Herdenking 65 jaar Slag om de Schelde/Bevrijding Zeeland

Transcriptie

1 bericht op brief van: uw kenmerk: Aan de voorzitter van Provinciale Staten van Zeeland p/a Statengriffier ons kenmerk: afdeling: Welzijn bijlage(n): 2 behandeld door: Aspert, J.A.J.A. van doorkiesnummer: (0118) onderwerp: Herdenking 65 jaar Slag om de Schelde/Bevrijding Zeeland verzonden: Middelburg, 30 juni 2009 Geachte mevrouw De voorzitter, In het najaar 1944 is met de Slag om de Schelde onder leiding van het 1 e Canadese leger een groot deel van Zeeland (met uitzondering van Schouwen-Duiveland) bevrijd. Deze Slag was belangrijk omdat daardoor de haven van Antwerpen bereikbaar werd en kon gaan dienen als aanvoerhaven voor het front voor de opmars van de geallieerde troepen richting Duitsland. Tijdens deze Slag zijn vele slachtoffers gevallen. Alleen al militairen zijn toen gesneuveld. Het belang van deze Slag is (inter)nationaal onvoldoende bekend, wat voor uw staten aanleiding was op 16 februari 2007 statenbreed de motie Oorlogsverleden vast te stellen. Als bijlage 1 bij deze brief treft u deze motie aan. In het eind oktober 2009 te openen nieuwe Bevrijdingsmuseum Zeeland zal de Slag om de Schelde prominent toegelicht worden. Elk jaar vindt in het najaar een programma ter herdenking van de bevrijding van Zeeland plaats. De Stichting Steun Bevrijders Walcheren organiseert en coördineert elk jaar dit programma en ontvangt daarvoor van de Walcherse gemeenten en de provincie Zeeland kleine subsidies (jaarlijks is de provinciale subsidie 2.500). In 2009 is er echter sprake van een bijzonder programma. De recente herdenking van 65 jaar D-day in Normandië toonde aan dat er nog steeds veel belangstelling voor WO II is. Het is in jaar geleden dat Zeeland grotendeels bevrijd is en naar verwachting zal dit ook de laatste keer zijn dat deze herdenking in aanwezigheid van de oorlogsveteranen zal kunnen plaatsvinden (de nog levende veteranen zijn van zeer hoge leeftijd). Gezien dit speciale karakter is in samenwerking met een aantal organisaties en gemeenten een bijzonder programma van herdenkingen, ontvangsten uitgewerkt. In 2009 zal een aanzienlijk groter en internationaal samengesteld gezelschap van Canadese, Britse, Noorse oorlogsveteranen naar Zeeland komen. Omdat het nieuwe Bevrijdingsmuseum Zeeland meer dan een museum is en ook dient te worden gezien als een levend monument, een eerbetoon aan alle gesneuvelde soldaten en burgers in WO II in Zeeland, de bevrijders van Zeeland en de vele oorlogsvrijwilligers, is besloten de opening van dit museum op te nemen in het officiële programma van de herdenking van 65 jaar Slag om de Schelde/Bevrijding Zeeland. Dit programma loopt vanaf 29 oktober tot en met 7 november 2009 (als bijlage 2 treft u dit programma aan). Overigens vindt er in de periode september 2009 tot en met juni 2010 een groot aantal activiteiten plaats zoals o.a. in mei en juni 2010 uitvoerig wordt stilgestaan bij het bombardement van Middelburg via de grootschalige manifestatie Het vergeten bombardement. Deze activiteiten worden grotendeels zonder subsidie georganiseerd dan wel uit reguliere begrotingsposten mede mogelijk gemaakt. Het meest actuele overzicht van alle activiteiten is bij elkaar gebracht op de speciale website V3.5

2 Zoals gebruikelijk wordt het merendeel van dit programma georganiseerd en uitgevoerd door de Stichting Steun Bevrijders. Deze stichting coördineert de ontvangst, zorgt voor onderdak en het transport en enkele keren voor het eten van de gasten uit voornamelijk Canada, Engeland en Schotland. De Stichting verwacht dat er dit najaar ca. 100 personen uit Canada, ca. 100 personen uit Engeland en Schotland en nog enkele tientallen andere veteranen en gasten uit andere landen naar Zeeland zullen komen om aanwezig te zijn bij de herdenking van de 65 e verjaardag van de Slag om de Schelde/Bevrijding van Zeeland. In deze groepen zijn ook de veteranen, die tijdens WO II in o.a. Zeeland gevochten hebben, ruim vertegenwoordigd. De Stichting heeft aan ons college in de door hen te maken kosten een bijdrage van ,-- gevraagd. De Stichting heeft ook subsidies ad. in totaal ,-- aangevraagd bij de Walcherse gemeenten en de drie gemeenten hebben deze aanvragen intussen gehonoreerd. Ons college wil dit verzoek ook integraal honoreren maar ziet daartoe geen mogelijkheden. Op de provinciale begroting staat namelijk voor deze stichting een jaarlijkse subsidie van 2.500,-- gereserveerd. Het bestuur van deze Stichting heeft ons college daarnaast in overweging gegeven ook een eenmalige bijdrage van 5.000,-- beschikbaar te stellen in de reiskosten van de minder draagkrachtige oorlogsveteranen uit Canada zodat voor hen de financiële drempel om naar Zeeland te komen lager kan worden gemaakt. Het bestuur van deze Stichting heeft nauwe contacten met The Black Watch Association of Canada, branches Canada in MONTRÉAL, die de Calgary Highlanders, Regiment Maisoneuve (dit regiment speelde een belangrijke rol bij de bevrijding van Zeeland) vertegenwoordigen. Ook dit verzoek wil ons college honoreren, waarbij wij deze eenmalige bijdrage rechtstreeks of via de Stichting Steun Bevrijders willen overmaken. De eerdergenoemde Association zorgt er dan voor dat deze bijdrage op een zorgvuldige wijze besteed wordt aan het beoogde doel. Bij de organisatie van twee onderdelen van dit programma is ook de provincie Zeeland nadrukkelijk betrokken: a. Op donderdagavond 29 oktober 2009 vindt in het statencomplex door de Commissaris van de Koningin in Zeeland de ontvangst van de eregasten van het herdenkingsprogramma 2009 i.c. de oorlogsveteranen uit o.a. Canada, Engeland, Noorwegen plaats. Op deze avond wordt aan deze veteranen de speciale herdenkingsmedaille uitgereikt. De kosten van deze avond worden binnen de reguliere budgetten gedekt. b. Op vrijdag 30 oktober 2009 vindt in Nieuwdorp de officiële herdenking van 65 jaar Slag om de Schelde/Bevrijding Zeeland plaats (Nieuwdorp is op 30 oktober 1944 bevrijd). Centraal in dit programma staat de opening van het nieuwe Bevrijdingsmuseum Zeeland in Nieuwdorp. Voor deze opening wordt een groot aantal gasten uitgenodigd w.o. alle ambassadeurs van de landen die Zeeland bevrijd hebben, de burgemeesters van alle Zeeuwse gemeenten, de leden van uw staten, de eerdergenoemde oorlogsveteranen, veteranen van het Zeeland-bataljon en een groot aantal andere genodigden van collega (oorlogs)musea, provinciale en gemeentelijke bestuurders, op het terrein van het erfgoed van WO II actieve organisaties enz. In totaal worden ongeveer 700 tot 800 genodigden verwacht bij deze opening. Gezien de beperkingen van het museum is het niet mogelijk alle genodigden ter plekke te ontvangen en wordt voor de ontvangst van een groot aantal genodigden uitgeweken naar het terrein van Boot en Buteijn, ca. 250 meter verwijderd van het museum. Voorafgaand aan het openingsprogramma in Nieuwdorp vertrekt een stoet met ca. 100 oude legervoertuigen vanuit Bergen op Zoom richting Zeeland, die bijna alle daartussen gelegen dorpen en steden aandoet. Deze stoet wordt georganiseerd door de Stichting Vrienden van het Museum. De organisatiekosten van het programma op 30 oktober worden in totaal op ,-- geraamd. Ons college gaat er daarbij vanuit dat zowel het nieuwe Bevrijdingsmuseum Zeeland als de gemeente Borsele ook bijdragen in deze kosten en wil daarnaast de burgemeesters van de Zeeuwse gemeenten verzoeken hun gemeenten ook een symbolisch bedrag van 1.000,-- bij te laten dragen. Wij verwachten daarmee een bedrag van in totaal ,-- binnen te halen waarna er nog een bedrag van dient te worden gedekt. Ons college meent dat Zeeland op een memorabele wijze stil moet staan bij de herdenking van 65 jaar Slag om de Schelde/Bevrijding Zeeland en daarbij de nog levende en naar Zeeland komende oorlogsveteranen op een gastvrije wijze dient te ontvangen. Binnen de voor ons college beschikbaar zijnde budgetten in de begroting 2009 is echter onvoldoende ruimte om alle daarmee gemoeide kosten te kunnen dekken vandaar dat wij een voorstel aan Provinciale Staten willen voorleggen om ermee in te stemmen dat een bedrag van in totaal , -- ten laste van de post onvoorzien 2009 te brengen. Dit bedrag is opgebouwd uit: - hogere subsidie aan de Stichting Steun Bevrijders ,-- - bijdrage in reiskosten minder draagkrachtige Canadese oorlogsveteranen 5.000,-- - provinciale bijdrage in kosten programma 30 oktober ,-- De stand van de post onvoorzien 2009 is per 15 juni ,17. Behoort bij brief d.d. 30 juni 2009 met ons kenmerk: van de afdeling Welzijn 2

3 Wij zijn ons ervan bewust dat ons college dit verzoek aan de Staten via een regulier statenvoorstel en een dito begrotingswijziging voor moet leggen, dat dan door de Staten in september of oktober 2009 behandeld wordt. Omwille van een tijdige en zorgvuldige voorbereiding van het totale programma verzoeken wij u deze brief aan de orde te willen stellen in de vergadering van 8 juli 2009 van de statencommissie algemene en bestuurlijke zaken. Hoogachtend, gedeputeerde staten,,voorzitter,secretaris Behoort bij brief d.d. 30 juni 2009 met ons kenmerk: van de afdeling Welzijn 3

4 '*christen J Unie Q artii voor Motie Oorlogsverleden van het lid F.R. Streng Ontvangen Provinciale Staten van Zeeland bijeen op vrijdag 16 februari 2007 overwegende: - dat de Provincie Zeeland vele initiatieven kent op het terrein van het herdenken en het in stand houden van het gedachtegoed met betrekking tot het oorlogsverleden; - dat er regelmatig een beroep wordt gedaan op de Provincie Zeeland om bij te dragen in de financiering van deze initiatieven; - dat er door versnippering van deze initiatieven onvoldoende syiliergie plaats vindt; - dat het belang en de totaliteit van de Slag om de Schelde hierdoo'r onderbelicht blijft; zijn van oordeel: - dat het gewenst is om een inventarisatie te maken van alle objecten en initiatieven die betrekking hebben op het herdenken en in stand houden van lhet gedachtegoed over dit oorlogsverleden; - dat het gewenst is om na te gaan of door afstemming, coördinatie en samenwerking meer synergie kan worden bereikt; - dat het gewenst is om mogelijkheden te zoeken die het belang en de totaliteit van de Slag om de Schelde meer voor het voetlicht te brengen. Veizoeken het college van Gedeputeerde Staten om op korte termijn een,ambtelijk advies te laten opstellen hoe één en ander kan worden opgepakt en op basis daarvan een voorstel te doen aan onze Staten, en gaan over tot de orde van de dag.

5 Bijlage 2 Programma herdenking 65 jaar Slag om de Schelde/ Bevrijding Zeeland 29 oktober t/m 1 november 2009 Datum/tijdstip Activiteit/waar Donderdag 29 oktober uur Officiële ontvangst veteranen en (buitenlandse) gasten met o.a. uitreiking herinneringsmedaille door de Commissaris van de Koningin in Zeeland, mevrouw Karla Peijs (statencomplex provinciehuis) Vrijdag 30 oktober uur Vertrek Bevrijdingsrit West-Brabant en de Bevelanden (Canadalaan, Bergen op Zoom) uur Aankomst in Nieuwdorp uur Defilé in Nieuwdorp uur Begin openingsprogramma met o.a. officiële opening Bevrijdingsmuseum Zeeland door HM Prinses Margriet, gesprekken van de prinses met initiatiefnemers, oorlogsveteranen e.a., toespraken, muzikale intermezzi (programma wordt ontwikkeld in overleg met Rijksvoorlichtingsdienst en wordt pas zes weken voordien vastgesteld en naar buiten gebracht) uur Receptie en bezichtiging museum uur Einde programma officiële opening uur Begin avondopenstelling museum voor de oorlogsveteranen, veteranen Zeelandbataljon, Zeeuwse oorlogsvrijwilligers, vrijwilligers bouw museum en andere gasten zoals deelnemers bevrijdingsritten (tent terrein Boot en Buteijn) uur Einde programma Zaterdag 31 oktober uur Vertrek Bevrijdingsrit Walcheren (beginpunt Nieuwdorp) uur Herdenking bij de Sloedam uur Lunch (buitenlandse) gasten (restaurant Landlust) uur Begin Bevrijdingsfeest Zeeland (Markt Middelburg) uur Herdenking Bevrijding Middelburg bij monument op de Dam uur Aankomst voertuigen Bevrijdingsrit Walcheren op Markt Middelburg uur Ontvangst (buitenlandse) gasten en alle medewerkers programma Herdenking Bevrijding Zeeland 65 jaar door burgemeester Koos Schouwenaar (het oude stadhuis van Middelburg) uur Einde bijeenkomst uur Première muziekstuk The blessed Man door Vocaal Ensemble Cantare en Kamerorkest TY (Kerk Kloetinge) Zondag 1 november uur Kerkdienst in Nieuwdorp (Kerk) uur Herdenking landing Westkapelle door Royal Marine V3.5