WATER-SLAG loo. Dienst Mondiale vorming - PROTOS vzw Flamingostraat GENT - 09/ ) Doelgroep: derde graad LO
|
|
- Juliana van Dam
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 WATER-SLAG LOO
2 WATER-SLAG loo 1) Pedagogische fiche 1.1) Opzet: Water-Slag wil leerlingen van de derde graad lager onderwijs sensibiliseren voor water. Meer bepaald wil Water-Slag een klein beetje dieper ingaan op de inspanningen die de dorpelingen in de ontwikkelingslanden zich getroosten om een waterput (als die er is) een lang leven te geven. Via eenvoudige opdrachtjes en oefeningen wordt in de klas een klimaat (omgeving) gecreëerd waarin makkelijker van gedachten kan gewisseld worden over onderhoud van een waterput; over hygiëne, over het belang in een dorp van afspraken maken, Met Water-Slag krijgt een project rond water in het Zuiden een beetje meer inhoud. 1.2) Doelgroep: derde graad LO 1.3) Maximum-groepsgrootte: tot 25 leerlingen 1.4) Korte beschrijving: de leerlingen worden in groepjes verdeeld en werken eenvoudige opdrachten af. Voor elke gerealiseerde opdracht kunnen ze beloningsstukken verdienen waarmee ze een dorp kunnen verbinden met een waterpunt. Het komt er op in deze fase op aan om zoveel mogelijk dorpen op water aan te sluiten. Na dit spel volgt een kringgesprek over wat er allemaal komt kijken bij om dorpelingen op langere termijn water te geven. 1.5) Algemene doelstellingen: inzien dat jonge waterdraagsters en waterdragers minder makkelijk naar school kunnen; inzien dat een goed onderhouden waterput in de directe omgeving meer kansen biedt op betere hygiëne en minder ziektes; weten dat dorpelingen zelf heel wat inspanningen doen voor het onderhoud van hun waterput; leefwereld van jongeren in het zuiden wat concreter maken; moeders (mama s) die niet ver moeten lopen voor veilig en gezond water kunnen meer tijd besteden aan de jonge kinderen; 1.6) Organisatie: Materiaal: verschillende speeldozen (= enveloppes) per klas 1 speeldoos (enveloppe) per klein groepje elke speeldoos (enveloppe) bevat eenzelfde aantal fiches met opdrachten twee lange repenstof per speelgroepje beloningsstukken Accommodatie: een speeltafel per groep; 1.7) Voorbereiding: suggesties - Foto s verzamelen over waterdragers en waterdraagster in het Zuiden en uithangen; - De video Een dag uit het leven van een Haïtiaans kind opvragen bij PROTOS en vertonen;
3 2. Uitwerking en spelverloop Water-Slag Voorbereiding - Maak op voorhand voor elke groep een enveloppen (of speldoos) klaar met daarin op een aparte bladzijde de verschillende opdrachten. Suggesties voor die opdrachten vind je verder in deze bundel (= een enveloppe/speldoos voor elke deelnemende groep). - Print vervolgens de beloningstukken (in bijlage in deze bundel) uit op kleefpapier, plak die op stevig karton en knip uit. Steek die beloningstukken in een zak. - Zorg dat je voor elke subgroep ook twee lange repen stof hebt Water-Slag in de klas 1) de klasgroep wordt in vijf of zes of zeven groepjes (zeg maar dorpen) verdeeld (= vier spelers per groep). 2) Elk dorp krijgt de grote enveloppe met daarin voor elke groep hetzelfde aantal en soort opdrachten en twee lange repen stof (zie verder). Je bepaalt zelf welke opdrachten er moeten uitgevoerd worden. 3) Voor de grote groep wordt één keer uitgelegd / verteld / toegelicht: - dat in de enveloppe verschillende opdrachten zitten; - dat elk dorp elke opdracht moet vervullen; er mag geen opdracht opzij gezet worden; - dat elke groep dorp zelf bepaalt hoe ze aan de opdrachten beginnen en in welke volgorde (achtergrond en te gebruiken bij nabespreking : elk dorp moet het zelf oplossen er is niemand die hen zegt hoe en wat ze moeten doen ze moeten het zelf ondervinden ze moeten met elkaar zoeken naar de beste oplossing samenwerking - ); - dat ze na elke opdracht het resultaat moeten komen tonen of iemand van de spelleiding kunnen laten komen (achtergrond en eventueel te gebruiken bij nabespreking: in de realiteit liggen de dorpen op grote afstand van elkaar iemand roepen die 15 tot 25 kilometer verder zit kan niet - wat in het dorp gebeurt verplaats je zomaar niet- ); - dat ze voor elke uitgevoerde opdracht een beloning krijgen onder vorm van een spelstuk (dit zijn bronnen en dorpen met elkaar al of niet verbonden met waterleidingen zie verder) - dat naargelang de opdracht goed of minder goed is uitgevoerd (dit wordt bepaald door de spelleiding) ze uit een doos / zak blindelings 1,2 of 3 beloningsstukken kunnen kiezen. Als je vier opdrachten hebt die door de vijf groepjes allemaal perfect zijn uitgevoerd dan heb je (4 x 3 x 5 =)60 stukken nodig. - dat die groep wint die het meest dorpen heeft kunnen aansluiten op een waterput en niet wie het meest beloningstukken heeft; - dat de communicatie niet gebeurt door in de lucht te zwaaien met een hand (cfr. vinger / hand in de hoogte steken) maar dat ze moeten komen uitleg vragen: het is namelijk zo dat in elke groep twee boodschappers moeten worden aangeduid. De enkels en de knieën van die boodschappers zijn met een doek aan elkaar gebonden (vandaar de twee repen stof). Telkens als ze de spelleiding nodig hebben, moet dit aan elkaar vastgeklonken boodschappersduo naar de spelleiding stappen met hun vraag (achtergrond en te gebruiken bij nabespreking: communicatie is moeilijk kost inspanningen er zijn ginder weinig telefoonlijnen de bussen rijden niet altijd er zijn wel gsm s maar daarom niet altijd goede verbindingen, ) - dat het boodschappersduo mag veranderen in de loop van het spel; 4) bij elke opdracht hoort een schriftelijke uitleg = wat het dorp juist moet doen.
4 5) Voorbeelden van beloningsstukken : (in bijlage krijg je alle beloningstukken) Opmerking : met bovenstaande vier beloningsstukken sluit je het dorp nog niet aan op de waterleiding : de stukken met daarop de bron of het dorp mogen immers niet gedraaid worden (basis blijft onderzijde en de daken staan bovenaan!!!) Hieronder kan het wel met de 3 beloningstukken 6) tips voor de opdrachten die in de enveloppen moeten komen = zie verder onder 3) 7) nabespreking Eerste fase : einde spel en eerste evaluatie Hieronder enkele vragen ter inspiratie: - Wat vonden jullie leuk / minder leuk aan het spel? Waarom? - Wie heeft nu de meeste dorpen kunnen aansluiten op een waterput? - Eventueel: Als dorp 1 en dorp 2 nu alle stukken samenbrengen; kunnen ze dan samen meer dorpen aansluiten op een waterput? (idem als dorp 3 en dorp 4 hun beloningsstukken samenvoegen) - Als je met vijf groepen speelt (=oneven aantal), dan kan je de dorpen een ruilronde laten spelen met de overblijvende stukken Welke regels? Laat ze die zelf maar eerst maken vooraleer het ruilen begint!!! - Was het leuk? Hebben jullie zich geamuseerd? Wat was niet leuk en waarom???? Overgang naar tweede fase Hieronder enkele tips: - Waarom waren de boodschappers vastgebonden? Wat stak daar nu achter? (cf. inleiding en motivatie bij het begin van de speluitleg); - Als je zo veel opdrachten krijgt in 1 keer krijgt en moet oplossen in groep wat komt daar allemaal bij kijken???? Wat moet je dan al zeker kunnen????? - Niet alle beloningstukken konden gebruikt worden. Hoe voelde dat aan? Je loste een opdracht op maar je kreeg er niks voor in de plaats; althans je kon niks doen met wat je kreeg. Bestaat dat in het echt ook? - Waarvoor ga jij je het meest inzetten en zorg dragen: a) voor iets dat je krijgt of b) voor iets dat je zelf hebt gekocht na lang, heel lang sparen en veel klusjes opknappen.? Leg uit? Iedereen akkoord? Wie niet? Waarom niet? Tweede fase : kleine verdieping Centrale vraagstelling aan groep: Wat komt er allemaal kijken als een dorp ver weg van de grote stad over zuiver en gezond water beschikken? Wat is er allemaal nodig? Wat moet er in dat dorp allemaal gebeuren? Wat moeten de dorpelingen kunnen? o Laat elk dorp/groepje eerst wat nadenken en al enkele elementen opschrijven; o Elke groep mag daarna nu een element naar voren brengen. o Verwijs ook naar de opdrachten wat was er allemaal nodig? Wat moest het groepje allemaal kunnen om de opdrachten tot een goed einde te brengen?
5 o Wat moet het dorp dan wel kunnen? o Waarom liggen er niet overal waterleidingen? (zie verder bij de 4 de opdracht met de foto s van waterdragers ) o o Eens wat aanzetten zijn gegeven door de leerlingen, kan je zelf nog wat aanvullen en voorbeelden geven (voor zover het door je leerlingen nog niet is aangehaald) Samen werken Afspraken kunnen maken met elkaar Brieven schrijven; verslagen maken Vertegenwoordiger aanduiden en naar burgemeester sturen met de water-vraag van het dorp. Water is er ook nodig! Is er water in de buurt? En buizen natuurlijk, om waterleidingen te kunnen leggen. Mensen: anders heb je geen dorp Techniekers die de waterbuizen kunnen leggen en aaneenzetten. Maar dat kost geld Een pomp om het water vanuit de diepte naar boven te krijgen Zorgen dat er geen vuil water rond de pomp komt. Vermijden van stilstaand water Waarom? Hoe? (cf. malaria-mug) Overleggen vergaderen -.. Beschermen van de waterpomp. Zo dat er geen afval in komt Geld! Waarvoor? om de pomp te kopen en de buizen; om de techniekers te betalen; voor het onderhoud; Reservestukken: waarom? Worden mensen soms bedrogen? (Cf. slechte beloningsstukken of iets kopen / bestellen dat eigenlijk niet werkt of niet deugt??? Mag dat? Gebeurt dat vaak? Slot: Centraal idee om mee te geven aan je leerlingen: een pomp is als een PC of een computer. Je moet er mee leren werken; maar vooral leren mee omgaan. Dat komt niet vanzelf. Je moet je weg vinden op die machine: waarvoor dienen al die knopjes - toetsen? Er komen ook afspraken. Wanneer mag je er op werken? Leren leven met die PC en er geen slaaf worden. Hoe optimaal gebruiken? Als een dorp ergens ver weg in Afrika, na lang heel lang aandringen eindelijk over een waterpomp kan beschikken, dan moet dat dorp ook leren leven met die pomp. Als het een simpel geschenk is, dan gaan ze er weinig moeite voor doen. Als iedereen in het dorp geholpen heeft bij het graven van grachten of bij het leggen van de buizen, dan is die pomp plots veel meer dan een geschenk en gaan ze er meer moeite voor doen en ook meer zorg voor dragen. Die pomp moet iets van hen worden. Dat is niet gemakkelijk. Zorg dragen voor het materiaal op school bvb. Er moeten ook afspraken komen; met alle mensen uit het dorp. Verder moeten ze ook het verschil leren tussen ziekmakend water uit de rivier en goed veilig water (dat uit de grond wordt opgepompt). Een pomp in het dorp verandert heel wat. Een goed waterprogramma levert niet alleen de pomp af maar zorgt er ook voor dat het dorp overweg kan met die pomp. Je kan je voor dit afrondend woordje ook laten inspireren door de praktijkervaringen en filosofie van PROTOS op de website ( of zie verder in deze map ook bij Klein beetje achtergrond voor jou als leerkracht ).
6 Klein beetje achtergrond en info voor jou als leerkracht Bij PROTOS komt het er ook op aan om te werken op duurzaamheid. Wat heb je aan een watervoorziening die na een paar jaar niet meer werkt? Hoe voorkom je zo n problemen? Het is niet voldoende dat er een waterput komt in een dorp als de dorpelingen niet weten dat dit water anders is dan rivierwater (belang van vorming rond hygiëne). Wat ben je met een put als je geen herstellingen kunt aanbrengen of niet weet hoe de put en de omgeving er rond te onderhouden (Cf. er voor zorgen dat er zich geen plassen vormen rond de waterput waarop muggen met malaria rondfladderen). Een put is goed maar wint pas echt aan betekenis als de dorpelingen ook beter greep krijgen op hygiëne en afvoer. Onderzoek heeft namelijk aangetoond dat als je nieuwe watervoorzieningen installeert er minder ziektes zijn omdat er meer zuiver water voorradig is; maar als je bovendien die nieuwe watervoorzieningen nog eens koppelt aan een goede hygiënische vorming (belang van proper water gevaar van bacteriën in het rivierwater, ) dan daalt het aantal ziektes nog drastischer!! Als op sommige plaatsen de dorpelingen er zelf voor kiezen om een heel klein beetje te betalen voor het water dat ze komen halen aan de pomp, dan is dat ook juist om de betrokkenheid te verhogen. Gratis is gratis en is goedkoop en niemand voelt zich verantwoordelijk als er iets fout loopt. Het komt er dus op aan dat de dorpelingen zich mee verantwoordelijk te laten voelen voor de watersystemen in hun dorp. Hoe meer je de dorpelingen betrekt in het waterproject, hoe groter de kans dat het watervoorzieningssysteem langer meegaat. Dorpelingen mee betrekken komt neer om hen mee te doen denken in het opzet, in de planning, in de uitvoering,. Zo vallen ze niet uit de lucht en weten ze wat er van hen verlangd wordt. Bovendien steken ze er iets bij op (cf. water is niet alleen een doel maar ook een middel). PROTOS probeert haar programma s zo uit te werken en uit te bouwen dat die sociale, die technische, die organisationele (institutionele) en die financiële kant ook aandacht krijgt. Op die vier niveaus zoekt PROTOS ook naar duurzaamheid. Werken aan sociale duurzaamheid, aan financiële duurzaamheid. Je moet dat allemaal mee inbouwen bij het uitschrijven - opstellen van een water-programma. Dat betekent ook zoeken hoe je dat alles bespreekbaar gaat stellen in dat dorp. Je bouwt aan iets en je moet een goed zicht hebben op de verschillende subresultaten die je nodig hebt. - Hoe liggen de relaties met het gemeentebestuur? Is er contact? Heeft de gemeente zicht in welke dorpen er een grote bereidheid bestaat om over een waterput te beschikken? (hoe meet je zo n bereidheid? Hoe breng je dat in kaart?) Welke dorpen worden eerste bediend en waarom en hoe breng je dat over aan de dorpen die uit de boot vallen? Want er is niet altijd geld genoeg dat moet komen van de overheid.!! PROTOS stimuleert de gemeenten om zich verantwoordelijk te stellen dat er meer waterputten komen die onderhouden worden - Willen de dorpelingen (= wij zouden het eigenlijk moeten hebben over wijkbewoners want veelal bestaat een gemeente in het Zuiden uit verschillende verafgelegen dorpen) iets betalen voor het nieuwe watersysteem? Hoeveel? Willen ze werk maken van een klein financieel potje om herstellingen te bekostigen? Om iemand met het openbaar vervoer naar de gemeente / grote stad ver weg te sturen waar die persoon een cursus over hygiëne kan volgen bvb.? Die persoon kan dan verslag komen uitbrengen en meer dorpelingen water-wijzer maken!! - Is er een comité dat zich bezighoudt met de waterput? Dat eventuele herstellingen plant? Dat er voor zorgt dat er geen dieren in de onmiddellijke nabijheid van de waterput kunnen komen? Is er een afbakening gepland? (hoe betalen ze dat hekken of die afrastering?) - Is er een traditie in de streek om in groep te werken? Cf.: in veel culturen bestond / bestaat de gewoonte om voor de gemeenschap te werken. Is die er nog? Kan die aangewakkerd / versterkt worden? Hebben vrouwen inspraak? Mogen ze in het openbaar het woord nemen waar ook de mannen bij zijn? - Werken met aangepaste technologie. Geen dure computer gestuurde systemen! Op welke plaats moet de waterput komen? In het centrum van het dorp? Of juist in de buurt van de velden? En waarom? Kan dat technisch? Niet te duur? 3) Opdrachten: enkele voorstellen en ideeën
7 Los volgende rebus op: Antwoord = Knip knip knip knip Kleine water-quiz: 1) Schrijf 6 merken op van flessenwater 2) Bij welke temperatuur bevriest water? 3) Welk huis is gemaakt van water? 4) Waarvoor dient een waterpas? 5) Is sneeuw water? 6) Waarvoor dienen dijken? 7) Schrijf 6 types van watervoertuigen op ( dingen die zich in of op het water kunnen bewegen of verplaatsen) 8) Schrijf 3 manieren op om minder zuiver water te verspillen. 9) Hoeveel bulten heeft een kameel? 10) Schrijf 5 woorden op die beginnen met water en schrijf 5 woorden op die eindigen op water. Knip knip knip knip Wat zou de tekening hieronder willen uitdrukken? Knip knip knip knip
8 Kijk aandachtig naar de foto s hieronder; ze gaan alle drie over water halen. Los de vragen op. a) Wat valt je op als je naar deze foto s kijkt? b) Wat zou er een betere oplossing zijn? Wat is daar allemaal voor nodig? Suggesties voor opdrachten / proeven Zorg dat elk taak op een apart bladje komt + zorg er voor dat er voldoende beloningstukken zijn: voor elke opdracht heb je er al 1of 2 of 3 nodig zie verder onder puntje 4 Haal een blokkendoos bij de spelleiding en bouw met alles wat er in zit een zeer hoge toren / lange brug Maak deze puzzel (verknip een foto van de solidariteitskalender in kleine stukken) Maak een affiche die er toe aanzet om lekkende kraantjes dicht te draaien Zoek in deze atlas het antwoord op.. (wat moeten jouw leerlingen kennen / kunnen?) Maak een toneelstukje waarin elkeen van de groep meespeelt. Schrijf in grote lijnen het verloop weer. Situatie 1: er is geen zuiver water meer in het dorp. Vele kinderen worden ziek van het rivierwater. Hoe komt dat toch? Vroeger dronken de mensen van het dorp zonder problemen van het rivierwater, en nu?? Wat is er gebeurd? Het dorp gaat op onderzoek Een opslagplaats van gifstoffen vloeistof is in de grond gesijpeld.. Situatie 2: de schoolbel luidt. Kinderen stellen zich op voor hun klas. Sommige kinderen kunnen niet naar school want (waarom kunnen ze niet? Wat is er gebeurd? (cfr. moeten water gaan halen; moeten meehelpen thuis / op het veld;. ); Wat is het gevolg als je geen school loopt. 4) Beloningstukken
9 Het maximale aantal beloningstukken = aantal subgroepen X aantal opdrachten X 3!!
10
11
Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatiet Vuil Reclametruukske
t Vuil Reclametruukske Reclame graad 2 Lesvoorbereiding Toon de oproep van José op het smartboard. Voorzie twee dozen (schoendoos, andere kartonnen doos met deksel,...) Print informatieflarden opdracht
Nadere informatielesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1:
lesbrieven leerlingen werkblad Lesbrief 1: water verzamelen Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan
Nadere informatieBeroepsgerichte Vorming, opleiding handel en administratie of Project Algemene Vakken
ONTBIJT OP SCHOOL De jongeren organiseren zelf een ontbijt op school. Ze bepalen hoe het ontbijt er zal uitzien en staan ook in voor de praktische organisatie. Hiervoor moeten ze een heel aantal zaken
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: WATER VERZAMELEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan
Nadere informatieWerkloos, hoezo? Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les:
Werk graad 3 Lesvoorbereiding Werkloos, hoezo? Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Zet het luisterverhaal klaar op het smartboard. Print de memory
Nadere informatieDe leerkracht voorziet papier, enveloppes en eventueel materiaal om de enveloppes te versieren.
LESFICHE - Brief van de getuige Lesonderwerp De leerlingen schrijven een brief aan zichzelf om te openen op het moment dat ze hun rijbewijs behalen. Ze houden de brief zelf bij of geven hem aan hun ouders
Nadere informatieHuiswerk Spreekbeurten Werkstukken
Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.
Nadere informatieHand-out Methodiek Lookalike
Hand-out Methodiek Lookalike Methodiek Lookalike www.lookalike-traject.nl Amsterdam 2011 INHOUDSOPGAVE INTRODUCTIE LOOKALIKE... 3 FILOSOFIE EN WERKWIJZE... 3 INTRODUCTIE VOOR HET ONDERWIJS... 3 KUNSTZINNEGE
Nadere informatieDe Drakendokter: Gideon
De Drakendokter: Gideon Om hulp vragen Vervolgverhalen Groep 5 en 6 (SO en SBO) Overzicht De opdrachten zijn het leukst om te doen, als het hele boek in de klas is voorgelezen. Dit kan door elke dag in
Nadere informatieVoorwoord !!!! Wat heb je nodig?
Haas is op Kip Voorwoord Wat heb je nodig? Je gaat samen met je kind Haas is op Kip lezen. Dat is geschreven door Annemarie Bon. Deze leeshandleiding is van Marjolein van Muijden. De uitwerking en opmaak
Nadere informatieLes 1 Kikker en de Vreemdeling
Les 1 Kikker en de Vreemdeling Benodigdheden: - Kikker en de Vreemdeling voorleesboek - Kaartje met groene en rode stip - Rode en groene kaartjes Algemene beschrijving: Deze les is een inleiding op de
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieLiefde, voor iedereen gelijk?
Seksuele diversiteit graad 2 Lesvoorbereiding Liefde, voor iedereen gelijk? Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print de verhalen 'Het geheim van Mirjam'
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieVind je eigen geld uit
Geld graad 2 Vind je eigen geld uit Lesvoorbereiding Print verhaal Meneertje Yamada en de drukbezette zakenman uit en steek hem in een envelop. Print, schrijf zelf (of laat overschrijven) brief 1 van meter
Nadere informatieINTERNETMEMORIE. Maak in één les een 3D doosje met de App Foldify. Les in het kader van Code Kinderen project Mijn Kind Online.
INTERNETMEMORIE Een les waarbij de leerlingen het InternetMemorie spelen en gaan nadenken over hun internetgedrag. Deze les is een mediawijze discussie starter. Maak in één les een 3D doosje met de App
Nadere informatieDe tussenstand VOLG DE WEDSTRIJD VIA
LES 2 De tussenstand Wat gaan we doen vandaag? MEER LEREN OVER TEXTIELAFVAL KENNISMAKEN MET VERSCHILLENDE SOORTEN TEXTIEL EEN EIGEN KWARTETSPEL MAKEN (EN ZO BONUSPUNTEN VERDIENEN VOOR AFVAL THE GAME!)
Nadere informatieVerwerkingsopdrachten bijhet hoofdstuk Mondelinge opdrachten geven Doelstelling 3.
Verwerkingsopdrachten bijhet hoofdstuk Mondelinge opdrachten geven Doelstelling 3. 1 OPDRACHT 1 Bekijk hetvolgende lijstje mondelinge opdrachten. Probeer elke opdracht te analyseren: welke soort opdracht
Nadere informatieWij menen het! Vertel de leerlingen dat je een brief hebt gekregen van een aantal onderzoekers die hulp nodig hebben.
Action 2015 3de graad Voor je begint Wij menen het! Verdeel het bord in 2 Print de brief van de onderzoekers Print het verhaal van Samuel of toon het op het smartboard Print de probleemkaartjes en knip
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatieEen informatieve bundel en vragenlijst voor kinderen die gepest worden.
Een informatieve bundel en vragenlijst voor kinderen die gepest worden. Er is een verschil tussen plagen en pesten. Iets van iemand afpakken kan plagen zijn, maar ook pesten. Het is plagen als het gaat
Nadere informatieUser Centered Design. Ontwerpbeslissingen
User Centered Design Ontwerpbeslissingen Ontwerpbeslissingen: Wat wij willen doen voor jou is Met betrekking tot lessen voorbereiden: Overzichten, schema s en lesplannen moeten ook door leerlingen begrepen
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieInhoud. Blz. 3. Blz. 4. Blz. 5. Blz. 7. Blz. 8. Blz. 9. Blz. 10. Opdracht 1 - Brainstormen. Opdracht 2 - Je eigen controller. informatie - makey makey
Naam: Klas: inhoud Inhoud Opdracht 1 - Brainstormen Opdracht 2 - Je eigen controller informatie - makey makey Blz. 3 Blz. 4 Blz. 5 Opdracht 3 - Aan de slag met Scratch Blz. 6 informatie - Scratch Opdracht
Nadere informatieSPELFICHE: WAT WORD IK?
SPELFICHE: WAT WORD IK? Per 2 OF per 4 Wat moet ik doen? 1 Je probeert te achterhalen wat de ander later wil worden. 2 Je kijkt welke talenten horen bij de job dat je zelf hebt gekozen. 3 Je bespreekt
Nadere informatieInhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!
1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk
Nadere informatieBegrijpend luisteren. Annemarieke Kool. CPS Onderwijsontwikkeling en advies WWW.CPS.NL
Begrijpend luisteren Annemarieke Kool CPS Onderwijsontwikkeling en advies WWW.CPS.NL Programma 1. Welkom 2. Doelen van workshop 3. Strategieën en voorbeelden 4. Differentiëren mbv taxonomie 5. Oefening
Nadere informatieEenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les
8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil
Nadere informatieVerhaal: Jozef en Maria
Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele
Nadere informatieWat staat er in dit boekje?
Wat staat er in dit boekje? Informatie voor ouders (scheur t maar uit voor ze!) 7 Even uitleggen 11 Ik & Zo! Dit ben ik! 15 Ik & Zo! Handig om te weten 17 Weekschema co-ouderschap 29 Planning weekenden,
Nadere informatieOpdrachtkaarten Lente
Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Je onderzoekt straks in het duingebied allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten in de
Nadere informatieUITDAGING 5: Justine helpt de buren
Dit werkblaadje is van... UITDAGING 5: Justine helpt de buren Solidariteit in je eigen omgeving Individuele oefening Heb jij al eens iemand geholpen? Schrijf op wat je deed om die persoon te helpen. Voorbeeld:
Nadere informatieleer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1
leer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1 actief leren WWW.leer-actief.nl Dit is Wybo. Wybo was vroeger een heel gewoon jongetje, maar hij was wel erg lui. En dat...werd zijn redding. Hij had nooit
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt
Nadere informatieWerkstukken maken op PCBO-Het Mozaiek Groep 6
We gaan een werkstuk maken en je mag het helemaal zelf doen. Het is helemaal jouw eigen werkstuk. Maar om je even goed op weg te helpen hebben we hieronder alle stapjes even op een rij gezet. Wat moet
Nadere informatieSPOT EEN JOB! Op bezoek bij een interimkantoor. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
SPOT EEN JOB! Wie zoekt die vindt! Er zijn veel manieren om vacatures te vinden. In dit lespakket worden de jongeren aan het werk gezet om via verschillende kanalen vacatures te vinden: kranten, internet,
Nadere informatieSoorten gezinnen. 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst. Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6
Soorten gezinnen 1. Thema: Diversiteit 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst 3. Doelgroep Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6 4. Duur: 50 min. 5. Doelen Eindtermen Wereldoriëntatie:
Nadere informatieRECHT OP ANDERS ZIJN DOELSTELLING
RECHT OP ANDERS ZIJN DOELSTELLING Kinderen leren wat discriminatie inhoudt Discrimineren gebeurt overal ter wereld Iedereen heeft het recht om gelijk behandeld te worden MATERIAAL Spelregels Pionnen (zie
Nadere informatieActiviteitenschema Archeologie
Activiteitenschema Archeologie Soort activiteit: Spullen opgraven uit de zandbak. Tijdsindeling: 5 Minuten de plaatjes in de zandbak verstoppen. 5 Minuten vertellen over hoe de mensen vroeger wat zochten
Nadere informatiehoge stroming Fase Ontdek en onderzoek
Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Je werkt in een groepje van vier leerlingen. Iedereen in je groepje
Nadere informatieGrenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub
Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Leeftijd: 12-16 jaar Tijdsduur: 1 uur Doelen - De jongeren denken na over de betekenis van de muur tussen Israël en de Palestijnse gebieden in het dagelijks
Nadere informatie4 Gedrag. 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? 4.1 Opdrachten 1-24. 4.2 Opdrachten 1-20. 4.
4 Gedrag DO-IT Datum 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? PARAGRAFEN Datum 4.1 Opdrachten 1-24 4.2 Opdrachten 1-20 4.3 Opdrachten 1-16 4.4 Opdrachten 1-16 Samenvatten Test
Nadere informatieFeedback Project Ergonomisch Ontwerpen
Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7
Nadere informatieMijn Hummelboekje. HOOFDSTUK 1: t Hummelhuis
Mijn Hummelboekje HOOFDSTUK 1: t Hummelhuis Dit is Hummeltje. Hummeltje kan eventjes niet bij zijn mama en papa wonen, omdat zij nu niet voor hem kunnen zorgen. Daarom komt Hummeltje naar t Hummelhuis.
Nadere informatieDit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen.
INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel
Nadere informatieInfo. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde
Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over
Nadere informatieMijn lichaam is goed! Doe-opdrachten rond lichaamsbeeld voor 5-6 BaO
Mijn lichaam is goed! Doe-opdrachten rond lichaamsbeeld voor 5-6 BaO Hieronder vind je een lesvoorbereiding voor twee lesuren rond lichaamsbeeld bij kinderen van 10 tot 12 jaar. Het bevat verschillende
Nadere informatieMAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER. Magda op de werkvloer? Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
MAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER Jongeren krijgen op school, op de werkplek, in de klas met allerlei regels en afspraken te maken. Zijn de afspraken en regels duidelijk genoeg voor hen? Wat vinden
Nadere informatieINLEIDING Bovendien vervuilen diezelfde energiebronnen onze planeet!
INLEIDING Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen: koken, verwarmen, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel verschillende
Nadere informatieLees Zoek op Om over na te denken
Welkom bij de Online Bijbelcursus van Praise De bijbelcursus is wat voor jou als je: 1. Als je wilt weten wat christenen geloven. 2. Als je meer wilt begrijpen van de bijbel. 3. Als je wilt groeien in
Nadere informatieJouw werkstuk lever je uiterlijk in op donderdag 20 maart 2014!!
Hoe maak ik in groep 8 een werkstuk? Jij gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in
Nadere informatieDit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen.
Dit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen. Leerstijlentest van David Kolb Mensen, scholieren dus ook, verschillen nogal in de wijze waarop ze leren. Voor
Nadere informatieGevecht om geld en macht
Gevecht om geld en macht (Uit: Kompas) (Uit: Mensenrechteneducatie in NCZ 2 de graad) Doelstellingen: Inzicht hebben in de onrechtvaardige verdeling van rijkdom in de wereld. Inzicht hebben in de onrechtvaardigheden
Nadere informatieFOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.
PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een
Nadere informatieVERVANGTAAK LICHAMELIJKE OPVOEDING VOOR LANGDURIG GEBLESSEERDEN
VERVANGTAAK LICHAMELIJKE OPVOEDING VOOR LANGDURIG GEBLESSEERDEN Je maakt een werkstuk over een (voor jou) niet zo bekende sport. Je maakt het werkstuk op aan de hand van onderstaande handleiding. Veel
Nadere informatieREFLECTIE VANUIT HET PERSPECTIEF VAN KINDEREN EN JONGEREN
GEZIN EN SCHOOL-SAMEN OPVOEDEN IN VERSCHIL-Vlor-16 mei 2012 Workshop 1 Een gedeelde en gedragen visie over de relatie gezin-school REFLECTIE VANUIT HET PERSPECTIEF VAN KINDEREN EN JONGEREN door Hilde Lauwers
Nadere informatieMirjams mama en moekie
Seksuele diversiteit graad 1 Mirjams mama en moekie Lesvoorbereiding Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print 2 lege gedragspatroongrafieken af voor
Nadere informatieSpreekbeurt, en werkstuk
Spreekbeurt, krantenkring en werkstuk Dit boekje is van: Datum spreekbeurt Datum krantenkring Inleverdatum werkstukken Werkstuk 1: 11 november 2015 Werkstuk 2: 6 april 2016 Bewaar dit goed! Hoe bereid
Nadere informatieTeken een architect. Lees het volgende verhaal:
Teken een architect Lees het volgende verhaal: Een architect heeft een hele dag nagedacht over een nieuwe brug die gebouwd moet worden. Via de brug moet het verkeer, ook zware vrachtwagens, over een brede
Nadere informatieTITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.
TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende
Nadere informatieBijlage interview meisje
Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je
Nadere informatieWat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.
Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen
Nadere informatieTEAMSPEL: UNDERCOVER
TEAMSPEL: UNDERCOVER Voorwoord In dit draaiboek vind je alle gegevens die je nodig hebt om eenvoudig een geslaagd uniek spel te organiseren. Het spel kan gespeeld worden als teambuildingsopdracht, maar
Nadere informatieTips voor een goede spreekbeurt
Diabetes?! Een spreekbeurt die je alles vertelt over diabetes: Wat is het? Hoe ontstaat het? En vooral ook: Wat betekent het voor jou, je broer, zus, vader of moeder. Tips voor een goede spreekbeurt Vertel
Nadere informatieUitleg boekverslag en boekbespreking
Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave
Nadere informatieAlles onder de knie? 1 Herhalen. Intro. Met de docent. 1 Werk samen. Lees het begin van de gesprekjes. Maak samen de gesprekjes af.
Intro Met de docent Wat ga je doen in dit hoofdstuk? 1 Herhalen: je gaat herhalen wat je hebt geleerd in hoofdstuk 7, 8 en 9. 2 Toepassen: je gaat wat je hebt geleerd gebruiken in een situatie over werk.
Nadere informatiemeest geweldige beslissing de basis van je hele business speels avontuur
Proficiat! Dit is de meest geweldige beslissing die je kon nemen om jouw business te doen uitgroeien van een zaadje (lees: passie) naar een tuin vol bloemen (lees : fulltime inkomen). Echt waar. Dit wordt
Nadere informatieTaak Wie ben ik? Groep Zwaarte Vakgebied Voorbereiding Rol leerkracht Kerndoelen Code ariq,
Taak Wie ben ik? Groep 7 Zwaarte Vakgebied - Sociaal emotionele ontwikkeling - Creatieve ontwikkeling - Taalvaardigheid Voorbereiding - Computer met internet - Papier, verf en kwasten Rol leerkracht -
Nadere informatieLEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT: ZEG HET MET EEN T- SHIRT
LEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT: ZEG HET MET EEN T- SHIRT Omschrijving van de activiteit De leerlingen bedrukken een T-shirt met een eigen tekst op basis van instructies. Fase Overgang fase alfabetisering
Nadere informatieDe wereld op zijn kop
Wonen graad 3 Lesvoorbereiding De wereld op zijn kop Print de boodschap van algemeen nut één maal en steek hem in een envelop. Print de boomkaarten en de huiskaarten zoveel keer als nodig (zie verder)
Nadere informatieA. Jouw rechten! Kinderrechten
Dit werkblaadje is van... A. Jouw rechten! Kinderrechten Je hebt ongetwijfeld al gehoord van de Rechten van het Kind. De koningen, presidenten en andere leiders van over de hele wereld hebben gezegd dat
Nadere informatieEen nieuwe bank. Lesvoorbereiding Crisis graad 2. Verwondering
Een nieuwe bank Lesvoorbereiding Crisis graad 2 Voorzie speelgoed - geld, echte kleine muntstukken of print het blad met de centen. Op elk blad staan 100 centen in rijen van 10. Zo kan je gemakkelijk het
Nadere informatieJaarplan ASVZ 2016 Zorg pakken we samen aan
Jaarplan ASVZ 2016 Zorg pakken we samen aan Jaarplan ASVZ 2016 eenvoudige versie Dit is het jaarplan van ASVZ. Hierin schrijft ASVZ op wat we in 2016 gaan doen, en wat beter of anders kan in de zorg. Het
Nadere informatieDe pietenschool. speluitleg
De pietenschool speluitleg Speel de pietenspelletjes, doe de oefeningen en word een echte hulppiet! De Pietenschool is een leuk en gezellig spel voor de Sinterklaastijd. Het spel kan op verschillende manieren
Nadere informatieStudieplanner leerlingen NAAM: Datum Weekopdracht. Doel en in: klaar Week 1 Week 2 Leren leren : Tekst 1 lezen tot aan het plaatje met de
Studieplanner leerlingen NAAM: Opgegev Benodigde Datum Weekopdracht Doel en in: materialen klaar Week 1 Week 2 Leren leren : Tekst 1 lezen tot aan het plaatje met de ministers. Opdrachtenboekje 5 Markeer
Nadere informatieJONG HOEZO ANDERS?! EN HOOGGEVOELIG. Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren
Ellen van den Ende in samenwerking met Mariëtte Verschure JONG EN HOOGGEVOELIG HOEZO ANDERS?! Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren Uitgeverij Akasha Inhoud Hooggevoelig, hoezo anders?!
Nadere informatieLees hieronder de spelregels, het is ongetwijfeld een feest der herkenning. Alleen nu spelen jullie de hoofdrollen. Maak er wat moois van!
Natuurlijk ga je nu het diepe in. Natuurlijk twijfel je eraan of je nou echt wel zo grappig bent. Het hoort bij de Lama s. Kun jij je lach inhouden als het moet? Weet jij wie de moord heeft gepleegd als
Nadere informatieVan nodig of leuk? tot kinderrechten in de krant
Van nodig of leuk? tot kinderrechten in de krant (Uit: Recht in de roos) (Uit: het land van Kwien: educatief pakket 2 de en 3 de graad) Doel Kennismaken met kinderrechten. Het onderscheid begrijpen tussen
Nadere informatieVoorlichtingsfolder Onderzoek van je ogen bij Bartiméus
Voorlichtingsfolder Onderzoek van je ogen bij Bartiméus Deze voorlichtingsfolder over het onderzoek van je ogen is bedoeld voor kinderen, jongeren en hun ouders. www.bartimeus.nl Informatie voor ouders
Nadere informatieVoorspellen en tekst lezen
Voorspellen en tekst lezen 1. Lees de uitleg. Als je gaat lezen, doe je eerst een voorspelling. Waar zou de tekst over gaan? Kijk eerst goed hoe de tekst eruitziet. Want je kunt aan de buitenkant van de
Nadere informatieTekst lezen en moeilijke woorden
Tekst lezen en moeilijke woorden 1. Lees de tekst met het stappenplan. Zet tijdens het lezen een lijn onder de woorden die jij moeilijk vindt. 2. Lees de uitleg. In een tekst staan soms woorden die je
Nadere informatieEen doos vol spullen. Colofon. In het kort
N E L L U P S L O V S O O EEN D Project voor groep 3 en 4 In het kort Er is op school een telefoontje gekomen van Historisch Museum Haarlemmermeer, met de vraag of de leerlingen ergens mee willen helpen.
Nadere informatieWie zijn jouw vrienden? Opdracht:
Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: 1. Maak een spinnenweb van jouw belangrijkste vrienden. 2. Schrijf er telkens bij waar je die vriend hebt leren kennen. 3. Schrijf de meest positieve eigenschap als vriend
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieIntact. goede redenen om een zelfhulpgroep te bezoeken
10 goede redenen om een zelfhulpgroep te bezoeken Intact Zelfhulp is er voor jou. Deze informatie is voor alle mensen met een verslavingsprobleem en hun naasten, ongeacht welke verslaving. De eerste stap
Nadere informatieWat ga je in deze opdracht leren? Meer leren over: soorten vragen, vraagwoorden, signaalwoorden en sleutelwoorden
Wat ga je in deze opdracht leren? Meer leren over: soorten vragen, vraagwoorden, signaalwoorden en sleutelwoorden Soorten vragen, vraagwoorden, signaal- en sleutelwoorden Schema 1 Soorten vragen Open vraag
Nadere informatie2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27
Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend
Nadere informatieMaak zelf geld. Lesvoorbereiding. Verwondering. Kennis
Geld graad 1 Lesvoorbereiding Maak zelf geld Print 1 keer het verhaal Isaura s droom, Toon Isaura's foto op het smartboard Print de Braziliaanse munt, de real uit. Verwondering Lees het verhaal Isaura
Nadere informatieADHD: je kunt t niet zien
➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen
Nadere informatieWhat s up Zuiderzeeland? aardrijkskunde, praktische opdracht
What s up Zuiderzeeland? Aardrijkskunde praktische opdracht praktisch onderzoek in zuiderzeeland 4 HV Naam: Klas: In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat Waterschap
Nadere informatieVaardigheden. Denken. Wat heb ik nodig? landen in de wereld. Lees dit eerst:
www.eduboek.nl copyright 2014 www.webje.yurls.net Vaardigheden dingen onderzoeken plannen maken aantekeningen maken iets er mooi laten uitzien samenwerken zelfstandig werken hulp durven vragen informatiebronnen
Nadere informatie28 efficiency tips voor een productievere werkdag
28 efficiency tips voor een productievere werkdag Gun jezelf de rust en de kwaliteit van een goed georganiseerd werkproces! Doen is de "Missing Link" tussen goede voornemens en daadwerkelijke verandering
Nadere informatieHoe Plak je een band?
14-06-06 Hoe Plak je een band? Door: Janneke Jansen & Michelle Gelderman, B2D Inhoudsopgave Bladzijde 1 - Voorkant Bladzijde 2 - Inhoudsopgave Bladzijde 3 - Inleiding Bladzijde 4 - Hoe ontstaat een lekke
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 2: RAVIJN OVERSTEKEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 2) Het ravijn Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Brainstorm ravijn oversteken Bruggen bouwen
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieVerdeel de leerlingen in groepjes. Laat elk groepje 3 stellingen bekijken.
Activiteit Vreemd of gewoon 1 In deze activiteit gaan we op zoek naar dingen die we vreemd of gewoon vinden. We ontdekken dat niet iedereen hetzelfde vreemd of hetzelfde gewoon vindt. We vertrekken bij
Nadere informatieHoe maak ik in groep 6 een werkstuk?
Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Jij gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in
Nadere informatie