1 INLEIDING 3 2 ZIEKTEWET GERECHTIGDEN MET EN ZONDER WERKGEVER 4

Transcriptie

1 Naslagwerk modernisering van de Ziektewet Wet beperking ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid vangnetters (BeZaVa) INHOUD 1 INLEIDING 3 2 ZIEKTEWET GERECHTIGDEN MET EN ZONDER WERKGEVER 4 Onderscheid in groepen Ziektewet gerechtigden... 4 Nadere omschrijving van de risicogroep... 4 WGA-INSTROOM VANUIT FLEXWERKERS GEVOLGEN VOOR WERKNEMERS 6 AANPASSING UITKERINGSSTRUCTUUR: ZW LOONGERELATEERDE UITKERING EN DAARNA ZW VERVOLGUITKERING... 6 Wijziging aanpassen uitkeringsstructuur met 1 jaar uitgesteld tot AANPASSING BEOORDELINGSCRITERIUM NAAR GANGBARE ARBEID... 7 AANSCHERPING RE-INTEGRATIE EN SOLLICITATIE VERPLICHTINGEN GEVOLGEN VOOR WERKGEVERS IN HOOFDLIJNEN 9 NIEUWE KEUZEMOGELIJKHEDEN VOOR WERKGEVERS... 9 WIE IS FLEXWERKER? PREMIEDIFFERENTIATIE IN DE ZIEKTEWET KIEZEN VOOR EIGENRISICODRAGERSCHAP ZW WERKGEVER BETAALT REKENING INDIEN ZW VANGNETTER DE WGA INSTROOMT GEEN INLOOPRISICO BIJ HET WGA EIGEN RISICODRAGERSCHAP VOOR KLEINE WERKGEVERS. 12 HOUD DE ZIEK UIT DIENSTTREDERS ADMINISTRATIE BIJ FINANCIERING VAN DE ZIEKTEWET EN WGA 14 VERSCHIL IN OMSLAGSTELSEL OF RENTEDEKKINGSTELSEL UITLOOP EN STAARTLASTEN ZW RISICO Inloop- en uitlooprisico voor de WGA STAPPEN IN DE WIJZIGINGEN VAN HET FINANCIERINGSSTELSEL VAN ZW EN WGA DRIE ONDERDELEN VAN DE WERKHERVATTINGSKAS (WHK) ROLVERDELING TUSSEN WERKGEVER EN UWV BIJ ZIEKTEWET ERD 19 ROL WERKGEVER Voordelen van het eigen risicodragerschap ZW Nadelen van het eigen risicodragerschap ZW VOORWAARDEN EIGEN RISICODRAGER ZIEKTEWET VERANTWOORDELIJKHEDEN WERKGEVER

2 Ziek- en hersteldmeldingen BESCHIKKINGEN Een beschikking voorstellen aan UWV Beslissing op voorstel van beschikking door UWV HET BIJHOUDEN VAN EEN APARTE VERZUIMADMINISTRATIE BEWAARPLICHT VAN GEGEVENS TAKEN UWV TEN BEHOEVE VAN DE ZW EIGENRISICODRAGERS Diensten inkopen bij UWV VERANTWOORDELIJKHEDEN UWV TOEZICHT EN CONTROLE DOOR UWV Hoe vaak voert UWV een controle uit? Verslag met bevindingen Beoordeling HET BEEINDIGEN VAN HET ZW / WGA EIGENRISICODRAGERSCHAP 26 Stoppen van rechtswege Beslissing inspecteur Belastingdienst UITLOOPRISICO VOOR WERKGEVER CONVENANT MET DE UITZENDBUREAUS EN UWV OM VERZUIM TE BEPERKEN 28 9 PROEFPLAATSING EN NO-RISKPOLIS 29 VERRUIMING PROEFPLAATSING GEEN WIJZIGING IN BELEID VAN DE NO-RISKPOLIS WERKGEVER / ADVISEUR: NEEM REGIE EN MAAK KEUZES 31 2

3 1 INLEIDING Sinds de jaren 90 voert de overheid een beleid gericht op het terugdringen van ziekteverzuim en het verminderen van de instroom in de arbeidsongeschiktheidsregelingen. Het verzuim was hoog bijna 0%) en het beroep op de arbeidsongeschiktheidsregelingen was zo groot dat bijna 1 miljoen Nederlanders uitkering kregen. Het failliet van de verzorgingsstaat lag in het verschiet als niet zou zijn opgetreden. Een belangrijk onderdeel van het beleid is het verschuiven van taken en verantwoordelijkheden van o.a. het UWV naar werkgevers en werknemers. Aan de verantwoordelijkheid zijn financiële prikkels gekoppeld, zodat het goed uitvoeren van de toebedeelde taken de mogelijkheid geeft om aan kostenbesparing te doen. Dit beleid heeft gewerkt voor de werknemers met een vast dienstverband. Voor hen zijn werkgevers financieel en organisatorisch verantwoordelijk en dus was een gerichte aanpak lonend. Voor werknemers die bij ziekte geen werkgever (meer) hebben, liggen het langdurig ziekteverzuim en de instroom in de Wet WIA nog onverminderd op een hoog niveau. Vangnetters zorgen voor de helft van de instroom in de Wet WIA, terwijl zij een aanzienlijk kleiner deel van het verzekerdenbestand vormen. Uit de WIA evaluatie (verschenen in maart 2011) en de rapportage Dienstverlening op maat van de Inspectie Werk en Inkomen is gebleken dat zieke vangnetters in vergelijking met gewone werknemers, minder vaak werken en langer afhankelijk zijn van een uitkering. Zij hebben gemiddeld een langer ziekteverzuim (vijf keer zo lang), een relatief hoge instroom in de WIA (ca % van de totale instroom) en een achterblijvende werkhervatting in de WGA (30% vs. 70%). Ook zijn er relatief veel draaideurcliënten (o.a. overgang van WW-uitkering naar ZW-uitkering). Langdurig zieke vangnetters vormen een heterogene en moeilijk bemiddelbare groep. De combinatie van het ontbreken van een werkgever, veel sociaal zekerheidsgebruik, een slechte gezondheid en een zwakke plek op de arbeidsmarkt beperkt de mogelijkheden. Eerste spoor mogelijkheden zijn er niet (hervatten in eigen werk of ander werk bij eigen werkgever), dus is voor re-integratie het tweede spoor noodzakelijk. En het zoeken van een nieuwe werkgever is niet eenvoudig. Al deze factoren bij elkaar leiden tot de conclusie dat het Ziektewetvangnet nu nog te weinig activerend werkt. Vandaar het relatief hoge langdurig verzuim en de relatief hoge instroom in de WIA. Een volgende conclusie is dat de prikkels voor cliënten, werkgevers en uitvoerders nog niet eenduidig de goede kant op staan. Bij gewone werknemers is dat wel het geval en dat leidt tot lagere verzuim- en instroomcijfers. De overheid heeft met de Wet beperking ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid vangnetters dat de Ziektewet activerender moet gaan werken door de financiële prikkels om verzuim en arbeidsongeschiktheid te voorkomen met name bij de werkgevers neer te leggen. De impact van de maatregelen is zeer groot. Voor werknemers is er een ook financiële prikkel indien ze terugvallen naar een Ziektewet vervolguitkering. 3

4 2 ZIEKTEWET GERECHTIGDEN MET EN ZONDER WERKGEVER Binnen de Ziektewet kan een onderscheid worden gemaakt tussen ZW-gerechtigden met en zonder werkgever. De groep met werkgever (orgaandonoren, vrouwen met zwangerschap- en bevallingsgerelateerde klachten en no-riskers) is niet het probleem. Voor deze werknemers is de wetgeving op 1 juli 2011 wel iets aangepast. Vanaf die datum is de werkgever verantwoordelijk voor de re-integratie met als uiteindelijk gevolg dat bij onvoldoende re-integratie-inspanningen een loonsanctie kan worden opgelegd. Voor alle ziektegevallen die na 1 juli 2011 zijn begonnen zijn dus al organisatorische maatregelen getroffen. Bij de ZW-ers zonder werkgever gaat het om de groep die met het containerbegrip flexwerkers kan worden geduid. Het gaat dan om zieke uitzendkrachten, oproepkrachten, werknemers met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd van wie de arbeidsovereenkomst is beëindigd en zieke werklozen. In totaal ontvangen zo n werknemers elk jaar een Ziektewet uitkering. Hiervan is ongeveer 75% bestemd een flexwerker zonder werkgever. Voor de overheid is deze groep de vervuiler binnen de WIA instroom. Onderscheid in groepen Ziektewet gerechtigden De maatregelen in de Wet beperking ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid vangnetters hebben betrekking op de groep Flexwerkers. Anders gezegd, de werkgevers worden ook in de toekomst niet individueel aangeslagen op de Ziektewet uitkeringslasten van de zieke Wajongers omdat de uitkeringen op grond van de noriskpolis, voor orgaandonoren en voor ziekte als gevolg van zwangerschap/bevalling niet vallen onder de premiedifferentiatie of het eigen risicodragerschap. Ook bij de groep flexwerkers is het van belang om nog op te merken dat de laatste werkgever niet financieel verantwoordelijk wordt voor personen die vanuit de Werkloosheidswet instromen in de Ziektewet. Hierop is 1 uitzondering, indien de werkloze werknemer binnen vier weken na einde van het dienstverband ziek wordt en het bleek dat de werknemer reeds ziek was tijdens het dienstverband, dan is de werkgever daar wel financieel verantwoordelijk voor. Nadere omschrijving van de risicogroep Het CBS heeft onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van de groep flexwerkers. De eerste constatering in het onderzoek is dat werknemers steeds vaker een flexibele arbeidsrelatie hebben. Tussen 2001 en 2011 groeide het aandeel flexwerkers van 13 naar 18 procent. Het gaat vooral om jongere werknemers. De conjunctuur heeft grote invloed op de ontwikkeling van het aantal flexwerkers. In de periode 2004 tot en met 2007 groeide de economie sterk en nam de werkgelegenheid voor flexwerkers fors toe. In 2009 kromp de economie en daalde het aantal flexwerkers. Wanneer het slecht gaat met de economie verliezen werknemers met een flexibele arbeidsrelatie als eerste hun baan. De afname van flexwerk was echter minder groot dan de toename in de jaren ervoor. In tien jaar is het aandeel flexwerkers met bijna de helft toegenomen. 4

5 Van de ruim 6,3 miljoen werknemers in 2011 met een baan voor minimaal twaalf uur per week had 18 procent een flexibele arbeidsrelatie. In 2001 bedroeg het aandeel flexwerkers nog 13 procent. De toename komt vooral door het aandeel werknemers met een tijdelijk contract met uitzicht op een vast dienstverband en vaste uren. In 2011 ging het om bijna 7 procent van de werknemers, tegen 4 procent in Ook het aandeel oproepkrachten groeide tot 3 procent in Het aandeel uitzendkrachten is echter redelijk stabiel gebleven en lag zowel in 2001 als 2011 rond de 3 procent. Vooral onder jongeren is het aandeel flexwerkers sterk toegenomen. In 2001 had 35 procent van de 15- tot 25-jarige werknemers een flexibele arbeidsrelatie. In 2011 was dit opgelopen tot 52 procent. Ook in de leeftijdsgroep tussen 25 en 35 jaar nam het aandeel flexwerkers toe. Jongere werknemers zijn in 2011 vooral vaker dan voorheen aan het werk als oproepkracht. WGA-instroom vanuit flexwerkers Het aandeel van de flexwerkers op de arbeidsmarkt ligt dus rond de 18% in Het aandeel in de WGA-instroom vanuit deze groep is 55%. De kans dat een flexwerker ziek wordt en in de WGA terecht komt is zes keer zo groot als die die van een werknemer met een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Ontwikkeling van het aantal nieuwe WGA-uitkeringen (in procenten van het totaal) Vangnetter Geen vangnetter Bron: cijfers t/m 2009 rapport WIA-evaluatie en cijfers 2010 en 2011 zijn afgeleid uit kwantitatieve informatie bij UWV-jaarverslag 2010 en

6 3 GEVOLGEN VOOR WERKNEMERS De Ziektewet is op dit moment niet activerend genoeg. Die aanname ligt aan de basis van de aanpassingen, die in de Ziektewet worden doorgevoerd. Niet activerend genoeg wil zeggen dat er onvoldoende prikkels zijn om mensen daadwerkelijk weer aan het werk te krijgen. De prikkels voor werknemers die het moderne karakter aan de Ziektewet moeten geven werken aan twee kanten. Er komt een financiële prikkel door de hoogte van de uitkering te verlagen na een periode die afhankelijk is van het arbeidsverleden van de werknemer. Daarnaast komt een re-integratieprikkel door na één jaar de wijze van beoordelen van de mate van arbeidsongeschiktheid te veranderen. Niet het kunnen uitvoeren van het eigen werk is dan nog bepalend, maar het kunnen uitvoeren van algemeen aanvaard werk, waarmee nog minimaal 65% van het oude loon kan worden verdiend. Aanpassing uitkeringsstructuur: ZW loongerelateerde uitkering en daarna ZW vervolguitkering Op dit moment krijgt een zieke die aan alle eisen voldoet gedurende 104 weken een uitkering van 70% van het dagloon ( laatst verdiende loon), waarbij de uitkering maximaal 70% van het maximale dagloon is. Gedurende die 104 weken heeft de zieke een inspanningsverplichting ten aanzien van re-integratie. In de nieuwe structuur, die lijkt op die binnen de WGA en WW, krijgt de zieke eerst een loongerelateerde uitkering. Deze uitkering krijgt de zieke voor een periode waarvan de duur afhankelijk is van het arbeidsverleden, met een minimum van 3 maanden. De loongerelateerde uitkering is 70% van het dagloon. Als de periode met recht op een loongerelateerde uitkering is afgelopen volgt de vervolguitkering. Deze uitkering krijgt de zieke de rest van de 2 jaar met recht op een Ziektewetuitkering. De vervolguitkering is 70% van het minimumloon. De totale duur is maximaal 104 weken ziekengeld. Wijziging aanpassen uitkeringsstructuur met 1 jaar uitgesteld tot 2014 Het was eerst de bedoeling dat de wijzigingen voor werknemers direct in zouden gaan per 1 januari De Eerste Kamer had grote moeite met de gevolgen voor werknemers. Uiteindelijk is de meerderheid akkoord gegaan waarbij is aangegeven dat de gevolgen voor werknemers in gaan per De besluitvorming in de Eerste Kamer vond plaats op 2 oktober. De formatie heeft zich hier ook nog mee bemoeid omdat er geluiden waren uitgelekt dat er weerstand was in de Eerste Kamer om in te stemmen met deze wet. Op 1 oktober 2012 binnen de formatie gesprekken tussen Rutte en Samsom over de vorming van een nieuwe regering is er ruimte geboden om naar alternatieven te kijken. Op 1 oktober 2012 ligt er een deelakkoord dat de werknemersprikkel 1 jaar wordt uitgesteld. Letterlijk is in het deelakkoord opgenomen: De invoering van de prikkel voor werknemers uit de modernisering van de Ziektewet (verkorting duur uitkering) wordt een jaar uitgesteld. Dit levert een derving op van 38 miljoen in Binnen een jaar wordt een alternatief gevonden om de hoge instroom van werknemers zonder vast contract (flexwerkers) in de ziektewet het hoofd te bieden. Welke gevolgen deze tekst krijgt voor de wijzigingen van werknemers is nog niet bekend. De wetsaanpassing per 2014 kan alleen ongedaan gemaakt worden en vervangen worden in alternatieven indien deze langs de Tweede Kamer en Eerste Kamer gaan. De 6

7 verwachting is dat ze de nieuwe WW structuur gaan aanhouden waarbij er nog 1 jaar een loongerelateerde uitkering ad. 70% laatste loon geldt en vanaf het tweede jaar een ZW vervolguitkering van toepassing is gebaseerd op 70% van het minimumloon. Aanpassing beoordelingscriterium naar gangbare arbeid De ZW moet meer gericht zijn op activering in arbeid o.a. door het Ziektewet criterium te wijzigen. Het huidige ZW-begrip is gerelateerd aan ongeschiktheid tot het verrichten van zijn arbeid oftewel de laatst uitgevoerde eigen arbeid. Dit wordt vanaf het tweede ziektejaar vervangen door het begrip algemeen geaccepteerde arbeid zoals we deze kennen van de WIA beoordeling. Deze aanpassing zorgt ervoor dat het recht op ziekengeld wordt aangescherpt na het eerste ziektejaar. Indien de ziektewet vangnetter ziek is voor eigen arbeid maar met gangbare arbeid nog 65% van het oude loon kan verdienen, dan wordt de vangnetter hersteld gemeld. Er is op dat moment geen werkgever die de plicht heeft om door te betalen, dan kan er recht zijn op de Werkloosheidswet, indien tenminste de werknemer aan de referte eis heeft voldaan. Aanscherping re-integratie en sollicitatie verplichtingen De re-integratie- en sollicitatieverplichtingen voor ZW-gerechtigden worden aangescherpt, zodat ze lijken op de verplichtingen die opgenomen zijn in de WGA. Hiermee wordt een snellere werkhervatting van de ZW-gerechtigde beoogd. Verder wordt de maximale periode van proefplaatsing verruimd tot zes maanden. Ook mag het UWV convenanten afsluiten met werkgevers en sectoren, die gericht zijn op werkhervatting van ZW-gerechtigden. Met de uitzendsector ligt er al een convenant. De eerste resultaten daarvan zijn positief. Momenteel staat in artikel 30 van de Ziektewet alleen dat er een verplichting is om te trachten passende arbeid te verkrijgen en deze te verrichten, als betrokkene daartoe in de gelegenheid wordt gesteld. De verplichtingen van de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten gaan echter verder zoals beschreven in artikel 29 en 30 van de wet WIA. Deze verplichtingen omvatten zowel inspanningen gericht op herstel als op werkhervatting. De bedoeling is dat de zieke vangnetter bewogen wordt tot een actievere opstelling gericht op een spoedig herstel en snelle werkhervatting. Hiervoor dient hij zich maximaal in te spannen, zijn eigen verantwoordelijkheid te nemen om zijn mogelijkheden optimaal te benutten. De verplichtingen in de ZW zullen daarvoor worden aangescherpt. T.a.v. herstel dient de zieke vangnetter ook gevolg te geven aan aanwijzingen van een verzekeringsarts of een behandelend arts om een bepaalde behandeling te volgen. Dit kan bijv. betekenen dat een medewerker meewerkt aan een traject om van een verslaving af te komen of hulp accepteert van budgetbeheer (schuldsanering) etc. Deze kan hij niet tegenwerken door irreële eisen te stellen. Wat betreft werkhervatting kan het om een breed scala van activiteiten gaan. Denk bijv. aan het volgen van een sollicitatietraining of een (bij) scholingstraject, het meewerken aan een proefplaatsing, praktijkassessment of leerwerktraject, het benutten van mogelijkheden in de sfeer van hulpmiddelen en werkplekaanpassingen en dergelijke. 7

8 Na overleg met betrokkene, legt het UWV de afspraken en rechten en plichten vast in een plan van aanpak en ziet periodiek toe op de uitvoering daarvan. Dit is conform de processtappen die ook gelden bij gewone werknemers in het kader van de WVP en is uitgewerkt in de Regeling procesgang eerste en tweede ziektejaar voor vangnetters zonder werkgever. Zo nodig kan er aanleiding zijn het plan van aanpak bij te stellen. Werkt de zieke vangnetter onvoldoende mee, dan zal het UWV hier sancties aan kunnen koppelen (opschorten of stoppen van de Ziektewetuitkering). 8

9 4 GEVOLGEN VOOR WERKGEVERS IN HOOFDLIJNEN Nieuwe keuzemogelijkheden voor werkgevers Als financiële prikkel voor werkgevers voert de overheid vanaf 2014 een premiedifferentiatie binnen de Ziektewet in en komt er een doorbelasting van de WGA uitkeringen van de flexwerknemers. Hoe groter het bedrijf, hoe meer invloed de eigen instroom krijgt. Nu werkgevers zelf financieel verantwoordelijk worden voor de ZW-lasten, verwacht de overheid dat steeds meer werkgevers kiezen voor het eigenrisicodragerschap. Daarmee hebben werkgevers immers zelf meer invloed op de kosten van de ZW-uitkeringen. De overheid heeft gekozen voor het neerleggen van een financiële prikkel bij de werkgevers, omdat al 20 jaar blijkt dat financiële prikkels werken. De aanpak van het verzuim bij het vaste personeel gaat zo goed dat de WIA-instroom fors is gedaald ten opzichte van de oude WAO instroom. De overheid kiest bewust voor een situatie waarin werkgevers worden afgerekend voor het gerealiseerde verzuim en arbeidsongeschiktheid. Daarbij heeft de werkgever keuze uit een zogenaamd hybride stelsel waarin een werkgever kan kiezen tussen een gedifferentieerde premie bij het UWV of het kiezen van het eigen risicodragerschap. Dit is mogelijk voor zowel de Ziektewet als bij de WGA. Er is geen verplichte koppeling tussen deze twee. De mogelijkheid om te kiezen voor het eigen risicodragerschap in de ZW bestaat overigens al sinds Daar wordt nog betrekkelijk weinig gebruik van gemaakt (alleen door de uitzendbedrijven is het eigen risicodragerschap in de Ziektewet populair). De bedrijven die reeds eigen risicodrager voor de Ziektewet zijn krijgen een korting op de sectorpremies. Deze korting was in sommige branches zo laag, dat werkgevers niet gemotiveerd werden om zelf eigen risicodrager Ziektewet te worden. Met de komst van de premiedifferentiatie in de Ziektewet zal dit vanaf 2014 gaan veranderen. Zeker bedrijven die een opslag betalen bij de Ziektewet gedifferentieerde premie zullen gaan overwegen om eigen risicodrager Ziektewet te worden. Simpel en alleen omdat de overheid zelfs gesteld heeft dat de staartlasten van lopende uitkeringen bij het UWV achter blijven. Oftewel een bedrijf kan er zogenaamd schoon uit. De overheid heeft bewust de drempels weggehaald om eigen risicodrager te worden maar stimuleert op deze wijze juist dat bedrijven al in de nabije toekomst gaat uitstappen en gaan kiezen voor het eigen risicodragerschap Ziektewet en WGA. Dit past in het privatiseringsbeleid van de overheid waarbij de overheid steeds meer voorzieningen overbrengt naar de private verzekeraars. Verzekeraars moeten namelijk werken met het rentedekkingsstelsel (gereserveerde gelden om toekomstige schades te betalen). Het voordeel van privatiseren is dat dat er minder gefinancierd wordt via het omslagstelsel. Bepalend daarbij is wel dat de overheid de randvoorwaarden blijft bepalen waaronder de private verzekeraars of andere private partijen als Arbodiensten en reintegratiebedrijven moeten werken. Dit wordt daarom ook wel een selectieve privatisering genoemd. De overheid heeft dus nog vaak zelf het stuur in handen. De overgang van omslagstelsel en rentedekkingsstelsel is in aanvang duurder, omdat er reserves aangelegd moeten worden. Daarom worden er stap voor stap meer sociale 9

10 voorzieningen geprivatiseerd. Daarnaast worden de regels steeds strenger voordat iemand recht heeft op een uitkering. Wie is flexwerker? De wet regelt dat de kosten voor ziekte en arbeidsongeschiktheid van o.a. tijdelijke werknemers worden meer toegerekend aan de laatste middelgrote tot grote werkgever. Middelgrote en grote werkgevers gaan dan een gedifferentieerde premie betalen voor werknemers met een flexibel dienstverband, de zogenoemde flexwerkers. Flexwerkers zijn werknemers die: een fictieve dienstbetrekking hebben, zoals thuiswerkers, stagiaires of provisiewerkers; een tijdelijk dienstverband hebben en ziek uit dienst gaan; een tijdelijk dienstverband hebben en binnen 4 weken na het einde van hun dienstverband ziek worden (nawerking). Premiedifferentiatie in de Ziektewet Kleine werknemers betalen een sectorale premie en worden niet direct op hun instroom afgerekend. Middelgrote bedrijven krijgen een combinatie van twee berekeningsmethoden. Grote bedrijven betalen geheel de eigen schade. In het publieke bestel geldt: 1. sectorale premiedifferentiatie voor kleine werkgevers (minder dan tien maal de gemiddelde loonsom voor een werknemer); 2. een combinatie van sectorale en individuele premiedifferentiatie voor middelgrote werkgevers (meer dan tien en minder dan honderd maal de gemiddelde loonsom); 3. individuele premiedifferentiatie voor grote werkgevers (meer dan honderd maal de gemiddelde loonsom voor een werknemer). Hiermee wordt de methode van premiedifferentiatie in het publieke stelsel afhankelijk van de grootte van de werkgever. In het eerste wetsvoorstel lag de grens tussen een kleine naar een middelgrote werkgever bij 25 werknemers maal de gemiddelde loonsom. Bij de Tweede Kamer behandeling is besloten de grens neer te leggen op 10 werknemers. T-2 Bij de premiedifferentiatie geldt het T-2 principe. Het jaar T is het jaar waarvoor de premie wordt vastgesteld. Om het individuele risico per werkgever vast te stellen, wordt uitgegaan van de instromers in het ZW-vangnet van het jaar T-2 (ofwel twee kalenderjaren eerder). De premiedifferentiatie zal voor het eerst worden vastgesteld voor Dan wordt gekeken naar de instromers in Er gelden minimum en maximum bandbreedtes voor de premies (die nu nog niet bekend zijn). 10

11 Het is nu nog niet duidelijk hoe groot de premieverschillen gaan worden tussen het UWV en het zelf privaat verzekeren. De verwachting is dat er bij het UWV fors meer dan de werkelijke schadelast moet worden betaald, omdat ook de uitvoeringskosten van het UWV in de premiedifferentiatie worden meegenomen. Dit betekent dat werkgevers prikkels krijgen om zelf de regie te gaan nemen en vervolgens een lagere premie te gaan betalen aan het Sectorfonds. Kiezen voor eigenrisicodragerschap ZW Nu werkgevers zelf financieel verantwoordelijk worden voor de ZW-lasten, verwacht de overheid dat steeds meer werkgevers kiezen voor het eigenrisicodragerschap. Daarmee hebben werkgevers immers zelf meer invloed op de kosten van de ZW-uitkeringen. Een werkgever die besluit om eigenrisicodrager te worden, kan twee keer per jaar instappen, namelijk per 1 januari of per 1 juli. De aanvraag moet dertien weken van tevoren worden ingediend bij de Belastingdienst. Het is van belang om bij de aanvraag een contract met een arbodienst of begeleider mee te sturen. Een garantieverklaring eigenrisicodrager ZW is niet meer nodig. Als een werkgever geen eigenrisicodrager voor de ZW is, meldt hij de werknemer die ziek uit dienst gaat, aan bij het UWV. Dit gebeurt via het werkgeversportaal of het formulier Ziekteaangifte in verband met aanvraag ZW-uitkering. UWV neemt vervolgens alle reintegratieverplichtingen over. De werkgever geeft hiermee de regie uit handen. Wil hij dit voorkomen, dan is het eigenrisicodragerschap een prima optie. De werkgever neemt dan wel de wettelijke plichten voor de verzuimbegeleiding op zich, te weten: het voeren van een adequate verzuimadministratie; de claimbeoordeling ZW: vaststellen of er recht is op een uitkering; vaststellen van het dagloon van de zieke werknemer (uitkeringshoogte); vaststellen van de duur van de uitkering (vanaf 2014 afhankelijk van het arbeidsverleden); de re-integratie-begeleiding naar werk. De werkgever dient ook de beslissingen over de Ziektewet voor te bereiden. Soms moet hij deze bekendmaken ten behoeve van een beschikking, die door het UWV wordt afgegeven. In hoofdstuk 6 gaan we uitgebreid in op het Eigenrisicodragerschap voor de Ziektewet. Het lastige is dat de uitkeringsvoorwaarden wettelijk bepaald blijven. Zo beslist het UWV over de toekenning van ziekengeld, na een advies van de eigenrisicodrager ZW over de toekenning. 11

12 Werkgever betaalt rekening indien ZW vangnetter de WGA instroomt Tot en met 2013 vallen de flex-werknemers die vanuit de Ziektewet in de WGA komen niet binnen het WGA-eigenrisicodragerschap of binnen de WGA gedifferentieerde premie. Hiertoe is in 2006 bewust gekozen nadat in de tijd van PEMBA de werkgevers wel verantwoordelijk waren voor WAO instroom van tijdelijke contracten of mensen die al in de proeftijd werden ontslagen, dit leverde zoveel discussie op dat de overheid ervoor koos om de flexwerker voor de Ziektewet en de WGA lasten weer helemaal sectoraal te financieren. Nu er zoveel vangnetters in de WIA komen wil de overheid dat de grote en middelgrote werkgevers ook voor deze groep financieel verantwoordelijk worden. In 2014 geldt er voor alle grote en middelgrote werkgevers de WGA flexpremie. Deze is gekoppeld aan ZW-vangnetters die vanuit het eigen bedrijf in de regeling WGA zijn gekomen. Omdat het UWV bij de premievaststelling altijd terugkijkt naar de verstrekte WGA-uitkeringen van twee kalenderjaren ervoor, is het nu al van belang om deze ziekuit-dienstmeldingen goed te volgen en waar mogelijk om WGA-instroom te voorkomen. Het vervelende is dat iemand die in 2010 ziek uit dienst is gegaan en in 2012 in de WGA is gekomen, in 2014 voor de werkgever gevolgen krijgt. Vrijwel geen enkele werkgever heeft bijgehouden wie in 2010 ziek uit dienst is gegaan. Ons advies is dit alsnog te gaan inventariseren. De WGA flex premie betalen alle middelgrote en grote bedrijven. Dus ook de bedrijven die reeds eigen risicodrager voor de regeling WGA zijn. Dit is namelijk een overgangssituatie tussen 2014 en Voor bedrijven die nu al WGA-eigenrisicodrager zijn voor het vaste personeel, geldt dat de WGA-flexcontracten pas per 2016 worden toegevoegd aan het eigenrisicodragerschap. Dan geldt een samenvoeging van de premiestelling van WGA-flex met WGA-vast. Op deze manier hebben alle partijen (UWV, verzekeraars, adviseur en dergelijke) de tijd om op een goede manier op de markt te komen. Zo worden grote verliezen, zoals nu met de WGA, hopelijk voorkomen. Ook het UWV kan zich beter voorbereiden, zodat zij de premies voor de flexgroepen op een stabiel niveau kan vaststellen. Geen inlooprisico bij het WGA eigen risicodragerschap voor kleine werkgevers Bij de WGA wordt de keuze tussen publieke verzekering en eigen risico dragen vaak beïnvloed door de lopende WGA-gevallen. Een werkgever die eigenrisicodrager wordt, moet deze immers zelf betalen. Vanaf 2014 gaat dit voor kleine werkgevers veranderen. Zij hoeven deze lopende gevallen niet zelf af te financieren bij uittreden uit het publieke stelsel. Voor kleine werkgevers kan dit namelijk een te grote drempel tot uittreden zijn. De lopende gevallen blijven als zogeheten staartlasten achter bij het UWV. Deze worden gefinancierd uit een premie, die betaald wordt door publiek én privaat verzekerde kleine en middelgrote werkgevers. Hoewel deze maatregel niet voor middelgrote werkgevers van toepassing is, moeten zij als eigen risicodrager WGA wel meebetalen aan de staartlasten van kleine bedrijven. De private verzekeraars zijn het hier uberhaupt niet meer eens dat ook de privaat verzekerde bedrijven weer verplicht aan deze premie moeten gaan meebetalen. Hier is nog veel kritiek op. In de exacte uitwerking van de maatregel van bestuur zal blijken in hoeverre de private verzekeraars er in slagen om een zo goed mogelijke positie voor de bestaande eigen risicodragers WGA er uit te halen. 12

13 Houd de ziek uit diensttreders administratie bij Met deze nieuwe wet betaalt elke middelgrote en grote werkgever de eigen schade. Werkgevers krijgen dus een nog groter belang bij schadebeheersing, wat begint bij een zorgvuldige administratie. Zij zullen nog beter de ZW- en WIA-administratie moeten bijhouden, ook van ziek-uit-dienstreders. Dat begint nu al, omdat voor de premiedifferentiatie in de ZW in 2014 wordt gekeken naar de zieken in De premiedifferentiatie in 2014 en 2015, die voor elke grote werkgever van toepassing is bij de WGA-instroom van flexwerkers, kijkt zelfs nog langer terug. Dit gaat voor 2014 dan om WGA- uitkeringen uit Let op dat deze mensen al ziek zijn geworden in Begin alvast met het terughalen van alle ziek-uit-dienst meldingen die sinds 2010 zijn gedaan. Anders kunt u niet controleren of de vanaf 2014 opgelegde premiedifferentiatie wel correct is. Het blijft van belang om de beschikking van de Belastingdienst goed te controleren. Maar minstens zo belangrijk: kijk kritisch naar de houding in de organisatie ten opzichte van verzuim. Geldt het principe ziek is ziek of kijkt de organisatie vooral naar wat een medewerker nog wél kan doen? Een register casemanager kan hierin een belangrijke rol spelen. Elke werkgever staat voor de beslissing of hij in het publieke bestel blijft, ernaar terugkeert of juist eigenrisicodrager wordt. Dit is een belangrijke beslissing, die een goede afweging vereist. 13

14 5 FINANCIERING VAN DE ZIEKTEWET EN WGA Verschil in omslagstelsel of rentedekkingstelsel Voor een goed beeld is het belangrijk om het onderscheid te kennen in de wijze waarop de sociale verzekeringen zijn gefinancierd (omslagstelsel) en de wijze waarop de particuliere verzekeraars aanvullende verzekeringen kunnen financieren (rentedekkingsstelsel). De financiering van de sociale verzekeringen is gebaseerd op een omslagstelsel. Een omslagstelsel houdt in dat de uitkeringen die in een periode worden gedaan in diezelfde periode worden opgebracht door de premiebetalers. Premies worden betaald door degenen die onder de verzekering vallen. Er wordt dus bij het omslagstelsel geen geld gereserveerd. Bij het rentedekkingsstelsel moet de private verzekeraar wel de te ontvangen risicopremie reserveren om toekomstige uitkeringen veilig te stellen. De premie wordt als het ware gespaard voor een uitkering die op enig moment in de toekomst kan plaatsvinden. Het verschil tussen het omslagstelsel en het rentedekkingsstelsel komt duidelijk naar voren bij de vergelijking tussen de AOW en een aanvullende pensioenvoorziening. Alle werkenden betalen op dit moment premie voor de volksverzekering AOW (Algemene ouderdomswet) zonder dat ze weten of ze na hun 65e-jaar nog wel recht hebben op een AOW-uitkering. Immers, de te betalen AOW-premie wordt via het omslagstelsel direct gebruikt om de uitkering van de bestaande AOW-ers te kunnen betalen. De premie die wordt betaald voor een aanvullende pensioenvoorziening via een particuliere verzekeringsmaatschappij wordt wel gespaard en komt dus te zijner tijd bij in leven zijn op 65-jaar ook altijd tot uitkering. Bij de afweging tussen blijven bij het UWV of kiezen voor het eigen risicodragerschap speelt het verschil in financieringssystematiek tussen UWV en verzekeraars een grote rol. Er is in het publieke systeem immers sprake van een omslagsysteem: de lopende uitkeringen worden betaald uit de lopende premies. Dit blijft het uitgangspunt. Verzekeraars werken met rentedekking en dan zijn toekomstige lasten ook al gefinancierd. Dit kan voor de korte termijn de verzekering duurder maken. Uitloop en staartlasten ZW risico Gegeven de verwachte tendens van in toenemende mate private verzekering van het ZW-risico en omdat de bedrijven die al zijn uitgetreden de staartlasten hebben kunnen achterlaten, is er voor gekozen om bij de ZW ook voor nieuwe uittreders de staartlasten via een publieke premie af te financieren. Deze publieke premie zal over alle werkgevers (publiek en privaat verzekerden) worden geheven. Bij Algemene maatregel van bestuur zal worden bepaald uit welk fonds de staartlasten worden gefinancierd. Inloop- en uitlooprisico voor de WGA Een werkgever is publiek verzekerd en wordt eigen risicodrager. De werkgever moet direct de lasten van alle lopende gevallen voor zijn rekening nemen. Dat is ook nu al het geval en is inherent aan de financieringssystematiek (rentedekking) bij private verzekeringen. In de nieuwe situatie komt er een uitzondering op deze hoofdregel voor 14

15 kleine werkgevers. Zij hoeven de staartlasten niet zelf af te financieren bij uittreden uit het publieke stelsel. Alleen de situatie omtrent de zogenaamde financiering van de het inlooprisico voor kleine bedrijven verandert dus indien ze eigen risicodrager WGA worden. Dit gaat in vanaf Overigens is het goed om op te merken dat de zogenaamde uitloopsituaties niet veranderen. Voor de beeldvorming: Een werkgever is eigen risicodrager en verandert van verzekeraar. De oude verzekeraar blijft verantwoordelijk voor alle gevallen die tijdens de looptijd van zijn verzekering zijn ontstaan. Een werkgever is eigen risicodrager en keert terug naar het UWV. De werkgever blijft verantwoordelijk voor de affinanciering van de lopende uitkeringen die ontstaan zijn tijdens de periode van eigenrisicodragen (de zgn. de staartlasten of het uitlooprisico). Deze lasten zijn gedekt op de verzekering. Stappen in de wijzigingen van het financieringsstelsel van ZW en WGA De werkgeversprikkels voor WGA-flex en ZW worden in twee stappen geïntroduceerd. Per 2014 wordt in de bestaande hybride en publieke verzekeringsstelsels voor ZW en WGAflex individuele premiedifferentiatie geïntroduceerd voor grote werkgevers. Voor de WGA-flex geldt een overgangsmodel. Vanaf 2016 is de structurele situatie bereikt. Dan geldt er 1 hybride systeem van keuze tussen blijven bij het UWV of kiezen voor het eigen risicodragerschap in de WGA. Dan geldt deze keuze voor zowel de vaste werknemers als de flexwerknemers. Over de periode 2014 en 2015 zijn middelgrote werkgevers al wel reeds verantwoordelijk voor de instroom van de flexwerknemers in de regeling WGA. Er is echter geen keuze om voor hen in 2014 en 2015 eigen risicodrager WGA te zijn. Anders gezegd. Een middelgrote organisatie is voor het jaar 2014 en 2015 wel verplicht om te betalen aan de gedifferentieerde WGA flex premie oftewel een individuele toerekening voor grote werkgevers (> 100 man) en tussen de man geldt een deels sectorale premie en deels individuele toerekening. Let op dat deze risico s nu al niet meer te beïnvloeden zijn. Voor het jaar 2014 is dit iemand die in het jaar 2012 in de regeling WGA is gekomen. Dat betekent dat deze persoon reeds ziek is geworden in 2010! Houdt er dus rekening mee dat het voor elk middelgroot en groot bedrijf van belang is om te gaan onderzoeken wat er nog bekend is over de personen die ziek uit dienst zijn gegaan. En houdt in ieder geval vanaf vandaag alle meldingen goed bij. Hiervoor is op de ziek uit dienst tool beschikbaar. In de tabel is de vormgeving van de financiering van de ZW en WGA per 2014 schematisch weergeven. 15

16 Vormgeving van het financieringsstelsel per 2014 Groot Middelgroot Klein ZW-flex WGA-flex WGA-vast Hybride Individuele premiedifferentiati e Hybride Premie deels individueel, deels sectoraal bepaald Hybride Sectoraal bepaalde premie Publiek Individuele premiedifferentiati e Publiek Premie deels individueel, deels sectoraal bepaald Publiek Sectoraal bepaalde premie Hybride Individuele premiedifferentiati e Hybride Premie deels individueel, deels sectoraal bepaald Hybride Sectoraal bepaalde In onderstaande tabel komt dit goed terug. Het percentage individuele toerekening is tot 10 * gemiddelde loonsom nog nul procent. Vanaf 100 maal gemiddelde loonsom geldt een 100% toerekening naar individuele premie. Bij 50 * gemiddelde loonsom komt een bedrijf uit op ca. 43% individuele toerekening binnen de premie. Bij 90 * gemiddelde loonsom zien we ook een 90% individueel bepaalde premie. 16

17 Let op dat deze situatie betekent dat een organisatie voor het jaar 2014 en 2015 geen keuze heeft maar wel verplicht moet meebetalen aan de gedifferentieerde WGA flex premie. Voor het jaar 2014 is dit iemand die in het jaar 2012 in de regeling WGA is gekomen. Dat betekent dat deze persoon reeds ziek is geworden in 2010! Houdt er dus rekening mee dat het voor elk middelgroot en groot bedrijf van belang is om te gaan onderzoeken wat er nog bekend is over de personen die ziek uit dienst zijn gegaan. En voor elke werkgever geldt om vanaf nu ziek uit dienst meldingen goed bij te gaan houden. Anders is later controle niet of nauwelijks mogelijk. In 2016 wordt de tweede stap gezet met het samenvoegen van de premiestelling van WGA-flex met WGA-vast. Hiermee ontstaat een gecombineerd hybride WGA-stelsel. Werkgevers kunnen kiezen voor publieke verzekering met premiedifferentiatie of uit de publieke WGA-verzekering te treden en eigenrisicodrager te worden voor hun totale WGA-lasten met de mogelijkheid zich privaat verzekeren. In de tabel is de vormgeving van de financiering van de ZW en WGA per 2016 schematisch weergeven. Vormgeving van het financieringsstelsel per 2016 Groot Middelgroot Klein ZW-flex Hybride Individuele premiedifferentiatie Hybride Premie deels individueel, deels sectoraal bepaald Hybride Sectoraal bepaalde premie WGA-totaal Hybride Individuele premiedifferentiatie Hybride Premie deels individueel, deels sectoraal bepaald Hybride Sectoraal bepaalde premie De financiering van de ZW en de WGA-uitkeringen voor flexibele werknemers komt uit de Werkhervattingskas. Het onderscheid tussen werknemers met een dienstbetrekking voor onbepaalde tijd en werknemers met een flexibele dienstbetrekking komt zo te vervallen. Eén kas voor alle uitkering is wel zo prettig in het kader van de stroomlijning van de wetgeving. Werkgevers kunnen meer grip op de financieringsstromen krijgen en dat is altijd een goed uitgangspunt. Grote werkgevers gaan beloond worden voor hun inspanningen. Voor kleine bedrijven worden de drempels lager omdat de staartlasten niet als een molensteen om de nek blijven hangen. Drie onderdelen van de Werkhervattingskas (Whk) Tot en met 2013 betalen werkgevers alleen een gedifferentieerde premie WGA voor werknemers met een vast dienstverband (WGA-vast). Vanaf 2014 bestaat de gedifferentieerde premie Whk uit drie onderdelen: 17

18 Gedifferentieerde premie WGA-vast Gedifferentieerde premie WGA-flex Gedifferentieerde premie ZW-flex Indeling in categorieën In de nieuwe berekening van de gedifferentieerde premies WGA-vast, WGA-flex en ZWflex worden werkgevers in drie categorieën ingedeeld. Binnen iedere categorie komen de premies op een andere manier tot stand: kleine werkgevers (met een loonsom die gelijk of minder is dan 10 keer het gemiddelde premieplichtige loon per werknemer): premie op sectorniveau. middelgrote werkgevers (met een loonsom van meer dan 10 en gelijk of minder dan 100 keer het gemiddelde premieplichtige loon per werknemer): gewogen gemiddelde van sectorpremie en individuele premie. grote werkgevers (meer dan 100 keer het gemiddelde premieplichtige loon per werknemer): premie op individueel niveau. (zie tabel op pagina 17 van de procentuele verhoudingen van de individueel bepaalde premie). Vaststellen van de gedifferentieerde premie Whk Ieder jaar worden de premies door UWV berekend en door de Belastingdienst vastgesteld. Voor het berekenen van de gedifferentieerde premie Whk kijkt het UWV naar gegevens van de twee jaar ervoor. De Belastingdienst informeert werkgevers in het najaar over de gedifferentieerde premie Whk. Omdat deze premie vanaf dit jaar uit meerdere onderdelen bestaat, kunnen werkgevers tegen ieder onderdeel van de premie bezwaar maken bij de Belastingdienst. Premie 2014 UWV berekent de gedifferentieerde premie Whk 2014 op basis van gegevens over Het gaat om Ziektewet- en WIA-uitkeringen die in dat jaar zijn toegekend. Werkgevers kregen en krijgen voor werknemers met een vast dienstverband altijd een kopie van de toekenningsbeslissing. Die beslissingen hebben zij voor flexwerkers de afgelopen jaren niet gekregen. In 2013 gaat het UWV daarom werkgevers informeren over de toekenningsbeslissingen uit 2012 en Daarna kunnen zij alsnog bezwaar maken tegen die beslissingen. 18

19 6 ROLVERDELING TUSSEN WERKGEVER EN UWV BIJ ZIEKTEWET ERD Het eigen risicodragerschap Ziektewet is feitelijk een semi eigen risicodragerschap, want het UWV blijft eindverantwoordelijk. Een werkgever is voor een officiële beschikking nog altijd gehouden om dit bij het UWV neer te leggen. Als een werkgever om moverende redenen (tijdelijk) de Ziektewetuitkering niet betaalt vanwege het feit dat werknemer zich onvoldoende aan de verplichtingen houdt, dan moet het UWV daar officieel een beschikking voor afgeven. En taken als besluiten over boetes, besluiten op bezwaar en beroep en terug- en invordering blijven ook bij het UWV liggen. Ook werknemers die vallen onder een werkgever die eigen risicodrager is, kunnen bij UWV bezwaar of beroep aantekenen over besluiten en beslissingen in het kader van de Ziektewet. Een werkgever heeft hierover een informatieplicht naar de werknemer. Het is derhalve van belang om goed de rolverdeling tussen werkgever en UWV te kennen. Verder geldt het eigen risicodragerschap ook niet voor alle groepen werknemers. Ook dat kan in de praktijk lastig zijn dat een werkgever wel de Ziektewet gaat uitvoeren en betalen, terwijl er recht is op ziekengeld van het UVW. Let op dat bijv. medewerkers die ziek zijn ten gevolge van een orgaandonatie of ziekte als gevolg van zwangerschap altijd door het UWV gefinancierd worden. Dit geldt ook voor medewerkers die vallen onder de no-riskpolis (zie hoofdstuk 2). Werkgever doet wel zelf de begeleiding. Het eigen risicodragerschap heeft betrekking op: werknemers zonder gewoon arbeidscontract, zoals thuiswerkers of stagiairs die een beloning krijgen; ex-werknemers die bij werkgever verzekerd waren en na einde van hun arbeidscontract binnen 28 dagen ziek werden; werknemers met een (tijdelijk) arbeidscontract, van wie het contract eindigt tijdens hun ziekte; uitzendkrachten die een arbeidscontract hebben met uitzendbeding. Onderstaande tekst in dit hoofdstuk komt uit de handleiding ZW eigen risicodragerschap die door het UWV is opgesteld. Rol werkgever De eigenrisicodrager Ziektewet betaalt zelf de uitkering voor (ex-)werknemers die bij ziekte nog recht hebben op een Ziektewet-uitkering. Dus zelfs als de werknemer uit dienst is gegaan, moet de werkgever blijven zorgen voor de verzuimbegeleiding en de re-integratie. De werkgever gaat dus de Ziektewet uitvoeren in plaats van het UWV. Het eigenrisicodragerschap heeft zowel voordelen als nadelen voor een werkgever. Voordelen van het eigen risicodragerschap ZW De werkgever betaalt een lagere verplichte verzekeringspremie voor het Sectorfonds, omdat het Ziektewet-deel vervalt. Als eigenrisicodrager betaalt u alleen nog premie aan UWV voor: werknemers met een ziekte of handicap die weer gaan werken (no-riskpolis); werknemers die vallen onder de Compensatieregeling oudere werknemers (artikel 29D Ziektewet); 19

20 werknemers die ziek zijn door zwangerschap, bevalling of orgaandonatie. De werkgever zorgt zelf voor de verzuimbegeleiding en de re-integratie van zieke werknemers waarmee er grip is op de schadelast. Samen met arbodeskundigen maakt de werkgever duidelijke regels en afspraken over het ziekteverzuimbeleid. Nadelen van het eigen risicodragerschap ZW De werkgever draagt zelf de lasten van de Ziektewet-uitkering. Als een werknemer overlijdt, betaalt de werkgever ook de overlijdensuitkering aan de nabestaanden (is 1 maand). Er zijn kosten voor de arbotaken, voor het inrichten van een gescheiden verzuimadministratie en de administratie-organisatie. Werkgever moet veel kennis hebben van de wettelijke aspecten van de Ziektewet. Werkgever is verplicht om zelf regels en afspraken te maken voor de controle van het ziekteverzuim. UWV kan besluiten om de taken over te nemen indien het UWV van mening is dat werkgever de verzuimbegeleidingstaken niet goed uitvoert. De kosten die UWV dan maakt, komen voor rekening van de werkgever. Werkgever houdt derhalve wel het risico. het zogenaamde uitlooprisico van de Ziektewet blijft bij de eigenrisicodrager, ook indien de werkgever weer wil stoppen met de het eigen risicodragerschap. Werkgever houdt de verplichting om de Ziektewet uit te voeren van de werknemers die zich hebben ziek gemeld vóór de dag waarop werkgever als eigenrisicodrager is gestopt. Voorwaarden eigen risicodrager Ziektewet Als een werkgever eigenrisicodrager voor de Ziektewet wilt worden, moet hij aan vanaf 2013 aan twee voorwaarden voldoen: 1. Voor de verzuimbegeleiding van zieke (ex-)werknemers die onder het eigen risico vallen, moet de werkgever hulp krijgen van een deskundige persoon of dienst die gecertificeerd is op grond van de Arbeidsomstandighedenwet De afspraken die werkgever over de verzuimbegeleiding heeft gemaakt, moeten schriftelijk vastgelegd worden. Een werkgever moet dit schriftelijk verslag ook meesturen bij de aanvraag voor het eigen risicodragerschap. 2. De werkgever mag in de drie jaar vóór de begindatum geen eigenrisicodrager voor de Ziektewet zijn geweest. Tot 2013 gold nog de aanvullende voorwaarde dat er een garantieverklaring nodig was van een erkende kredietinstelling of een erkende verzekeraar. Met de komst van de Wet beperking ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid vangnetters is deze garantieverklaring niet meer nodig. Verantwoordelijkheden werkgever Het eigen risicodragerschap begint te lopen vanaf 1 januari of 1 juli van enig kalenderjaar. De werkgever voert vanaf die eerste dag de Ziektewet zelf uit voor alle ziekmeldingen met een eerste ziektedag op en na de datum waarop de werkgever eigenrisicodrager is geworden. Ziekmeldingen met een eerste ziektedag die ligt vóór de 20

21 datum waarop werkgever eigenrisicodrager is geworden, vallen niet onder de verantwoordelijkheid van eigenrisicodrager. Het zogenaamde inlooprisico is dus niet voor rekening van de werkgever die gekozen heeft om eigen risicodrager te worden. Het UWV blijft die uitvoering zelf nog doen. Ziek- en hersteldmeldingen Als eigenrisicodrager doet de werkgever, voor de zieke werknemers die onder het eigen risico vallen, de ziek- en hersteldmeldingen aan UWV. Voor deze meldingen gelden dezelfde termijnen als wanneer de werkgever geen eigenrisicodrager zou zijn. Normaliter is dit zes weken. Echter een melding t.g.v. ziekte als gevolg van zwangerschap dient binnen 4 werkdagen gemeld te worden. Beoordelingen Voor zieke werknemers die onder het eigen risico vallen, beoordeelt de werkgever: of zij recht hebben op een uitkering; hoe hoog de uitkering is; hoelang de uitkering duurt. Beschikkingen Een eigen risicodrager bereidt beslissingen voor over de Ziektewet. Soms moet deze beslissing bekend worden gemaakt in de vorm van een beschikking. Een beschikking is een schriftelijke beslissing over de Ziektewet-uitkering. Alleen het UWV mag deze officiële beschikking afgeven. Er zijn twee gevallen waarin de eigen risicodrager geen beschikking nodig heeft: 1. bij toekenning van een Ziektewet-uitkering; 2. indien de Ziektewet-uitkering stopt omdat de werknemer spontaan hersteld is. In alle andere gevallen, én wanneer de (ex-)werknemer daar zelf om vraagt, is er wél een beschikking nodig. UWV moet een beschikking afgeven in onder andere de volgende situaties: als de (ex-)werknemer zelf vraagt om een beschikking; als een eigen risicodrager de Ziektewet-uitkering van een werknemer stopzet, bijvoorbeeld vanwege het onvoldoende meewerken aan re-integratie, maar de werknemer is niet spontaan hersteld; als de werknemer geen recht heeft op een Ziektewetuitkering; als de werknemer door een arts hersteld verklaard is maar hij dat er zelf niet mee eens is dus zich ook niet zelf spontaan beter meldt; als de werkgever een overlijdensuitkering moet betalen, geeft het UWV daarvoor de beschikking af; als werkgever de Ziektewetuitkering schorst (bij een opschorting kan er later alsnog met terugwerkende kracht worden uitbetaald); als werkgever Ziektewet uitkering tijdelijk niet uitkeert (tijdelijke loonstop) als werkgever een Ziektewetuitkering toekent, nadat werkgever deze eerder had afgewezen; 21

22 als werkgever de Ziektewet-uitkering verrekent met een voorschot op de uitkering; als werkgever de Ziektewet-uitkering geheel of gedeeltelijk weigert te betalen; als werkgever de Ziektewet-uitkering verhoogt of verlaagt (en die verhoging of verlaging staat niet in de CAO). UWV geeft pas een beschikking af wanneer de eigenrisicodrager aan UWV een voorstel voor een beschikking heeft gedaan. Dit voorstel moet werkgever direct doen op het moment dat duidelijk is dat deze beschikking nodig is. Een beschikking voorstellen aan UWV Een werkgever kan als volgt een voorstel voor een beschikking voorstellen aan het UWV: 1. Een werkgever kan gebruikmaken van het formulier Verzoek om een beslissing over de Ziektewet-uitkering. Dit formulier is opgenomen in bijlage en is te downloaden vanaf de website van het UWV ( _) 2. Het is ook mogelijk dat de werkgever dit voorstel via de post toestuurt naar het UWV. Dit kan naar UWV, Eenheid ERD-ZW, Postbus 7319, 4800 GH Breda 3. Het voorstel kan ook via de worden verzonden naar INFO.ERZW@UWV.NL. een hersteldmelding van de arts kan niet via de , die moet nog dezelfde dag worden gepost. Dit zal veelal de arbodienst / bedrijfsarts zelf doen en toesturen naar het UWV. Beslissing op voorstel van beschikking door UWV Het UWV dient de werkgever binnen twee weken na ontvangst van een schriftelijk verzoek te informeren over de beslissing. Als UWV akkoord gaat met het door de werkgever gedane voorstel, stuurt UWV de beschikking binnen drie werkdagen. Wanneer UWV denkt dat het maken van de beschikking langer zal duren, ontvangt de werkgever hierover bericht. Als UWV het UWV van mening is dat het voorstel voor de beschikking onvoldoende is, krijgt de werkgever een tweede mogelijkheid om een voorstel te doen. Indien de werkgever dit niet doet of het blijkt dat het tweede voorstel ook onvoldoende is, dan gat het UWV zelf deze taak overnemen. Dit is erg nadelig voor de werkgever, omdat de kosten van het UWV dan wel in rekening gebracht worden bij de werkgever zelf dus de eigenrisicodrager. Het bijhouden van een aparte verzuimadministratie De eigenrisicodrager is verplicht het verzuim te registreren in een aparte verzuimadministratie. De volgende gegevens moeten worden vastgelegd: het burgerservicenummer; de naam van verzekerde; de periode van ziekte, inclusief een overzicht van eerdere ziekteperiodes; de reden waarom de verzekerde onder het eigen risico valt; 22