Reclamemakers hebben verschillende redenen om openheid te gebruiken. Ten eerste is openheid een middel om aandacht vast te houden en herin-

Transcriptie

1 1/2 jaargang 4 februari 2007 ResearchBase 3 Turbulente tijd voor dagbladen Sociale netwerksites Dé onderzoekdatabase van Tijdschrift voor Marketing De clou van reclame 4 Trends en issues op het gebied van online diensten 6 Winkelkeuzegedrag van senioren 7 Goed vindbaar zijn De invloed van shared service centers 8 Online umfeld in de marketingmix 10 Winkelvoorkeur van allochtonen Samenwerkende bedrijven 11 Het media-ecosysteem 12 Succes- en faalfactoren bij itprojecten 13 Nederland aan tafel Multitasken met media 14 Online advertising voor influencers 15 De digitale economie Meer dan onderzoeken op titel Openness in advertising auteur Radboud Universiteit Nijmegen uitgave download (197 pagina s/2 mb) bestelcode Tegenwoordig bevatten tijdschriften veel advertenties die niet rechtstreeks aangeven waarom de consument het geadverteerde merk zou moeten kopen. Reclamemakers verwachten kennelijk dat consumenten gemotiveerd genoeg zijn om zelf de bedoelde boodschap te achterhalen. Maar is dit ook werkelijk het geval? Het proefschrift Openness in Advertising van Paul Ketelaar en Marnix van Gisbergen, wetenschappers verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen (ru), gaat in op deze vraag. Ze onderzochten het effect van open advertenties op het gedrag van de consument. Trend in openheid Door het grote reclameaanbod is de betrokkenheid van de consument bij veel reclame-uitingen laag. Voor reclamemakers is het daarom een uitdaging om strategieën te bedenken die consumenten op een positieve manier kunnen betrekken bij de reclameboodschap. Een strategie die steeds vaker lijkt te worden toegepast is het adverteren met reclameboodschappen die niet meteen duidelijk zijn. Deze op het eerste gezicht vreemde strategie wordt door de onderzoekers omschreven als openheid in reclame. In open advertenties is de sturing naar een bedoelde reclameboodschap beperkt. Om te bepalen of er sprake is van een trend in openheid bij advertenties bekeken de onderzoekers advertenties uit diverse Nederlandse tijdschriften gepubliceerd in 1980, 1990 en Hieruit blijkt dat advertenties gedurende de laatste decennia steeds meer open zijn geworden, hoewel de trend afvlakt tussen 1990 en Er zijn geen verschillen tussen tijdschriften onderling en tussen productcategorieën. Plezier beleven Reclamemakers hebben verschillende redenen om openheid te gebruiken. Ten eerste is openheid een middel om aandacht vast te houden en herin- nering aan de advertentie en het product te stimuleren. Wanneer een consument geen aandacht schenkt aan een advertentie, kan ook geen (positief) effect verwacht worden met betrekking tot herinnering, koopintentie en koopgedrag. Een tweede effect van openheid is dat het de interpretatie beïnvloedt. Hieraan zijn echter ook nadelen verbonden. Consumenten kunnen een Openheid in reclame biedt nauwelijks voordelen maar wel een aantal nadelen advertentie heel anders interpreteren dan bedoeld door de reclamemaker, maar aan de andere kant kunnen deze nieuwe interpretaties ook weer gunstig voor het merk uitpakken. Het derde effect is dat openheid de houding ten aanzien van een advertentie beïnvloedt. Als consumenten plezier beleven aan het interpreteren van een advertentie, heeft dit een gunstig effect op hun houding ten opzichte van het product. Y Raadselachtige reclame voor Volkswagen MRB def.indd :29:11

2 2 ResearchBase 01/02 februari 2007 Y Aandacht Door middel van eye-trackingapparatuur stelden de onderzoekers de hoeveelheid aandacht vast van 216 deelnemers die door het tijdschrift hp/de Tijd bladerden. Het tijdschrift bevatte drie testadvertenties: twee autoadvertenties en een advertentie voor whisky. Van elke advertentie hadden de onderzoekers twee versies gemaakt: een versie zonder een tekstregel (open) die daardoor nauwelijks naar een bepaalde interpretatie stuurt, en een versie met een tekstregel (gesloten) die enigszins naar een bepaalde interpretatie stuurt. De resultaten van dit experiment laten zien dat de deelnemers beduidend minder tijd besteedden aan de open advertenties. Zowel de open advertentie als het afgebeelde merk trekken minder aandacht. Hieruit zou kunnen worden geconcludeerd dat een geringere sturing naar een interpretatie niet voor meer aandacht voor een advertentie en een merk zorgt. Kijktijd naar advertenties (in seconden) Advertentie Open Gesloten Nissan 1,33 2,03 Lexus 1,63 2,98 Openheid beïnvloedt de houding ten opzichte van het product eerder negatief Nauwelijks voordelen Uit een ander experiment blijkt dat consumenten zich het geadverteerde product in open advertenties beter herinneren dan in gesloten advertenties. Dit kan verklaard worden doordat deelnemers bij de open advertenties het product hebben moeten identificeren om een interpretatie te kunnen creëren. Al met al concluderen de onderzoekers dat openheid nauwelijks voordelen voor adverteerders biedt, maar wel een aantal nadelen. Openheid beinvloedt het creëren van interpretaties en de houding ten opzichte van het product eerder negatief: consumenten slagen er minder goed in om open advertenties te interpreteren en de bedoelde interpretatie te achterhalen. De houding van de consument ten opzichte van een advertentie en een merk is dus negatiever bij open dan bij gesloten advertenties. Deze negatieve houding houdt vooral verband met de moeite die consumenten ervaren bij het interpreteren van open advertenties. Zoeken op: advertentie 8 maart 2007 Narrowcasting voor het publieke domein Media Plaza, Utrecht De overheid is het centrale aanspreekpunt voor de burger. Voor overheidsorganisaties is het belangrijk om haar doelgroepen goed en eenvoudig te informeren. Narrowcasting is een ideaal medium om zowel grote generieke als kleinere gesegmenteerde doelgroepen te bereiken. Deze nieuwe communicatievorm kan ook binnen overheidsinstanties worden ingezet om de doelgroep optimaal te informeren. De mogelijkheden ervan zijn legio. Meer informatie: 9 en 23 maart 2007 De verpakte smaak Grand Restaurant Buitenzorg, Ede De workshop De verpakte smaak biedt de deelnemers een beter inzicht in de werking van smaak en bespreekt hoe je om moet gaan met smaakverwachting en smaakervaring. Met behulp van het 3-smakenmodel van het Centrum voor Smaakonderzoek wordt uiteengezet hoe smaak werkt en wat de verpakking kan doen om de consument te verleiden. Tijdens de workshop wordt een case gepresenteerd door Korstiaan Mulderij, directeur van Peter s Farm. Deze case vertelt wat Peter s Farm heeft gedaan met smaak en verpakking. Meer informatie: Marketing ResearchBase is een dienst die bestaat uit een site en een magazine. De site geeft de abonnee een doorzoekbaar overzicht en samenvattingen van marktonderzoeken die relevant zijn voor de marketeer, communicatiemanager en marketingcommunicatieadviseur. Het magazine biedt maandelijks een samenvatting van de meest relevante marktonderzoeken. Rapporten bestellen Bent u bij ons geregistreerd als abonnee dan kunt u het integrale marktonderzoek bestellen. Bestellingen van rapporten die via de antwoordcoupon in dit magazine of via de site binnenkomen, worden per automatisch doorgestuurd naar de auteur(s) van de rapporten. De auteur(s) zijn verantwoordelijk voor de verzending en facturering. De genoemde bedragen in Marketing ResearchBase zijn exclusief btw. Marketing ResearchBase biedt een platform waarop aanbieders en vragers elkaar kunnen bereiken. Voor vragen en/of opmerkingen over het rapport, de bestelling en de verzending kunt u contact opnemen met de auteur van het rapport. De contactgegevens van iedere auteur vindt u onder aan de titelpagina van het rapport op de site. Redactie Laura Vogels, Liones Publishing Services bv Laan van Hoornwijck 3, 2289 dg Rijswijk telefoon (070) redactie@liones.nl Uitgever Rogier Mulder 13 maart 2007 Brandgagement Media Plaza, Utrecht Brandgagement - het opzettelijk betrekken van klanten bij innovatie, merkbouw en/of marketing - is het bedrijfsproces waarbij de input van klanten naar assets wordt omzet. Met als doel daarmee de innovativiteit, het imago en/of de omzet te verhogen. In de workshop Brandgagement inspireert Carl Mangold met een duizelingwekkende hoeveelheid voorbeelden en ideeën. Marco Derksen onderbouwt daarnaast de waarde van brandgagement met harde cijfers en grafieken. Meer informatie: 14 maart 2007 Juridische issues in de media ito Building, Amsterdam In samenwerking met Houthoff Buruma organiseert Euroforum de studiedag Juridische issues in de media. Een ideale gelegenheid om volledig te worden bijgepraat over de laatste ontwikkelingen op het gebied van media- en ie-recht. Onderwerpen die de revue zullen passeren zijn: toegang tot de kabel (besluit opta begin maart 2007), nieuwe wetgeving, ontwikkelingen in de (inter)nationale jurisprudentie en de gevolgen voor de praktijk. Meer informatie: Abonnementen Kluwer bv, klantenservice business media Postbus 23, 7400 ga Deventer telefoon (0570) fax (0570) info@kluwer.nl Abonnementsprijs B 175 per jaar voor toegang tot de site en het magazine dat 10 keer per jaar verschijnt. Abonnementen dienen schriftelijk te worden opgezegd uiterlijk drie maanden voor het nieuwe abonnementsjaar begint. Voor België Kluwer Uitgevers Ragheno Business Park Motstraat 30, b-2800 Mechelen telefoon (0800) fax (0800) Basisvormgeving Studio Bassa, Culemborg Opmaak Artnic, Deventer Druk Drukkerij Thieme Deventer Voor meer informatie Inloggegevens kwijt? Bel Kluwer klantenservice (0570) Kluwer BV legt de gegevens van abonnees vast voor de uitvoering van de (abonnements-)overeenkomst. De gegevens kunnen door Kluwer, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hier bezwaar tegen heeft, kunt u contact met ons opnemen. Op al onze aanbiedingen en overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden van Kluwer B.V., gedeponeerd ter griffie van de Rechtbank te Amsterdam op 6 januari 2003 onder depotnummer 3/2003. Een exemplaar van deze voorwaarden zal op eerste verzoek gratis worden toegezonden. U kunt de voorwaarden ook vinden op: Auteursrecht voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd. issn MRB def.indd :29:14

3 Turbulente tijd voor dagbladen ResearchBase 01/02 februari Sociale netwerken titel Dagblad Monitor 2006 auteur Newcom Research & Consultancy uitgave rapport (36 pagina s) datum januari 2007 prijs 295 euro bestelcode Sinds jaar en dag hebben dagbladen een hoog bereik en een grote naamsbekendheid. Ook de sterke binding met lezers, het aanbod van betrouwbare content en een sterke merkperceptie zijn elementen die een zeer solide basis vormen. Toch is het een turbulente tijd voor dagbladen, met vele belangrijke ontwikkelingen. Newcom Research & Consultancy deed onderzoek naar lezersgedrag, lezersmotieven en kansrijke initiatieven binnen de dagbladsector. Naast deze resultaten zijn in de Dagblad Monitor 2006 tevens de resultaten te vinden van het dagbladonderzoek dat gehouden is onder het jongerenpanel van Checkitout.nl. Sinds 2004 wordt de Dagblad Monitor jaarlijks uitgegeven. De tevredenheid over kranten steeg onder dagbladabonnees in 2006 Te duur Het percentage niet-abonnees dat aangeeft nooit een abonnement op een krant te zullen nemen is sinds 2004 gestegen van 30 naar 36 procent. De prijs is voor niet-abonnees net als in voorgaande jaren de voornaamste reden om geen abonnement te hebben op een dagblad (58 procent). Daarnaast is te zien dat prijs met de jaren een steeds dominanter argument wordt (2004: 51 procent en 2005: 53 procent). Het aandeel respondenten dat aangeeft aan internet voldoende te hebben (47 procent) is gedaald ten opzichte van vorig jaar (53 procent). De televisie is dit jaar een belangrijkere reden om geen abonnement te nemen (49 procent) dan het hebben van internet. Het stijgende belang van het prijsaspect is terug te zien in de antwoorden over de gratis krant: dit jaar geeft 32 procent aan geen Aangegeven en daadwerkelijke opzegkans van krantenabonnement (in procenten) Intentie: waarschijnlijk opzeggen abonnement te hebben omdat gratis kranten voldoende in hun behoefte voorzien. Gestegen tevredenheid De tevredenheid over kranten onder dagbladabonnees steeg in 2006 ten opzichte van het voorgaande jaar. Gemiddeld geeft de Nederlandse dagbladabonnee zijn krant een rapportcijfer van 7.5 (7.3 in 2005). Ook werden abonnees positiever over het imago van kranten. Zo wordt de krant vaker actueel (92 procent), vertrouwd (89 procent), betrouwbaar (85 procent) en van hoge kwaliteit (68 procent) gevonden dan in Aan de abonnees is tevens gevraagd in hoeverre ze tevreden zijn over de verschillende functies informatief, signalerend, servicegericht, sociaal, prikkelend, opiniërend en amuserend van hun eigen krant. Men is het meest tevreden over de informatieve functie. Landelijke abonnees (85 procent) zijn meer tevreden over deze functie dan de regionale abonnees (76 procent). Verder is men relatief tevreden over de sociale functie die de krant vervult (61 procent geeft aan hier tevreden over te zijn). Ook de tevredenheid over de signalerende functie van de krant is relatief hoog (59 procent), vooral onder landelijke abonnees. Opzegverwachting De opzegverwachting is dit jaar voor zowel landelijke als regionale dagbladen minder groot dan in Wanneer gekeken wordt naar de beweging over de periode dan lijkt de opzegverwachting voor regionale kranten wat te stijgen, terwijl die voor landelijke dagbladen stabieler blijft of zelfs wat terugloopt. Dit beeld komt terug wanneer een berekening wordt gemaakt van het verwachte percentage daadwerkelijke opzeggers de komende twee jaar. Ouderen (> 55 jaar) geven significant vaker aan dat zij zeker niet van plan zijn hun abonnement op te zeggen, terwijl degenen van 35 jaar of jonger vaker aangeven zeker wel van plan zijn het abonnement op te zeggen. Zoeken op: dagblad Intentie: zeker opzeggen Schatting daadwerkelijk opzeggen Landelijke krant Regionale krant titel Social networking websites and teens auteur Pew Internet uitgave download (10 pagina s/127 kb) bestelcode Online sociaal netwerken is hot. Meer dan de helft (55 procent) van de Amerikaanse jongeren maakt gebruik van sociale netwerksites. Wereldwijd hebben tientallen miljoenen internetgebruikers vandaag de dag een online profiel. Toch gebruiken nog maar weinig jongeren de sites echt om te netwerken: het gaat vooral om het onderhouden van bestaande contacten. Dit blijkt uit het rapport Social networking websites and teens: an overview van het Amerikaanse Pew Internet & American Life Project. Voor het onderzoek werd een groep jongeren in de leeftijd van twaalf tot zeventien jaar ondervraagd over hun gebruik van sociale netwerksites. Hyves Een sociale netwerksite is een online plek waar een gebruiker een profiel kan creëren en een persoonlijk netwerk kan opbouwen dat hem of haar met andere gebruikers verbindt. Voorbeelden zijn de Nederlandse netwerken Hyves, Cu2 en Sugababes. De afgelopen vijf jaar is de hoeveelheid profielensites enorm toegenomen. Uit het onderzoek blijkt dat 48 procent van de Amerikaanse jongeren dagelijks of vaker een profielensite bezoekt. 26 Procent van deze groep bezoekt een keer per dag zo n site; 22 procent meerdere keren per dag. 55 Procent van de jongeren heeft daadwerkelijk een profiel. Een even grote groep gebruikt wel eens sociale netwerksites. 48 Procent van de jongeren bezoekt dagelijks of vaker een profielensite Vooral oudere meisjes In de Verenigde Staten is MySpace de populairste netwerksite. 85 Procent van de jongeren geeft aan hier een profiel te hebben en deze site regelmatig te updaten. 7 Procent heeft een profiel bij Facebook. In vergelijking met MySpace is Facebook een meer gesloten dienst: de site is alleen toegankelijk voor middelbare scholieren. Oudere meisjes in de leeftijd van vijftien tot zeventien jaar maken vaker gebruik van sociale netwerksites en online profielen dan oudere jongens. Y MRB def.indd :29:15

4 Y 70 Procent van hen zegt een sociale netwerksite te gebruiken, in tegenstelling tot 54 procent van de oudere jongens. 70 Procent van de oudere meisjes heeft een online profiel aangemaakt, terwijl slechts 57 procent van de jongens dit gedaan heeft. 4 ResearchBase 01/02 februari 2007 Loyale klanten Nieuwe vrienden Jongeren die de netwerksites ook daadwerkelijk gebruiken om te netwerken, zijn in de minderheid. 91 Procent van de online netwerkende jongeren zegt de sites te gebruiken om contact te onderhouden met vrienden die ze al regelmatig zien. 82 Procent gebruikt de sites voor contact met vrienden die ze zowat nooit persoonlijk zien. 72 Procent gebruikt de sites om plannen te maken met vrienden, terwijl 49 procent de sites gebruikt om nieuwe vrienden te maken. Oudere jongens die online sociaal netwerken zeggen vaker dat ze de sites gebruiken om nieuwe vrienden te maken dan oudere meisjes (60 versus 46 procent) Waar gebruiken jongeren sociale netwerksites voor? (in procenten) titel Trends and Observations in a Mobile and Connected World auteur Keynote systems uitgave download (18 pagina s/969 kb) datum januari 2007 bestelcode De online consument wordt steeds kritischer. Online winkels moeten dezelfde service bieden als offline winkels, VoIP moet in kwaliteit niet onderdoen voor analoge telefonie en online reisbureaus moeten simpel en duidelijk zijn. Zo niet, dan stapt de consument direct over naar de concurrent. VoIP Op het gebied van mobiele diensten stegen de verwachtingen de afgelopen jaren enorm. Consumenten verwachten dat de kwaliteit van mobiele telefonie gelijk is aan die van vaste telefonie. Ook verwachten ze dat mobiele datadiensten de kwaliteit van diensten via een breedbandverbinding op hun pc evenaren. De vraag naar VoIP-diensten steeg het afgelopen jaar verder. VoIP is inmiddels een acceptabele manier van communicatie geworden. In de Verenigde Staten groeide het aantal VoIP-gebruikers van 1,3 miljoen in 2004 naar meer dan 7 miljoen in Hoewel traditionele analoge telefonie nog steeds meer dan 132 miljoen gebruikers heeft in de Verenigde Staten, worden maandelijks meer dan analoge telefoonverbindingen vervangen door VoIP-diensten. Contact houden met vrienden die ik vaak zie 91 Contact houden met vrienden die ik haast nooit zie 82 Plannen maken met vrienden 72 Nieuwe vrienden maken 49 Flirten 17 Online flirten De profielensites zijn nog niet te vergelijken met datingsites. Slechts 17 procent van de sociale netwerkers zegt de sites te gebruiken om te flirten. Oudere jongens flirten twee keer zo vaak als oudere meisjes: 29 procent van de jongens van vijftien tot zeventien jaar waagt wel eens een versierpoging via een profielensite, tegenover slechts 13 procent van de meisjes. De enorme groei van sociale netwerksites heeft gezorgd voor bezorgdheid onder ouders, schoolleiding en regeringsleiders over de potentiële risico s die het gebruik van online netwerken met zich meebrengt. Er is namelijk veel persoonlijke informatie publiek beschikbaar. Gelukkig voor de bezorgden maken niet alle jongeren hun persoonlijke informatie openbaar. 77 Procent van de jongeren met een profiel zegt dat het profiel op dit moment online zichtbaar is, terwijl 21 procent zegt dat dit niet het geval is. Zoeken op: netwerksite Dit blijkt uit het rapport Trends and Observations in a Mobile and Connected World van Keynote Systems. Het rapport bevat observaties van de trends en issues op het gebied van online diensten, VoIP en mobiele telefonie in de Verenigde Staten in Hiervoor vergeleek Keynote verschillende studies uit de afgelopen jaren. Loyaliteit Online consumenten kregen in 2006 een almaar sterkere merkvoorkeur. Ze raken steeds meer gewend aan het ontwerp en de organisatie van de sites van hun voorkeur. Vooral retailwebsites en online reisbureaus krijgen steeds meer te maken met een hoge mate van loyaliteit aan een bepaald merk, net als in de offline wereld. Daarom wordt het een steeds grotere uitdaging om klanten bij de concurrent weg te kapen en om uiteindelijk de belangrijkste sites in de markt over te nemen. Online bedrijven kunnen het snelst groeien door het online klantenbestand uit te bouwen en door nieuwe klanten te trekken die niet tevreden zijn met hun ervaringen bij een concurrerende site. Klanten een ander merk proberen aan te smeren, heeft niet veel zin. Over welke Amerikaanse sites voor online diensten zijn klanten het meest tevreden? Amazon.com Circuit city L.L. Bean Dell Cadillac Hotel Expedia American Express Google Klanten in de online retailbranche zijn het meest tevreden over Amazon.com SoftPhone De grootste barrière voor de consument bij het switchen naar VoIP is bezorgdheid dat de kwaliteit niet zal overeenkomen met een analoge telefoonverbinding. Het onderzoek wijst echter uit dat VoIP in kwaliteit niet onderdoet voor de traditionele telefoonlijn. SoftPhone vormt de nieuwe trend. De meeste VoIP-diensten vereisen een installatie van hardware, terwijl SoftPhone-providers klanten de mogelijkheid bieden om VoIP-software van internet te downloaden. Deze snelle manier van dienstverlening geeft deze providers een sterkere concurrentiepositie. Grote bedrijven als Yahoo!, msn en Skype hebben de SoftPhonemarkt inmiddels betreden. Amazon In de online retailbranche voert Amazon.com de ranglijsten aan op het gebied van klanttevredenheid. Het succes van Amazon wordt veroorzaakt door de visuele aantrekkelijkheid van de site, de eenvoudige opzet en organisatie en de uitstekende zoekfunctie. De consument is minder tevreden over online reisbureaus en hotelsites. De tevredenheid van de consument nam vooral sterk af toen verschillende toonaangevende online reisbureaus hun site ingrijpend veranderden. Een uitzondering was Hotels.com: deze site zag juist de tevredenheid toenemen na veranderingen. Volgens Keynote komt dit omdat consumenten via de vernieuwde site hotels kunnen boeken via een eenvoudig driestappenplan. Zoeken op: online diensten MRB def.indd :29:16

5 ResearchBase 01/02 februari Altijd een antwoord klaar Het magazine Marketing ResearchBase biedt maandelijks een selectie van zestien onderzoeken. De database wordt echter elke maand met gemiddeld honderd nieuwe rapporten aangevuld. In deze rubriek bieden wij u een voorproefje van mrb online. De database van Marketing ResearchBase bevat vanaf deze maand grofweg onderzoeken met onderwerpen variërend van gezondheid tot logistiek en van evenementen tot automotive. Bijna geen onderwerp blijft onbesproken. Kunt u toch niet vinden wat u zoekt? Bent u op zoek naar een specifiek rapport of ziet u graag meer rapporten over een bepaald onderwerp? Schroom dan niet het de redactie te vragen. Wij zijn altijd benieuwd naar uw informatiebehoefte. De volgende rapporten zijn een greep uit de onlangs online gepubliceerde onderzoeken. Steeds meer buitenreclame De Nederlandse markt van buitenreclame groeit flink. In 2005 steeg de markt met 2,5 procent, de grootste groei in de afgelopen vijf jaar. De markt is de recessie in de beginjaren van deze eeuw te boven, net als het verdwijnen van tabaksreclame, een van de grootste productcategorieën. De groei van de buitenreclame is vooral te danken aan het enorme bereik: om een billboard of straatmeubilair met reclame kan niemand heen. Dit blijkt uit de publicatie Entertainment & Media Outlook towards 2010 van PricewaterhouseCoopers (PwC). Het rapport brengt de toekomstige marktontwikkelingen op het gebied van entertainment en media in beeld. Sponsoring van evenementen De Rabobank voert in 2006 wederom de ranglijst aan van sponsors met meest gesponsorde evenementen in de Top 100 met 21 gesponsorde evenementen. Dit blijkt uit De Evenementen Top van ReSpons Evenementen Monitor, het jaarlijkse onderzoek naar de honderd grootste evenementen van Nederland. De Top 5 van 2006 wordt opgemaakt door vier sponsoren die er het jaar ervoor ook al in stonden en wordt aangevuld met één sponsor die in 2005 nog op de zevende plaats in de ranglijst stond: het Prins Bernard Cultuur Fonds. Holland Casino is de nieuwe nummer twee met vijftien evenementen gesponsord binnen de Top 100 en klimt hiermee ten opzichte van het jaar ervoor drie plaatsen. abn Amro verdwijnt samen met Grolsch uit de Top 5, naar een gedeelde zesde plaats met acht gesponsorde evenementen in de Top 100. Ongelukkig met de euro De Nederlander heeft de euro nog steeds niet volledig geaccepteerd. De euro zit al vijf jaar in onze portemonnee, maar bij 30 procent van de Nederlanders zit de gulden nog in het hoofd. Met name dertigplussers kunnen maar moeilijk aan de euro wennen. Meer dan de helft van de Nederlanders geeft na vijf jaar euro aan de gulden terug te willen. Vooral mensen die nog altijd in guldens denken willen die munt ook weer terug in de portemonnee (80 procent). Dit blijkt uit de Eindejaarsenquête 2006 die het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (nibud) in samenwerking met rtl Nieuws hield onder bijna respondenten. Angst voor offshoring In discussies over verplaatsing van productieprocessen naar het buitenland (offshoring) overheerst vaak de angst voor werkloosheid in het Download Top 10 januari 2006 eigen land. Het idee dat de hoeveelheid beschikbaar werk in ons land gelimiteerd is, blijkt echter niet te kloppen. Uitbesteding van werk leidt dan ook niet per definitie tot gebrek aan werk voor de achterblijvers. Dit blijkt uit het onderzoek Insight into Offshoring van de Stichting voor Economisch Onderzoek (seo) in opdracht van Randstad. Door een overzicht te bieden van de beschikbare data en kennis over offshoring, probeert dit rapport de discussie naar een constructiever niveau te tillen. Rapport plaatsen Auteurs van recent verschenen rapporten kunnen deze kosteloos plaatsen in Marketing Research- Base door het rapport digitaal naar de redactie te mailen. Beschikt u niet over een digitale versie van het rapport of geeft u het rapport liever niet volledig prijs, dan kunt u contact opnemen met de redactie via onderstaande gegevens. Redactie Marketing ResearchBase redactie@liones.nl telefoon: (070) Reclame 2.0 tno 2 Sneaky fitness Motivaction 3 Trends in ict 2007 Ernst & Young 4 Vacatures in Nederland 2006 Centrum voor Werk en Inkomen 5 De tijd als spiegel Sociaal en Cultureel Planbureau 6 Randstad WerkMonitor december 2006 Randstad Nederland 7 Insight into Offshoring seo 8 Merkpersoonlijkheid en de implicaties bij Katholieke Universiteit Leuven merkuitbreidingen 9 21minuten.nl 2006 McKinsey & Company 10 Het kind als voorschrijver oivo MRB def.indd :29:18

6 Nederlander ergert zich aan 6 ResearchBase 01/02 februari 2007 Winkelende senioren goede doelen Maar liefst 69 procent van de Nederlandse bevolking stoort zich aan de manier waarop goede doelen geld werven. Bij 74 procent van hen is dat ook van invloed op het geefgedrag, aldus onderzoek van Onze Wereld. Vooral telefoontjes op het huisadres worden niet gewaardeerd. 40 Procent van de Nederlanders ergert zich daaraan. Daarnaast is 29 procent niet te spreken over goede doelen die mensen aanklampen op straat. Consumenten ergeren zich minder aan een mailing op naam (15 procent), advertenties op radio en televisie (8 procent), ongeadresseerde mailing (7,5 procent) en advertenties in de gedrukte media (0 procent). Consumenten zijn wel steeds meer betrokken bij een betere wereld, blijkt uit het onderzoek. Toch vindt 57 procent van de Nederlandse burgers dat goededoelenorganisaties onvoldoende verantwoording afleggen over de besteding van hun giften. Meer informatie: Meer aandacht voor marketing Een meerderheid van de marketingbureaus (85 procent) verwacht in 2007 een groter budget voor online marketing. Dat blijkt uit onderzoek van Alterian, leverancier van marketingsoftware, onder 540 marketeers en marketingbureaus in Noord-Amerika en Europa. 69 Procent geeft aan specifieke plannen te hebben op het gebied van marketing. Ongeveer 38 procent van de marketeers zegt meer gebruik te gaan maken van gepersonaliseerde landingpages en ongeveer 33 procent zal meer gaan uitgeven aan bannercampagnes. Ondanks de geplande groei blijven de budgetten relatief laag vergeleken met de uitgaven aan traditionele media. 61 Procent van de marketeers geeft aan jaarlijks minder dan dollar uit te geven aan online marketing. Terwijl maar liefst 28 procent meer dan 5 miljoen dollar spendeert aan offline marketing. Meer informatie: Informatie vaak onvindbaar Veel managers krijgen hun werk niet goed gedaan omdat ze gemakkelijker aan informatie over de concurrentie komen dan over hun eigen organisatie. Dit blijkt uit onderzoek door Accenture onder meer dan managers in de vs en Groot Brittannië naar de manier waarop managers informatie verzamelen, gebruiken en analyseren. Uit het onderzoek kwam naar voren dat managers gemiddeld tot twee uur per dag kwijt zijn aan het zoeken naar informatie. En als ze die dan eindelijk vinden, blijkt het in de helft van de gevallen foutief of onbruikbaar. Bijna zes van de tien managers zegt dat de benodigde gegevens er wel zijn, maar dat ze die niet kunnen vinden en op die manier bijna dagelijks essentiële informatie mislopen. Slechts de helft van de ondervraagde managers vindt dat de informatie in zijn onderneming goed beheerd en verspreid wordt. Meer informatie: titel Winkelkeuzegedrag senior consumenten auteur Accent Grave uitgave download (90 pagina s/398 kb) datum augustus 2006 bestelcode Oudere consumenten gepensioneerde consumenten van zestig jaar en ouder omvatten rond het jaar procent van de totale bevolking. Ze beschikken over het hoogst besteedbare inkomen van de totale bevolking. De senior consumentengroep is dan ook een zeer aantrekkelijke groep consumenten om als bedrijf op in te spelen. Dit stelt Saskia van Hilst in haar scriptie Winkelkeuzegedrag senior consumenten die zij voor het behalen van haar mastertitel Marketing Management aan de Universiteit van Tilburg schreef in opdracht van Accent Grave. Het onderzoek richt zich op shoppinggoederen. Dit zijn alle goederen behalve dagelijkse boodschappen. Senioren besteden per dag 42 minuten aan winkelen, spelletjes of knutselen 42 Minuten per dag Het gemiddeld besteedbaar inkomen van een particulier huishouden is 59,8 procent van het totale inkomen, tegenover 76,6 procent van een huishouden met tenminste een lid van 65 jaar en/ of ouder. Het vrij besteedbare inkomen van zestigplussers is vele malen hoger dan dat van andere consumenten en ze zijn koopkrachtiger. Het hogere inkomen is mede te danken aan voordelen door lagere inkomensbelasting, lagere kosten voor medische zorg en bijzondere kortingen. Mensen worden ook steeds ouder, mede door de vooruitgang in de medische wetenschap en verbeteringen in voeding en hygiënische verzorging. In de Top 3 vrijetijdsbesteding van senioren staat winkelen op de derde plaats, na televisiekijken en lezen. In totaal besteden senioren 42 minuten per dag aan spelletjes, winkelen, musiceren en toneel. Tijdsbesteding senioren per dag (in uren en minuten) De overige uren worden ingevuld met activiteiten als eten, luieren, afwassen en dergelijke. Gunstig gelegen winkels Op basis van haar onderzoek onderscheidt Van Hilst drie verschillende oudere consumentenclusters. Detaillisten kunnen daarmee gericht inspelen op deze consumentengroep. De eerste cluster stelt hoge en duidelijke eisen aan de te bezoeken winkels, zoals een passend imago en de aansluiting winkel en product. Senioren in deze groep rijden geen auto, zijn 75 tot 80 jaar en wonen in het centrum van de stad. Ze houden van tuinieren en waarderen de mening van anderen. De tweede groep prefereert gunstig gelegen winkels. Zij willen graag een afbetalingsregeling, wonen in een dorp en winkelen ook in het dorp als ze uit noodzaak winkelen. Daarnaast bezoeken ze graag een theater, film of museum. De derde cluster ten slotte gaat voor ervaring en zekerheid bij de winkelkeuze. Deze mensen maken er een dagje uit van als ze winkelen uit noodzaak en wonen in het centrum van de stad. Ook deze groep houdt van tuinieren en waardeert de mening van anderen. Boetieks en brandstores Als er gekeken wordt naar de winkelkeuzecriteria en de kenmerken van de verschillende clusters, dan kan onderscheid gemaakt worden in welk soort winkel het best aansluit op de wensen en behoeften van de seniorengroepen. De eerste groep zal voornamelijk te vinden zijn in modehuizen, waar zij de mening van anderen (bijvoorbeeld van de verkopers) zeer zullen waarderen. De tweede senioren consumentengroep hecht grote waarde aan winkelmerken en zal vaak te vinden zijn in boetieks en brandstores. De laatste groep is voornamelijk te vinden in warenhuizen waar zij een grote variëteit aan producten vindt en waar zij voor hun gevoel de juiste prijskwaliteitverhouding aantreffen. Zoeken op: senior Vrije tijd totaal Tv, video, cd Lezen Bezoek museum of theater Winkelen, spelletjes of knutselen Totale bevolking 6:09 1:58 0:32 0:09 0:37 > 65 jaar 8:18 3:00 1:11 0:06 0:42 MRB def.indd :29:19

7 Goed vindbaar zijn titel Editorial link building auteur Accent Grave uitgave download (114 pagina s/6 mb) bestelcode Gezien worden op internet is van groot zakelijk belang. 98 Procent van de internetgebruikers zoekt naar informatie via zoekmachines als Google en Yahoo. Op veel zoekwoorden is echter een concurrentie van miljoenen webpagina s. Wie gezien wil worden op internet moet zich als het gaat om de vindresultaten van een zoekmachine in de voorhoede zien te manoeuvreren. Search engine optimalization seo is een breed vakgebied dat zoekmachines probeert te beïnvloeden in de doeltreffendheid van hun indexering (waar gaat deze website over) en de hoogte van hun waardering (hoe belangrijk is deze website). De indexering kan de websitebeheerder zelf voor een belangrijk deel beïnvloeden. Voor de waardering moet echter de strijd worden aangegaan met andere websites. De huidige methoden Succes van shared services titel Tevredenheid over shared service centers in de publieke sector auteur Universiteit Twente uitgave download (84 pagina s/3 mb) bestelcode Shared service centers (ssc) worden door het merendeel van de gebruikers als succesvol ervaren. Is men niet tevreden dan is de voornaamste oorzaak van de ontevredenheid een verschil in de doelstellingen tussen ssc en de klant. ResearchBase 01/02 februari 2007 zijn vaak gecompliceerd en ontransparant, met alle risico s van dien. Kerstin van Tiggelen deed mba-onderzoek naar het op veilige wijze bereiken van een hoog rankingrendement met een minimum aan kennis en kosten. Dit blijkt mogelijk door het versturen van redactionele bijdragen aan internetnieuwsdiensten. Van Tiggelen noemt deze nieuwe vorm van internetdienstverlening editorial link building. Met editorial link building kan gratis een hoge Google-ranking bewerkstelligd worden Het shared service center streeft soms andere doelstellingen na dan de klant Een shared service center is, kort gezegd, een aparte afdeling binnen een organisatie die werkzaamheden uitvoert van meerdere verschillende afdelingen. Bijvoorbeeld een universiteit waar niet iedere faculteit zijn eigen personeelsadministratie heeft, maar waar een ssc-hr (human resources) voor alle faculteiten de personeelsadministratie uitvoert, in opdracht van de faculteiten. In zijn eindscriptie voor de studie BedrijfsInformatieTechnologie aan de Universiteit van Twente, in opdracht van Atos Consulting, geeft Menno Berens antwoord op de vraag in hoeverre shared service centers door klanten als succesvol worden ervaren en welke invloed de klant/leverancierrelatie hierop heeft. Succesfactoren Uit het onderzoek blijkt dat tweederde van de respondenten het ssc als succesvol zien, en 33 procent als niet-succesvol. De factoren van een ssc die goed onder de klanten scoren zijn expertise, moderniteit, assortiment, prijs en het concentreren op kerntaken. De factoren kwaliteit, inzichtelijkheid, leversnelheid, prijs-kwaliteitverhouding, controleerbaarheid en flexibiliteit scoren slecht en zouden beter kunnen. Uit het onderzoek blijkt ook dat het ssc soms andere doelstellingen nastreeft dan de klant. De ssc s bezuinigen regelmatig wat ten koste gaat van de kwaliteit, iets wat de klant belangrijker vindt dan de prijs. Kwaliteit Het verschil tussen succesvolle en niet-succesvolle ssc s is voor een groot deel te verklaren door 7 Vruchten afwerpen Een belangrijke manier om een hoge plek in een zoekmachine te krijgen, is zorgen dat andere websites naar de betreffende website verwijzen met een link. Het liefst zo veel mogelijk andere websites en het liefst zo serieus mogelijke andere websites. Want dat zijn twee criteria die zwaar tellen. Om die links te krijgen kan een verzoek aan die websites worden gericht, maar vaak zijn ze niet bereid om mee te werken, óf zijn ze niet serieus genoeg óf moet er worden betaald. Omdat afspraken maken dus niet altijd lukt, hebben diverse gespecialiseerde bedrijven allerlei technische trucs ontwikkeld om links aan te leggen. Maar die kunnen wel eens heel vervelend uitvallen, bijvoorbeeld omdat ze tegen de wet zijn of omdat Google ze niet accepteert en strafmaatregelen neemt. Bovendien is het lastig om te volgen of die trucs echt vruchten afwerpen. Gratis links Het kan ook anders. Wie een goed en gratis verhaal de (internet)wereld instuurt, heeft grote kans dat nieuwswebsites de tekst opnemen met een verwijzing naar de website van het bedrijf dat de afzender is. Deze manier om via redactionele bijdragen gratis links realiseren met als doel een hoge Google-ranking, is een nieuwe vorm van internetdienstverlening: editorial link building. De belangrijkste goede eigenschappen van editorial link building zijn als volgt geformuleerd: versterking imago van autoriteit, efficiënt, ethisch en controleerbaar rendement. Zoeken op: seo Goede eigenschappen van editorial link building Transparante kostenopbouw Transparante werking Volledige insourcing zonder it-kennis Controleerbaar rendement Technisch en juridisch veilig de kwaliteit van de relatie tussen de klant en de leverancier. Goede communicatie en informatiedeling hebben een positieve invloed op het beeld dat de klant van het ssc heeft. De klant wil graag weten hoe de huidige opdrachten vorderen, hoe het ssc presteert en wat hij kan verwachten. Andere factoren die bepalend zijn voor het succes van het shared service center zijn participatie (het deelnemen van beide partijen in het vormen van plannen en doelstellingen), flexibiliteit (differentiatie voor bedrijfsspecifieke situaties) en het actief luisteren naar vragen en problemen. Grote invloed De inrichting van de relatie heeft een grote invloed op de kwaliteit van de relatie. Uit het onderzoek komt een aantal verbetermogelijkheden naar voren. Zo kunnen de sla s (service level agreements) beter en mogen ze in de ogen van de klant meer gekwantificeerde en controleerbare afspraken bevatten. Ook zou er volgens de klant minder bespaard moeten worden op accountmanagers, omdat deze juist belangrijk zijn om de afstand tussen de klant en het ssc te overbruggen. De communicatie is essentieel in de relatie. Er dienen allerlei vormen van communicatie ingericht te worden, van operationeel tot strategisch niveau, variërend in frequentie. In de praktijk is er bijna altijd ruimte voor verbetering, waarbij een duidelijke rol is weggelegd voor de accounten demandmanager. Zoeken op: shared service MRB def.indd :29:21

8 Online umfeld titel Online umfeld auteur Universal Media uitgave download (28 pagina s/2 mb) bestelcode De umfeldelementen passendheid, houding en aandacht voor een site blijken naast kosten en bereik medebepalend voor het succes van online branding campagnes. Het medium is van invloed op hoe de uiting wordt ontvangen. Consumenten hebben een positievere houding ten aanzien van een advertentie als deze geplaatst is op een site met passende content of op een site waar de bezoekers positief tegenover staan. Universal Media en Microsoft Digital Advertising Solutions deden onderzoek naar de invloed van het umfeld op de effectiviteit van online campagnes. De invloed van het umfeld op tijdschriften en tv is bekend, echter het effect van het online umfeld was nog niet onderzocht. Universal Media en Microsoft Digital Advertising Solutions hadden behoefte aan inzicht in het kwalitatieve gedeelte van online media planning, naast in de marketingmix titel marketingonderzoek 2006 auteur Twinkle uitgave download (10 pagina s/420 kb) datum oktober 2006 bestelcode kende in 2006 een positieve evolutie in de marketingmix. Maar liefst 77 procent van de bedrijven doet nu aan marketing. Ondanks de vele uitdagingen is 52 procent tevreden over de resultaten van zijn campagnes. Dit blijkt uit onderzoek van het vakblad voor webwinkeliers Twinkle, in samenwerking met garage.com. Van de organisaties die nog geen gebruikmaken van marketing is 74 procent van plan hier het komende jaar mee te starten. De belangrijkste redenen dat deze bedrijven nog geen marketing hebben opgenomen in hun communicatie is voornamelijk het ontbreken van de juiste tools, gebrek aan ResearchBase 01/02 februari 2007 de bekende kwantitatieve elementen kosten en bereik. Herkenning van reclame Het door MetrixLab uitgevoerde onderzoek onder respondenten, brengt niet alleen duidelijk naar voren dat het umfeld belangrijk is voor online planning, maar geeft ook aan welke elementen adverteerders en mediabureaus in overweging kunnen nemen teneinde online het meeste effect te genereren. In dit onderzoek is umfeld niet alleen gedefinieerd als een passende uiting bij een site, maar ook als een positieve houding en aandacht voor een site. Uit het onderzoek blijkt dat als een advertentie aansluit op de content van een site de advertentie is dan passend de houding ten aanzien van de uiting positiever is. Daarentegen heeft passendheid geen effect op de reclameherkenning en reclameherinnering. Een opvallend resultaat, omdat dit de umfeldvorm is waar media vaak op worden gepland. Invloed van een site op de houding ten opzichte van de uiting (in procenten) Niet passend Wel passend Leuker Minder irritant Geloofwaardiger Passender bij merk goede contactdatabases en een tekort aan kennis. Twee keer per maand In totaal verzendt een kwart van de ondervraagde bedrijven meer dan twee keer per maand een e- mail naar klanten. Een derde verstuurt minstens een per maand. In 36 procent van de gevallen zendt men de informatie naar minder dan contacten. Bij 38 procent van de ondervraagde bedrijven ligt dit boven de contacten, vooral in de branches industrie, advertising en media en banken. In totaal stemt 40 procent van de ondervraagde organisaties hun marketingactiviteiten systematisch of sporadisch af op hun crm-systeem. 26 procent laat dit naast elkaar opereren, terwijl de overigen niet over een crm-systeem beschikken. Voornamelijk in de branches consulting en hr, industrie en banken zien we een sterke integratie tussen de twee. Eigen lijsten 65 Procent van de bedrijven meet het aantal geopende boodschappen en 61 procent analyseert het aantal clicks. Opvallend is dat er consistent wordt gemeten. Bij 34 procent van de ondervraagde bedrijven meet men zelfs tot op persoonlijk niveau. Hoe kleiner de organisatie, hoe minder men meet. Het is overduidelijk dat eigen adreslijsten betere resultaten genereren dan gehuurde lijsten. Zo is het aantal geopende s bij eigen lijsten met 39 procent twee keer zo groot als bij gehuurde Van een meer gewaardeerde site kan een adverteerder profiteren Bezoekfrequentie Een positieve houding voor een site heeft een positief effect op de houding voor een online uiting. Van een meer gewaardeerde site kan een adverteerder dus profiteren. Aandacht voor een site leidt tot meer reclameherinnering. 19 Procent van de respondenten herinnert zich de advertenties op sites die zij intensieve aandacht gaven, tegenover 11 procent herinnering voor een advertentie op een site die weinig aandacht behoeft. Voor de planning van een campagne betekent dit dat er naast kosten en bereik, afhankelijk van de communicatiedoelstellingen, meer rekening gehouden moet worden met de umfeldelementen passendheid, houding en aandacht voor een site. Gezien de resultaten van het onderzoek worden variabelen zoals bezoekfrequentie en het aantal bekeken pagina s dus belangrijk om in de planningspraktijk rekening mee te houden. Zoeken op: umfeld lijsten. Het doorklikpercentage op eigen bestanden is ook hoger, namelijk 23,4 procent tegenover 12,5 procent op gehuurde bestanden. Tweederde van de Nederlandse organisaties ziet marketing als het ideale groei- en retentiekanaal. De helft van de bedrijven meent dat ze een dergelijk instrument perfect kan hanteren als acquisitiekanaal. Zo komt het dat marketing bij een derde van de respondenten ten koste gaat van andere marketingactiviteiten. De positieve resultaten van marketing bij 67 procent van de bedrijven wordt immers aan de verwachtingen voldaan laten een dergelijke strategie toe. Zoeken op: mailmarketing Wat wordt er gemeten bij een campagne? (in procenten) Geopende boodschappen 65 Clicks 61 Bounces 57 Unsubscribes 50 Doorklikgedrag 43 MRB def.indd :29:22

9 ResearchBase 01/02 februari Economie Kleding en schoeisel stukken goedkoper In de periode 2000 tot 2006 lagen de prijzen voor kleding en schoeisel in januari gemiddeld 17 procent lager dan in oktober van het voorgaande jaar. Tijdens de uitverkoop van de zomercollectie in juli betaalde de consument gemiddeld 16 procent minder dan in april. In de laatste maand van de uitverkoop was het prijsverschil met de voorgaande maand het grootst: in januari en juli waren kleding en schoeisel gemiddeld ruim 10 procent goedkoper dan de maand ervoor. De prijzen van kleding en schoeisel vertonen een sterk seizoenspatroon. Dat komt omdat twee keer per jaar een groot deel van de collectie vervangen wordt. De zomercollectie zorgt voor prijsstijgingen in februari en maart, en de wintercollectie voor prijsstijgingen in augustus en september. De rubriek mrb wijzer bevat recente ontwikkelingen op het gebied van economie, mens en maatschappij en arbeid en inkomen. De rubriek komt tot stand in samenwerking met het Centraal Bureau voor de Statistiek (cbs Infoservice, tel , ). De uitverkopen in december en januari en in juni en juli zorgen voor prijsdalingen. Dameskleding daalde tijdens de uitverkoop sterker in prijs dan herenkleding. Dameskleding was in januari en juli gemiddeld 20 procent goedkoper dan in de dure maanden. Bij herenkleding was dat 13 procent. De prijzen van schoeisel daalden gemiddeld 12 procent tijdens de uitverkoop. Tussen 2002 en 2005 zijn de prijzen van kleding en schoeisel voortdurend gedaald. In 2006 lag de gemiddelde prijs van kleding en van schoeisel weer iets hoger dan in Maar nog altijd waren kleding en schoeisel in 2006 ongeveer 7 procent goedkoper dan in Mens en maatschappij Kwart bevolking 65-plus over dertig jaar De vergrijzing bereikt over ruim dertig jaar haar hoogtepunt. Tussen nu en 2038 zal het aantal 65- plussers toenemen van 2,4 naar 4,3 miljoen. Een kwart van de 17 miljoen Nederlanders is dan 65 jaar of ouder. Het aantal ouderen groeit vooral sterk door de naoorlogse geboortegolf. De levensverwachting neemt sterker toe dan eerder verwacht. Het verwachte maximumaantal 65-plussers in 2038 is hoger dan volgens de vorige prognose. Bij mannen stijgt de levensverwachting van 77,6 jaar in 2006 naar 81,5 jaar in Bij vrouwen loopt de levensverwachting op van 81,7 naar 84,2 jaar. Meer mensen zullen dus de pensioenleeftijd bereiken en bovendien zullen gepensioneerden langer leven. De grijze druk, de verhouding tussen 65-plussers en potentiële beroepsbevolking (20- tot 65-jarigen), neemt sterker toe dan het aandeel 65-plussers. Want niet alleen neemt het aantal 65-plussers toe, ook daalt de potentiële beroepsbevolking met 1 miljoen. De Nederlandse bevolking groeit in 2006 nog maar met personen. Deze historisch lage groei is vooral het gevolg van toegenomen emigratie. Tot 2034 wordt een bescheiden bevolkingsgroei met enkele tienduizenden per jaar verwacht. Daarna zorgt de stijging van het aantal sterfgevallen voor een langzaam krimpende bevolking. Bevolkingsprognose naar leeftijd (in procenten) 0 tot 20 jaar 20 tot 65 jaar 65 jaar of ouder ,3 61,4 14, ,7 61,0 15, ,7 59,6 17, ,0 58,4 19, ,3 57,3 21, ,4 55,4 23, ,6 53,8 24, ,7 53,2 25,0 Arbeid en inkomen Minder vaak maar wel langer ziek Het ziekteverzuim van Nederlandse werknemers was in 2005 gemiddeld 4,0 procent. Dat is even hoog als in Werknemers hebben zich in 2005 minder vaak ziek gemeld, maar waren gemiddeld langer ziek. Het ziekteverzuim van oudere werknemers (45-plus) nam in 2005 toe. Dat geldt vooral voor de 55- tot 65-jarigen. Hun verzuim nam toe van 5,5 procent in 2004 naar 6,1 procent in Werknemers vanaf 55 jaar zijn gemiddeld minder vaak ziek dan werknemers van 25 tot 55 jaar, maar zijn wel langer ziek. Het verzuimpercentage van werknemers jonger dan 35 jaar nam in 2005 af. Jongeren tot 25 jaar hebben met 1,6 procent het laagste ziekteverzuim en zijn het minst vaak ziek.van de niet-westerse allochtonen is het verzuimpercentage in 2005 gedaald naar 4,5. In 2004 bedroeg dit nog 4,7 procent. De daling deed zich voor bij alle onderscheiden groepen, behalve bij Surinamers. Van alle onderzochte bedrijfstakken had de horeca in 2005 het laagste ziekteverzuim, namelijk 2,1 procent. In deze bedrijfstak zijn relatief veel jongeren werkzaam. Het openbaar bestuur was met 5,4 procent de bedrijfstak met het hoogste ziekteverzuim. Gemiddelde verzuimduur (in dagen) Totaal 17,3 18,4 Man 16,8 18,0 Vrouw 18,0 19, jaar 11,2 11, jaar 14,0 14, jaar 17,2 18, jaar 21,3 22, jaar 27,0 29,5 MRB def.indd :29:24

10 Winkelvoorkeur van allochtonen titel Kleurrijk winkelen auteur Universiteit Utrecht uitgave download (108 pagina s/2 mb) datum augustus 2006 bestelcode De allochtone bevolking in Nederland neemt steeds vaker een plaats in bij het beschrijven van sociaaldemografische trends. Het aantal niet-westerse allochtonen in Nederland vertienvoudigde sinds Kortom, een interessante groep om op in te spelen vanuit het bedrijfsleven. Omdat een helder beeld ontbreekt over de winkelvoorkeuren van niet-westerse allochtonen in Nederland, onderzocht Femke Wokke dit in het kader van haar afstudeerscriptie voor de Universiteit Utrecht. Daarnaast onderzocht zij hoe de detailhandel in allochtone wijken hierop kan inspelen. Starters bijeen titel Starters en samenwerking auteur eim uitgave download (9 pagina s/57 kb) bestelcode Samenwerking tussen nieuwe bedrijven heeft een positief effect op de resultaten van het bedrijf. Meer dan voorheen werken ondernemers enkele jaren na de start van hun bedrijf samen met een of meer andere ondernemingen. Daarbij werd de marktgerichtheid van de samenwerking steeds belangrijker. De minirapportage Starters en samenwerking van het eim schetst een beeld van de samenwerking van bedrijven van startende ondernemers met andere ondernemingen enkele jaren na de start. Aan de orde komen de mate waarin verschillende groepen starters samenwerken tot op welke terreinen de samenwerking zich uitstrekt en wat de betekenis van de samenwerking is voor het bedrijf. 10 ResearchBase 01/02 februari 2007 Branche In een allochtone wijk waar veel Turken wonen luidt de aanbeveling om meer dan normaal de nadruk op de branches levensmiddelen, audiovisuele en huishoudelijke apparatuur en juweliers te leggen. Maar daarnaast ook, in weliswaar mindere mate, op de mode- en accessoirebranche. Marokkaanse consumenten zijn vooral geïnteresseerd in mode en accessoires, juweliers en persoonlijke verzorging. De Surinaamse en/of Antilliaanse consumenten leggen meer nadruk op de audiovisuele en huishoudelijke apparatuur en juweliers. De minst populaire winkels onder de tmsa (Turkse, Marokkaanse, Surinaamse en Antilliaanse consumenten) in Nederland betreffen de branches optiek & onderhoud en huis, tuin & dier. Winkelomgeving Er kan het best worden ingespeeld op de voorkeuren van in een gebied aanwezige tmsa-consumenten als men een goed beeld heeft van de bevolkingsopbouw in een wijk. Deze ziet er in allochtone wijken globaal hetzelfde uit, namelijk een relatief jonge allochtone bevolking met veel kleine kinderen, en een autochtone bevolking die gekenmerkt wordt door studenten en 55-plussers. tmsa-consumenten zijn geneigd om de etnische winkel in de levensmiddelenbranche van een ondernemer van eigen afkomst vaker te bezoeken dan wanneer deze een andere etnische achtergrond heeft. Uitgavenpost per bevolkingsgroep (in euro s) Meer samenwerking In de loop der jaren nam de samenwerkingsgraad van startende ondernemers toe. Van de ondernemers die in 2003 met hun bedrijf begonnen, geeft 41 procent aan dat zijn of haar bedrijf nu zo n drie jaar na de start samenwerkt met een of meer andere ondernemingen. Van de starters uit de jaren 1998 tot 2000 werkte een op de drie samen. Dat was toen vergelijkbaar met de samenwerkingsgraad onder de starters uit Ondernemers in de sectoren industrie, bouw, groothandel en financiële en zakelijke dienstverlening werken vaker samen dan ondernemers in andere sectoren zoals detailhandel en overige (verzorgende) dienstverlening. Meer marktgericht Wat betreft de inhoud van de samenwerking blijkt dat het marktgerichte karakter aan betekenis heeft gewonnen. De belangrijkste terreinen van de samenwerking zijn productontwikkeling, marketing en verkoop. Met name op de twee eerstgenoemde terreinen is er sprake van een Ideale winkelsamenstelling Een ideale samenstelling van winkels in wijkwinkelcentrum gericht op tmsa-consumenten ziet er als volgt uit: een (waren)markt met een goed foodaanbod, grote ruim ingerichte ketenwinkels met daarbij een warenhuis zoals Hema of V&D, afgewisseld door etnische winkels, het liefst van eigenaren met een verschillende etnische achtergrond. Zo kunnen de belangrijkste etnische groepen consumenten in een gebied allemaal aangesproken worden. Daarnaast is een diversiteit aan supermarkten van belang, zowel in het hoogsegment, middensegment als het laagsegment. Bewoners van deze wijken zijn bereid om meerdere supermarkten te bezoeken om hun dagelijkse boodschappen te doen. Ze wegen de verschillende aanbiedingen en kwaliteit ten opzichte van elkaar af. Verschillende soorten producten zoals zuivel, vlees, groente worden in diverse winkels gekocht. Daarom zullen supermarkten, etnische winkels en marktkramen gericht op levensmiddelen complementair aan elkaar moeten functioneren en hoeft de focus op het zogenaamde run winkelen in dit soort wijken niet gelegd te worden. Zoeken op: allochtonen Nederlanders Turken Marokkanen Kleding en schoeisel Inventaris Onderhoud huis en tuin Huishoudgeld Samenwerkingsterreinen (in procenten) Productontwikkeling 40 Verkoop 38 Marketing 37 Productie 34 Inkoop 25 Opleidingen 9 aanzienlijke toename. Van de starters uit 1994 noemde 29 procent productontwikkeling als een van de samenwerkingsterreinen, tegenover 40 procent van de starters uit Het belang van marketing als samenwerkingsterrein nam toe van 23 procent naar 37 procent. Samenwerking op het terrein van ondersteunende bedrijfsactiviteiten, Er wordt vaak samengewerkt in de productontwikkeling, marketing en verkoop zoals inkoop en opleidingen bleef op hetzelfde lagere niveau. Ook wat betreft samenwerking op het terrein van productie is er geen sprake van toe- of afname. Netwerken Behalve samenwerking met andere ondernemingen kunnen ook contacten met andere ondernemers in netwerken die ook wel worden gezien als een meer informele vorm van samenwerking een bijdrage leveren aan het verbeteren van de positie van het bedrijf op de markt. Een grote meerderheid (71 procent) van de ondernemers die netwerkcontacten hebben, zegt dat de relatienetwerken (geregeld of soms) een rol spelen bij het verkrijgen van nieuwe klanten. Zoeken op: samenwerken MRB def.indd :29:25

11 Het mediaecosysteem titel Communications: the next decade auteur Ofcom uitgave download (324 pagina s/8 mb) datum november 2006 bestelcode Het veranderende medialandschap is te vergelijken met een ecosysteem. Organismen strijden om hun bestaansrecht en zijn gedwongen zich aan elkaar aan te passen. De komst van nieuwelingen houdt niet direct het einde van bestaande organismen in. Maar wanneer organismen niet voor hun plek in het ecosysteem vechten, verdwijnen ze uiteindelijk. Deze vergelijking trekt John Naughton in zijn essay Our changing media ecosystem. Het essay maakt onderdeel uit van het rapport Communications: the next decade, uitgegeven door het Britse Office of Communications (Ofcom). Dit rapport bevat een reeks essays over de opkomst van de nieuwe media en de regulering hiervan. Parasieten In het media-ecosysteem passen verschillende organismen zich aan elkaar aan. Een voorbeeld hiervan is de interactie tussen televisie en kranten in het Verenigd Koninkrijk. Eind jaren vijftig, toen meer mensen het nieuws via radio en tv begonnen te vergaren, ontstond er een crisis in de wereld van de gedrukte media. De kranten reageerden verschillend op de nieuwe ontwikkeling. De tabloids liftten als parasieten mee op het succes van televisie en de cultstatus van beroemdheden die televisie creëerde. De kwaliteitskranten besloten, nu ze niet langer de eersten konden zijn met het brengen van nieuws, een andere weg in te slaan. Ze gingen zich richten op het geven van commentaar, analyses en achtergrondreportages. De komst van televisie heeft er dus niet voor gezorgd dat kranten verdwenen, maar heeft hen gedwongen om zich aan te passen en te verhuizen naar een andere plaats in het ecosysteem. Ondanks de onmisbaarheid van de tv, neemt haar dominante positie in het ecosysteem echter langzaam af. De organismen in het media-ecosysteem Broadcast en narrowcast televisie Films Radio Gedrukte media Internet (web, , peer-to-peer) ResearchBase 01/02 februari 2007 Organismen die zich niet aanpassen, verdwijnen op termijn van de aardbodem Push en pull Push en pull zijn sleutelwoorden om de nieuwe ontwikkelingen mee te beschrijven. Televisie is een pushmedium: een relatief kleine groep producenten bepaalt welke content er gemaakt wordt, maakt de content en pusht het via analoge of digitale kanalen naar een publiek dat bestaat uit passieve ontvangers. Pushmedia zijn asymmetrisch: alle creatieve energie bevindt zich aan een kant. Men ging er in het verleden van uit dat de kijker of luisteraar niet geïnteresseerd was in het maken van content. De afgelopen jaren werd duidelijk dat deze passiviteit meer te wijten was aan een gebrek aan instrumenten en publicatiemogelijkheden dan aan menselijke gebreken. Internet is een pullmedium, en precies het tegenovergestelde van televisie. De consument kan alleen content verkrijgen door er zelf naar op zoek te gaan. De kijker heeft de leiding. Internet is een sit up medium in plaats van een sit back medium zoals televisie. Gebalanceerd systeem De switch van push naar pull veroorzaakte dus een groei in de zeggenschap van de consument. Naast het creëren van meer kieskeurige consumenten zorgt internet er ook voor dat mensen veel beter geïnformeerd zijn. Ze hebben ruime mogelijkheden om meer kennis te vergaren en deze kennis naar buiten te brengen. Productie van content wordt belangrijker dan consumptie. Het lijkt er dus op dat de asymmetrie van het door pushmedia gedomineerde ecosysteem wordt vervangen door een meer gebalanceerd systeem. De vraag is of oude systemen en businessmodellen aangepast kunnen worden aan de nieuwe omgeving. De regels van het media-ecosysteem zijn namelijk, net als die van een echt ecosysteem, onverbiddelijk: organismen die zich niet aanpassen, verdwijnen op termijn van de aardbodem. Zoeken op: ecosysteem 11 Mediagebruik bepaalt volledig onze vrije tijd Tweederde van onze vrije tijd wordt gevuld met media, wat neerkomt op ongeveer vijf uur per dag. De helft hiervan besteden we aan tv-kijken. De andere helft gaat naar internetten, muziek luisteren, lezen, gamen en bellen. Dit blijkt uit nieuwe analyses van het spot Tijdbestedingsonderzoek Televisie wordt nog grotendeels met het televisietoestel bekeken. Niettemin werd in 2006 zeven minuten per dag televisie gekeken via een ander technisch apparaat: een computer, een mobiele telefoon of een spelcomputer. Het gebruik van media op het werk wordt steeds groter. Van de full time werkers gebruikt meer dan 60 procent dagelijks internet. Opvallend is ook dat van de part- en fulltimers bijna 25 procent dagelijks televisie op het werk kijkt. Kids van zes tot twaalf jaar besteden ongeveer evenveel tijd aan school, spelen en media: gemiddeld rond de drie uur per dag. Meer informatie: Maatschappelijk verantwoord ondernemen levert meer op Bedrijven en organisaties die maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) zijn beter in staat te innoveren en leveren betere prestaties. Dit blijkt uit onderzoek dat door Toos Hofstede aan de Universiteit Twente is uitgevoerd. Kenmerk van maatschappelijk verantwoord ondernemen is dat de organisatie niet alleen gefocust is op financiële aspecten, maar ook oog en oor heeft voor alle sociale en ecologische onderwerpen die de organisatie aangaat. In plaats van het maken van winst staat het creëren van waarde voorop. Een organisatie die het meest open staat voor haar omgeving ziet eerder innovatiekansen, speelt sneller in op marktkansen en verkleint beter risico s. Bovendien houdt deze organisatie zowel haar werknemers als externe stakeholders (klanten, ngo s en de bredere omgeving) tevreden. Meer informatie: Marketeers doen weinig met veranderende consument Consumenten vinden dat ze veranderd zijn door alle internetonwikkelingen, maar adverteerders en dm-bureaus spelen hier nog nauwelijks op in. Dat blijkt uit onderzoek naar de rol van direct marketing in het veranderend medialandschap door dm-bureau Rapp Collins. Adverteerders zien de ontwikkeling natuurlijk wel bij hun consumenten, maar geven toe dat ze nog niet erg veel hebben gedaan om hierin mee te gaan. Consumenten gaan tegenwoordig kriskras door het hele oriëntatie- en koopproces heen, de verschillende fases in het traject volgen elkaar sneller op, en kunnen in volgorde verschillen. Marketeers moeten wel zorgen dat ze in al die verschillende stappen worden geconfronteerd met de juiste uitingen en uitingsvormen. Weblogs horen wat dat betreft in de oriëntatiefase, in de aankoopfase. Meer informatie: MRB def.indd :29:26

12 Radio nog steeds meest geconsumeerd Ondanks de toenemende digitalisering is radio nog steeds het mediumtype dat veruit het meest geconsumeerd wordt. Eind jaren zeventig kondigden de Buggles het einde van radio al aan met Video killed the radio star. Bijna dertig jaar later is radio nog steeds springlevend. Het luisteren ernaar vertegenwoordigt meer dan 40 procent van de totale mediaconsumptie gedurende de dag en wordt vooral in de ochtend met veel aandacht beluisterd. Dit blijkt uit het Media in Mind-onderzoek van Universal Media. Al vanaf 6:00 uur is radio goed voor ruim 50 procent van de totale mediaconsumptie. Het internetgebruik komt later op de ochtend op gang. De piek in het internetgebruik ligt rond uur. Ook in de middag blijft radio het meest geconsumeerde medium om rond 17:00 uur haar eerste positie af te staan aan tv. Meer informatie: Muziekverkoop op laagste niveau sinds 1975 Het marktaandeel van betaalde downloads in Nederland steeg vorig jaar niet en blijft 3 procent van de muziekomzet. De totale muziekverkoop is nu op het laagste niveau sinds Dat blijkt uit de jaarcijfers van onderzoeksbureau Gfk Benelux. Het aantal gedownloade liedjes steeg van 4,1 miljoen in 2005 naar 10,3 miljoen vorig jaar en was goed voor een omzet van 10,1 miljoen euro. Dat is nog steeds slechts 3,1 procent van de totale muziekomzet (316,9 miljoen euro). Bij de muziek-dvd s daalde de omzet van 63,6 naar 52,5 miljoen euro en bij de cd s van 267 naar 247 miljoen euro. Het aantal downloads in het vierde kwartaal van 2006 was 2,76 miljoen. Dat is net iets meer dan in het eerste kwartaal (2,7 miljoen). Meer informatie: Huiselijke werkplek zorgt voor inspiratie Nederlanders worden niet vrolijk van hun werkplek. Slechts een derde van hen wordt blij van de eigen werkomgeving. Bovendien is bij hooguit een kwart van de Nederlanders de werkplek zo ingericht dat ze er creatieve inspiratie van krijgen. Dat blijkt uit het Eerste Nationale Werkplekonderzoek, in opdracht van Primair Projekt. Volgens het onderzoek krijgen mensen meer zin en plezier in hun werk als hun kantoor huiselijk is ingericht. Bijna de helft van de ondervraagden zou hierdoor zelfs langer willen doorwerken. Werkplekken in Nederland zijn in de eerste plaats functioneel, maar volgens Primair Projekt zorgen steeds meer werkgevers voor een huiselijke sfeer in de kantoren, zodat mensen meer plezier in het werk krijgen. Meer informatie: 12 ResearchBase 01/02 februari 2007 Projecten managen titel Projectmanagementenquête 2006/2007 auteur Bisnez Management uitgave download (25 pagina s/273 kb) datum januari 2007 bestelcode Het succesvol uitvoeren van ict-projecten blijkt anno 2007 nog steeds moeilijk. Een hoog percentage van de uitgevoerde projecten haalt nooit succesvol de eindstreep. Hiervoor zijn vele oorzaken te noemen, zowel voorafgaand, tijdens als na de uitvoering van het project. In samenwerking met het Business & it Trends Institute en de Vrije Universiteit hield Bisnez Management in oktober 2006 een onderzoek om inzicht te krijgen in de succes- en faalfactoren bij it-projecten. Lage tevredenheid De tevredenheid over projecten is in het algemeen nog steeds laag. Over alle branches heen wordt door de geënquêteerden gemiddeld het rapportcijfer 5,5 gegeven op een schaal van 1 tot 10. Vooral centrale overheidsorganisaties scoren erg laag, met een gemiddeld rapportcijfer van 3,65. Bij lokale overheden blijkt de tevredenheid juist weer bovengemiddeld (6,25). Het lage cijfer voor de centrale overheid is opvallend aangezien vrijwel 100 procent van de geënquêteerden bij de centrale overheid zegt gebruik te maken van Prince2. Bij de lokale overheid maakt maar 40 procent van de geënquêteerden gebruik van Prince2. Gebruik business cases Hoewel iedereen al jaren de mond vol heeft van het belang van een goed onderbouwd ict-investeringsvoorstel voorafgaand aan de start van het ict-project, blijkt de praktijk nog steeds anders. Het gebruik van business cases als basis voor investeringsbeslissingen is duidelijk in opkomst. Op de vraag of voorafgaand aan de start van een project een business case wordt opgesteld, antwoordt slechts 30 procent dat dit niet het geval is. 27 Procent maakt grotendeels of volledig gebruik van een business case. In 2004 was dit nog slechts 12 procent. Dit lijkt een positieve ontwikkeling, maar als vervolgens doorgevraagd wordt, blijkt echter dat na goedkeuring op het (geheel of gedeeltelijk opgestelde) investeringsvoorstel, de business case in de kast wordt opgeborgen en nooit meer tevoorschijn komt. Want op de vraag of de business case tijdens of na afloop van het project wordt geëvalueerd om vast te stellen of de verwachtingen klopten, blijkt dit bij slechts zestien op de honderd projecten plaats te vinden. Legodoos 73 Procent van de organisaties gebruikt Prince2. Dit betekent een verdere groei ten opzichte van de eerder vastgestelde 61 procent. Bij nader doorvragen blijkt de Prince2-methodiek echter vooral te worden toegepast als een legodoos. Ongeveer de helft (52 procent) van de Prince2-gebruikers hanteert een (volgens Prince2 voorgeschreven) business case. Regelmatig projectrisicomanagement (ook voorgeschreven door Prince2) wordt beperkt toegepast en projectevaluaties vinden onvoldoende plaats. Daarnaast blijkt dat de rol van de projectmanager vaak anders wordt ingevuld dan voorgeschreven door Prince2. Bij circa 50 procent van de Prince2- gebruikers wordt de projectmanager vooral op technisch inhoudelijke kwaliteiten geselecteerd. Hoopgevende ontwikkelingen De resultaten van het onderzoek schetsen een aantal hoopgevende ontwikkelingen. Het vak projectmanagement professionaliseert, de kwaliteit van projecten neemt toe alsmede de aandacht voor het vak. Steeds vaker worden methodieken toegepast die de professionalisering van projecten ondersteunen. De discrepantie tussen hoe men de methodieken zegt te gebruiken en wat men er in de praktijk daadwerkelijk mee doet, is echter groot. Wanneer organisaties stoppen met deze vorm van windowdressing en de in de methoden aangereikte ondersteuning kritisch toepassen voor hun eigen organisatie, zal dit leiden tot betere projectresultaten. Ook het toepassen van de leerervaringen uit dit onderzoek zullen leiden tot verdere verbetering van de projectuitvoering. Zoeken op: project Gebruik van projectmanagementmethodieken (in procenten) Prince2 72 DSDM 1 MSP 3 RUP 4 Eigen standaard aanpak 20 MRB def.indd :29:28

13 Nederland tafelt ResearchBase 01/02 februari Multitasken met media titel Nederland tafelt auteur hbd uitgave download (59 pagina s/5 mb) bestelcode titel Media multitasking among American youth auteur Kaiser Family Foundation uitgave download (39 pagina s/862 kb) bestelcode Nederlanders staan nog steeds ruim een half uur per dag in de keuken en in het weekeinde zelfs bijna vijftig minuten. De meerderheid van de consumenten eet door de week gewoon aardappelen, groente en vlees. Dit blijkt uit het onderzoek Nederland tafelt, uitgevoerd onder consumenten door Q&A Research en Consultancy in opdracht van de brancheorganisatie van de servies- en kookspeciaalzaken, de Vereniging Gebra en het Hoofdbedrijfschap Detailhandel (hbd). Vrienden en familie Vooral in het weekeinde pakken Nederlanders uit. De meeste ondervraagden besteden meer dan veertig minuten hoofdmaaltijd in de keuken en ook nog eens zeker zoveel tijd aan tafel. Koken en tafelen is leuk en dat doe je met vrienden en familie, ruim tweederde van de Nederlanders hecht hier veel waarde aan. Het daarbij behorende servies en bestek lijkt dan zeker zo belangrijk. Toch doen Nederlanders gemiddeld ruim dertien jaar met hun servies of bestek. Ruim tweederde van de Nederlanders hecht veel waarde aan koken en tafelen Vijf consumentengroepen Aan de hand van hun eet-, kook- en koopgedrag zijn Nederlandse consumenten verdeeld in vijf verschillende groepen: trendvolgers, prijskopers, genieters, traditionelen en tenslotte de groep eten moet. Trendvolgers zijn jong, hoog opgeleid en hebben een goed inkomen. Koken en bakken is hun hobby en vooral aan het tafelen met vrienden en familie hechten zij veel waarde. Daarnaast stemmen zij het servies af op hun interieur en zien zij servies als een uiting van luxe. Producten worden vaak impulsief gekocht en hoeven niet tijdloos, goedkoop of duurzaam te zijn. Design speelt wel een belangrijke rol. Trendvolgers hebben weinig tot geen behoefte aan deskundig advies in de winkel. Een deel zal op termijn verschuiven naar het genietersegment. Prijskopers Absoluut zijn de prijskopers de grootste groep, maar qua bestedingen juist de kleinste. Ze komen het minst vaak in de speciaalzaak, door desinteresse of een te laag inkomen. Ze zijn jong, met een benedengemiddeld inkomen en hebben grote gezinnen met nog thuiswonende kinderen. Prijskopers eten weinig buiten de deur. Ze houden van tafelen met familie en vrienden maar volgen geen kooktrends. Producten moeten kwalitatief goed zijn en aankoop volgt alleen wanneer dit nodig is (door slijtage of incompleetheid). Prijskopers gaan bovendien altijd voor de laagste prijs en hebben geen behoefte aan advies in de winkel. Traditionelen De consumentengroep traditionelen beslaat een ouder segment met een benedengemiddeld inkomen. Ondanks hun hoge bestedingen zijn zij prijsgevoelig en gebruiken zij de producten relatief het langst. Ze houden veel van tafelen en hechten veel waarde aan het eten met familie, vrienden en kennissen. Daarnaast houden ze erg van winkelen en volgt men de trends op kook- en tafelgebied dan ook enigszins. Producten dienen van goede kwaliteit te zijn en moeten zo lang mogelijk meegaan. Daarnaast is er behoefte aan advies bij een aankoop. Servies en bestek Vooral genieters en trendvolgers verversen met grotere regelmaat hun servies of bestek. Zij beschikken meer over serviezen voor speciale gelegenheden of voor thematisch koken. Beide groepen verrassen hun gasten niet alleen met een oosterse maaltijd, maar ook met een bijpassend gedekte tafel. Trouwen en samenwonen zijn overigens voor alle groepen nog steeds de belangrijkste momenten om artikelen voor een mooi gedekte tafel te kopen of te vragen. Zoeken op: koken Kook- en tafelminuten in het weekend per segment (in minuten) Kookminuten Tafelminuten Trendvolger Prijskoper Genieter Traditioneel Eten moet Huiswerk maken en tegelijkertijd surfen, msn en en mobiel bellen met de muziek van een videoclip op de achtergrond: de jeugd van tegenwoordig heeft het er maar druk mee. Door de grote hoeveelheid beschikbare media is media-multitasken onvermijdelijk. Vooral tijdens het huiswerk maken zijn jongeren snel afgeleid door andere media. Dit blijkt uit het rapport Media multitasking among American youth van de Amerikaanse Kaiser Family Foundation. Het rapport biedt inzicht in het multitaskgedrag van Amerikaanse jongeren van acht tot achttien jaar op het gebied van de media. Jongeren multitasken het meest tijdens het lezen van een boek of tijdschrift Eten en bellen Jongeren multitasken het meest tijdens het lezen van een boek of tijdschrift. Bijna tweederde van de tijd die jongeren doorbrengen met het lezen van een boek zijn ze tegelijkertijd iets anders aan het doen. Dit varieert van eten en huishoudelijke karweitjes tot bellen en huiswerk maken. Niet alle media zijn even goed geschikt voor multitasken: slechts 45 procent van de jongeren doet iets anders tijdens het televisiekijken of tijdens het gamen. De televisie is beter in staat om de aandacht van de jongeren vast te houden dan het ouderwetse boek. 55 Procent van de tijd die ze besteden aan het kijken naar de tv, doen ze niets anders. Gedurende slechts 38 procent van de tijd dat ze een boek lezen, krijgt het boek ook daadwerkelijk hun onverdeelde aandacht. Chatten De meeste ondervraagde jongeren gaven aan regelmatig te doen aan media-multitasken. In een gemiddelde week gebruikt acht op de tien jongeren meer dan een medium tegelijk. Ze brengen gemiddeld 26 procent van hun mediatijd door met meer dan een medium. Het gaat hier bijvoorbeeld om het lezen van een tijdschrift terwijl ze tv kijken of naar muziek luisteren terwijl ze een Y MRB def.indd :29:29

14 Y computerspelletje spelen. Niet iedereen doet echter aan media-multitasken: 19 procent van de jongeren multitaskt weinig tot nooit. 74 Procent van de jongeren multitaskt tijdens het chatten en een even groot aandeel doet iets anders tijdens het surfen. 67 Procent gebruikt andere media tijdens het spelen van computerspelletjes. Meisjes doen vaker aan media-multitasken dan jongens. Ook pubers die zeggen te houden van spanning en sensatie zijn eerder geneigd om te media-multitasken dan pubers die daar niet zo van houden. Gemiddelde mediatijd van jongeren van acht tot achttien jaar per dag (in uren en minuten) 14 ResearchBase 01/02 februari 2007 Bereik de experts titel Influencing the influencers auteur DoubleClick uitgave download (10 pagina s/777 kb) bestelcode Televisie/video s kijken 3:51 Muziek/radio luisteren 1:44 Chatten/surfen/gamen/mailen 1:02 Computerspelletjes spelen 0:49 Lezen 0:43 Lage concentratie Door alle beschikbare media is de concentratie tijdens het huiswerk maken helaas vaak ver te zoeken. Een groot deel van de jongeren gebruikt andere media terwijl ze huiswerk maken, vooral als ze huiswerk maken op de computer. 30 Procent van de acht- tot achttienjarigen gebruikt media of telefoneert het grootste gedeelte van de tijd waarin ze huiswerk maken. De onderzoekers maken onderscheid tussen zware en lichte media-multitaskers. Zware media-multitaskers gebruiken bijna twee keer zoveel media als lichte media-multitaskers. Bijna 15 procent van de jongeren behoort tot de groep zware gebruikers en zegt het grootste gedeelte van de tijd dat ze media gebruiken, meer dan een medium tegelijk te gebruiken. Een andere groep van 15 procent, de lichte gebruikers, doet dit minder vaak. Lichte multitaskers worden 6 uur en 38 minuten per dag blootgesteld aan media. Voor zware gebruikers is dit maar liefst 12 uur en 49 minuten. Zoeken op: multitasken Adverteerders doen er goed aan om invloedrijke consumenten, de zogenaamde influencers, via online advertising te benaderen. Deze groep consumenten is vaker online, hecht relatief veel waarde aan online advertenties en is sneller geneigd tot mond-tot-mondreclame na het zien van deze advertenties. Dit blijkt uit het rapport Influencing the influencers: how online advertising and media impact word of mouth van het Amerikaanse bureau voor online marketing DoubleClick. Voor het onderzoek werd een groep mensen ondervraagd over het fenomeen mond-tot-mondreclame. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen influencers en noninfluencers. Influencers zijn experts op bepaalde gebieden, actief in de online wereld en wordt vaak om advies gevraagd over aankopen. Vrienden en familieleden 19 Procent van de influencers zegt dat online advertising een belangrijke rol speelt bij de aankoopbeslissing, tegenover slechts 8 procent van de noninfluencers. Webadvertenties zijn na websites zelfs de meest populaire bron van informatie als een klant zich wil oriënteren op een bepaald product. Marketeers doen er dus goed aan om in webadvertising te investeren. Ze investeren dan namelijk niet alleen in reclame richting hun potentiële klanten, maar ook in mond-tot-mondreclame: influencers lichten hun vrienden, collega s en familieleden in over de advertenties die ze online tegenkomen. De manier waarop influencers en non-influencers winkelen, verschilt per productcategorie. Bij het kopen van een auto zijn websites de belangrijkste informatiebron. Websites van autofabrikanten zijn hierbij belangrijker dan autodealers. Onder non-influencers is er geen groot verschil tussen deze twee bronnen: 40 procent kiest voor websites, en 37 procent gaat liever naar een dealer. Influencers vinden websites (48 procent) echter veel belangrijker dan dealers (31 procent). Cookies Ook bij het oriënteren op vliegreizen gebruiken de influencers internet vaker dan non-influencers. 24 Procent van de influencers hecht meer waarde aan online advertenties, terwijl 13 procent televisiereclame prefereert. Bij non-influencers is dit precies het tegenovergestelde: 21 procent vertrouwt op televisiereclame en 19 procent op webadvertenties. Influencers reizen vaker met het vliegtuig: 48 procent zegt minstens een keer in de twee maanden een vliegreis te maken, tegenover 21 procent van de non-influencers. Voor adverteerders heeft het gedrag van influencers op het gebied van online advertenties zowel positieve als negatieve kanten. Aan de ene kant zijn influencers eerder geneigd om cookies te verwijderen en om televisiereclame te negeren als ze programma s opnemen met hun digitale videorecorder. Aan de andere kant zijn influencers sneller dan non-influencers geneigd om na het zien van een online advertentie verder onderzoek te doen naar het product en het met hun vrienden en familie over de advertentie te hebben. Vijf uur online Influencers zijn dus beter afgestemd op online advertising. Ze merken het op, schatten de waarde ervan in en willen er controle over hebben. Het is geen verrassing dat influencers actievere mediaconsumenten zijn. 39 Procent van de influencers geeft aan meer dan vijf uur per dag online te zijn, in tegenstelling tot 23 procent van de non-influencers. 57 Procent zegt dagelijks online video s te bekijken, vergeleken met 40 procent van de non-influencers. 44 Procent van de influencers leest blogs, terwijl 28 procent van de non-influencers dit doet. Ook maken influencers vaker gebruik van mobiel internet dan non-influencers (36 versus 21 procent). Zoeken op: influencer Hoe gaan influencers en non-influencers om met online advertising? (in procenten) Activiteit Influencers Non-influencers Cookies van de computer verwijderen Via internet onderzoek doen na het zien van een advertentie op tv, radio of in een tijdschrift Een product bespreken met een vriend of familielid na het zien van een advertentie Reclame doorspoelen tijdens het bekijken van een digitaal opgenomen programma MRB def.indd :29:30

15 Online ontwikkelingen ResearchBase 01/02 februari In de rubriek Opmerkelijk vermeldt de redactie opvallende of uit hun context gehaalde onderzoeksresultaten. titel De digitale economie 2006 auteur Centraal Bureau voor de Statistiek uitgave rapport (264 pagina s)/download (884 kb) prijs 30,10 euro/gratis download bestelcode Nederland behoort qua internetgebruik tot de Europese top. Desondanks neemt het internetgebruik nog steeds toe. Dit uit zich onder andere in een spectaculair stijgend volume van het internetverkeer. Deze toename wordt versterkt door de snelle opkomst van breedband. Met het onderzoek De digitale economie wil het Centraal Bureau voor de Statistiek (cbs) een bijdrage leveren aan het kwantificeren van de rol van ict in economie en samenleving. In de publicatie wordt de Nederlandse situatie waar mogelijk vergeleken met de ontwikkelingen in andere landen. Mobiele aansluiting Het aantal telefonieaansluitingen op het vaste net neemt af. Steeds meer mensen bellen alleen nog via een mobiele aansluiting. Daarnaast is bellen via de kabel en via internet in opmars. In het eerste kwartaal van 2006 waren er al meer dan aansluitingen voor telefonie via de kabel. In 2005 waren er aansluitingen voor telefonie via internet. Een meerderheid van de mensen heeft nog steeds analoge televisie via de kabel. De belangstelling voor digitale televisie groeit echter. Het aantal aanbiedingsvormen daarvan is groot: via de ether, satelliet, kabel en internet kan men tegenwoordig kijken naar digitale televisie. Eind 2005 waren er 1,2 miljoen aansluitingen voor digitale televisie (exclusief digitale televisie via internet), een toename van 60 procent ten opzichte van Dagelijks achter internet Medio 2006 heeft 84 procent van de huishoudens thuis de beschikking over een pc of laptop, 80 procent heeft een internetverbinding en 66 procent van de huishoudens heeft een breedbandinternetaansluiting. Nederland staat binnen de Europese Unie bovenaan wat betreft het aandeel huishoudens met internet en ook breedband. Denemarken en Zweden scoren hierbij eveneens hoog. De meeste nieuwe lidstaten en de Zuid-Europese landen bevinden zich op dit gebied onder het eu-gemiddelde. Van de personen die regelmatig internetten, gebruikt driekwart internet zo goed als dagelijks. Jongeren gebruiken internet vaker dan ouderen en hebben ook meer vaardigheden op dit gebied. Daarnaast hebben mannen meer internetvaardigheden dan vrouwen en hoger opgeleiden meer dan middelbaar of lager opgeleiden. Online winkelen Communiceren ( en, chatten en steeds vaker ook telefoneren) is de belangrijkste activiteit van internetgebruikers. Ook het downloaden van kranten en nieuwsbladen en het luisteren naar radio of kijken naar televisie via internet stegen het laatste jaar flink in populariteit. Communiceren is de belangrijkste activiteit van internetgebruikers Over het algemeen kan worden gezegd dat de mensen die internet gebruiken steeds meer verschillende internetactiviteiten uitvoeren. In Nederland kocht of bestelde 61 procent van de internetgebruikers wel eens iets via internet. Alleen in de Scandinavische landen is online winkelen populairder dan in Nederland. Last van spam In 2005 hadden vrijwel alle bedrijven internet antivirussoftware geïnstalleerd (98 procent). Ook was 87 procent door middel van een zogeheten firewall gewapend tegen indringers in het ictsysteem. Ondanks het gebruik van deze en andere beveiligingsmiddelen had 7 procent van de bedrijven in 2005 te maken met beveiligingsproblemen. Tweederde van de internetgebruikers heeft last van spam en ruim 40 procent van deze groep heeft ook last van virussen. In de Europese Unie had in 2005 gemiddeld bijna 35 procent van de internetters last van virussen, dit liep uiteen van een kleine 50 procent in Spanje tot minder dan 15 procent in Tsjechië. Ruim acht op de tien internetters heeft software geïnstalleerd tegen virussen. Zoeken op: digitale economie Communicatieactiviteiten van internetgebruikers (in procenten) en Telefoneren via internet 6 12 Anders, bijvoorbeeld chatten De helft van alle marketingdirecteuren gelooft niet in de online capaciteiten van reclamebureaus. Sapient Een seconde bedenktijd levert een beter resultaat dan wanneer er vier seconden kan worden nagedacht. Universiteit van Londen Koffie kan de spierpijn na het sporten verminderen. Universiteit van Georgia 57 Procent van de Nederlanders vindt dat reclame voor junkfood gericht op kinderen verboden moet worden. Adformatie Bijna een op de drie consumenten in ons land is in 2006 wel eens ziek geworden na het eten van een bedorven snack buitenshuis. Universiteit van Tilburg 65-Plussers zijn over drie jaar voor het eerst gemiddeld rijker dan de jongere generaties. Ministerie van szw Reclamefilmpjes die voorafgaand aan online videocontent worden vertoond, zijn effectiever dan meer traditionele vormen van adverteren op internet, zoals banners. MeMo2 64 Procent van de internetgebruikers gaat wel eens virtueel vreemd. Guidion Vrijwel alle grote Nederlandse winkelketens hebben een website (98 procent), maar nog niet de helft heeft een webwinkel. RetailTrends Reclame in games blijft totaal niet hangen bij de gamers. Bunnyfoot Opmerkelijke berichten kunnen gestuurd worden naar redactie@liones.nl MRB def.indd :29:31

16 Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Marketing ResearchBase Antwoordnummer vd Amsterdam Abonneren kan ook via: internet telefoon (0570) Abonneerbon Ja, ik wil graag een jaarabonnement op Marketing ResearchBase. Ik ontvang als abonnee 10 keer per jaar de nieuwsbrief en een jaar lang toegang tot de database op. Ik betaal het eerste jaar niet de normale abonnementsprijs van B 175, maar de introductieprijs van C 149 (beide prijzen zijn exclusief btw). Aanbod geldt tot 31 december Organisatie: T.a.v.: dhr/mw Adres: Postcode: Telefoon: Datum: Functie: Plaats: (verplicht): Handtekening Bestelservice U ontvangt als abonnee een persoonlijk wachtwoord waarmee u toegang krijgt tot de site van Marketing ResearchBase. Op deze site treft u een almaar groeiend overzicht van de publieke marktonderzoeken die in Nederland verschijnen. De samenvattingen in de database zijn doorzoekbaar en u kunt on-line de integrale rapporten bestellen en/of downloaden. Kijk voor meer uitgaven op het gebied van marketing op: In 1950 vroeg het Nederlands Instituut voor de Publieke Opinie het Nederlandse publiek welke Europese steden men wel eens bezocht had. Anno 2007 zijn de grenzen vervaagd en komt men alleen al via de elektronische snelweg waar ook ter wereld...(zie het rapport De digitale economie 2006) Het n.i.p.o. vroeg aan vele mannen en vrouwen over het gehele land verspreid en uit alle lagen van de bevolking het volgende: Hier heb ik een kaartje waarop verschillende Europese plaatsen staan. Kunt u mij zeggen in welke van deze plaatsen U zelf wel eens geweest bent? Dit zijn de resultaten: Brussel % Parijs % Londen % Berlijn % Kopenhagen % Rome % Wenen % Stockholm % Warschau x Moskou x Ja, ik bestel graag de volgende rapporten: ò Dagblad monitor 2006 Newcom Research & Consultancy B 295 ò De digitale economie 2006 Centraal Bureau voor de Statistiek B 30,10 (ook gratis download) Vul de bon in en stuur hem naar: Liones Publishing Services B.V. Antwoordnummer wb Rijswijk Faxen kan ook naar: (070) Bestelservice uitsluitend voor abonnees van Marketing ResearchBase. Genoemde prijzen zijn exclusief btw en verzendkosten. Uw bestelling wordt door de redactie van Marketing ResearchBase doorgegeven aan de aanbieders van het rapport. Kijk voor verdere leveringsvoorwaarden op: Gratis downloaden kan ook! Van de onderstaande onderzoeken is het volledige rapport met eventuele achtergrondinformatie te downloaden op Accent Grave Winkelkeuzegedrag senior consumenten Accent Grave Editorial link building Bisnez Management Projectmanagementenquête DoubleClick Influencing the influencers EIM Starters en samenwerking HBD Nederland tafelt Kaiser Family Foundation Media multitasking among American youth Keynote Systems Trends and observations in a mobile and connected world Ofcom Communications: the next decade Pew Internet Social networking websites and teens Radboud Universiteit Nijmegen Openness in advertising Universiteit Twente Tevredenheid over shared service centers in de publieke sector Universiteit Utrecht Kleurrijk winkelen Twinkle marketingonderzoek 2006 Universal Media Online umfeld Moskou en Warschau heeft minder dan 1% van het Nederlandse publiek wel eens bezocht. In Brussel is ruim een derde van het publiek geweest. In Parijs bijna een vijfde en in Londen en Berlijn een tiende van het publiek. Mannen zijn veel meer op reis geweest dan vrouwen: Mannen Vrouwen Brussel % % Parijs % % Londen % % Berlijn % % Nederlands Instituut voor de Publieke Opinie (Amsterdam) Organisatie: Functie: T.a.v.: dhr/mw Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: (verplicht): MRB def.indd :29:33