Stakeholderplan (GSA) slimme meter

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stakeholderplan (GSA) slimme meter"

Transcriptie

1 1 Stakeholderplan (GSA) slimme meter 17 oktober 2014

2 2 Stakeholderplan (GSA) slimme meter Voorwoord Voor u ligt het stakeholderplan voor de grootschalige aanbieding (GSA) van de slimme meter. Hierin wordt beschreven hoe wij vanuit het programmanagement aanbieden slimme meter willen omgaan met alle partijen die een belang hebben bij de invoering van de slimme meter en invloed hebben op de acceptatie van de slimme meter. De belangrijkste doelstellingen van dit stakeholderplan en stakeholdermanagement in het algemeen rondom het aanbieden van de slimme meter zijn: Draagvlak en vertrouwen creëren en vasthouden (minimaal) dan wel uitbreiden (ideaal); Zodat de aanbieding ongehinderd en efficiënt kan plaatsvinden en; Adequaat kunnen reageren indien zich tijdens het aanbieden onverhoopt incidenten voordoen. De belangrijkste stakeholders voor de GSA slimme meter staan in dit document genoemd. Zij worden via (social) media monitoring tools continu gevolgd. Daarnaast wordt vanuit de sector (netbeheerder of Netbeheer Nederland) actief persoonlijk contact onderhouden. Deze contactpersonen of stakeholdermanagers staan bij elke stakeholder genoemd.

3 3 Inhoudsopgave Voorwoord Hoofdstuk 1: Overzicht stakeholders Hoofdstuk 2: Stakeholdermapping Hoofdstuk 3: Algemene lobbystrategie Doelstellingen en strategie Taakverdeling en afstemming tussen NBNL en de individuele netbeheerders Bijlage I: Bijlage II: Bijlage III: Bijlage IV: Kernboodschappen (GSA) slimme meter Issues en reputatierisico s (GSA) slimme meter Gedetailleerd overzicht per stakeholder Q&A

4 4 Hoofdstuk 1: Overzicht stakeholders Top 10 stakeholders 1. Ministerie van Economische Zaken (EZ) 2. Autoriteit Consument en Markt (ACM) 3. Uneto- VNI 4. Energie Nederland (EN) 5. Vrijhandels Organisatie voor Elektriciteit en Gas (VOEG) 6. Vereniging Dienstenaanbieders Energiedata Kleinverbruik (VEDEK) 7. Vereniging Energie Inzicht (VEI) 8. Consumentenbond 9. Vereniging Eigen Huis (VEH) 10. Netbeheerders Verdere stakeholders 1. Aandeelhouders van netbeheerders 2. Ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) 3. Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.NL) 4. Radboud Universiteit/Laquso 5. DNV GL (voorheen KEMA) 6. Kiwa 7. European Smart Metering Industry Group (ESMIG) 8. Verispect 9. Parlementariërs 10. Stichting Elektro Hyper Sensitiviteit (EHS) 11. Bits of Freedom 12. Aedes 13. Woonbond 14. Blok voor blok consortium 15. NCSC - Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) 16. Bouwend Nederland 17. Natuur & Milieu 18. Milieu Centraal 19. Vereniging Meetbedrijven Nederland (VMNED) 20. TNO

5 Stakeholderplan (GSA) slimme meter 5 Hoofdstuk 2: Stakeholdermapping

6 6 Hoofdstuk 3: Algemene lobbystrategie Eenduidigheid en consistentie van de boodschap zijn essentieel. Dat betekent dat de voor de lobby noodzakelijke informatie snel en compleet voorhanden is en dat duidelijk is wie het aanspreekpunt is voor de betreffende stakeholder. Daarbij zijn we meer dan een doorgeefluik voor de netbeheerders: we nemen stelling, rekening houdend met maatschappelijke ontwikkelingen. Dat betekent tegelijkertijd dat we vragen of opmerkingen vanuit stakeholders niet zonder meer overnemen. Uitgangspunt is een zelfstandige afweging van belangen, keuze voor een heldere positie en duidelijke communicatie. Iedere stap die we zetten is transparant en we houden ons consciëntieus aan de regelgeving. Kernwoorden zijn proactief, responsief en communicatief. Tegelijkertijd waken we ervoor om met een overkill aan boodschappen bij onze stakeholders te komen. Als het project goed verloopt, beperken we ons tot het onderhouden van de contacten ( business as usual ). Persoonlijk contact is nog altijd de meest krachtige vorm van communicatie. Dit wordt in de lobby richting stakeholders veelvuldig ingezet ondersteund door telefonisch en mail contact. Bij nieuwe ontwikkelingen of thema s die specifieke stakeholders raken kan daarnaast een bijeenkomst worden georganiseerd. Natuurlijk wordt ook aansluiting gezocht bij bestaande congressen en seminars.

7 7 Hoofdstuk 4: Lobby per stakeholder Per stakeholder wordt aangegeven waar het gemeenschappelijk belang zit, en waar tegenstrijdige belangen (en mogelijk dus conflicthaarden). Dit wordt vervolgens vertaalt naar communicatieve acties (bijvoorbeeld gezamenlijk positief naar buiten treden over een issue, of achter de schermen de dialoog aangaan en zo aan damage control te doen) Op het moment dat zich een issue of reputatierisico aandient (bijvoorbeeld in de driehoek zonnepanelen slimme meter - salderen), dan ontspringt aan het algemene stakeholderplan een specifieke lobby actie richting een of meer stakeholders. Zo n lobby actie kan er als volgt uitzien: 1. scan, monitor en verzamel alle relevante informatie rondom het issue 2. houd o.m. bij wat de trend is (negatief, groeiende, of stabiel) 3. vat bevindingen samen en voeg een lobby advies / strategie toe 4. voer strategie uit 5. monitor effecten van gekozen strategie, en stuur waar nodig bij

8 8 Bijlage I: Kernboodschappen (GSA) slimme meter 1. De belangrijkste boodschap is dat de netbeheerders voortvarend bijdragen aan de in de AMvB GSA gestelde doelstelling dat in 2020 bij alle huishoudens (100%) een slimme meter is aangeboden. De netbeheerders liggen met de aanbieding van de slimme meter op schema om dit doel te behalen. 2. De slimme meter geeft consumenten meer zicht op hun energiegebruik en biedt daarmee kansen om energie te besparen en de energiekosten omlaag te brengen. Daarmee draagt het project slimme meter bij aan het Energieakkoord en de klimaatdoelstellingen. 3. De slimme meter biedt extra mogelijkheden wanneer displays en energiebesparingsdiensten aan de meter worden gekoppeld. In dit verband is er in juni 2014 een convenant gesloten tussen netbeheerders, energieleveranciers en onafhankelijke dienstenaanbieders. Kern hiervan is dat uitwisseling van informatie plaatsvindt over de plaats en het tijdstip waarop de netbeheerders de slimme meter aanbieden, zodat de energieleveranciers en dienstenaanbieders hierop kunnen inspelen en de klant een aanbod kunnen doen. Het convenant is een van de resultaten van het Energieakkoord. 4. Bij gebruik van de slimme meter vindt facturatie sneller en nauwkeuriger plaats doordat de meter automatisch op afstand wordt uitgelezen. Ook maakt de slimme meter in de haarvaten van het net op termijn integraal onderdeel uit van intelligente netten waarmee de netbeheerder ertoe bijdraagt dat de netten op efficiënte wijze zijn voorbereid op de toekomst. 5. De slimme meter is niet verplicht en brengt geen extra kosten voor de consument met zich mee. Het is wel zo dat de consument via de hogere metertarieven aan de komst van de slimme meter heeft meebetaald.

9 9 Bijlage II: issues en reputatierisico s (GSA) slimme meter Issue Status Betrokken stakeholders Stategie / Actie Te hoge verwachtingen over de bijdrage aan energiebesparing Nog altijd relevant Milieu Centraal, EZ, BZK, Energieleveranciers ODA s Samenwerken (convenant) en Energiebesparing proactief communiceren. Monitoring en evaluatie. Vrees voor gezondheidsklachten Relevant Stichting Elektro Hyper Monitoren en informeren vanwege straling (EM- velden) Sensitiviteit (EHS) Hogere energierekening nadat Opnieuw relevant EZ en Energie leveranciers Uitleggen aan consument slimme meter is geplaatst Salderen Zeer relevant EZ, Energieleveranciers, Zonnepaneel collectieven, aannemers, UNETO- VNI (Feiten en fabels) I.s.m. EZ alternatieven uitwerken Klachtafhandeling algemeen Zeer relevant EZ, ACM, Consumentenorganisaties Beleid vaststellen/ Procedure beschrijven Niet laten escaleren! Derdenplaatsing Zeer relevant EZ, UNETO- VNI, Proces verder uitwerken + erkenningsinstantie aanwijzen Asbest in de meterkast Relevant Aannemers Instructie: wat te doen bij asbest en wie betaalt? Vervanging van meters legt lekkende gasleidingen in huis bloot. Relevant Media- aandacht en Kamervragen. EZ, Uneto- VNI Goede voorlichting Wantrouwen van de burger t.a.v. Relevant Consumentenorganisaties Actief verkondigen van feiten en fabels technologie en overheid Voorschotstijging na plaatsing Relevant Consument Proactief uitleggen aan klant slimme meter KB modulariteit (AMvB III) Relevant EZ Inhoudelijke argumenten, TCO berekening en Risico inschatting. Onderzoek nevenactiviteiten netbeheerders Relevant ACM Volgen

10 10 Bijlage III Gedetailleerd overzicht per stakeholder Ministerie van Economische Zaken steries/ez Contactpersonen Standpunt t.o.v. Slimme Meter Issues die spelen c.q. relevant zijn voor deze stakeholder Top- 10 stakeholder ja/nee Stakeholdermanager Het ministerie staat voor een ondernemend Nederland met oog voor duurzaamheid. Zij zetten zichin voor een uitstekend ondernemersklimaat. Door de juiste randvoorwaarden te creëren en ondernemers de ruimte te geven om te vernieuwen en te groeien. Door aandacht te hebben voor onze natuur en leefomgeving. Door samenwerking te stimuleren tussen onderzoekers en ondernemers. Zo bouwen we onze topposities in landbouw, industrie, diensten en energie verder uit en investeren we in een krachtig en duurzaam Nederland. Inger Huizing T Jeroen van Bergenhenegouwen Miriam van der Meulen T M m.e.a.vandermeulen@minez.nl Het ministerie is tevreden met de wet. Het ministerie heeft na wat aanvankelijke zorgen inmiddels voldoende comfort dat de netbeheerders gaan voldoen aan de randvoorwaarden voor de plaatsing op het gebied van vrijwilligheid, privacy & security en tijdigheid van informeren aan de klant. Het aanvankelijke plan van het ministerie om met de nodige publiciteit vanuit de overheid de introductie van de slimme meter te begeleiden, heeft men laten varen, mede op basis van gesprekken met de sector en eigen voortschrijdend inzicht. Salderen Klachtenafhandeling algemeen. Communiceren met een stem (zelfde alinea in klantbrief, brochure) Imago slimme meter algemeen Derden plaatsingen mogelijk maken Hogere energierekening nadat slimme meter is geplaatst Te hoge verwachtingen over de bijdrage aan energiebesparing Ja Jan Hofman

11 11 Autoriteit Consument & Markt Contactpersonen Standpunt Issues die spelen Top- 10 ja/nee Stakeholdermgr De Autoriteit Consument & Markt bevordert kansen en keuzes voor bedrijven en consumenten. Kansen voor innovatie, nieuwe producten, diensten en bedrijven. Keuzes voor consumenten, die echt wat te kiezen hebben en durven kiezen. Omdat bedrijven duidelijk zijn over wat zij aanbieden. En consumenten weten wat hun rechten zijn. Hier ligt de sleutel voor goedwerkende markten. Edwin Edelenbos Gijs Thomeer De ACM vindt dat de introductie van de slimme (digitale) energiemeter goed verloopt. ACM concludeert dit in haar rapportage over de kleinschalige uitrol van de digitale energiemeters in 2012 en ACM concludeert dat consumenten tevreden zijn over de plaatsing en over de rol van de netbeheerders. ACM ziet dan ook geen belemmeringen om de introductie van de slimme meter verder te intensiveren. ACM vindt het opvoeren van het tempo van de introductie nodig om het aanbod van energiebesparingsdiensten te verbeteren. Dit kan een impuls geven aan het beter benutten van de besparingsmogelijkheden van de slimme meter door de consument. (Nieuwsbericht ) Met een slimme meter krijgen consumenten meer inzicht in hun energieverbruik. Energiebedrijven en aanbieders van energiebesparingsdiensten kunnen consumenten helpen hun slimme meter beter te benutten. ACM constateert dat dit nu nog onvoldoende gebeurt. Om te komen tot een breder aanbod van diensten moet aan 2 voorwaarden worden voldaan: 1. dat de grootschalige introductie van start gaat 2. dat alle partijen die diensten aanbieden op gelijke voet met elkaar kunnen concurreren. In de praktijk betekent dit dat de netbeheerders, die de meters plaatsen, de informatie over wanneer zij waar slimme meters gaan plaatsen gelijktijdig aan alle dienstenaanbieders beschikbaar stellen. Partijen die in energiebesparingsdiensten willen investeren moeten erop kunnen vertrouwen dat de planning voor een langere periode vast ligt.(nieuwsbericht ) Ja Jan Hofman

12 12 Vrijhandels Organisatie voor Elektriciteit en Gas (VOEG) Vrijhandels Organisatie voor Elektriciteit en Gas- heeft tot doel het bereiken van eerlijke en effectieve marktwerking in de elektriciteit- en gassector in Nederland. VOEG is een belangenorganisatie van energiebedrijven die allen als nieuwe toetreder sinds de liberalisering kunnen worden aangemerkt. De leden van VOEG zijn actief in de energiemarkt en bestaan uit leveranciers, productiebedrijven en handelsbedrijven. Innovatieve ondernemingen op het gebied van duurzaam decentrale opwekking zijn sterk vertegenwoordigd binnen de organisatie. VOEG speelt een actieve rol in het vormen van een gezamenlijk standpunt namens haar leden en maakt dat standpunt kenbaar aan zowel toezichthouders, beleidsmakers en de politiek. Zowel bij wetgevingstrajecten als bij het tot stand komen van beleidsregels en richtsnoeren maakt VOEG gebruik van de mogelijkheid tot inspraak en geeft zij haar mening over (ontwerp)regelgeving. Naast haar rol als belangenbehartiger spant VOEG zich tevens in om haar leden, onder andere via de website, proactief te informeren over de laatste ontwikkelingen in de elektriciteit- en gassector in Nederland. Contactpersonen Standpunt t.o.v. Slimme Meter Issues die spelen Top- 10 ja/nee Stakeholdermgr Harald Swinkels (voorzitter bestuur) NLE Richard van Ravestein (secretaris bestuur) Daan van Dulst Slimme meter maakt het voor energieleveranciers mogelijk om o.a. energiebesparingsdiensten aan klanten aan te bieden. VOEG wil dat de netbeheerders in het aanbiedproces: neutraal aankondigen dat de meetinstallatie wordt vervangen; geen waardeoordeel geven over de commerciële mogelijkheden omtrent de slimme meter; helder weergeven wie de verschillende actoren zijn (netbeheerder, leverancier en ODA); de consument wijst op zijn rechten ; verwijst naar aanvullende diensten, zoals bijvoorbeeld op energieverbruiksmanagers.nl Ja Jan Hofman Lucas Stassen

13 13 Energie Nederland nederland.nl Contactpersonen Standpunt Issues die spelen Top- 10 ja/nee Stakeholdermanager Energie- Nederland is de belangenbehartiger van vrijwel alle energiebedrijven die actief zijn op de Nederlandse markt. Ze is ontstaan uit de fusie van EnergieNed en de Nederlandse Vereniging voor Marktwerking in Energie, de VME. Energie- Nederland werkt aan een (internationaal) energiebeleid dat tegemoet komt aan de prioriteiten en verwachtingen ten aanzien van de zekerheid, betaalbaarheid en verduurzaming van onze energievoorziening. Energie- Nederland wil een stuwende kracht zijn achter een duurzame transitie van de Nederlandse energievoorziening. Daarnaast houden zij zich bezig met de verdere integratie van Nederland in een goed functionerende Noordwest- Europese energiemarkt. Elliott Wagschal nederland.nl Sjoerd Marbus nederland.nl Slimme meter maakt het voor energieleveranciers mogelijk om energiebesparingsdiensten aan klanten aan te bieden. Energie Nederland wil dat de netbeheerders in het aanbiedproces: neutraal aankondigen dat de meetinstallatie wordt vervangen; geen waardeoordeel geven over de commerciële mogelijkheden omtrent de slimme meter; helder weergeven wie de verschillende actoren zijn (netbeheerder, leverancier en ODA); de consument wijst op zijn rechten; verwijst naar aanvullende diensten, zoals bijvoorbeeld op energieverbruiksmanagers.nl Ja Jan Hofman, Lucas Stassen

14 14 Vereniging Dienstenaanbieders Energiedata Kleinverbruik (VEDEK) De Vereniging Dienstenaanbieders Energiedata Kleinverbruik (VEDEK) heeft tot doel het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de bedrijven die zich formeel als gecertificeerde Onafhankelijke Diensten Aanbieders (ODA s) bezighouden met het leveren van informatiediensten op de Nederlandse energiemarkt. In het bijzonder houdt VEDEK zich bezig met: gegevensverzameling, - overdracht, - kwaliteit, referentiemodel en informatiecode. marktprocesmodellen. EDINE berichtenverkeer en EDSN berichtenverkeer. Contactpersonen Harry Benckhuijsen harry.benckhuijsen@brites.nl Joost Zonneveld (secretaris bestuur) joost@vedek.nl Standpunt Issues die spelen Top- 10 ja/nee Stakeholdermanager Positief. De VEDEK is er mede dankzij de slimme meter. N.v.t. Ja Lucas Stassen

15 15 Vereniging Energie Inzicht De Vereniging Energie Inzicht (VEI) bestaat uit Nederlandse ondernemingen die producten en nzicht.nl diensten ontwikkelen voor consumenten en bedrijven voor het verkrijgen van inzicht in energiestromen, en het beheer daarvan. De VEI is ontstaan uit de behoefte van fabrikanten van zogenaamde P1- producten. De term P1 is de naam van de communicatiepoort van de Nederlandse slimme meter. Deze poort ontsluit de gegevens die de meter in zich heeft. P1- producten zijn producten die gebruikers van woningen, maar ook bedrijfsgebouwen, inzicht geven in hun energieverbruik. Contactpersonen Standpunt Issues die spelen Top- 10 ja/nee Stakeholdermanager Rene Balvers Arjen Noorbergen (CTO Quby) Het speelveld van de leden van VEI zou zich idealiter als een commerciële en vrije markt zou moeten gedragen. Het is de economische gedachte dat op basis van een felle maar eerlijke concurrentie de beste aanbieders uiteindelijk bovendrijven, wat leidt tot het beste betaalbare product voor de verschillende eindklanten. Helaas is dit niet het geval. Het speelveld is onderhevig aan (Europese) regelgeving, activiteiten en planningen van (semi- ) publieke instanties en ontwikkelingen op het gebied van standaardisatie. De veelal jonge en kleine leden die gezamenlijk een nieuwe en innovatie industrie aan het vormen zijn, hebben daarom besloten de krachten te bundelen in verenigingsverband om daarmee de gedeelde belangen te kunnen behartigen. De VEI wil dat de netbeheerders in het aanbiedproces: neutraal aankondigen dat de meetinstallatie wordt vervangen; geen waardeoordeel geven over de commerciële mogelijkheden omtrent de slimme meter; helder weergeven wie de verschillende actoren zijn (netbeheerder, leverancier en ODA); de consument wijst op zijn rechten ; verwijst naar aanvullende diensten, zoals bijvoorbeeld op energieverbruiksmanagers.nl Ja Jan Hofman Lucas Stassen

16 16 Consumentenbond Contactpersonen Standpunt De Consumentenbond is een vereniging zonder winstoogmerk die voor het grootste deel wordt gefinancierd met contributies van leden en gebruikers. Zij werken samen met consumenten aan eerlijke, rechtvaardige en veilige markten waarin consumenten vinden wat ze zoeken en krijgen waar ze recht op hebben. Samen staan we sterker en weten we meer. De Consumentenbond is het verbindende platform en de vertrouwde stem van en voor consumenten. Michiel Karskens ( , ) Keuzevrijheid van de klant i.r.t. privacy. Geen schakelaar en gasklep in de meter Issues die spelen Klachtenafhandeling algemeen Salderen Privacy Top- 10 ja/nee Ja Stakeholdermanager Lieselot Meelker

17 17 Vereniging Eigen Huis (VEH) Contactpersonen Standpunt Issues die spelen Top- 10 ja/nee Stakeholdermanager De Vereniging Eigen Huis is de belangenvereniging voor (aanstaande) huizenbezitters. De vereniging telt bijna leden. De VEH is een kritische volger van de netbeheerders waar het gaat om de tarieven. N.a.v. klantklachten over naheffingen van Liander, is de VEH in 2012 een grootscheepse actie gestart, samen met TROS Radar, om coulance af te dwingen m.b.t. het capaciteitstarief (gas). Het mobiliserend vermogen van de vereniging is groot; er zijn warme contacten met de Telegraaf en TROS Radar. De VEH wordt in de samenleving beschouwd als een serieuze, goed geïnformeerde belangenvereniging die een autoriteit is op het gebied van financiering, bouwtechnische keuringen en verzekeringen. De VEH biedt in overleg met partijen tevens producten aan op deze terreinen. Claudia Umlauf ( ), Manon van Essen ( ) VEH staat positief- kritisch tegenover de slimme meter. Er is behoefte aan een gesprek om de actuele ontwikkelingen en planning door te nemen. Het uitstel van een aantal kleinere netbeheerders roept vragen op. Keuzevrijheid i.r.t. privacy, planning Ja Lieselot Meelker

18 18 Q & A SLIMME METER ALGEMENE INFORMATIE Wat is een slimme meter? De slimme meter is een nieuwe generatie energiemeter. Het is een digitale energiemeter die uw traditionele meters voor elektriciteit en gas vervangt. De slimme meter geeft de meterstanden voortaan op afstand aan de netbeheerder door. Via onder andere GPRS (een techniek waarmee snel mobiele data worden verzonden) of het elektriciteitsnet, stuurt de software in de slimme meter de meterstanden naar de netbeheerder. Dit gebeurt zes keer per jaar. De netbeheerder stuurt de gegevens door naar uw energieleverancier. Om de twee maanden ontvangt u van uw energieleverancier een overzicht van uw energieverbruik en een indicatie van de kosten hiervoor. De slimme meter biedt u de mogelijkheid om zelf nauwkeurig uw energieverbruik te volgen, waardoor het makkelijker is om energie te besparen. Vervangt de slimme meter mijn elektriciteits- en gasmeter? Als er slimme meters worden geplaatst, worden in principe altijd zowel de elektriciteitsmeter als de gasmeter vervangen. De slimme gasmeter wordt direct (met een kabeltje) of indirect (met een draadloos signaal) gekoppeld aan de slimme elektriciteitsmeter. De slimme elektriciteitsmeter beschikt over een communicatiemodule die zowel de meterstanden voor elektriciteit als die voor gas doorstuurt. Hoe werkt de slimme meter? Door software aan de meters toe te voegen, wordt het mogelijk meterstanden op afstand op te nemen. Door de gasmeter te koppelen aan de elektriciteitsmeter kunnen beide meters op afstand worden uitgelezen. Dat uitlezen gaat via GPRS (een mobiel netwerk) of via het elektriciteitsnet. Wat zijn de voordelen van een slimme meter? Een slimme meter biedt u de volgende voordelen:

19 19 Inzicht in uw energieverbruik De slimme meter geeft u vaker inzicht in uw energieverbruik. In plaats van eenmaal per jaar, stuurt uw energieleverancier u straks zes keer per jaar een overzicht van uw verbruik en een indicatie van de kosten in die periode. Op die manier kunt u uw verbruik volgen. U kunt de slimme meter bijvoorbeeld ook koppelen aan een pc of display. Zo krijgt u nog beter inzicht in uw energieverbruik. Daarnaast wordt er door verschillende partijen gewerkt aan toepassingen die op termijn nog meer extra diensten mogelijk maken. Inzicht in uw energieverbruik maakt besparen op energie een stuk makkelijker en leuker. De slimme meter maakt dit mogelijk. Dat is niet alleen prettig voor uw portemonnee, maar ook voor het klimaat. Op afstand doorgeven van meterstanden De slimme meter neemt periodiek de meterstand op en geeft die op afstand door aan de netbeheerder. Het verschil is dat dit met de slimme meter op afstand kan worden gedaan. U hoeft met een slimme meter dus niet meer thuis te blijven voor een meteropnemer of zelf uw meterstanden door te geven, ook niet als u gaat verhuizen of overstappen naar een andere energieleverancier. U hoeft alleen maar uw verhuizing / overstap aan uw energieleverancier door te geven. Het doorgeven van de juiste meterstanden regelt uw energieleverancier via de slimme meter automatisch voor u. Kwaliteit en nauwkeurigheid van uw energienota wordt verbeterd Doordat met de slimme meter automatisch en op tijd de meterstanden worden uitgelezen, horen eventuele (her)berekeningen van meterstanden tot het verleden. De kwaliteit en nauwkeurigheid van uw energienota wordt hierdoor nog meer verbeterd. Hogere betrouwbaarheid en betaalbaarheid energievoorziening Voor netbeheerders hebben slimme meters als voordeel dat de productie van energie door energieleveranciers en het verbruik ervan door eindgebruikers beter op elkaar afgestemd kunnen worden. Er hoeft in de toekomst minder geïnvesteerd te worden in het energienetwerk om de verwachte groei in de energiebehoefte aan te kunnen. Dat betekent dat de tarieven voor transport van energie niet onnodig hoeven te stijgen. Hoeveel besparing op mijn energierekening kan ik verwachten met een slimme meter? De slimme meter zelf bespaart geen energie. De meter geeft u meer inzicht in uw verbruik en door dat inzicht in uw energieverbruik kunt u makkelijker energie besparen. De besparing door meer inzicht is afhankelijk van uw persoonlijke invulling van het gebruik van de slimme meter en de betreffende leverancier. Als u wilt weten wat u kunt besparen, kunt u bij veel energieleveranciers een persoonlijk energieadvies aanvragen. U kunt ook kijken op

20 20 Waarom is een slimme meter belangrijk? De slimme meter is een belangrijke voorbereiding op toekomstige ontwikkelingen. Fossiele brandstoffen worden schaarser en ons klimaat leidt schade door uitstoot van broeikasgassen. Tegelijkertijd gebruiken we steeds meer elektriciteit. Om de energievoorziening voor te bereiden op de toekomst moet er ingezet worden op energie besparen en meer duurzame energiebronnen. Dat kan door een energienet dat vraag en aanbod van energie beter in balans brengt. Zo kan het energienet efficiënter worden gebruikt en houden we de energievoorziening betaalbaar. Ook in de toekomst. In dit energienet is de slimme meter een belangrijke schakel. Het geeft inzicht in de energiestromen: waar is er veel energie nodig en waar juist minder? En ook binnenshuis helpt deze meter bij efficiënter energiegebruik. Door beter inzicht en slimme technieken binnen woningen wordt energiebesparing een stuk eenvoudiger. Wat maakt een slimme meter slim? Met slim wordt verwezen naar de mogelijkheid van de meter om te communiceren. Hierdoor kunnen meterstanden op afstand worden uitgelezen. Netbeheerders kunnen deze gegevens vervolgens eenvoudig communiceren aan uw energieleverancier, die ze nodig heeft voor de rekening. Ook kunt u zelfopgewekte energie terugleveren aan het net, zonder dat daar een extra meter voor nodig is. En er kunnen door u allerlei nieuwe toepassingen op de meter worden aangesloten die slim (bewust/spaarzaam) omgaan met energie mogelijk maken (energieverbruiksmanagers). Kan de slimme meter ook teruglevering registreren (bijv. via zonnepanelen)? De slimme meter registreert teruglevering op uw aansluiting. U kunt dus zien hoeveel u verbruikt en hoeveel u in totaal teruglevert. Wanneer u subsidie ontvangt voor uw zonnepanelen, is een extra meter nog wel nodig om de daadwerkelijk door het individuele apparaat opgewekte elektriciteit te registreren. Welk effect hebben slimme meters op het milieu? Als mensen zuiniger met energie omgaan doordat zij meer inzicht hebben in hun verbruik, is dat goed voor het milieu. Als alle huishoudens straks slimme meters hebben, kunnen netbeheerders vraag en aanbod beter op elkaar afstemmen. Dat leidt tot minder verspilling en efficiëntere productie, wat goed is voor het milieu. Als vraag en aanbod beter op elkaar kunnen worden afgestemd, zijn de onvoorspelbare hoeveelheden wind- en zonne- energie gemakkelijker in te zetten. Er is daardoor meer ruimte voor schone energie. De slimme meter zelf verbruikt iets meer elektriciteit dan de traditionele meter. Het vervangen van traditionele meters door slimme meters, is voor een deel reguliere vervanging. De traditionele meter wordt door de monteur meegenomen om op een milieuvriendelijke manier te worden verwerkt.

21 21 Waar vind ik meer informatie over de slimme meter? Voor meer informatie kunt u onder meer terecht bij uw eigen netbeheerder of op: (brochure van de rijksoverheid) (type bij zoek slimme meter in) (zoekterm: slimme meter) (zoekterm: slimme meter) (zoekterm: slimme meter) PLAATSING Wie krijgt een slimme meter? Voor eind 2020 krijgen alle huishoudens en mkb ers in Nederland een slimme meter aangeboden. Het gaat om aansluitingen waarvan de capaciteit niet groter is dan: 3 x 80 ampère aan elektriciteit en/of 40 m3 aan gas. Wanneer krijg ik een slimme meter? Dit jaar (2014) worden slimme meters geplaatst in nieuwbouwwoningen, bij grootschalige renovatie en bij reguliere vervanging. De grootschalige aanbieding van de slimme meter in Nederland begint in 2015 en duurt tot eind Op de website van uw netbeheerder kunt u zien wanneer in uw postcodegebied de slimme meters worden aangeboden. U krijgt vanzelf bericht wanneer uw netbeheerder in uw wijk de traditionele meters komen vervangen. Het kan zijn dat u pas over een aantal jaren aan de beurt bent. U hoeft zelf geen initiatief te nemen, tenzij u eerder een slimme meter wilt hebben. Dan kunt u een slimme meter aanvragen via de website van uw netbeheerder. Ik wil niet wachten. Kan ik versneld een slimme meter krijgen? Ja, dat kan. Door contact op te nemen met uw netbeheerder (telefonisch of via de website) kunt u versneld een slimme meter aanvragen. Als u zelf een slimme meter aanvraagt, een zogenaamde prioriteitsplaatsing, zijn daar kosten aan verbonden. De kosten voor het plaatsen van een slimme elektriciteitsmeter en een slimme gasmeter bedragen samen 72,60 inclusief btw. Als in uw woning geen gasmeter aanwezig is en u wilt een slimme elektriciteitsmeter geplaatst hebben, kost dat 67,76 inclusief btw. Een prioriteitsplaatsing betreft altijd de plaatsing van een slimme meter voor elektriciteit én gas. Een slimme meter alleen voor elektriciteit is alleen mogelijk indien er geen gasmeter aanwezig is. Na aanvraag wordt de meter binnen 3 maanden geplaatst, tenzij dit om technische redenen niet mogelijk is.

22 22 Wat houdt de plaatsing van een slimme meter precies in? In de meeste gevallen houdt de plaatsing in dat uw traditionele gas- en elektrameter vervangen wordt in de meterkast. De gemiddelde duur van een plaatsing is 1 uur. Als de gasmeter verder weg hangt, zullen er extra werkzaamheden moeten plaatsvinden en zal de plaatsing meer tijd in beslag nemen. Wat moet ik doen ter voorbereiding van de plaatsing van de slimme meter? Zorg ervoor dat de meterkast en de meters goed bereikbaar zijn voor de monteur. Wie plaatst de slimme meter? Slimme meters worden door uw netbeheerder geplaatst of door een installateur die werkt in opdracht van een netbeheerder. Op kunt u zien wie de netbeheerder in uw regio is. De installateur heeft een legitimatiebewijs bij zich. Hierop staat zijn naam, pasfoto en de naam van het bedrijf. Vraag in verband met uw veiligheid naar het legitimatiebewijs van de installateur. Kan ik gewoon gas en stroom gebruiken terwijl de meters vervangen worden? Nee, stroom en gas worden afgesloten bij het vervangen. Bij een standaardsituatie duurt de vervanging ongeveer een uur. Kan ik zelf kiezen voor een type of merk meter? U kunt zelf niet kiezen welke meter u krijgt. Wij bepalen voor u welke meter van toepassing is op uw situatie en uw aansluiting. Begint mijn meter weer op nul of op dezelfde stand als mijn traditionele meter? De nieuwe, slimme meter start niet op de stand van uw traditionele meter. De nieuwe meter start ook niet altijd vanaf de nulstand aangezien ook meters worden geplaatst die steekproefsgewijs op nauwkeurigheid zijn getest. Deze meters hebben een verbruik geregistreerd staan op de meter en die stand wordt vervolgens als beginstand genoteerd op het registratieformulier of op de handcomputer van de monteur. U tekent bij ingebruikname van de nieuwe meter voor die stand als beginstand en betaalt uiteraard niet voor het verbruik dat al door de meter is geregistreerd. Hoe weet ik zeker dat mijn oude meterstand correct wordt overgenomen? Bij verwisseling van de meter worden de meterstanden genoteerd. Een bewijs hiervan wordt bij u achtergelaten. Tip: Let hier dus goed op en bewaar de standen minimaal tot de eerste factuur waar deze op staan. Wat gebeurt er met mijn oude meter? De oude, traditionele meter wordt door de monteur meegenomen om op een milieuvriendelijke manier te worden verwerkt.

23 23 Waarom is het nodig dat mijn oude meter wordt vervangen? Hij werkt nog prima. Om u in de toekomst een continue en betrouwbare energievoorziening te garanderen, worden de komende jaren stap voor stap slimme meters geplaatst. Uw oude, traditionele meter is niet voorbereid op de toekomst en is niet geschikt voor nieuwe diensten en toepassingen die u helpen uw energieverbruik omlaag te brengen. Wat gebeurt er met de slimme meter in mijn woning als ik ga verhuizen? De slimme meter blijft hangen. De meter is, net als bij de traditionele meter, namelijk eigendom van uw netbeheerder. De meter hoort bij het huis, niet bij u persoonlijk. KEUZEVRIJHEID Is de slimme meter verplicht? Nee. Wanneer u de slimme meter echt niet wilt, kunt u hem weigeren of de uitleesfunctie laten uitzetten. Dat betekent dat de meter niet automatisch kan worden uitgelezen. Uw traditionele meter blijft in de meterkast hangen, mits deze niet vervangen hoeft te worden. Wanneer uw meter wel vervangen moet worden, dan krijgt u bij weigering een digitale meter die niet slim is, dus zonder communicatiemodule. Hoe kan ik ervoor zorgen dat mijn meterstanden niet op afstand worden uitgelezen? Als u niet wilt dat de meterstanden tweemaandelijks op afstand worden uitgelezen, kunt u dit aan uw netbeheerder doorgeven. Dit betekent dat u jaarlijks zelf de meterstanden moet doorgeven en u ontvangt geen tweemaandelijks overzicht van uw energieverbruik. U kunt dan nog wel gebruikmaken van energieverbruiksmanagers die zijn aangesloten op de lokale consumentenpoort van uw slimme meter. Ik heb toestemming gegeven voor het uitlezen van mijn slimme meter, maar ik wil deze toestemming weer intrekken, kan dat? Ja, dit is mogelijk. Wanneer u toestemming hebt gegeven, is het mogelijk om daarna uw toestemming weer in te trekken. Wij zullen alleen nog de technische gegevens uitlezen voor het beheren van ons elektriciteitsnetwerk en het oplossen van storingen. Het is niet mogelijk om uw toestemming in te trekken wanneer u toestemming hebt gegeven aan uw energieleverancier. In dat geval dient u contact op te nemen met uw energieleverancier.

24 24 Hoe weet ik dat de slimme meter uitstaat? Op sommige types slimme meter kunt u zelf niet zien dat de meter uitstaat; op sommige types kunt u wél zien dat de meter uitstaat. Op de display van deze meters is dan de code AU te zien. AU betekent dat de meter administratief uit staat: alleen technische gegevens over het functioneren van de meter worden uitgelezen. Als u hierover vragen heeft, kunt u contact opnemen met uw netbeheerder. Ik wil geen slimme meter. Wat moet ik doen? Wanneer u de slimme meter niet wilt, kunt u hem weigeren. In dit geval geeft u zelf uw meterstanden door en ontvangt u geen tweemaandelijkse overzichten van uw verbruik. U kunt er ook voor kiezen een slimme meter te laten plaatsen zonder de communicatiemodule te laten activeren. Hierdoor worden de meterstanden niet op afstand uitgelezen. In dat geval moet u zelf jaarlijks uw meterstanden doorgeven. Als u de slimme meter heeft geweigerd en later alsnog besluit dat u toch een slimme meter wenst, dan zijn hier kosten aan verbonden. De kosten voor het plaatsen van een slimme elektriciteitsmeter en een slimme gasmeter bedragen samen 72,60 inclusief btw. PRIVACY & VEILIGHEID Hoe zit het met mijn privacy? Op het gebied van wet- en regelgeving rondom Privacy & Security heeft Nederland een voortrekkersrol in Europa. Met betrekking tot het gebruik van data gelden strenge normen van de Wet Bescherming Persoonsgegevens, de Privacy Gedragscode en de Privacy & Security Eisen van Netbeheer Nederland. Belangrijk is dat de data alleen voor het doel gebruikt worden waar u toestemming voor heeft gegeven. Het is verboden om de standen voor een ander doel te gebruiken. Meterstanden worden automatisch uitgelezen. Waar worden deze gegevens voor gebruikt? Uw meterstanden worden automatisch uitgelezen conform de wettelijke richtlijnen: een keer per jaar voor uw jaarafrekening zes keer per jaar voor uw tweemaandelijkse overzichten wanneer u overstapt naar een andere leverancier of als u verhuist wanneer dat noodzakelijk is voor het beheer of onderhoud van de meter of van het energienet

25 25 Kan de netbeheerder door middel van de slimme meter zien welke apparaten ik bezit en welke op bepaalde momenten stroom verbruiken? Nee. Uw netbeheerder meet alleen de uitwisseling van energie tussen uw aansluiting en het net. Aan de meterstanden kan de netbeheerder niet zien welke apparaten u in huis hebt of wanneer u thuis bent. Daarnaast worden de standen van de voorgaande periode uitgelezen, dus niet op het moment dat u daadwerkelijk elektriciteit of gas verbruikt. Kan de netbeheerder met behulp van de slimme meter altijd zien wat ik verbruik? Uw netbeheerder kan niet zien wat u verbruikt met de slimme meter. Standaard worden zes keer per jaar uw meterstanden uitgelezen, tenzij u zelf anders aangeeft. De netbeheerder kan geen relatie leggen tussen specifieke apparaten in uw huis en uw verbruik. Wat doet de netbeheerder met de meterstanden? Uw netbeheerder leest uw meter standaard zes keer per jaar uit en stelt deze gegevens ter beschikking aan uw energieleverancier. Deze stuurt u zes keer per jaar een verbruiksoverzicht en daarnaast ontvangt u aan het einde van het jaar de jaarafrekening. Niemand heeft verder toegang tot uw gegevens, tenzij u daarvoor uw uitdrukkelijke toestemming heeft gegeven. Dit is geregeld in de Wet Bescherming Persoonsgegevens, de Privacy Gedragscode en de Privacy en Security Eisen van Netbeheer Nederland. Belangrijk principe hierbij is dat de data alleen voor het doel gebruikt worden waar u toestemming voor heeft gegeven. Het is verboden om de standen voor een ander doel te gebruiken. Kijken of iemand thuis is, behoort niet tot de doelen van de netbeheerder en wordt dus ook niet gedaan. Zijn mijn gegevens in te zien door derden, mogen de gegevens zomaar worden doorgegeven aan andere bedrijven? Nee. De Wet bescherming persoonsgegevens staat dit niet toe en deze is van toepassing op het gebruik van uw gegevens door de netbeheerder en de leverancier. De netbeheerder en uw leverancier mogen uw gegevens niet doorgeven aan derden, tenzij u daar zelf nadrukkelijk toestemming voor hebt gegeven. Hoe lang worden de meetgegevens bewaard? Meterstanden die zes keer per jaar worden opgehaald worden maximaal tien dagen door uw netbeheerder bewaard, dagstanden maximaal 40 dagen en maandstanden maximaal 13 maanden. Kan ik met een slimme meter zomaar worden afgesloten? Nee. De komst van de slimme meter verandert niets aan de regels die nu gelden voor het afsluiten van energie als de rekeningen niet betaald worden.

26 26 Hoe veilig is een slimme meter? Het slimme metersysteem is uitgebreid getest en beveiligd tegen inbraakpogingen (hacken). De meterstanden die voor de netbeheerder zichtbaar zijn, worden zo goed mogelijk beveiligd. Netbeheerders zijn in overleg met diverse instanties zoals TNO, Radboud Universiteit Nijmegen en gespecialiseerde beveiligingsbedrijven, continu bezig met het optimaal beveiligen van uw gegevens. Net als bij internetbankieren en mobiel bellen is 100% veiligheid niet te garanderen. Het risico is wel heel klein te maken. Zo voldoen alle slimme meters aan de wettelijke veiligheidseisen en hebben de netbeheerders uitgebreide maatregelen genomen om de netten en het dataverkeer met de nieuwste technologie te beveiligen. Op die manier kunnen onbevoegden niet bij uw gegevens. Heb ik last van straling als ik in de buurt kom van mijn slimme meter? Bij elektrische apparaten is altijd sprake van enige mate van elektromagnetische straling. De straling van de slimme meters blijft echter ruim binnen de daartoe geldende richtlijnen en vormt geen gevaar voor uw gezondheid. KOSTEN Wat gaat het plaatsen van een slimme meter mij kosten? Het vervangen van uw traditionele meter door een slimme meter kost u niets. Wel blijft u, net als nu, betalen voor de meterhuur. De overheid stelt de prijzen van de meterhuur jaarlijks vast. Dit tarief wordt door de toezichthouder op de energiemarkt (de Autoriteit Consument en Markt - ACM) vastgesteld. Zij zien er op toe dat dit tarief niet ineens zal stijgen als u een slimme meter heeft. Als u op eigen initiatief een slimme meter aanvraagt, kunnen er wel kosten aan verbonden zijn. Hetzelfde geldt voor situaties waarin u na het uitzetten of weigeren van de meter, de meter later alsnog wilt aanzetten of wilt laten installeren. Waarom moet ik betalen voor de plaatsing van een slimme meter als ik deze zelf aanvraag? De netbeheerders in Nederland hebben de verplichting om alle kleinverbruik meters te vervangen. Uiterlijk eind 2020 moeten zij alle huishoudens in Nederland de slimme meter hebben aangeboden. In 2012, 2013 en 2014 zijn al slimme meters geplaatst, bijvoorbeeld in nieuwbouwhuizen of als de meter aan vervanging toe is. Vanaf 2015 zal de slimme meter op grote schaal worden aangeboden bij alle Nederlandse huishoudens. Wilt u al eerder een slimme meter? Dan zijn daar kosten aan verbonden. Deze kosten voor de plaatsing op een eerder moment zijn om de meerkosten van de individuele plaatsing ten opzichte van de deur- tot- deur plaatsing, te dekken. Het tarief voor deze plaatsing wordt door de overheid vastgesteld. (Zie ook bij vraag 2.3)

27 27 Ik heb een slimme meter maar die wil ik niet meer. Wanneer er in uw huis al een slimme meter is geplaatst, maar u wilt geen slimme meter, dan kunt u er voor kiezen om het automatisch uitlezen van de meterstanden te laten uitschakelen. Dit kunt u aan uw netbeheerder doorgeven. Hier zijn geen kosten aan verbonden. Als de slimme meter eenmaal is geplaatst wordt deze niet meer verwijderd. Verbruikt de slimme meter ook elektriciteit? En moet ik als klant voor dat verbruik betalen? De meter verbruikt elektriciteit bij het uitlezen, maar daarvoor hoeft u niet te betalen. Deze kosten zijn voor de netbeheerders. U betaalt alleen voor het energieverbruik in uw huishouden. Stijgt mijn energieverbruik door de slimme meter? Nee, dat blijft hetzelfde. U blijft immers alleen betalen voor de energie die u in uw huishouden verbruikt. De kosten voor het uitlezen van de meterstanden worden gedragen door de netbeheerders. Stijgt mijn meterhuur als ik een slimme meter krijg? Nee. Zijn er kosten verbonden aan het versturen van een tweemaandelijks overzicht? De tweemaandelijkse overzichten worden verstuurd door uw energieleverancier en niet door uw netbeheerder). Voor vragen over deze overzichten kunt u terecht bij uw energieleverancier. Als ik een slimme meter heb geweigerd, maar later alsnog een slimme meter wil, zijn hier dan kosten aan verbonden? Als u alsnog een slimme meter wilt, kunt u deze aanvragen en zal een vergoeding worden gevraagd (prioriteitsaanvraag a 72,60 incl. BTW). Als ik in een huis kom waar de vorige bewoner de slimme meter heeft geweigerd, wat dan? Als u als nieuwe bewoner een slimme meter wil, kan hij kunt u deze aanvragen en zal een vergoeding worden gevraagd voor een prioriteitsaanvraag (72,60 euro incl btw). Alternatief is dat u wacht tot u aan de beurt bent. U hoeft hiervoor niets te doen; u ontvangt vanzelf een bericht van uw netbeheerder. Hoe zit dat met het administratief uitzetten en vervolgens weer aanzetten van een meter? Brengen netbeheerders daar kosten voor in rekening? Voor het administratief aan- en uitzetten worden geen kosten in rekening gebracht.

28 28 METERSTANDEN Hoe vaak wordt de slimme meter standaard uitgelezen? Volgens de nieuwe regelgeving, die op 1 januari 2012 van kracht is geworden, leest uw netbeheerder uw meterstanden zes keer per jaar (elke twee maanden) automatisch op afstand uit en geeft deze door aan uw energieleverancier. Daarnaast wordt de stand uitgelezen voor uw jaarafrekening en wanneer u verhuist of overstapt naar een andere energieleverancier. Ook is het mogelijk dat uw meter voor specifieke technische doeleinden wordt uitgelezen. In dit laatste geval informeren wij u conform de regels van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Kan ik op een slimme meter zelf nog wel de meterstanden aflezen? Ja, dat kan. Zowel de gas- als de elektriciteitsmeter bieden de mogelijkheid om uw standen van het display af te lezen. Precies zoals bij uw traditionele meter. Ga voor meer informatie naar de website van uw netbeheerder en download de handleiding van uw slimme meter voor de gebruiksaanwijzing. Op de slimme meter zit een lokale poort waarmee u eenvoudig zelf data uit de meter kunt halen (vergelijkbaar met een telefoonstekkertje) en via energieverbruiksmanagers zichtbaar kunnen worden gemaakt. Hoe weet ik zeker dat de juiste meterstand is genoteerd/doorgegeven (bij vervangen meter, switchen, verhuizen, etc)? Bij het vervangen van de meter tekent u voor de standen van de afgenomen meter. Als u verhuist of overstapt naar een andere energieleverancier, ziet u de stand op de eindafrekening. Het is verstandig om ter controle ook zelf de stand te noteren. Hoe weet ik dat de meter goed werkt/meet? De slimme meter is, net als de traditionele meter, door het Nederlands Meetinstituut (Nmi) uitvoerig getest op nauwkeurigheid en betrouwbaarheid en is op basis van deze criteria goedgekeurd. Als u twijfelt aan een juiste registratie van de slimme meter kunt u de meter eventueel laten onderzoeken. Dit wordt een meterijking genoemd. Het komt zelden voor dat een meter een technisch defect heeft. In vrijwel alle gevallen is een verandering in het verbruiksgedrag de oorzaak van een hoger verbruik. Wie betaalt de kosten van een meterijking? Blijkt uit de meterijking dat de meter inderdaad een afwijking vertoont en dat deze groter is dan toegestaan, dan zijn de kosten van het onderzoek en vervanging van de meter, én de voorrijkosten, voor uw netbeheerder. In dat geval bepaalt uw netbeheerder, na het

29 29 plaatsen van de nieuwe meter, op basis van de uitkomsten van het onderzoek het verbruik opnieuw en geven dit door aan uw energieleverancier. Als uit het onderzoek blijkt dat er geen afwijking is, of deze niet groter is dan toegestaan, dan komen de kosten voor de elektriciteits- of gasmeterijking voor uw rekening. U ontvangt dan een factuur van uw netbeheerder. Na de installatie van de slimme meter heb ik een hogere jaarrekening ontvangen. Hoe komt dat? Als uw meterstanden jarenlang zijn geschat door uw netbeheerder, dan kan het voorkomen dat u in die tijd eigenlijk te weinig betaald heeft voor uw verbruik. Bij het vervangen van de meter worden de daadwerkelijke standen genoteerd. Daardoor kan de jaarrekening hoger uitvallen. Met de komst van de slimme meter, zal dit niet meer voorkomen. Verdwijnt het dag/nachttarief als ik een slimme meter heb? Nee, het dag/nachttarief blijft hetzelfde. Hoe zie ik het onderscheid tussen dag/nachttarief? U kunt hiervoor het beste de handleiding slimme meter raadplegen. Die kunt u vinden op de website van uw netbeheerder.. Is een slimme meter nauwkeurig? De slimme meter is, net als de traditionele meter, door het Nederlands Meetinstituut (Nmi) uitvoerig getest op nauwkeurigheid, betrouwbaarheid en goedgekeurd. De slimme meter is even nauwkeurig en betrouwbaar als de traditionele meter. TERUGLEVERING Wat moet ik doen om ervoor te zorgen dat mijn teruglevering geregistreerd en verrekend wordt als ik een slimme meter heb? U hebt een slimme meter en u levert elektriciteit terug aan het net, bijvoorbeeld via zonnepanelen, maar dat heeft u uw netbeheerder nog niet laten weten. Meldt u zich dan zo spoedig mogelijk na plaatsing van de meter aan via de website Energieleveren.nl is een initiatief van de gezamenlijke regionale netbeheerders. Wat is het voordeel van de slimme meter als ik zelf energie opwek? De slimme meter biedt geen specifieke voordelen op het gebied van energieopwekking, maar kan u wel meer inzicht geven in uw energieverbruik. In de nabije toekomst zal het aanbod van producten en diensten die u helpen energie te besparen naar verwachting

30 30 snel groeien. Met een display dat u met de slimme meter verbindt of bijvoorbeeld via een programma op uw computer of smartphone krijgt u direct inzicht in uw energiegebruik. Bij de inzet van deze toekomstmogelijkheden vormt de slimme meter de basis. Ik heb nu een draaischijfmeter die zelf terugdraait als mijn zonnepanelen meer energie leveren dan ik zelf verbruik. Kan de slimme meter dit ook? De slimme meter registreert de hoeveelheid afgenomen energie van het net én de aan het net teruggeleverde energie op afzonderlijke telwerken. Het is noodzakelijk om tegen de tijd dat de slimme meter ook bij u wordt geplaatst contact op te nemen met uw energieleverancier om daar te informeren hoe de saldering geregeld wordt. Dit vindt dus niet meer automatisch plaats, zoals nu met uw draaischijfmeter. Heeft u een draaischijfmeter en wilt u die met voorrang laten vervangen voor een slimme meter? Kijkt u dan op de website van uw netbeheerder hoe u dit kunt regelen. Kan de slimme meter ook de door mij opgewekte energie meten (bijvoorbeeld van zonnepanelen)? De slimme meter kan alleen de hoeveelheid energie meten die wordt afgenomen van het elektriciteitsnet of die teruggeleverd wordt aan het elektriciteitsnet. Dit gebeurt met afzonderlijk telwerken. Opgewekte energie die direct binnenshuis wordt verbruikt, wordt dus niet door een afzonderlijk telwerk geregistreerd. Als u gebruik maakt van subsidie op opwek via zonnepanelen, heeft u ook een brutoproductiemeter nodig om te registreren hoeveel u totaal aan stroom hebt opgewekt met uw zonnepanelen (bijvoorbeeld bij SDE subsidieregeling). Met deze meter is te zien hoeveel energie is opgewekt. Waarom zou ik nog een brutoproductiemeter willen hebben? Als u subsidie ontvangt voor opgewekte energie met de SDE regeling is een, door een erkend meetbedrijf geleverde, brutoproductiemeter noodzakelijk. De meterstand zal jaarlijks door uw netbeheerder worden opgenomen voor de toekenning van de subsidie. Als u geen subsidie ontvangt voor opgewekte energie is een brutoproductiemeter toch handig, omdat u hiermee kunt zien hoeveel energie uw zonnepanelen opbrengen. Hoe wordt mijn opgewekte energie verrekend? Terug leveren van elektriciteit gebeurt met behulp van de salderingsregeling. Salderen betekent dat terug geleverde elektriciteit in mindering wordt gebracht op de geleverde elektriciteit. De salderingsregeling gaat tot maximaal uw eigen verbruik op jaarbasis. Bij de salderingsregeling geldt dat de prijs van de opgewekte elektriciteit gelijk is aan het tarief van de energieleverancier, dit is inclusief energiebelasting en BTW. Wanneer u meer produceert dan u verbruikt dan geldt de terugleververgoeding. Met de terugleververgoeding kunt u blijven terugleveren aan het netwerk. De hoogte van de vergoeding wordt vastgesteld door uw energieleverancier.

DE SLIMME METER VRAGEN EN ANTWOORDEN

DE SLIMME METER VRAGEN EN ANTWOORDEN DE SLIMME METER VRAGEN EN ANTWOORDEN Versie augustus 2012 In dit document vindt u vragen en antwoorden over de slimme meter gesorteerd op de volgende onderdelen: Algemeen Plaatsing van de meter Keuzevrijheid

Nadere informatie

FAQ SLIMME METER. van Doorn

FAQ SLIMME METER. van Doorn FAQ SLIMME METER Versie 3.1 Status Levend document Datum Augustus 2015 Referentie Redactie Lucas Stassen, Marieke de Wild, Jan Hofman Auteur(s) Marieke de Wild, Lucas Stassen Verspreidingslijst Ministerie

Nadere informatie

De slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter

De slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter in vogelvlucht Alle huishoudens in Nederland krijgen een nieuw soort energiemeter aangeboden: de zogenaamde slimme meter. Deze digitale

Nadere informatie

Slimme energiemeters vanaf 1.1.2012 ingevoerd

Slimme energiemeters vanaf 1.1.2012 ingevoerd Regelingen en voorzieningen CODE 5.1.4.22 Slimme energiemeters vanaf 1.1.2012 ingevoerd bronnen vraag en antwoord ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I), 23.2.2011, www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

De slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter

De slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter in vogelvlucht Alle huishoudens in Nederland krijgen een nieuw soort energiemeter aangeboden: de zogenaamde slimme meter. Deze digitale

Nadere informatie

DE SLIMME METER Slim, bewust en Duurzaam

DE SLIMME METER Slim, bewust en Duurzaam DE SLIMME METER DE SLIMME METER Slim, bewust en Duurzaam Slim, Bewust en Duurzaam Wat is een slimme meter? Slimme meters vervangen de huidige gas- en elektriciteitsmeters. Deze digitale meter meet net

Nadere informatie

De slimme meter Klaar voor de toekomst

De slimme meter Klaar voor de toekomst De slimme meter Klaar voor de toekomst met de slimme meter bent u klaar voor de toekomst Endinet maakt haar energienetten klaar voor de toekomst. Net als de auto-, de telefoonen bankindustrie worden ook

Nadere informatie

Bewust met energie omgaan. De slimme meter maakt het makkelijk

Bewust met energie omgaan. De slimme meter maakt het makkelijk Bewust met energie omgaan De slimme meter maakt het makkelijk Waarom krijg ik een slimme meter? Makkelijk en klaar voor de toekomst. Enexis brengt gas en elektriciteit van uw energieleverancier veilig

Nadere informatie

Links van netbeheerders om de slimme meter aan te vragen (kies wie uw netwerkbeheerder is):

Links van netbeheerders om de slimme meter aan te vragen (kies wie uw netwerkbeheerder is): Uw slimme meter Iedereen krijgt gratis de komende jaren in plaats van een gewone energiemeter een zogenaamde slimme meter. Dat is een digitale energiemeter voor het gasverbruik en het elektriciteitsverbruik,

Nadere informatie

De slimme meter. Informatiebijeenkomst / Energiecafé Zummerepower. Klok & Peel Museum Asten 26 juni 2014

De slimme meter. Informatiebijeenkomst / Energiecafé Zummerepower. Klok & Peel Museum Asten 26 juni 2014 De slimme meter Informatiebijeenkomst / Energiecafé Zummerepower Klok & Peel Museum Asten 26 juni 2014 Extern gebruik Mary van der Torre (senior adviseur Slimme meters) Hein van Roij (technisch projectmanager

Nadere informatie

De slimme meter Meer inzicht, meer gemak

De slimme meter Meer inzicht, meer gemak De slimme meter Meer inzicht, meer gemak www.enduris.nl De slimme meter Meer inzicht, meer gemak De slimme meter is een nieuwe generatie energiemeter voor elektriciteit en gas. Deze meter kan meterstanden

Nadere informatie

Hoe zit het met de slimme meter?

Hoe zit het met de slimme meter? SLIMME METERS 14 VEELGESTELDE VRAGEN Hoe zit het met de slimme meter? Een digitale elektriciteitsmeter waarmee standen doorgeven niet meer nodig is. Dat klinkt slim en handig, maar consumenten zitten nog

Nadere informatie

Veel gestelde vragen Over zonnepanelen

Veel gestelde vragen Over zonnepanelen A. Opbrengsten zonnepanelen Hoeveel brengen de zonnepanelen op en kunnen jullie dat garanderen? De te verwachten opbrengst van een installatie is een indicatie. De werkelijke opbrengst kan iets hoger of

Nadere informatie

Voortaan heeft u zèlf de controle over uw energiekosten! Dezelfde energie goedkoper

Voortaan heeft u zèlf de controle over uw energiekosten! Dezelfde energie goedkoper Voortaan heeft u zèlf de controle over uw energiekosten! Dezelfde energie goedkoper Een innovatie van Oxxio: de revolutie in energiemeting! Als u kiest voor energie van Oxxio, kiest u voor de goedkoopste

Nadere informatie

Recapitulatie voortgang woning Nul73

Recapitulatie voortgang woning Nul73 Daviottenweg 30 5222 BH s-hertogenbosch (Nederland) Telefoon nr. (+31) 73 623 00 33 ww.in2cmove.com info@in2cmove.com KvK nr. 16025664 s-hertogenbosch BTW nr. NL 0036.66.402 ING 107.75.75 ABN AMRO 53.86.56.204

Nadere informatie

Haal meer rendement uit uw zonnepanelen

Haal meer rendement uit uw zonnepanelen Haal meer rendement uit uw zonnepanelen 1. Vergoeding voor teruggeleverde zonnestroom nu voor iedereen bereikbaar: Stroom van zonnepanelen is één van de meest schone vormen van energie. Om deze reden wil

Nadere informatie

Ons antwoord op de meest gestelde vragen Zit ik vast aan de slimme meter? Over Oxxio Welkom bij Oxxio! Wanneer start Oxxio met de energielevering?

Ons antwoord op de meest gestelde vragen Zit ik vast aan de slimme meter? Over Oxxio Welkom bij Oxxio! Wanneer start Oxxio met de energielevering? Welkom bij Oxxio! Uw overstap naar Oxxio: een slimme keuze Welkom bij Oxxio. Net als u hebben al vele particuliere en zakelijke klanten inmiddels ontdekt dat overstappen naar Oxxio een slimme keuze is.

Nadere informatie

handleiding slimme meter

handleiding slimme meter handleiding slimme meter 2 Handleiding slimme meter Voor u ligt de handleiding slimme meter. Er zijn verschillende typen slimme meters voor zowel elektriciteit als gas. Met behulp van de afbeeldingen en

Nadere informatie

Hoe en met wie communiceert uw Landis+Gyr slimme meter?

Hoe en met wie communiceert uw Landis+Gyr slimme meter? Hoe en met wie communiceert uw Landis+Gyr slimme meter? versie 1.4 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Welke informatie ziet u op het display? 3 3. Waarom ziet u deze informatie op het display? 3 4. Welke

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 477 Vragen van het lid

Nadere informatie

Uitgebreide handleiding voor de Iskra slimme meter

Uitgebreide handleiding voor de Iskra slimme meter Uitgebreide handleiding voor de Iskra slimme meter AM550-TD2 CDMA versie 1.2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Wat is een slimme meter? 3 3. Waar moet een slimme meter aan voldoen? 4 4. Software of firmware

Nadere informatie

Haal de zon in huis! Zonnepanelen De Leyens. Informatie voor huurders van Vidomes

Haal de zon in huis! Zonnepanelen De Leyens. Informatie voor huurders van Vidomes Haal de zon in huis! Zonnepanelen De Leyens Informatie voor huurders van Vidomes Inhoudsopgave Zonnepanelen 3 Waarom kiezen voor zonnepanelen? 3 De voordelen 3 Hoe werken zonnepanelen? 4 Andere praktische

Nadere informatie

1. Begrippen en toelichting De EAN-code is een uniek nummer waarmee wij uw aansluiting kunnen

1. Begrippen en toelichting De EAN-code is een uniek nummer waarmee wij uw aansluiting kunnen Productvoorwaarden Kleinverbruikers 1. Begrippen en toelichting EAN-code De EAN-code is een uniek nummer waarmee wij uw aansluiting kunnen Meterstanden Leveringskosten Enkeltarief, normaaltarief en daltarief

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over zonnepanelen gaan over:

Veel gestelde vragen over zonnepanelen gaan over: Veel gestelde vragen over zonnepanelen gaan over: 1. Opbrengst zonnepanelen 2. Huurverhoging en energiekosten 3. Teruglevering 4. Techniek 5. Plaatsing 6. Gebruik 7. De slimme meter 1. Opbrengst zonnepanelen

Nadere informatie

HOE COMMUNICEERT UW LANDIS + GYR SLIMME METER?

HOE COMMUNICEERT UW LANDIS + GYR SLIMME METER? INF.HSL.GSA.011.05.15 HOE COMMUNICEERT UW LANDIS + GYR SLIMME METER? INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 2. Bij welke meters kan de communicatie-informatie bekeken worden? 3 3. Welke informatie komt op het display?

Nadere informatie

1.8.1 123456* Stand kwh-levering in tarief 1 tegen laag tarief. 1.8.2 123456* Stand kwh-levering in tarief 2 tegen hoog tarief

1.8.1 123456* Stand kwh-levering in tarief 1 tegen laag tarief. 1.8.2 123456* Stand kwh-levering in tarief 2 tegen hoog tarief Code Meterstand Betekenis 1.8.1 123456* Stand kwh-levering in tarief 1 tegen laag tarief 1.8.2 123456* Stand kwh-levering in tarief 2 tegen hoog tarief 2.8.1 123456** Stand kwh-teruglevering in tarief

Nadere informatie

1 Bent u bekend met de uitzending van Radar van 9 oktober 2017 over klachten over de slimme meter? 1

1 Bent u bekend met de uitzending van Radar van 9 oktober 2017 over klachten over de slimme meter? 1 > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

Datum 17 januari 2014 Betreft Beantwoording vragen over het opstellen van nota's en meterstanden voor energie en water

Datum 17 januari 2014 Betreft Beantwoording vragen over het opstellen van nota's en meterstanden voor energie en water > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

De volgende vragen zijn voorgelegd aan 3.335 leden van Vereniging Eigen Huis.

De volgende vragen zijn voorgelegd aan 3.335 leden van Vereniging Eigen Huis. SLIMME METERS De volgende vragen zijn voorgelegd aan 3.335 leden van Vereniging Eigen Huis. Netbeheer Nederland en het Ministerie van Economische Zaken zijn aan het onderzoeken wat slimme meters wel en

Nadere informatie

Hoe en met wie communiceert uw Iskra slimme meter?

Hoe en met wie communiceert uw Iskra slimme meter? Hoe en met wie communiceert uw Iskra slimme meter? versie 1.3 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Welke informatie ziet u op het display? 3 3. Waarom ziet u deze informatie op het display? 3 4. Welke informatie

Nadere informatie

Op het dak van uw woning zijn zonnepanelen aangebracht. In deze handleiding geven wij u uitleg over het gebruik van deze zonnepanelen.

Op het dak van uw woning zijn zonnepanelen aangebracht. In deze handleiding geven wij u uitleg over het gebruik van deze zonnepanelen. Gefeliciteerd! Uw woning heeft zonnepanelen Op het dak van uw woning zijn zonnepanelen aangebracht. In deze handleiding geven wij u uitleg over het gebruik van deze zonnepanelen. 1. Inleiding Hoe werkt

Nadere informatie

Hoe en met wie communiceert uw Kaifa slimme meter?

Hoe en met wie communiceert uw Kaifa slimme meter? Hoe en met wie communiceert uw Kaifa slimme meter? Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Bij welke meters kan de communicatie-informatie bekeken worden? 4 3. Welke informatie komt op het display? 5 4. Waarom

Nadere informatie

Hoe en met wie communiceert uw Kaifa slimme meter?

Hoe en met wie communiceert uw Kaifa slimme meter? Hoe en met wie communiceert uw Kaifa slimme meter? Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Bij welke meters kan de communicatie-informatie bekeken worden? 3 3. Welke informatie komt op het display? 4 4. Waarom

Nadere informatie

Uitgebreide handleiding voor slimme meters in de Landis + Gyr serie

Uitgebreide handleiding voor slimme meters in de Landis + Gyr serie Uitgebreide handleiding voor slimme meters in de Landis + Gyr serie E360-CD2D GPRS versie 1.0 (01 18) Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Wat is een slimme meter? 3 3. Waar moet een slimme meter aan voldoen?

Nadere informatie

Aansluiten voor Dummies Hier Opgewekt event 2015. Gerja Koldenhof November 2015

Aansluiten voor Dummies Hier Opgewekt event 2015. Gerja Koldenhof November 2015 Aansluiten voor Dummies Hier Opgewekt event 2015 Gerja Koldenhof November 2015 Welke soorten heb je? Welke heb ik nodig? Hoe vraag ik dat aan? Hoe wordt deze bemeten? Etc. 2 Wat gaan we doen? Netbeheerder

Nadere informatie

Hoe en met wie communiceert uw Iskra slimme meter?

Hoe en met wie communiceert uw Iskra slimme meter? Hoe en met wie communiceert uw Iskra slimme meter? versie 1.4 (08 17) Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Welke informatie ziet u op het display? 3 3. Waarom ziet u deze informatie op het display? 3 4. Welke

Nadere informatie

Hoe en met wie communiceert uw Landis+Gyr slimme meter?

Hoe en met wie communiceert uw Landis+Gyr slimme meter? Hoe en met wie communiceert uw Landis+Gyr slimme meter? versie 1.3 (12 17) Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Welke informatie ziet u op het display? 3 3. Waarom ziet u deze informatie op het display? 3 4.

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over zonnepanelen

Veel gestelde vragen over zonnepanelen Veel gestelde vragen over zonnepanelen Hieronder treft u de antwoorden aan op veel gestelde vragen over zonnepanelen 1. Opbrengsten zonnepanelen 2. Huurverhoging en energiekosten 3. Terug levering 4. Techniek

Nadere informatie

1. Begrippen en toelichting De EAN-code is een uniek nummer waarmee wij uw aansluiting kunnen

1. Begrippen en toelichting De EAN-code is een uniek nummer waarmee wij uw aansluiting kunnen Productvoorwaarden Grootverbruikers 1. Begrippen en toelichting EAN-code De EAN-code is een uniek nummer waarmee wij uw aansluiting kunnen Meterstanden Leveringskosten Enkeltarief, normaaltarief en daltarief

Nadere informatie

Aansluiten in de praktijk

Aansluiten in de praktijk Aansluiten in de praktijk Kennissessie Projectrealisatie Zon Henk Kistemaker 14 april 2016 Programma Netbeheerder Aansluiting Meten Registreren 3 netbeheerders zijn partner van Hier Opgewekt 2 Netbeheerders

Nadere informatie

ZONNEPANELEN. Goed voor uw portemonnee. en het milieu!

ZONNEPANELEN. Goed voor uw portemonnee. en het milieu! ZONNEPANELEN Goed voor uw portemonnee en het milieu! Thuis in de buurt Zonnepanelen... Tiwos wil de woonlasten van haar huurders nu en in de toekomst betaalbaar houden. Besparen op energiekosten draagt

Nadere informatie

INF.HSK.GSA.010.05.15 HOE COMMUNICEERT UW KAIFA SLIMME METER?

INF.HSK.GSA.010.05.15 HOE COMMUNICEERT UW KAIFA SLIMME METER? INF.HSK.GSA.010.05.15 HOE COMMUNICEERT UW KAIFA SLIMME METER? INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 2. Bij welke meters kan de communicatie-informatie bekeken worden? 3 3. Welke informatie komt op het display?

Nadere informatie

zonnepanelen Ontdek met iungo de prestatie van zonnepanelen in combinatie met het eigen energieverbruik.

zonnepanelen Ontdek met iungo de prestatie van zonnepanelen in combinatie met het eigen energieverbruik. zonnepanelen Ontdek met iungo de prestatie van zonnepanelen in combinatie met het eigen energieverbruik. energiecontroller iungo Wat kost een wasbeurt? Of hoeveel energie verbruikt je vriezer? Energie

Nadere informatie

Concept: Opgewekt! Visualisatie van het concept Op de volgende pagina s zijn enkele schetsen te zien die het concept visualiseren.

Concept: Opgewekt! Visualisatie van het concept Op de volgende pagina s zijn enkele schetsen te zien die het concept visualiseren. Omgevingsanalyse Doelgroep: starters en zzp ers Zoals aangegeven in de briefing van Enexis zijn starters een groep waar nog (bijna) geen tools zich specifiek op richten. Dit gat wil ik opvullen met mijn

Nadere informatie

gebruikershandleiding iungo beheren en bedienen via je smartphone, tablet of computer.

gebruikershandleiding iungo beheren en bedienen via je smartphone, tablet of computer. gebruikershandleiding iungo beheren en bedienen via je smartphone, tablet of computer. inleiding Bedankt voor de aanschaf van iungo! Met iungo krijg je inzicht in je energie- en gasverbruik en weet je

Nadere informatie

Veelgestelde vragen ACN Energy in samenwerking met energie:direct

Veelgestelde vragen ACN Energy in samenwerking met energie:direct Veelgestelde vragen ACN Energy in samenwerking met energie:direct Algemeen 1. Zijn er voorwaarden aan verbonden als ik klant wil worden van energie:direct? Ja, u dient: - uw eigen aansluiting te hebben

Nadere informatie

Bijlage A. Contractvoorwaarden 1 of 3 jaar vast tarief Vandebron

Bijlage A. Contractvoorwaarden 1 of 3 jaar vast tarief Vandebron Bijlage A Contractvoorwaarden 1 of 3 jaar vast tarief Vandebron 1 januari 2016 Artikel 1 Energielevering 1.1 Definities Afgenomen Elektriciteit Het aantal eenheden elektriciteit in kwh dat van het netwerk

Nadere informatie

Salderingsoverzicht 2012 Inventarisatie van het beleid omtrent salderen en terugleveren van zonnestroom in de Nederlandse energiemarkt

Salderingsoverzicht 2012 Inventarisatie van het beleid omtrent salderen en terugleveren van zonnestroom in de Nederlandse energiemarkt Salderingsoverzicht 2012 Inventarisatie van het beleid omtrent salderen en terugleveren van zonnestroom in de Nederlandse energiemarkt Stichting Zonne-energie Wageningen Rogier Coenraads Frank Zegers Juli

Nadere informatie

Werkbeschrijving EPA/SDS Energiemonitor

Werkbeschrijving EPA/SDS Energiemonitor Werkbeschrijving EPA/SDS Energiemonitor Samenvatting: Bij een op afstand uitleesbare (slimme) meter 1. Vul de machtiging en profielformulier in 3. U krijgt binnen enkele dagen uw inloggegevens 4. Data

Nadere informatie

Alles over energie van Oxxio!

Alles over energie van Oxxio! Alles over energie van Oxxio! Welkomstfolder Energie van Oxxio, een slimme keuze Welkom bij Oxxio. U zult snel ontdekken dat energie van Oxxio een slimme keuze is. Slim omdat wij u helpen geld en energie

Nadere informatie

Samenwerken rondom slimme meters. Slimme meter project SBBU Uden. Frank Niessen en Carmen Rings. 7 juli 2016

Samenwerken rondom slimme meters. Slimme meter project SBBU Uden. Frank Niessen en Carmen Rings. 7 juli 2016 Samenwerken rondom slimme meters Slimme meter project SBBU Uden Frank Niessen en Carmen Rings 7 juli 2016 Wat komen we vertellen? Agenda 1. Welkom en introductie Enexis 2. Uitrol, doelstelling en werking

Nadere informatie

handleiding slimme meter

handleiding slimme meter handleiding slimme meter 2 Slimme meter De hierna weergegeven kilowattuurmeters en gasmeters registreren de door u verbruikte en/of teruggeleverde energie. U levert mogelijk energie terug als er bij u

Nadere informatie

Gebruikershandleiding Zo werkt mijn zonnestroominstallatie

Gebruikershandleiding Zo werkt mijn zonnestroominstallatie Gebruikershandleiding Zo werkt mijn zonnestroominstallatie Gefeliciteerd, u profiteert nu van goedkope zonnestroom van eigen dak. Gebruikershandleiding Een zonnestroominstallatie zet zonlicht om in elektriciteit.

Nadere informatie

U en Oxxio: een goede zaak

U en Oxxio: een goede zaak U en Oxxio: een goede zaak Uw perfecte partner voor duurzame energie U doet graag zaken met professionele partners. Want u wilt ervan opaan kunnen dat ze doen wat ze beloven en een toegevoegde waarde leveren.

Nadere informatie

VOORDELIGE ENERGIETARIEVEN

VOORDELIGE ENERGIETARIEVEN VOORDELIGE ENERGIETARIEVEN Zoals u wellicht weet, bent u vrij in het kiezen van uw energieleverancier. Vereniging Gebra heeft een kortingsregeling voor elektriciteit en gas met MAIN Energie te Amsterdam.

Nadere informatie

Hoe en met wie communiceert uw Landis+Gyr slimme meter?

Hoe en met wie communiceert uw Landis+Gyr slimme meter? Hoe en met wie communiceert uw Landis+Gyr slimme meter? Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Bij welke meters kan de communicatie-informatie bekeken worden? 3 3. Welke informatie komt op het display? 4 4. Waarom

Nadere informatie

Concept Development Opdracht 1B Battle of Concepts Enexis. Niels Joormann - 0819811 - CMD2a

Concept Development Opdracht 1B Battle of Concepts Enexis. Niels Joormann - 0819811 - CMD2a Concept Development Opdracht 1B Battle of Concepts Enexis Niels Joormann - 0819811 - CMD2a Inhoudsopgave Debriefing 03 Onderzoek 03 Omgevingsanalyse 04 Concept: Opgewekt! 05 Business Model Canvas 11 Pitch-presentatie

Nadere informatie

Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft?

Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft? Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft? Netwerkbedrijf Endinet, de werkgever met energie Maar liefst 416.000 klanten in Zuidoost Brabant krijgen via kabels en leidingen van Endinet stroom

Nadere informatie

onderhouden+verbouwen TEKST GONNIE OUSSOREN EN MARIJKE VAN GERVEN FOTO X

onderhouden+verbouwen TEKST GONNIE OUSSOREN EN MARIJKE VAN GERVEN FOTO X onderhouden+verbouwen TEKST GONNIE OUSSOREN EN MARIJKE VAN GERVEN FOTO X 24 Allemaal aan de slimme meter Honderdduizend eerste stappen per maand Alle acht miljoen huishoudens in Nederland moeten vóór 2020

Nadere informatie

Belangrijke vragen over zonnepanelen

Belangrijke vragen over zonnepanelen Persoonlijk advies? Bent u benieuwd naar de mogelijkheden voor uw situatie? Neem geheel vrijblijvend contact op via mail: info@sygosolar.nl, of bel 0183-565308. Belangrijke vragen over zonnepanelen Met

Nadere informatie

ALGEMENE INFORMATIE SALDEREN SOLAR2020. Uw Specialist in Zonnepaneelsystemen.NL

ALGEMENE INFORMATIE SALDEREN SOLAR2020. Uw Specialist in Zonnepaneelsystemen.NL ALGEMENE INFORMATIE SALDEREN SOLAR2020 Salderingsoverzicht Particulieren Door zelf zonne-energie op te wekken bespaart u op uw energierekening. Uw stroomtarief is opgebouwd uit een kaal leveringstarief,

Nadere informatie

www.consumind.nl Februari 2012

www.consumind.nl Februari 2012 www.consumind.nl Februari 2012 Dit informatiepakket bevat de volgende onderdelen: Achtergrond en algemene informatie energiemarkt. Vast of variabel energiecontract? De meest gestelde vragen bij overstappen.

Nadere informatie

Salderen. Artikel 95c

Salderen. Artikel 95c Salderen Salderen is de regeling dat zonnestroom die aan het elektriciteitsnet wordt terugeleverd, mag worden verrekend met uit het net geïmporteerde stroom. Als U bijvoorbeeld 2400 kwh stroom afneemt

Nadere informatie

Het Slimme energienet..zx ronde 25 januari 2015

Het Slimme energienet..zx ronde 25 januari 2015 Het Slimme energienet..zx ronde 25 januari 2015 De laatste tijd worden we overspoeld door marketing verhalen over de slimme meter en het slimme energienet. Men stelt dat met de komst van de slimme meter

Nadere informatie

Slimme meter als aanleiding voor aanbod energiebesparing en -opwekking Claire Tielens, communicatiemanager NVDE

Slimme meter als aanleiding voor aanbod energiebesparing en -opwekking Claire Tielens, communicatiemanager NVDE Slimme meter als aanleiding voor aanbod energiebesparing en -opwekking Claire Tielens, communicatiemanager NVDE Doel NVDE: 100% duurzaam 2050: alle energie duurzaam - Warmte - Stroom - Mobiliteit 1.000+

Nadere informatie

Zonne-energie gratis en schoon

Zonne-energie gratis en schoon Zonne-energie gratis en schoon Samen gaan we voor duurzaam Genieten van de zon. Buiten in de tuin, in het park of op het strand. De zon geeft ons gratis energie. We kunnen de zon ook op een andere manier

Nadere informatie

TOELICHTING OP DE ALGEMENE VOORWAARDEN 2006 VOOR AANSLUITING EN TRANSPORT ELEKTRICITEIT EN GAS VOOR KLEINVERBRUIKERS

TOELICHTING OP DE ALGEMENE VOORWAARDEN 2006 VOOR AANSLUITING EN TRANSPORT ELEKTRICITEIT EN GAS VOOR KLEINVERBRUIKERS TOELICHTING OP DE ALGEMENE VOORWAARDEN 2006 VOOR AANSLUITING EN TRANSPORT ELEKTRICITEIT EN GAS VOOR KLEINVERBRUIKERS Deze Algemene Voorwaarden zijn tot stand gekomen in overeenstemming met de Consumentenbond

Nadere informatie

Vraag en Antwoord over de Warmtewet

Vraag en Antwoord over de Warmtewet Vraag en Antwoord over de Warmtewet Vraag Antwoord 1 Wat is de Warmtewet? De Warmtewet is er om huurders te beschermen tegen het betalen van te hoge kosten voor energieverbruik en meer inzicht te geven

Nadere informatie

ZONNEPANELEN PROJECT. RADIJSSTRAAT 2 t/m 82 te Groningen

ZONNEPANELEN PROJECT. RADIJSSTRAAT 2 t/m 82 te Groningen ZONNEPANELEN PROJECT RADIJSSTRAAT 2 t/m 82 te Groningen Waarom dit project? De ambitie van de gemeente Groningen is om in 2035 energieneutraal te zijn. De Gemeente Groningen ondersteund dit project met

Nadere informatie

Energie besparen door meten

Energie besparen door meten In deze brochure informeren wij u over het bij u toegepaste meetsysteem en hoe u op uw energiekosten kunt besparen. Energie besparen door meten radiografische warmtekostenverdeler Besparen op energiekosten

Nadere informatie

ACN Energy in samenwerking met energiedirect.nl. Overstappen naar energiedirect.nl

ACN Energy in samenwerking met energiedirect.nl. Overstappen naar energiedirect.nl ACN Energy in samenwerking met energiedirect.nl Overstappen naar energiedirect.nl Inhoudsopgave Geen moeite Welke klanten komen in aanmerking? Informatie over overstappen Huidige situatie van uw klant

Nadere informatie

Zonnestroom in Enspijk

Zonnestroom in Enspijk Zonnestroom in Enspijk Waarom zonnestroom? Wat is zonnestroom? Wat levert zonnestroom op? Hoe begin ik er aan? De zon straalt in 1 uur evenveel energie op aarde als het jaarlijkse wereldwijde energieverbruik

Nadere informatie

HOE WERKT UW SLIMME METER?

HOE WERKT UW SLIMME METER? Pagina / Handleiding voor de Actaris elektriciteitsmeter type ACE4000 GTMM Deze handleiding geeft u een beeld van de belangrijkste functies, symbolen en knoppen op de elektriciteitsmeter. De Actaris elektriciteitsmeter

Nadere informatie

EPV... UHM, WAT IS DAT?

EPV... UHM, WAT IS DAT? EPV... UHM, WAT IS DAT? Energieprestatie vergoeding (EPV) De EPV is een bedrag dat u als huurder aan Wonen Limburg betaalt op het moment dat u een zeer energiezuinige woning van Wonen Limburg huurt. In

Nadere informatie

Veel gestelde vragen Over zonnepanelen

Veel gestelde vragen Over zonnepanelen Veel gestelde vragen In de projecten waarin we zonnepanelen plaatsen, krijgen wij verschillende vragen. In deze lijst met veel gestelde vragen hebben we de belangrijkste vragen met de bijbehorende antwoorden

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

De energieprestatievergoeding

De energieprestatievergoeding De energieprestatievergoeding Radewijkbrink 9-15, Enschede Striepebrink 10-16, Enschede Inhoudsopgave Inleiding 2 Waarom energie opwekkende woningen? 3 Wat is gebouw- en gebruik gebonden gebruik? 4 Wat

Nadere informatie

Vragen en antwoorden over WoonEnergie

Vragen en antwoorden over WoonEnergie Vragen en antwoorden over WoonEnergie Hier vindt u vragen en antwoorden over de volgende thema s: - Vragen over WoonEnergie en hun aanbod - Vragen over klant worden, het contract en contactgegevens - Vragen

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over zonnepanelen

Veel gestelde vragen over zonnepanelen Veel gestelde vragen over zonnepanelen Hieronder treft u de antwoorden aan op veel gestelde vragen over zonnepanelen 1. Opbrengsten zonnepanelen 2. Huurverhoging en energiekosten 3. Terug levering 4. Techniek

Nadere informatie

ZON PRIVE ZONNIG VOORDEEL. Informatiebrochure over de zonnepanelenactie exclusief voor medewerkers van gemeente Utrecht

ZON PRIVE ZONNIG VOORDEEL. Informatiebrochure over de zonnepanelenactie exclusief voor medewerkers van gemeente Utrecht ZONNIG VOORDEEL ZON PRIVE 2013 Informatiebrochure over de zonnepanelenactie exclusief voor medewerkers van gemeente Utrecht De actie loopt tot en met 30 september 2013 2 Zon-Privé Utrecht Schoon, Slim

Nadere informatie

Handleiding zonnepanelen

Handleiding zonnepanelen Handleiding zonnepanelen In opdracht van: Gefeliciteerd! Uw woning heeft zonnepanelen! In deze handleiding geven wij u uitleg over het gebruik van de zonnepanelen. 1. Hoe werkt het? Hoe het precies werkt,

Nadere informatie

Uitgebreide handleiding voor de slimme meter Landis + Gyr

Uitgebreide handleiding voor de slimme meter Landis + Gyr Uitgebreide handleiding voor de slimme meter Landis + Gyr L+G ZCF110CCtFs2 CDMA versie 1.1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Wat is een slimme meter? 3 3. Waar moet een slimme meter aan voldoen? 4 4. Software

Nadere informatie

energiemonitoring Wat kan inzicht betekenen voor je energieverbruik.

energiemonitoring Wat kan inzicht betekenen voor je energieverbruik. energiemonitoring Wat kan inzicht betekenen voor je energieverbruik. energiecontroller iungo Wat kost een wasbeurt? Of hoeveel energie verbruikt je vriezer? Energie is een belangrijke, maar vaak onzichtbare

Nadere informatie

Samenwerking met Greenchoice

Samenwerking met Greenchoice Samenwerking met Greenchoice Dit document is onderdeel van de Buurten met Energie toolbox, een project van Nudge. Deze toolbox is samengesteld om initiatiefnemers te ondersteunen bij het starten van een

Nadere informatie

U ontvangt SDE-subsidie voor zonnepanelen. Hoe nu verder?

U ontvangt SDE-subsidie voor zonnepanelen. Hoe nu verder? U ontvangt SDE-subsidie voor zonnepanelen. Hoe nu verder? In deze folder staat omschreven welke stappen u moet nemen nadat u SDE-subsidie voor uw zonnestroominstallatie heeft ontvangen. De informatie in

Nadere informatie

Privacy by Design bij Enexis

Privacy by Design bij Enexis Privacy by Design bij Enexis Boas Bierings Privacy Officer Enexis 7 november 2017 Bijeenkomst Privacy by Design III Georganiseerd door Privacy en Identity lab (PI.Lab) en ECP Platform voor de Informatie

Nadere informatie

Is uw organisatie grootverbruiker van gas en/of elektriciteit? In deze brochure vindt u belangrijke informatie voor uw aansluiting. www.enduris.

Is uw organisatie grootverbruiker van gas en/of elektriciteit? In deze brochure vindt u belangrijke informatie voor uw aansluiting. www.enduris. Is uw organisatie grootverbruiker van gas en/of elektriciteit? In deze brochure vindt u belangrijke informatie voor uw aansluiting www.enduris.nl Wanneer wordt u aangemerkt als grootverbruiker? U valt

Nadere informatie

Salderingsoverzicht 18-12-2012

Salderingsoverzicht 18-12-2012 Salderingsoverzicht 18-12-2012 Salderingsoverzicht Particulieren Door zelf zonne-energie op te wekken bespaart u op uw energierekening. Uw stroomtarief is opgebouwd uit een kaal leveringstarief, energiebelasting

Nadere informatie

BUDGETENERGIE MEEST VOORDELIGE AANBIEDER

BUDGETENERGIE MEEST VOORDELIGE AANBIEDER NATIONAAL BESPAARONDERZOEK ENERGIE NOVEMBER 2013 BespaarWijzer.nl Conclusies Nederlandse huishoudens kunnen gemiddeld 283 per jaar besparen op de energiekosten Veel consumenten hebben nog een traditionele

Nadere informatie

Energieopslag in accu s

Energieopslag in accu s Energieopslag in accu s Rapportage over de huidige stand van zaken 1 Energieopslag; een belangrijke stap in de energietransitie 1.1 Houdbaar duurzaam! Nu er meer en meer elektriciteit groen wordt opgewekt,

Nadere informatie

ENERGIE VERBRUIKS MANAGERS

ENERGIE VERBRUIKS MANAGERS Duurzamer in 1 dag ENERGIE VERBRUIKS MANAGERS SPEEL HET SPEL Energie besparen begint met inzicht in je eigen energieverbruik. Met een energieverbruiksmanager in huis kun je van energiebesparing een wedstrijd

Nadere informatie

Bijlage A. Contractvoorwaarden 1 of 3 jaar vast tarief Vandebron

Bijlage A. Contractvoorwaarden 1 of 3 jaar vast tarief Vandebron Bijlage A Contractvoorwaarden 1 of 3 jaar vast tarief Vandebron 1 januari 2015 Artikel 1 Energielevering 1.1 Definities Afgenomen Elektriciteit Het aantal eenheden elektriciteit in kwh dat van het netwerk

Nadere informatie

Salderingsoverzicht Particulieren

Salderingsoverzicht Particulieren Salderingsoverzicht Salderingsoverzicht Particulieren Door zelf zonne-energie op te wekken bespaart u op uw energierekening. Uw stroomtarief is opgebouwd uit een kaal leveringstarief, energiebelasting

Nadere informatie

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014 TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid Programmalijnen en speerpunten 2014 Programmalijnen en aandachtspunten 1. Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 2. Informatie en control

Nadere informatie

HANDLEIDING. Energievergelijker van. Copyright 2016 by onlineenergievergelijker.nl

HANDLEIDING. Energievergelijker van. Copyright 2016 by onlineenergievergelijker.nl HANDLEIDING Energievergelijker van Copyright 2016 by Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave pag. 2 2. Voorwoord pag. 3 3. Start vergelijking pag. 4 3.1 Postcode en Huisnummer pag. 4 3.2 Woonsituatie pag. 4 3.4

Nadere informatie

Zo werkt mijn zonnestroominstallatie!

Zo werkt mijn zonnestroominstallatie! Gebruikershandleiding Zo werkt mijn zonnestroominstallatie! Gefeliciteerd, u profiteert nu van goedkope zonnestroom van eigen dak. Hoe werkt mijn zonnestroominstallatie? Een zonnestroominstallatie zet

Nadere informatie

De consument kiest zelf, grip op eigen energiedata!

De consument kiest zelf, grip op eigen energiedata! De consument kiest zelf, grip op eigen energiedata! HelloData een service van MPARE MPARE faciliteert standaardisatie van energiedata. Maatschappelijk doel: versnellen energietransitie. HelloData: maatschappelijke

Nadere informatie