AALTER gemeentelijk ruimtelijk structuurplan

Transcriptie

1 AALTER gemeentelijk ruimtelijk structuurplan gemeentebestuur AALTER Europalaan Aalter Afdeling Verkeer en Ruimte Brugge, 30 september 2003

2 VOORWOORD De lezer van dit document wordt meegenomen op een snelweg van nieuwe ruimtelijke orde. Vanaf 1995 heeft het gemeentebestuur bijna dagdagelijks aan deze opdracht gewerkt. Ze is het resultaat van veel denkwerk, toetsing, overleg, maar ook van afwegingen en keuzes. In deze neerslag vindt de lezer maar ook de inwoner van Aalter, en soms ook velen van buiten de gemeente, een glasheldere kijk op de opvolger van het vaak magische maar soms ook ongrijpbare begrip gewestplan. Aldus leggen we samen de ruimte vast waar tot diep in de 21 ste eeuw zal worden gewoond, gewerkt, gewandeld, gerust of gewoon ge-niet zal worden. Als gemeentelijk bestuurder ben ik fier op dit document, dat niet zonder de inzet van het studiebureau, onze dienst Milieu en Stedenbouw en de bezieling van Schepen Patrick Hoste tot stand zou zijn gekomen. Aalter, 30 september 2003 Pieter De Crem burgemeester

3 Gezien en voorlopig goedgekeurd door de gemeenteraad in vergadering van. Gezien en definitief aangenomen door de gemeenteraad in vergadering van. Op bevel, Op bevel, De Secretaris De Burgemeester De Secretaris De Burgemeester Luc Jolie Pieter de Crem Luc Jolie Pieter de Crem Zegel van de gemeente Zegel van de gemeente Het college van Burgemeester en Schepenen verklaart dat onderhavig GRS voor eenieder ter inzage heeft gelegen van. tot. Namens het college Op bevel, De Secretaris De Burgemeester Luc Jolie Pieter de Crem Verantwoordelijk ruimtelijk planner Karel Vanackere Jan Bosschem Architect Ingenieur-Architect Zegel van de gemeente

4 INHOUDSOPGAVE 1 ALGEMENE INLEIDING structuurplanning, een proces van visie- en beleidsvorming het ruimtelijk structuurplan als kader voor ruimtelijke ontwikkelingen structuurplanning: een proces op drie sporen inhoud van het structuurplan procesverloop DEEL 1 INFORMATIEF GEDEELTE BASISGEGEVENS OVER AALTER situering algemene kenmerken BESTAANDE RUIMTELIJKE STRUCTUUR inleiding Aalter in de ruimere omgeving: structurerende elementen op bovengemeentelijk niveau nederzettingsstructuur op macroniveau Aalter in de open ruimte Aalter, een tewerkstellingspool Aalter, een knooppunt van belangrijke wegen bestaande ruimtelijke structuur van de gemeente bestaande nederzettingsstructuur morfologie functionele structuur bestaande ruimtelijke structuur van de kernen structuur van de open ruimte algemeen fysische structuur natuurlijke structuur agrarische structuur landschappelijke structuur toeristisch-recreatieve structuur belangrijkste aandachtspunten ruimtelijk-economische structuur het industrieterrein de ambachtelijke zones dienstverleningsgebied lijninfrastructuur algemeen wegennet openbaar vervoer waterwegennet nutsleidingen belangrijkste aandachtspunten analyse van enkele deelgebieden identificatie van de deelruimten Aalter-Centrum en de omringende open ruimte de kanaalzone met de aanpalende industrie en Aalter- Brug de woonparken en het Markettebos Bellem en het noordelijk landbouwgebied de bossen rond Sint-Maria-Aalter Poeke, Lotenhulle en het kasteelpark het zuidelijk landbouwgebied PLANNINGSCONTEXT plannen van bovengemeentelijk niveau Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (1997) visie en ruimtelijke principes stedelijke gebieden buitengebied gebieden voor economische activiteiten lijninfrastructuur... 61

5 3.1.2 Ruimtelijk Structuurplan Provincie Oost-Vlaanderen (voorontwerp, september 2002) globale ontwikkelingsvisie ontwikkelingsvisies voor de deelruimten de gewenste deelstructuren gewestplan (1978) monumenten en landschappen natuurbeschermingsgebieden bosdecreet gemeentelijke plannen gemeentelijk natuurontwikkelingsplan (1996) gemeentelijk mobiliteitsplan (2001) plannen van aanleg algemeen plan van aanleg bijzondere plannen van aanleg totaalplannen gemeentelijke verordeningen en subsidies studies en projecten voor de gemeente Warande-project ( ) masterplan sportcentrum (2001) gebiedsvisie Natuur, Bos, Landschap en Recreatie in het centrale Bulskampveld ( ) integraal waterbeheer Poekebeek ( ) natuurontwikkelingsproject Kranepoel PROGNOSES EN BEHOEFTEN wonen evolutie van de bevolking en van de gezinnen algemeen bevolkingsevolutie op niveau van de verschillende kernen natuurlijke aangroei en migratie leeftijdsstructuur van de bevolking evolutie van het aantal gezinnen prognose van de bevolking en van de gezinnen gesloten bevolkingsprognose open bevolkingsprognose overzicht bevolkingsprognoses gezinsprognose analyse van het woningaanbod het bestaande woningbestand analyse van de bouwactiviteit overzicht van het aanbod confrontatie vraag-aanbod economie omvang en evolutie van de tewerkstelling sector van de tewerkstelling omvang en evolutie van de werkloosheid woon-werkverplaatsingen DEEL 2 RICHTINGGEVEND GEDEELTE ALGEMENE VISIE OP DE RUIMTELIJKE ONTWIKKELING VAN AALTER gewenste rol en positie Aalter als beheerder van waardevolle open ruimten Aalter als knooppunt binnen het open-ruimtegebied Aalter als aanbieder van hoogwaardige woonomgevingen basisdoelstellingen versterken van de kernen op basis van de eigen identiteit ontwikkelen van samenhang en uitwerken van een duidelijke hiërarchie aanbieden van ontwikkelingsmogelijkheden voor economische activiteiten ondersteunen van de agrarische functie en bedrijvigheid verbinden en versterken van natuurlijke gebieden maximaliseren van de beleving van de open ruimte RUIMTELIJKE CONCEPTEN VOOR AALTER twee sterke boscomplexen twee landbouwgebieden met een natuurlijk-landschappelijke ader

6 2.3 uitbouw van zes kernen identiteitsversterking van de kernen economische activiteiten op de noord-zuid-as van bovenlokale wegen samenhangende ruimtelijke structuur op lokaal niveau GEWENSTE RUIMTELIJKE DEELSTRUCTUREN gewenste nederzettingsstructuur visie en doelstellingen creëren van een ruim en een evenwichtig woningaanbod uitbouw van compacte, multifunctionele kernen aandacht voor de openbare ruimte en groenvoorzieningen in de kernen beperken van wonen in de open ruimte ruimtelijk concept hiërarchische structuur uitbouw van een centrumgebied in de kernen uitwerking locatie en type van het te realiseren woonaanbod gewenste woonprojecten uitbouw van sport- en recreatiemogelijkheden op het niveau van de kern strikt binnen de perken houden van middenschalige handelszaken ontwikkelingsperspectieven voor verspreide zonevreemde woningen gewenste open-ruimtestructuur visie en doelstellingen uitbouw van een samenhangend ecologisch netwerk ondersteunen van de dynamische ontwikkeling van de landbouw, inclusief grondloze landbouw, in de agrarische gebieden bescherming en opwaardering van gebieden en structuren met een hoge landschappelijke waarde multifunctionaliteit van de open ruimte versterken en medegebruik ondersteunen ruimtelijke concepten vier deelgebieden van de open ruimte elementen van bovenlokaal niveau natuurgebieden van lokaal niveau natuurverbindingen van lokaal niveau overgangsgebieden tussen kernen en de open ruimte landschappelijke structuren uitbouw wandel- en fietsnetwerken uitwerking actieve en realistische aanpak overleg en samenwerking met hogere overheden tot stand brengen van landschappelijke meerwaarden bij initiatieven van natuurontwikkeling en recreatief medegebruik uitbouw van Poeke met een regionale toeristisch-recreatieve attractiviteit ontwikkelingsperspectieven voor zonevreemde sport-, recreatie- en jeugdvoorzieningen gewenste ruimtelijk-economische structuur visie en doelstellingen aanbieden van uitbreidingsmogelijkheden voor regionale bedrijvigheid herschikken van lokale bedrijvigheid ruimtelijk concept lokale bedrijvigheid in Lobulck en aan de E beperkte inbreiding van het industrieterrein aan oostzijde suggestie tot uitbreiding van de regionale bedrijvigheid uitwerking samenwerken met de hogere overheid inzake de realisatie van de site Woestijne geen verdere uitbreiding van het bedrijventerrein Bellem ontwikkelingsperspectieven voor zonevreemde bedrijven gewenste lijninfrastructuur visie en doelstellingen ruimtelijk concept categorisering van wegen herinrichting centrumgebieden openbaar vervoer fietsers en voetgangers uitwerking

7 ombouwen van de N44 en de N37 tot primaire wegen ondersteunende maatregelen ONTWIKKELINGSPERSPECTIEVEN VOOR DE DEELRUIMTEN Aalter-Centrum en de omringende open ruimte algemeen het commerciële hart de interne verkeerscirculatie nieuwe woningbouwprojecten afwisselend in het noorden en het zuiden van Aalter-Centrum de relatie met de omgeving de kanaalzone met aanpalende industrie en Aalter-Brug algemeen de uitbouw van Aalter-Brug suggestie tot uitbreiding van de regionale bedrijvigheid de woonparken en het Markettebos Bellem en het noordelijk landbouwgebied Bellem als dorp in het groen de relatie met het kanaal het noordelijk landbouwgebied de bossen rond Sint-Maria-Aalter Sint-Maria-Aalter op een dambordstructuur de bossen en natuurgebieden de gebieden ten noorden van de E Poeke, Lotenhulle en het kasteelpark algemeen Poeke als kasteeldorp Lotenhulle het zuidelijk landbouwgebied nederzettingsstructuur open-ruimtestructuur ruimtelijk-economische structuur lijninfrastructuur MAATREGELEN EN ACTIES ruimtelijke uitvoeringsplannen verordeningen strategische projecten overleg DEEL 3 BINDEND GEDEELTE SELECTIES

8 LIJST VAN FIGUREN Figuur 1. Situering van Aalter Figuur 2. Aanduiding van Aalter op de wegenkaart Figuur 3. Bevolkingsevolutie Figuur 4. Topografische kaart Figuur 5. Structurerende elementen van bovengemeentelijk niveau Figuur 6. Bestaande nederzettingsstructuur Figuur 7. Bestaande functionele structuur Figuur 8. Bestaande ruimtelijke structuur van Aalter-Centrum Figuur 9. Bestaande ruimtelijke structuur van Bellem Figuur 10. Bestaande ruimtelijke structuur van Lotenhulle Figuur 11. Bestaande ruimtelijke structuur van Sint-Maria-Aalter Figuur 12. Bestaande ruimtelijke structuur van Aalter-Brug Figuur 13. Bestaande ruimtelijke structuur van Poeke Figuur 14. Bodemkaart volgens grondsoort Figuur 15. Reliëf en waterlopen in Aalter Figuur 16. Natuurlijke structuur Figuur 17. Biologische waarderingskaart Figuur 18. Agrarische structuur van Aalter Figuur 19. Landschappelijke structuur Figuur 20. Landschapsatlas Figuur 21. Toeristisch-recreatieve structuur Figuur 22. Bestaande ruimtelijk-economische structuur Figuur 23. Bestaande lijninfrastructuur Figuur 24. Openbaar vervoer Figuur 25. Synthese van de bestaande ruimtelijke structuur Figuur 26. Aanduiding van de deelruimten Figuur 27. Gewenste ruimtelijke structuur in het RSV Figuur 28. Gewenste ruimtelijke structuur in het voorontwerp PRS Oost-Vlaanderen Figuur 29. Gewestplan Figuur 30. Beschermde monumenten en landschappen Figuur 31. Natuurbeschermingsgebieden in Aalter Figuur 32. Overzicht van de BPA s Figuur 33. Bevolkingsevolutie van Aalter Figuur 34. Evolutie van de natuurlijke aangroei en van het migratiesaldo in Aalter per duizend inwoners Figuur 35. Aandeel van de verschillende leeftijdsklassen in de migratie voor de periode Figuur 36. Leeftijdsstructuur van de bevolking van Aalter in Figuur 37. Potentieel en effectief aanbod aan woonmogelijkheden Figuur 38. Evolutie van de tewerkstelling en de werkgelegenheidsgraad in Aalter (bron: RSZ) Figuur 39. Werkgelegenheidsgraad 1997 (bron: RSZ) Figuur 40. Twee boscomplexen Figuur 41. Noordelijke en zuidelijke open ruimte Figuur 42. Zes geselecteerde kernen Figuur 43. Identiteitsversterking van de kernen

9 Figuur 44. Economische activiteiten langs bovenlokale wegen Figuur 45. Samenhangend lokaal netwerk Figuur 46. Gewenste nederzettingsstructuur Figuur 47. Gewenste woonprojecten Figuur 48. Gewenste open-ruimtestructuur Figuur 49. Gewenste ruimtelijk-economische structuur Figuur 50. Categorisering van de wegen Figuur 51. Synthese van de gewenste ruimtelijke structuur

10 1 ALGEMENE INLEIDING 1.1 structuurplanning, een proces van visie- en beleidsvorming Structuurplanning is de soort van ruimtelijke planning die momenteel gehanteerd wordt in Vlaanderen. Het wordt gezien als een middel om tot een goed ruimtelijk beleid te komen. In het document Structuurplanning: een handleiding voor de gemeenten (AROHM, Afdeling Ruimtelijke Planning, 1994) staat structuurplanning omschreven als een dynamisch en continu proces van visie- en beleidsvorming met betrekking tot de kwaliteit van de ruimte en de realisatie ervan. De structuurplanning situeert zich m.a.w. op het domein van de beleidsvoorbereiding: ze is gericht op de voorbereiding van de beleidsdoelstellingen en op het onderzoek en de toetsing ervan aan de beschikbare middelen. 1.2 het ruimtelijk structuurplan als kader voor ruimtelijke ontwikkelingen Het ruimtelijk structuurplan is het resultaat van een structuurplanningsproces. Het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening vormt de juridische basis voor de opmaak van ruimtelijke structuurplannen. Dit decreet is, in licht gewijzigde vorm, in werking getreden op 1 mei Artikel 18 van het decreet stelt het volgende: Onder ruimtelijk structuurplan wordt verstaan een beleidsdocument dat het kader aangeeft voor de gewenste ruimtelijke structuur. Het geeft een langetermijnvisie op de ruimtelijke ontwikkeling van het gebied in kwestie. Het is erop gericht samenhang te brengen in de voorbereiding, de vaststelling en de uitvoering van beslissingen die de ruimtelijke ordening aanbelangen. Het geheel van de ruimtelijke ordening wordt als volgt gekaderd (art. 4): De ruimtelijke ordening is gericht op een duurzame ruimtelijke ontwikkeling waarbij de ruimte beheerd wordt ten behoeve van de huidige generatie, zonder dat de behoeften van de toekomstige generaties in het gedrang gebracht worden. Daarbij worden de ruimtelijke behoeften van de verschillende maatschappelijke activiteiten gelijktijdig tegen elkaar afgewogen. Er wordt rekening gehouden met de ruimtelijke draagkracht, de gevolgen voor het leefmilieu en de culturele, economische en sociale gevolgen. Op deze manier wordt gestreefd naar ruimtelijke kwaliteit. In het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan is het ruimtelijk voorkomen een van de basisgegevens. Het volledige gemeentelijke structuurplanningsproces zal dan ook een sterk ruimtelijke invalshoek kennen. Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan is bedoeld om het kader te creëren, waarbij een duidelijke ruimtelijke toekomstvisie bepaalt wat waar kan, zonder bepaalde sectoren te benadelen. Het structuurplan is een beleidsplan met een juridische indicatieve waarde. Het ruimtelijk kader wordt aangegeven voor het gemeentelijk huisvestings-, economisch-, mobiliteits- en milieu- en natuurbeleid. Alle gemeentelijke ruimtelijke aanlegplannen, gemeentelijke verordeningen en andere gemeentelijke uitvoeringstaken met ruimtelijk-structurele consequenties, zoals de (her)aanleg van wegen, dorpsherwaardering of milieu- en natuurinfrastructuur, dienen zich te richten naar het goedgekeurd ruimtelijk structuurplan.

11 Artikel 3 van het decreet bepaalt dat de ruimtelijke ordening van het Vlaams Gewest, de provincies en de gemeenten wordt vastgelegd in ruimtelijke structuurplannen, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verordeningen. Het decreet bepaalt verder dat het structuurplan moet bestaan uit drie delen: - het informatief gedeelte, met de bestaande ruimtelijke structuur, de problemen en potenties, de trends en prognoses; - het richtinggevend gedeelte, met de gewenste ruimtelijke structuur; - het bindend gedeelte, dat het kader levert voor de uitvoerende maatregelen waarmee men de gewenste ruimtelijke structuur wil realiseren. Het ruimtelijk structuurplan is slechts bindend voor de overheid, maar nooit voor de bewoner. Structuurplannen kunnen geen beoordelingsgrond vormen voor bouw- en verkavelingaanvragen of voor stedenbouwkundige attesten. Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan wordt vastgelegd voor een termijn van vijf jaar, maar het blijft in ieder geval van kracht totdat het door een nieuw definitief gemeentelijk ruimtelijk structuurplan is vervangen. 1.3 structuurplanning: een proces op drie sporen De omzendbrief RO 97/02 van 14 maart 1997 over het gemeentelijk structuurplanningsproces (B.S ) geeft aan dat het ruimtelijk structuurplan niet een doel op zich is, maar slechts een van de producten in een continu proces voor een goed ruimtelijk beleid: Het ruimtelijk beleid moet evenzeer gericht zijn op het procesmatige (het plannings- en besluitvormingsproces en de betrokkenheid van alle partners). In de aangehaalde Handleiding voor gemeenten wordt een aanpak voorgesteld waarbij gelijktijdig op drie sporen wordt gewerkt: - werken aan een lange termijnvisie op de gewenste ontwikkeling van de gemeente; - inpikken op dringende problemen en kansen; - creëren van een maatschappelijk draagvlak. Werken aan een langetermijnvisie is structureel bezig zijn vanuit een algemene visie op kwaliteit en duurzaamheid. Deze werkwijze, ook wel lineair planningsproces genoemd, wordt gekenmerkt door een analytische en geïntegreerde aanpak hetzij vanuit concrete problemen hetzij vanuit een veeleer abstracte benadering op basis van waarden en normen van de gewenste ruimtelijke ontwikkeling. Inpikken op dringende problemen en kansen is strategisch werken aan knelpunten en mogelijkheden die zich voordoen en niet kunnen wachten tot de langetermijnvisie is uitgewerkt. Het spreekt vanzelf dat deze bottom-up benadering moet gebaseerd zijn op de detectie van de aanwezige ruimtelijke kwaliteiten, en de intenties met betrekking tot een duurzame ontwikkeling niet mag hypothekeren. Op deze wijze zal het concreet werken aan knelpunten en mogelijkheden ook de visie op lange termijn mee helpen tot stand brengen. Beide werkwijzen of sporen zijn derhalve als complementair te beschouwen. Het werken met de bevolking heeft als doel: - de plannen en voorstellen inhoudelijk te verbeteren en ze een hogere realiteitswaarde te geven omwille van het feit dat ze op die manier worden geïnspireerd en gedragen door de bevolking; - een draagvlak te creëren; - een bijdrage te leveren tot een meer democratische en open samenleving; - bevolkingsgroepen te sensibiliseren voor ruimtelijke kwaliteit en een verantwoord ruimtelijk beleid; - een contract tussen bevolking en overheid tot stand te brengen. 11

12 Dit spoor doet de inzichten in het ruimtelijk gebeuren, de invloed erop en de verantwoordelijkheid ervoor bij de verschillende groepen in de bevolking toenemen. In die zin kan men hier spreken van emancipatorisch werk. Maar tegelijk is dit spoor een politiek proces, dat de geloofwaardigheid van beleid en administratie kan versterken. 1.4 inhoud van het structuurplan Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan wordt opgebouwd uit een informatie, een richtinggevend en een bindend gedeelte. 1. Het informatief gedeelte bevat informatie over de bestaande ruimtelijke structuur van de gemeente, over de toekomstige ruimtebehoeften van de verschillende maatschappelijke activiteiten en over de bestaande plannen voor het grondgebied van de gemeente. 2. Het richtinggevend gedeelte geeft de doelstellingen en prioriteiten weer van de gemeente inzake ruimtelijke ordening, en bevat een beschrijving van de gewenste ruimtelijke structuur en van de maatregelen, middelen, instrumenten en acties tot uitvoering ervan. De gemeente mag bij het nemen van beslissingen niet afwijken van het richtinggevend gedeelte, tenzij omwille van onvoorziene ontwikkelingen van de ruimtelijke behoefte van de verschillende maatschappelijke activiteiten of omwille van dringende sociale, economische of budgettaire redenen. 3. Het bindend gedeelte bevat de onderdelen van het ruimtelijk structuurplan die bindend zijn voor de gemeente. 1.5 procesverloop Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van Aalter is tot stand gekomen door een intense wisselwerking tussen en met medewerking van verschillende mensen, groepen en instanties. Het structuurplanningsproces werd opgestart in De intentienota van 6 juni 1998 bevat een beschrijving van de beleidscontext waarin het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan wordt opgemaakt, en stelt het planningsproces en de erbijhorende communicatie voor. In een eerste fase werd dan het grondgebied van de gemeente geanalyseerd, en werden gegevens verzameld over bestaande plannen en studies. Na de inventarisatie werd op 6 februari 1999 een denkdag georganiseerd voor de bevolking. Deze eerste fase resulteerde in de startnota van 25 februari De startnota werd op 17 maart 1999 voorgelegd aan de Afdeling Ruimtelijke Planning (AROHM Brussel). In de loop van 2000 en 2001 werden bijkomende deelonderzoeken verricht en werd de bestaande woningbehoeftestudie geactualiseerd. Hierbij werd een nota informatief gedeelte en een nota richtinggevend gedeelte opgesteld. Deze nota s werden besproken op de GECORO van Aalter op 3 en 24 september De nota richtinggevend gedeelte werd op 3 oktober 2001 voorgelegd aan de Afdeling Ruimtelijke Planning (AROHM Brussel). Op basis van de geformuleerde opmerkingen werd het voorontwerp ruimtelijk structuurplan opgemaakt. De gemeente Aalter heeft op 21 januari 2003 een plenaire vergadering georganiseerd over dit voorontwerp. Op de vergadering heeft de Afdeling Ruimtelijke Planning (AROHM Brussel) haar mondeling en schriftelijk advies overgemaakt aan de gemeente. De GECORO heeft op 27 januari 2003 eveneens haar advies gegeven op het voorontwerp. De gemeenteraad heeft in zitting van 11 maart 2003 het ontwerp ruimtelijk structuurplan Aalter voorlopig vastgesteld. De voorlopige 12

13 vaststelling vond plaats na advies van de GECORO, dat verleend werd op 3 maart Het College van Burgemeester en Schepenen heeft het ontwerp van gemeentelijk ruimtelijk structuurplan onderworpen aan een openbaar onderzoek van negentig dagen. Dit openbaar onderzoek is geopend op 2 april 2003 en liep tot en met 30 juni Tijdens de periode van dit openbaar onderzoek werden in totaal 11 overlegvergaderingen georganiseerd. Zes overlegvergaderingen vonden plaats in de verschillende kernen van de gemeente voor de bevolking (Aalter-Brug, Aalter-Centrum, Bellem, Lotenhulle, Poeke en Sint- Maria-Aalter); de overige waren overlegmomenten met de maatschappelijke geledingen (de middenstand, de landbouw, ). De GECORO heeft alle adviezen, bezwaren en opmerkingen gebundeld en gecoördineerd en op 18 augustus 2003 een gemotiveerd advies uitgebracht bij de gemeenteraad. In het voorliggende gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Aalter werd dit advies verwerkt. 13

14 DEEL 1 INFORMATIEF GEDEELTE

15 1 BASISGEGEVENS OVER AALTER 1.1 situering De gemeente Aalter is gelegen in het westen van de provincie Oost- Vlaanderen, in het arrondissement Gent. Aalter bevindt zich in de open ruimte tussen de grote steden Gent en Brugge. Het grondgebied van de gemeente wordt doorsneden door een grootschalige infrastructuurbundel die deze twee steden met elkaar verbindt: de autosnelweg E40, de spoorlijn Gent-Brugge en het kanaal Gent- Oostende. De gemeente grenst aan de provincie West-Vlaanderen. Ze wordt begrensd door de gemeente Knesselare in het noorden, door de gemeenten Zomergem en Nevele in het oosten, door de gemeenten Deinze en Tielt in het zuiden, en door de gemeenten Ruiselede en Beernem in het westen. In de gemeente kunnen zes afzonderlijke woonkernen onderscheiden worden: Aalter-Brug, Aalter-Centrum, Bellem, Lotenhulle, Poeke en Sint-Maria-Aalter. Op 1 januari 2002 telt Aalter inwoners; de oppervlakte van de gemeente bedraagt 82,0 km². Aalter is, qua inwonersaantal, de grootste gemeente in het open-ruimtegebied tussen de steden Gent, Brugge, Eeklo, Tielt en Deinze. Figuur 1. Situering van Aalter

16 INFORMATIEF GEDEELTE De bevolkingsdichtheid bedraagt 228 inwoners per km², en dat is heel wat lager dan die in Vlaanderen (430 inwoners per km²). Meer dan de helft van het aantal inwoners woont in Aalter-Centrum ( inwoners). De overige kernen zijn heel wat kleiner. Bellem, Lotenhulle en Sint-Maria-Aalter hebben ca inwoners. Aalter-Brug heeft er ca , en Poeke is nog kleiner: 545 inwoners. Van de totale oppervlakte van de gemeente is er in 1995 ongeveer 9,3 km² bebouwd (11,3% van het grondgebied). Hieruit blijkt duidelijk dat in Aalter de open ruimte overweegt. Ter vergelijking: het aandeel bebouwde oppervlakte in de provincie Oost-Vlaanderen bedraagt 15,3%; voor gans Vlaanderen is dit 15,0%. In 1996 biedt Aalter arbeidsplaatsen. Hiervan situeren er zich 47% in de secundaire sector en 46% in de tertiaire sector. Aalter vormt een werkgelegenheidspool in de regio, sterk gebaseerd op de secundaire sector. 16

17 Figuur 2. Aanduiding van Aalter op de wegenkaart

18 1.2 algemene kenmerken Aalter is een grote gemeente in de open ruimte tussen de steden Gent, Brugge, Eeklo, Tielt en Deinze. De gemeente vervult een verzorgende functie ten aanzien van de kleinere kernen in de nabije omgeving. Aalter bevindt zich op de overgang tussen verschillende gebieden, en op het knooppunt van verschillende infrastructuren. - Aalter bevindt zich op de overgang tussen de zandstreek en de zandleemstreek; - Aalter bevindt zich op de overgang tussen de Brugse Veldruimte en de westelijke agrarische zone van Oost- Vlaanderen; - Aalter ligt op het knooppunt van belangrijke infrastructuren: de grootschalige infrastructuurbundel tussen Gent en Brugge enerzijds en de gewestwegen N44 Aalter-Maldegem en N37 Aalter-Tielt-Roeselare anderzijds; - Aalter bevindt zich ook op de grens tussen het gebied van de zuidelijke zijbeken van de Leie en het gebied van de noordelijke Gentse kanalen, met het Meetjesland. Kenmerkend voor de ruimtelijke structuur is de grote en aantrekkelijke open ruimte op het grondgebied van de gemeente. Deze open ruimte wordt weliswaar doorsneden door grootschalige infrastructuren, maar bezit heel wat kwaliteiten voor verschillende functies (natuur, landbouw, toerisme, ). Aalter kent de laatste jaren een bijzondere dynamiek. Het bevolkingsaantal is sterk toegenomen, veel meer dan het provinciaal en het Vlaams gemiddelde. Tussen 1981 en 1999 steeg het bevolkingsaantal met 17,9%: van inwoners in 1981 tot inwoners in In het arrondissement Gent bedroeg de stijging van het aantal inwoners in dezelfde periode slechts 1,8%. Bovendien kent Aalter ook een belangrijke tewerkstelling, vooral in de secundaire sector Figuur 3. Bevolkingsevolutie Figuur 4. Topografische kaart

19

20 INFORMATIEF GEDEELTE 2 BESTAANDE RUIMTELIJKE STRUCTUUR 2.1 inleiding - de lijninfrastructuur. Het is belangrijk om op te merken dat deze componenten geen eenduidige onderverdeling aanbrengen in het grondgebied van de gemeente. Het is met andere woorden mogelijk dat dezelfde ruimtelijke elementen behoren tot verschillende componenten. Zo behoort een landbouwbedrijf tegelijkertijd tot de nederzettingsstructuur als de ruimtelijk-economische structuur, of behoort een lokale weg in het bebouwd gebied eveneens tot de nederzettingsstructuur. De bestaande ruimtelijke structuur geeft de structuurbepalende elementen aan die aanwezig zijn in Aalter. Dit zijn die ruimtelijke elementen die een structurerend vermogen hebben, die invloed uitoefenen op de ruimtelijke ontwikkelingen in Aalter. De werking en de invloed van deze structuren moet beschouwd worden op een niet nader te definiëren lange termijn. De bestaande ruimtelijke structuur biedt belangrijke aanknopingspunten en bouwstenen voor de opbouw van de gewenste ruimtelijke structuur. Alhoewel het onderscheid niet altijd even duidelijk is, wordt de bestaande ruimtelijke structuur beschreven op bovengemeentelijk en op gemeentelijk niveau. Op het grondgebied van de gemeente komen namelijk ruimtelijke elementen en structuren voor van bovengemeentelijk niveau. Deze oefenen een grote invloed uit op de reële en mogelijke ruimtelijke ontwikkelingen van de gemeente, en leggen relaties tussen Aalter en de ruimere omgeving. De beleidsbevoegdheid voor deze structuren berust in principe (ook) bij hogere overheden. De bestaande ruimtelijke structuur op gemeentelijk niveau wordt beschreven aan de hand van vier componenten: - de nederzettingsstructuur; - de open-ruimtestructuur; - de ruimtelijk-economische structuur; 19

21 INFORMATIEF GEDEELTE 2.2 Aalter in de ruimere omgeving: structurerende elementen op bovengemeentelijk niveau nederzettingsstructuur op macroniveau Aalter is een goed uitgeruste, niet-stedelijke gemeente, gelegen in het open-ruimtegebied tussen de grote stad Gent, de goed uitgeruste regionale stad Brugge en de goed uitgeruste kleine steden Eeklo, Deinze en Tielt. Aalter is een van de grotere kernen in dit open-ruimtegebied. De gemeente situeert zich, qua inwonersaantal, op het niveau van de steden Eeklo en Tielt (ca inwoners). Het nederzettingspatroon omvat verder de kleine kernen Beernem, Knesselare, Zomergem, Nevele, Ruiselede en Wingene. Het gebied, waarin de gemeente zich bevindt, kenmerkt zich door de aanwezigheid van geconcentreerde en historisch verspreide bebouwing (kleine gehuchten). In mindere mate komt ook lintvormige bebouwing voor, hoofdzakelijk in het noordoostelijk deel van het grondgebied. Tussen Aalter enerzijds en Gent en Deinze anderzijds, staat de open ruimte onder een sterke verstedelijkingsdruk vanuit het grootstedelijk gebied Gent. Ook naar het zuiden toe, in de richting van Tielt en Roeselare, is het gebied meer verstedelijkt en economisch ontwikkeld. In het noorden daarentegen ligt het meer landelijke Meetjesland. Met haar uitrustingsniveau op het vlak van dienstverlening en kleinhandel komt Aalter tegemoet aan de behoeften van de eigen inwoners en aan dat van de omliggende kleinere gemeenten (Knesselare, Zomergem, Nevele, Ruiselede, ). Belangrijk in dit verband zijn de scholen (lager en secundair onderwijs, naschools onderwijs), de accommodaties voor bejaardenzorg (rusthuis, bejaardenwoningen) en het verpleegcentrum voor chronische patiënten. Het handelsapparaat van Aalter is vrij uitgebreid en bestaat hoofdzakelijk uit kleinschalige winkels Aalter in de open ruimte Aalter bevindt zich in een prachtige en gediversifieerde open ruimte. Deze ruimte wordt vooral gebruikt door de landbouw, met een belangrijk aandeel van grondloze landbouw. Daarnaast bevindt zich in het gebied een relatief groot bosbestand, met relicten van de oude veldbossen, waaraan een rijk cultuurhistorisch patrimonium verbonden is. De open ruimte in Aalter maakt deel uit van verschillende grotere landschappelijke eenheden. - In het noorden van het grondgebied bevindt zich een uitloper van het Houtland, een zachtgolvend gebied in het interfluvium tussen de Leie, de kustvlakte en het Ijzerbekken. Het is een landelijk gebied met lokaal weidse vergezichten. Het is een landbouwland met hoofdzakelijk verspreide bebouwing en kleine kernen en dorpen. De traditionele perceelsrandbegroeiing bestaat nog slechts als lokale relicten. Het Houtland wordt in het noorden begrensd door de cuesta van Oedelem-Zomergem. - Het grootste deel van het grondgebied van de gemeente behoort tot het oude Veldgebied van Aalter. Dit vormt een onderdeel van het traditionele Houtland. Het is een vlak tot licht golvend, bosrijk landschap met grote compartimenten van kwadratische akkers en weiden, afgewisseld met bossen. Het betreft oude heidegebieden, die vroeger gemeenschappelijke graasgronden vormden, en in de 18 de en de 19 de eeuw herbebost werden. In dit gebied bevindt zich de cuesta Hertsberge-Lotenhulle, met een uitloper naar Aalter-Centrum. - Het noordoosten van het grondgebied behoort tot het straatdorpengebied van Waarschoot. Dit is een vlak gebied met gemengde land- en tuinbouw en een grote dichtheid aan bebouwing langs wegen. Weidse gezichten komen nauwelijks 20

22 INFORMATIEF GEDEELTE voor; het landschap is daarvoor te versnipperd door bebouwing, tuinen en serreteelt. - In het uiterste zuiden van het grondgebied van Aalter bevindt zich een uitloper van het plateau van Tielt, een zachtgolvend open landschap met landelijk karakter. Dit gebied behoort tot de zandleemstreek. Er komen geen bossen voor en er is een hoge dichtheid van verspreide bebouwing. autosnelweg E40, de spoorlijn Brussel-Oostende en het kanaal Gent- Oostende. Ter hoogte van Aalter kruist deze bundel de belangrijke noord-zuidgerichte gewestwegen N44 Aalter-Maldegem (N49-A11) en de N37 Aalter-Tielt-Roeselare (A17). Figuur 5. Structurerende elementen van bovengemeentelijk niveau Aalter, een tewerkstellingspool Aalter beschikt over een groot industrieterrein, waarop enkele regionale en multinationale bedrijven gevestigd zijn. De tewerkstelling is er het hoogst van alle gemeenten in het openruimtegebied tussen Gent, Brugge en de nabijgelegen kleine steden. Aalter speelt dan ook een zeer belangrijke rol inzake tewerkstelling voor haar eigen bevolking en deze van de omliggende gemeenten. De attractiviteit van Aalter als tewerkstellingscentrum is gebaseerd op de centrale ligging van de gemeente in het open-ruimtegebied tussen Brugge, Eeklo, Gent, Deinze en Tielt, en op de goede ontsluiting via de E40 en het kanaal Brugge-Gent Aalter, een knooppunt van belangrijke wegen Aalter bevindt zich op het kruispunt van wegen van internationaal en Vlaams niveau, en wordt dus heel goed ontsloten. Een infrastructuurbundel tussen Gent en Brugge doorsnijdt de open ruimte in oost-west-richting over het grondgebied van Aalter: de 21

23 N31 N50 Boudewijnkanaal Vaart Brugge- Sluis Leopoldkanaal BRUGGE Maldegem Knesselare Kanaal Gent-Oostende Oostkamp Beernem Zomergem Leopoldkanaal Eeklo Waarschoot Lovendegem NEDERLAND Kanaal Gent-Terneuzen N32 Boudewijnkanaal BRUGGE Vaart Brugge- Sluis Leopoldkanaal Kanaal Gent-Oostende Leopoldkanaal N9 N49 N44 Eeklo NEDERLAND R4 R4 Kanaal Gent-Terneuzen N70 LEGENDE Landsgrens provinciegrens gemeente Aalter steden gemeenten autosnelweg belangrijke gewestweg Wingene Aalter Ruiselede Tielt E40 Afleidingskanaal Leie Nevele Deinze E17 GENT N37 Tielt N35 Aalter Afleidingskanaal Leie Deinze E40 E17 N43 N60 Schelde GENT R4 spoorweg kanaal economische polen concentratie economische activiteiten Nederzettingsstructuur NEDERLAND Lijninfrastructuur NEDERLAND stedelijke gebieden Kust Kustpolders Scheldepolders Zandstreek binnen de Vlaamse vallei Zandstreek buiten de Vlaamse vallei Zandleem- en leemstreek Scheldebekken zonder getijden Kustbekken met Ijzer BRUGGE Maldegem BRUGGE Eeklo 1 - Houtland 2 - Oud veldgebied van Aalter 3 - Straatdorpenlandschap van Waarschoot 4 - Plateau van Tielt Eeklo Wingene Tielt Economische structuur Aalter E40 Deinze E17 GENT Aalter Tielt E40 Natuurlijk - landschappelijke structuur 3 Deinze E17 GENT K:\12105\Fase_50_ontwerp\structurerende elementen_bovengemniv.cdr RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN AALTER FIG. 5 : Structurerende elementen van bovengemeentelijk niveau Datum : 11/02/2003 Opdrachtgever : Gemeente Aalter Bron :

24 INFORMATIEF GEDEELTE 2.3 bestaande ruimtelijke structuur van de gemeente bestaande nederzettingsstructuur morfologie De gemeente Aalter beschikt over een gedifferentieerd en pluriform nederzettingspatroon, waarin meerdere soorten bebouwingsconcentraties en hiërarchieën kunnen waargenomen worden. Zo valt onmiddellijk het grote onderscheid op tussen enerzijds de samenhangende bebouwde gebieden en anderzijds de verspreide bebouwing in de open ruimte. Maar ook binnen de bebouwde gebieden en de verspreide bebouwing kunnen nog onderverdelingen aangebracht worden. Het bebouwde gebied valt samen met de zes kernen van de gemeente: Aalter-Brug, Aalter-Centrum, Bellem, Lotenhulle, Poeke en Sint- Maria-Aalter. Meestal vormt de open ruimte de scheiding tussen deze kernen; in het geval van Aalter-Brug en Aalter-Centrum zorgt het kanaal Gent-Oostende en de aanpalende bedrijventerreinen voor de ruimtelijke scheiding tussen de twee kernen. De kernen hebben zich historisch ontwikkeld tot autonome dorpen, met een centrumgebied rond het markt- en het kerkplein. In deze dorpscentra komt het wonen voor in sterke verwevenheid met andere functies en voorzieningen, die het wonen ondersteunen. Het gaat hierbij zowel om gemeenschapsvoorzieningen als om kleinhandel. Tijdens de voorbije decennia zijn de kernen sterk uitgebreid, meestal onder de vorm van monofunctionele verkavelingen met vrijstaande eengezinswoningen. Op basis van morfologie en uitrustingsgraad kunnen de kernen op een drieledige hiërarchie geplaatst worden. - Op het hoogste niveau bevindt zich Aalter-Centrum. De kern situeert zich ongeveer centraal op het grondgebied van de gemeente, en vormt zowel qua omvang als qua voorzieningen het zwaartepunt van de gemeente. Meer dan de helft van de bevolking woont in Aalter-Centrum ( van de inwoners in 2002). Naast vrijstaande en aaneengesloten eengezinswoningen komen hier eveneens appartementen in middelhoogbouw voor. De voorzieningen op gemeentelijk niveau bevinden zich allemaal in Aalter- Centrum. Dit zijn o.m. het gemeentehuis, de politie, de brandweer, de post, de bibliotheek, de Academie voor Muziek, Woord en Dans, de middelbare scholen, de verzorgingstehuizen, het OCMW, de gemeentelijke sportterreinen en een belangrijke kleinhandelsconcentratie. In het eigenlijke centrumgebied, dat zich uitstrekt langsheen de as Stationsstraat-Markt-Lostraat, doet zich een sterke concentratie voor van woningen, gemeenschapsvoorzieningen en handelszaken. De dichtheid en de verwevenheid van deze functies vertonen hier quasi stedelijke kenmerken. - Een trapje lager op de hiërarchie bevinden zich de kernen Bellem, Lotenhulle en Sint-Maria-Aalter. Ze zijn heel wat kleiner dan Aalter-Centrum, en tellen elk ca inwoners. De bebouwing is er meestal open; enkel in het centrumgebied komt aaneengesloten bebouwing voor. Gemeenschapsvoorzieningen en handelszaken zijn aanwezig op het niveau van de kern. - De kernen Aalter-Brug en Poeke tenslotte zijn de kleinste kernen (500 à inwoners), en bevatten slechts een beperkt aantal voorzieningen. Ze zijn sterk aangewezen op de nabijgelegen kernen. Voor Aalter-Brug is dat Aalter-Centrum, voor Poeke is dat Lotenhulle. In de open ruimte buiten de kernen komen talrijke kleine woninggroepen en alleenstaande woningen voor. De woninggroepen bevatten enkel woningen, en hebben een heel verschillende aard en voorkomen. Sommige woninggroepen kenmerken zich door een lintvormige structuur, andere daarentegen 22

25 INFORMATIEF GEDEELTE door een sterke concentratie van bebouwing. Sommige bestaan hoofdzakelijk uit alleenstaande woningen, andere uit rijwoningen. Sommige bevinden zich langs verbindingswegen tussen kernen, andere langs smalle landbouwwegen. Sommige woninggroepen zijn vrij groot, andere bestaan slechts uit enkele woningen. Het gaat o.m. over de volgende woninggroepen (niet-limitatieve opsomming): Aaltebei, Barelhoek, Biesem, Bruggewijk, Buntelare, Charlestonstraat, Dries, Hageland, Kattewegel, Kannegat, Land van Nevele, Manewaarde, Markette, Oostmolen-Noord, Patersveld, Pauwelsbos, Proosdij, Savooien, Schoonberg, Sterrewijk (twee entiteiten), Stratem, Veldhoek, Weststraat, woninggroep aan de opstapplaats van de trein nabij Sint-Maria-Aalter. Op een beperkt aantal plaatsen is het onderscheid tussen de samenhangende bebouwde gebieden en de open ruimte minder duidelijk en verloopt de overgang gradueel. Dit is het geval bij enkele lintvormige uitwaaieringen van de kernen Aalter-Centrum en Lotenhulle. Lintbebouwing komt voor langs de Steenweg op Deinze tussen Aalter-Centrum en Lotenhulle, langs de Tieltsesteenweg, Stratem, de Oostmolenstraat en de Kestelstraat in Aalter-Centrum, langs de Lokouter in Lotenhulle, en langs de Blekkervijverstraat in Sint-Maria-Aalter. Ook in het geval van de twee woonparken van Aalter, Loveld en Beukenpark-Bosheide-Aalterveld-Ganzeplas, is het onderscheid tussen open ruimte en bebouwing niet zo eenduidig. De woonparken kenmerken zich als vrijliggende grote verkavelingen, van elkaar gescheiden door de E40. Het betreft ruime kavels en er is, in het bijzonder bij Loveld, een duidelijk accent op de integratie van woningen in een open-ruimtegebied (bosstructuur). In de woonparken zijn geen gemeenschapsvoorzieningen aanwezig. Figuur 6. Bestaande nederzettingsstructuur 23

26 LEGENDE BRUGGE Buntelare Weststraat Patersveld N44 N44 Manewaarde Dries Aalter-Brug N499 Kanaal Gent-Oostende Oostmolen-Noord Aaltebei Pauwelsbos kern centrumgebied woninggroep in de open ruimte lintbebouwing woonpark Bruggewijk E40 Sint-Maria-Aalter Charlestonstraat Bellem Savooien Aalter-Centrum Hageland Stratem Sterrewijk Schoonberg Loveld Biesem Markette Kattewegel N37 N37 Beukenpark-Bosheide Aalterveld Barelhoek Veldhoek GENT Poeke Lotenhulle N409 N409 Proosdij Land Van Nevele Kannegat K:\12105\Fase_50_ontwerp\cd\Corel\bestaande nederzettingsstructuur_v9.cdr RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN AALTER FIG. 6: Bestaande nederzettingsstructuur Datum : 11/02/2003 Opdrachtgever : Gemeente Aalter Bron : Schaal: 1/65000

27 INFORMATIEF GEDEELTE functionele structuur administratieve diensten Het gemeentehuis bevindt zich in Aalter-Centrum aan de Europalaan. Het draagt aldus bij tot de versterking van het centrumgebied tussen de Stationsstraat en de Europalaan. Inzake administratieve diensten heeft Aalter een basisdienstverlening in de verschillende kernen behouden. In de verschillende kernen (Bellem, Sint-Maria-Aalter, Lotenhulle, Poeke en Aalter-Brug) bevindt zich een gemeentelijk dienstencentrum. Politie en brandweer bevinden zich tevens in Aalter-Centrum. De verkeerspost van de politie is aan de grote rotonde gevestigd. In Aalter-Centrum en in Sint-Maria-Aalter bevindt zich een postkantoor. Op de Boomgaard in Aalter-Centrum is het OCMW gevestigd. socio-culturele voorzieningen De bibliotheken zijn hiërarchisch gestructureerd met de hoofdbibliotheek in Aalter-Centrum, en met uitleenposten in Bellem, Lotenhulle, Poeke, Sint-Maria-Aalter en Ruiselede. Culturele activiteiten worden georganiseerd in het gemeentehuis en in de Academie voor Muziek, Woord en Dans in de Stationsstraat in Aalter Centrum (vnl. onderwijs) en in Bellem. Binnen de verschillende kernen zijn er gemeentelijke feestzalen. De jeugdverenigingen zijn actief in Aalter-Centrum, Bellem, Lotenhulle, Poeke en Sint-Maria-Aalter. scholen Het onderwijs is goed uitgebouwd met een duidelijke hiërarchie die overeenkomt met de hiërarchie van de woonkernen. In Aalter-Centrum is er kleuteronderwijs, lager en middelbaar onderwijs. Er zijn twee scholen voor middelbaar onderwijs, met samen ca scholieren. Ongeveer 50 % van het aantal leerlingen van het secundair onderwijs lopen school buiten Aalter. Ze gaan vooral naar Brugge, Gent en Deinze. 37 % van de leerlingen in het secundair onderwijs komt van buiten Aalter. Er is kleuteronderwijs en lager onderwijs in Aalter-Brug, Bellem, Lotenhulle en Sint-Maria-Aalter. In Poeke is er enkel kleuteronderwijs. De scholen liggen over het algemeen in of nabij het centrum van de verschillende woonkernen. In Aalter-Brug situeert een afdeling van de lagere school zich langs de drukke Urselweg en kampt hiermee met problemen van verkeersveiligheid voor de scholieren. Deze school situeert zich buiten het eigenlijke centrum van Aalter-Brug, dat gelegen is aan de Sint- Godelievestraat, aan de overkant van de N44. Verder bevindt zich in Aalter-Centrum de Academie voor Muziek, Woord en Dans, en is er in Bellem een tekenacademie. zieken- en bejaardenzorg In Aalter is er geen ziekenhuis. Men richt zich hoofdzakelijk tot Eeklo, Tielt en Gent. 24

28 INFORMATIEF GEDEELTE Er zijn verscheidene verzorgingstehuizen in Aalter-Centrum, nl. ten zuiden van de Markt en nabij het station. Ze kennen een belangrijke tewerkstelling. zone voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut, wordt niet meer gebruikt. De gebouwen staan er leeg. sport en recreatie Zoals de gemeenschapsvoorzieningen, is ook de sport- en recreatieve infrastructuur hiërarchisch gestructureerd. De gemeentelijke sport- en ontspanningsinfrastructuur bevindt zich kenmerkend op de grens van het woongebied en de open ruimte. De sportinfrastructuur van het bovenlokaal niveau situeert zich in Aalter-Centrum (Lindestraat). Hier bevinden zich buitensportvelden, een zwembad, een sporthal voor zaalsporten en een atletiekpiste. Sportinfrastructuur van een lager niveau betreft hoofdzakelijk buitensportvelden (met kantine, kleedkamers, parking). Dergelijke voorzieningen zijn aanwezig in Bellem (Bellemdorpweg), Lotenhulle (nabij het kasteelpark van Poeke) en in Sint-Maria-Aalter (zuiden van woonkern). Er is geen infrastructuur in Aalter-Brug en in Poeke. Aansluitend aan de sportterreinen zijn er meestal speelterreinen. In Poeke is er een speelveld in het Kasteelpark; in Aalter-Brug naast de feestzaal. De infrastructuur van Bellem, Lotenhulle en Sint-Maria-Aalter situeert zich zonevreemd in agrarisch gebied. Het Kasteelpark van Poeke is een wandelgebied. Er is tevens een natuur-educatief centrum uitgebouwd. specifieke gemeenschapsvoorzieningen In het gebied tussen Zouter, Savooien en Kliplo bevindt zich de vroegere Belgacom-site. Deze zone, in het gewestplan ingekleurd als kleinhandel De handelsactiviteit in Aalter is heel sterk gegroeid en staat thans in voor ongeveer één vijfde van de tewerkstelling. Het aanwezige aanbod in de gemeente is goed. Men kan er terecht voor dagdagelijkse goederen, shopping-goederen (kledij, doe-het-zelf), en zelfs voor specialty-goederen (interieur, verkoop bepaalde automerken). De kleinhandel komt sterk verweven voor met het wonen en met de andere functies binnen de kernen. Aandachtspunten inzake handelsactiviteit situeren zich vooral op het niveau van de verschillende kernen. Binnen elke kern van Aalter situeert zich in meerdere of mindere mate een handelsactiviteit die gericht is op de specifieke woonkern. In Aalter-Centrum concentreren zich die voorzieningen die gericht zijn op gans de gemeente en ook op de omliggende gemeenten. Algemeen gesteld is de handelsactiviteit een goede toetssteen van de dynamiek van de woongemeenschap. Het ontbreken binnen een woonkern van een dagdagelijks aanbod (bakker, kruidenier, e.a.), zoals in Aalter-Brug, wijst op een onderliggend knelpunt van vitaliteit van de woonkern. In de verschillende kernen van de gemeente komen er handelsactiviteiten voor. De losse, autonome ontwikkeling ervan wordt echter onvoldoende ondersteund door o.m. het stedenbouwkundig kader (bv. Lotenhulle, Bellem). Hierdoor draagt het handelsgebeuren ook onvoldoende bij tot het creëren van een bepaald centrumgebied waarop de woongemeenschap zich kan enten. Aalter is met zijn basisstructuur met talrijke bovenlokale verkeersinfrastructuren (E40, N44, N409, N37) zeer interessant en tegelijkertijd kwetsbaar voor baanwinkels aan de rand van het 25

29 INFORMATIEF GEDEELTE centrum. Dit aanbod is thans heel beperkt. Grootschalige handelszaken komt enkel voor langs de Lostraat, tussen het kruispunt met de Kestelstraat en de rotonde. Ook langs de N409 (Steenweg op Deinze) en rond het kruispunt van de N44 met de N499 (Urselweg) komen enkele grotere handelszaken voor. Langs de Brugstraat is er ter hoogte van het industrieterrein een toenemende interesse voor bedrijven en handelsvestigingen met commercieel aspect gekoppeld aan een bepaalde productie- of verwerkingsaspect, zoals wasserijen, drukkerijen en garages. Voor de grote verkoopoppervlaktes moet men zich elders wenden. Figuur 7. Bestaande functionele structuur 26