De doelgroep als meetlat - Klazien Laansma, Klare Taal
|
|
- Christian Raphaël Smit
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De doelgroep als meetlat - Klazien Laansma, Klare Taal Werkt die tekst eigenlijk wel? Dat is de vraag die je als tekstschrijver eigenlijk bij het neerschrijven van iedere woord en iedere zin bezig houdt. Dit wordt een gezonde obsessie naarmate je langer het vak zit. Wij worden er namelijk voor ingehuurd, precies hiervoor. Want hoe je het ook draait of keert, de meeste opdrachten beginnen nog altijd bij de zender. Zeker als er een doel bereikt moet worden, komt de opdrachtgever meestal met een berg aan ideeën over de inhoud en vorm van de tekst. Ook als er een gedegen marketingonderzoek vooraf gaat aan de opdracht. Tegen al die zendergerichte aannames moet een tekstschrijvers de lezer (of toehoorder) beschermen. Als tekstschrijver ben je de ambassadeur van de lezer, stelt oprichter van Tekstnet Felix van de Laar al jaren. De opdrachtgever huurt ons daarvoor in. Maar welke garanties kunnen wij de opdrachtgever eigenlijk geven? Helaas is het antwoord: weinig of misschien zelfs wel geen. We weten het niet. Of niet zeker. Helemaal niets weten we natuurlijk niet. We gebruiken allemaal eeuwenoude tools. En als je als tekstschrijver meent dat je ze niet gebruikt: begin er dan nu mee. De meeste schrijftips uit de handboeken grijpen terug op principes van de klassieke retorica: Aristoteles (onder andere metaforen werken, storytelling) Quintilianus (De Opleiding tot Redenaar - een standaardwerk met retorische trucs recent weer uitgegeven in het Nederlands) Robert Cialdini (Influence standaardwerk aangepast aan de 21 ste eeuw, mede gebaseerd op massapsychologisch onderzoek, heel inspirerend) Aart Jan van Erkel (retoricaprincipes en hun praktische toepassing voor webteksten) Retorische ingrepen lijken allemaal open deuren, en dat zijn ze zijn. Want ze werken! (Laatst was ik bij speechschrijver Bob de Ruiter van Het Betere Verhaal en die heeft Quintilianus altijd onder handbereik liggen.)
2 Dat retorica werkt, wordt ook aangetoond door wetenschappers, waar ik later op terug kom. Uit de retorica weten we bijvoorbeeld dat de gebiedende wijs effectief is. Toen wij voor de Sociale dienst Amsterdam richtlijnen moesten opstellen voor frontoffice ambtenaren (hoe zij de regels moesten toepassen), stelden we voor om die te schrijven als een kookboek. De trucs en tips werken -alleen nooit op zichzelf en zonder context, zoals we hier allemaal wel weten. Clichés werken, maar ze mogen niet te versleten zijn bij de doelgroep. Je kunt een oud cliché weer tevoorschijn halen, oppoetsen en het werkt. Op dat paradoxale slappe koord loopt goede tekstschrijver en keurt en kiest. Zou deze tekst gewerkt hebben op een ander moment in de geschiedenis, door een andere spreker? Jon Favrau, de speechwriter van Obama, heeft geniale toespraken voor hem geschreven, en hij had ook het geluk dat alles klopte. Alles draait om de doelgroep. Hoe krijg je die in beweging? Hoe toets je een tekst (als tekstschrijver, op effectiviteit)? Hoe kom je zo dicht mogelijk bij (een estimated guess) van wat het effect zal zijn van je tekst? In onze tekstpraktijk gebruiken we drie methoden: 1. CCC-model 2. laten lezen door collega, omgeving opdrachtgever 3. pretesten door doelgroep
3 In het CCC-model heeft Jan Renkema de verwachtingshorizon van lezers gematcht met de overige kwaliteiten die een tekst met een boodschap moet hebben. In je tekstpraktijk kun je dit model altijd als raster naast de laatste versie van je tekst leggen:ben ik niets vergeten, heb ik niets over het hoofd gezien? Inlevingsvermogen in de lezer, in de beoogde doelgroep, zit deels versleuteld in dit model. Eigenlijk is de vraag die je steeds stelt: ben ik wel die ambassadeur voor de lezer (geweest) in deze opdracht? Vaak constateer je dan dat er nog gaten zitten in je tekst waar het gaat om: - analyseren van de communicatiesituatie - de tekst afstemmen op doel en doelgroep - de doelgroep blijvend vasthouden - kennis van of oriëntatie op de doelgroep Het CCC-model werkt als een objectieve checklist. 2. Teksten laten lezen Nog beter is het om je tekst te laten lezen door een collega. Niet alleen voor de eindreactie, maar juist ook voor de lezerstoets. Het lijkt een open deur, maar het is echt een noodzakelijke professionele tussenstap in het proces naar een effectieve tekst. Bij Klare Taal lezen we elkaars teksten en heel vaak haalt een collega er nog afwijkende aannames uit over doel en doelgroep die je zelf tijdens het schrijven over het hoofd hebt gezien.
4 Heel vaak word je bijvoorbeeld meer dan je zou willen beïnvloed door de zendergerichte briefing van de opdrachtgever. Ook grijpt de opdrachtgever in een laatste fase nog wel eens in, waardoor het effect volledig ondermijnd dreigt te worden. Dat kan uitlopen op pittige discussies over de tekst. Soms raad ik dan de opdrachtgever aan om de tekst in beide bewerkingen voor te leggen aan mensen in de omgeving, liefst aan de eigen partner. Met het advies erbij: vraag om een reactie op het eerste gezicht. (Want eindeloos pielen over een tekst: dat doen alleen schrijvers en opdrachtgevers: lezers uit de doelgroep gaan gewoon als een speer door de tekst.) Bijna altijd komt het dan goed, als de opdrachtgever die proeflezer echt inschakelt. Pre-testen De beste manier om te kijken of een tekst werkt is natuurlijk om die te testen op de personen voor wie de tekst bedoeld is. (Op internet kun je bij klik- en koopgedrag zien wat er écht gebeurt natuurlijk, maar dat werkt anders dan in onze situatie van juridische correspondentie). Voor welke teksten is pre-testen geschikt? - Wij hebben ervaring met pre-testen van overheidscorrespondentie in briefvorm. Het ging om juridische teksten rond vergunningverlening en handhaving. Dan moet de inhoud van de brief kloppen, maar ook aanzetten tot actie bij de lezer (die zich moet houden aan de wet of aan de voorschriften bij een vergunning). Rijkswaterstaat beheert het winterbed van de grote rivieren. Wat je daar mag doen en niet, daar gaat Rijkswaterstaat over. Waar moet je dan aan denken? Bemesting, gewassen bespuiten. Leidingen aanleggen. Maar ook lozingen van regenwater, koelwater, afvalwater. Uitbaggeren of een kelder graven of grind winnen. Haventjes en ligplaatsen van woonboten. Evenementen op of aan het water organiseren. Een huis of bouwen of verbouwen in de uiterwaarden/ Kassenbouw. Bruggenonderhoud. Zelfs het planten van een boom.
5 De wet- en regelgeving van wat je mag bij de rivier is de laatste jaren ingewikkelder, groener en strenger geworden. Ons werd gevraagd om de correspondentie over de regelgeving en handhaving door te spitten en te herformuleren. Laten we het woord nu maar eerlijk noemen: het ging om nogal saaie teksten. Informatie over wetgeving, maatregelen van bestuur, vergunningverlening, beschikkingen en handhaving. Het ging niet om voorlichtingsteksten, maar juist om het eindtraject van handhaving en vergunningverlening. Lastige aspecten aan deze klus waren: 1. De doelgroep is enorm divers, namelijk iedereen met een belang in het winterbed. Dat gaat van fruittelers, veehouders en akkerbouwers tot procesindustrie. Van recreatieondernemers tot particulieren die een schuurtje hebben staan. 2. Duidelijkheid was belangrijk, maar het moest ook juridisch waterdicht zijn. Lastig is dat je de brug moet slaan tussen verschillende wetten en begrijpelijke taal. Er zaten grote verschillen in de formulering van de diverse wetten zelf, die in diverse perioden geschreven waren. 3. Rijkswaterstaat wilde zekerheid. Doel was de kwaliteit van water en natuur verbeteren. Daarvoor moest RWS vaker en strenger gaan handhaven. Maar handhaven kun je pas als alle belanghebbenden ook goed geïnformeerd zijn. De wet- en regelgeving vertaalden we daarom in korte samenvattingen. Dat werden factsheets van een A4tje. Wij stelden voor om na het schrijven van de concept-teksten een pre-test te doen met vertegenwoordigers van de doelgroepen. De opdrachtgevers selecteerde de teksten op basis van frequentie en lastigheid. Dat werden 10 brieven en 2 factsheets. Ook de in totaal 17 respondenten uit de doelgroepen selecteerde de opdrachtgever. Testen Iedere respondent afzonderlijk legden we een tekst voor die relevant was voor diens eigen functioneren in het rivierbed. Dus een milieudeskundige van een industrieel complex kreeg een tekst over thermische verontreiniging (dat is het lozen van koelwater) en een recreatieondernemer kreeg een tekst over het optrekken van een gebouw (het plaatsen van een schuurtje in een theetuin). We lieten de proefpersonen een tekst lezen, daarna stelden we vragen: 1. Kunt u dit samenvatten? 2. Wat wordt er van u verwacht? Pas daarna vroegen we of ze de tekst begrijpelijk vonden. Per alinea werkten we de tekst door met iedere respondent. Na een korte pauze herhaalden we dit met een tweede tekst.
6 We noteerden steeds alle opmerkingen en associaties. Ook de weerstand die de inhoud bij respondenten soms opriep noteerden we en we vroegen erop door om te checken of de weerstand werd opgeroepen door de tekst of door het belang van de respondent en/of eerdere ervaringen met Rijkswaterstaat. Resultaten De proefpersonen waardeerden het streven van Rijkswaterstaat naar betere communicatie. Positieve punten uit de nieuwe brieven en factsheets zijn volgens hen: - compactheid - helder taalgebruik, goede uitleg - overzicht door tussenkopjes - meedenkend met de aanvrager/overtreder Erg overzichtelijk door: a. vet gedrukte koppen b. direct in eerste zin aangegeven waar het om gaat c. en direct uitleggen waar de schoen wringt. Meteen duidelijk. Sfeer, toonzetting: zakelijk, simpel, niet aanvallend. Open communicatie over de mogelijkheid om de overtreding te legaliseren. Komt prettig over. Het aantal van 17 proeflezers bleek ruim voldoende. Veel respondenten maakten dezelfde opmerkingen. Wat moet anders? - volgorde Alle proefpersonen vonden: als je een beschikking krijgt wil je alleen maar weten: is de vergunning verleendof niet. En zo ja, wat zijn de voorschriften en wanneer mag ik beginnen? Dat ja of nee moet dus meteen in de eerste alinea staan. Niet pas onderaan zoals vroeger of in de tweede zoals in onze proefversie. Dit gold ook voor de waarschuwing bij een overtreding. - Leges en termijnen De volgorde van leges betalen en de termijnen is knap ingewikkeld en bleek ook per regeling te verschillen. Daar hebben we per regeling nog een schemaatje bij gemaakt. - Details van de wet Een deel van de respondenten was niet geïnteresseerd in de achtergrond, alleen in het ja of nee. Daarop hebben we sommige factsheets nog beknopter gemaakt, maar altijd wel doorverwezen naar de precieze url van het wetsartikel. Diverse mensen vonden de uitleg op een aparte factsheet irritant, één brief zou voldoende moeten zijn.
7 Twee kanten op Veel respondenten vonden de persoonlijke aanspreektoon prettig [ik ipv Rijkswaterstaat] en om te weten met wie ze persoonlijk contact konden leggen. Liefst met telefoonnummer. Maar een enkeling wilde juist meer formele afstand tussen overheid en burger, qua toon. Bij handhaving was het juridisch nodig dat een ambtenaar er met naam en toenaam in stond, voor het verbaa van de vastgestelde overtreding bijvoorbeeld. Betere teksten! Pre-testen levert duidelijke verbeteringen op in je communicatie via teksten. Het is dus een aanrader. Waarom doen we het dan zo weinig? Testen is duur Is testen duur? Ja en nee. Met testen volgens de eenvoudige kwalitatieve aanpak zoals wij dat hebben gedaan, ben je algauw twee weken bezig. Dus reken maar uit. Het is dus een afweging van kosten en baten. Rijkswaterstaat wilde de communicatie zo goed mogelijk aftimmeren om procedures tot een minimum te beperken als ze verscherpt zouden gaan handhaven. Dus daar was het zeker lonend. Straks horen we Jac Brouwer van de Belastingdienst. Van de 247 miljard die de staat in 2015 moet binnenkrijgen is 52 miljard loon- en inkomstenbelasting, omzetbelasting 45 miljard, vennootschapbelasting 14 miljard. Dan is het zeker de moeite waard om te investeren in pretesten van je teksten voor deze doelgroepen. Vuistregels bij testen Het testen zelf is niet ingewikkeld. Je kunt de gangbare technieken van kwalitatief onderzoek toepassen. Interviewtechnieken beheerst iedere professionele tekstschrijver. Zorg van tevoren voor goed gestructureerde vragen en enkele extra toetsvragen. Van belang zijn: 1. Een representatieve selectie uit de doelgroep. Diversiteit is daarbij belangrijk en de zekerheid dat deze mensen echt doelgroep zijn 2. Korte blootstelling. Laat ze snel en kort de tekst lezen. Bij eerste lezing wordt een beslissing tot actie vaak al gevormd. Die impuls moet je boven water krijgen. Bovendien kun je zo ook goed toetsen of de tekst begrijpelijk is.
8 3. Vraag naar toon/stijl (voel je je aangesproken?) 4. Wat wil je weten? Bij pretesten kun je niet meer testen dan tekstbegrip en een (uitgesproken) intentie. Maar of iemand echt tot actie overgaat weet je dan nog niet. 5. Onderwaterdoelen wees je bewust van de invloed van het pretesten. Het is ook een communicatieinstrument waarbij het testen zelf bij de proefpersonen al een vorm van masseren is, voor het doel van de opdrachtgever. 6. Testen is een vak Pretesten op de doelgroep is iets dat je als tekstschrijver kunt aanbieden, maar je kunt ook samenwerken met een gespecialiseerd testbureau, bijvoorbeeld Texperts of Joost Scheifes. Zij hebben ook voldoende afstand tot de teksten. Una bellissima wandkastcombinatie Taalwetenschapper Jan ten Thije heeft met een groep onderzoekers en studenten gekeken naar hoe klanten van Ikea de Ikea catalogus waarderen. Think global, act local. Volgens dit principe laat Ikea een Engelse basistekst voor de jaarlijkse catalogus maken. Die wordt vertaald in 29 talen, maar ook in specifieke edities. Om je een idee te geven: Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland hebben een aparte tekst. De vertalingen zijn gericht op de lokale markten en kunnen inhoudelijk enorm verschillen van de oertekst. Het zijn vaak nieuwe teksten, die tot stand komen in een team per land. Engels (bron) De IKEA salontafels zijn ideaal voor multifunctionele woonkamers waar we werken, ontspannen, spelen en eten: ze kunnen fungeren als koffietafel, bureau, opbergruimte of speeltafel Italiaans: Opklapbaar, ruim, multifunctioneel. Dit zijn de kwaliteiten van de salontafel die zijn werk goed doet. Nederlands: Bij IKEA vind je de salontafel die bij je past. Sommige zijn ideaal om boeken, fotoalbums, cd s en nog veel meer in op te bergen. Opklapbaar? Uittrekbaar? Kies jij maar. Uitkomst van het onderzoek was dat de Italianen de Nederlandse stijl met de gebiedende wijs positiever waardeerden dan de veel voorzichtiger beschrijvende teksten uit de officiële Italiaanse catalogus. Dat is dan ook aangepast - in de Italiaanse catalogi komen de gebiedende wijs en directe aanspreekvorm nu meer voor.
9 Uit dit onderzoek komt ook naar voren dat de directe aanspreekstijl van Ikea door de (Nederlandse) lezer positief gewaardeerd wordt Aanspreken met jij en jou is inmiddels echt ingeburgerd. Je komt er dichter mee bij de doelgroep. En dat is wat je wilt: teksten moeten het hart raken.
Tekst op de testbank. Tekst in het diepe. Door Tom de Hoog
Tekst op de testbank Door Tom de Hoog Met een treffend voorbeeld van hoe bewegwijzering je op een dwaalspoor kan brengen, terwijl de afzender van de informatie stug volhoudt dat het allemaal klopt, leidde
Nadere informatieSpelregels, tips & trucs
Spelregels, tips & trucs voor interne communicatie van NGK De Ontmoeting versie 1.0 11 oktober 2014 Waarom deze brochure? Deze brochure heeft alles te maken met de invoering van onze nieuwe huisstijl op
Nadere informatieMedewerker interne dienst. Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse
Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse Werkt gedurende langere periode nauwkeurig en zorgvuldig, met oog voor detail, gericht op het voorkómen van fouten en slordigheden, zowel in eigen als andermans
Nadere informatieTekstbureau Duidelijk Zo
Tekstbureau Duidelijk Zo Praktische tips voor het schrijven van webteksten De stijl verbeteren betekent de gedachte verbeteren. (Friedrich Nietzsche) Om te beginnen Iedereen kan schrijven. Goed schrijven
Nadere informatieHet gedragmodel. 1. Inleiding
Het gedragmodel 1. Inleiding Het gedragmodel is een NLP-techiek, ontwikkeld door Peter Dalmeijer (zie www.vidarte.nl) en Paul Lenferink. Het model leert ons feedback te geven waarbij we anderen op hun
Nadere informatieSchrijf duidelijke en aantrekkelijke. teksten in 5 stappen
Schrijf duidelijke en aantrekkelijke teksten in 5 stappen 09/2013 Beste lezer, Gefeliciteerd! Je hebt je ingeschreven voor mijn Schrijftips, dus je bent geïnteresseerd in schrijven. Dat is mooi! Want goede
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieSchrijven voor internet
Schrijven voor internet Wat gaat er mis en hoe kan het beter? Amersfoort, 4 februari 2016 Wie is Xenia? Xenia Wassenbergh, geboren in Amsterdam. Is drs. Europese Studies (UvA). Schrijft sinds 1992 voor
Nadere informatie2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot.
Fase.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. 1 1 Lees onderstaande tekst. Daarna ga je zelf een soortgelijke tekst schrijven.
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatieIdeeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf
Ideeën presenteren aan sceptische mensen Inleiding Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat het moeilijk kan zijn om gehoor te vinden voor informatie of een voorstel. Sommige mensen lijken er uisluitend
Nadere informatieVOORBEELD / CASUS. Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven
Maakt geld gelukkig? VOORBEELD / CASUS Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven Hieronder tref je een beschrijving van een socratisch gesprek van ca. 2 ½ uur. Voor de volledigheid hieronder eerst
Nadere informatieINFORMATIE OVER HET GEBRUIK VAN KINDERBIJBELS VOOR GEZINNEN MET JONGE KINDEREN
INFORMATIE OVER HET GEBRUIK VAN KINDERBIJBELS VOOR GEZINNEN MET JONGE KINDEREN OVER KINDERBIJBELS OM TE BEGINNEN Als je een kinder- of jeugdbijbel aan wilt schaffen dan is het heel belangrijk dat je eerst
Nadere informatieAdministratief medewerker. Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse
Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse Werkt gedurende langere periode nauwkeurig en zorgvuldig, met oog voor detail, gericht op het voorkómen van fouten en slordigheden, zowel in eigen als andermans
Nadere informatieDwerggras 30, Rotterdam. 1. Schrijf tijdens het kijken dingen op die jou belangrijk lijken. Je hebt dit later nodig.
Les 1: Een Wikitekst schrijven Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje over koningin Beatrix op www.nieuwsbegrip.nl 1. Schrijf tijdens het
Nadere informatieOndersteuning bij SEIN: woonzorg en dagbesteding
Samen doen wij dat! info Ondersteuning bij SEIN: woonzorg en dagbesteding informatie voor cliënten Inhoud INHOUD 1. Verhogen van de kwaliteit van leven van mensen met epilepsie 4 2. Het kwaliteitskader
Nadere informatieMedewerker contractmanagement. Denkkracht: 3. Analytisch vermogen
Denkkracht: 3. Analytisch vermogen Begrijpt een situatie door die op te delen in kleinere delen of de gevolgen ervan vast te stellen. Dit houdt in dat er verschillende onderdelen of aspecten met elkaar
Nadere informatieVIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN
E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen
Nadere informatieInhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!
1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau B, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatieRAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS
RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken
Nadere informatieGratis e-book Checklist Webteksten Door René Greve, Webteksten en SEO, (www.renegreve.nl)
Dit is versie 2.1 (april 2009) Kijk voor de nieuwste versie op: www.renegreve.nl/e-books/ Copyright: Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van René Greve verveelvoudigd
Nadere informatieVERVANGTAAK LICHAMELIJKE OPVOEDING VOOR LANGDURIG GEBLESSEERDEN
VERVANGTAAK LICHAMELIJKE OPVOEDING VOOR LANGDURIG GEBLESSEERDEN Je maakt een werkstuk over een (voor jou) niet zo bekende sport. Je maakt het werkstuk op aan de hand van onderstaande handleiding. Veel
Nadere informatieB a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1
B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,
Nadere informatieNog niet gedaan, ga dit dan echt doen het gaat je echt verder helpen.
In de vorige les ben je gaan onderzoeken wat je droom is en ik hoop dat je het besluit hebt genomen om elke dag te dromen en dat je een moodboard hebt gemaakt. Nog niet gedaan, ga dit dan echt doen het
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieEbook Nooit Meer Afgeleid. Auteur: Mark Tigchelaar. Nooit Meer Afgeleid. 2012 Mark Tigchelaar www.mtcompany.nl 1
Nooit Meer Afgeleid 2012 Mark Tigchelaar www.mtcompany.nl 1 Delen uit dit E-BOOK zijn afkomstig van de site van www.mtcompany.nl en het boek Haal meer uit je hersenen. MTcompany 2012 Auteur: Mark Tigchelaar
Nadere informatie1. Inleiding Hoe wordt mijn website gemakkelijk gevonden in de verschillende zoekmachines.
Samenvatting In deze whitepaper wordt de vraag beantwoord: Hoe kan ik mijn website beter vindbaar maken in zoekmachines?. Om hier achter te komen wordt eerst achtergrond informatie gegeven over hoe zoekmachines
Nadere informatieWerkschrift : Hoe werk ik op WikiKids?
Werkschrift : Hoe werk ik op WikiKids? WERKBOEK WIKIKIDS Welkom bij het werkboek van WikiKids. In dit werkboek staan opdrachten waarmee je stap voor stap leert werken met WikiKids. Er staan 15 opdrachten
Nadere informatieBESTEMMING BEREIKT?! Opdrachtenblad Niveau:
Opdrachten Opdracht 1 Wat vind je van het verhaal? Welk risico loopt Wesley? Wat zou jij deze vakantie anders doen om niet halverwege met te weinig geld te zitten? Ken jij iemand met een vergelijkbaar
Nadere informatieWelkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel
Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel Pen en papier? Wat is een businessmodel? Jouw businessmodel is de manier waarop jij in business bent Twee
Nadere informatie10 onderdelen die niet mogen ontbreken in een online briefing
Een goede online briefing past op één A4 [+ checklist] Auteur: Ronald Heijkens, Sabel Online Je wilt een nieuwe website, intranet, online magazine of app. Maar omdat je de expertise zelf niet in huis hebt,
Nadere informatieSummercourse: Schrijf in 4 maanden je boek en profileer je als expert!
HOE VERHOOG JE JE OMZET MET ONLINE TEKSTEN? Webinar: online teksten Online trainer en schrijfcoach Blogger Auteur Journaliste Webinar: online teksten Mijn waarom: Ik wil ondernemers helpen om hun verhaal,
Nadere informatieZelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W
Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieCommuniceren met de achterban
1 Communiceren met de achterban Je wilt weten hoe je het beste communiceert met de achterban. Je wilt direct aan de slag en snel resultaten. Je hebt een hoe-vraag. Zoals iedereen. Maar als je werkelijk
Nadere informatieHoe maak ik in groep 6 een werkstuk?
Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Je gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in een
Nadere informatieNetje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!
Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring
Nadere informatieVoorwoord. 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde
Voorwoord 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde Fluitsma & Van Tijn, 2007 Het zijn er inmiddels 16 miljoen en het zullen er ook nog
Nadere informatieJe eigen nieuwjaarsbrief
Je eigen nieuwjaarsbrief Doelgroep Eerste, tweede, derde graad Aard van de activiteit De leerlingen schrijven zelf een nieuwjaarsbrief voor hun ouders. Vooraf Verzamel allerhande nieuwjaarsbrieven: tekstjes
Nadere informatieDe theorie voor leesvaardigheid in de vorm van een stappenplan
De theorie voor leesvaardigheid in de vorm van een stappenplan 1. Globaal lezen a. Lees eerst altijd een tekst globaal. Dus: titel, inleiding, tussenkopjes, slot en bron. b. Denk na over het onderwerp,
Nadere informatieSCHRIJVEN VOOR JE DOELGROEP
SCHRIJVEN VOOR JE DOELGROEP No tears in the writer, no tears in the reader. No surprise in the writer, no surprise in the reader. Robert Frost MNKE Schrijft verhalen en teksten voor verschillende opdrachtgevers.
Nadere informatieecourse Moeiteloos leren leidinggeven
ecourse Moeiteloos leren leidinggeven Leer hoe je met minder moeite en tijd uitmuntende prestaties met je team bereikt 2012 Marjan Haselhoff Ik zou het waarderen als je niets van de inhoud overneemt zonder
Nadere informatie21 Niveaus van interveniëren in groepen 22
21 Niveaus van interveniëren in groepen 22 ASPECTEN VAN COMMUNICATIE IN GROEPEN In iedere relatie en in elk relatienetwerk waar mensen net elkaar communiceren zijn er vier aspecten te onderscheiden. De
Nadere informatieWebdesign en Online Marketing www.webcare4all.nl
Webdesign en Online Marketing www.webcare4all.nl Hoger in Google komen Een hoge positie in Google op een relevant zoekwoord zorgt voor een constante stroom aan potentiële klanten. Zo n hoge positie krijg
Nadere informatieU denkt: Dit kan niet langer zo!! Hoe kan ik deze negatieve spiraal doorbreken?
Zo-doen-we-het-kaart Informatie voor ouders Het kan gebeuren dat in de loop van de tijd het toedienen van het groeihormoon problemen oplevert. Uw kind wil niet meer. Iedere avond probeert uw kind tijd
Nadere informatieVoor jongeren in het praktijkonderwijs. Meer mensen moeite met taal
PrO -weekkrant Week 47 november 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 18-24 november 2013 Eenvoudig Communiceren Meer mensen moeite met taal Foto: ANP Foto: Shutterstock Stichting Lezen en Schrijven
Nadere informatieEEN E MAIL STUREN NAAR EEN DOCENT
Monitoraat op maat Academisch Nederlands 1 EEN E MAIL STUREN NAAR EEN DOCENT De communicatie tussen een student en een docent verloopt vaak per e mail. Een groot voordeel van het medium is namelijk de
Nadere informatieOnze gedragscode zorg
INTERN RESULTAAT Afspraak is afspraak glashelder MELDPUNT intranet aandacht INZICHT dilemma s BETROUWBAAR Onze gedragscode zorg eerlijk vertrouwenspersonen meer vertrouwen Zo doen we dat samen bij Staedion
Nadere informatieGESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een
Nadere informatieStudiedag VREG 26 november
Workshop klare taal Studiedag VREG 26 november Wat kunnen we doen om brieven en brochures zo te schrijven dat de lezer begrijpt wat er staat en vindt wat hij zoekt of nodig heeft. door Karine Nicolay 014
Nadere informatieBanger voor spinnen dan voor terreur.
Opdracht 1 (tweetal): Voorspellen wat je gaat lezen 1. Lees de uitleg in het blokje hieronder. Uitleg Tijdens het lezen van een tekst zijn je hersenen hard aan het werk! Ze proberen de informatie uit de
Nadere informatieHet definitieve prototype van Foliostory zal op basis van een usability test getest worden.
Testplan prototype Het definitieve prototype van Foliostory zal op basis van een usability test getest worden. Hierbij wordt een happy flow scenario aan de respondenten voorgelegd met daarin taken die
Nadere informatieOntwikkelaar ICT. Denkkracht: 3. Analytisch vermogen
Denkkracht: 3. Analytisch vermogen Definitie: Begrijpt een situatie door die op te delen in kleinere delen of de gevolgen ervan vast te stellen. Dit houdt in dat er verschillende onderdelen of aspecten
Nadere informatie4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als
4 Denken In dit hoofdstuk vertellen we hoe jij om kan gaan met je gedachten. Veel gedachten maak je zelf. Ze bepalen hoe jij je voelt. We geven tips hoe jij jouw gedachten en gevoelens zelf kunt sturen.
Nadere informatieHoe maak ik in groep 6 een werkstuk?
Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Jij gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in
Nadere informatieBESTEMMING BEREIKT?! Opdrachtenblad Niveau:
Opdrachten Opdracht 1 a) Wesley gaat lekker op vakantie. Welk onderdeel heeft hij niet zo goed voorbereid? b) Waarom is dat wel belangrijk? c) Hoe heeft hij dat eerder opgelost? d) Welk advies geef je
Nadere informatieJe gedachten gestructureerd op papier
Online training: Je gedachten gestructureerd op papier Start: 14 september 2015 Een online programma, mét coaching, voor ondernemers en werknemers Voor als je logisch opgebouwde teksten wil leren schrijven,
Nadere informatie10 FACEBOOK TIPS VOOR BEDRIJVEN
10 FACEBOOK TIPS VOOR BEDRIJVEN Introductie Social media wordt steeds vaker door bedrijven gebruikt om beter contact met hun klanten te krijgen en uiteindelijk meer inkomsten te realiseren. Facebook is
Nadere informatieoverigens niet ongewoon; uit recent onderzoek van Nyenrode blijkt dat 69 % van de bedrijven in Nederland een familiebedrijf is.
Beste heer De Haan, Bij deze ga ik graag alsnog in op uw verzoek om nadere informatie. Ik kan en wil niet alles delen omdat een deel nog voorligt bij de rechtbank. Toch hecht ik er aan om met u mijn kant
Nadere informatieIn 9 stappen ondernemer. Tips & tricks bij het starten van je eigen onderneming
In 9 stappen ondernemer Tips & tricks bij het starten van je eigen onderneming Inhoudsopgave Stap 1: ben ik wel ondernemer? Stap 2: wat wordt mijn product of dienst? Stap 3: wie zijn mijn klanten en waar
Nadere informatieDag 15 - natuurlijk speechen met mind mapping
Dag 15 - natuurlijk speechen met mind mapping Zodra je er op gaat letten zie je dat veel toespraken eigenlijk heel onnatuurlijk overkomen. De spreker staat kaarsrecht achter zijn spreekgestoelte. Hij duikt
Nadere informatieLesbrief nummer 23 december 2015
Lesbrief nummer 23 december 2015 Wilt u laten weten wat u van deze TLPST vond? Hebt u tips voor de volgende aflevering? Mail ons: redactie@tlpst.nl. Hoe klink jij? Wat vinden andere mensen van hoe jij
Nadere informatie13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl
13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met
Nadere informatieVOORBEELD / CASUS. Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven. Moet je je aan een afspraak houden?
VOORBEELD / CASUS Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven Moet je je aan een afspraak houden? Hieronder treft u een beschrijving van een socratisch gesprek dat ik onlangs begeleidde. Voor de volledigheid
Nadere informatie! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014
LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit
Nadere informatieKan ik het wel of kan ik het niet?
1 Kan ik het wel of kan ik het niet? Hieronder staan een aantal zogenaamde kan ik het wel, kan ik het niet-schalen. Deze hebben betrekking op uw taalvaardigheid in zowel het Nederlands als het Engels.
Nadere informatie8 MEDIA EN SOCIALE MEDIA
53 8 MEDIA EN SOCIALE MEDIA Media Afhankelijk van de omstandigheden kan het verstandig zijn om de media proactief te benaderen op het moment dat een afdeling van de school zwak of zeer zwak wordt. Bij
Nadere informatieVisual Storytelling Analyse van een Infographic. Het Frisia-Nederland conflict
Visual Storytelling Analyse van een Infographic Het Frisia-Nederland conflict Student: Yannick van Hierden Id-code : 1609791 E-mail : Yannickvanhierden@student.hu.nl Docent: Gerard Smit Minor: Editorial
Nadere informatieNiveaus van het Europees Referentiekader (ERK)
A Beginnend taalgebruiker B Onafhankelijk taalgebruiker C Vaardig taalgebruiker A1 A2 B1 B2 C1 C2 LUISTEREN Ik kan vertrouwde woorden en basiszinnen begrijpen die mezelf, mijn familie en directe concrete
Nadere informatieTC Webdesign [9 TIPS VOOR DOMEINNAMEN ] 9 tips voor het kiezen en gebruiken van domeinnamen
2014 TC Webdesign [9 TIPS VOOR DOMEINNAMEN ] 9 tips voor het kiezen en gebruiken van domeinnamen Wat is een domeinnaam? Zonder een webadres heb je geen website. Als mensen naar je website toe willen dan
Nadere informatieCOMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen
COMMUNICATIE training effectief communiceren met iedereen Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij
Nadere informatiePRESENTEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier PRESENTEREN in meervoud. - Gebruik je hoofdletters
Nadere informatieFacilitair accountmanager. Denkkracht: 6. Scenario denken
Denkkracht: 6. Scenario denken Overziet van tevoren en procesmatig de consequenties van problemen of ontwikkelingen en geeft alternatieven aan voor mogelijke acties. Denkt een aantal stappen vooruit en
Nadere informatieWorkshop Communicatievaardigheden
Workshop Communicatievaardigheden Workshop Communicatievaardigheden, een belangrijk middel om je doel te bereiken Effectief communiceren kun je leren. Gelukkig maar, alle relaties staan of vallen met goede
Nadere informatieWat denk je zelf? Studiekeuze123
Wat denk je zelf? Opdrachten Studiekeuze123 Naam: Klas: Wat denk je zelf? Het maken van een studiekeuze is niet gemakkelijk. Er zijn zoveel mogelijkheden, maar welke opleiding past goed bij jou? Een opleiding
Nadere informatieZin in schrijven! Workshop vrij en creatief schrijven voor jonge anderstaligen door Fros van der Maden - auteur Op Schrift -
Zin in schrijven! Workshop vrij en creatief schrijven voor jonge anderstaligen door Fros van der Maden - auteur Op Schrift - I Oefenen met observeren 1. Het woordenschilderij A Kijk 60 seconden heel goed
Nadere informatieSchrijven is niet moeilijk. Gelezen worden, dat is moeilijk
Schrijven is niet moeilijk. Gelezen worden, dat is moeilijk Teksten schrijven die werken Deze workshop inspireert u tot het maken van sprankelende en tegelijkertijd prikkelende en concrete teksten die
Nadere informatieBeinvloeding van glossylezers door middel van persuasive design.
Beinvloeding van glossylezers door middel van persuasive design. Fleur Bukman User Experience Design - Seminar CMD - jaar 3 Studentnummer: 1618817 Docent: Hans Kemp Mei 2015 1 Inhoudsopgave Inleiding 3
Nadere informatieWorkshop 1: Communiceren over zelfredzaamheid: daar is mijn volggroep!
Workshop 1: Communiceren over zelfredzaamheid: daar is mijn volggroep! Workshopleiders: Guido Rijnja, communicatieadviseur bij de Rijksvoorlichtingsdienst Ellen van Selm, projectleider Buurtvoorlichters
Nadere informatieBEGRIJPEND LEZEN 1 NEDERLANDS TEKSTSOORTEN EN TEKSTDOELEN
BEGRIJPEND LEZEN 1 NEDERLANDS TEKSTSOORTEN EN TEKSTDOELEN 0 AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je het onderwerp uit een zin bepalen. - Kun je het onderwerp van een tekst bepalen. - Kun je een soort tekst
Nadere informatieMijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar
Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar Gebaseerd op ervaringen die ik opdeed in meer dan 10 verschillende ziekenhuizen Mirjan van der Meijden Zorginformatisering Vooraf In
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.
http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag
Nadere informatieOver: www.bewareofloverboys.nl
1 Naam: www.bewareofloverboys.nl Voordat je begint met de opdrachten? Lees dit door: Als je je niet prettig voelt bij het lezen van bepaalde dingen: Stop met het lezen van deze site. Praat erover met iemand
Nadere informatieEFFECTIEF LEIDINGGEVEN. Een gave of een vak?
EFFECTIEF LEIDINGGEVEN Een gave of een vak? Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij voegen
Nadere informatieTimemanagement Kerngebieden onderscheiden
Timemanagement Als manager heb je veel verschillende werkzaamheden: je geeft leiding aan je medewerkers, maar je hebt ook je eigen taken. Je hebt met je medewerkers te maken, met andere collega s en afdelingen
Nadere informatieInhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht...
Inhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Tijd (duur)... 2 Locatie... 2 Materiaal...
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?
Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een
Nadere informatieE-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!
Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde
Nadere informatieHoe schrijf ik tekst voor mijn website?
Hoe schrijf ik tekst voor mijn website? Heb je een eigen website, maar worstel je met de teksten die je daarop kwijt wil? Volg dan dit stappenplan. Met een paar handige tips kom je vast een heel eind.
Nadere informatieseptember 2013 Huygens College Kernuur Leesles Muziek Engels Dans PROJECT TITEL Werkboek First ID
september 2013 Huygens College Kernuur NAAM JAAR KLAS VAK PROJECT TITEL Leesles Muziek Engels Dans Werkboek First ID Inhoud Werkboek First ID 4 Het gebruik van de Powerpoint 7 Instructie voor het gebruik
Nadere informatieOpname hulp. Stap voor stap uitleg over het opnemen van een Babbel - voor kinderen. Videoverhalen over kinderboeken, voor en door kinderen, 8+
Opname hulp Stap voor stap uitleg over het opnemen van een Babbel - voor kinderen B B Videoverhalen over kinderboeken, voor en door kinderen, 8+ BoekenBabbels DOEL Door het opnemen en plaatsen van korte
Nadere informatieMonitoraat op Maat Academisch Nederlands 1
Monitoraat op Maat Academisch Nederlands 1 E-MAILS SCHRIJVEN 1. Algemeen De basisregel luidt: Houd het bericht kort en bondig. Wees echter ook niet té bondig: je ontvanger moet voldoende informatie hebben
Nadere informatieDossier opdracht 12. Vakproject 2: Vakdidactiek
Dossier opdracht 12 Vakproject 2: Vakdidactiek Naam: Thomas Sluyter Nummer: 1018808 Jaar / Klas: 1e jaar Docent Wiskunde, deeltijd Datum: 12 november, 2007 Samenvatting Dit document is onderdeel van mijn
Nadere informatieAdinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële
Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,
Nadere informatieChecklist Gesprek voeren 2F - handleiding
Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de
Nadere informatieFCB Loopbaanplein in vogelvlucht
FCB Loopbaanplein in vogelvlucht Het FCB Loopbaanplein helpt werknemers verder in hun loopbaan. Of dat nu bij de huidige werkgever is, in de huidige branche of juist daarbuiten. De gratis zelftesten van
Nadere informatieLees de Leerdoelen die bij deze casus horen en beantwoord daarna de vraag.
Feedbackvragen Timemanagement Vraag 1 Lees de Leerdoelen die bij deze casus horen en beantwoord daarna de vraag. Geef per doel aan of je dit al beheerst, waarbij N = nee, O = om verder te ontwikkelen en
Nadere informatie