BRANDWONDEN. Organisatie brandwondenzorg. Indeling van de les. Categorieën. Inleiding Diagnostiek en behandeling

Transcriptie

1 BRANDWONDEN Heleen Westra IC Verpleegkundige Brandwondencentrum Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk Indeling van de les Inleiding Diagnostiek en behandeling Eerste hulp en opvang Inhalatietrauma Shock en infusie therapie Organisatie brandwondenzorg Brandwondencentrum Beverwijk Brandwondencentrum Groningen Brandwondencentrum Rotterdam Nederlandse Brandwondenstichting Euro Skin Bank - Nederlandse Huidbank Categorieën Heet water verbranding Vlam verbranding Chemische verbranding Chemische verbranding Elektriciteit verbranding Bijzondere ziektebeelden Trauma met huiddefecten 1

2 Bijzondere ziektebeelden Ontstaan van grote huidlaesies door: - Toxische Epidermale Necrolyse - Necrotiserende fasciitis Eerstegraads verbranding Alleen erytheem Geringe oedeem Geen echte wond maar ontstekingsreactie Kan erg pijnlijk zijn Koeling Pijnbestrijding Tweedegraads brandwond Pijnlijk Blaarvorming Glanzend rood, roze Sensibiliteit niet gestoord Capillaire refill + Derdegraads brandwond Niet pijnlijk Wit, beige of bruin Stug, leerachtig Capillaire refill - Operatieve behandeling Littekens Vierdegraads brandwond Verkoling Zwart Huid subcutis pezen en spieren Huid, subcutis, pezen en spieren Vaak amputatie 2

3 Bepalen diepte brandwond Is en blijft zeer moeilijk Luister naar de patiënt Veel ervaring nodig Goed kijken en voelen 5 punts anamnese 1 Waardoor? 2 Hoe heet? 3 Hoe veel? 4 Hoe lang? 5 Maatregelen? 1 Blaren 2 Wondaspect 3 Soepelheid 4 Capillaire refill 5 Pijn 5 punts diagnose Beoordeling volwassene Beoordeling kind 3

4 Getal van Baux Leeftijd van de patiënt + % brandwonden = 100 Wondbehandeling Definitie: Voorkomen van wondcomplicaties en optimaliseren van de wondgenezing Vormen van wondbehandeling Gesloten geen uitdroging minder kans op infectie pijnverlagend Half open bij uitgebreide brandwond of infectie verzacht de pijn nadeel wondbeslag Open Behandeling tweedegraads brandwond Gesloten -Blaren Afhankelijk van Diepte : -Hydrofiberverband -Schuimverband Half open -Anti bacteriële zalven en crèmes -Eventueel secundaire OK Behandeling derdegraads brandwond Primaire operatie <5 dagen bij uitgebreide diepe verbrandingen Secundaire operatie mengverbrandingen Operatieve behandeling Operatietechniek Tangentiële excisie Avulsie Versajet Transplantatietechniek Meshgraft Meek Wall 4

5 Pijnlijk Veel wondvocht Donorsite Eerste hulp bij brandwonden Behandeling: -calciumalginaat -folie -schuimverband -Flammazine Eerste hulp Plaats ongeval Stop de verbranding Koel de wond Lauw water 5-10 min bij thermisch letsel 45 min bij chemisch letsel Wonden afdekken Cave onderkoeling!! Overzicht omtrent oorzaak omstandigheden bijkomend letsel Behandeling Koelen!! Zuurstof Infuus Levensbedreigende letsels kunnen gemist worden, omdat het indrukwekkende uiterlijk van de brandwond alle aandacht trekt. A Airway B Breathing C Circulation D Disability E Exposure Primary survey luchtweg vrijmaken stabilisatie C W K ademhaling en ventilatie stoppen van bloedingen neurologische toestand ontkleden/omgeving 5

6 Primary survey F Fluid infusie/urineproductie G Get lab bewaking/medicatie H History A M P L E Secundary survey Brandwonden -diepte en aspect TVLO -regel van 9 en handpalm Oorzaak en omgeving Overig letsel Herbeoordeling 1 Adequate vloeistof resuscitatie? Respiratoire insufficiëntie luchtwegbeschadiging afsnoerende brandwond Voortdurend herbeoordelen!! Algemene Maatregelen Verbranding aan hoofd/hals, inademing rook, giftige gassen, vuur of stoom: rechtop laten zitten! Vastzittende kleding, kunststof, bitumen en dergelijke niet verwijderen, knellende kleding wel. Verwijder sieraden bij (dreigende) afknelling. Dek de wond af met schone doeken. Niets op de wond smeren. Hooghouden van de brandwond. Cave Circulaire verbranding van ledematen!! Ledematen hoogleggen beperkt de zwelling en doorbloedingsstoornissen. Indien nodig escharotomie! Chemische Verbranding. Denk aan eigen bescherming. Spoelen met lauw water: 45 minuten. Verwijder besmette en dreigende afknellende kleding. Achterhaal de aard van het agens. Meteen doorverwijzen naar het ziekenhuis. 6

7 Elektrische verbranding Denk aan eigen veiligheid. Schakel de stroom uit. Cave hart- en ademstilstand. Dek de wond af. Meteen door verwijzen naar het ziekenhuis. Samenvatting Volg de EMSB principes van : Eerste onderzoek corrigeer levensbedreigende condities Respiratoire insufficiëntie luchtwegbeschadiging afsnoerende brandwond Adequate vloeistof resuscitatie? Voortdurend herbeoordelen! Anamnese / systematisch onderzoek Overplaatsing / definitieve behandeling Verwijzingscriteria naar brandwondencentra TVLO>10% bij volwassenen TVLO>5% bij kinderen en bejaarden Diepe brandwonden>5% TVLO Diepe brandwonden in functionele gebieden Elektrische of chemische verbrandingen Inhalatietrauma Nevenletsel of pre-existente afwijkingen Criteria bij transport naar brandwondencentra Plaatsingsmogelijkheid Maatregelen voor transport -rechtopzittend bij hals/nek verbranding en inhalatietrauma - zuurstof geven -startsnelheid en samenstelling infuus -blaascatheter bij infusie en verbranding genitaliën -pijnbestrijding Stabilisatie en documentatie Inhalatietrauma Als gevolg van de bij de brand ontstane hitte, rook en giftige dampen. Beschadiging treedt acuut op maar de gevolgen zijn veelal pas na 48 uur merkbaar. 7

8 Diagnostiek inhalatietrauma Luister naar het verhaal van de patiënt Omgevingsfactoren brand in afgesloten ruimte als huis, boot, auto brand met explosie van benzine en gas Bevestiging diagnose alleen door bronchoscopie en een COHb- bepaling!! Symptomen inhalatie Aangezichts- en hals- /nekverbrandingen Verbrande/verschroeide neusharen Schorre stem/heesheid Inspiratoire stridor Koolstofdeeltjes in speeksel Roet, zwelling, roodheid mond/keelholte Inhalatietrauma / CoHb Bij iedere brand in een afgesloten ruimte daalt het O2 gehalte en komt koolmonoxide(co) vrij CO verdringt O2 van het Hb waardoor zeer snel hypoxie ontstaat Slachtoffers sterven dus aan een intoxicatie en meestal niet aan hun brandwonden!! Inhalatietrauma COHb % 0-10 afname inspanningstolerantie hoofdpijn, dyspnoe toename hoofdpijn, dyspnoe, onrust en concentratieproblemen ernstige hoofdpijn, duizelig en visusklachten verward collaps, convulsies >60 dood Luchtwegpathologie Hittetrauma Rook-gasinhalatie Circulaire verbranding 8

9 Hittetrauma Boven de larynx Oedeem Luchtwegobstructie Verlies beschermende werking slijmvlies Rook-gasinhalatie Onder de larynx Vasthechten roetdeeltjes aan slijmvlies daardoor chemische beschadiging Ontstekingsreacties met verhoogde slijmsecretie Bronchospasmen Behandeling inhalatietrauma Hittetrauma O2 toediening frequente beoordeling vroege intubatie i Rook-gasinhalatie O2 toediening intubatie behandelen bronchospasme Circulaire thorax-/halsverbranding Thorax wordt een pantser Afname ademexcursie Shock en infuustherapie Behandeling: Escharotomie van thorax en hals 9

10 Bij een ernstige verbranding: > 20 % TVLO 2e en 3e graads kan een patiënt binnen enkele uren in shock raken Brandwondenshock Tekort aan circulerend volume door verhoogde doorlaatbaarheid van capillaire vaatwand voor plasma-eiwitten Verplaatsing van vocht en eiwit naar interstitiële ruimte manifesteert zich in de eerste 48 uur als massaal oedeem Ideale vochtresuscitatie Laagst mogelijke hoeveelheid vocht suppleren om: Circulatie te ondersteunen Oedeem te beperken Vaststellen van vochtbehoefte Uitgebreidheid van de verbranding Regel van 9 Gewicht van de patient Formule gebruiken voor de berekening Berekening van vocht begint vanaf de tijd van verbranding NIET vanaf de tijd van presentatie Volwassenen:eerste 24 uur 4 ml ringerlactaat of NaCL 0,9% X gewicht(kg) X % verbranding in 24 uur 10

11 Kinderen:eerste 24 uur 4 ml Ringerlactaat of NaCL 0,9% X gewicht(kg) X % verbranding in 24 uur PLUS onderhoudsinfuus met Glucose/NaCl Geef de HELFT van de berekende hoeveelheid infusie in de eerste 8 uur & de resterende HELFT in de volgende 16 uur Bewaken vochtresuscitatie o Urineproductie Volwassenen 0.5 ml/kg/uur Kinderen 1.0 ml/kg/uur o Blaascatheter is noodzakelijk o Bij onvoldoende urineproduktie: Geef extra vocht o Bewaken parameters VPLK. CONTROLES Urineproductie 0.5 tot 1ml/kg lich.gew. per uur HF<120 min RR>100 systolisch. O2 saturatie> 90% Bewustzijn/comaschaal AF< 22 min Temperatuur<38.5 Functie maagdarmkanaal Vervolg shock beleid Laboratoriumbepalingen bij binnenkomst en à 6 uur Vanaf 12 uur postburn, indien geen maagretentie: start sondevoeding Start colloïdalen Extra vocht is nodig bij: Kinderen Inhalatietrauma Elektriciteitsletsel Elektriciteitsletsel Uitgestelde vochtresuscitatie Dehydratie Brandweerlieden Geïntoxiceerde patienten 11

12 Overleven Beoordeling bij eerste opvang Resuscitatie Overplaatsing Enkele sites