CREATIVITEIT KRACHT TOEKOMST

Transcriptie

1 CREATIVITEIT IS DE KRACHT VAN DE TOEKOMST VERSIE VOOR INTERN ADVIES juni

2 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 2. Horizon 3 Landelijke ontwikkelingen 3 Stedelijke ontwikkelingen 3 Meer inwoners in contact met kunst en cultuur 4 3. Missie 4 4. Visie 4 Rol en functie 5 De docent als partner 5 De klant centraal 5 Samen wonen 6 5. Strategie 6 Mobiliseren vanuit eigen kracht 6 Programma Vrijetijd 6 Op weg naar toekomstige modellen 6 Uitwerking 7 Verdienmodel 7 Programma Onderwijs 7 Programma Kenniscentrum 8 Innovatie en fundraising 8 Amateurkunst 8 Uitwerking 8 6. Organisatie 9 Financiën 9 PR, Marketing, Sales 9 2

3 1. INLEIDING In het beleidsplan Kunst als een rivier ( ) koos Scholen in de Kunst voor drie programmalijnen: participatie, talentontwikkeling en amateurkunst. Deze drie programmalijnen zijn nog steeds van toepassing. In 2013 werd er als gevolg van het grote bezuinigingstraject, dat tot en met 2015 zijn effecten kent, een onderzoek gedaan naar een toekomstbestendige organisatie die waarde toevoegt aan de samenleving. Dit onderzoek dat door BMC is uitgevoerd werd onderdeel van het transitieplan Verbeelden en Verbinden, de stad als klant van cultuureducatie ( ). Sinds juli 2013 is de instelling bezig met het implementeren en uitvoeren van dit transitieplan. De ontwikkelingen gaan echter zo snel dat het noodzakelijk is een strategisch plan te ontwikkelen dat richting geeft aan de instelling in de komende vier jaar en tevens een stip op de horizon voor de langere termijn aangeeft. Om over voldoende input te beschikken heeft Scholen in de Kunst een vijftal dialoogsessies georganiseerd waar stakeholders, vanuit de verschillende terreinen waarop Scholen in de Kunst werkzaam is, aan het woord kwamen. Daarna is de strategische richting met de ondernemingsraad, het managementteam en raad van toezicht, onderwerp van gesprek geweest. Met kennis vanuit het verleden en de wetenschap van vandaag is dit strategisch plan ontwikkeld met een visie op de toekomst. 2. HORIZON De laatste jaren is er op economisch vlak veel veranderd, er is aandacht gekomen voor duurzaamheid; hergebruik en het organiseren in kleinere eenheden staat veel meer centraal. Het ontstaan van deeleconomieën is daarvan een direct gevolg. De klant speelt daarin een belangrijke rol. De economische recessie heeft ervoor gezorgd dat er minder subsidie beschikbaar was. Hierdoor is een heroriëntatie gekomen op de taak, rol en verantwoordelijkheid van de overheid bij de gesubsidieerde publieke diensten. Landelijke ontwikkelingen Kijken we naar het huidige cultuur- educatief landschap in Nederland, dan zien we dat veel instellingen die zich alleen met de uitvoering bezighielden, zijn opgehouden te bestaan. Niet omdat zij geen waarde aan de samenleving hebben toegevoegd, maar omdat zij zich onvoldoende hebben onderscheiden van de aanbieders in de particuliere markt. Aan de andere kant zien we een toenemende belangstelling vanuit de landelijke overheid voor cultuureducatie in het regulier onderwijs. Er zijn projecten gestart zoals Cultuureducatie met kwaliteit en de regeling Impuls Muziekonderwijs; er wordt hier en daar extra geld vrijgemaakt om cultuurparticipatie in het onderwijs te bevorderen. Dat is logisch gezien het feit dat ook in het onderwijs steeds meer de nadruk wordt gelegd op het stimuleren van de creativiteit van de burger. Ook is er landelijk meer aandacht gekomen voor ouderen en voor zorg. Deze aandacht vertaalt zich in activiteiten die de leefbaarheid en cultuurparticipatie bevorderen. De toekomst van werkend Nederland zal het in meerdere mate moeten hebben van het creatieve kapitaal; creativiteit is de kracht van de toekomst. 3

4 Stedelijke ontwikkelingen Scholen in de Kunst is betrokken bij het uitvoeringsprogramma Jeugd. Door dit programma wordt jeugdbeleid en onderwijsbeleid aan elkaar gekoppeld en zijn alle partners die werken voor kinderen en jongeren bij de uitvoering van dit programma betrokken. Deze sociale basisinfrastructuur is belangrijk bij de opvoeding van kinderen. Het bevordert zelfredzaamheid en biedt een solide basis voor jeugdigen en opvoeders. Vanuit het specifieke culturele domein werkt Scholen in de Kunst aan de vorming van de kunstzinnige en creatieve burger. Amersfoort heeft een aantal jaren geleden talentontwikkeling omarmd. Kinderen en jongeren die zich verder willen bekwamen, kunnen zich blijven ontwikkelen in doorgaande leerlijnen of via de academie voor talent. Een stad die talenten de mogelijk biedt zich te ontplooien verrijkt ook zichzelf. Scholen in de Kunst werkt systematisch aan de ontwikkeling van talent op alle kunstdisciplines en zal zich in de komende vier jaar hier volop voor blijven inzetten. Meer inwoners in contact met kunst en cultuur Scholen in de Kunst heeft zich goed door de ingrepen van de afgelopen jaren geslagen. De begroting is sluitend en de daling in deelnemersaantallen is tot staan gebracht. Desondanks realiseert de instelling zich dat ze niet tevreden mag zijn met de status quo. Scholen in de Kunst wil alle inwoners van Amersfoort en omstreken in contact brengen met kunst en cultuur. Ten opzichte van de huidige deelnemers via vrije tijd aanbod en via onderwijs aanbod en de amateurkunstenaars, liggen er nog veel mogelijkheden voor een betere invulling van haar missie. Tegelijkertijd zullen in de komende jaren subsidies eerder afnemen dan toenemen. Nieuwe verdienmodellen zijn daarom noodzakelijk. Het zal ook nodig zijn duidelijk te definiëren voor welke activiteiten subsidie wordt gebruikt en voor welke activiteiten niet. Zo doet Scholen in de Kunst recht aan de maatschappelijke taak die zij heeft. 3. MISSIE Naast schoonheid, ontwikkeling en plezier, verrijkt kunsteducatie de levenskwaliteit en daarmee het cultureel klimaat van de stad. Kunst zorgt voor de ontwikkeling van creativiteit. Daarnaast heeft het een sterk samenbindend karakter. Daarmee wordt de identiteit van mensen gevormd en wordt er gewerkt aan de ontwikkeling van burgerschap. Scholen in de Kunst wil alle inwoners van Amersfoort en omstreken, zowel kinderen, jongeren als volwassenen en senioren in contact brengen met kunst en cultuur op een manier die beklijft. Zij doet dit zowel in actieve, receptieve als reflectieve zin. Nadrukkelijk wil Scholen in de Kunst er zijn voor mensen met een beperkt budget. Het aanbod beweegt zich van brede oriëntatie tot specialisatie, waarbij inspiratie en kunstconfrontatie op alle niveaus aanwezig is. Scholen in de Kunst wil haar activiteiten in een inspirerende omgeving laten plaatsvinden. 4

5 4. VISIE Scholen in de Kunst concentreert zich op enkel die gebieden waarop ze onderscheidende waarde toevoegt, zowel in het programma vrije tijd en in het programma onderwijs als in de verschillende rollen. Duidelijk is dat in de vrijetijdsmarkt veel concurrentie aanwezig is van aanbieders die qua prijs goed kunnen concurreren en die qua lesvorm veel flexibeler zijn in hun aanbod. Scholen in de Kunst is vervolgens weer veel sterker in kwaliteitsbewaking, leertrajecten, projecten, evenementen, voorstellingen, tentoonstellingen, samenspelactiviteiten en in talentontwikkeling. Oftewel een goed en samenhangend onderwijsaanbod met mogelijkheden tot e-learning. Scholen in de Kunst heeft verder, met een bereik van jaarlijks tenminste deelnemers, een unieke positie in Amersfoort en omstreken om vraag en aanbod bijeen te brengen. Wij kennen de markt en omarmen de uitdaging andere dan traditionele doelgroepen te bereiken om latente behoeften in te vullen met bestaand en nieuw te ontwikkelen aanbod. Rol en functie De missie om alle inwoners van de Regio Amersfoort in contact te brengen met kunst en cultuur heeft ervoor gezorgd dat de rol van Scholen in de Kunst in de loop der jaren is verbreed van alleen maar uitvoerder van kunst- educatieve activiteiten naar regisseur, adviseur, makelaar, organisator en facilitator. De waarde van de laatst bijgekomen rollen is steeds belangrijker geworden omdat samenwerking met verschillende partners, de sleutel is onze missie volledig te laten slagen. Kortom Scholen in de Kunst als de verbindende partner die de focus heeft op samenwerking. Het hoeft geen betoog dat hierdoor de organisatie in staat zal zijn een potentiële groei van het aantal deelnemers door te maken. Daarom ontwikkelt Scholen in de Kunst een hybride organisatie waar zelfstandigen en andere kunstondernemers, onder de kwaliteitseisen van Scholen in de Kunst, hun diensten kunnen aanbieden. Dat betekent op de langere termijn een verschuiving van het aantal werknemers in loondienst bij Scholen in de Kunst naar zelfstandigen, die aan Scholen in de Kunst verbonden zullen zijn. Daarmee wordt feitelijk de docent een samenwerkingspartner. De docent als partner In de visie van Scholen in de Kunst staat in de komende jaren het ontwikkelen van modellen die de belangen van Scholen in de Kunst, deelnemers en uitvoerders op één lijn brengt, centraal. Scholen in de Kunst evolueert de komende jaren naar een organisatie waarbij het ontwikkelen en bijeenbrengen van vraag en van aanbod ten dienste van het publiek, centraal komt te staan en niet de eigen uitvoering. Met het ontdekken van trends, het ontwikkelen van gericht aanbod met uitvoerders en het verdienen op het bijeenbrengen van vraag en aanbod, verschuift Scholen in de Kunst naar een hybride organisatie. Anders dan de ontwikkelingen in het land waar zelfstandigen de uitvoering geheel overnemen, kiest Scholen in de Kunst ervoor om partners onder de vlag en de kwaliteitseisen van Scholen in de Kunst hun diensten te laten verrichten. Uiteindelijk zou er in onze ogen een model moeten zijn waarin Scholen in de Kunst een bemiddelende functie heeft tussen de partners en de cursisten, waar contact wordt gelegd, contracten worden afgesproken en lesgelden worden geïnd en zo mogelijk de facturering door Scholen in de Kunst voor de partner wordt verzorgd. De partner werkt binnen de kwaliteitskaders 5

6 van Scholen in de Kunst. De partner kiest samen met de cursist, de lesvorm, lesfrequentie, de plek en de tijd waarop de lessen plaatsvinden. Scholen in de Kunst biedt nieuwe deelnemers toegang tot alle unieke activiteiten die Scholen in de Kunst te bieden heeft: samenspel, festivals, presentaties, evenementen en e- learning. Voor onze deelnemers geldt ook dat zij een nieuwe internet portal krijgen waarbij het verkrijgen van lessen zeer eenvoudig wordt. Dit model moet mogelijk zijn binnen de huidige wetgeving. Eerst dan kan het model worden vormgegeven als deze niet botst met het arbeidsrecht, het contractrecht en als er geen BTW plicht op de activiteiten rust. Verder kiest Scholen in de Kunst ervoor om in de komende overgangsfase, activiteiten in de vrije tijd zo min mogelijk financieel afhankelijk te maken van subsidie, tenzij anders afgesproken met de subsidiegever. De klant centraal De klant staat meer dan ooit centraal. Niet alleen de klant die Scholen in de Kunst op dit moment bedient, maar ook in de toekomst bij alle mogelijke vragers naar kunsteducatie. Door eenvoudige inschrijving, ruime keuze in vorm en inhoud van lessen en een alsmaar groeiend aanbod via aangesloten partners, wordt Scholen in de Kunst het vanzelfsprekende platform voor het vinden van het door de klant gewenste aanbod. Samen wonen Tot slot speelt onze nieuwe huisvesting in het Eemhuis een belangrijke rol. De samenwerking tussen de culturele organisaties in het Eemhuis zal in de komende jaren worden geïntensiveerd. Op een aantal gebieden zal samenwerking leiden tot een kwaliteitsverbetering, kostenbesparing, vergroting van het aanbod en gezamenlijke programmering. De coöperatieve Vereniging Eemhuis speelt hierin een beduidende rol. 5. STRATEGIE Mobiliseren vanuit eigen kracht De toekomst van Scholen in de Kunst kenmerkt zich door enthousiasme, energie en zin om te werken aan haar missie. Daarbij is zij nieuwsgierig nieuwe ontwikkelingen te ontdekken en toe te passen. Scholen in de Kunst wil duurzame relaties blijven opbouwen met het onderwijs, de amateurkunstverenigingen, de partners in de stad en met leerlingen en cursisten met een sterk aanwezig familiegevoel. Scholen in de Kunst creëert en is een community waar mensen bij willen horen. Deze strategische uitgangspunten bepalen voor een groot deel de manier waarop wij onze programma s voor de vrije tijds markt, het onderwijs en het Kenniscentrum cultuureducatie en amateurkunst vormgeven en heeft personele en financiële consequenties. 6

7 Programma vrije tijd Op weg naar toekomstige modellen Bij de uitvoering van het programma voor de vrije tijd zal de hybride organisatievorm, zoals eerder beschreven, worden verwelkomd. Hierdoor ontstaat the best of both worlds ; kwaliteit en inrichting van verantwoorde leertrajecten die aansluiten bij de behoefte en traditie van de stad en flexibele ruimte voor experiment, andere lesvormen en nieuwe onderwijsconcepten. In vier jaar tijd groeit de instelling naar een nieuwe verhouding waarin geen onderscheid meer bestaat tussen eigen medewerkers of partners bij het verzorgen van de uitvoering. Deze verschuiving kan behoorlijke personele en financiële consequenties hebben, en wordt vanwege de noodzaak om met minder subsidies meer te bereiken, als onvermijdelijk gezien. Vanaf seizoen ontstaan er interessante mengvormen waar collega- aanbieders naast eigen medewerkers van Scholen in de Kunst op dezelfde locaties werkzaam zijn. Scholen in de Kunst verwacht een positieve inhoudelijke dynamiek die vruchtbaar kan werken. Ook zien we kansen voor nieuwe activiteiten die ontstaan uit de samenwerking en uitwisseling van ideeën van cursisten met diezelfde docenten en partners. Verdienmodel Scholen in de Kunst ontwikkelt in de komende jaren een nieuw verdienmodel waarbij zij inkomsten genereert uit het ontwikkelen van aanbod dat inspeelt op marktontwikkelingen. Te denken valt aan evenementen, masterclasses, vakantie- en kortlopend aanbod. Daarnaast moet worden bekeken of en in welke mate het bijeenbrengen van vraag en aanbod geld kan worden gegenereerd. Ook kunnen de commerciële activiteiten en de horeca in de komende jaren, mits goed uitgebaat, bijdragen aan het genereren van inkomsten. Omdat er nog geen expertise is op dit nieuwe gebied is moeilijk in te schatten hoeveel inkomsten uit deze activiteiten kunnen worden gehaald. Vereenvoudigen van het aanbod, vereenvoudigen van jaartaken Het aanbod vrije tijd is erg divers. Deze diversiteit is in eerste instantie niet ingegeven door de behoefte van de klant, maar berust voor een belangrijk deel op afspraken vanuit het verleden. Het nadeel van een divers aanbod is dat de administratieve verwerking daardoor ook erg ingewikkeld wordt. In de komende periode zal worden onderzocht op welke wijze het aanbod veel meer kan worden gestandaardiseerd. Daarmee hangt het ook de jaartaak en de verhouding lesgebonden niet lesgebonden tijd samen. Ook daar zullen nieuwe manieren moeten worden gevonden om de ingewikkelde administratieve verwerking te vereenvoudigen. Uitwerking Cursusjaar wordt gebruikt om te onderzoeken op welke wijze en onder welke voorwaarden de hybride organisatie kan worden verwezenlijkt. Daartoe dienen de personele en financiële consequenties in kaart te worden gebracht en een tijdpad worden uitgezet om de volledige implementatie te kunnen uitvoeren. 7

8 Scholen in Kunst zal tijd en middelen investeren in het ontwikkelen van nieuwe activiteiten. In seizoen zal op alle locaties middels pilots, een start worden gemaakt met een hybride organisatievorm. In seizoen streeft de instelling naar een toename van het aantal deelnemers in de vrijetijd met cursisten in de verhouding: 50% eigen aanbod en 50% aanbod van partners. Ook zal een onderzoek worden gestart om een platform te maken waar cursisten zich op een eenvoudige wijze kunnen inschrijven, hun lessen plannen en gelijk kunnen betalen of daartoe een regeling kunnen afspreken. Programma onderwijs Scholen in de Kunst kiest voor een leidende rol in het programma voor het regulier onderwijs. In Verbeelden en Verbinden is een groei van deelnemers, omzet en impact voorzien, die later is gepreciseerd. Daarbij zal zij samenwerking zoeken met de culturele partners als de bibliotheek en met andere organisaties die betrokken zijn bij jeugd (scholen, kinderopvang, sport, welzijn en gemeente). In dit programma gaat het maatschappelijk belang boven het kostenbelang, hierdoor vindt in de komende jaren een verschuiving in de subsidie plaats van het programma vrije tijd naar het programma onderwijs. De afdeling die zich bezighoudt met cultuureducatie in het regulier onderwijs heeft meerdere rollen. Zij organiseert en makelt het aanbod en helpt scholen met de inhoudelijke ontwikkeling en deskundigheidsbevordering van docenten en creativiteitsontwikkeling van leerlingen (adviesrol). Geheel in lijn met wat het ministerie stimuleert. Scholen waarderen de projecten en expertise van de kunstvakdocenten van Scholen in de Kunst; in de uitvoering van de onderwijsprogramma s spelen deze professionals een belangrijke rol. Voorbeelden van activiteiten zijn: het ontwikkelen van programma s met doorgaande leerlijnen, het stimuleren van de rol van cultuurvakken in het voortgezet onderwijs en het opzetten van talentklassen. Daarnaast zullen projecten ontwikkeld worden op het gebied van loopbaan oriëntatie binnen VMBO scholen. In het kader van civil society 1 en wijkgericht werken zullen activiteiten en programma s dichtbij de inwoners worden aangeboden (BSO, NSA). Deze afdeling zal zich naast haar taken in het onderwijs gaan richten op samenwerking met de bibliotheek en de andere partners in het Eemhuis en het culturele veld. In Verbeelden en Verbinden is aangegeven dat Scholen in de Kunst in 2020 jaarlijks minimaal 25% van de beschikbare lesuren in het regulier onderwijs inzet. Daarnaast zal ,- van de subsidie ten goede komt aan het onderwijs, het aantal deelnemers stijgen met 15% (naar leerlingen) waarbij er een jaarlijkse opbrengst van ruim , - gerealiseerd wordt. 1 It takes a village to raise a child. 8

9 Programma Kenniscentrum Het Kenniscentrum Cultuureducatie en Amateurkunst heeft tot doel een kennisbron voor cultuureducatie en amateurkunst te zijn. In de toekomst brengt dit centrum de partners uit de diverse werkvelden op verschillende manieren op de hoogte van de nieuwste inzichten en ontwikkelingen. Ook stimuleert zij dat de partners deze inzichten en ontwikkelingen toepassen en zal zij de belangrijkste statistische gegevens inzichtelijk maken. Nadrukkelijk zal het kenniscentrum zich ook profileren voor docenten die zich aan Scholen in de Kunst hebben verbonden. Het kenniscentrum past goed bij de groeiende regierol van Scholen in de Kunst. Vanuit deze helikopterview verbindt het partijen en individuen met elkaar, zodat er een krachtige culturele infrastructuur en netwerk ontstaat. Het faciliteert en stimuleert cultuur (amateurkunst en cultuureducatie) op alle niveaus en plekken in Amersfoort. Daarnaast houdt het centrum zich onder andere bezig met kennisoverdracht in het onderwijs. Het kenniscentrum ontwikkelt ook projecten die bewonersinitiatieven stimuleren (community art) en amateurkunst op een andere manier vormgeeft. Belangrijk speerpunt is het ontwikkelen, aanbieden en uitvoeren van activiteiten voor zorg en ouderen. Innovatie en fundraising Het kenniscentrum zal haar kracht gebruiken om steeds weer innovatie binnen de verschillende werkvelden te stimuleren. Momenteel wordt er jaarlijks een substantiële hoeveelheid geld uit fondsen en doelsubsidies door Scholen in de Kunst gegenereerd. De instelling denkt dat met een masterplan meer fundraising te genereren is. Het kenniscentrum zal dan ook de drijvende kracht zijn achter een fundraising-programma wat ten goede komt aan de hele stad. Amateurkunst De kwaliteitsborging van de amateurkunst is onderdeel van het kenniscentrum. Het kenniscentrum speelt in de komende jaren een belangrijke rol bij de inhoudelijke ontwikkelingen, het monitoren van experimenten en het aanzwengelen van de kwaliteitsdiscussies bij de verenigingen. Voor het cultureel klimaat in de regio is de amateurkunst een levensader. Kwaliteitsborging blijft een belangrijk aspect, naast afstemming van doel, middelen en uitvoeringen. Uitwerking In seizoen zal het kenniscentrum in samenwerking met de amateurkunstverenigingen een nieuw kwaliteitsplan formuleren waarin doel en middelen worden gedefinieerd nu duidelijk is geworden dat de amateurkunst tot en met 2018 kan rekenen op subsidie. Er wordt in seizoen een masterplan geformuleerd voor een goed fundraisingprogramma, zodat in dit programma eind 2016 operationeel is. 9

10 6. ORGANISATIE De organisatie heeft zich in het afgelopen jaar omgevormd naar Resultaat Verantwoordelijke Eenheden (RVE s). Hierdoor wordt de verantwoordelijkheid van het primaire proces op alle werkgebieden van de organisatie dicht op de werkvloer gelegd. Het gevolg is dat er snel en adequaat kan worden ingespeeld op vragen van onze (toekomstige) leerlingen, cursisten, scholen en op actuele ontwikkelingen. In Verbeelden en Verbinden is aangegeven dat deze organisatiestructuur een kleinere beheersorganisatie vraagt. Daar is inmiddels in het formatieplan rekening mee gehouden. Een belangrijk onderdeel van de organisatie is en wordt PR, Marketing en Sales. Daar zal in de organisatie extra aandacht voor worden gevraagd. Financiën Uitgangspunt voor de komende jaren is dat het subsidiedeel dat ten goede komt aan het programma vrije tijd, zal afnemen en alleen nog geoormerkt kan worden toegekend. Dat geldt voor het mogelijk maken van lessen en cursussen voor minder draagkrachtigen, het in stand houden van de talentvoorziening en alle vormen van samenspel, voorstellingen, exposities en dergelijke. Dat betekent dat de directe kosten van de uitvoering in het programma vrije tijd in evenwicht worden gebracht met de inkomsten. Door de toename van de activiteiten in het programma onderwijs zal er een verschuiving plaatsvinden in de subsidie. Ook hier zullen subsidiegelden geoormerkt worden toegekend. Daarnaast zal het proces om de ondersteunende diensten zo efficiënt mogelijk te maken worden voortgezet waardoor ook daar een kostenreductie zal plaatsvinden. In het plan Verbeelden en Verbinden zijn daartoe de stappen beschreven. Dit alles ondersteunt de ambitie een minder subsidieafhankelijke organisatie in 2018 te realiseren. Om het proces van docenten in dienst naar docent-partner mogelijk te maken, zullen gelden moeten worden vrijgemaakt om frictiekosten te betalen. Dat kan vanuit de wetenschap dat frictiekosten kunnen worden gezien als een voorfinanciering op de uiteindelijke vermindering van subsidie. Hierdoor zal zorgvuldig worden afgewogen wie in aanmerking komt om te werken als partner van Scholen in de Kunst, welke frictiegelden er mee gemoeid zijn en in welk tempo dit kan worden gerealiseerd. Dit voornemen sluit aan bij een eerder genoemde uitwerking in dit stuk. In de meerjarenbegroting zullen deze scenario s uitgewerkt worden. PR, Marketing en Sales Vanuit de visie dat Scholen in de Kunst in de toekomst streeft naar een grotere markt met partners die de uitvoering mede mogelijk maken, zal er een belangrijke taak zijn weggelegd voor de PR en de marketing. Scholen in de Kunst zal een marketingplan ontwikkelen met behulp van een gespecialiseerd bureau. Klantenkennis, het opbouwen van duurzame relaties, een heldere positionering, propositie en profilering van Scholen in de Kunst zullen leiden tot een nog sterkere reputatie van Scholen in de Kunst en een toename van het aantal deelnemers aan onze programma s. 10

11 Ook zal er veel aandacht zijn voor de manier waarop Scholen in de Kunst haar activiteiten onder de aandacht brengt, met name zal het proces van interesse tot inschrijving en betalen een belangrijk aandachtsgebied zijn. Om het voornemen te realiseren het hele klantenproces (verkoop, inschrijving, planning, facturering) te verbeteren, zal er een sterke afdeling klantcontacten moeten ontstaan, met een ijzersterke marketingcomponent. 11