1. Onderzoek geloofsbrieven/beëdiging van de heer H. Koot Notulen van de vergaderingen van 19 en 26 juni Ingekomen stukken...

Transcriptie

1 PUNTEN VAN BEHANDELING:... BLZ. 1. Onderzoek geloofsbrieven/beëdiging van de heer H. Koot Notulen van de vergaderingen van 19 en 26 juni Ingekomen stukken Regeling van werkzaamheden Aangaan samenwerkingsovereenkomst over de huisartszorg Ondertekening Intentieverklaring m.b.t. het Plan van Aanpak/ Regioprogramma West- Groningen POP Regioprogramma Oost-Groningen POP Regioprogramma Centraal Groningen Benoeming lid in de Klachtencommissie en in de Klankbordgroep Informatievoorziening Statenleden Stand van zaken m.b.t. invoering dualisme Initiatiefvoorstel fractie GroenLinks en D66 over Duurzame energie Nota Actieplan Culturele Infrastructuur Stad Groningen Huis van de Groninger Cultuur Verstrekking achtergestelde lening aan Groninger Monumenten Fonds Reactie en Actieplan n.a.v. Beleidsonderzoek Natuur en Landschap Beleidsnotitie Landbouw Initiatiefvoorstel PvdA-fractie over Ecologisering van de melkveehouderij Aanwijzen van een accountant Bestuursacademie Noord-Nederland (BANN) Voorstel vreemd aan de orde van de fractie van de PvdA over Kabinetsvoornemen tot bezuiniging op WIW- en ID-banen Mondelinge vragen (kalender SNN)...93

2 Reactie op de Miljoenennota; voorstel vreemd aan de orde door de heer P.M. de Bruijne (PvdA)....33

3 Onderzoek geloofsbrieven/beëdiging van de heer H. Koot Voorzitter: de heer J.G.M. Alders, Commissaris der Koningin Griffier: de heer H.J. Bolding, griffier der staten. Aanwezig zijn 52 leden, te weten: J.H. Bakker (PvdA), R.H. van Biessum (GroenLinks), H. Bleker (CDA), H.H.J. Boer (PvdA), J.R.A. Boertjens (VVD), mevrouw J.W.F. Boon-Themmen (VVD), mevrouw A.F. Bos (GroenLinks), M. Boumans (VVD), P.M. de Bruijne (PvdA), M.A.E. Calon (PvdA), A.A. van Dam (CDA), mevrouw C.A. Devere (PvdA), J.J. Dijkstra (PvdA), mevrouw A.M.K.D. Folkerts (GroenLinks), J.C. Gerritsen (PvdA), mevrouw F.Q. Gräper-van Koolwijk (D66), W. Haasken (VVD), H. Hemmes (SP), D.A. Hollenga (CDA), M.J. Jager (CDA), mevrouw R.G. Jansen (PvdA), F.C.A. Jaspers (PvdA), F.B. van Kammen (VVD), mevrouw N.W.M. Klein Bleumink (PvdA), J.W. Kok (PvdA), B. Kolk (PvdA), J.L.H. Köller (PvdA), H. Koot (D66), E.J. Luitjens (VVD), A. Maarsingh (CDA), J.J. van Mannekes (PvdA), L.A. Meijndert (CDA), T.A. Musschenga (CDA), R.C.E. Neef (VVD), mevrouw G.R. Peetoom (CDA), W. van der Ploeg (GroenLinks), J. Roggema (GPV), R.A.C. Slager (GPV), mevrouw G.A. Smit-Slim (VVD), H.J.B. Spoeltman (PvdA), H. Staghouwer (GPV), mevrouw A.M.C. Stevens (GroenLinks), P.R.A. Terpstra (VVD), P.G. de Vey Mestdagh (D66), mevrouw C. Visscher-Meijst (GPV), mevrouw A. Vlietstra-van Goor (CDA), mevrouw A.A. Waal-van Seijen (VVD), J. Warris (RPF/SGP), N.R. Werkman (CDA), mevrouw J. Westers-Borgesius (VVD), mevrouw A.C.M. de Winter-Wijffels (CDA), mevrouw Wortelboer (PvdA). Afwezig met kennisgeving zijn de leden: K. Jongstra (PvdA), H.C. Moll (GroenLinks), mevrouw C. Sciacca- Noordhuis (SP). De VOORZITTER: De vergadering van Provinciale Staten is geopend. Berichten van verhindering zijn binnengekomen van de heren Jongstra en Moll. De heer Bleker zal iets later in ons midden verkeren. 1. Onderzoek geloofsbrieven/beëdiging van de heer H. Koot. De VOORZITTER: Dat deze twee zaken in een keer op de agenda kunnen staan is het gevolg van het feit dat artikel V 12 van de Kieswet is gewijzigd. Dit artikel luidt nu: "De beslissing betreffende toelating van de tot lid van Provinciale Staten onderscheiden van de gemeenteraad benoemden, wordt onverwijld genomen." Vroeger werden in een vergadering de geloofsbrieven onderzocht en vond in de volgende vergadering de beëdiging plaats. Dit is door de wijziging van de Kieswet nu dus teruggebracht tot één vergadering. Wij krijgen dus nu eerst het onderzoek van de geloofsbrieven. Nadat deze zijn goedbevonden en getekend, kan ogenblikkelijk de beëdiging plaatsvinden. Als eerste moeten nu de geloofsbrieven van de heer H. Koot worden onderzocht. Ik verzoek de leden Meijndert, mevrouw Westers en Dijkstra de taak op zich te nemen de geloofsbrieven voor ons te onderzoeken en de werkzaamheden ogenblikkelijk aan te vangen. De commissie voor het onderzoek van de geloofsbrieven begint haar werkzaamheden. De heer MEIJNDERT: Voorzitter! De commissie heeft de geloofsbrieven van de heer Koot onderzocht. Zij heeft de geloofsbrieven in orde bevonden en wij stellen de Staten voor de heer Koot toe te laten tot de Staten. 1

4 Onderzoek geloofsbrieven/beëdiging van de heer H. Koot Notulen van de vergaderingen van 19 en 26 juni 2002 Ingekomen stukken De VOORZITTER: Ik neem aan dat u daarmee kunt instemmen. Ik constateer dat dit het geval is. Zonder beraadslaging of stemming wordt aldus besloten. De VOORZITTER: Dan zullen wij het besluit tekenen. De voorzitter tekent het besluit. De VOORZITTER: Ik stel vast dat het besluit inmiddels ook is getekend. Voordat wij tot de beëdiging kunnen overgaan, schrijft de wet ons voor dat de betrokkene met het besluit bekend moet worden gemaakt. Ik verzoek de heer Koot binnen te leiden. Meneer Koot, ik kan u meedelen dat Provinciale Staten van Groningen zojuist het besluit hebben genomen om u toe te laten als lid van Provinciale Staten. Ik moet u, voordat ik u kan beëdigen, daarvan in kennis stellen. Dat doe ik via de overhandiging van deze brief. Alstublieft. De heer Koot legt in handen van de voorzitter de bij de wet gevorderde beloften af. De VOORZITTER: Dan mag ik nu feliciteren met uw lidmaatschap van Provinciale Staten. De vergadering is geschorst. U kunt de heer Koot welkom heten. De vergadering wordt geschorst van 9.42 uur tot 9.46 uur. De VOORZITTER: Ik heropen de vergadering. 2. Notulen van de vergaderingen van 19 en 26 juni Zonder beraadslaging of stemming worden de notulen vastgesteld. 3. Ingekomen stukken. I Voorgesteld wordt de volgende stukken voor kennisgeving aan te nemen a. Brief van de heer H. Bos, Musselkanaal inzake de bouwvergunning voor uitbreiding van pand Schoolkade 152 te Musselkanaal, met het voorstel het College te machtigen om eventueel nog volgende correspondentie hierover af te doen; b. Brief van de projectleider van Regio Groningen-Assen 2030 van 15 april 2002, waarbij de rekening 2001 van het Regiofonds wordt toegezonden; e. Advies 'Groene diensten: van ondersteunen naar ondernemen' van de Raad voor het Landelijk Gebied, met een toelichting van de afdeling RRN; d. Advies over het Tweede Structuurschema Groene Ruimte, deel 1 van de Raad voor het Landelijk Gebied; d.1. Brief van W. Tjoelker te Opende van 29 juli 2002 inzake het voornemen van de gemeente Grootegast om aan de Scheiding te Opende een bedrijventerrein te ontwikkelen, onder verwijzing naar het antwoord van het College. Zonder beraadslaging of stemming wordt aldus besloten. II Voorgesteld wordt de volgende stukken in handen te stellen van Gedeputeerde Staten ter afdoening: 2

5 Ingekomen stukken Regeling van werkzaamheden e. Brief van R.G.I. Perk te Zevenhuizen van 4 juli 2002 met bezwaar tegen besluit EHSbegrenzing Zuidelijk Westerkwartier, met het voorstel de reactie te verwerken in de op te stellen nota Reacties en Commentaar op het ontwerpbesluit begrenzing EHS; f. Brief van mevrouw N.E. Tonckens-Nanninga te Rolde van 14 augustus 2002 betreffende aansprakelijkstelling voor ongeval op brug bij sluis te Lauwersoog. Zonder beraadslaging of stemming wordt aldus besloten. III "Informatie uit GS". Voorgesteld wordt de volgende stukken voor kennisgeving aan te nemen: g. Brief van het College van 24 juni 2002 nr a/25/A.15, RMA, gericht aan de leden van de statencommissies MVV en RWG betreffende het Derde programma NME; h. Brief van het College van 16 juli 2002, nr , CB, betreffende de stand van zaken m.b.t. de Zuiderzeelijn. De VOORZITTER: U heeft hierover in mijn brief over de procedure gelezen dat deze laatste brief ook door het Presidium naar de commissie is verwezen. Deze staat rechtstreeks geagendeerd op de agenda en kan dus hier worden behandeld als u dat wilt. Zonder beraadslaging of stemming wordt aldus besloten. IV Voorgesteld wordt het volgende stuk te betrekken bij agendapunt 14: i. Brief van het College van september nr , IWW, betreffende wijziging van de voordracht over het Groninger Monumenten Fonds. De VOORZITTER: Dit is oorspronkelijk punt 14, want ik kom dadelijk op de agenda terug. Zonder beraadslaging of stemming wordt aldus besloten. 4. Regeling van werkzaamheden. De VOORZITTER: Er doet zich inmiddels een groot aantal ontwikkelingen voor. Wij zullen proberen te bezien of wij er nog uitkomen, want op grond van de meest recente informatie hadden wij u een herziene agenda voorgelegd, waarvan ik u dadelijk kan zeggen dat die alweer heel anders is dan u dacht, ik ook namelijk. Dit begint met de vaststelling dat ik voor de vergadering ben benaderd door mevrouw Bos met het verzoek om Reactie en Actieplan naar aanleiding van het Beleidsonderzoek Natuur en Landschap van de B-lijst naar de A-lijst te verplaatsen. Op de tweede plaats heeft mevrouw Gräper mij benaderd met het verzoek het Huis van de Groninger cultuur, die ook op B-lijst voorkwam, te verplaatsen naar de A-lijst. Toen wij alles nakeken, bleek dat wij per abuis het voorstel Aangaan samenwerkingsovereenkomst over de huisartsenzorg op de A-lijst hadden geplaatst, ondanks het advies van de commissie het op de B-lijst te plaatsen. Achteraf gezien hadden wij daarin gelijk, want nu wij voorstellen het naar B-lijst te verplaatsen, hebben twee leden uwer, mevrouw Folkerts en mevrouw Gräper mij inmiddels laten weten toch van mening te zijn dat het op de A-lijst thuishoort. U kent de procedure. Ik maak dadelijk nog enkele opmerkingen over de tijdsbesteding van vandaag, om het zo maar eens te zeggen. U heeft allen ontvangen het voorstel van de PvdA-fractie, van de heer De Bruijne, over het kabinetsvoornemen tot bezuiniging op de Melkertbanen. Daarover heeft u hedenochtend reeds een brief op uw tafel aangetroffen over de gevolgen daarvan, inclusief de verzamelcirculaire zoals deze door de 3

6 Regeling van werkzaamheden minister aan de gemeenten is toegezonden en waarin aandacht wordt besteed aan dit punt. Mag ik ervan uitgaan dat u ermee kunt instemmen dat dit punt aan onze agenda wordt toegevoegd? Ik constateer dat dit het geval is. Dan is mij inmiddels duidelijk dat de heer De Bruijne nog een voorstel heeft bij de regeling der werkzaamheden. De heer DE BRUIJNE: Voorzitter! Wat ons betreft zouden de punten 14 en 19 naar de B-lijst mogen. Als wij toch wat kunnen wisselen, is dat misschien ook wel zo efficiënt in de vergaderorde. Ik doel op de uitgereikte agenda. De VOORZITTER: U doelt dus op Verstrekking achtergestelde lening van aan de NV Groninger Monumentenfonds en Bestuursacademie Noord-Nederland. De heer DE BRUIJNE: Ja. Ons voorstel is om die naar de B-lijst over te hevelen. De VOORZITTER: Kan punt 14, Verstrekking achtergestelde lening van aan de NV Groninger Monumentenfonds naar de B-lijst? Ik constateer dat dit het geval is. Dus onderwerp 14 komt bij de B-lijst in stemming. Dan is het voorstel om punt 19: Bestuursacademie Noord-Nederland, ook naar de B-lijst te verplaatsen. Kan daarmee worden ingestemd? Ik constateer dat dit het geval is. De heer TERPSTRA: Voorzitter! Ik wens even overleg met mijn fractie over punt 19. De VOORZITTER: Dan wacht ik even. De heer TERPSTRA: Voorzitter! Na ampele overweging willen wij punt 19 graag op de A-lijst houden. De VOORZITTER: Oké. Die blijft gehandhaafd. De heer DE BRUIJNE: Voorzitter! Mijn fractie zou graag als eerstvolgende punt aan de orde hebben de gisteren verschenen Miljoenennota, teneinde in de gelegenheid te zijn enige reactie te geven, met name op de consequenties van de punten daarin zoals die zich aftekenen voor het Noorden. Ik verzoek u de Staten in de gelegenheid te stellen om op de Miljoenennota van gisteren, als eerstvolgende punt op de agenda te reageren. De VOORZITTER: Ik neem aan dat dit na behandeling van de B-lijst zou zijn? Ik bekijk wat de reactie daarop is. Mevrouw BOS: Voorzitter! Wij hebben ons daarop niet voorbereid. Gisteravond waren wij nog hard bezig met de voorbereidingen voor deze vergadering, dus ik wil graag dat wij het na de pauze doen. Dan hebben wij nog even de gelegenheid om te overleggen. De heer TERPSTRA: Voorzitter! Ik vind het op zichzelf een goed idee direct signalen af te geven. Op zichzelf lijkt het mij prima om daarover te spreken. Alleen is de tijdsperiode wel erg kort, in die zin dat dit betekent dat wij moeten afwegen tussen losse flodders of een gedegen mening. Daartussen hangt het. De heer SLAGER: Voorzitter! Mijn fractie heeft zich gisteren ook met de statenvergadering van vandaag 4

7 Regeling van werkzaamheden beziggehouden. Ik heb nog niets van Troonrede en Miljoenennota tot mij kunnen nemen. Ik heb er dus geen enkele behoefte aan om daarover vandaag te spreken. Ik wil wel over bepaalde zaken mijn mening geven, maar dan is het nergens op gebaseerd, en dat doe ik over het algemeen niet. Dus ik heb er geen behoefte aan. De heer HOLLENGA: Voorzitter! Mijn fractie heeft er op zich geen behoefte aan, maar als partijen op dit moment bij meerderheid in de Staten besluiten een reactie te willen geven op de Miljoenennota, dan vind ik dat daarvoor de ruimte moet zijn. Mevrouw GRÄPER-VAN KOOLWIJK: Voorzitter! Ik sluit mij graag aan bij de opmerkingen door de Slager van de GPV-fractie. Ook wij hebben ons druk bezig gehouden met de voorbereidingen van vandaag. Ik heb de Troonrede gehoord, maar ik heb voor de rest niets gelezen en ik heb inmiddels uit de flodders die ik gehoord heb begrepen dat de Troonrede niet allesomvattend is geweest. Ik geef er de voorkeur aan dat wij dergelijke zaken allemaal meenemen in de algemene beschouwingen, waarin deze algemene politieke lijn ook veel meer thuishoort. De heer DE BRUIJNE: Voorzitter! Ik ben van mening dat het, als wij op weg zijn naar dualisme in deze Staten, van buitengewoon belang is dat men als Staten kan reageren op te actualiteit. Het betreft hier geen onbelangrijke actualiteit. In die zin meen ik dat de kans, ook richting College, en wellicht ook in vragende zin, te reageren op een aantal consequenties voor het Noorden van de gisteren gepresenteerde plannen, een kans is die wij deze ochtend moeten benutten. Zeker wanneer wij het voorstel van mevrouw Bos volgen, waarbij er in de middagpauze nog enige gelegenheid is voor wat voorbereiding, kan ik mij niet voorstellen dat fracties hiertoe niet in staat zouden zijn. Anders is het wellicht buitengewoon informatief om naar anderen te luisteren. De heer SLAGER: Voorzitter! Wij zijn natuurlijk bezig met actuele zaken. Ik zou het bijzonder fraai hebben gevonden als de fractie van de PvdA dit even had aangekondigd en ons bijvoorbeeld gisteravond had opgebeld met de mededeling dat hierover zou worden gesproken, dan hadden wij ons daarop kunnen voorbereiden. Nu kan dit niet, en ik heb er weinig behoefte aan om de mening van de PvdA-fractie over dit punt te horen, terwijl ik zelf van de zaken geen kennis heb kunnen nemen. Dus ik heb er nog steeds geen behoefte aan. De VOORZITTER: De heer De Bruijne doet het voorstel. Ik begrijp van de heer Hollenga dat hij zich er niet tegen zal verzetten als het voorstel wordt gedaan. Zo vat ik zijn woorden samen. De heer TERPSTRA: Voorzitter! Ik zal mij er niet tegen verzetten en proberen wat losse flodders te bedenken. Mevrouw GRÄPER-VAN KOOLWIJK: Voorzitter! Ik dring er wel op aan het voorstel van mevrouw Bos te volgen, zodat wij in elk geval iets meer ruimte hebben om die losse flodders voor te bereiden. De VOORZITTER: Het lijkt mij inderdaad dat dit redelijkerwijze direct na de middagpauze aan de agenda zal worden toegevoegd en niet ogenblikkelijk. De heer TERPSTRA: Ik neem aan dat het Seniorenconvent dan even op een ander moment plaatsvindt. De VOORZITTER: Daarin zal ik voorzien. Het lijkt mij wellicht ook verstandig dat de reactie die gisteren 5

8 Regeling van werkzaamheden Ondertekening Intentieverklaring m.b.t. het Plan van Aanpak/Regioprogramma West-Groningen in ieder geval van SNN is uitgegaan en andere reacties ook even te uwer beschikking worden gesteld. De heer TERPSTRA: En misschien ook nog even de video van uzelf op TV Noord. De VOORZITTER: Ik weet niet wie hem heeft opgenomen. De heer TERPSTRA: Maar er werd wel wat afgedraaid. De VOORZITTER: Als u daar prijs op stelt Ik heb nog het verzoek van mevrouw Bos voor de regeling der werkzaamheden. Zij wilde nog vragen stellen. Mevrouw BOS: Begrijp ik dat ik nu die vragen moet stellen? De VOORZITTER: Nee, u moet even uw collega's op de hoogte stellen dat u vragen wilt stellen. U hebt het mij wel gemeld, maar u moet het even melden. Mevrouw BOS: Ik wist niet dat dit de gewoonte was. Wij willen graag vragen stellen over de kalender van SNN die wij allemaal hebben gekregen. Makkelijk te beantwoorden, denk ik. De VOORZITTER: Wij zullen die mondelinge vragen aan de agenda toevoegen. Zijn er nog meer voorstellen bij de regeling van werkzaamheden? Ik constateer dat dit niet het geval is. Ik merk op dat deze agenda inmiddels een uitgebreide agenda is geworden. Mij valt op dat in het Seniorenconvent na afloop van de laatste statenvergaderingen aan mij iedere keer de vraag wordt gesteld of ik er niet voor kan zorgen dat de vergadering korter duurt. Ik kijk dan altijd weer terug en zeg: 'Ik geloof dat ik vrij kort ben in mijn interventies, dus wij hebben het samen in handen. ' Als ik deze agenda zie, zie ik dat wij eenvoudig in staat zijn om minstens drie dagdelen bezig te zijn. Ik kan u ook zeggen - zo zijn wij dan - dat wij daarmee zelfs rekening hebben gehouden. Maar het is echt in uw handen, want als u het na afloop weer tegen mij zegt, dan zal ik weer glimlachen. Dit was bij de regeling der werkzaamheden. Ik dacht: 'Ik maak die opmerking toch, want anders maakt u hem na afloop naar mij. Dan maak ik hem aan het begin en kunt u er rekening mee houden.' B-stukken 6. Mededeling van Gedeputeerde Staten van 11 juni 2002, nr , PB, betreffende de ondertekening van een Intentieverklaring m.b.t. het Plan van Aanpak/ Regioprogramma West- Groningen (nummer 32/2002). Zonder beraadslaging of stemming wordt aldus besloten. 7. Mededeling van Gedeputeerde Staten van 25 juni 2002, nr , PB, inzake het POP Regioprogramma Oost-Groningen (nummer 36/2002). Zonder beraadslaging of stemming wordt aldus besloten. 6

9 POP Regioprogramma Oost-Groningen POP Regioprogramma Centraal Groningen Verstrekking van een achtergestelde lening aan de NV Groninger Monumenten Fonds Benoeming lid in de Klachtencommissie en in de Klankbordgroep Informatievoorziening Statenleden 8. Mededeling van Gedeputeerde Staten van 25 juni 2002, nr , PB, inzake het POP Regioprogramma Centraal Groningen (nummer 35/2002). Zonder beraadslaging of stemming wordt aldus besloten. 14. Voordracht van Gedeputeerde Staten van 18 juni 2002, nr , IWW, betreffende de verstrekking van een achtergestelde lening van aan de NV Groninger Monumenten Fonds (nummer 34/2002). Zonder beraadslaging of stemming wordt aldus besloten. A-stukken 9. Benoeming lid in de Klachtencommissie en in de Klankbordgroep Informatievoorziening Statenleden. De VOORZITTER: Er wordt een stembriefje uitgedeeld. Op hetzelfde stembriefje staat zowel de benoeming van het lid in de Klachtencommissie als in de Klankbordgroep Informatievoorziening. Kandidaat voor de Klachtencommissie is mevrouw Gräper en kandidaat voor de Klankbordgroep is mevrouw Folkerts. Als u het ermee eens bent, kunt u het briefje ongewijzigd inleveren. Als u blanco wilt stemmen, moet u de naam doorhalen. Als u van mening bent dat het iemand anders moet zijn, moet u de naam doorhalen en een andere naam daarvoor in de plaats zetten. Ik stel voor dat als commissie van stemopneming zullen optreden de heer Roggema, de heer Bakker en mevrouw Stevens. De heer TERPSTRA: Voorzitter! Het stembriefje maakt melding van agendapunt 10. Ik neem niet aan dat dit een probleem oplevert omdat het agendapunt 9 is? De VOORZITTER: Ik verzeker u dat ik daarmee rekening zal houden. De VOORZITTER: Ik verzoek de commissie van stemopneming, bestaande uit de heer Roggema, de heer Bakker en mevrouw Stevens hun werkzaamheden aan te vangen en ik schors de vergadering. De vergadering wordt geschorst van uur tot uur. De VOORZITTER: De vergadering is heropend. De heer ROGGEMA: Voorzitter! Er is gestemd. Volgens de presentielijst waren 52 Statenleden aanwezig, maar tijdens de stemming was er een Statenlid afwezig. Dit betekent dat 51 stembrieven zijn binnengekomen. De uitslag is als volgt: voor de Klankbordgroep Informatievoorziening Statenleden zijn op de gestelde kandidaat Folkerts 51 stemmen uitgebracht. Wat betreft de Klachtencommissie zijn 50 stemmen uitgebracht op mevrouw Gräper en is 1 blanco stem uitgebracht. De VOORZITTER: Dan stel ik vast dat de Staten hebben benoemd tot lid van Klachtencommissie mevrouw Gräper en dat de Staten hebben aangewezen als lid van de Klankbordgroep Informatievoorziening Statenleden mevrouw Folkerts. Ik feliciteer u beiden met uw benoeming. 7

10 Benoeming lid in de Klachtencommissie en in de Klankbordgroep Informatievoorziening Statenleden Stand van zaken invoering dualisme Tot lid van Klachtencommissie is benoemd mevrouw Gräper met 50 stemmen voor, 1 blanco stem en geen stemmen tegen. Tot lid van de Klankbordgroep Informatievoorziening Statenleden is benoemd mevrouw Folkerts met 51 stemmen voor en geen stemmen tegen. 10. Voordracht van de Werkgroep Bestuurlijke Vernieuwing van 22 augustus, nr , CB, inzake de stand van zaken invoering dualisme (nummer 43/2002). De VOORZITTER: De werkgroep, onder leiding van uw college de heer Slager, heeft het rapport uitgebracht en de bedoeling is dat dit onderling wordt behandeld. De beraadslaging wordt geopend. De heer DE BRUIJNE: Voorzitter! Wij hebben een commissie in deze Staten benoemd die de toch niet eenvoudige opgave heeft gekregen om het dualistische stelsel voor te bereiden waarmee wij na de verkiezingen zullen beginnen. De commissie komt nu met een soort tussentijds overzicht en vraagt de Staten om een aantal richtinggevende besluiten te nemen. Die besluiten zijn grotendeels procedureel van aard, zou men kunnen zeggen. Er worden tijdstippen genoemd en er wordt aangegeven op welke inhoudelijke punten op die tijdstippen besluiten moeten worden genomen. In die zin is het een tamelijk instrumentele voordracht, maar toch staat er ook in de tekst een aantal richtingen waar de commissie naartoe zou willen. Ik meen dat het goed is die punten door te nemen waarbij mijn fractie nog wat opmerkingen wil maken. Dat is in de eerste plaats bij besluit IV, ten aanzien van de statencommissies. In de tekst van het voorstel wordt een suggestie gedaan die enigszins neerkomt op 'woensdag gehaktdag': laten wij de woensdag reserveren voor het statenwerk; zowel commissies, fracties als andere activiteiten van de Staten, hoorzittingen, noem maar op. Als je dat overzichtje ziet, krijg je het idee dat het zijn eigen dynamiek krijgt als je dat zou doen. Dat betekent dat er vermoedelijk elke woensdag wel wat zal zijn. Dat betekent eigenlijk dat je er dan in dat voorstel als Statenlid maar van uit moet gaan dat je de woensdag moet reserveren voor je statenwerkzaamheden. Wij zouden graag zien dat dit op zijn consequenties wordt doordacht. Dat heeft ook te maken met werkzaamheden die Statenleden naast hun statenlidmaatschap verrichten. Er zijn veel mensen in ons midden, en vermoedelijk ook straks, na de verkiezingen, in ons midden, die een fulltime baan hebben en het is de vraag of dat dan altijd wel zo kan. Het is ons ook niet helemaal duidelijk waarom het de woensdag moet zijn. In de voordracht stond: "Het is voor de hand liggend." Het was niet helemaal duidelijk waarom dat voor de hand liggend is. Misschien is de vrijdag nog meer voor de hand liggend, maar wellicht dat daar ook een verklaring voor is. Met betrekking tot de taakinvulling van de commissie, en dat is naar mijn mening nog wezenlijker, geeft de commissie een voorkeur aan. Wij vinden dat een verstandig voorstel. Dat ligt naar mijn mening in de lijn van de wijze waarop wij in de afgelopen periode met commissies aan het werk zijn. Ik meen dat je dat kunt continueren en kunt aanscherpen. Dat betekent dat zaken in eerste instantie in de commissie aan de orde zijn in een eerste ronde in politiek debat en afhankelijk van de politieke zwaarte, de inhoud van het besluit, wordt het in de statenvergadering afgerond. Het is echter ook mogelijk dat het in de commissievergadering wordt afgekaart, dat het punt daar tot besluitvorming, tot advisering aan de Staten en tot besluitvorming leidt. Wij vinden het een verstandig voorstel om het zo te gaan doen als het op pagina 6 wordt beschreven. Ik kom op punt VI, het Presidium. In de voordracht staan geen inhoudelijke overwegingen van de 8

11 Stand van zaken invoering dualisme commissie over de relatie Presidium-Seniorenconvent. Dat is toch wel een belangrijk punt. Er wordt alleen gesignaleerd dat de relatie tussen deze twee gremia, Presidium en Seniorenconvent, straks wel moet worden geregeld. Wat de commissie daarvan inhoudelijk vindt, staat er nog niet in. Misschien is er ook nog niet over gediscussieerd in de commissie. Wij vragen wel aandacht voor dat punt. Als je namelijk de wijze beziet waarop het Presidium moet gaan werken, moet je je afvragen wat dan de rol van het Seniorenconvent nog is en die moet je dan vrij zorgvuldig gaan omschrijven. Als je de vraag hebt beantwoord dat er nog een Seniorenconvent zou moeten zijn, natuurlijk. Dan moet men die rol wel heel goed vastleggen om geen dubbelingen te krijgen. Dan kom ik op het communicatiebeleid. In de bijlage bevindt zich hierover een beleidsnotitie. In dat communicatiebeleid gaat het om de communicatie van de Staten als geheel. Daarbij moet natuurlijk onderscheid worden gemaakt tussen de Staten, de statenfracties en de individuele Statenleden. Het is ons uit dit voorstel nog niet zo precies duidelijk wat nu die communicatiefaciliteiten van de provincie zijn en wat die communicatiemedewerkers of -medewerksters daar nu precies voor gaan doen. Je komt in de tekst zaken tegen als het schrijven van speeches. Dat zou velen van ons, en mijzelf niet uitgezonderd, zeer goed uitkomen, maar ik kan mij voorstellen dat daar het politieke aspect in hetgeen moet worden verteld toch heel zwaarwegend is. Hoe wil je dat dan organiseren ten behoeve van alle Statenleden of alle fracties. Wij zien ook de statenvergadering op RTV Noord weer terugkomen in dit voorstel. Er is al eens een debatje over geweest of dit wel of niet moet. Uiteindelijk komt er echter een communicatieplan en ik ga ervan uit dat in dat communicatieplan de zaak wat duidelijker wordt aangescherpt en ook - zou men kunnen zeggen - wordt vertaald in concrete activiteiten die vanuit de communicatiefunctie ten behoeve van de Staten worden verricht. Er is een formatieplaats nodig om dat plan op te stellen en om met de uitvoering bezig te gaan. Is dat een extra formatieplaats of is dat een formatieplaats die op dit moment binnen de formatie van het Provinciehuis kan worden gerealiseerd? Punt XVI betreft de statengriffie. Naar ons gevoel kan men dat besluit niet anders lezen dan dat wij vandaag besluiten die beleidslijnen over te nemen en dat dit dan in overleg met het Presidium verder wordt uitgewerkt. Wij vinden het een goede zaak om het voorstel over de statengriffie verder uit te werken, maar wij vinden dat besluitvorming daarover terug moet komen in de Staten. Dat staat niet letterlijk in het besluit. Wellicht is het impliciet wel de bedoeling, maar dan zou toch even moeten worden aangevuld dat wij als Staten over dat voorstel een besluit moeten nemen. Dit kunnen wij naar onze mening niet op dit moment delegeren aan dat Presidium, een Presidium dat zich in feite aan het warmdraaien is voor zijn toekomstige rol. Het uitgangspunt voor die statengriffie moet wat ons betreft zijn dat het wordt gerealiseerd door substitutie van functies binnen de huidige formatie. Het tweede uitgangspunt is, wat onze fractie betreft, dat voor de functie van statengriffier een open sollicitatieprocedure zal plaatsvinden. Tot slot het concrete voorstel van de commissie over het spreekrecht voor niet-commissieleden bij de commissies. Er wordt voorgesteld een tweede ronde in te voeren. Dat spreekt ons aan. Wij kunnen ons voorstellen dat het voor insprekers wel eens wat weinig voldoening geeft om wel een betoog te houden, vervolgens in de eerste termijn reacties te horen en niet in de gelegenheid te zijn om daarop nog even te reageren. Wij vinden het dus een goed voorstel om die gelegenheid te bieden. Dan wordt het natuurlijk ook geformaliseerd in tijd. Iemand krijgt eerst vijf minuten voor de eerste termijn en dan mag hij nog een keer reageren in twee minuten. Wellicht is het niet te vermijden dat zo te formaliseren, maar de strekking van het voorstel vinden wij wel dat een inspreker in de gelegenheid moet zijn om datgene kort en bondig te zeggen wat hij zou willen zeggen, zowel in eerste als in tweede termijn. Het zal toch vooral van de rol van de voorzitter afhangen in hoeverre met die voorgeschreven termijnen op een soepele manier wordt omgegaan die ook recht doet aan hetgeen de insprekers ten behoeve van hun zaak naar voren willen brengen in een commissie. 9

12 Stand van zaken invoering dualisme De heer HOLLENGA: Voorzitter! Wij hebben het onderwerp dualisme al een aantal keren aan de orde gehad. Ik moet gewoon constateren dat het een zeer goede zaak is geweest dat wij een aparte werkgroep op dit onderwerp hebben gezet. Die werkgroep heeft een behoorlijk stuk voorbereidend werk gedaan, dat vandaag voor ons ligt. Daarvoor dank. Dat is een goede zaak geweest. Thans is het aan Provinciale Staten om daarover een oordeel te geven, of een tussenstand te beoordelen, want er moet nog het een en ander worden uitgewerkt; de PvdA-fractie heeft het net ook al genoemd. Dat oordeel van onze fractie is positief en ik wil mij dan ook beperken tot een paar opmerkingen over enkele besluitpunten. Het eerste punt waarover ik iets wil zeggen is dat van de statencommissies. Het is net ook even aan de orde geweest. Ik heb begrepen dat er een discussie is geweest over wel of niet een tweede termijn voor insprekers. Ook mijn fractie wil daarmee best eens even experimenteren, om te bezien hoe dat loopt. Zeker in het nieuwe bestel is het naar mijn mening goed dat de Staten ook insprekers voldoende gelegenheid geven om hetgeen zij aan de Staten willen mededelen goed tot zijn recht te laten komen. Ik heb in het verleden in contacten met insprekers wel eens gehoord dat zij net die tweede twee of drie minuten wel even hadden gemist. Dus wij moeten dat maar doen. Dat heeft dus meerwaarde. Een ander punt is het communicatiebeleid. Onze fractie vindt dat dat onderwerp vrij zwaar wordt aangezet. Wij vinden dat de werkgroep daarnaar nog even moet kijken. Er wordt nu gesteld dat voor het opstellen van het communicatieplan gedurende het eerste jaar één fte beschikbaar moet zijn. Dat lijkt mij wel wat erg veel, om gedurende een heel jaar een persoon hierop te zetten om dat in de benen te helpen. Bij de functieprofielen van de statengriffie staat ook weer een medewerker communicatie. Onze vraag is of men er eigenlijk min of meer van uitgaat dat ook na dat ene jaar een dergelijke functionaris nodig zou zijn. Onze fractie is van mening dat je heel moeilijk de communicatie van de Staten, als Staten in het geheel, naar buiten kunt uitdragen. Ik meen dat dit meer een taak is van de individuele partijen en dat het ook een taak is van de partijen door zich hier, in deze statenzaal, te presenteren. Op basis daarvan zal de vrije publiciteit van de media, die over het algemeen nog steeds geïnteresseerd zijn in onze statenvergaderingen, zijn werk wel doen en is het niet aan een communicatiemedewerker om dat namens ons uit te dragen. Uiteraard moet er een stuk interne en externe communicatie zijn, maar onze fractie vindt dat dat wel wat voorzichtiger aan kan. Misschien dat voor het eerste jaar eenderde of een halve formatieplaats tijdelijk nodig is om eens goed uit te zoeken wat wel of niet mogelijk is. Dan kan men ook gebruik maken van de kennis in het huis en die tijdelijk even daarop zetten. Wat betreft de statenzaal en mogelijke aanpassingen: onze fractie vindt dat wij heel zorgvuldig met deze statenzaal moeten omgaan. Ik neem aan dat velen met mij dat van mening zijn. Dat betekent ook dat men moet voorkomen dat er verbouwingen plaatsvinden in deze zaal. Enkele van mijn fractieleden hebben al gezegd: 'Wij zijn best eens bereid om een zaterdagmorgen langs te komen om eens wat te schuiven met die stoelen en die tafels om te kijken wat de beste vormgeving van deze zaal zal zijn', dus bij deze doet mijn fractie dat aanbod. De heer TERPSTRA: Ik neem aan dat de CDA-fractie die stoelen niet gaat schuiven maar optillen. Dat lijkt mij niet goed voor deze antieke vloer. De heer HOLLENGA: Hier wordt heel veel geschoven met tafels en stoelen over deze vloer en die vloer kan er heel goed tegen, meneer Terpstra. Bedankt. Ik kom op het punt van de fractievergoeding. Vorig jaar is dat al even aan de orde geweest. Toen hebben wij hier een kleine aanpassing gehad en toen hebben wij ook gezegd dat dit in het kader van de dualisering opnieuw zou worden bekeken. De werkgroep heeft wat ons betreft daar een heel goed voorstel gedaan en onze fractie kan zich vinden in dit voorstel. Het is ook voldoende. Al met al: een aantal aanpassingen in het kader van de dualisering met betrekking tot de Provinciale Staten, maar het is en blijft gaan om een cultuurverandering van de Staten zelf. Wij moeten gewoon 10

13 Stand van zaken invoering dualisme zeggen dat wij het gaan doen. Laatst zei iemand: 'Het gaat eigenlijk maar om drie letters: b, c en i. Dat wil zeggen budget vaststellen, controleren en initiatieven nemen.' Daarop moeten wij ons als Provinciale Staten concentreren. En laten wij wel wezen: toen in de vorige eeuw wijlen Fré Meis hier in deze Staten optrad als Statenlid, had hij ook geen dualisme nodig om te laten zien waarvoor hij stond. En zeker geen communicatiebeleid of een aangepaste statenzaal. De heer BOUMANS: Voorzitter! Het duurt niet zo lang meer voor de huidige Staten voor de laatste keer in het monistische systeem bij elkaar komen. Vanaf 13 maart a.s. zijn Provinciale en Gedeputeerde Staten duaal. De huidige Staten hebben aan de werkgroep de opdracht meegegeven deze overgang voor te bereiden. Met grote zorg en toewijding heeft de commissie zich aan deze taken gewijd, met als resultaat de nu voorliggende rapportage. Mijn fractie wil de commissie daarvoor dank zeggen. De heer De Bruijne constateerde net al, terecht meen ik, dat de rapportage voornamelijk ingaat op een aantal instrumentele zaken en dat het cultuuraspect wat minder aan de orde komt. Dat laatste is ook iets dat wat wij naar mijn mening met elkaar moeten doen. In de laatste weken merken wij daar volgens mij al iets meer van, met de verkiezingen die aanstaande zijn. Ik keer daarom maar terug naar de voordracht en namens mijn fractie zal ik een aantal korte opmerkingen maken bij de beslispunten. Ten aanzien van het beslispunt over de plaatsvervangend voorzitter is mijn fractie voorstander van een open procedure met meervoudige kandidatuur voor de plaatsvervangend voorzitter. De vorming van de statencommissies is in het verleden veelal opgehangen aan de portefeuilles van het College. Wij zijn er voorstander van dat de nieuwe Staten daar een eigen dynamiek in kiezen en dat er wellicht minder commissies zijn dan in het huidige bestel. Over het Presidium brengt mijn fractie het model van de Tweede Kamer onder de aandacht van de werkgroep of de nieuwe Staten. Voorstellen over de rekenkamer wachten wij met belangstelling af. Onze voorkeur gaat uit naar een noordelijke rekenkamer; dat hebben wij ook al eerder uitgesproken. Wat nog enige aandacht behoeft is naar mijn mening de verhouding tussen het nieuwe Presidium en het Seniorenconvent. De heer De Bruijne vroeg daarvoor ook al aandacht. Dat is wel iets dat zich moet uitkristalliseren, om te voorkomen dat wij twee colleges hebben die straks hetzelfde gaan doen. Wij vragen met klem om een spoedige uitwerking van de voorstellen over ICT-ondersteuning en scholing voor de nieuwe Statenleden. Ik kan mij herinneren dat het ons drie of vier jaar geleden ook is toegezegd, dus misschien kan het de volgende keer wat sneller. Over de formatieplaats communicatie stellen wij voor dat dit wordt meegenomen in het totale plaatje van de griffie en dat wij niet nu bij voorbaat al een fte vrijmaken voor communicatie. Met de voorgaande sprekers: is het niet mogelijk dit tijdelijk binnen de huidige formatie op te lossen? Daarop wil ik graag antwoord. Over de griffie - en dit is ook al eerder gezegd - zien wij graag een concreet voorstel tegemoet omdat wij van mening zijn dat deze Staten of de volgende Staten moeten beslissen over de samenstelling van de griffie en niet het Presidium in wording. Wij geven nog de suggestie mee aan de werkgroep om onderzoek te doen naar de huidige adviescommissies van het College en van de Staten. Er zijn er verschillende en in het duale bestel moeten wij in ieder geval een keuze maken aan wie de adviescommissies adviseren. Dus misschien kan daar een inventarisatie worden gemaakt, met een advies over hoe dat in de toekomst verder gaat. Verder constateren wij dat de huidige voordracht voldoende ruimte laat aan de nieuwe Staten om eigenstandige besluiten te nemen. Wij regeren als het ware niet over ons graf heen. Dus met inachtneming van de opmerkingen die ik zojuist heb gemaakt kunnen wij instemmen met de voordracht. 11

14 Stand van zaken invoering dualisme De heer VAN DER PLOEG: Voorzitter! De werkgroep heeft in onze ogen uitstekend werk verricht. Ons verzoek de besluitvorming helder en duidelijk neer te zetten is uitstekend gevolgd. Dus lof voor het vele werk en ook inhoudelijk steekt het verhaal naar ons inzicht goed in elkaar, met een gedegen onderbouwing. Daardoor hier slechts enkele puntjes. Wij hebben ons bijvoorbeeld beraden over de rol van de Commissaris der Koningin. Daaraan heeft de werkgroep enkele woorden gewijd. Dat blijft natuurlijk een lastige figuur in een duaal stelsel, maar de wetgever legt een aantal zaken dwingend op, althans zoals het er nu naar uitziet. Daarmee hebben wij te leven. Natuurlijk moet je wel praten over hoe je daarmee om zult gaan. Dat zal ik op twee punten specificeren. Er wordt gesproken over het recht van de commissaris om aan de beraadslagingen deel te nemen. Dat recht willen wij niet bestrijden, integendeel, maar het gaat er wel om hoe je daarmee omgaat binnen de politieke mores. Doe je dat vanuit de rol als CdK als voorzitter of sta je dan de hamer af aan de vicevoorzitter. In onze ogen zou het bij de inhoudelijke rol van de CdK in de Staten om een incidentele kwestie moeten gaan, dan wel om iets dat rechtstreeks onder zijn taken valt. Dan zou hij moeten aanschuiven bij het College - dan spreken wij over de fysieke plek, bij wijze van spreken - en zou het voor de hand liggen dat hij de hamer overgeeft aan de vice-voorzitter. Het valt mij op dat de werkgroep zich daarover in die zin niet uitlaat. Het zou goed zijn daarover in de komende maanden nog even door te denken. Het tweede punt, dat ook in de besluitvorming terugkomt, is de rol van de CdK als voorzitter van het Presidium. Dat is niet toegelicht in de tekst, maar staat wel in het besluit. Eerlijk gezegd staat onze fractie, toen wij daarover spraken, een ander model voor, althans op dit moment. Dit is om de vice-voorzitter de rol van voorzitter van het Presidium te geven en de CdK als adviserend lid van het Presidium te laten optreden. Daarmee voorkom je bovendien dat zowel de griffier als de secretaris in een rechtstreekse gezagsverhouding tot de commissaris komen te staan. Ook dit is iets dat wel wordt gesignaleerd in de stukken van de werkgroep. Het lijkt ons goed om dit de komende maanden uit te werken. De werkgroep geeft ook aan dat er nog over de samenstelling en de taken van het Presidium zal worden gediscussieerd en dat het hier nog terugkomt. Wij willen dat element graag meenemen. Dit betekent voor het besluit dat wij voorstellen om zes woorden te schrappen onder Ic. Ten aanzien van de griffier wil de GroenLinks-fractie graag een open sollicitatie en wij tekenen daarbij aan dat wij liefst iemand van buiten de huidige organisatie willen, iemand die er fris tegenaan kijkt en ook niet is belast met de gezagsverhouding vanuit de oude organisatie. Over het geld heeft in de werkgroep een discussie plaatsgevonden. Wij hebben daarvoor ook wat materiaal aangeleverd. Het voorstel is een soort gemene deler van de verschillende ideeën. Men kwam er niet uit, begreep ik. Op dit moment vragen wij aantekening dat wij het toch anders willen. Met name op het punt van de fractieondersteuning vinden wij dat politieke partijen en fracties de mogelijkheden moeten hebben om assistenten, als wij die aannemen, gewoon een goed contract te geven, waarmee zij ook kunnen rondkomen. Op dit moment is er met name bij de kleine fracties wel fte mogelijk. Dit is echter op een niveau waarop men alleen over bijverdiensten spreekt, dan wel studenten, dan wel pure parttimers. Dat was niet onze gedachte, vandaar de hier genoemde aantekening. In het besluit wordt bovendien een aantal keren het Presidium genoemd. Dit is natuurlijk een vreemde gedachte terwijl er helemaal geen Presidium is. Je had je dus kunnen voorstellen dat er in een van de besluiten zou staan: "Er zij een Presidium." Dat is een gemis en wellicht kan daarop nog even worden ingegaan. Ik sluit af met het feit dat er de komende tijd wordt gekeken naar duale experimenten. Dat is aangekondigd in het Presidium. Wij leggen hier de gedachte neer om in het kader van het POP bij een van regio's als Staten expliciet na te gaan hoe wij dat in de komende maanden in bijvoorbeeld een van de regio's als pilot zouden kunnen uitvoeren, parallel aan de inzet die het College hierin levert. Ik herinner er 12

15 Stand van zaken invoering dualisme de Statenleden vooral aan dat wij, toen wij twee of drie jaar geleden met het POP bezig waren, als Statenleden ook een rol hebben gespeeld; bij bijeenkomsten met burgers. Dit betekende dat je helemaal aan het eind nog een of twee regels mocht zeggen. Dit is natuurlijk niet de positie en profilering die wij als Staten in een duaal systeem zouden willen. Vandaar ook deze suggestie. De heer ROGGEMA: Voorzitter! Dualisme, dualisering, kreten die een paar jaar geleden door Jan en alleman het land werden ingeslingerd. Vele reacties waren waarneembaar en met name van niet direct politiek betrokkenen hoorde je geluiden als: 'Wat gebeurt er? Wat willen zij nu, een tovermiddel, waar kun je dat kopen?' En dan nog vele verhalen. Het leek echter serieus te zijn. De toenmalige minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties bracht het steeds vaker in beeld. Commissies werden ingesteld en benoemd. Wij zullen niet het hele voortraject beschouwen, maar het is ons allen bekend: op 7 maart 2002 was de invoering van het dualisme op gemeentelijk niveau een feit. Nu de provincie. Op 4 juli hebben de Staten tien concrete opdrachten geformuleerd die van belang zijn bij de invoering van het dualisme bij de provincie. Een werkgroep Bestuurlijke Vernieuwing werd ingesteld en belast met de begeleiding van de invoering van het dualisme en het waar nodig ontwikkelen van voorstellen. Voordracht 43 geeft in hoofdlijnen en in samenvatting de gehouden besprekingen weer en de uitwerkingen die voor de provincie Groningen richtinggevend zijn. Een goed leesbare voordracht. De uitwerking en invoering zullen zeker een stuk weerbarstiger blijken te zijn. De voordracht is aangevuld met de nodige omschrijving wat profilering en communicatie betreft. Het IPO heeft in dit verband ook het nodige werk verricht. En aan het schrijven van brochures en publicaties is nog geen einde gekomen. De constatering is naar mijn mening gerechtvaardigd dat de structuurelementen in deze voordracht voldoende zijn, maar is er wel voldoende aandacht gegeven aan de cultuuromslag of iets minder radicaal: de cultuurverandering? Ik vraag het voordat ik nog enige andere punten zal benoemen. Daarom begin ik met dit punt namens onze fracties. Na de vele verslagen en, zoals gezegd, het verschijnen van vele brochures: is de materie wel geland bij ons als leden van deze Staten? Is er al geen duidelijke lijn te trekken tussen de leden van de werkgroep, die door vele gesprekken en vergaderingen al een vrij helder beeld hebben van hetgeen staat te gebeuren en de meerderheid, die qua informatie wellicht op achterstand staat. Wellicht zal een aantal personen zeggen: 'Ik maak mij er niet druk om, ik kom toch niet terug in 2003.' Maar voor de meerderheid, en juist in dat kader plaats ik deze opmerking en stel ik deze vraag: hoe, zoals gezegd, is de materie bij ons geland? Is er zicht op om de nieuwe periode in de duale stijl op goede wijze te beginnen? Welnu, namens mijn fractie verzoek ik om het organiseren van een conferentie of workshops; de naam is geen punt. Wij mochten al een tijdje geleden een kort college van de heer Alders ontvangen. De invulling omtrent de eerder genoemde punten is ook later aan de orde. Het lijkt ons zeer wenselijk om hieraan aandacht te geven. Wij ontvangen graag een reactie namens de werkgroep en vanuit het College. Ik vroeg straks en nogmaals: is de materie geland? Dit heeft uiteraard ook alles te maken met communicatie. Op welke wijze worden betrokkenen blijvend geïnformeerd, maar hoe bereik je de burgers, de inwoners van onze provincie, wat toch mede als enig doel moet worden gezien? Een van de gehoorde signalen is altijd: 'Het staat allemaal te lezen en is allemaal te beluisteren via de media en het internet.' Een prachtmedium, maar hoe en op welke wijze wordt dit instrument ten volle benut? Ik wil dit ook graag meegeven aan de werkgroep. Ik noemde het al: communicatie. Verwerk dit stuk en de vele die nog zullen volgen op helder leesbare wijze op het net. Ook daaraan mankeert vaak nogal het nodige. Het updaten, ofwel het actueel houden van onze provinciale informatie. Het kan niet zo zijn wat ik deze week nog tegenkwam. Na even surfen kom je uiteindelijk terecht bij 'Vernieuwingsimpuls dualisme in provinciale democratie'. Daar kom je onder andere stellingen tegen met de tekst: "Het Statenlid zit te veel op een stoel", enzovoort. Het zou best waar kunnen zijn, maar dat is nu even niet belangrijk, maar wel het opschrift boven aan de website: "U kunt hier op deze stellingen reageren." en nu komt het: "Deze 13

16 Stand van zaken invoering dualisme stellingen worden periodiek veranderd." Vervolgens: "Deze stellingen zijn geplaatst op 1 december 2001." Let wel, Dan denk je toch: actuele informatie, hoezo? Verder dus alle aandacht daarvoor. Wat communicatie betreft: op welke wijze wordt hier gedacht over een voorlichter in deeltijd, namens de Staten optredend? Ik hoor hierop ook graag de reactie van de woordvoerders van de andere fracties. Nee, ik bedoel niet het uitdragen van politiek gevoelige of politiek gebonden standpunten. Nee, het neerzetten van de Staten: persbenadering, persconferenties, onder de aandacht van de burgers brengen wat wij aan het doen zijn. De gedeputeerden beschikken, zover mij bekend, allemaal over, ik meen ook nog een mooie dame als voorlichter. Kunnen wij er dan niet als Staten een delen. Ik wil hierover graag de meningen horen. Ik kom op het punt Groningen en de Staten. Groningen wordt als provincie geen pilot-provincie, maar wat let ons om alvast een proef te nemen met de nieuwe situatie. De heer Van der Ploeg refereerde er net ook al aan. In meerdere provincies is een en ander al uitgeprobeerd. Kent u de situatie? Dit ook even voor de gasten op de tribune: normaal zijn er met regelmaat commissievergaderingen, maar nu even niet. Als voorbeeld: de commissie Ruimte, Water en Groen wordt niet gehouden, een hoorzitting wordt geregeld en de Staten discussiëren dan met elkaar. Dit zou inderdaad een mogelijkheid zijn. Doel is uiteraard om de betrokkenheid van burgers, van inwoners te vergroten en alvast te laten wennen; wij en ook de burgers en alles wat staat te gebeuren. Dus ik vraag hierbij een reactie op de vraag of dit valt te realiseren. Is het College bereid hiervoor ruimte te bieden? Het Presidium zou hier eveneens het voortouw in kunnen nemen. Ik noem nog enkele andere punten. Training en scholing voor aanstaande Statenleden zijn prima, maar ik vraag aandacht voor de zittende en eventueel leden die de volgende periode opnieuw mogen meedoen. Op welke wijze kunnen die deelnemen aan bepaalde zaken als debatteren, mediagebruik, enzovoort. Het lijkt mij goed om vooraf ook al een sessie te regelen. Ik kom op statenzaal en Statenleden. De inrichting van de statenzaal zal wat ons betreft geen probleem hoeven op te leveren, ook al schuift de CDA-fractie met stoelen. Het aantal Statenleden dat in de nieuwe periode aantreedt is nog niet duidelijk. Is daarover, wat het College betreft, nog meer duidelijkheid te geven? Ik heb begrepen dat de Eerste Kamer het wetsvoorstel wel heeft behandeld of dit binnenkort gaat doen. Zij hebben daar verzekerd dat de wet zeer wellicht zal worden aangenomen, maar misschien is daarover iets naders te melden, om even bijgepraat te zijn. Aan besluit IV werd even gerefereerd. 'Woensdag gehaktdag' noemde de heer De Bruijne het meen ik. Ik noem het gewoon maar "woensdag statendag". Op zich is dat wat ons betreft een heel goede zaak. Het geeft helderheid en duidelijkheid en men kan thuis vertellen waar men dan is en dan is alles weer geregeld. Ik kom op de statengriffier. Op welke wijze, op welke termijn en onder wiens verantwoordelijkheid wordt de nieuwe griffier binnen dan wel buiten geworven? En wanneer wordt de procedure opgestart? Wij gaan ervan uit dat dit onderdeel terugkomt in de Staten. Ik noem ook een punt ten aanzien van Presidium en Seniorenconvent. Hoe wordt dit geregeld en hoe ligt de verhouding daartussen? Nog een paar punten ter afronding. Zijn de middelen die nu beschikbaar worden gesteld berekend op basis van 'Opstarten 2003' en voorstellen, of liever voorbeelden, van het IPO of andere provincies? Kortom, is het voorstel wel toereikend? Een nieuwe werkwijze wordt van kracht. In de IPO-brochure 'Op schaal gewogen' wordt de provincies door drie hoogleraren aanbevolen: 'Laat ze hun kaarten zetten op vier onvervreemdbare en samenhangend aangeduide taken: initiatief, legitimering, integratie en medebewind.' Prachtig aangegeven, hoe dan ook geformuleerd. Ik hoop en verwacht dat al deze wijzigingen die het dualisme in zich dragen mogen meewerken richting een zichtbaar en transparant werkend provinciaal bestuur. 14

17 Stand van zaken invoering dualisme De heer DE VEY MESTDAGH: Voorzitter! In de eerste plaats ook van onze kant lof voor de werkgroep, die in ieder geval heel veel werk heeft verzet en met een aantal voorstellen is gekomen onze richting op. Voordat wij ingaan op het verhaal van de werkgroep, willen wij het in het perspectief plaatsen van het dualisme als geheel. Met die bril kijk je natuurlijk ook naar hoe wij ermee omgaan. De vraag die wij ons elke keer stellen is: komt het politieke debat nu echt terug? Komt de politiek door dualisme dichter bij de burger te staan? Wordt er in de praktijk recht gedaan aan het feit dat er met wisselende meerderheden kan worden bestuurd? Een en ander zal er vooral van afhangen - de CDA-fractie tipte dit ook al even aan - of partijen zich werkelijk duaal gaan gedragen. Dat punt kunnen wij helaas niet regelen. Dat is van partijen afhankelijk. Het zal bekend zijn dat de D66-fractie een voorstander is van een eigen democratische legitimatie van het dagelijks bestuur in een dualistisch stelsel. Alleen hierdoor krijg je wat ons betreft echt dualisme en kun je eventueel voorkomen dat de cultuur zich niet wijzigt. Wij spreken onder andere over een gekozen Commissaris van de Koningin en eigenlijk zou men kunnen zeggen: dus geen Commissaris van de Koningin meer, in ieder geval niet een door de koning aangestelde die leiding geeft aan de provincie, die bovendien op grond van de Grondwet - daar loopt de commissie ook tegenaan - nog steeds het formele dualisme doorbreekt door zowel voorzitter van GS als PS te moeten zijn. Ook wij hadden de vraag: 'Waarom dan ook nog voorzitter van het Presidium?', zoals de GroenLinksfractie aan de orde heeft gesteld. Want als dat niet is voorgeschreven, kan men daar in elk geval beginnen het dualisme wat nader in te vullen; op dit punt dan. Ik hoor wat geroezemoes; het moge duidelijk zijn dat ik het over de functie van de commissaris heb en niet over de persoon van de commissaris. De VOORZITTER: Waar haalt u de gedachte vandaan dat het meteen een reactie op u is? De heer DE VEY MESTDAGH: Nee, nee, maar ik wou het in ieder geval even duidelijk maken. Toen onze minister Brinkhorst het over de koning had, had hij het ook niet over de moeder van zijn schoonzoon. Het is dus in ieder geval wat ons betreft heel duidelijk dat het afhankelijk van de opstelling van de partijen zal zijn of er ook sprake zal zijn van een feitelijk dualisme, want het gevaar in dit dualisme is dat wij een formeel dualisme hebben, maar een feitelijk monistisch systeem houden waarvan men zich kan afvragen of de politieke invloed van de Staten daarmee wel is gediend en of de vragen die wij aan het begin hebben gesteld daarmee beter tot hun recht komen dan nu het geval is. De voordracht van de werkgroep signaleert eigenlijk dit soort problemen ook en probeert er van alles aan te doen, binnen de beperkingen die voor het dualisme zijn gegeven. De D66-fractie vindt dan met name - en dat punt wil ik er in elk geval uitlichten - dat de ondersteuning van de Statenleden aandacht behoeft. Het is straks misschien nog wat meer dan een handvol, maar een handvol is een handvol: de Statenleden zijn parttime volksvertegenwoordigers die het moeten opnemen tegen een hechte organisatie van fulltime ambtenaren, managers en collegeleden. Vandaar dat wij verheugd zijn dat de commissie dat heeft gesignaleerd en de Staten het recht houden op ambtelijke informatie, advies en bijstand. De vraag die hieraan direct is gekoppeld, luidt: 'Is dat daadwerkelijk een recht, gaan wij er zo mee om?' Want de ondersteuning van de fracties is ook niet zodanig dat je daarmee volledig je werk op een fatsoenlijke manier zou kunnen invullen in het dualistische bestel. Het zou dus eigenlijk een recht moeten zijn om dat te kunnen aanvullen. Je zou ook nog kunnen zeggen: gaat het dan niet te ver op een gegeven moment, in die zin dat Statenleden het hele ambtelijke apparaat in beslag nemen? Het lijkt mij een taak van het Presidium, van de raad zelf, om in dergelijke gevallen in te grijpen. Ik wil daar in elk geval de loskoppeling maken met dagelijks bestuur, en dat het Presidium in elk geval gaat over het eventuele 15

18 Stand van zaken invoering dualisme ingrijpen. Dit natuurlijk met een beroepsmogelijkheid op de Staten zelf. De heer TERPSTRA: Zou dit nog een keer kunnen worden uitgelegd, want ik kan het even niet volgen? De heer DE VEY MESTDAGH: Binnen het huidige voorstel zou het nog mogelijk kunnen zijn dat bij de ambtelijke ondersteuning in de vorm van bijstand, informatievoorziening en dat soort zaken, en advies aan Statenleden Gedeputeerde Staten er invloed op hebben of die bijstand al of niet wordt verleend, omdat het via de secretaris van de provincie loopt. Zo zit het voorstel in elk geval in elkaar. Wat dat betreft lijkt het ons verstandig dat het Presidium daarover beslist. In die gevallen waarin de ambtelijke bijstand niet mogelijk is vanuit bijvoorbeeld een capaciteitsprobleem zou het natuurlijk, om echt aan je politieke verantwoordelijkheden te kunnen voldoen, mogelijk moeten zijn om ook extern die bijstand eventueel in te roepen. Wij zullen er wat ons betreft op moeten letten dat daar dan ook budget voor is. Als wij over de secretaris van de Staten spreken, nemen wij overigens aan dat hij alleen maar in het kader van een capaciteitstekort eventueel zal zeggen dat er geen bijstand mogelijk is en dat hij daarin geen inhoudelijke functie vervult. De inhoudelijke beoordeling van bijstand zou bij de Staten moeten liggen in het dualistische bestel. Hier verschijnt meteen het probleem dat de betreffende ambtenaar wel wordt aangestuurd vanuit het dagelijks bestuur, maar inhoudelijk gedeeltelijk valt onder de Staten, of althans onder het Statenlid dat hij bijstaat. Daaraan moet wat de D66-fractie betreft even aandacht worden besteed bij een nadere uitwerking, met name van besluitpunt XIV. Voor de overige aanbevelingen hebben wij lof. Vooral van de tweede mogelijkheid voor insprekers om eventueel nog te reageren op hetgeen in de commissie plaatsvindt, zijn wij een groot voorstander. Verder hebben wij een zelfde voorbehoud als de GroenLinks-fractie wat punt Ic betreft. De heer HEMMES: Voorzitter! Wij weten nog steeds niet of wij straks verder gaan met 55 of 43 Statenleden, maar als het er 43 zijn, kan het pad nog wat breder. De invoering van het dualisme had voor de SP-fractie niet gehoeven. Ik heb dat hier al vaker gezegd en het mag iedereen inmiddels duidelijk zijn. Wij geloven er niet zo in dat het de burger en de politiek meer samenbrengt. Het monistische systeem kreeg dat ook niet voor elkaar, dat geef ik toe, maar dat heeft heel andere oorzaken. Ik heb het hier al vaak gezegd: de burger heeft geen vertrouwen meer in de politiek en dat is de schuld van de politieke partijen zelf. Ik zal dit ook blijven herhalen totdat dit is veranderd. Ik ben echter bang dat dit nog heel lang gaat duren. Als wij immers, van heel recent, de verhoren van politici door de onderzoekscommissie van de parlementaire enquête naar bouwfraude nemen, is het toch volkomen begrijpelijk dat de burger zich afkeert van alles wat met politiek heeft te maken. Of zij herinneren zich niets meer of het blijkt dat zij de Kamer verkeerd hebben voorgelicht en burgers krijgen dat alle dagen tot zich. Daartegen helpt geen dualisme of bestuurlijke vernieuwing. Dit kabinet - de heer De Bruijne wilde er een apart agendapunt van maken; ik kan het ook tijdens mijn bijdrage vandaag wel even tussendoor doen - heeft inmiddels al weer heel wat vernieuwingsplannen onder in een la gelegd: referendum, burgemeester, noem maar op. Ter gelegenheid van de Troonrede noemde de fractievoorzitter van mijn partij de plannen asociaal. Ik ben dat volledig met hem eens. De vele kiezers die in mei op een van de coalitiepartijen hebben gestemd moeten zich nu toch wel afvragen of zij toen wel goed hebben geluisterd. Het zou allemaal beter worden, het zou allemaal anders worden. Anders wel, maar beter dus niet. Wij moeten dus ook niet vreemd opkijken als straks in maart bij de statenverkiezingen vele kiezers weer zullen afhaken en de verkiezingen zullen mijden. Ik ben blij lid te zijn van een partij die ook graag buiten het parlement graag iets mag doen; vaker nog liever dan het parlementaire werk zelf. Wat dat betreft is er voor ons weer werk genoeg aan de 16

19 Stand van zaken invoering dualisme winkel. Ik keer echter terug naar waarom het vandaag gaat: de voordracht van de statenwerkgroep. Allereerst onze complimenten voor het vele werk dat de werkgroep heeft verricht. Het is duidelijk dat er wel goed en gedegen gewerkt moet kunnen worden, nu wij toch als Staten worden opgescheept met het dualisme. Vandaar ook dat mijn fractie blij is dat er enkele goede voorzetten worden gedaan. Er zal nog heel wat moeten gebeuren, zaken moeten nog verder worden uitgewerkt, maar een stap is gemaakt en dat verdient onze complimenten. Er is door andere fracties al veel gezegd; de SP-fractie wil kort nog een aantal zaken langsgaan. De commissie doet wel uitspraken over Statenleden, maar heel terecht merkt zij ook op dat dit een verantwoordelijkheid is van de politieke partijen zelf. Dat is maar goed ook en dit moeten wij vooral zo laten. Elk vogeltje zingt zoals het gebekt is en daarom zien wij ook niet zoveel in een statenbrede scholing. Ook dit is een taak van elke politieke partij afzonderlijk. Dit zijn wij dus met de meerderheid in de commissie eens. Met betrekking tot de vergaderschema's het volgende: de vijfwekencyclus heeft ook onze voorkeur. Er is ook een vaste dag. Dit heeft met name voor de kleine fracties, maar ik veronderstel ook voor elk Statenlid met een reguliere baan naast het statenlidmaatschap - en dat hebben de meeste Statenleden, meneer De Bruijne - het voordeel dat je je tijd beter kunt plannen. Natuurlijk zullen de nieuwe Staten dit echter moeten besluiten en hopelijk gaat die kleine fractie voor de SP dan niet meer op. Dan hebben wij dat probleem niet meer, maar dat terzijde. Afrondend: de SP-fractie kan in grote lijnen instemmen met de besluiten zoals die in deze voordracht staan. De praktijk zal straks echter moeten uitwijzen of er goed kan worden gewerkt en of er nog de nodige aanpassingen zullen moeten plaatsvinden. De nieuwe Staten zullen dan passende maatregelen moeten nemen. Een ding blijft voor ons voorop staan: de SP-fractie is tegen potverteren, maar als er meer financiële middelen noodzakelijk zijn om het statenlidmaatschap goed te kunnen vervullen, dan mag het daarop zeker niet stuklopen. Behandeling van dit agendapunt wordt onderbroken van uur tot uur voor de behandeling van agendapunt 9 en de koffiepauze. De VOORZITTER: De vergadering is heropend. De heer SLAGER: Voorzitter! Het zal niet zo zijn dat op 12 maart van het jaar 2003 alle werkzaamheden van de Staten in een klap anders zijn, dat alles opeens op een heel andere manier verloopt dan nu het geval is. Er verandert wel heel veel, maar het zal toch een proces zijn. Wij zullen aan een aantal zaken moeten wennen. Het College krijgt een nieuwe rol, de Statenleden krijgen een nieuwe rol. Een aantal Statenleden zal er ook niet meer bij zijn, omdat men niet terugkeert door eigen keus of door politieke stemverhoudingen of misschien ook doordat de Staten niet meer uit 55 leden bestaan, maar uit 43. Allemaal redenen waardoor veranderingen optreden, maar veel van die zaken hebben een veel bredere achtergrond. Het is niet een kwestie van afspraken maken en dan zij wij ermee klaar; het is een zaak van een cultuurverandering - dat is vanmorgen door meerderen genoemd - en dat zal tijd vragen. Dus met het aannemen van deze voordracht nummer 43 zijn wij er nog niet. Veel zal nog moeten beginnen. Toch is het niet goed met het nemen van maatregelen te wachten tot maart Vandaar dat de werkgroep Bestuurlijke Vernieuwing deze voordracht vandaag graag aan de orde wilde stellen om door te kunnen gaan met de voorbereidingen, want als de Staten daarop prijs stellen, willen wij graag tot aan de datum van de verkiezingen onze werkzaamheden verder invullen. Wat wij niet willen is heel nadrukkelijk de nieuwe Staten, die in maart 2003 worden gekozen, voor de voeten lopen of ze aan handen en voeten binden, om even in die beeldspraak te blijven. Wij willen echter alvast een richting bepalen, zodat de 17

20 Stand van zaken invoering dualisme nieuwe Staten snel van start kunnen en niet eerst allerlei zaken nog moeten verzinnen. De Staten gaven in juli 2001 tien punten mee aan de werkgroep die moesten worden uitgewerkt. U hebt misschien deze tien punten niet meer helemaal kunnen herkennen in deze voordracht. Als u de zaken die aan de orde komen bij elkaar optelt, komt u op meer dan tien zaken uit, maar zij zijn toch allemaal weer op die tien oorspronkelijke punten te herleiden. Ik wil namens de werkgroep graag ingaan op de gemaakte opmerkingen, al is dat wat moeilijk want ik heb hierover geen overleg met de leden van de werkgroep gehad. De volgende week hebben wij echter weer een vergadering, dus als ik namens de werkgroep verkeerde dingen zeg, hoor ik dat volgende week wel weer. Er zullen naar ik meen ook enkele zaken zijn waarop ik niet al te uitgebreid zal ingaan omdat het misschien wel zaken zijn die beter door het College kunnen worden beantwoord dan door de voorzitter van de werkgroep. Van verschillende zijden is ons lof toegezwaaid voor de werkzaamheden die tot op heden zijn verricht. Ik neem die graag in dank aan. Ik kan ook niet ontkennen dat wij veel tijd hebben besteed aan de werkzaamheden die achter ons liggen, maar ik wil die dank voor een deel ook doorgeven aan de ambtelijke ondersteuning. Het was namelijk niet alleen een tijdsinspanning van de leden van de werkgroep, maar veel stukken werden ook door anderen voorbereid. Ik meen dat een deel van die dank daar zeker ook thuishoort. Een aantal onderwerpen komt terug bij verschillende fracties. Ik zal proberen dat samen te vatten en vervolgens een aantal zaken afzonderlijk bij de betreffende fractie noemen. Het gaat met name om de griffier en het griffiersbureau, over de communicatiemedewerker en het communicatiebeleid. Over de fractievergoedingen is een aantal opmerkingen gemaakt, evenals over het Presidium. Ook kwam bij verschillende sprekers de tweede ronde van de insprekers aan de orde. Over dat laatste heb ik geen andere geluiden gehoord dan dat wij dit gewoon maar eens moeten doen en er gewoon maar ervaring mee moeten opdoen. Daarover hoef ik dus niet veel te zeggen. De vraag werd gesteld: 'Er staat in de voordracht van de werkgroep dat in het vervolg de activiteiten worden geconcentreerd op woensdag. Wij hebben helemaal niet kunnen ontdekken waarom dat beslist een woensdag moet zijn, het zou toch ook een vrijdag kunnen zijn?' Eigenlijk is de enige reden daarachter dat wij als Staten gewend zijn op woensdag te vergaderen. Er vergadert ook een commissie op woensdag. Wij vonden eigenlijk dat wij van de spreiding afmoesten. Er werd gezegd, ik meen door de heer Hemmes van de SP: 'Juist kleine fracties weten dan ook waaraan zij toe zijn; dan kun je gewoon één dag voor die werkzaamheden reserveren.' Ook door de heer De Bruijne werd gezegd: 'Statenleden zijn geen fulltime medewerkers.' Ik meen dat het juist om die reden goed is om te weten waaraan je toe bent en dat je kunt zeggen: 'De werkzaamheden van de Staten concentreren zich op één dag en als er iets gebeurt, doen wij die bezigheden op een woensdag. Dan kunnen wij misschien ook met onze werkgever regelen dat wij daarvoor op de woensdag wat meer ruimte krijgen.' Dat is naar mijn mening beter dan dat zij gespreid zijn over de week. Dus een woensdag omdat wij op woensdag ook als Staten al plegen te vergaderen en die dag hebben wij daarvoor eigenlijk gekozen. Er werd gezegd: 'Hoe verdelen wij de werkzaamheden tussen een commissies en de Staten?' Ik ben van mening dat daarin het Presidium met name een rol zal krijgen. Het Presidium ontvangt alle stukken. De stukken worden nu vaak gericht aan een commissie. Dit betreft met name de brieven; op de voordrachten staan ook namen van commissies. Het zal nu meer zo zijn dat in het Presidium zal worden besloten hoe de verdere behandeling aan de orde zal komen. In de komende statenvergadering vanaf 2003 zal u een voorstel worden gedaan om een bepaalde brief misschien plenair op datzelfde moment diezelfde dag te behandelen, dan wel om een bepaalde brief door te geven aan een commissie om daarover te debatteren. Dat is afhankelijk van wat daarvan wordt gevonden en heeft ook met de zwaarte van het onderwerp en de politieke gevoeligheid en dergelijke te maken. Dat zijn zaken die daarin een rol spelen. Er werd ook gezegd: 'Hebben wij dan straks nog wel een Seniorenconvent nodig?' Ik zeg het nu even in 18