (BijlageVII- 7.2.)

173 Ventilatie in niet-residenti residentiële gebouwen Eisen Debieten NBN EIS Ruimten bestemd voor menselijke bezetting (niet-rokers) Indirecte classificatie op basis van het verseluchtdebiet Klasse IDA1 IDA2 IDA3 IDA4 Verseluchtdebiet (rookvrije ruimten) > 54 m³/h per persoon m³/h per persoon m³/h per persoon < 22 m³/h per persoon Hoger debiet toegestaan voor een betere luchtkwaliteit 172

174 Ventilatie in niet-residenti residentiële gebouwen Eisen Debieten NBN EIS Ruimten bestemd voor menselijke bezetting (rokers) Indirecte classificatie op basis van het verseluchtdebiet Klasse Verseluchtdebiet (niet-rokersruimten) Verseluchtdebiet (rokersruimten) IDA1 > 54 m³/h per persoon > 108 m³/h per persoon IDA m³/h per persoon m³/h per persoon IDA m³/h per persoon m³/h per persoon IDA4 < 22 m³/h per persoon < 43 m³/h per persoon X2 173

175 Ventilatie in niet-residenti residentiële woningen Eisen Debieten Ruimten bestemd voor menselijke bezetting debieten Bepaling van de bezetting: ontwerpbezetting theoretische bezetting (BijlageVII ) VII EIS In te voeren gegevens nodig voor de berekening van het minimum ontwerpdebiet in ruimten bestemd voor menselijke bezetting ( ) Vloeroppervlakte per persoon (m²/pers) Kantoren 15 Ontvangstruimten, receptie, vergaderzalen 3,5 Hoofdingang 10 ( ) Overige ruimten voorgestelde categorieën + overige ruimten 174

176 Ventilatie in niet-residenti residentiële gebouwen Eisen Debieten VII NBN EIS Ruimten bestemd voor menselijke bezetting debieten (BijlageVII ) (voorbeeld: kantoor van 34 m²) Ontwerpbezetting: 1 persoon 1 x 22 = 22 m³/h Theoretische bezetting (tabel 1): 34 m² / 15 m² per persoon = 2,27 personen afgerond naar boven = 3 personen 3 x 22 = 66 m³/h Te voorziene waarde: maximum van de twee berekeningen, d.w.z. 66 m³/h 175

177 Ventilatie in niet-residenti residentiële gebouwen Eisen Debieten VII NBN EIS Ruimten niet bestemd voor menselijke bezetting Indirecte classificatie op basis van het verseluchtdebiet Klasse IDA1 Verseluchtdebiet (niet-rokersruimten) klasse niet van toepassing IDA2 > 2,5 m³/h per m² IDA3 1,3 2,5 m³/h per m² IDA4 < 1,3 m³/h per m² 176

178 Ventilatie in niet-residenti residentiële gebouwen Eisen Debieten VII NBN EIS Ruimten niet bestemd voor menselijke bezetting debieten (BijlageVII ) Toiletten het aantal wc s en urinoirs is gekend debiet: 25 m³/h per wc of urinoir het aantal wc s en urinoirs is niet gekend debiet: 15 m³/h per m² Douches debiet: 50 m³/h per douche Andere niet voor menselijke bezetting bestemde ruimten debiet: 1,3 m³/h per m² 177

179 Ventilatie in niet-residenti residentiële gebouwen Eisen Debieten VII EIS Speciale ruimten (BijlageVII- 6.4) Bijlage VII is niet van toepassing voor speciale ruimten! > Andere geldende regels en/of normen stookplaatsen NBN B en Pr NBN B gasmeterruimten NBN D ruimten voor drukreduceerinrichtingen NBN D

180 Ventilatie in niet-residenti residentiële gebouwen Eisen Debieten VII NBN EIS Type ruimte? Bestemd voor menselijke bezetting Niet bestemd voor menselijke bezetting Speciale ruimte Bezetting vastgelegd door bouwteam Functie? Oppervlakte per persoon Berekende bezetting Wc? Ja Aantal wc s gekend? Neen 1,3 m³/h per m² Andere normen? Max Ja Ja Neen Neen Roken? 25 m³/h per wc Debiet volgens die normen Debiet volgens andere specificaties Ja 43 m ³/h per pers Neen 22 m³/h per pers 15 m³/h per m ² 179

181 Ventilatie in niet-residenti residentiële gebouwen Eisen VII NBN EXIGENCE EIS Minimaal vereiste prestatieniveaus Debieten (BijlageVII- 7.2.) Luchtkwaliteit (BijlageVII- 7.1.) Luchttoevoer (BijlageVII BijlageVII BijlageVII BijlageVII BijlageVII BijlageVII ) Luchtafvoer (BijlageVII BijlageVII BijlageVII BijlageVII- 7.9.) Doorstroomopeningen (BijlageVII BijlageVII BijlageVII BijlageVII ) Regeling (BijlageVII- 7.4.) Drukomstandigheden (BijlageVII- 7.5.) Energieverbruik ventilatoren (BijlageVII- 7.6.) 180