Bij het afsluiten van deze scriptie wens ik een dankwoord te richten tot iedereen die mij geholpen en gesteund heeft.

Transcriptie

1 Woord vooraf Bij het afsluiten van deze scriptie wens ik een dankwoord te richten tot iedereen die mij geholpen en gesteund heeft. Op de eerste plaats denk ik aan mijn eindwerkbegeleider, namelijk Gunther Van Ovenberghe, die me de kans heeft gegeven dit eindwerk tot een goed einde te brengen en die gezorgd heeft voor een aangename begeleiding. Mijn oprechte dank gaat ook uit naar de mensen van het ADMB Sociaal Bureau. Dankzij hen kon ik tijdens mijn stageperiode voldoende aandacht schenken aan deze scriptie. In het bijzonder wil ik Valerie Andries en Nele Vandenbroucke danken voor het nalezen van de scriptie. Verder wens ik ook mijn persoonlijke omgeving te danken die er was voor mij en die mij de nodige morele steun heeft gegeven.

2 Inhoudsopgave Woord vooraf...1 Inhoudsopgave...2 Verklarende woordenlijst...4 Inleiding...5 Deel I: theoretisch deel Definities Het tot stand komen van het stelsel van de dienstencheques Waarom dit nieuw stelsel werd ingevoerd Een federaal systeem Buurtwerken of -diensten De ondernemingen Erkenningsvoorwaarden Het bevoegd paritair comité Eén activiteit De werkgever valt niet onder een paritair comité Het paritair subcomité Schema Het RSZ-kengetal Cumulatie met andere tewerkstellingsmaatregelen In verband met BTW De werknemers Werknemers categorie A Werknemers categorie B Verwantschap met de gebruiker Sociale zekerheid Verzekeringen De gebruiker Het uitgiftebedrijf De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening Procedure tot toekennen van de erkenning Procedure tot schorsen of intrekken van de erkenning Weigering van de tegemoetkoming De Adviescommissie Erkenningen en het Secretariaat van de Commissie De driemaandelijkse listing Het aankopen en het verloop van de dienstencheques De arbeidsovereenkomst De arbeidsovereenkomst algemeen Specifieke bepalingen bij de arbeidsovereenkomst dienstencheques Werknemers categorie A Werknemers categorie B Arbeidsvoorwaarden De arbeidsduur De maximumduur De minimumduur Bijkomende uren... 44

3 13.2 Einde van de arbeidsovereenkomst Loonsvoorwaarden Het model van de dienstencheque Gevolgen voor PWA-werknemers Welzijn op het werk Toezicht op het naleven van de reglementering...52 Deel II: praktisch deel Voordelen en nadelen De werknemer De onderneming De gebruiker Samenvatting Besluit Evaluatie van het systeem Het aantal erkende ondernemingen Het aantal aangeworven werknemers Het aantal ingeschreven gebruikers De door gebruikers aangekochte dienstencheques in De door gebruikers aangekochte dienstencheques: vergelijking met Het aantal ingediende dienstencheques in Het aantal ingediende dienstencheques: vergelijking met Besluit Besluit Literatuurlijst Lijst van tabellen Lijst van figuren Lijst van bijlagen...82

4 Verklarende woordenlijst RSZ PWA FOD OCMW VZW CAO Gesco FSO SINE BTW CV RVA DMFA DIMONA INSZ VDAB FOREM BGDA ADG Rijksdienst voor Sociale Zekerheid Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap Federale Overheidsdienst Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn Vereniging Zonder Winstoogmerk Collectieve Arbeidsovereenkomst Gesubsidieerde Contractuele Fonds Sluiting Onderneming Sociale Inschakelingseconomie Belasting Toegevoegde Waarde Curriculum Vitea Rijksdienst Voor Arbeidsvoorziening Déclaration Multifonctionnelle Multifunctionele Aangifte Déclaration Immédiate Onmiddellijke Aangifte Identificatie Nummer Sociale Zekerheid Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding Office Wallon de la Formation Professionnelle et de l emploi Brusselse Gewestelijke Dienst voor Arbeidsbemiddeling Arbeitsamt der Deutschsprachigen Gemeinschaft

5 5 Inleiding Het federaal stelsel van de dienstencheques is een nieuw systeem dat sinds 1 januari 2004 werd ingevoerd. Voordien was het een systeem dat werd geregeld op vlak van de gewesten. Dankzij de overgang naar een federaal systeem, werd er meer aandacht aan geschonken. Toch zijn er nog veel onduidelijkheden en mensen die nog nooit hebben gehoord van de nieuwe maatregel. Deze scriptie schept duidelijkheid omtrent de werking van de dienstencheques. In deze scriptie wordt er even teruggegaan naar het verleden om te ontdekken hoe en waarom het systeem tot stand kwam. Hierdoor wordt duidelijk welk maatschappelijk belang de dienstencheques hebben. Het systeem is er niet enkel om te zorgen voor goedkope werkkrachten, maar ook om een achtergestelde groep terug te integreren in het legale werkcircuit. Deze scriptie handelt over het federaal systeem van dienstencheques. Er wordt duidelijkheid geschept over wat een federaal systeem is en wat er eventueel kan geregeld worden op vlak van gemeenschappen of gewesten. Vooraleer ik begon aan deze scriptie, werd er veel gesproken over kinderopvang die gefinancierd zou worden met dienstencheques. Dit zou geregeld worden door een decreet dat werd afgesloten door de Vlaamse Regering. Later werd duidelijk dat dit decreet wel bestaat, maar dat dit systeem nog niet in werking is. Er zijn dus nog geen specifieke bepalingen afgesloten op het niveau van de gemeenschappen of gewesten om de activiteiten uit te breiden. Het stelsel van dienstencheques is dus een federale materie. Verder wordt er ook aandacht geschonken aan de activiteiten die kunnen worden uitgeoefend en welke partijen er worden betrokken in het systeem. Er wordt steeds gesproken over drie partijen, namelijk de onderneming, de werknemer en de gebruiker. In werkelijkheid zijn er vijf partijen, want de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening en het uitgiftebedrijf hebben ook een belangrijke positie in het systeem. Zonder deze twee partijen zou het stelsel niet uitvoerbaar zijn. Het is dus belangrijk dat deze vijf partijen grondig worden besproken en dat duidelijk wordt welke rol zij spelen. Bij de ondernemingen is het belangrijk te weten welk paritair comité en RSZ 1 -kengetal van toepassing is. Er heerst hier verwarring over en daarom wordt er in deze scriptie duidelijkheid geschept hieromtrent. 1 Rijksdienst voor Sociale Zekerheid

6 Bij de werknemers zijn er twee categorieën. Het zal duidelijk worden waarom er een onderscheid wordt gemaakt tussen deze twee groepen en wat de verschillen zijn. 6 In deze scriptie wordt er ook aandacht geschonken aan de procedure om erkend te worden als onderneming in het systeem van dienstencheques. Het is de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening die instaat voor deze taak. Niet enkel kan zij de erkenning toekennen, maar ook de erkenning schorsen of weigeren. Aangezien het deze instelling is die de tegemoetkoming vanwege de Staat uitkeert, heeft zij ook de bevoegdheid om de tegemoetkoming te weigeren in bepaalde gevallen. Hoe deze procedures verlopen, wordt duidelijk gemaakt in deze scriptie. Het aankopen en het verloop van de dienstencheques is ook een belangrijk onderwerp die uitgebreid wordt besproken. Hier wordt stap voor stap uitgelegd hoe het systeem in zijn werk gaat. Het is belangrijk dat iedereen die werkt of wil werken met dienstencheques dit goed weet, ongeacht het nu een gebruiker, onderneming of werknemer betreft. Ook belangrijk, is de arbeidsovereenkomst dienstencheques. Als dit er niet is, kan er niet worden gewerkt in het systeem. Het gaat namelijk om legaal werk waarbij er bepaalde arbeidsvoorwaarden en loonsvoorwaarden moeten worden nageleefd. Deze verschillende aspecten worden ook uitvoerig besproken. Vooraleer het systeem van dienstencheques tot stand kwam, was het vooral het Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap die activiteiten uitvoerde die nu kan met dienstencheques. Hier denken we vooral aan het schoonmaken van privé-woningen. Doordat het stelsel van dienstencheques nu van toepassing is, werd het stelsel van de PWA 1 aangepast. Wat de gevolgen zijn voor de PWA wordt ook duidelijk uitgelegd. Als laatste in het theoretisch deel, wordt het welzijn op het werk en toezicht op het naleven van de reglementering besproken. Dit zijn namelijk ook aspecten die belangrijk zijn in het legaal werken. Het welzijn van de werknemer en de reglementering omtrent het systeem van dienstencheques moet natuurlijk worden nageleefd. In het praktisch deel van deze scriptie wordt aandacht geschonken aan de voordelen en nadelen van de drie belangrijkste partijen. Zowel de gebruiker als de werknemer en de onderneming hebben voor- en nadelen. Deze worden uitvoerig omschreven en indien mogelijk aangetoond via een voorbeeld. 1 Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap

7 7 Het belangrijkste onderdeel van het praktisch deel is de evaluatie van het systeem. Het stelsel van de dienstencheques bestaat nu bijna anderhalf jaar. Omdat nu alle cijfers voor 2004 bekend zijn, kan er een evaluatie worden gemaakt na één jaar dienstencheques. Het is belangrijk dat er een evaluatie kan worden gemaakt, zodat duidelijk wordt hoe het systeem evolueert en of het de beoogde doelstelling zal bereiken. De regering had namelijk als doelstelling om tegen 2006 niet minder dan extra banen te scheppen. Dankzij deze evaluatie wordt duidelijk hoeveel erkende ondernemingen, hoeveel aangeworven werknemers en hoeveel ingeschreven gebruikers er zijn. We kunnen ook vaststellen hoeveel dienstencheques er werden aangekocht en hoeveel er werden verzilverd. De cijfers hebben betrekking op Voor 2005 zijn er cijfers bekend t.e.m. februari. In de wetgeving werd vastgelegd dat er in maart 2005 een grootschalige evaluatie moest plaatsvinden. Ik had deze evaluatie graag verwerkt in deze scriptie, maar tot op heden is er nog niets bekend hierover. Om deze scriptie grondig uit te werken, was het nodig om vroeg informatie op te zoeken. Dit was geen moeilijke opdracht, omdat er veel informatie beschikbaar was omtrent dit thema. Tijdens het maken van de scriptie werd al vlug duidelijk dat eerder opgezochte informatie reeds werd aangepast. Omdat het een redelijk nieuw onderwerp is en bijgevolg ook nog niet helemaal perfect was uitgewerkt, werden er wijzigingen aangebracht in de wetgeving. Dit was een moeilijkheid die ik vaak heb ondervonden tijdens het maken van deze scriptie. Het was daarom ook noodzakelijk om de actualiteit grondig te volgen.

8 Deel I: theoretisch deel 8

9 9 1 Definities Definities volgens de Wet van 20 juli 2001 tot bevordering van buurtdiensten en banen 1 : Dienstencheque: het betaalmiddel uitgegeven door een uitgiftebedrijf, waarmee de gebruiker, met de financiële steun van de Staat in de vorm van een consumptiesubsidie, een prestatie van buurtwerken of diensten kan vergoeden die door een erkende onderneming wordt geleverd. Buurtwerken of diensten: banenscheppende activiteiten, met of zonder handelskarakter, die inspelen op individuele, persoonlijke of familiale noden die zich in het raam van het dagelijkse leven laten gevoelen en die betrekking hebben op thuishulp van huishoudelijke aard. 2 Deze definities worden veel overgenomen, zoals in allerlei brochures. Toch kunnen deze begrippen duidelijker worden omschreven. De dienstencheque is een betaalmiddel dat een persoon gebruikt om een werknemer te betalen die in dienst is van een erkende onderneming voor het verrichten van buurtwerken of diensten ten behoeve van die persoon. Buurtwerken of diensten zijn activiteiten die verricht worden in het kader van het dagelijkse leven en mensen helpen in hun noden van huishoudelijke aard. Deze buurtwerken of diensten zijn dus activiteiten van privé-aard. 1 Wet 20 juli 2001 tot bevordering van buurtdiensten en banen, B.S. 11 augustus 2001, gewijzigd bij Programmawet van 22 december 2003, B.S. 31 december 2003; en Programmawet van 9 juli 2004, B.S. 15 juli Ibidem, Art. 2 1.

10 10 2 Het tot stand komen van het stelsel van de dienstencheques Op 8 november 1996 werd er een wetsvoorstel ingediend om de handelscheque in te voeren 1. Dit wetsvoorstel werd bij wijze van experiment opgenomen in de Wet van 26 maart 1999 betreffende het Belgisch actieplan voor de werkgelegenheid 1998 en houdende diverse bepalingen 2. Hier werd de handelscheque omgevormd tot dienstencheque en was het enkel van toepassing op schilderen en behangen in de hoofdverblijfplaats van de gebruiker, waarvoor beroep wordt gedaan op een erkende onderneming. Afdeling 8, artikelen 50 tot 54 van de Wet van 26 maart 1999 betreffende het Belgisch actieplan voor de werkgelegenheid 1998 en houdende diverse bepalingen werd in 2000 opgeheven, vanwege budgettaire redenen. Het nieuw stelsel van de dienstencheques trad in werking op 11 augustus 2001 via de Wet van 20 juli 2001 tot bevordering van buurtdiensten en banen. Na iets meer dan vier maanden, namelijk op 22 december 2001, trad het Koninklijk Besluit van 12 december 2001 betreffende de dienstencheques in werking 3. De erkenning en financiering werd hier geregeld per gewest. In Vlaanderen konden de ondernemingen een erkenning aanvragen voor de activiteit thuishulp van huishoudelijke aard, namelijk schoonmaken van de woning, wassen en strijken van huishoudlinnen, kleine naaiwerken, het doen van boodschappen en het bereiden van maaltijden. In Wallonië konden de ondernemingen een erkenning aanvragen voor: hulp aan huis onder de vorm van huishoudelijke activiteiten (schoonmaken van de woning, opruiming inbegrepen; wassen en strijken van huishoudlinnen; kleine occasionele naaiwerken; doen van boodschappen; het bereiden van maaltijden, de afwas inbegrepen); 1 Wetsvoorstel 8 november 1996 betreffende de handelscheque, Parl. St. Kamer, , nr. 761/1. 2 Wet 26 maart 1999 betreffende het Belgische actieplan voor de werkgelegenheid 1998 en houdende diverse bepalingen, B.S. 1 april 1999, gewijzigd bij Wet van 24 december 1999, B.S. 27 januari 2000; Wet van 12 augustus 2000, B.S. 31 augustus 2000; Wet van 2 januari 2001, B.S. 3 januari 2004; Wet van 19 juli 2001, B.S. 28 juli 2001; Wet van 10 augustus 2001, B.S. 15 september 2001; Wet van 30 december 2001, B.S. 31 december 2001; Wet van 24 december 2002, B.S. 31 december 2002; Wet van 1 april 2003, B.S. 16 mei 2003; en Wet van 22 december 2003, B.S. 31 december KB 12 december 2001 betreffende de dienstencheques, B.S. 22 december 2001, gewijzigd bij KB van 9 januari 2004, B.S. 15 januari 2004; KB van 5 februari 2004, B.S. 16 februari 2004; KB van 31 maart 2004, B.S. 16 april 2004; KB van 14 juli 2004, B.S. 22 juli 2004; en KB van 10 november 2004, B.S. 19 november 2004.

11 11 de begeleiding van bejaarden, zieken of gehandicapten bij hun huishoudelijke taken, bij hun verplaatsingen of bij hun vrijetijdsbestedingen. Voor wat betreft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest konden de ondernemingen zich laten erkennen voor: hulp aan huis onder de vorm van huishoudelijke activiteiten (schoonmaken van de woning, opruiming inbegrepen; wassen en strijken van huishoudlinnen; kleine occasionele naaiwerken; doen van boodschappen; het bereiden van maaltijden, de afwas inbegrepen); kinderoppas aan huis, afzonderlijk georganiseerd per gezin, mits voorafgaande erkenning van de onderneming door de Franse Gemeenschap, de Vlaamse Gemeenschap of de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie; de begeleiding van bejaarden, zieken of gehandicapten bij hun huishoudelijke taken, bij hun verplaatsingen of bij hun vrijetijdsbestedingen mits voorafgaande erkenning van de onderneming door de Franse Gemeenschapscommissie, de Vlaamse Gemeenschap of de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie. 1 Vanaf 1 januari 2004 werd het stelsel volledig federale materie. Sinds de overschakeling werd het Koninklijk Besluit betreffende de dienstencheques vijf keer gewijzigd. De laatste keer gebeurde dit op 10 november De volgende aanpassingen werden voorzien: occasionele verstelwerken bij het strijken zijn nu ook met dienstencheques betaalbaar; de aanschafprijs voor de gebruiker werd opgetrokken van 6,20 naar 6,70. De tegemoetkoming van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening werd verlaagd van 14,80 naar 14,30. Dit gebeurde omwille van budgettaire redenen. Zo betaalt de gebruiker meer en de Staat minder, terwijl de onderneming hetzelfde bedrag blijft ontvangen, namelijk 21. De gebruiker krijgt 70% terugbetaald van niet gebruikte dienstencheques, waarvoor al een fiscaal attest werd afgeleverd. De resterende 30% betaalt het uitgiftebedrijf aan de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening. 1 Marie-Sophie Hody, Adviseuse bij de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening Directie Reglementering Tijdskrediet en Buurtdiensten

12 12 Ook de Wet tot bevordering van buurtdiensten en banen werd enkele keren gewijzigd, dit gebeurde een keer in 2003 en in De laatste wijziging trad in werking op 15 juli 2004 en had betrekking op de volgende zaken: hoelang een werknemer tot categorie A of B behoort en onder welke voorwaarden; de voorwaarde voor een werknemer om ingeschreven te zijn als werkzoekende bij een gewestelijke dienst voor arbeidsbemiddeling verviel.

13 13 3 Waarom dit nieuw stelsel werd ingevoerd 1 Het stelsel van de dienstencheques werd op 11 augustus 2001 ingevoerd om nieuwe banen te scheppen. Deze banen zijn bedoeld voor laaggeschoolde werknemers en in sectoren waar er veel zwartwerk is. Ook werklozen, genieters van het leefloon of werkzoekenden kunnen via dit stelsel volwaardig werk verrichten. Een voorbeeld van een sector met veel zwartwerk is de schoonmaaksector. Het zwartwerk ontstond doordat een bepaald deel van de bevolking behoefte had aan personeel om te helpen in het huishouden. Aan deze behoefte werd niet of weinig voldaan omdat de kostprijs te hoog lag, of omdat het moeilijk was om personeel te vinden die legaal wilde werken in deze sector. Het stelsel van de dienstencheques werd ingevoerd om in te gaan op deze behoeften en om de particulieren ertoe aan te zetten de activiteiten op een wettelijke manier te laten uitvoeren. Personen die vroeger zwartwerk verrichtten, kunnen door het stelsel van de dienstencheques volledig gedekt worden door de Sociale Zekerheid. Zo tellen o.a. de prestaties in het kader van de dienstencheques mee voor de berekening van het pensioen en heeft de werknemer recht op jaarlijkse vakantie. De werknemer zou hier geen recht op hebben indien hij bleef werken in het zwartwerkcircuit. De bedoeling van de dienstencheques is om tegen 2006 hiermee extra banen te scheppen. 2 1 X., Dienstencheques: gids voor de ondernemingen, Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening, 2004, blz VANDENBROUCKE, F., De dienstencheques: vereenvoudiging & bijkomende toelichting, brief, Federgon, 28 mei 2004.

14 14 4 Een federaal systeem Bij de overschakeling naar het federaal systeem werden er overgangsbepalingen voorzien. Een belangrijke overgangsbepaling was dat de ondernemingen die erkend waren in 2003 voor activiteiten van huishoudelijke aard, erkend bleven in het nieuw federaal systeem. Deze ondernemingen moesten dus geen nieuwe erkenning aanvragen, behalve als de onderneming de activiteiten wil uitbreiden. In dit geval moet er wel een nieuwe aanvraag tot erkenning worden ingediend. Nu het stelsel van de dienstencheques federale materie is, wordt de erkenning en financiering geregeld op federaal niveau. Het systeem valt dan ook onder de bevoegdheid van een federale minister, namelijk Freya Van den Bossche die Minister van Werk is. Het federale budget voor dienstencheques bedroeg 91 miljoen euro in In 2005 is dat 235 miljoen euro, 322 miljoen euro in 2006 en 354 miljoen euro in Het gaat hier om de bruto-kost van het dienstenchequesysteem. Omdat er terugverdieneffecten zijn (werknemers betalen belastingen en sociale bijdragen, er moeten minder werkloosheidsuitkeringen worden gegeven), schommelt de netto-kost van 17 miljoen euro in 2004 tot 163 miljoen euro in De gewesten of gemeenschappen kunnen vrij bepalingen afsluiten voor bijkomende soorten van activiteiten. In dit geval berust de organisatie en financiering van die bijkomende activiteiten bij de betreffende gewesten of gemeenschappen. Het Vlaams Parlement heeft reeds een decreet 2 goedgekeurd dat een systeem van dienstencheques voor kinderopvang regelt, maar de Vlaamse Regering moet de datum van inwerkingtreding nog bepalen. Het ziet er naar uit dat dit nog een tijdje op zich zal laten wachten, en dit om twee redenen: procedurele redenen: het betreft hier zowel een gewest- als gemeenschapsbevoegdheid, de tekst moet nog bekeken, besproken en goedgekeurd worden door de Vlaamse Regering én het erkenningsysteem moet nog in praktijk worden gebracht, wat allemaal veel tijd vraagt; budgettaire redenen: de vraag is of er in de Vlaamse Begroting middelen beschikbaar zijn, over welke middelen het gaat en in welke ritme die middelen vrijkomen. 3 1 X., Dienstenbanen: een sociaal experiment, Sociale Actualiteit, Kluwer, nr. 914, 5 december 2003, blz Decreet 7 mei 2004 houdende de toekenning van dienstencheques voor kinderopvang, B.S. 18 augustus

15 15 5 Buurtwerken of -diensten 1 Dienstencheques mogen enkel gebruikt worden voor het verrichten van buurtwerken of diensten. Activiteiten die in het huis van de particulier mogen worden verricht: schoonmaken van de woning en de ramen; wassen en strijken; kleine naaiwerken; het bereiden van maaltijden. Activiteiten die buiten het huis van de particulier mogen worden verricht: boodschappendienst: boodschappen doen van dagdagelijkse middelen ten behoefte van de gebruiker. De aankoop van o.a. meubelen en huishoudtoestellen mag niet gebeuren; mindermobielencentra: een dienst, erkend door het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap, die mindervaliden onder begeleiding vervoert met een speciaal uitgerust voertuig waarvoor de FOD 2 Mobiliteit en Vervoer een attest heeft afgeleverd. Bejaarden die een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden genieten en personen van minstens 60 jaar die een uitkering genieten van een erkende dienst voor gezins- en bejaardenhulp, worden met mindervaliden gelijkgesteld; strijken en kleine verstelwerken, maar in een lokaal van de werkgever en niet bij de particulier thuis. Deze activiteiten in het kader van de dienstencheques, mogen enkel worden uitgevoerd in België en niet in het buitenland. Klusjes laten opknappen mag niet, zoals bijvoorbeeld de tuin onderhouden en kleine verbouwingen. Ook het schoonmaken van een dokterspraktijk of een kamer die de gebruiker verhuurd mag niet gebeuren via de dienstencheques. Dit zijn namelijk geen activiteiten van privé-aard. 1 Art. 1 KB 12 december 2001 betreffende de dienstencheques, B.S. 22 december Federale Overheidsdienst

16 16 6 De ondernemingen Buurtwerken of diensten mogen enkel uitgevoerd worden door een werknemer die is tewerkgesteld door een erkende onderneming. Het moet gaan om ondernemingen die zich volledig of gedeeltelijk bezighouden met buurtwerken of diensten. Deze ondernemingen kunnen zowel commercieel als nietcommercieel zijn 1 : commerciële ondernemingen: uitzendkantoren, schoonmaakbedrijven, enz.; niet-commerciële ondernemingen: PWA s, OCMW s 2, gemeenten, VZW s 3, ziekenfondsen, enz. 6.1 Erkenningsvoorwaarden 4 Om erkend te worden moet de betrokken onderneming een aanvraag richten tot het Secretariaat van de Commissie bij de RVA (cfr. infra p. 30) en voldoen aan bepaalde voorwaarden. Als de onderneming nog andere activiteiten verricht, buiten de buurtwerken of diensten, moet die onderneming een sui generis afdeling oprichten. Deze afdeling wordt behandeld als een aparte onderneming. De regelgeving dienstencheques stelt immers dat het moet gaan om een afzonderlijke afdeling binnen de onderneming die zich specifiek inlaat met de tewerkstelling in het kader van de dienstencheques. Deze afdeling werkt dus met aparte werknemers met een arbeidsovereenkomst dienstencheques, voor een eigen cliënteel en voor afzonderlijke activiteiten. 5 Verder moet de sui generis afdeling voldoen aan de volgende voorwaarden: er moet een verantwoordelijke worden aangeduid voor de afdeling; de afdeling verbindt zich ertoe om herkenbaar te zijn als erkende onderneming en de publiciteit daaromtrent; Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn 3 Vereniging Zonder Winstoogmerk 4 Art. 2quater KB 12 december 2001 betreffende de dienstencheques, B.S. 22 december 2001 en Art. 2 2 Wet 20 juli 2001 tot bevordering van buurtdiensten en banen, B.S. 11 augustus VANDENBROUCKE, F., De dienstencheques: vereenvoudiging & bijkomende toelichting, Federgon, 28 mei 2004, blz. 2.

17 17 de activiteiten die worden uitgevoerd in het kader van dienstencheques moeten apart worden geregistreerd, ten behoeve van de sociale overlegstructuren in de onderneming en de sociale inspectie. De onderneming moet ook de specifieke bepalingen omtrent de arbeidsovereenkomst dienstencheques en de loon- en arbeidsvoorwaarden naleven. Daarnaast moet de onderneming ook in orde zijn met zijn sociale en fiscale verplichtingen. Er mogen dus geen achterstallige belastingen zijn en achterstallige bijdragen aan de RSZ of de fondsen voor bestaanszekerheid. Bedragen die regelmatig worden terugbetaald in het kader van een aflossingsplan, worden niet beschouwd als achterstallig. De onderneming mag zich ook niet in staat van faillissement verkeren. Er zijn ook nog bijkomende voorwaarden: de buurtwerken of diensten mogen niet worden uitgevoerd door een andere onderneming in onderaanneming; werknemers of klanten mogen niet worden gediscrimineerd; de arbeidsvoorwaarden, arbeidssituaties, arbeidsinvulling en arbeidsverhoudingen moeten overeenkomstig zijn aan de CAO s 1 en de reglementeringen die van toepassing zijn; de onderneming mag de werknemers niet laten werken in een omgeving met risico s, gevaren of in een omgeving waar de werknemer zou kunnen worden misbruikt of gediscrimineerd; enkel de activiteiten die werden toegekend vanaf de erkenning mogen worden betaald met dienstencheques; activiteiten die worden betaald met dienstencheques mogen niet worden uitgevoerd door een werknemer die wordt tewerkgesteld in het kader van de gesco s 2 of de sociale maribel. 1 Collectieve Arbeidsovereenkomst 2 gesubsidieerde contractuele

18 Het bevoegd paritair comité 1 Het soort van activiteit dat de onderneming uitoefent is bepalend bij het vaststellen van het bevoegd paritair comité. Aangezien de sui generis afdeling beschouwd wordt als een aparte onderneming, hebben de activiteiten buiten het kader van de dienstencheques geen invloed op het bepalen van het bevoegd paritair comité voor deze afdeling. Als de sui generis afdeling afhangt van een ander paritair comité dan deze van het moederbedrijf, blijven de bestaande sociale overlegorganen en de syndicale afvaardiging van dit bedrijf bevoegd voor alle werknemers, met inbegrip van de werknemers binnen de sui generis afdeling. 2 De loon- en arbeidsvoorwaarden voor de betrokken werknemers die werken in het kader van de dienstencheques, hangen wel af van het bevoegde paritair comité Eén activiteit Als de onderneming of de sui generis afdeling zich beperkt tot één activiteit in het kader van de dienstencheques, zal het bevoegd paritaire comité voor deze activiteit van toepassing zijn. Voorbeeld: als de onderneming of de sui generis afdeling werknemers tewerkstelt die wassen en strijken in het huis van de particulier, zal het paritair comité voor de wasserij (PC 110) van toepassing zijn. Als het een activiteit betreft die niet ressorteert onder een werkend paritair comité, zoals de boodschappendienst, is het nieuwe paritair subcomité van toepassing (cfr. infra p. 19) De werkgever valt niet onder een paritair comité Als de werkgever niet ressorteert onder een paritair comité, zoals een OCMW of een gemeente, is de regeling van toepassing die geldt voor de contractuele van gemeenten en OCMW s. Deze regeling kan verschillen naargelang de gemeente of het OCMW dat betrokken is. 1 VANDENBROUCKE, F., De dienstencheques: vereenvoudiging & bijkomende toelichting, Federgon, 28 mei 2004, blz. 4 en 2 idem, blz. 3.

19 6.2.3 Het paritair subcomité Er is een paritair subcomité opgericht, nl. het paritair subcomité voor de uitzendarbeid en erkende ondernemingen die buurtwerken of diensten leveren 1. Dit paritair subcomité zal bevoegd zijn als de onderneming of de sui generis afdeling gemengde activiteiten levert in het kader van de dienstencheques of als het een activiteit betreft die niet tot een werkend paritair comité behoort. Voorbeeld: als de onderneming werknemers tewerkstelt die schoonmaken, wassen en strijken in het huis van de particulier, is het paritair subcomité van toepassing. Als een onderneming gemengde activiteiten aanbiedt, maar in afzonderlijke afdelingen, dan zal voor elke afdeling afzonderlijk de activiteit van die afdeling het paritair comité bepalen. Het moet wel gaan om duidelijk afgescheiden afdelingen, met eigen personeel dat niet uitgewisseld wordt, in aparte gebouwen, Als een onderneming gemengde activiteiten aanbiedt, maar na de opstartfase blijkt dat één bepaalde activiteit de bovenhand heeft, dan kan het PC veranderen naar het van toepassing zijnde paritair comité voor de hoofdactiviteit. 2 Het paritair subcomité is ook van toepassing voor de erkende uitzendkantoren. Dit is altijd zo, ongeacht het soort activiteit dat de werknemer verricht. Dit paritair subcomité is nog niet samengesteld en in afwachting dat de nodige collectieve arbeidsovereenkomsten worden afgesloten, zijn de loon- en arbeidsvoorwaarden van toepassing die bepaald zijn door het Koninklijk Besluit van 12 december 2001 betreffende de dienstencheques. 3 1 KB van 8 april 1988 tot oprichting en tot vaststelling van de benaming en van de bevoegdheid van het Paritair Comité voor de uitzendarbeid en de erkende ondernemingen die buurtwerken of diensten leveren en tot vaststelling van het aantal leden ervan, B.S. 19 april 1988, gewijzigd bij KB van 20 januari 2004, B.S. 28 januari 2004; en bij KB van 12 mei 2004, B.S 3 juni VANDENBROUCKE, F., De dienstencheques: vereenvoudiging & bijkomende toelichting, Federgon, 28 mei 2004, blz Hoofdstuk 3bis KB 12 december 2001 betreffende de dienstencheques, B.S. 22 december 2001.

20 Schema De uiteenzetting over het bevoegd paritair comité, kan worden samengevat in het volgende schema 1. (zie tabel 1: Het bevoegd paritair comité) Tabel 1: Het bevoegd paritair comité bevoegd paritair comité in het kader van de dienstencheques nieuwe onderneming met enkel activiteiten dienstencheques of bestaande onderneming met sui generis afdeling dienstencheques één hoofdactiviteit met dienstencheques gemengde activiteiten met dienstencheques hoofdactiviteit gemengd in afzonderlijke afdelingen Schoonmaken*/ramen lappen* Wassen*/strijk/naaiwerkjes Maaltijden bereiden* Mindermobielencentra Boodschappen (* = enkel ten huize van de gebruiker) Uitzendkantoren Altijd Publieke sector Eigen reglementering 1 VANDENBROUCKE, F., De dienstencheques: vereenvoudiging & bijkomende toelichting, Federgon, 28 mei 2004, blz. 3.

21 Het RSZ-kengetal 1 Het RSZ-werkgeverskengetal dat van toepassing is, hangt af van het bevoegd paritair comité. Welk kengetal van toepassing is, kan worden weergegeven in een tabel. Hier wordt er een onderscheid gemaakt tussen uitzendkantoren, VZW s en niet-vzw s. (zie tabel 2: Het toepasselijk RSZ-kengetal) Tabel 2: Het toepasselijk RSZ-kengetal één hoofdactiviteit gemengde activiteiten uitzendkantoren VZW s gewoon kengetal + N (N wegens geen FSO 2 ) 597N (N wegens geen FSO) niet VZW s gewoon kengetal 597 Aan de hand van deze tabel kan worden afgeleid dat het gewone kengetal van toepassing is in twee gevallen, namelijk bij VZW s en niet VZW s met één hoofdactiviteit. De gewone RSZkengetallen kunnen worden weergegeven per activiteit. (zie tabel 3: Overzicht van de RSZkengetallen) Tabel 3: Overzicht van de RSZ-kengetallen hoofdactiviteit RSZ-kengetal schoonmaken/ramen lappen 066 wassen/strijk/naaiwerkjes 049 maaltijden bereiden 017 mindermobielencentra 068 boodschappen 597 In uitzonderlijke gevallen kunnen er aan een werkgever twee kengetallen worden toegekend. Daarvoor moeten de activiteiten duidelijk omschreven worden en het aantal werknemers die zich bezighouden met die activiteit moeten duidelijk worden aangeduid. 1 X., Het stelsel van de dienstencheques, ADMB Studiedienst, 7 december 2004, blz Fonds Sluiting Onderneming

22 22 Voorbeeld: bij een schoonmaakbedrijf die werknemers tewerkstelt om te gaan poetsen bij gebruikers in het kader van de dienstencheques, zal het kengetal 066 van toepassing zijn. Dit is het gewone kengetal bij de schoonmaak. Voorbeeld: bij een onderneming die geen VZW is en die werknemers tewerkstelt om te strijken en te poetsen, zal het kengetal 597 van toepassing zijn. Als er een duidelijk onderscheid is tussen werknemers die poetsen en werknemers die strijken, zouden twee kengetallen kunnen worden toegekend, nl. 049 voor het strijken en 066 voor de schoonmaak. 6.4 Cumulatie met andere tewerkstellingsmaatregelen 1 Het stelsel van de dienstencheques kan worden gecumuleerd met de volgende tewerkstellingsmaatregelen: doelgroepvermindering langdurig werkzoekenden; doelgroepvermindering eerste werknemer, tweede werknemer en derde werknemer; SINE 2 ; doorstromingsprogramma s. Het systeem kan evenwel niet gecumuleerd worden met het stelsel van de gesubsidieerde contractuele. Het is onmogelijk om een subsidie te ontvangen voor een werknemer die werkt met dienstencheques én een vrijstelling van werkgeversbijdrage voor Sociale Zekerheid in het kader van de gesco s. Ook werknemers met het sociaal maribelstatuut kunnen niet worden aangeworven om te werken in het kader van de dienstencheques, omdat ook hier de beide subsidies niet gecumuleerd kunnen worden. 6.5 In verband met BTW 3 Het uitvoeren van buurtwerken of diensten in het kader van de dienstencheques vormen prestaties die geen enkel recht openen op aftrek van de BTW Sociale Inschakelingseconomie 3 Belasting Toegevoegde Waarde 4

23 23 7 De werknemers Om als werknemer te kunnen werken in het stelsel van de dienstencheques, is het niet meer noodzakelijk om als werkzoekende te zijn ingeschreven. Deze voorwaarde is vervallen, omdat in de praktijk bleek dat dit immers een eerder overbodige handeling was 1. Enkele voorbeelden van personen die in aanmerking komen zijn: de volledig uitkeringsgerechtigde werklozen; de begunstigden van een leefloon; de niet-werkenden die geen uitkering genieten; de deeltijds werkenden; de personen die meer uren willen werken of een bijkomende activiteit willen uitoefenen; de personen die gelijkaardige activiteiten uitoefenen via het stelsel van de PWA s; de personen wiens werkloosheidsuitkering werd geschrapt of geschorst; de personen die zwartwerk verrichten. 2 Als een persoon wil werken in het systeem van de dienstencheques moet die eerst worden aangeworven door een erkende onderneming. Hiervoor kan de werknemer op drie manieren te werk gaan 3 : hij kan zich aanbieden bij een erkende onderneming; hij kan zoeken tussen de vacatures die ter beschikking staan op de website van Accor Services; hij kan zijn CV 4 on-line inbrengen. Bij de tewerkstelling van werknemers in het kader van de dienstencheques, wordt er een onderscheid gemaakt tussen twee categorieën. Waarom er een onderscheid wordt gemaakt tussen twee groepen, heeft te maken met de minimum arbeidsduur en de verplichting om bijkomende uren te aanvaarden (cfr. infra p ). 1 VANDENBROUCKE, F., De dienstencheques: vereenvoudiging & bijkomende toelichting, Federgon, 28 mei 2004, blz X., Wegwijs in werken in het stelsel van de dienstencheques, FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, 15 april 2004, blz Curriculum Vitae

24 24 Als de werknemer tijdens de uitvoering van zijn arbeidsovereenkomst dienstencheques moeilijkheden ondervindt, moet hij zijn werkgever hiervan op de hoogte brengen. Er kan dan samen naar een oplossing worden gezocht, zoals wisselen van opdracht bij een andere gebruiker. 7.1 Werknemers categorie A 1 Werknemers die behoren tot categorie A, zijn werknemers die vóór hun tewerkstelling met dienstencheques een werkloosheidsuitkering, leefloon of financiële sociale hulp ontvingen. Tijdens de tewerkstelling blijven deze werknemers verder aanspraak maken op hun uitkering. Een werknemer die valt onder categorie A, ontvangt dus tijdens zijn tewerkstelling met een arbeidsovereenkomst dienstencheques niet enkel het loon verschuldigd door zijn werkgever, maar ook nog elke maand een werkloosheidsuitkering, leefloon of financiële sociale hulp. Een werknemer die tijdens de eerste maand van zijn tewerkstelling bij een werkgever behoort tot categorie A, blijft behoren tot categorie A tot en met de eerste gewerkte dag van de zevende maand van zijn tewerkstelling bij dezelfde werkgever. Na die zevende maand van zijn tewerkstelling bij dezelfde werkgever behoort hij enkel nog tot categorie A voor elk kalendermaand waarin hij een werkloosheidsuitkering, een leefloon of financiële sociale hulp geniet. Voor de maanden dat hij geen uitkering krijgt, behoort de werknemer dus tot categorie B. Als niet kan uitgemaakt worden of de werknemer een uitkering zal genieten voor een bepaalde maand, zal die werknemer behoren tot categorie A als hij behoorde tot deze categorie in de voorafgaande maand. 1 Art.2 1, 7 en 8 Wet 20 juli 2001 tot bevordering van buurtdiensten en banen, B.S. 11 augustus 2001; X., Wegwijs in werken in het stelsel van de dienstencheques, FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, 15 april 2004, blz. 6-7 en Art. 2bis KB 12 december 2001 betreffende de dienstencheques, B.S. 22 december 2001.

25 Werknemers categorie B 1 Werknemers die vallen onder categorie B, zijn alle werknemers die werken in het kader van de dienstencheques en die niet vallen onder categorie A. Een voorbeeld van een werknemer die valt onder categorie B is een persoon die in het zwart schoonmaakt, die geen uitkering ontvangt en die wenst om haar activiteiten verder te zetten in een wettelijk stelsel. Een werknemer die tijdens de eerste maand van zijn tewerkstelling bij een werkgever behoort tot categorie B, blijft behoren tot categorie B tot en met de eerste gewerkte dag van de vierde maand van zijn tewerkstelling bij dezelfde werkgever. Na die vierde maand van zijn tewerkstelling bij dezelfde werkgever kan hij behoren tot categorie A voor elk kalendermaand waarin hij een werkloosheidsuitkering, een leefloon of financiële sociale hulp geniet. Voor de maanden dat hij geen uitkering krijgt, behoort de werknemer dus tot categorie B. Als niet kan uitgemaakt worden of de werknemer een uitkering zal genieten voor een bepaalde maand, zal die werknemer behoren tot categorie B als hij behoorde tot deze categorie in de voorafgaande maand. 7.3 Verwantschap met de gebruiker De werknemer mag geen bloed- of aanverwant zijn tot in de tweede graad van de particulier waarvoor hij prestaties verricht. Hij mag ook geen lid zijn van het gezin van de particulier, noch dezelfde hoofdverblijfplaats hebben. Het is dus verboden te werken: bij de eigen ouders, grootouders, schoonouders, schoongrootouders; bij de eigen kinderen en kleinkinderen; bij de eigen zussen en broers, schoonzussen en schoonbroers; bij om het even wie waarmee men samenwoont op hetzelfde adres. 2 1 Art.2 1 Wet 20 juli 2001 tot bevordering van buurtdiensten en banen, B.S. 11 augustus 2001; X., Wegwijs in werken in het stelsel van de dienstencheques, FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, 15 april 2004, blz. 6-7 en Art. 2bis KB 12 december 2001 betreffende de dienstencheques, B.S. 22 december X., Wegwijs in werken in het stelsel van de dienstencheques, FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, 15 april 2004, blz. 8.

26 7.4 Sociale zekerheid 1 26 Op vlak van sociale zekerheid is er geen enkel verschil of het nu een gewone werknemer betreft of een werknemer die werkt in het kader van dienstencheques. Een werknemer die buurtdiensten of banen uitoefent, is o.a. ook gedekt door de ziekte- en invaliditeitsverzekering en heeft ook recht op jaarlijks verlof. 7.5 Verzekeringen 2 De werknemer is volledig gedekt voor arbeidsongevallen of ongevallen van en naar het werk. Hiervoor is niet de gebruiker verantwoordelijk, maar wel de werkgever. De erkende onderneming moet er dus voor zorgen dat er een arbeidsongevallenverzekering is voor de werknemers die werken in het stelsel van de dienstencheques. De particulier moet wel de werknemer waarschuwen op gevaren, zoals gevaarlijke producten die in het huis aanwezig zijn. Indien de werknemer schade veroorzaakt ten opzichte van de gebruiker, is de werkgever aansprakelijk. Dit betekent dat de werknemer de veroorzaakte schade niet moet terugbetalen, behalve in geval van een zware fout, opzet of een regelmatige lichte fout. De gebruiker zal dus nooit de kosten van de schade moeten dragen. In principe heeft de werkgever een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid genomen om kosten te dekken voor schade die de werknemer heeft veroorzaakt bij derden. 1 X., Wegwijs in werken in het stelsel van de dienstencheques, FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, 15 april 2004, blz

27 27 8 De gebruiker Enkel privé-personen kunnen beroep doen op het systeem van de dienstencheques. Deze personen moeten een verblijfplaats hebben in België, maar hier niet effectief gedomicilieerd zijn 1. Voorbeeld: een buitenlandse student van 21 jaar die studeert in België en hier een studio huurt. Deze student mag zijn studio laten schoonmaken door een werknemer die is tewerkgesteld door een erkende onderneming. De verhuurder daarentegen zou de studio niet mogen laten schoonmaken door een werknemer in het kader van de dienstencheques, omdat dit geen activiteit van privé-aard zou zijn. De gebruiker moet zich eerst inschrijven bij het uitgiftebedrijf Accor Services. Deze inschrijving kan on line gebeuren via de website van het uitgiftebedrijf, maar je kan ook het aanvraagformulier (zie bijlage I) afdrukken of verkrijgen via de PWA-dienst of de lokale werkwinkel. De inschrijvingsaanvraag moet dan per post verstuurd worden naar Accor Services 2. De inschrijving is volledig gratis. Na de inschrijving krijgt de particulier een inschrijvingsbevestiging en een inschrijvingsnummer. Vooraleer dienstencheques te bestellen moet de gebruiker op zoek gaan naar een erkende onderneming. Hij kan hiervoor gebruik maken van de lijst van erkende ondernemingen die geraadpleegd kan worden via de website van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening of de website van het uitgiftebedrijf 3. Tussen de gebruiker en de erkende onderneming moet er een overeenkomst (zie bijlage II) worden afgesloten. De overeenkomst die de gebruiker aan de onderneming bindt, wordt ontbonden: wanneer de onderneming haar erkenning verliest; wanneer er geen dienstencheques meer worden uitgegeven en de gebruiker er geen meer bezit. 4 Als de gebruiker een erkende onderneming heeft gevonden, kan hij dienstencheques bestellen (cfr. infra p. 37). Daarvoor heeft hij het inschrijvingsnummer nodig. 1 Accor Services, afdeling dienstencheques, Tel.: Accor TRB Afdeling Dienstencheques, Herrmann-Debrouxlaan 54 b5, 1160 Brussel 3 en 4 Art. 6 Wet 20 juli 2001 tot bevordering van buurtdiensten en banen, B.S. 11 augustus 2001.

28 28 De gebruiker kan genieten van een belastingsvermindering voor de aangekochte dienstencheques 1. Er is een forfaitaire fiscale aftrek van 30% van toepassing 2. Dit wil zeggen dat één dienstencheque 4,69 kost voor de gebruiker. Enkel de aanschafprijs van de dienstencheques die op naam van de belastingplichtige zijn uitgegeven en die tijdens het belastbaar tijdperk bij het uitgiftebedrijf zijn aangekocht, komen in aanmerking voor de belastingsvermindering. De aanschafprijs van dienstencheques die in de loop van hetzelfde belastbaar tijdperk door het uitgiftebedrijf aan de belastingplichtige werden terugbetaald, komen niet in aanmerking. Deze belastingsvermindering kan enkel worden toegekend, indien de belastingplichtige een fiscaal attest kan voorleggen dat wordt uitgereikt door het uitgiftebedrijf. Er is een limiet op de fiscale aftrekbaarheid en die bedraagt KB 2 april 2002 tot wijziging van het KB/WIB 92 op het vlak van de belastingsvermindering voor uitgaven betaald voor prestaties betaald met dienstencheques, B.S. 25 april Art Wetboek 10 april 1992 van de inkomstenbelasting 1992, B.S. 30 juli 1992; ingevoegd bij Wet van 30 maart 1994, B.S. 31 maart 1994; vervangen bij de Wet van 21 december 1994, B.S. 23 december 1994; gewijzigd bij de Wet van 7 april 1999, B.S. 20 april 1999; bij KB van 20 juli 2000, B.S. 30 augustus 2000; bij Wet van 20 juli 2001, B.S. 11 augustus 2001; en bij Programmawet van 22 december 2003, B.S. 31 december 2003.

29 29 9 Het uitgiftebedrijf 1 Accor Services is het uitgiftebedrijf dat belast is met het uitgeven van de dienstencheques. Accor Services België maakt deel uit van de groep Accor. Deze groep is aanwezig in 140 landen en zorgt naast het uitgeven van de dienstencheques ook voor opleidingscheques. Het uitgiftebedrijf maakt jaarlijks vóór 1 maart aan de gebruiker een fiscaal attest over, met de vermelding van de aanschafprijs van de dienstencheques die op zijn naam werden opgesteld en die betaald werden tijdens het voorafgaande kalenderjaar. Van dit bedrag wordt de aanschafprijs van de dienstencheques die niet werden gebruikt en die tijdens hetzelfde kalenderjaar door het uitgiftebedrijf aan de gebruiker terugbetaald werden, in mindering gebracht. De gegevens vermeld in de fiscale attesten worden door het uitgiftebedrijf eveneens vóór 1 maart overgemaakt aan de Administratie tot wiens bevoegdheid de inkomstenbelasting behoort. 2 Het uitgiftebedrijf heeft de volgende taken: het registreren van de gebruiksaanvraag en toekennen van het persoonlijk gebruiksnummer; opsturen van de dienstencheques naar de gebruiker; afleveren van het fiscaal attest aan de gebruiker en de gegevens die hierop vermeld staan overmaken aan de Administratie tot wiens bevoegdheid de inkomstenbelasting behoort; het ontvangen van de gebruikte dienstencheques vanwege de onderneming; het uitbetalen van de tegemoetkoming vanwege de RVA 3 en de waarde van het aantal ingeleverde dienstencheques aan de onderneming; minstens tweemaandelijks de RVA inlichten over het aantal aan de gebruikers toegestuurde dienstencheques en het aantal gevalideerde en aan de erkende onderneming terugbetaalde dienstencheques. 1 Accor Services afdeling dienstencheques, Herrmann-Debrouxlaan 54 b5, 1160 Brussel, Tel.: , Fax.: , 2 Art. 9 KB 12 december 2001 betreffende de dienstencheques, B.S. 22 december Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening

30 30 10 De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening De RVA is naast de onderneming, de werknemer, de gebruiker en het uitgiftebedrijf nog een partij die betrokken is met de werking van de dienstencheques. De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening is belast met de volgende taken: toekennen van de erkenning aan de ondernemingen; schorsen of intrekken van de erkenning; het betalen van de tegemoetkoming aan het uitgiftebedrijf Accor Services; het verzamelen van gegevens over de tewerkstelling bij erkende ondernemingen Procedure tot toekennen van de erkenning 1 De onderneming moet haar aanvraag richten tot het Secretariaat van de Commissie bij de RVA 2. De aanvraag van de onderneming moet een dossier bevatten met de volgende zaken: het uniek ondernemingsnummer, de identiteit of de sociale benaming van de onderneming en de verblijfplaats of de maatschappelijke zetel; de meest recente versie van de statuten van de onderneming; een verklaring op erewoord, waarmee de onderneming zich verbindt om de erkenningsvoorwaarden na te leven; het financieel plan voor een onderneming in oprichting; als het gaat om een aanvraag die betrekking heeft op een sui generis afdeling, moet ook de identiteit en de persoonlijke gegevens van de verantwoordelijke worden vermeld. Een nieuw erkenningsformulier moet worden ingediend bij 3 : een eerste erkenningsaanvraag; een aanvraag om de eerder toegekende erkenning te wijzigen, namelijk tot een uitbreiding naar activiteiten buiten de woonplaats. Als de onderneming al erkend was door het Gewest in het kader van het vorige systeem van de dienstencheques, krijgt deze onderneming automatisch de federale erkenning voor activiteiten van huishoudelijke aard. Voor activiteiten buiten de woonplaats moet er dus een nieuwe aanvraag worden ingediend; 1 Art. 2sexies KB 12 december 2001 betreffende de dienstencheques, B.S. 22 december RVA, Secretariaat van de Adviescommissie Erkenningen Dienstencheques, Keizerslaan 7, 1000 Brussel, Tel.: 02/ , Fax.: 02/ JANSSENS, P., en NIJS, K., Te koop: dienstencheques (prijs: niet o.t.k.), Kijk Uit, Acerta Uitgeverij, jaargang 10, mei 2004, blz. 5.

31 31 de oprichting van een sui generis afdeling binnen een bestaande onderneming. Het Secretariaat van de Commissie bevestigt dat de aanvraag is ontvangen. Als het dossier onvolledig is, wordt dit in dezelfde brief vermeld aan de onderneming. De onderneming moet dan het dossier vervolledigen binnen de maand die volgt op de verzending van bovenvermelde brief. Gebeurt dit niet, dan stuurt het Secretariaat van de Commissie een aangetekende brief als herinnering met een overzicht van de gegevens die ontbreken. Als het Secretariaat binnen de maand na de herinnering de ontbrekende gegevens nog niet ontvangt, wordt de aanvraag als nietig beschouwd. Zodra het Secretariaat van de Commissie over het volledig dossier beschikt, stuurt die het dossier over aan de Adviescommissie Erkenningen bij de RVA. Deze commissie moet advies verstrekken over de eventuele erkenning van de onderneming. Het advies moet binnen een termijn van twee maanden na ontvangst van het dossier worden verstrekt. Als er geen advies werd gegeven binnen die termijn, is het advies niet langer vereist. Daarna bezorgt het Secretariaat het dossier en het eventuele advies aan de Minister van Werk, die dan overgaat tot de erkenning van een onderneming die voldoet aan de erkenningsvoorwaarden. De Minister van Werk moet een beslissing nemen binnen de twee maanden na ontvangst van het dossier. Ontbreekt die beslissing na de termijn, dan wordt de beslissing geacht gunstig te zijn. Het Secretariaat van de Commissie maakt de beslissing over aan de betrokken onderneming en aan de Adviescommissie van de RVA. De erkenning wordt toegekend aan de onderneming voor onbepaalde duur. Afwijkend hiervan wordt de erkenning toegekend voor zes maanden aan ondernemingen die een erkenning aanvragen voor activiteiten die niet vermeld zijn in de statuten. Als die onderneming een erkenning wil verkrijgen voor onbepaalde duur, moeten de statuten worden aangepast. Deze aangepaste statuten moeten dan aan het Secretariaat van de Commissie worden bezorgd, binnen de drie maanden na de ingangsdatum van de erkenning voor zes maanden. Het Secretariaat van de Commissie stuurt de aangepaste statuten ter advies aan de Adviescommissie Erkenningen. Dan volgt opnieuw dezelfde procedure als hierboven beschreven, maar hier geldt er een termijn van één maand voor de Adviescommissie om advies te geven en voor de Minister van Werk om een beslissing te nemen. Elke erkende onderneming krijgt een erkenningsnummer en hun gegevens worden opgenomen in de lijst van erkende ondernemingen. Deze lijst kan geraadpleegd worden op de website van Accor Services of op de website van de RVA.