Ook de inleidende hoofdstukken hebben een kleurtje gekregen:
|
|
- Esmée van de Velden
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1
2 AAN DE SLAG
3 1 AAN DE SLAG 1.1 Zes stappen Met het MOS-themapakket Water op school realiseert de hele school in zes stappen milieuzorg in verband met water. Die stappen zijn gebaseerd op de laatste zes stappen van het MOS-stappenplan. Je vindt dat stappenplan in de publicatie MOS-leidraad secundair, bedoeld voor scholen die aan milieuzorg willen werken. Hoe pak je nu het stappenplan voor water aan? Eerst werk je stap 1 en 2 af van het MOS-stappenplan: Stap 1: de school ondertekent de milieubeleidsverklaring en richt een milieuwerkgroep op. Stap 2: de milieuwerkgroep organiseert een bondige milieudoorlichting. De zes volgende stappen om het thema water te behandelen, vind je in dit themapakket Water op school. Die stappen lopen parallel met de 3 de tot 8 ste MOS-stap van het MOS-stappenplan. Hieronder staan ze elk in hun eigen kleur. Hoofdstuk 3 Sensibilisatie (stap 3) Hoofdstuk 4 Inventarisatie (stap 4) Hoofdstuk 5 Maatregelen kiezen(stap 5) Hoofdstuk 6 Maatregelen uitvoeren (stap 6) Hoofdstuk 7 Tussentijds meten en registreren (stap 7) Hoofdstuk 8 Beoordeling en terugkoppeling (stap 8) Wat betekenen de kleuren? Elke stap en dus elk hoofdstuk in het boek heeft een eigen kleur bovenaan en aan de rand van de bladzijden. Ben je in een hoofdstuk bezig, dan zie je dat de kleur daarvan aan de rand van de bladzijden donkerder is dan in de rest van het boek. Zo weet je altijd waar je zit in het boek. Ook de inleidende hoofdstukken hebben een kleurtje gekregen: Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Aan de slag! Basisinformatie over water Tip Geef het project tijd, ga pas naar een volgende stap als alle deelnemers er klaar voor zijn. Zo heeft het waterproject de meeste kans op slagen.
4 1.2 Watermatrix Met het waterproject kan de school concrete doelstellingen bereiken die haar milieuwinst en ook een MOS-logo opleveren. Maar dan moet wel worden voldaan aan de MOS-criteria: visie en planning betrokkenheid communicatie verankering educatieve winst De watermatrix visualiseert de criteria en de doelstellingen op drie niveaus. Een school die start met het waterproject, focust op niveau 1. Als ze daarin is geslaagd, realiseert ze de doelstellingen van niveau 2. Niveau 3 breidt de doelstellingen uit naar de schoolomgeving. Voor dit alles kan de school steunen op de werkvormen in het themapakket. Niveau 1: Het waterproject organiseren Een werkgroep opstarten, water in de school inventariseren, een maatregelenpakket opstellen, een meetsysteem opstarten, educatie over duurzaam waterbeheer in enkele vakken integreren... Niveau 2: Watermaatregelen in de school aanpakken (kan ook op niveau 1) Het maatregelenpakket uitvoeren, de huidige situatie vergelijken met die van daarvoor, educatie over water en duurzaam waterbeheer in vakken en schoolwerkplannen integreren, contacten leggen met ouders, buurt, media enz. Niveau 3: Watermaatregelen in de schoolomgeving aanpakken (kan ook op niveau 1) Het maatregelenpakket uitvoeren, de huidige situatie vergelijken met die van daarvoor, educatie over water en duurzaam waterbeheer in vakken en schoolwerkplannen integreren, structureel samenwerken met externe partners zoals leveranciers, gemeente, andere scholen, overheden, educatieve organisaties. In de onderstaande watermatrix staan de concrete doelstellingen waarmee je milieuwinst kunt boeken. Je kunt zo een plan opstellen dat zich zelfs over verscheidene jaren kan spreiden. Bovendien is de matrix een goed instrument om het project op zijn waarde te toetsen. 10
5 1 AAN DE SLAG visie en planning betrokkenheid communicatie verankering educatieve winst milieuwinst De leerlingen leren over de uitdagingen van water, de Ecopolisschool, en sensibiliseren de school. Onze school start een MOS-waterwerkgroep waarin leerlingen, leerkrachten, directie en personeel vertegenwoordigd zijn. Bij de start van het project verdiept de waterwerkgroep zich in de basisinformatie over water. De hele school werkt mee aan de Waterenquête. Het thema water komt aan bod in verschillende vakken. We leggen het verband tussen watergebruik en de gevolgen ervan voor milieu en mens. Als gevolg van de kennis over de uitdagingen in verband met water, meten we hoe duurzaam de school met water omgaat. Alle schoolbewoners inventariseren het watergebruik op school. De waterwerkgroep komt minstens 2 keer per trimester samen. De waterwerk-groep coördineert samen met leerlingen en leerkrachten een sensibilisatiecampagne voor de hele school. Na het verwerken van de enquête kiezen we maatregelen en acties in verband met gedrag voor iedereen op school. Water komt aan bod in verschillende vakken en graden. We leggen het verband tussen watergebruik en de mondiale uitdagingen in verband met water. De kennis over de uitdagingen in verband met water leidt tot watervriendelijke maatregelen die een rationeel watergebruik toelaten. Uit de resultaten concludeert de school welke watervriendeijke maatregelen nodig zijn. De waterwerkgroep informeert iedereen over de uitdagingen in verband met water en de resultaten van de Waterenquête. Leerlingen en leerkrachten doen op school allerlei sensibilisatie-activiteiten en -acties over water. We evalueren de gekozen maatregelen en gebruiken ze als basis om weer nieuwe maatregelen te kiezen in verband met watergebruik. Water komt aan bod in vakoverschrijdend projectwerk. De leerlingen ontwikkelen een kritische houding tegenover hun eigen gedrag m.b.t. watergebruik. Het watergebruik vermindert. Iedereen op school gaat rationeler om met water, de school voert een duurzamer waterbeheer. We voeren de gekozen maatregelen in (aanpassing van de infrastructuur en gedrag). We betrekken de leerlingen bij keuze, planning, evaluatie en bijsturing van activiteiten in verband met duurzaam waterbeheer. De school sensibiliseert de ouders, de buurt en de media. De waterwerkgroep stimuleert op school het gebruik van de Ecopolisschool voor water. De meeste leerlingen zijn gewonnen voor een rationeler watergebruik. Het duurzame waterbeheer is doorgedrongen op alle niveaus en in alle doelgroepen van de school. We evalueren de ingevoerde maatregelen en vervangen ze eventueel door betere of nieuwe. De school slaagt er in ook duurzaam waterbeheer in de omgeving en op mondiaal vlak te behandelen. We informeren iedereen op school, de ouders, de omgeving en de media over de resultaten van het waterproject. Met informatie over duurzaam waterbeheer en alle gegevens van de Waterenquête maakt de werkgroep met iedereen op school een Ecopolisschool voor water. De meeste leerlingen begrijpen wat duurzaam waterbeheer is en zijn bereid eraan mee te werken Het duurzame waterbeheer van de school beïnvloedt ouders en omgeving. De school behandelt het thema water ook mondiaal. 11
6 1.3 Doelgroepen op school In elke stap komen alle betrokken partijen binnen de school aan bod als doelgroep. Per MOS-stap vind je voor elke doelgroep informatie en acties. Je herkent de doelgroepen aan hun icoontje. Deze indeling is niet dwingend. De praktijk vergt soms een creatieve aanpak die van deze structuur afwijkt. Daarom zijn de taken voor de verschillende doelgroepen omschreven als suggesties. Hieronder vind je van elke doelgroep een omschrijving. De MOS-werkgroep, waterwerkgroep, water- of milieucoördinator De milieuwerkgroep of -coördinator (vanaf nu werkgroep ) is de drijvende kracht achter het hele MOS-waterproject. Als de school binnen haar MOS-project focust op water, moet de werkgroep het overzicht kunnen bewaren. Dat kan. Voor elke stap van het waterproject kan de werkgroep immers terugvallen op het MOS-themapakket Water op school. Daarmee kan die de planning, communicatie en participatie duidelijk opvolgen en de duurzaamheid, educatieve winst en milieuwinst van alle activiteiten bewaken. De werkgroep kan suggesties doen om alles goed te organiseren en de verschillende doelgroepen adviseren. 12
7 1 AAN DE SLAG Leerlingen en leerkrachten De hoofdmoot van dit MOS-themapakket is uiteraard bedoeld voor leerlingen en leerkrachten. De zes MOS-waterstappen bieden een flinke variatie aan acties om met het thema water aan de slag te gaan in de klas, in de school en in de schoolomgeving. Per stap zijn de acties, activiteiten en suggesties ingedeeld op basis van het Ecopolisschoolmodel. Over dat model vind je uitleg in hoofdstuk 2: Basisinformatie, deel 2.5. In elk hoofdstuk staan activiteiten en suggesties die bedoeld zijn voor de school, voor de omgeving of voor de wereld. Meestal zijn de activiteiten geschikt voor de verschillende graden: je kunt minder diep of uitgebreider ingaan op het onderwerp, of je kunt de deeltaken verdelen naar graad. Als de activiteiten bedoeld zijn voor specifieke graden, dan vermelden we dat. Heel wat van de activiteiten kunnen plaatsvinden in verschillende vakken, of kun je verdelen over verschillende vakken tegelijk. Het gaat er hem vooral om daarover onderling duidelijke en concrete afspraken te maken. En daarvoor kun je rekenen op de steun van de werkgroep! De directie De directie heeft als autoriteit binnen de school de belangrijke taak om het MOS-project alle kansen te geven. Zij vindt in het MOS-waterpakket suggesties om de acties en de actoren te ondersteunen. Enerzijds kan de directie laten blijken dat ze het MOS-project over water belangrijk vindt door er zichtbaar achter te staan. Anderzijds kan ze acties stimuleren door ze alle kansen en mogelijkheden te bieden om zich te ontwikkelen. Bijvoorbeeld door het technische personeel tijd en ruimte te geven eraan mee te werken. Ten slotte kun je als directie met een dergelijk project aan de buitenwereld een signaal geven dat maatschappelijke verantwoordelijkheid en educatie in verband met gezondheid en milieu geen loze woorden zijn, maar werkelijk geïntegreerd zijn in het schoolbeleid. Dat de school ook op de waterfactuur bespaart, is mooi meegenomen. Het technische en onderhoudspersoneel Het technische personeel beschikt over heel wat praktische kennis. Ze kennen de leidingen, de toestellen die zijn aangesloten op het waterleidingnetwerk, weten hoeveel water er wordt gebruikt... Maar meestal hebben ze weinig pedagogische achtergrond. Samen met de leerkracht kunnen ze acties uitwerken om meterstanden te controleren, sanitair en waterleidingen te bekijken... Die samenwerking verrijkt het project en geeft het technische en onderhoudspersoneel de kans een waardevolle bijdrage te leveren. Ten slotte kunnen zij ook meehelpen om eventuele technische oplossingen te realiseren. 13
8 1.4 Eindtermen: wat bereik je? Scholen of klassen hebben het niet altijd makkelijk om een project dat veel en continu aandacht vraagt in te passen in hun jaarplan. Er moet immers een uitgebreid geheel aan eindtermen gehaald worden. Daarom is er vaak te weinig tijd om waardevolle projecten, die buiten het lespakket vallen, te realiseren. Daar houdt dit MOS-themapakket rekening mee. Door de verschillende stappen te volgen, kan de school de thema s duurzame ontwikkeling en water behandelen en tezelfdertijd vakgebonden en vakoverschrijdende eindtermen en leerplannen realiseren. In elke stap (en dus per hoofdstuk) staan opdrachten en methodieken die passen binnen het eindtermenpakket. Na de voorgestelde activiteiten voor de school, de omgeving en de wereld, vind je telkens de eindtermen die relevant zijn. Klasleraren en afdelingscoördinatoren kunnen zo nagaan hoe het MOS-waterpakket bijdraagt tot de verwezenlijking van de vakoverschrijdende eindtermen. Voor de verantwoordelijke die het MOS-project binnen de school ter harte neemt, is het halen van die eindtermen ideaal om collega s te overtuigen aan het waterproject mee te werken en ze op weg te helpen met de activiteiten. Natuurlijk kunnen leerkrachten de voorgestelde activiteiten en opdrachten inhoudelijk en pedagogisch op maat van hun leerlingen kneden. 1.5 Ook voor tso, bso en dbso! Binnen het MOS-waterpakket zijn er ook mooie kansen weggelegd voor het technisch, kunsten (deeltijds) beroepssecundair onderwijs. We illustreren. Technische scholen kunnen zelf aan de slag bij het uitvoeren van gekozen maatregelen om duurzaam met water om te gaan. Een watervriendelijke tuin met een zelfzuiverend rietveld ontwerpen, een wadi aanleggen, een waterwebsite opzetten die de school en haar omgeving informeert enzovoort. In het beroepsonderwijs staan de aspirant-loodgieters op de eerste rij. Zij kunnen zelf, onder begeleiding, spaarzame kranen en wc-spoelbakken installeren, leidingen, regentonnen of wadi s aanleggen enz. Het bouwteam kan aan de slag met waterzuiveringsinstallaties, waterdoorlatende parkings of schoolpleinen enz. Natuurlijk draait bij duurzaam omgaan met water niet alles rond bouwen en maken, ook het voorkomen van vervuiling is belangrijk. Toekomstige kappers kunnen de koppen bij elkaar steken om te zoeken naar milieuvriendelijke producten en methoden om het haar te lijf te gaan. Wat zijn de voordelen van ecologische 14
9 1brushingproducten, shampoos, haarverf, permanentjes en dies meer? Is er ook een financieel of een gezondheidsvoordeel voor de kapper zelf en de klant? Maar ook in het kunstsecundair onderwijs kun je stilstaan bij vervuiling. Is er mogelijkheid om natuurvriendelijke verven te gebruiken, kunnen de andere verven binnen de school van het afvalwater worden gescheiden? Kun je kiezen voor lijmen die het milieu en het water niet belasten? En wat met het materiaal dat nodig is voor analoge fotografie? Kunnen de jonge fotografen manieren vinden om geld in te zamelen voor computers en programma s die ook digitale fotografie mogelijk maken? Brainstormen met de klas, een richting of met groepjes geëngageerde leerlingen kan zeker verrassende resultaten opleveren. En wat ze op school concreet leren doen, kunnen ze later in de praktijk brengen. 1.6 MOS staat bij met raad en daad Hoe grondig het MOS-pakket ook uitgewerkt is, vragen of problemen kunnen altijd opduiken. Daarom staat MOS jou met raad en daad bij. Op verscheidene plaatsen in de handleiding verwijzen we naar Ook voor educatieve spelen, brochures en lesmateriaal kun je op de website terecht. De MOS-site bevat ook de handige Waterenquête, 15
10 een instrument om watergebruik op school te inventariseren. Je leest er meer over in Hoofdstuk 4: Inventarisatie. Maar ook de provinciale MOS-begeleiders staan paraat om concrete bijstand te verlenen. Aarzel niet om contact met hen op te nemen. Ook zij willen dat jouw school slaagt in haar waterbesparende opzet. Zie > begeleiding. 1.7 Wegwijzer In deze tabel worden de zes stappen gecombineerd met de doelgroepen. Je kunt hier in een oogopslag zien wat een doelgroep in een bepaalde stap kan bijdragen tot het waterproject. Je kunt ook de activiteiten die je hebt afgerond, afvinken. Succes! 16
11 1 AAN DE SLAG MOS-STAP DOELGROEP WATER WERKGROEP LEERLINGEN en LEERKRACHTEN DIRECTIE TECHNISCH EN ONDERHOUDS- PERSONEEL SENSIBILISEREN coördineren afspraken maken communiceren voor continuïteit zorgen school: watermapping waterquiz water proeven waterjournaal factuurlectuur watertijdlijn affiches waterkrant waterwebsite waterhappening omgeving: Ecopolisschool Stroombekkenwandeling RWZI-bezoek bronwaterbezoek wereld: waterarme schooldag film-boeken geheim van de drankautomaat vorming steun T-shirt profileer school spandoek pers geef tijd, ruimte, budget informeer raad van bestuur informeren zich voorstellen vragen om actief deel te nemen INVENTARISEREN inventarisatie coördineren gegevens verzamelen Ecopolismodel communiceren school: waterenquête omgeving: beekanalyse beekonderzoek riolenspeurtocht water thuis water in buurt wereld: informatie verzamelen wereldwaterkaart virtuele waterdetectives deelnemen grondplan water-factuur plannen budget en materiaal mee-meten ervaring en kennis delen m.b.t. leidingen, producten, dosering, regenwater MAATREGELEN KIEZEN coördineren mee maatregelen kiezen maatregelen doorlichten en selecteren actieplan opstellen schoolforum organiseren school: Ecopolis op maat Ecopolis-pub doe het zelf watermanifest weinig-water-dag omgeving: beekrapport buurt waterenquête waterdebat waterbrieven waterpetitie wereld: waterforum netwerking internationaal H 2 O-twinning solidaire sponsoring mee kiezen keuze verantwoorden prospectie bij vaklui maatregelen mogelijk maken mee kiezen maatregelen praktisch uitleggen praktische haalbaarheid helpen onderzoeken MAATREGELEN INVOEREN actieplan opvolgen overleggen realisaties in de kijker zelf aan de slag meewerken taken aanpakken ecologische en veilige aanpak middelen medewerking personeel maatregelen in de kijker mee plannen bijstaan met kennis en ervaring suggesties TUSSENTIJDS METEN metingen invullen ervaringen personeel metingen beoordelen resultaten verspreiden meten bespreken en interpreteren resultaten communiceren conclusies trekken waarderen en belonen slotevenement resultaten bespreken meedenken over bijsturing mee-meten maatregelen helpen uitvoeren problemen signaleren zuinig blijven met water BEOORDELING EN TERUGKOPPELING terugkoppeling coördineren slotevenement coördineren reflecteren terugkoppelen slotevenement logistieke ondersteuning engagement tonen blijven letten op zuinig omgaan met water deelnemen aan slotevenement groen gemarkeerd: activiteiten met specifieke kansen voor tso, kso en bso 17
ENERGIEMATRIX EN DOELGROEPEN
ENERGIEMATRIX EN DOELGROEPEN 2 10 ENERGIEMATRIX EN DOELGROEPEN 2 ENERGIEMATRIX EN DOELGROEPEN 2.1 De energiematrix Om de aanpak concreet te maken, is er de energiematrix als ruggesteun. De energiematrix
Nadere informatieMAATREGELEN INVOEREN 0
6 107 108 MAATREGELEN INVOEREN 6 6.1 Doelstelling en afbakening MAATREGELEN INVOEREN Met deze stap worden de maatregelen die de school eerder heeft gekozen, ingevoerd. Het invoeren ervan levert waterwinst
Nadere informatie7.2 Tussentijds meten... voor en door de MOS-werkgroep
TUSSENTIJDS METEN EN REGISTREREN 7 115 116 TUSSENTIJDS METEN EN REGISTREREN 7 TUSSENTIJDS METEN EN REGISTREREN 7.1 Doelstelling en afbakening De leerlingen willen natuurlijk graag zo snel mogelijk resultaten
Nadere informatieAan de slag Hoe gebruik je het themapakket? Sensibilisatie
Inhoud 1 2 3 Aan de slag Hoe gebruik je het themapakket? 2.1 Zes stappen 13 2.2 Doelgroepen: schoenmaker, blijf bij je leest of toch niet 14 2.3 Eindtermen: wat bereik je? 15 2.4 Technische en beroepsscholen:
Nadere informatieOndersteuning bij het project
Over 1 Een oplossing zoeken voor de waterschaarste in de wereld is dé uitdaging voor de 21 ste eeuw, verklaarde de directeur-generaal van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties op de
Nadere informatieWORKSHOP DOELGROEP. Lager Onderwijs 3 e graad. Secundair Onderwijs 1 e graad 2 e graad 3 e graad 4 e graad. Type ASO TSO BSO KSO
WORKSHOP NAAM ORGANISATIE TITEL WORKSHOP STUDIO GLOBO Aan Tafel! DOELGROEP Lager Onderwijs 3 e graad Secundair Onderwijs 1 e graad 2 e graad 3 e graad 4 e graad Type ASO TSO BSO KSO DBSO BuSO KORTE OMSCHRIJVING
Nadere informatieVakoverschrijdende eindtermen/ontwikkelingsdoelen globaal voor het secundair onderwijs
t Gasthuys Stedelijk Museum Aalst op schoolmaat (16+) Eindtermen 3 de graad secundair onderwijs 1. inleiding In de tijdelijke tentoonstelling Aalst 1815-1830. Geschiedenis van een provinciestad tijdens
Nadere informatiemilieuzorg op school WIL JE VERSTELD STAAN VAN JE EIGEN SCHOOL?
milieuzorg op school WIL JE VERSTELD STAAN VAN JE EIGEN SCHOOL? De MOS-begeleider komt MOS toelichten op jouw school bezorgt jouw school informatie en gratis educatief materiaal organiseert vormings- en
Nadere informatieMAATREGELEN KIEZEN 5
5 91 92 MAATREGELEN KIEZEN 5 MAATREGELEN KIEZEN Algemene regel: minder flessenwater, meer kraantjeswater minder kraantjeswater, meer regenwater 5.1 Doelstelling en afbakening Dankzij het Ecopolismodel,
Nadere informatieGeen kwaliteitsvol gezondheidsbeleid zonder leerlingenparticipatie!
> EEN PARTICIPATIEF GEZONDHEIDSBELEID Hoe leerlingen betrekken? Hoe als leerling aan de slag gaan? De Vlaamse Scholierenkoepel zet je op weg (Studiedag VLOR april 2012) Geen kwaliteitsvol gezondheidsbeleid
Nadere informatieBasisinformatie maatschappelijke opdracht
Nastreven van leergebiedoverschrijdende eindtermen Een kader om met het schoolteam aan de slag te gaan Basisinformatie maatschappelijke opdracht In dit deel wordt het wettelijk kader geschetst dat voor
Nadere informatieVAN MORELE STRESS NAAR EEN CULTUUR VAN MORELE VEERKRACHT. TETRA-Project
VAN MORELE STRESS NAAR EEN CULTUUR VAN MORELE VEERKRACHT TETRA-Project 2016-2018 MORELE STRESS Morele stress is het wrange gevoel dat je ervaart wanneer je je waarden en visie op goede zorg niet in de
Nadere informatieKwaliteitsplanning 2014
Kwaliteitsplanning 2014 Lokaal dienstencentrum De Stille Meers OCMW Middelkerke Sluisvaartstraat 17 8430 Middelkerke Voorzitter: Dirk Gilliaert Secretaris: Pierre Ryckewaert 1 Inhoudstafel 1. Evaluatie
Nadere informatieBeroepsgerichte Vorming, opleiding handel en administratie of Project Algemene Vakken
ONTBIJT OP SCHOOL De jongeren organiseren zelf een ontbijt op school. Ze bepalen hoe het ontbijt er zal uitzien en staan ook in voor de praktische organisatie. Hiervoor moeten ze een heel aantal zaken
Nadere informatieZelfreflectieformulier ondersteunend personeel
School Naam personeelslid Zelfreflectieformulier ondersteunend personeel PERSOONLIJKE STELLINGEN 1 voor ONDERSTEUNEND PERSONEEL ter voorbereiding van een FUNCTIONERINGSGESPREK 2. I Enkele richtlijnen en
Nadere informatieVan zaadje tot uitvoering: plannen zonder verrassingen
Van zaadje tot uitvoering: plannen zonder verrassingen Even scherpstellen: WAAROM DOEN WE HET? Waarom een groene speelplaats? Waarom vergroenen? Verbondenheid met de natuur Respect voor de natuur Gedragsverandering
Nadere informatieDE INFOBEURS. Afsluiten van de infobeurs. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS 1
DE INFOBEURS Jongeren die nieuw aankomen op de school hebben wellicht veel vragen over hoe het eraan toegaat op de school, of ze kunnen gaan werken, welke stageplekken tof zijn, Daarnaast zijn jongeren
Nadere informatieFUNCTIEFAMILIE 1.2 Klantenadviserend (externe klanten)
Doel van de functiefamilie Vanuit een specialisatie professioneel advies of begeleiding geven aan externe klanten deze klanten oplossingen aan te reiken of maximaal te ondersteunen in het vinden van een
Nadere informatieEen nieuw licht op afvalbeheer
Een nieuw licht op afvalbeheer DOSSIER samen > motiveren Da s proper is een initiatief van FOST Plus vzw en komt voort uit de samenwerking tussen de gewesten en de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden
Nadere informatieDe scholenovereenkomst. Gemeente en scholen engageren zich voor een duurzaam veilige schoolomgeving
De scholenovereenkomst Gemeente en scholen engageren zich voor een duurzaam veilige schoolomgeving Mobiel 21 beweegt Projecten en campagnes - Autovrije zondag - Red de stoep - Fietsvriendinnen Educatieve
Nadere informatie1. Bepalen van de prioriteiten
1 1. Bepalen van de prioriteiten Bij het bepalen van prioriteiten heeft men aandacht voor: bevestigen en borgen van wat goed gebleken is (= behoud-punten); verbetering van de vastgestelde werkpunten (=
Nadere informatieDOELSTELLINGEN LESPAKKET OVERAL DNA
DOELSTELLINGEN LESPAKKET OVERAL DNA HOE TE GEBRUIKEN Als leerkracht kun je kiezen hoe je dit lespakket gebruikt in de klas. Je kunt de verschillende delen los van elkaar gebruiken, afhankelijk van de beschikbare
Nadere informatie10/12/2015. Uit evaluaties en klachten: nog nood aan tips voor communicatie en voor mogelijke interventies nog heel wat misverstanden.
Studiedag peer-mediation 15 december 2015 Argumenten om voor een extra publicatie te zorgen Heel wat beleidsinstrumenten voor het voorkomen en aanpakken van vormen van geweld op scholen door scholen niet
Nadere informatieMAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER. Magda op school? Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
MAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER Jongeren krijgen op school, op de werkplek, in de klas met allerlei regels en afspraken te maken. Zijn de afspraken en regels duidelijk genoeg voor hen? Wat vinden
Nadere informatieDE INFOBEURS. Beroepsopleiding, werk, werkervaring, stage. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
DE INFOBEURS Jongeren die nieuw aankomen op de school hebben wellicht veel vragen over hoe het eraan toegaat op de school, of ze kunnen gaan werken, welke stageplekken tof zijn, Daarnaast zijn jongeren
Nadere informatieWORKSHOP. Type ASO TSO BSO KSO DBSO (mits afstemming vooraf)
WORKSHOP NAAM ORGANISATIE TITEL WORKSHOP Studio Globo En... Actie?! DOELGROEP Lager Onderwijs 3 e graad Secundair Onderwijs 1 e graad 2 e graad 3 e graad 4 e graad Type ASO TSO BSO KSO DBSO (mits afstemming
Nadere informatieVerantwoord omgaan met Wi-Fi en gsm-straling op school
Reflectievragen bij het schoolbeleid voor het verantwoord omgaan met moderne communicatietechnologie Rita Van Durme Departement Onderwijs en Vorming Scholen Zoeken naar manieren om kinderen en jongeren
Nadere informatieWerkdocument Montessori voor een nieuwe tijd
Werkdocument Montessori voor een nieuwe tijd 1 oktober 2013 (revisie) Versie 2.3 1e Amstelveense Montessorischool Michelina Hoogeveen, Irene Simonis, Frank Versloot Inhoudsopgave Inleiding, doelen en uitgangspunten
Nadere informatieV R A G E N K A A R T THEMA: ONDERWIJS
V R A G E N K A A R T? THEMA: ONDERWIJS THEMA: ONDERWIJS? Vragenkaart: waar staan we nu? Bepaal een score tussen 1 en 9, waarbij 1 staat voor we hebben nauwelijks samenwerking rond het thema onderwijs
Nadere informatieZelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.
Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van
Nadere informatie2 Inleiding op de hoofdstukken 3, 4 en 5 21
Vooraf 11 1 Inleiding 15 Deel I Didactiek 19 2 Inleiding op de hoofdstukken 3, 4 en 5 21 3 De Voortgangsbespreking 27 3.1 Nieuwsgierig en gul met belonen 28 3.2 Nagaan hoe het werk zelfstandig gegaan is
Nadere informatie7. Conclusies en aanbevelingen
7. Conclusies en aanbevelingen 7.1 Algemeen Op CBS Het Galjoen worden al goede initiatieven genomen om de ouderbetrokkenheid te stimuleren en te vergroten, ook al kan er nog het één en ander aan uitgebreid
Nadere informatiePersdossier ikgeeflevenaanmijnplaneet.indeklas.be 28 september 2010
Persdossier ikgeeflevenaanmijnplaneet.indeklas.be 28 september 2010 Persbericht Wat vind je in de virtuele edukit? Een dynamische website Activiteiten in detail De algemene campagne ikgeeflevenaanmijnplaneet.be
Nadere informatieVoorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender
Voorbeeldprogramma - 1 Voorbeeldprogramma Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender Hier vindt u een voorbeeldprogramma voor een werksessie/trainingsmodule communicatiekalender Factor C, met een
Nadere informatieOm de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid
Een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid Leidraad bij het stappenplan Sinds 1 september 2012 is elke school verplicht een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid te voeren. Dit
Nadere informatieOBS Koningin Beatrix JAARVERSLAG. Schooljaar 2013-2014
OBS Koningin Beatrix JAARVERSLAG Schooljaar 2013-2014 Jacqueline de Fouw Buren, 15 september 2014 Inleiding In dit verslag van obs Koningin Beatrix geef ik weer welke activiteiten zijn ondernomen in het
Nadere informatieInhoud. 1. Het wat en hoe van een beleidsplan 2. De voorbereidingen voor het schrijven van een beleidsplan 3. Het opstellen van een beleidsplan
Verwachtingen? Inhoud 1. Het wat en hoe van een beleidsplan 2. De voorbereidingen voor het schrijven van een beleidsplan 3. Het opstellen van een beleidsplan Goed om weten Niet elke club kan / wil evenveel
Nadere informatieDraaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1
Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Je hebt als groep ouders een idee van wat je rond cultuur, ouderbetrokkenheid en taalstimulering zou willen doen op de school van je kind(eren)? Dit doe
Nadere informatieGerichte acties mogelijk maken door werkdruksignalen aan de volgende vijf stuurknoppen te koppelen.
Medewerkers Leidinggevenden Wat is het: Beelden van Werkdruk is een hulpmiddel om werkdruksignalen te ordenen en een opstap te maken naar concrete acties. Doel: Gerichte acties mogelijk maken door werkdruksignalen
Nadere informatie~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27)
~ 1 ~ Functionele taalvaardigheid/ tekstgeletterdheid Eindtermen (P)AV voor 2 de graad SO 3 de graad SO 3 de jaar 3 de graad SO DBSO niveau 2 de graad DBSO niveau 3 de graad DBSO niveau 3 de jaar 3 de
Nadere informatieRonde 6. Wordt u ook pro bso-contractwerk? 1. Inleiding
Waarom is het een probleem? (= wat zijn de negatieve gevolgen van het probleem? Wat zijn de gevolgen van de beperking?) Wat zijn de oorzaken van het probleem? Hoe kan het probleem opgelost/aangepakt worden?
Nadere informatieDE INFOBEURS. School, regels, wonen, drugs, Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS 1
DE INFOBEURS Jongeren die nieuw aankomen op de school hebben wellicht veel vragen over hoe het eraan toegaat op de school, of ze kunnen gaan werken, welke stageplekken tof zijn, Daarnaast zijn jongeren
Nadere informatieEvaluatie Topondernemers groepen 8. 8 april 2015
Evaluatie Topondernemers groepen 8 8 april 2015 In april 2015 is door de kinderen van groep 8 een aantal vragen over de methodiek Topondernemers beantwoord. Gekozen is voor deze groepen omdat zij het vergelijk
Nadere informatieVoorbeeld van actieplan
Voorbeeld van actieplan Wat Wie Wanneer Ondersteuning Evaluatie Wat beogen we? Wat gaan we concreet doen? grondopties van de school realiseren door oa gebruik van voet in, projecten alle info omtrent voet
Nadere informatieInleiding bij de handreiking
Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen Inleiding bij de handreiking 2 Inleiding bij de handreiking Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen: werken met MY POD Waarom aandacht
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatieVerslag aan de Provincieraad
directie Welzijn, Gezondheid, Wonen, Jeugd en Ontwikkelingssamenwerking --- dossiernummer:. 1303265 Verslag aan de Provincieraad betreft verslaggever NOORD-ZUIDSAMENWERKING: subsidiereglement voor programma's
Nadere informatieSAMENWERKEN MET EEN SCHOOL UIT AFRIKA, AZIË OF LATIJNS-AMERIKA
ACTIEFICHE - BASIS/SECUNDAIR SAMENWERKEN MET EEN SCHOOL UIT AFRIKA, AZIË OF LATIJNS-AMERIKA VVOB Scholenbanden www.scholenbanden.be - info@scholenbanden.be Het is waar, we gaan de wereld niet spectaculair
Nadere informatieStappenplan crowdfunding
Stappenplan crowdfunding Voordat je het crowdfundingsproject online zet, is het handig om over bepaalde aspecten na te denken. Denk bijvoorbeeld aan de presentatie van het project, het doelbedrag en de
Nadere informatieZie (je) wat ik kan!?
Zie (je) wat ik kan!? Op verschillende plaatsen in deze module maken we duidelijk dat breed evalueren een manier is om zicht te krijgen op de verschillende competenties, noden en interesses van de leerlingen
Nadere informatieBijlage 6 uit het schoolreglement
Bijlage 6 uit het schoolreglement Visietekst huistaken Sint-Paulus, De Deynestraat / Rerum Novarumplein Gent Inleiding Met een visietekst willen we de fundamentele ideeën formuleren van het huistakenbeleid
Nadere informatieReactie op advies Mantelzorgondersteuning en waardering
bericht Ontwikkeling Maatschappelijke Ontwikkeling Retouradres: Postbus 10007, 8000 GA Zwolle Participatieraad Zwolle t.a.v. de heer J. van der Heiden Sassenstraat 33 8011 PB..ZWOLLE Stadskantoor Lübeckplein
Nadere informatieWerken met een richtdocument
Kwaliteitsvolle loopbaanbegeleiding Werken met een richtdocument Marc Van Gils april 2008 1 Een creatieve zoektocht naar mogelijkheden tot optimale afstemming van de doelen van de medewerker en die van
Nadere informatieONTBIJT OP SCHOOL. Voorbereiding van het ontbijt. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
ONTBIJT OP SCHOOL De jongeren organiseren zelf een ontbijt op school. Ze bepalen hoe het ontbijt er zal uitzien en staan ook in voor de praktische organisatie. Hiervoor moeten ze een heel aantal zaken
Nadere informatieHANDLEIDING PORTFOLIO GROEPSLESINSTRUCTEUR
HANDLEIDING PORTFOLIO GROEPSLESINSTRUCTEUR INFORMATIE VOOR DE CURSIST / EXAMENKANDIDAAT Stappenplan Proeve van Bekwaamheid Fit!vak Groepslesinstructeur A Verwerven competenties Theorieexamen Portfolio
Nadere informatieEEN GOEDE VOORBEREIDING IS HET HALVE WERK. Plannen en evalueren van een activiteit. Inhoud
Plannen en evalueren van een activiteit Inhoud Doelgroep Vakgebied Duur Materialen Doelen In deze les moeten de leerlingen in groep een bepaalde activiteit voorbereiden. Dit kan bijvoorbeeld het organiseren
Nadere informatieHandleiding LVS Jaarplan toevoegen: stappenplan
Handleiding LVS Jaarplan toevoegen: stappenplan Inloggen en naar LVS gaan: http://colomaplus.smartschool.be Smartschool adviseert Firefox als browser de gebruikersnaam is niet hoofdlettergevoelig, het
Nadere informatieFUNCTIEFAMILIE 5.3 Projectmanagement
Doel van de functiefamilie Leiden van projecten en/of deelprojecten de realisatie van de afgesproken projectdoelstellingen te garanderen. Context: In lijn met de overgekomen normen in termen van tijd,
Nadere informatieWORKSHOP. Type ASO TSO BSO KSO
WORKSHOP NAAM ORGANISATIE TITEL WORKSHOP STUDIO GLOBO Danke Blanke Danke DOELGROEP Lager Onderwijs 3 e graad Secundair Onderwijs 1 e graad 2 e graad 3 e graad 4 e graad Type ASO TSO BSO KSO DBSO BuSO KORTE
Nadere informatieNanotechnologie handleiding leerkracht
Nanotechnologie handleiding leerkracht Website Alle informatie over het lespakket nanotechnologie is terug te vinden op volgende website: eefysicsnanotech.weebly.com Je vindt er alle downloadbaar lesmateriaal
Nadere informatiePraktijkboek CKV onderzoek
Praktijkboek CKV onderzoek Actief onderzoekend Nieuwsgierig naar kunst Praktijkboek CKV onderzoek, edumap.nl 1 Voorblad Inhoudsopgave, totaal pagina s inclusief 1 invulschema s Stappenplan voor CKV onderzoek
Nadere informatieKinderen Van Dewindt Starter!
Kinderen Van Dewindt Starter! Handleiding voor de leerkracht 1. Wat is het? Starter! is een vakoverschrijdend, educatief simulatiespel waarin de speler een kledingwinkel opstart en beheert. Met dit spel
Nadere informatieSW-B-K1-W2 (C) Maakt een plan van aanpak. Oefenopdracht C Niveau 4 Crebo: Cohort: Geldig vanaf
SW-B-K1-W2 (C) Maakt een plan van aanpak Oefenopdracht C Niveau 4 Crebo: 23185 Cohort: Geldig vanaf 01-08-2015 Colofon * Daar waar hij staat, wordt ook zij bedoeld en omgekeerd. * Waar cliënt staat, kan
Nadere informatieVerloop. Quiz. Rollenspel. Debat. U kunt verschillende werkvormen kiezen:
Da' s proper Wat is Da s proper!? Da s proper! is een educatieve workshop voor leerlingen uit het middelbaar onderwijs. De workshop maakt hen bewust van afvalbeheer, zwerfvuil en duurzame consumptie en
Nadere informatieMontessori High School Minor
Montessori High School Minor Titel: Waterzuivering Korte beschrijving van de Minor: Het begrip duurzaamheid kom je steeds vaker tegen in de maatschappij. Bij deze minor ga je zelf een product ontwerpen
Nadere informatiePROJECTAANVRAAG WEDSTRIJDTOELAGE ECOSCHOLEN VOORBEELD
PROJECTAANVRAAG WEDSTRIJDTOELAGE ECOSCHOLEN Vul deze projectaanvraag volledig in. U kunt in deze aanvraag ook verwijzen naar bijlagen die u toevoegt. Voor een volledige projectaanvraag moet u volgende
Nadere informatieGOK-actieplan PIVA Oudenaarde 1 ste graad
1 GOK-plan PIVA Oudenaarde 1 ste graad 1. Taalvaardigheidonderwijs 1 ste graad (*) Timing: 1. Perceptie van de leerkrachten - De leerkrachten hebben op 30/03/2012 de s gegroepeerd naar belangrijkheid om
Nadere informatie6Het voorbereidingsdraaiboek
DC 6Het voorbereidingsdraaiboek In dit dc-thema vind je informatie over het voorbereiden van een evenement. Het is een soort checklist van tien aandachtspunten, om te controleren of je niets vergeten bent.
Nadere informatie1. Werken aan een degelijk en samenhangend onderwijsaanbod
Scholengemeenschap TABOR Afdelingen Sint-Maria-Aalter Aalter-Brug Aalterstraat 6 9880 Aalter 09/3740500 09/3751604 schoolsint-maria-aalter@taborscholen.be Prioriteitenplanning riteitenplanning schooljaar
Nadere informatieID bijdrage: Logo talenwebsite: wel niet
ID bijdrage: 15501 Logo talenwebsite: wel niet Indien je uitgaat van gevoelig maken voor talen en op een positieve manier omgaan met een diversiteit aan talen als invulling van talensensibilisering kan
Nadere informatieIn de media horen we dat de hervormingen starten op 1 september 2019 en jullie starten een jaar vroeger: klopt dit?
Modernisering scholengemeenschap FAQ ouders/leerlingen In de media horen we dat de hervormingen starten op 1 september 2019 en jullie starten een jaar vroeger: klopt dit? De effectieve hervormingen met
Nadere informatieSnel aan de slag. Een praktische handleiding voor beginnende gebruikers met handige screenshots. Ideaal om naast je computer te bewaren.
Snel aan de slag Een praktische handleiding voor beginnende gebruikers met handige screenshots. Ideaal om naast je computer te bewaren. Klaar voor een geweldig project een goede uitbreiding op de leerstof
Nadere informatieBekwaamheidseisen leraar primair onderwijs
Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Uit: Besluit van 16 maart 2017 tot wijziging van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel en het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel BES in verband
Nadere informatieONDERWIJS LOOPBAAN BEGELEIDING, DE WEG NAAR VERRIJKEND ONDERWIJS
ONDERWIJS LOOPBAAN BEGELEIDING, DE WEG NAAR VERRIJKEND ONDERWIJS HGW-studiedag Antwerpen 11-9-2014 Vera Van Heule, Patricia De Backer, Valérie de Smet Oorsprong en toekomst Motivatie: 2011 onvrede met
Nadere informatieVAKGROEP. Schooljaar 2014-2015, 2015-2016, 2016-2017
VAKGROEP. Schooljaar 2014-2015, 2015-2016, 2016-2017 SAMENSTELLING VAN DE VAKGROEP KEUZE WERKPUNTEN BESLISSINGEN VAN DE VAKGROEP PLANNING VERGADERINGEN 2014-2015 PLANNING VERGADERINGEN 2015-2016 PLANNING
Nadere informatieChecklist afsprakenkader en actieplan Brede School in Brussel
Checklist afsprakenkader en actieplan Brede School in Brussel De 'Checklist voor afsprakenkader en actieplan Brede School is een instrument om Brede Schoolcoördinatoren en hun partners te ondersteunen
Nadere informatieDraaiboek voor een gastles
Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een
Nadere informatieGA MEE OP WERELDREIS! WELKE ROUTE KIEZEN JULLIE?
Kleur Bekennen - Studio Globo - Djapo GA MEE OP WERELDREIS! WELKE ROUTE KIEZEN JULLIE? WERELDBURGERSCHAP IN DE VALIES VAN JOUW LAGERE SCHOOL! Oorlog in Syrië, vluchtelingen op de Middellandse Zee, klimaatonderhandelingen
Nadere informatieWAAROM ETEN WE WAT WE ETEN? EINDTERMEN EN LEERPLANNEN
WAAROM ETEN WE WAT WE ETEN? EINDTERMEN EN LEERPLANNEN Vakgebonden eindtermen A Vrij gesubsidieerd onderwijs VVKSO Leerplan 3 e graad secundair onderwijs AV Nederlands ASO/TSO/KSO LICAP- Brussel D/2006/0279/008
Nadere informatieSTAPPENPLAN IN 5 STAPPEN NAAR W&T GESTRUCTUREERD OP SCHOOL
STAPPENPLAN IN 5 STAPPEN NAAR W&T GESTRUCTUREERD OP SCHOOL WORSTEL JIJ OOK MET DE VRAAG HOE JE HET BESTE WETENSCHAP & TECHNIEK KUNT IMPLEMENTEREN OP SCHOOL? HET HOEFT NIET MOEILIJK TE ZIJN! VAN INCIDENTELE
Nadere informatieChecklist Onderwijsloopbaanbegeleiding in onze school
Checklist Onderwijsloopbaanbegeleiding in onze school Voor elk van de onderdelen van keuzebegeleiding zijn er aandachtspunten geclusterd. Deze kunnen zeker niet allemaal gerealiseerd worden en moeten vooral
Nadere informatieStappenplan voor Brede Schoolcoördinatoren Het proces van een Brede School: van evaluatie tot afsprakenkader & actieplan
Stappenplan voor Brede Schoolcoördinatoren Het proces van een Brede School: van evaluatie tot afsprakenkader & actieplan Van evaluatie Evaluatie op actieniveau Wanneer? Heel het jaar door, op de momenten
Nadere informatieAchtergrond:uitgangspunt 11/20/2012. ENW-project Professionaliseringspakket voor ELO s in het secundair onderwijs
1 ENW-project Professionaliseringspakket voor ELO s in het secundair onderwijs Prof. dr. T. Schellens Leen Casier Veerle Lagaert Prof. dr. B. De Wever Prof. dr. M. Valcke 2 ENW-project Professionaliseringspakket
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode In kolom 1 vind je 68 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep mode. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke items je reeds
Nadere informatie1 Doe jij ook mee?! Team in beweging - Nu beslissen Steunpunt Diversiteit & Leren
Nu beslissen De motieven om te starten met leerlingenparticipatie kunnen zeer uiteenlopend zijn, alsook de wijze waarop je dit in de klas of de school invoert. Ondanks de bereidheid, de openheid en de
Nadere informatieOPEN SPACE TECHNIEK: 6 WERKGROEPEN. WEERGAVE VAN DE FLAPPEN
OPEN SPACE TECHNIEK: 6 WERKGROEPEN. WEERGAVE VAN DE FLAPPEN Hoe wordt de participatie, de inbreng van leerlingen zelf vorm gegeven? Vraag van het Stimuleringsfonds Brede School Antwerpen Basis: - Verkiezing
Nadere informatieEINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum. A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010
EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum Derde graad LO A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010 Lichamelijke opvoeding Motorische competenties 1.1 De motorische basisbewegingen
Nadere informatieINVOEREN VAN MAATREGELEN
INVOEREN VAN MAATREGELEN 6 79 80 INVOEREN VAN MAATREGELEN 6 INVOEREN VAN MAATREGELEN 6.1 Doelstelling en afbakening De invoering van de maatregelen levert energiewinst op. Belangrijk is de maatregelen
Nadere informatie21ste-eeuwse vaardigheden:
INLEIDING 21ste-eeuwse vaardigheden Het helpen ontwikkelen van 21ste-eeuwse vaardigheden bij studenten vraagt het nodige van docenten. Zowel qua werkvormen als begeleiding. In hoeverre neem je een voorbeeldrol
Nadere informatieNr. HANDLEIDING PORTFOLIO GROEPSLESDOCENT INFORMATIE VOOR DE CURSIST / EXAMENKANDIDAAT
Nr. HANDLEIDING PORTFOLIO GROEPSLESDOCENT INFORMATIE VOOR DE CURSIST / EXAMENKANDIDAAT Stappenplan Proeve van Bekwaamheid Fit!vak Groepslesdocent Portfolio Groepslesdocent Fit!vak Deelopdrachten 1: Het
Nadere informatieCompetentietest. Hoe werkt de test?
Competentietest Dit is een test die jou en de andere militanten in je bedrijf kan helpen om vrij eenvoudig en snel na te gaan hoe ver competentiemanagement in je eigen bedrijf ontwikkeld en/of ingevoerd
Nadere informatieWERK AAN DE WINKEL Hoe vind je een job?
Hoe vind je een job? Inhoud Doelgroep Vakgebied Duur Materialen Doelen De leerlingen exploreren de verschillende manieren om aan een baan te geraken. Ze vertrekken van hun eigen ervaringen, interviewen
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep geschiedenis/esthetica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.
Nadere informatieChecklist Gesprek voeren 2F - handleiding
Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de
Nadere informatieBeoordeling: Het belangrijkste is altijd je argumentatie. Denk ook aan bronvermelding. Daarnaast let je op je Nederlandse spelling en vormgeving.
Periode 1 & 2 Leerjaar: 3 Vak: Economie : In de eerste twee periodes van het 3 e studiejaar ga je tijdens het vak economie bezig met het organiseren van een relatie dag voor jou stagebedrijf. Het doel,
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands In kolom 1 vind je 66 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep Nederlands. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan met
Nadere informatieBeïnvloeding Samen sta je sterker
Beïnvloeding Samen sta je sterker Aan de slag Om uw doel te bereiken, moet u gericht aan de slag gaan. Het volgende stappenplan kan u hierbij helpen. 1. Analyseer het probleem en bepaal uw doel Als u een
Nadere informatieschool! word Maak van je school een energiebewuste school schooljaar 2013-2014 Exclusief voor Oost-Vlaamse MOS-scholen van het basisonderwijs
word schooljaar 2013-2014 school! Maak van je school een energiebewuste school Exclusief voor Oost-Vlaamse MOS-scholen van het basisonderwijs V.U. P. Hertog, gedeputeerde, p.a. Gouvernementstraat 1, 9000
Nadere informatiePROJECTFORMULIER PIMP JE SPEELPLAATS 2.0
PROJECTFORMULIER PIMP JE SPEELPLAATS 2.0 Cera, GoodPlanet, KBC, Klasse, ANB en MOS geven ondersteuning aan scholen om via een doordachte visie de speelplaats boeiender en natuurrijker te maken. Het welbevinden
Nadere informatieLesbrief: ff offline Thema: Waar ga ik heen?
Lesbrief: ff offline Thema: Waar ga ik heen? Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Tegenwoordig kunnen we haast niet meer zonder computer. Bijna alles wat je doet,
Nadere informatie