Transport IVF/ICSI-behandeling

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Transport IVF/ICSI-behandeling"

Transcriptie

1 Polikliniek Obstetrie, Gynaecologie en Voortplantingsgeneeskunde Transport IVF/ICSI-behandeling Scheper Ziekenhuis in samenwerking met het Universitair Medisch Centrum Groningen - UMCG - Boermarkeweg AA Emmen Postbus RA Emmen Tel MA H 56 1

2 2 55

3 Aantekeningen Belangrijke adressen, telefoonnummers en bereikbaarheid Het IVF-secretariaat is onderdeel van de polikliniek Obstetrie, Gynaecologie en Voortplantingsgeneeskunde van het Scheper Ziekenhuis. Telefonisch bereikbaar op werkdagen tussen en uur: alleen in noodgevallen gebruikt u het spoednummer: buiten kantooruren en in het weekend belt u: en vraagt u naar de dienstdoende gynaecoloog. Fertiliteits-/IVF-laboratorium UMCG L2VA (via Poortweg 12, 2e etage) Patiënteninformatie UMCG U kunt hier onder andere terecht met vragen over de gang van zaken in het UMCG, vragen over andere gezondheidsinstellingen, verwijsprocedures en patiëntenverenigingen. Ook kunt u hier terecht voor opmerkingen en klachten. Patiënteninformatie Scheper Ziekenhuis Bij klachten kunt u zich wenden aan de ombudsfunctionaris: Het (web)adres voor informatie over het Universitair Medisch Centrum Groningen met betrekking tot voortplantingsgeneeskunde (VPG) Het webadres voor de organisatie voor onze polikliniek biedt toegang tot de patiënteninformatie zoals die door de NVOG (Ned. Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie) is opgesteld. 54 3

4 Inhoudsopgave Blz. Voorwoord 7 Inleiding 8 De eerste kennismaking IVF-team Afdeling Klinische Psychologie en Medisch Maatschappelijk Werk Vragen? Altijd stellen! Vragen Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft dan kunt u gebruik maken van het telefonische spreekuur tussen en12.00 uur. Voor het maken van een afspraak voor een gesprek of een controleafspraak bij een gynaecoloog, secretariaat, het telefoonnummer is: Wij hopen op een succesvolle behandeling en een prettige samenwerking In vitro fertilisatie: wat is dat precies? Hyperstimulatie van de eierstokken 2. Follikelpunctie 3. Laboratoriumwerkzaamheden 4. Terugplaatsing en daarna afwachten In vitro fertilisatie: wie komt ervoor in aanmerking? 12 Beschadigde eileiders Andere indicaties Leeftijd Bijzondere vormen van IVF 13 ICSI MESA/PESA en TESE Transport IVF/ICSI IVF met donorzaad Eiceldonatie Draagmoederschap IVF in de gemodificeerde natuurlijke cyclus 4 53

5 Voorbereiding injectiepennen voor Puregon en Gonal-F In de Puregon pen kunnen ampullen van 300, 600 of 900 E rec-fsh worden geplaatst. De Gonal-F pennen zijn voorgevuld met 300, 450 of 900 E rec-fsh.; deze pen gooit u weg als hij leeg is. De instructies zijn vrij specifiek. Een verpleegkundige geeft u uitleg. Ook ontvangt u de instructies op schrift Voorbereiding Menopur, Pregnyl, Cetrotide en Lucrin-depot Deze medicijnen maakt u door poeder op te lossen in een vloeistof. De bereidingswijze verschilt enigszins per medicijn. Een verpleegkundige geeft u uitleg. Ook ontvangt u de bereidingswijze op schrift. De injectie Maak de plaats van de injectie schoon met een watje met alcohol. Neem de spuit en prik snel, loodrecht in de huid. Zorg ervoor dat de hele naald in de huid zit. Trek even aan de zuiger: als er bloed verschijnt trekt u de spuit iets terug en probeert u opnieuw om even te zuigen. Als er geen bloed (meer) verschijnt is het goed. Druk de spuit in vijf à tien seconden helemaal leeg. Trek daarna de naald loodrecht en snel weer uit de huid. Druk de plaats van de injectie even met een watje dicht, plak er zo nodig een pleister op. Deponeer de ampullen en de injectiespuit mèt naald in het naaldenemmertje. Dit emmertje kunt u uiteindelijk bij uw apotheek of op de polikliniek bij een verpleegkundige inleveren. 52 Inhoudsopgave Blz. Uw kansen 17 Ongeveer twintig procent kans op zwangerschap per gestarte behandeling Wat kan er misgaan? Drie of zes + twee pogingen Onderwijs en onderzoek 19 Gebruik van (anonieme) medische gegevens en lichaamsmateriaal De voorbereiding 21 De intake Het vooronderzoek Het startgesprek Wachtlijst 24 De IVF-behandeling zelf 24 De hyperstimulatie Follikelpunctie Laboratoriumfase IVF of ICSI De terugplaatsing en daarna afwachten Wat kan er gebeuren met de eventueel overgebleven embryo's? Onderzoek met geslachtscellen en embryo's De terugplaatsing van ontdooide embryo's U bent zwanger Prenatale screening en diagnostiek U blijkt niet zwanger te zijn Bijverschijnselen en complicaties Kosten Vergoedingen Ziektekosten aftrekbaar voor de belasting Leren spuiten 5

6 Inhoudsopgave Blz. Overzicht Medicatie - Hormonen 42 Begrippenlijst 44 Literatuurlijst 48 Meer weten? 49 Instructie voor subcutane injecties 51 Materiaal Voorbereiding injectie Decapeptyl Voorbereiding injectiepennen voor Puregon en Gonal-F Voorbereiding Menopur, Pregnyl, Cetrotide en Lucrin-depot De injectie Vragen 53 Aantekeningen 54 Instructie voor subcutane injecties Een subcutane injectie is een injectie in het vetweefsel direct onder de huid. De beste plaats voor de injectie is een huidplooi van de buik, het bovenbeen of de bovenarm. Alle medicamenten die bij IVF worden gebruikt kunnen subcutaan worden toegediend. Een assistente heeft u uitgelegd en voorgedaan hoe u een subcutane injectie moet geven. Hieronder ziet u een overzicht van de benodigde materialen en van de handelingen die u moet verrichten. Omdat de medicijnen in verschillende vormen worden aangeleverd, is de voorbereiding voor de injectie telkens anders en worden die dan ook afzonderlijk beschreven. Materiaal een kant-en-klaar spuitje (Decapeptyl), een injectiepen (Puregon, Gonal-F) of zelf klaargemaakt spuitje (Gonal-F, Menopur, Pregnyl, Cetrotide, Lucrin-depot) alcohol (70 %) enkele watjes een 1 ml-spuitje naald van 20 mm lang naaldenemmertje U heeft van ons een recept gekregen waarmee u de benodigde materialen (behalve watjes en het naaldenemmertje) kunt halen bij de apotheek. Meestal geeft de apotheek een naaldenemmertje mee. Het is goed er in ieder geval even naar te vragen. Algemene regel: was uw handen eerst grondig met zeep. Voorbereiding injectie Decapeptyl De spuitjes Decapeptyl zijn kant-en-klaar: u doet het dopje eraf en kunt inspuiten (zie hieronder bij De injectie ). 6 51

7 Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie NVOG De NVOG is de beroepsvereniging van de Nederlandse gynaecologen. De NVOG vindt het belangrijk dat patiënten goede voorlichting krijgen. De belangrijkste voorlichting vindt plaats in de spreekkamer. Maar daarnaast is het plezierig als u thuis een en ander nog eens kunt nalezen. Op de NVOG-site staan allerlei folders en brochures. Deze zijn bedoeld als aanvulling op het gesprek met de gynaecoloog. U vindt de brochures op onder het kopje voorlichting. Fertimagazine.nl De website FertiMagazine, over hulp bij zwanger worden wil iedereen met vruchtbaarheidsproblemen zo goed mogelijk informeren over de oorzaken, de verwachtingen en de behandelingen. Daarnaast biedt de website u op de Ferti-Actueel-pagina het laatste nieuws op vruchtbaarheidsgebied. Maandelijks is er een thematische update waarbij een bepaald aspect over verminderde vruchtbaarheid aan de orde komt. De website wordt inhoudelijk aangestuurd door een redactieraad waarin gynaecologen, vruchtbaarheidartsen en verpleegkundigen uit verschillende Nederlandse klinieken zijn vertegenwoordigd. Ook bestaat de mogelijkheid op deze site via het FertiCafé anoniem ervaringen uit te wisselen met lotgenoten. Zwangerwijzer.nl Hier vindt u vele tips voor een gezonde levenswijze, waardoor u uw kans op zwangerschap vergroot, zowel mèt als zonder behandeling. Bovendien verhoogt u de kans op een zo gezond mogelijk kind door een goede life-style! Voorwoord U komt in aanmerking voor een IVF/ICSI-behandeling. Die stap heeft u samen met uw partner gezet. En hoewel onderzoek en behandeling van de vrouw een centrale plaats innemen, blijft de IVF-behandeling iets wat u samen aangaat. U volgt de behandeling met z'n tweeën. Leest u daarom beiden deze brochure. Wij raden u aan dit ter voorbereiding van het intakegesprek te doen. Deze brochure zal natuurlijk niet al uw vragen beantwoorden. Misschien roept het juist wel vragen op. Hoe dan ook, al uw vragen bespreken we in het intakegesprek. Zet uw vragen vooraf gerust op papier. We beginnen deze brochure met een korte uitleg over in vitro fertilisatie (afgekort tot IVF), en wie ervoor in aanmerking komen. Daarna geven we een uitgebreide beschrijving van de IVF-behandeling en de kans op succes. Ook de kosten komen aan de orde. Achterin deze brochure vindt u een medicijnen- en begrippenlijst, waarin u op alfabetische volgorde de belangrijkste medische termen en begrippen verklaard ziet. We geven in deze brochure weinig praktische instructies; die krijgt u -mondeling en schriftelijk- gedurende de behandeling, op het moment dat u ze nodig heeft. U zult merken dat de IVF-behandeling complex is en veel van u vraagt, zowel lichamelijk als geestelijk. Het is daarom heel belangrijk te weten dat u altijd met uw vragen of problemen bij het IVF-team terecht kunt. Aarzelt u niet uw vragen te stellen. Wij wensen u succes met de behandeling. Het IVF-team 50 7

8 Inleiding De eerste kennismaking Deze brochure is uw eerste kennismaking met de transport IVF-behandeling in het Scheper Ziekenhuis. Wij hopen dat hiermee genoeg informatie wordt gegeven om u voor te bereiden op het intakegesprek. Dit gesprek is bedoeld om over en weer een duidelijk beeld te krijgen: wij van uw situatie, en u van de IVF-behandeling. Het is daarom van groot belang dat u vragen stelt tijdens het gesprek. Om u daarbij op weg te helpen, heeft u deze brochure gekregen. Later, wanneer u met de behandeling bent begonnen, kunt u deze brochure bovendien gebruiken om informatie na te lezen. IVF-team Al vanaf het intakegesprek krijgt u te maken met het IVF-team. Tot het team behoren: Gynaecologen, een fertiliteitsarts en IVF-assistentes of verpleegkundigen; zij zijn verantwoordelijk voor alle medische aspecten. De gynaecologen dragen de eindverantwoordelijkheid voor de IVF-behandeling Klinisch embryologen en analisten van het laboratorium Voortplantingsgeneeskunde (VPG)in het UMCG. Zij zijn verantwoordelijk voor de laboratoriumwerkzaamheden. De klinisch embryologen dragen de eindverantwoordelijkheid voor de laboratoriumfase van de IVF-behandeling Medewerkers van het secretariaat Afdeling Klinische Psychologie en Medisch Maatschappelijk Werk Tijdens en na een IVF-behandeling is het mogelijk om psychologische begeleiding te krijgen. Bij aanmelding voor de behandeling heeft u vaak al een lange weg van hoop en teleurstelling achter de rug. Begeleidende gesprekken kunnen een hulpmiddel zijn om de komende periode het hoofd te bieden. Ook tijdens de behandelingen kan het helpen om met een professionele hulpverlener Auteur Marina Nicholas Uitgegeven door Kosmos Uitgevers BV, 2007 ISBN Vruchtbaarheidsproblemen Dit boek is bestemd voor echtparen met vruchtbaarheidsproblemen. José Sagasser, 2005 Uitgegeven door Unieboek BV, 2005 ISBN Meer titels over ongewenste kinderloosheid kunt u vinden op de website: Meer weten? Patiëntenvereniging Freya De vereniging Freya behartigt de belangen van ongewild kinderloze paren. Het bestuur bestaat uit vrijwilligers die allen persoonlijk betrokken zijn bij de problematiek van onvruchtbaarheid. Als u lid wordt, ontvangt u vier keer per jaar het Freya-magazine. Hierin vindt u naast medische informatie over IVF ook veel ingezonden brieven met ervaringen van anderen. Het geeft bovendien informatie over andere mogelijkheden dan IVF, zoals adoptie, kunstmatige inseminatie, enz. Het adres van Freya is: Postbus AL Wijchen Telefoon (024) Internet: secretariaat@freya.nl 8 49

9 Boekenlijst Zwanger worden ook voor ons? Medische en psychologische adviezen over vruchtbaarheid Dit boek richt zich met name op de groep mensen met vruchtbaarheidsproblemen en geeft een goed en begrijpelijk overzicht van medische (on)mogelijkheden en de gevolgen van behandelingen. Auteurs Stephan Gordts, Jan Norré, Rudi Campo Uitgegeven door Terra Lannoo, 2003 ISBN te praten. De verwerking van wat u meemaakt(e) en de keuzes waar u voor staat wegen soms zwaar. Ondersteuning en informatie zijn meestal een goede manier om vervolgens op eigen kracht weer verder te kunnen gaan. U kunt een gesprek aanvragen via uw behandelende arts. Vragen? Altijd stellen! We kunnen het niet vaak genoeg benadrukken: met vragen kunt u altijd bij de leden van het team terecht. Als u behoefte heeft aan een persoonlijk gesprek, kunt u daarvoor een afspraak maken. Zwanger via een omweg Dit boek is voor vrouwen en mannen met kinderwens en behandelt vruchtbaarheidsonderzoeken, behandelingen zoals IVF en ICSI, eiceldonatie en draagmoederschap, risico's op korte en lange termijn en bevat meer dan dertig interviews. Auteurs Didi Braat en Gemma Kleijne Uitgegeven door Passage, 2003 ISBN Ongewenst kinderloos, brieven over een leven zonder kinderen Bundeling verhalen over de emotionele kanten van ongewenste kinderloosheid. Auteur René van Walbeek Uitgegeven door Van Brug, 1995 ISBN Als zwanger worden niet vanzelf gaat Dit boek neemt u mee op de tocht die Marina Nicholas zelf heeft moeten ondernemen om zwanger te worden. Naast vele emotionele hobbels die ze heeft moeten nemen deelt ze de kennis die ze gedurende haar zoektocht heeft opgedaan. 48 9

10 In Vitro Fertilisatie: wat is dat precies? De letterlijke vertaling van 'in vitro fertilisatie' luidt: bevruchting in glas. De vaak gehoorde term 'reageerbuisbaby' is dus niet juist: alleen de bevruchting van de eicel vindt buiten het lichaam plaats. Het embryo dat na de bevruchting is ontstaan wordt teruggeplaatst in de baarmoeder, waar het zich op een natuurlijke manier verder ontwikkelt, net als na een gewone bevruchting. De kans op een succesvolle zwangerschap na een gestarte IVF-behandeling is in Nederland ongeveer 20% (zie ook het hoofdstuk 'Uw kansen'). De IVF-behandeling is te verdelen in vier fasen, die u ongeveer in vier weken doorloopt: 1. Hyperstimulatie van de eierstokken Normaal gesproken rijpt er per menstruatiecyclus maar één eicel in één van de eierstokken uit. Tijdens een IVF-behandeling wordt met hormonen de rijping van meer eicellen tegelijkertijd gestimuleerd. Dit gebeurt om meer dan één eicel te kunnen bevruchten. Als hieruit meerdere embryo's ontstaan, geven deze na terugplaatsing in de baarmoeder een hogere kans op een zwangerschap. De stimulatiefase duurt meestal acht à veertien dagen. Bij IVF in de gemodificeerde natuurlijke cyclus, ook 'eigen cyclus' genoemd (zie het betreffende hoofdstuk) wordt gebruik gemaakt van het ene eiblaasje dat maandelijks groeit. Er worden slechts enkele dagen hormonen gebruikt in de groeifase van het eiblaasje. Tevens wordt de fase na terugplaatsing van een embryo ook hormonaal ondersteund. TESE transport-ivf/icsi testiculaire sperma extractie, techniek om bij azoöspermie zaadcellen uit de testikel te verkrijgen procedure van samenwerking van een ziekenhuis met een IVF-centrum waarbij in het kleinere ziekenhuis de hyperstimulatie en de punctie plaatsvinden, na de punctie de man de eicellen naar het IVF-centrum brengt en daar zaad produceert, waarna in het laboratorium IVF of ICSI wordt uitgevoerd en twee à drie dagen later de embryotransfer in het IVF-centrum plaatsvindt. De verdere zorg is weer in handen van het IVF- 2. Follikelpunctie Eicellen rijpen in follikels. Follikels zijn eiblaasjes in de eierstokken die elk één eicel bevatten. Tijdens de follikelpunctie, die via de vagina wordt uitgevoerd, worden alle rijpe eiblaasjes in de eierstokken met een naald aangeprikt en leeggezogen. Op deze manier worden de eicellen verkregen. De punctie vindt twee dagen na afronding van de stimulatiefase plaats

11 in vitro fertilisatie IUI IVF LH menstruatiecyclus MESA MNC onttrekkingsbloeding oocyt ovarium ovulatie PESA punctie reageerbuisbevruchting subcutane injectie reageerbuisbevruchting intra-uteriene inseminatie in vitro fertilisatie luteïniserend hormoon, komt uit de hypofyse cyclus microchirurgische epididymale sperma aspiratie, techniek om bij azoöspermie zaadcellen uit de bijbal te verkrijgen gemodificeerde natuurlijke cyclus, 'eigen cyclus' bloeding die bij pilgebruik of gebruik van bijvoorbeeld Primolut optreedt in plaats van de gewone menstruatie eicel eierstok eisprong percutane epididymale sperma aspiratie, techniek om bij azoöspermie zaadcellen uit de bijbal te verkrijgen een prik; in deze brochure wordt met punctie altijd de follikelpunctie bedoeld het in het laboratorium samenbrengen van eicel en zaadcellen; IVF injectietechniek waarbij direct onder de huid wordt gespoten (vergelijk intra-musculair); scinjectie 3. Laboratoriumfase Enkele uren na de follikelpunctie worden zaadcellen van de man bij de eicellen gevoegd. Dit gebeurt in het laboratorium VPG in het UMCG. Bij ICSI wordt in iedere eicel één zaadcel naar binnen gebracht. Na twee à drie dagen is onder de microscoop te zien welke eicellen daadwerkelijk bevrucht zijn en in aanmerking komen voor terugplaatsing: embryotransfer (ET) 4. Terugplaatsing en daarna afwachten Als er bevruchtingen zijn opgetreden worden één of twee embryo's in de baarmoeder geplaatst. Dit gebeurt drie dagen na de punctie. Eventueel kunnen resterende embryo's worden ingevroren. Om hiervoor in aanmerking te komen moeten deze embryo's aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen. Bij de afweging hoeveel embryo's teruggeplaatst moeten worden gaat het er enerzijds om zo'n groot mogelijke kans te hebben op een zwangerschap, maar anderzijds om geen onnodig risico te lopen op een meerlingzwangerschap. Na de terugplaatsing begint voor de meeste paren de moeilijkste periode van de behandeling. Behalve de medicijnen die u nog moet gebruiken kunt u niets meer doen. Er zit niets anders op dan af te wachten of één van de embryo's, of beide zich innestelt en voor een zwangerschap zorgt. Als twee weken na de terugplaatsing uw menstruatie nog niet begonnen is, is het tijd voor een zwangerschapstest. Wij onderzoeken hiervoor uw urine of bloed op zwangerschapshormoon. Natuurlijk mag u ook zelf een zwangerschapstest doen. Als u zwanger bent geworden willen we de zwangerschap tot ongeveer acht weken echoscopisch volgen. terugplaatsing het plaatsen van embryo's in de baarmoederholte; embryotransfer; ET 46 11

12 In vitro fertilisatie: wie komt ervoor in aanmerking? Beschadigde eileiders IVF is in eerste instantie ontwikkeld voor vrouwen bij wie de eileiders afgesloten of ernstig beschadigd zijn. Hierdoor is een rijpe eicel onbereikbaar voor zaadcellen en kan er vrijwel nooit bevruchting optreden. Bij deze vrouwen wordt de natuur een handje geholpen door de eicel via een omweg, de reageerbuis, van de eierstok naar de baarmoeder te brengen. Andere indicaties Inmiddels is duidelijk dat ook andere vrouwen baat hebben bij IVF, zoals vrouwen met endometriose, hormonale stoornissen, of paren met een onbegrepen kinderloosheid die al langer dan drie jaar duurt. Voor paren waarvan de man een verminderde zaadkwaliteit heeft biedt de IVF-behandeling ook kans op succes. Is het zaad te slecht voor gewone IVF dan kan ICSI plaatsvinden. Bij het ontbreken van zaadcellen in het sperma is soms MESA/PESA of TESE met ICSI mogelijk. Bij het ontbreken van eigen eicellen kan IVF worden gedaan in combinatie met eiceldonatie (voor uitleg van deze begrippen zie ook het hoofdstuk Bijzondere vormen van IVF'). Leeftijd De leeftijd van de vrouw is een belangrijke factor in de IVF-behandeling. Bij vrouwen van veertig jaar en ouder is de kans op succes lager dan bij jongere vrouwen. Vrouwen die bij hun eerste aanmelding voor IVF of ICSI veertig jaar of ouder zijn komen alleen onder bepaalde voorwaarden nog in aanmerking voor behandeling. De leeftijdsgrens die aangehouden wordt voor mannen is 55 jaar. embryotransfer endometriose ET fertilisatie follikel follikelpunctie FSH hcg hypofyse ICSI injectie intakegesprek intramusculaire injectie intra-uteriene insemina- de plaatsing van embryo's in de baarmoederholte; ET baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder embryotransfer; terugplaatsing bevruchting; versmelting van de eicel en zaadcel zie 'eiblaasje' het aanprikken van de follikels om de eicellen te verkrijgen follikelstimulerend hormoon, komt uit de hypofyse humaan choriogonadotrofine, het zwangerschapshormoon, wordt door de moederkoek geproduceerd hypofyse intracytoplasmatische sperma injectie; laboratoriumtechniek waarbij een zaadcel in een eicel wordt binnengebracht een inspuiting eerste gesprek op het IVF-spreekuur injectietechniek waarbij in de spieren wordt gespoten (vergelijkbaar subcutaan); im-injectie het rechtstreeks in de baarmoeder inbrengen intraveneuze injectie injectie in een bloedvat direct in het bloed; i.v.- injectie 12 45

13 Begrippenlijst azoöspermie geen zaadcellen in het sperma bewerken een laboratoriumtechniek waarbij uit een zaadmonster een zuiver concentraat vande best bewegende zaadcellen wordt verkregen dat gebruikt kan worden voor IUI, IVF of ICSI bewerkingstest de test in het laboratorium waarbij via de bewerking van het zaadmonster wordt bekeken welke therapie mogelijk is (IUI, IVF of ICSI) cyclus x e dag van de cyclus, gerekend vanaf de eercyste met vocht gevulde holte, bijvoorbeeld in een doorgaande zwanger- zwangerschap die verder dan tien weken na de Bijzondere vormen van IVF ICSI Als de kwaliteit van het zaad zodanig slecht is dat verwacht wordt dat er bij de gewone IVF geen bevruchtingen tot stand komen, of als bij IVF al is gebleken dat de eicellen niet bevrucht raken, kan tot ICSI worden besloten. ICSI staat voor Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie. Dit is een techniek waarbij in het laboratorium in iedere rijpe eicel één zaadcel naar binnen wordt gebracht. Om voor ICSI in aanmerking te komen moeten de uitslagen van de testen op hepatitis-b, hepatitis-c en HIV bij man en vrouw negatief zijn. Verder moeten mannen met heel weinig zaadcellen een chromosomenonderzoek laten verrichten om een eventuele erfelijke oorzaak van de slechte zaadkwaliteit op te sporen. Mocht er een afwijking worden gevonden, dan is een gesprek op de polikliniek erfelijkheidsvoorlichting in het UMCG aangewezen om de consequenties voor het kind te bespreken. echoscopie eiblaasje eicel eierstok eisprong ejaculatie onderzoek met geluidsgolven; bij de IVFbehandeling gebeurt dit vaginaal een met vocht gevulde holte in de eierstok met geslachtscel van de vrouw; oocyt ovarium; orgaantje van 3x2x1 cm grootte waarin de voorraad eicellen ligt opgeslagen. Een vrouw heeft twee eierstokken die links en rechts naast de baarmoeder in de buikholte zijn gelegen. Een eierstok bevat duizenden eicellen ovulatie; het openspringen van een eiblaasje waarbij de eicel vrij in de buikholte komt om bevrucht te worden zaadlozing MESA/PESA en TESE Soms worden er geen zaadcellen in het sperma aangetroffen (azoöspermie). Dit betekent niet altijd dat er geen zaadcellen worden geproduceerd. Er kan namelijk ergens een afsluiting in de zaadleiders of in de epididymis (de bijbal) zitten waardoor de zaadcellen niet naar buiten kunnen. Soms is de productie van zaadcellen zo minimaal dat er ook sprake is van azoöspermie. Als er een afsluiting wordt verwacht kan MESA worden uitgevoerd om aan zaadcellen te komen (Microchirurgische Epididymale Sperma Aspiratie). Hierbij wordt via een operatieve ingreep vocht uit de bijbal gezogen. Een andere techniek om vocht uit de bijbal te zuigen is PESA (Percutane Epididymale Sperma Aspiratie). Hierbij worden zaadcellen uit de bijbal verkregen door middel van een punctie door de huid. Wanneer in het vocht dat met MESA/PESA wordt verkregen geen zaadcellen worden aangetroffen dan kan besloten worden tot TESE (Testiculaire Sperma Extractie). Hierbij wordt een stukje weefsel (biopt) uit de testikel 44 13

14 gehaald. Onder de microscoop wordt vervolgens de zaadproductie beoordeeld en worden jonge zaadcellen uit dat weefselstukje geïsoleerd. Met MESA/PESA of TESE wordt meestal maar een klein aantal zaadcellen verkregen. Daarom kan er alleen met een ICSI-behandeling een kans op een bevruchting en zwangerschap worden verkregen en niet met gewone IVF. Zaadcellen die via MESA/PESA of TESE worden verkregen, kunnen worden ingevroren voor later gebruik. Het voordeel hiervan is dat de ingreep bij de man dus los van de ICSI-behandeling van de vrouw kan worden uitgevoerd. Bovendien is het dan zeker dat er zaadcellen zijn voor de bevruchting. MESA/PESA wordt alleen in het kader van een wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd in een aantal centra, waaronder het UMCG. Ook TESE is in Nederland alleen toegestaan als wetenschappelijk onderzoek. Dit wordt gedaan in het academisch ziekenhuis in Nijmegen en Amsterdam (AMC). Transport IVF/ICSI Het UMCG heeft een transportsamenwerking met het Scheper Ziekenhuis en of regio Noord-Oost. Dit houdt in dat patiënten uit Drenthe in het Scheper Ziekenhuis de behandeling tot en met de follikelpunctie kunnen ondergaan. De man brengt de eicellen meteen na de punctie naar het UMCG. In het UMCG produceert de man zaad, waarna het laboratoriumwerk kan starten. Enkele dagen later vindt de terugplaatsing plaats in het UMCG. Voor de verdere zorg gaat de vrouw terug naar het Scheper Ziekenhuis. norethisteron een progestageen Orgalutran ganirelix Pregnyl 1500/ /5000 eenheden hcg Primolut-N norethsteron Profasi hcg Ovitrelle recombinant-lh progestageen een medicijn dat de werking heeft van progesteron; progestativum progestativum progestageen progesteron een hormoon dat in de tweede helft van de cyclus door de eierstok wordt geproduceerd wordt en de zwangerschap in stand houdt. Utrogestan microkristallijn progesteron; capsule voor vaginaal gebruik Provera medroxyprogesteron, een progestageen Puregon follitropine-beta; recombinant-fsh recombinant-fsh FSH dat via recombinant-technieken wordt geproduceerd Synarel nafareline; via neusspray toe te dienen tryptoreline een GnRH-agonist IVF met donorzaad Als uw situatie daarvoor aanleiding geeft is het mogelijk bij IVF gebruik te maken van donorzaad. Het UMCG heeft een beperkte semenbank. Als u zaad gebruikt uit een bank is het zaad anoniem. Het is ook mogelijk gebruik te maken van een donor die u kent. Sinds 2002 is een wet van kracht waardoor donorbanken alleen nog maar 14 43

15 Overzicht Medicatie - Hormonen Cetrotide cetrorelix cetrorelix een GnRH-antagonist Decapeptyl tryptoreline Foliumzuur een vitamine follitropine recombinant-fsh FSH follikel stimulerend hormoon, wordt door de hypofyse geproduceerd, stimuleert de groei van follikels ganirelix een GnRH-antagonist GnRH-agonist een medicijn dat de afgifte van FSH en LH door de hypofyse eerst verhoogt (de flare-up) en daar na blokkeert (de downregulatie) GnRH-antagonist een medicijn dat de afgifte van FSH en LH door de hypofyse direct blokkeert Gonal-F follitropine-alfa; een recombinant FSH hcg humaan choriogonadotrofine; het zwangerschapshormoon dat geproduceerd wordt door de moederkoek, het hormoon dat bij een zwangerschapstest wordt aangetoond of gemeten; als medicijn (uit urine van zwangere vrouwen verkregen) gebruikt om de eisprong op te wekken of de hormoonproductie in de tweede helft van de cyclus te stimuleren hmg humaan menopausaal gonadotrofine; verkregen uit urine van vrouwen die voorbij de overgang zijn; bevat gelijke hoeveelheden LH en FSH leuprolide een GnRH-agonist Lucrin leuprolide Lucrin-depot 3,75 leuprolide; een depot-preparaat van Lucrin dat vier weken werkt Menopur hoog gezuiverd hmg nafareline een GnRH-agonist zaad mogen leveren van een anonieme, maar opspoorbare donoren. Zowel de donoren als de vrouwen die via hun zaad een kind hebben gekregen, moeten volgens die wet geregistreerd worden bij de Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting. Kinderen die vermoeden een donorzaad-kind te zijn kunnen vanaf hun twaalfde jaar bij die stichting informeren of dat zo is. Zij kunnen vanaf zestienjarige leeftijd eventuele stappen ondernemen om in contact te komen met hun biologische (genetische) vader. Uitgebreide informatie treft u aan op de websites: en Het donorzaad betaalt u zelf. U krijgt hiervoor een rekening van het UMCG. De verdere behandeling met het donorzaad (bijvoorbeeld IVF) wordt wel, afhankelijk van uw polis, vergoed door de verzekeraars. Vóór de behandeling met donorzaad krijgt u mondelinge en schriftelijke voorlichting en wordt u gevraagd een verklaring te ondertekenen. Eiceldonatie Als een vrouw geen eierstokken (meer) heeft of als haar eierstokken niet te stimuleren zijn, kan zij voor eiceldonatie in aanmerking komen. Gezien de medische behandeling die nodig is om aan eicellen te komen (hyperstimulatie follikelpunctie) zijn er vrijwel geen vrouwen die zich als eiceldonor aanmelden. Patiënten die voor IVF met eiceldonatie in aanmerking komen moeten dus hun eigen donor meebrengen. Donor en ontvanger (de wensmoeder) moeten tijdens een behandeling zorgvuldig op elkaar worden afgestemd. Dit is nodig om de baarmoeder van de wensmoeder waarin de embryo's worden geplaatst op het juiste moment in optimale conditie te krijgen. Voorafgaand aan de behandeling wordt uitvoerig mondeling en schriftelijk voorlichting gegeven en moeten uiteindelijk verklaringen worden ondertekend door de donor en het ontvangend paar. In Nederland is handel in eicellen verboden. Voor alle veiligheid moet de donor binnen drie maanden voor iedere behandeling getest zijn op hepatitis-b, hepatitis-c en HIV

16 Draagmoederschap Als het medisch gezien onmogelijk of niet verantwoord is om een zwangerschap te dragen, kan een verzoek tot draagmoederschap worden gedaan. Bij draagmoeder-ivf ondergaat de wensmoeder een IVF-behandeling maar worden de embryo's in de baarmoeder van de draagmoeder geplaatst. Na de geboorte wordt het kind afgestaan door de draagmoeder en geadopteerd door de wensouders. Deze behandeling vergt veel voorbereiding. Ook de Raad voor de Kinderbescherming wordt hierbij betrokken. Op basis van de resultaten van een landelijk onderzoek naar draagmoeder-ivf zijn er indicaties, adviezen en regels opgesteld waaraan de IVF-centra zich moeten houden. Voor alle veiligheid moeten de wensouders binnen drie maanden voor iedere behandeling getest zijn op hepatitis-b, hepatitis-c en HIV. Ook de kosten van het invriezen, bewaren en later ontdooien en terugplaatsen van overgebleven embryo's worden vanaf 1 januari 2007 door de zorgverzekeraars vergoed. Aan het invriezen en bewaren van zaad zijn kosten verbonden. De kosten worden niet door alle zorgverzekeraars vergoed. U kunt het beste bij uw zorgverzekeraar informeren of dit wordt vergoed. Door de invoering van DBC's (diagnose behandeling combinaties) kunnen de prijzen van de vier fasen van een IVF/ICSI-behandeling in de loop van de tijd variëren. Bij eiceldonatie wordt een verzoek tot vergoeding van de behandelingen door de verzekering van de ontvanger ingediend bij de medisch adviseur. De rekeningen gaan naar (de verzekering van) de wensmoeder. IVF in de modificeerde natuurlijke cyclus In het UMCG wordt aan alle vrouwen onder de 35 jaar met een maandelijkse cyclus voorgesteld een IVF-behandeling uit te voeren in een spontane cyclus die met hormonen wordt ondersteund. Dit wordt maximaal zesmaal uitgevoerd. Hierbij worden minder hormonen toegediend en gedurende een kortere periode dan bij de hyperstimulatie bij een standaard IVF-behandeling. Een IVF-behandeling in één gemodificeerde natuurlijke cyclus levert minder kans op een zwangerschap dan een behandeling met hyperstimulatie van de eierstokken. Maar als IVF in de gemodificeerde natuurlijke cyclus zesmaal wordt uitgevoerd dan is de kans op zwangerschap vergelijkbaar met de kans van één cyclus met hyperstimulatie. De behandeling in de gemodificeerde natuurlijke cyclus kan als gevolg van zijn eenvoud vaker achter elkaar worden uitgevoerd. Het grootste voordeel is dat er vrijwel geen meerlingzwangerschappen ontstaan omdat er maar één embryo tot stand komt en wordt teruggeplaatst. Ziektekosten aftrekbaar voor de belasting In principe zijn de kosten van de IVF-behandeling die u niet vergoed krijgt van uw ziektekostenverzekeraar, als bijzondere lasten ter zake van ziekte aftrekbaar bij de berekening van de inkomstenbelasting. U kunt hierover het beste contact opnemen met de belastingdienst. Leren spuiten De medicijnen die u tijdens de IVF-behandeling krijgt zijn hormoonpreparaten. Al naar gelang de fase van de behandeling en afhankelijk van het behandelingsschema krijgt u meer of minder toegediend. Op het behandelkaartje wordt bij ieder bezoek genoteerd hoeveel u dagelijks moet gebruiken. Vrijwel alle medicijnen krijgt u in de vorm van injecties toegediend. Ons advies is om zelf te leren spuiten. Dit maakt u minder afhankelijk van anderen. De assistenten van het IVF-team geven u graag de benodigde instructies. Bovendien vindt u een schriftelijke instructie achter in deze brochure. U mag ook naar uw huisarts, een wijkverpleegkundige of de polikliniek van een ander, voor u dichterbij gelegen ziekenhuis gaan voor de injecties. Maar zelf doen is veel eenvoudiger dan u denkt

17 voelen, onbegrepen koorts of buikpijn krijgen, neem dan contact op. Bij IVF/ICSI is de kans op een meerlingzwangerschap groter dan bij spontaan ontstane zwangerschappen. Uit recent onderzoek is gebleken dat IVF/ICSI-kinderen een iets grotere kans hebben op aangeboren afwijkingen, met name van het hart en de slokdarm. Bij kinderen van ouders met vruchtbaarheidsproblemen die toch op natuurlijke wijze zwanger zijn geraakt, komen deze afwijkingen ook vaker voor. Daarom lijkt de licht verhoogde kans op aangeboren afwijkingen bij IVF-kinderen samen te hangen met eigenschappen van hun ouders en niet met de IVF-methode zelf. De hormoonpreparaten die tijdens de IVF-behandeling worden gebruikt, hebben in het verleden niet geleid tot ziektes of afwijkingen bij moeder of kind. Kosten Een behandeling wordt in vier fasen verdeeld: 1=hyperstimulatie, 2=follikelpunctie, 3=laboratoriumfase, 4=embryotransfer en begeleiding na de terugplaatsing. Voor een volledige behandeling worden dus vier fasen in rekening gebracht. Vergoedingen Wij adviseren u uw verzekeringspolis goed na te lezen en bij uw verzekeringsmaatschappij te informeren of de IVF/ICSI-behandelingen die u wilt ondergaan worden vergoed. De overheid heeft per 1 januari 2007 besloten dat de eerste drie hyperstimulatie IVF/ICSI-behandelingen volledig worden vergoed door de zorgverzekeraars. Dit geldt ook voor de medicijnen die bij de behandelingen moeten worden gebruikt. Soms moeten er machtigingen worden aangevraagd voor IVF/ICSI. Vergoeding vindt dan alleen plaats als de verzekeringsmaatschappij vooraf toestemming voor de behandeling heeft gegeven. Wij zijn bereid een brief met een verzoek tot vergoeding van drie pogingen en de indicatie voor IVF naar de medisch adviseur van uw verzekering te sturen. Uw kansen Ongeveer 20% kans op zwangerschap per gestarte behandeling In ziekenhuizen met ruime ervaring met de hyperstimulatie IVF-behandeling is de kans op een zwangerschap ongeveer 25% per gestarte behandeling. De kans op een doorgaande zwangerschap (een levend geboren kind) is ongeveer 20% per gestarte behandeling. Bij ICSI liggen die kansen twee tot vier procent hoger. Dit succespercentage lijkt misschien laag, maar bedenkt u wel dat de kans op een zwangerschap bij paren waarvan beide partners wel normaal vruchtbaar zijn, ook niet hoger is dan ongeveer 20% per eisprong (=per maand). De leeftijd van de vrouw is hierin een belangrijke factor, want veroudering geeft een lagere kans. De kans op succes is waarschijnlijk ook niet in iedere behandeling gelijk, omdat niet telkens hetzelfde aantal embryo's kan worden teruggeplaatst en de kwaliteit ervan ook enigszins kan verschillen. Wat kan er misgaan? Zoals we hiervoor al in het kort hebben uitgelegd, betekent in vitro fertilisatie bevruchting buiten het lichaam. En die omweg brengt een aantal momenten met zich mee waarop er iets mis kan gaan. Zo kan de stimulatie bijvoorbeeld mislukken doordat er te weinig of juist te veel eicellen rijpen. Dan wordt de stimulatie gestaakt en kan die later worden hervat met een hogere of juist lagere dosering medicijnen. Een enkele keer wordt bij een te geringe reactie van de eierstokken de behandeling afgerond met een intra-uteriene inseminatie om toch nog een kans te creëren. Van alle gestarte behandelingen bereikt vijf à tien procent niet het stadium van de follikelpunctie. Soms worden er bij de follikelpunctie geen eicellen verkregen of is de opbrengst in verhouding tot het aantal follikels erg laag. Maar ook een geslaagde follikelpunctie is geen garantie voor succes. Een deel van de eicellen is afwijkend, en ongeveer een derde van de vergaarde eicellen wordt om onduidelijke redenen niet bevrucht

18 Een deel van de eicellen dat wèl bevrucht is, deelt zich niet of deelt zich abnormaal, en ontwikkelt zich dus niet tot een terugplaatsbaar embryo. En tenslotte: het grootste deel van de teruggeplaatste embryo's nestelt zich niet in of gaat vlak daarna verloren, zodat geen zwangerschap ontstaat. Juist in de laatste fase van de IVF-behandeling, na de terugplaatsing, kan er dus nog veel misgaan. Ter bemoediging het volgende: naarmate u verder komt in de behandeling, laat u steeds meer risicomomenten achter u, en neemt de kans op een zwangerschap toe. Zo heeft u op het moment dat er één topembryo of twee goede embryo's teruggeplaatst worden een kans van ongeveer 25% op een doorgaande zwangerschap. Drie of zes + twee pogingen Het lijkt ideaal te zijn iedereen een onbeperkt aantal IVF-behandelingen toe te zeggen. De behandeling is echter te complex en te intensief om dit in praktijk te kunnen brengen. Bovendien blijken de meeste paren met goede kansen binnen drie hyperstimulatie IVF-behandelingen zwanger te zijn. Daarom wordt meestal na drie keer gestopt. Drie pogingen lijkt dus een goed aantal, maar meer behandelingen zijn, afhankelijk van het verloop van de eerdere behandelingen niet uitgesloten. Na een mislukte behandeling adviseren wij twee à drie maanden te wachten voor u de volgende behandeling begint. Wanneer uit de behandeling blijkt dat uw kans duidelijk kleiner is dan verwacht, ontraden we u mogelijk een volgende behandeling. Als de behandelingen technisch optimaal zijn verlopen kan het zinvol zijn om met IVF door te gaan, maar u moet na drie puncties wel zelf gaan betalen, want de meeste verzekeraars vergoeden niet meer dan drie behandelingen. Hierbij wordt de follikelpunctie als teleenheid genomen. Om het aantal tweelingzwangerschappen terug te dringen wordt in het UMCG Als u uitslag krijgt over uw hele lichaam, met opgezwollen oogleden en koorts, dan is er sprake van een allergische reactie. Neemt u in dat geval direct contact op met ons (zie telefoonnummers hieronder). Door de stimulatie van de eierstokken met hormonen kan er soms al vanaf enkele dagen na de punctie een hyperstimulatie-syndroom (OHSS) optreden. De eierstokken zijn dan te sterk vergroot en er is vocht in de buik. Hierdoor kunt u last krijgen van buikpijn, een opgezette buik, dorst, minder en donkere urine, kortademigheid en gewichtstoename. Wanneer u deze klachten krijgt, zeker bij een gewichtstoename van meer dan twee kilo in enkele dagen, moet u altijd met ons contact opnemen, via telefoonnummer (=spoedlijn). 's Avonds en in het weekend zijn we bereikbaar via telefoonnummer en vraagt u naar de dienstdoende gynaecoloog of IVFarts. Veel drinken kan de situatie vaak al verbeteren. Soms is opname in het ziekenhuis nodig. Als uw behandeld arts tijdens de hyperstimulatiefase bij u een verhoogd risico voor dit syndroom heeft geconstateerd (bijv. als er veel eicellen werden verkregen en veel hormonen worden geproduceerd), is het goed dat u zich dagelijks weegt vanaf het moment dat u de Pregnylinjectie heeft gekregen en op tijd contact opneemt. Soms wordt bij dreigende OHSS géén embryotransfer uitgevoerd omdat het zwangerschapshormoon het ontstaan van OHSS zal versterken. Natuurlijk kunnen mooie, gave embryo's wel worden ingevroren en in een volgende cyclus "veiliger" worden teruggeplaatst. De follikelpunctie kan bloeduitstortingen in de eierstokken veroorzaken, waardoor u gedurende enkele dagen misschien wat buikpijn houdt. Slechts zelden ontstaat er door de punctie een bloeding of ontsteking, waarvoor opname in het ziekenhuis en/of een operatie nodig is. Door de punctie en mogelijk soms ook door de embryotransfer, kan er een ontsteking van de eierstokken en eileiders optreden. Mocht u zich binnen de eerste vier weken na de punctie of terugplaatsing niet lekker 18 39

19 maals contact met ons op. Er kan dan namelijk toch nog sprake zijn van een (buitenbaarmoederlijke) zwangerschap. De teleurstelling over de opgetreden menstruatie is natuurlijk groot en moeilijker te verwerken naarmate u al meerdere behandelingen heeft ondergaan. Mocht u behoefte hebben over de behandeling en/of emotionele consequenties daarvan te praten, geef dit dan aan zodat u een afspraak krijgt bij uw behandelend gynaecoloog of IVF-arts. Dit geldt uiteraard ook voor het verwerken van deze zoveelste teleurstelling. Er is psychologische begeleiding mogelijk. In een gesprek met de arts wordt het verloop van de behandeling nog eens onder de loep genomen. In overleg met u wordt besloten of er nog een behandeling zal plaatsvinden en zo ja, of deze op dezelfde wijze zal plaatsvinden als de vorige. Tussen de behandelingen wordt minimaal twee maanden rust ingelast. U bepaalt zelf of u nog een tweede, derde, of een eventuele volgende behandeling wenst. De beslissing om nog een poging te doen of definitief te stoppen wordt moeilijker naarmate u meer behandelingen heeft gehad. Het verlangen naar kinderen is vaak sterker dan ooit en bij de overweging een vierde behandeling te starten, gaan ook nog eens de financiën een rol spelen. Als u verder wilt met behandelen wordt een afspraak gepland. Mocht u besluiten met de behandeling te stoppen, dan zouden wij graag willen dat u dat aan ons vertelt. U kunt ook aangeven of u nog een afrondend gesprek wenst, of controle op een later tijdstip of verdere begeleiding. Bijverschijnselen en complicaties Hieronder worden mogelijke bijverschijnselen en complicaties van de IVFbehandeling beschreven. Bedenkt u wel dat het hier gaat om verschijnselen die kùnnen optreden tijdens de behandeling. De meeste patiënten krijgen er niet mee te maken. Bloedafnames en injecties kunnen blauwe plekken (bloeduitstortingen) veroorzaken. Deze verdwijnen vanzelf na enkele dagen. De injectieplaatsen worden soms wat rood en opgezwollen. in samenspraak met de verzekeraars bij vrouwen jonger dan 35 jaar met een goede maandelijkse cyclus de eerste hyperstimulatie IVF-behandeling vervangen door zes behandelingen in de gemodificeerde natuurlijke cyclus. De behandeling kan maandelijks worden uitgevoerd. Er wordt gebruik gemaakt van het ene eiblaasje dat iedere maand groeit en voor een zwangerschap kan zorgen. Door een kortdurende hormonale ondersteuning wordt geprobeerd zeker te zijn dat het ene eitje van die maand ook echt kan worden verkregen. Na de zes behandelingen in de gemodificeerde natuurlijke cyclus kunnen nog twee hyperstimulatie IVF-pogingen volgen. Onderwijs en onderzoek U wordt behandeld in het Scheper Ziekenhuis in samenwerking met het UMCG, een universitair medisch centrum. Een medisch centrum heeft naast de taak patiëntenzorg ook nog de verplichting onderwijs en wetenschappelijk onderzoek uit te voeren. Tijdens het spreekuur, bij de punctie en terugplaatsing is soms een coassistent aanwezig. Dit is een medisch student die wordt opgeleid tot arts. In het kader van hun opleiding zijn zij verplicht diverse activiteiten bij te wonen. Dit geldt ook voor leerlingen in verschillende medische beroepen. Als u bezwaar heeft tegen hun aanwezigheid kunt u dit aangeven. Het kan zijn dat u gevraagd wordt om aan een medisch wetenschappelijk onderzoek mee te doen. Voordat u besluit aan een onderzoek deel te nemen, krijgt u altijd eerst mondelinge en schriftelijke informatie. Verder wordt u gevraagd een verklaring te ondertekenen waarin u aangeeft dat u goed begrijpt waar het onderzoek over gaat en welke mogelijke risico's er zijn. Wij stellen uw medewerking zeer op prijs, maar benadrukken dat u niet verplicht bent om mee te doen. Uw besluit om niet deel te nemen heeft vanzelfsprekend geen enkele invloed op uw behandeling. Het kan zijn dat de IVF-behandeling in het kader van zo'n onderzoek afwijkt van de standaardprocedure

20 Gebruik van (anonieme) medische gegevens en/of lichaamsmateriaal Voor de verdere ontwikkeling van de gezondheidszorg is het belangrijk dat er medisch-wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan. Bij veel wetenschappelijk onderzoek wordt gebruik gemaakt van al verzamelde medische gegevens of van al afgenomen lichaamsmateriaal van patiënten. Met uw medische gegevens worden alle gegevens bedoeld die in het kader van uw onderzoek en/of behandeling zijn verzameld. Met lichaamsmateriaal wordt alles bedoeld dat op de een of andere manier deel heeft uitgemaakt van het menselijke lichaam, maar dat nu niet meer doet. Tjidens een IVF-behandeling wordt lichaamsmateriaal verkregen, zoals bloed en de inhoud van de follikels (de follikelvloeistof) en de zich daarin bevindende andere cellen dan de eicel). In sommige gevallen kan dit lichaamsmateriaal, nadat het niet meer nodig is voor de IVF-behandeling, gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek. Met het wetenschappelijke onderzoek dat wordt uitgevoerd door het IVFteam in het UMCG proberen we meer inzicht te krijgen in het ontstaan van onvruchtbaarheid, en proberen we behandelingsmogelijkheden te verbeteren. Voor het uitvoeren van dit soort anoniem onderzoek, waarbij u naam niet bekend is bij de onderzoekers, hoeven de onderzoekers u niet altijd apart om toestemming te vragen. Uiteraard moet het onderzoek wel aan strikte regels en wettelijke bepalingen voldoen. Hoewel u voor dit soort onderzoek dus doorgaans toestemming gevraagd zal worden, kunt u wel bezwaar maken tegen het gebruik van uw medische gegevens en/of lichaamsmaterialen voor wetenschappelijk onderzoek. U kunt uw bezwaar kenbaar maken aan uw behandelend gynaecoloog of IVF-artsen, bij voorkeur voorafgaand aan uw behandeling. Er zal dan een aantekening in uw dossier gemaakt worden, zodat bekend is dat uw medische gegevens en/of lichaamsmaterialen niet gebruikt mogen worden voor wetenschappelijk onderzoek. bestaan. Bij IVF/ICSI-zwangerschappen komt bloedverlies in de eerste weken wat vaker voor, maar gelukkig meestal zonder consequenties. Prenatale screening en diagnostiek Alle zwangere vrouwen in Nederland mogen in aanmerking komen voor prenatale screening naar een kind met Down syndroom door middel van de zogenaamde combitest (bloedtest en nekplooimeting), en een echoonderzoek rond twintig weken (structurele echo: SEO) laten doen voor het opsporen van open ruggetjes en hartafwijkingen. Afhankelijk van uw verzekering zijn er voor vrouwen onder de 36 jaar kosten aan verbonden. Vrouwen ouder dan 36 jaar mogen ook zonder voorafgaande prenatale screening (bloedtest, nekplooimeting of echo-onderzoek) direct voor een vlokkentest of vruchtwaterpunctie kiezen. Het is belangrijk dat u van te voren nadenkt of u dit soort onderzoek wilt. Uw zwangerschapsbegeleider kan u goede voorlichting geven en u de informatiefolders doen toekomen. U kunt zelf ook informatie vinden op de websites erfocentrum.nl; zwangerwijzer.nl; RIVM.nl en KiesBeter.nl. Bij kinderen geboren na ICSI-zwangerschappen leek de kans op een chromosomale afwijking aanvankelijk iets hoger en was dit de reden dat deze vrouwen ook direct voor een vlokkentest of vruchtwaterpunctie konden kiezen. Dit risico blijkt echter niet verhoogd te zijn, maar deze ingrepen worden nog steeds vergoed. Zinvoller lijkt een uitgebreide echo rond twintig weken in een centrum voor prenatale diagnostiek. Mogelijk hebben kinderen die ontstaan zijn met behulp van ICSI iets vaker een hartaandoening, wat met echo-onderzoek meestal op te sporen is. U blijkt niet zwanger te zijn Indien u niet zwanger bent geworden, is de menstruatie meestal kort voor of na het testen begonnen. De menstruatie die na een IVF-behandeling optreedt verloopt meestal iets heviger dan normaal. Verloopt de menstruatie duidelijk anders dan gebruikelijk, neem dan nog

21 De terugplaatsing van ontdooide embryo's Als er ontdooide embryo's worden teruggeplaatst mogen dat er maximaal twee zijn. De kans dat ontdooide embryo's voor een zwangerschap zorgen is lager dan na het terugplaatsen van verse embryo's, en de kans op een meerlingzwangerschap is erg klein. Wanneer embryo's van u zijn ingevroren, dan worden die eerst teruggeplaatst voordat een nieuwe IVF- of ICSI-poging wordt ondernomen. De ingevroren embryo's worden teruggeplaatst in een met hormonen overgenomen cyclus (substitutiecyclus) waarin u Progynova tabletten (oestrogenen) gebruikt en capsules Utrogestan. Kort na het ontdooien worden de embryo's teruggeplaatst. Een deel van de embryo's blijkt na ontdooien niet meer vitaal, met gevolg dat er dan geen embryotransfer kan plaatsvinden. De voorbereiding Inschrijving UMCG Het Scheper Ziekenhuis is een transportkliniek van het UMCG. Dit betekent dat een deel van de behandeling in het UMCG zal plaatsvinden en daarom moeten u en uw partner naar het UMCG om beiden ingeschreven te worden. U laat daartoe een ponsplaatje maken bij de inschrijfbalie van het UMCG. Neem de gegevens van uw ziektekostenverzekering èn een legitimatiebewijs mee. Wij adviseren het inschrijven te combineren met het benodigde zaadonderzoek dat u door het laboratorium van de afdeling Voortplantingsgeneeskunde (VPG) moet laten doen. Dan hoeft u zo min mogelijk naar Groningen te reizen. U bent zwanger Als u zwanger wordt na een IVF-behandeling bent u niet anders dan andere zwangere vrouwen die dat langs de normale weg geworden zijn. Naast de blijdschap die bij zwanger zijn hoort, is er -zeker in de eerste maandenook het risico van een miskraam. We willen met deze waarschuwing uw vreugde niet bederven, maar houdt u rekening met het feit dat u er nog niet helemaal bent : vijftien procent van alle (dus ook de spontaan ontstane) zwangerschappen eindigt in een miskraam. Als u zwanger blijkt te zijn krijgt u een afspraak voor een echo zo rond zes à zeven weken zwangerschap (ongeveer vier-vijf weken na de terugplaatsing). Als op de echo te zien is dat het een goede zwangerschap is dan moet u gaan besluiten waar u uw zwangerschap verder wilt laten controleren en waar u in principe wilt gaan bevallen. U kunt dit ook met uw huisarts of met de verwijzende gynaecoloog bespreken.soms moet op basis van het echo-onderzoek geconcludeerd worden dat de zwangerschap zich waarschijnlijk niet goed zal ontwikkelen en in een miskraam zal uitlopen. Soms treedt ondanks het aanvankelijk goede verloop later toch nog een miskraam op. Een enkele keer blijkt er een buitenbaarmoederlijke zwangerschap te De intake Ter voorbereiding op het IVF-intakegesprek bekijkt de IVF-arts of gynaecoloog uw medische geschiedenis uit de aanwezige informatie. Op basis van deze gegevens wordt soms al voorafgaand aan de intake aanvullende informatie opgevraagd. Het kan ook zijn dat er al een zaadonderzoek in het UMCG wordt afgesproken voorafgaand aan het intakegesprek. De arts met wie u het gesprek voert stelt u vragen van algemeen medische en gynaecologische aard. Soms wordt eerst nog aanvullend onderzoek gedaan of een operatie voorgesteld. Wanneer u en/of uw partner roken wordt u dringend geadviseerd hiermee te stoppen, omdat dit de vruchtbaarheid schaadt. Bij overgewicht wordt geadviseerd eerst af te vallen, om hiermee de kans op zwangerschap te vergroten. Uw kans op een zwangerschap wordt tot 40 % verhoogd door een gezonde "life-style"! 36 21

Medisch Centrum Wilhelmina. Informatie voor patiënten. Gynaecologie. IVF-behandeling

Medisch Centrum Wilhelmina. Informatie voor patiënten. Gynaecologie. IVF-behandeling Medisch Centrum Wilhelmina Informatie voor patiënten Gynaecologie IVF-behandeling Inhoud Voorwoord 1 Inleiding 2 De eerste kennismaking IVF-team Vragen? Altijd stellen! Medisch Maatschappelijk Werk In

Nadere informatie

Transport IVF/ICSI-behandeling

Transport IVF/ICSI-behandeling Polikliniek Obstetrie, Gynaecologie en Voortplantingsgeneeskunde Transport IVF/ICSI-behandeling Scheper Ziekenhuis in samenwerking met het Universitair Medisch Centrum Groningen - UMCG - 1 2 Belangrijke

Nadere informatie

IUI / Intra-uteriene Inseminatie Het inbrengen van zaadcellen in de baarmoeder

IUI / Intra-uteriene Inseminatie Het inbrengen van zaadcellen in de baarmoeder Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde IUI / Intra-uteriene Inseminatie Het inbrengen van zaadcellen in de baarmoeder Belangrijke telefoonnummers en bereikbaarheid Secretariaat (050) 361 30 32 Voor het

Nadere informatie

reageerbuisbevruchting (ivf)

reageerbuisbevruchting (ivf) reageerbuisbevruchting (ivf) Inhoud 1 In het kort 3 2 Wat is ivf? 3 3 Waar wordt ivf uitgevoerd? 4 4 Voor wie is ivf 4 4.1 Wachttijd 5 4.2 Leeftijd 5 5 Kans op zwangerschap 5 6 Behandeling 5 6.1 De stimulatie

Nadere informatie

IVF Reageerbuisbevruchting. Poli Gynaecologie

IVF Reageerbuisbevruchting. Poli Gynaecologie 00 IVF Reageerbuisbevruchting Poli Gynaecologie Inleiding In-vitrofertilisatie (IVF) is een vruchtbaarheidsbehandeling waarbij de bevruchting buiten het lichaam ontstaat. Het betekent letterlijk: 'in glasbevruchting'

Nadere informatie

Afwegingen bij de keuze voor ICSI. Polikliniek Gynaecologie Route 48

Afwegingen bij de keuze voor ICSI. Polikliniek Gynaecologie Route 48 Afwegingen bij de keuze voor ICSI Polikliniek Gynaecologie Route 48 0 De inhoud van deze voorlichtingsfolder is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze folder

Nadere informatie

intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI)

intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI) patiënteninformatie intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI) ICSI is een afkorting van intracytoplasmatische sperma-injectie. ICSI is een vorm van reageerbuisbevruchting. Bij een ICSI-behandeling brengt

Nadere informatie

ICSI Intracytoplasmatische sperma-injectie

ICSI Intracytoplasmatische sperma-injectie ICSI Intracytoplasmatische sperma-injectie Inhoudsopgave Algemeen Voor wie is ICSI? Hoe verloopt een ICSI-behandeling? Welk onderzoek is nodig voor een ICSI-behandeling? De kans op zwangerschap na een

Nadere informatie

Wat is IVF en wat is ICSI?

Wat is IVF en wat is ICSI? IVF en ICSI Wat is IVF en wat is ICSI? IVF IVF is de afkorting van in vitro fertilisatie. Letterlijk betekent dit bevruchting in glas. Sinds 1982 wordt deze behandeling in Nederland aangeboden. Na de

Nadere informatie

IUI intra-uteriene inseminatie

IUI intra-uteriene inseminatie Afdeling: Onderwerp: Gynaecologie intra-uteriene inseminatie Inhoudsopgave In het kort 2 Wat is intra-uteriene inseminatie? 3 Voor wie is? 4 Hoe groot is de kans op een zwangerschap bij? 4 Hormonen, gecontroleerde

Nadere informatie

ICSI. intracytoplasmatische sperma injectie. Voor wie is ICSI? Hoe verloopt een ICSI-behandeling?

ICSI. intracytoplasmatische sperma injectie. Voor wie is ICSI? Hoe verloopt een ICSI-behandeling? ICSI intracytoplasmatische sperma injectie ICSI is een afkorting van intracytoplasmatische sperma-injectie. ICSI is een vorm van reageerbuisbevruchting. Bij een ICSI-behandeling brengt men in het laboratorium

Nadere informatie

In vitro fertilisatie / IVF reageerbuisbevruchting

In vitro fertilisatie / IVF reageerbuisbevruchting Afdeling: Onderwerp: Gynaecologie In vitro fertilisatie / reageerbuisbevruchting In vitro fertilisatie, reageerbuisbevruchting () Inhoudsopgave In het kort 2 Wat is, reageerbuisbevruchting? 3 Waar wordt

Nadere informatie

Intra Uteriene Inseminatie

Intra Uteriene Inseminatie Intra Uteriene Inseminatie Informatie voor patiënten F0620-1011 september 2015 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam

Nadere informatie

Intra-uteriene Inseminatie (IUI)

Intra-uteriene Inseminatie (IUI) Intra-uteriene Inseminatie (IUI) In overleg met uw arts ondergaat u binnenkort een intra-uteriene inseminatie (IUI) behandeling. Deze brochure geeft u informatie over wanneer u in aanmerking komt voor

Nadere informatie

Intra uteriene inseminatie

Intra uteriene inseminatie Intra uteriene inseminatie Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat is intra-uteriene inseminatie... 1 3 Voor wie is IUI... 2 4 Hoe groot is de kans op een zwangerschap bij IUI... 2 5 Hormonen, gecontroleerde

Nadere informatie

IUI, intra-uteriene inseminatie. Polikliniek Gynaecologie Route 48

IUI, intra-uteriene inseminatie. Polikliniek Gynaecologie Route 48 IUI, intra-uteriene inseminatie Polikliniek Gynaecologie Route 48 0 De inhoud van deze voorlichtingsfolder bevat veel informatie afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG).

Nadere informatie

Intra-Uteriene Inseminatie (IUI)

Intra-Uteriene Inseminatie (IUI) Gynaecologie Intra-Uteriene Inseminatie (IUI) www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is intra-uteriene inseminatie?... 3 Voor wie is IUI?... 4 Hoe groot is de kans op een zwangerschap bij IUI?... 4 Hormonen,

Nadere informatie

2. Injecties 3. Hoe verloopt het in de praktijk? 4. Hoe verlopen de echocontroles? 5. Bent u zwanger? 6. Risico s

2. Injecties 3. Hoe verloopt het in de praktijk? 4. Hoe verlopen de echocontroles? 5. Bent u zwanger? 6. Risico s Centrum Voortplantingsgeneeskunde Cyclus stoornissen U heeft een stoornis in uw menstruatiecyclus. Dit betekent dat uw cyclus te lang of te kort is, of dat u geen goede eisprong heeft. Wanneer er geen

Nadere informatie

Intra Uteriene Inseminatie (IUI) Het inbrengen van zaadcellen in de baarmoeder

Intra Uteriene Inseminatie (IUI) Het inbrengen van zaadcellen in de baarmoeder Intra Uteriene Inseminatie (IUI) Het inbrengen van zaadcellen in de baarmoeder Inleiding IUI intra-uteriene inseminatie is het inbrengen van zaadcellen in de baarmoederholte. Deze behandeling wordt toegepast

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie IVF / ICSI

Praktische opdracht Biologie IVF / ICSI Praktische opdracht Biologie IVF / ICSI Praktische-opdracht door een scholier 1669 woorden 30 november 2003 4,7 16 keer beoordeeld Vak Biologie ivf 2 voordelen. Het aantal afwijkingen bij kinderen die

Nadere informatie

Intra Uteriene Inseminatie (IUI)

Intra Uteriene Inseminatie (IUI) Intra Uteriene Inseminatie (IUI) De afkorting IUI staat voor Intra Uteriene Inseminatie. Dit wil zeggen dat zaadcellen na een speciale bewerking met een dun slangetje via de baarmoedermond in de baarmoederholte

Nadere informatie

PESA-ICSI-behandeling

PESA-ICSI-behandeling PESA-ICSI-behandeling U heeft zich aangemeld voor de PESA-ICSI-behandeling (Percutane Epididymale Sperma Aspiratie-Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie) in ons ziekenhuis. Door middel van deze folder

Nadere informatie

Intra Uteriene Inseminatie (IUI) Behandelingscyclus met gonadotrofinen

Intra Uteriene Inseminatie (IUI) Behandelingscyclus met gonadotrofinen Gynaecologie Intra Uteriene Inseminatie (IUI) Behandelingscyclus met gonadotrofinen www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Start van een behandelingscyclus... 3 Aandachtspunten... 3 Stimulatie eierstokken...

Nadere informatie

IVF- en ICSI-behandeling

IVF- en ICSI-behandeling IVF- en ICSI-behandeling Locatie Den Helder - afdeling gynaecologie IVF- en ICSI-behandeling U heeft een kinderwens. Maar omdat een zwangerschap uitblijft, start u in overleg met uw gynaecoloog met een

Nadere informatie

IVF en ICSI (lang schema)

IVF en ICSI (lang schema) IVF en ICSI (lang schema) Wat is IVF? In Vitro Fertilisatie (= reageerbuisbevruchting) is het bevruchten van eicellen buiten het lichaam. Fertilisatie betekent bevruchting en in vitro betekent in een glazen

Nadere informatie

Opwekken van de eisprong (ovulatie-inductie)

Opwekken van de eisprong (ovulatie-inductie) Opwekken van de eisprong (ovulatie-inductie) Ovulatie-inductie (opwekken van de eisprong) In deze folder leest u meer over de gang van zaken rond ovulatie-inductie. Dit is een behandeling voor vrouwen

Nadere informatie

Intra Uteriene Inseminatie (IUI) Behandelingscyclus met Clomid

Intra Uteriene Inseminatie (IUI) Behandelingscyclus met Clomid Gynaecologie Intra Uteriene Inseminatie (IUI) Behandelingscyclus met Clomid www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Start van een behandelingscyclus... 3 Aandachtspunten... 3 Stimulatie eierstokken... 3 Follikelmeting...

Nadere informatie

I.U.I.-behandeling. Albert Schweitzer ziekenhuis augustus 2013 pavo 689

I.U.I.-behandeling. Albert Schweitzer ziekenhuis augustus 2013 pavo 689 I.U.I.-behandeling Albert Schweitzer ziekenhuis augustus 2013 pavo 689 Wat is I.U.I.? De I.U.I (intra-uteriene inseminatie)-behandeling komt er kortweg op neer dat er, op het meest vruchtbare moment een

Nadere informatie

intra-uteriene inseminatie (IUI)

intra-uteriene inseminatie (IUI) patiënteninformatie intra-uteriene inseminatie (IUI) In het kort Intra-uteriene inseminatie (IUI) is het inbrengen van zaadcellen in de baarmoederholte. Deze behandeling wordt toegepast bij een verminderde

Nadere informatie

in vitro fertilisatie (IVF)

in vitro fertilisatie (IVF) in vitro fertilisatie (IVF) 2 Inhoud 1 In het kort 4 2 Wat is IVF 4 3 Waar wordt IVF uitgevoerd 4 4 Voor wie is IVF 5 4.1 Wachttijd 5 4.2 Financiën 5 4.3 Leeftijd 5 5 Kans op zwangerschap 5 6 Behandeling

Nadere informatie

Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde UMCG Het invriezen en bewaren van eicellen

Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde UMCG Het invriezen en bewaren van eicellen Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde UMCG Het invriezen en bewaren van eicellen Eicelvitrificatie Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde UMCG Inleiding U heeft met een arts gesproken over de mogelijkheid

Nadere informatie

IVF-behandeling. Medisch Maatschappelijk Werk (050) 361 22 43

IVF-behandeling. Medisch Maatschappelijk Werk (050) 361 22 43 IVF-behandeling Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde IVF-secretariaat, afdeling L2 Voor het maken en verplaatsen van afspraken. Bereikbaar op werkdagen tussen 8.00 12.00 uur. Telefonisch spreekuur Voor

Nadere informatie

2. Injecties 3. Hoe verloopt het in de praktijk? 4. Hoe verlopen de echocontroles? 5. Bent u zwanger? 6. Risico s

2. Injecties 3. Hoe verloopt het in de praktijk? 4. Hoe verlopen de echocontroles? 5. Bent u zwanger? 6. Risico s Centrum Voortplantingsgeneeskunde Cyclus stoornissen U heeft een stoornis in uw menstruatiecyclus. Dit betekent dat uw cyclus te lang of te kort is, of dat u geen goede eisprong heeft. Wanneer er geen

Nadere informatie

Gynaecologie. IUI in de gestimuleerde cyclus

Gynaecologie. IUI in de gestimuleerde cyclus Gynaecologie IUI in de gestimuleerde cyclus Inhoudsopgave Wat is intra-uteriene inseminatie? 5 Voor wie is IUI? 6 Hoe groot is de kans op een zwangerschap bij IUI? 6 Hormonen, gecontroleerde hyperstimulatie

Nadere informatie

vruchtbaarheidssparende behandeling

vruchtbaarheidssparende behandeling Nederlands Netwerk Fertiliteitspreservatie vruchtbaarheidssparende behandeling Invriezen Invriezen van van embryo s eicellena IVF informatie voor vrouwelijke patiënten vruchtbaarheidssparende behandeling

Nadere informatie

1. Het bevorderen van de eisprong met Clomid

1. Het bevorderen van de eisprong met Clomid Ovulatie-inductie U heeft diverse onderzoeken ondergaan in verband met vruchtbaarheidsproblematiek. Uw behandelend gynaecoloog heeft u geadviseerd een behandeling te starten met medicijnen. Het is tot

Nadere informatie

Intra Uteriene Inseminatie

Intra Uteriene Inseminatie Intra Uteriene Inseminatie Intra Uteriene Inseminatie ( I.U.I.) Een veel voorkomende behandeling van ongewenste kinderloosheid is intra-uteriene inseminatie, kortweg I.U.I. genaamd. Bij deze behandeling

Nadere informatie

Intra-Uteriene Inseminatie (IUI)

Intra-Uteriene Inseminatie (IUI) Gynaecologie Intra-Uteriene Inseminatie (IUI) www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is intra-uteriene inseminatie?... 3 Voor wie is IUI?... 4 Hoe groot is de kans op een zwangerschap bij IUI?... 4 Hormonen,

Nadere informatie

IUI intra-uteriene inseminatie

IUI intra-uteriene inseminatie Intrauteriene inseminatie is het inbrengen van zaadcellen in de baarmoederholte. Deze behandeling wordt toegepast bij een verminderde kwaliteit van de zaadcellen of een te laag aantal zaadcellen, na een

Nadere informatie

Ovulatie-inductie. Gynaecologie. Beter voor elkaar

Ovulatie-inductie. Gynaecologie. Beter voor elkaar Ovulatie-inductie Gynaecologie Beter voor elkaar 2 Inleiding In deze folder leest u meer over de gang van zaken rond ovulatie-inductie. Dit is een behandeling voor vrouwen die graag zwanger willen worden,

Nadere informatie

Informatie. Opwekken van de eisprong (ovulatieinductie)

Informatie. Opwekken van de eisprong (ovulatieinductie) Informatie Opwekken van de eisprong (ovulatieinductie) Ovulatie-inductie (opwekken van de eisprong) In deze folder leest u meer over de gang van zaken rond ovulatie-inductie. Dit is een behandeling voor

Nadere informatie

Cyclus stoornissen. Centrum Voortplantingsgeneeskunde

Cyclus stoornissen. Centrum Voortplantingsgeneeskunde Centrum Voortplantingsgeneeskunde Cyclus stoornissen U heeft een stoornis in uw menstruatiecyclus. Dit betekent dat uw cyclus te lang of te kort is, of dat u geen goede eisprong heeft. Wanneer er geen

Nadere informatie

Oriënterend fertiliteitsonderzoek. Poli Gynaecologie

Oriënterend fertiliteitsonderzoek. Poli Gynaecologie 00 Oriënterend fertiliteitsonderzoek Poli Gynaecologie 1 De inhoud van deze voorlichtingsfolder is mede samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze folder is

Nadere informatie

Intra Uteriene Inseminatie (IUI)

Intra Uteriene Inseminatie (IUI) Intra Uteriene Inseminatie (IUI) In het kort IUI intra-uteriene inseminatie is het inbrengen van zaadcellen in de baarmoederholte. Deze behandeling wordt toegepast bij een verminderde kwaliteit van de

Nadere informatie

I.V.F. of I.C.S.I. en Embryo-Terugplaatsing (E.T.)

I.V.F. of I.C.S.I. en Embryo-Terugplaatsing (E.T.) I.V.F. of I.C.S.I. en Embryo-Terugplaatsing (E.T.) UMCG Inleiding Deze folder is geschreven voor paren die in het MCL een IVF/ICSI-behandeling zullen ondergaan. In deze folder wordt uitgebreid stilgestaan

Nadere informatie

Informatie. Opwekken van de eisprong. Ovulatie-inductie

Informatie. Opwekken van de eisprong. Ovulatie-inductie Informatie Opwekken van de eisprong Ovulatie-inductie Ovulatie-inductie (opwekken van de eisprong) Dit is een behandeling voor vrouwen die graag zwanger willen worden, maar die geen of een onregelmatige

Nadere informatie

Intra-uteriene Inseminatie

Intra-uteriene Inseminatie Gynaecologie / Verloskunde Intra-uteriene Inseminatie i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis In het kort Intra-uteriene inseminatie (IUI) is het inbrengen van zaadcellen in de baarmoederholte. Deze

Nadere informatie

IUI behandeling. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

IUI behandeling. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op IUI behandeling Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De gynaecoloog heeft u verwezen naar de Fertiliteitspolikliniek. In deze folder leest u meer over de IUI en de

Nadere informatie

Intra Uteriene Inseminatie (I.U.I.)

Intra Uteriene Inseminatie (I.U.I.) Intra Uteriene Inseminatie (I.U.I.) Met uw behandelend arts is met u gesproken over intra-uteriene inseminatie. In deze folder leggen wij u uit voor wie deze behandeling is en hoe de controles plaatsvinden.

Nadere informatie

Ovulatie-inductie (OVI); Het bevorderen van de eisprong Patiëntenfolder

Ovulatie-inductie (OVI); Het bevorderen van de eisprong Patiëntenfolder Ovulatie-inductie (OVI); Het bevorderen van de eisprong Patiëntenfolder Ovulatie-inductie (OVI); Het bevorderen van de eisprong Deze informatie is opgesteld door de afdeling Gynaecologie van het HagaZiekenhuis

Nadere informatie

Intra Uterine Inseminatie (IUI) Gynaecologie

Intra Uterine Inseminatie (IUI) Gynaecologie Intra Uterine Inseminatie (IUI) Gynaecologie U hebt inmiddels beiden een aantal onderzoeken ondergaan in verband met het uitblijven van een zwangerschap. In overleg met de gynaecoloog is besloten Intra

Nadere informatie

ST. ANTONIUS VRUCHTBAARHEIDSCENTRUM IVF / ICSI BEHANDELING

ST. ANTONIUS VRUCHTBAARHEIDSCENTRUM IVF / ICSI BEHANDELING ST. ANTONIUS VRUCHTBAARHEIDSCENTRUM IVF / ICSI BEHANDELING Inhoudsopgave Wat is IVF? 1 Voor wie is een IVF-behandeling? 1 De menstruatiecyclus 1 IVF-behandeling: 4 fases 2 Aantal bevruchte eicellen 3 De

Nadere informatie

gynaecologische echoscopie

gynaecologische echoscopie patiënteninformatie gynaecologische echoscopie Echoscopie is onderzoek van de inwendige organen door middel van geluidsgolven. Door terugkaatsing van uitgezonden geluidsgolven kunnen afbeeldingen worden

Nadere informatie

IVF en ICSI. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

IVF en ICSI. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl IVF en ICSI Informatie voor patiënten F0137-1011 september 2015 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44

Nadere informatie

IUI-behandeling met milde hormoonstimulatie. Afdeling gynaecologie.

IUI-behandeling met milde hormoonstimulatie. Afdeling gynaecologie. IUI-behandeling met milde hormoonstimulatie Afdeling gynaecologie www.nwz.nl U heeft een kinderwens. Maar omdat een zwangerschap uitblijft, start u in overleg met uw gynaecoloog met een IUI-behandeling

Nadere informatie

Vruchtbaarheidsstoornissen. Als zwanger worden niet vanzelf gaat

Vruchtbaarheidsstoornissen. Als zwanger worden niet vanzelf gaat Vruchtbaarheidsstoornissen Als zwanger worden niet vanzelf gaat 2 U heeft besloten een oriënterend vruchtbaarheids (fertiliteits) onderzoek te laten verrichten. In deze folder vindt u informatie over het

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Intra-Uteriene Inseminatie (IUI)

PATIËNTEN INFORMATIE. Intra-Uteriene Inseminatie (IUI) PATIËNTEN INFORMATIE Intra-Uteriene Inseminatie (IUI) Inhoud In het kort... 4 Wat is intra-uteriene inseminatie?... 4 Voor wie is IUI?... 5 Hoe groot is de kans op een zwangerschap bij IUI?... 5 Hormonen,

Nadere informatie

Combinatietest. Echo en bloedonderzoek bij 11-14 weken zwangerschap

Combinatietest. Echo en bloedonderzoek bij 11-14 weken zwangerschap Combinatietest Echo en bloedonderzoek bij 11-14 weken zwangerschap Aangeboren aandoeningen komen relatief weinig voor: 96 van de 100 zwangerschappen eindigen in de geboorte van een volkomen gezond kind.

Nadere informatie

Binnenbaarmoederlijke inseminatie (IUI)

Binnenbaarmoederlijke inseminatie (IUI) Binnenbaarmoederlijke inseminatie (IUI) Gynaecologie alle aandacht Binnenbaarmoederlijke inseminatie (IUI) Binnenbaarmoederlijke inseminatie (ook wel IUI = intrauteriene inseminatie genoemd) kan in sommige

Nadere informatie

GYNAECOLOGIE. IVF met agonist BEHANDELING

GYNAECOLOGIE. IVF met agonist BEHANDELING GYNAECOLOGIE IVF met agonist BEHANDELING IVF met agonist Bij u is een spontane zwangerschap uitgebleven. Na verschillende onderzoeken is samen met u besloten tot een reageerbuisbevruchting. Officieel heet

Nadere informatie

Embryodonatie: Informatie voor wensouders

Embryodonatie: Informatie voor wensouders Blad: 1 /5 Embryodonatie: Informatie voor wensouders Blad: 2 /5 Inleiding U heeft contact opgenomen met Medisch Centrum Kinderwens omdat u in aanmerking wilt komen voor een behandeling waarbij u een embryo

Nadere informatie

IUI intra-uteriene inseminatie

IUI intra-uteriene inseminatie Intra-uteriene inseminatie is het inbrengen van zaadcellen in de baarmoederholte. Deze behandeling wordt toegepast bij een verminderde kwaliteit van de zaadcellen of een te laag aantal zaadcellen, na een

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Intra-uteriene inseminatie (IUI)

Patiënteninformatie. Intra-uteriene inseminatie (IUI) Intra-uteriene (IUI) Patiënteninformatie Intra-uteriene (IUI) Inhoudsopgave 1 Wat is intra-uteriene 2 Hormoongebruik bij intra-uteriene 3 De sperma bewerking 4 Wat is de kans op zwangerschap? 5 Hoe verloopt

Nadere informatie

Buitenbaarmoederlijke. zwangerschap

Buitenbaarmoederlijke. zwangerschap Buitenbaarmoederlijke zwangerschap U heeft een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, ook wel een extra uteriene graviditeit(eug) genoemd. Dit is een zwangerschap buiten de baarmoederholte. Een dergelijke

Nadere informatie

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap Buitenbaarmoederlijke zwangerschap Algemeen U heeft van de gynaecoloog gehoord dat u een buitenbaarmoederlijke zwangerschap heeft. Dit is een zwangerschap buiten de baarmoeder. In deze folder leest u hier

Nadere informatie

GYNAECOLOGIE. IVF met antagonist BEHANDELING

GYNAECOLOGIE. IVF met antagonist BEHANDELING GYNAECOLOGIE IVF met antagonist BEHANDELING IVF met antagonist Bij u is een spontane zwangerschap uitgebleven. Na verschillende onderzoeken is samen met u besloten tot een reageerbuisbevruchting. Officieel

Nadere informatie

Intra-Uteriene Inseminatie (IUI) Patiëntenfolder

Intra-Uteriene Inseminatie (IUI) Patiëntenfolder Intra-Uteriene Inseminatie (IUI) Patiëntenfolder 1 Intra-uteriene inseminatie (IUI) U komt in aanmerking voor de behandeling intra-uteriene inseminatie (IUI). Intra-uteriene inseminatie biedt een mogelijkheid

Nadere informatie

De kans op een zwangerschap bij IUI is ongeveer 1 op de 10 behandelingen. Meestal vinden er 3 tot 6 behandelingen plaats.

De kans op een zwangerschap bij IUI is ongeveer 1 op de 10 behandelingen. Meestal vinden er 3 tot 6 behandelingen plaats. Algemeen IUI - intra-uteriene inseminatie - is het inbrengen van zaadcellen in de baarmoederholte. Deze behandeling wordt toegepast bij een verminderde kwaliteit van de zaadcellen of een te laag aantal

Nadere informatie

Opwekken van de eisprong Ovulatie inductie.

Opwekken van de eisprong Ovulatie inductie. Opwekken van de eisprong Ovulatie inductie www.nwz.nl Inhoud Hoe wordt de eisprong opgewekt? 1 Eisprong opwekken met Clomifeencitraat 1 Eisprong opwekken met FSH-injecties 1 Psychische belasting 1 Uw vragen

Nadere informatie

AFWEGINGEN BIJ DE KEUZE VOOR INTRACYTOPLASMATISCHE SPERMA- INJECTIE (ICSI)

AFWEGINGEN BIJ DE KEUZE VOOR INTRACYTOPLASMATISCHE SPERMA- INJECTIE (ICSI) AFWEGINGEN BIJ DE KEUZE VOOR INTRACYTOPLASMATISCHE SPERMA- INJECTIE (ICSI) 666 Inleiding ICSI is de afkorting van intracytoplasmatische sperma-injectie. Men brengt hierbij in het laboratorium één zaadcel

Nadere informatie

Intra-uteriene inseminatie (IUI)

Intra-uteriene inseminatie (IUI) Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Intra-uteriene inseminatie (IUI) z Intra-uteriene inseminatie (IUI) is het kunstmatig inbrengen van zaadcellen in de baarmoederholte.

Nadere informatie

AFWEGINGEN BIJ DE KEUZE VOOR INTRACYTOPLASMATISCHE SPERMA- INJECTIE (ICSI)

AFWEGINGEN BIJ DE KEUZE VOOR INTRACYTOPLASMATISCHE SPERMA- INJECTIE (ICSI) AFWEGINGEN BIJ DE KEUZE VOOR INTRACYTOPLASMATISCHE SPERMA- INJECTIE (ICSI) 666 Inleiding ICSI is de afkorting van intracytoplasmatische sperma-injectie. Men brengt hierbij in het laboratorium één zaadcel

Nadere informatie

I.V.F. of I.C.SI. en Embryo-Terugplaatsing (E.T.)

I.V.F. of I.C.SI. en Embryo-Terugplaatsing (E.T.) Deze folder is geschreven voor paren die in het MCL een IVF/ICSI behandeling zullen ondergaan. In deze folder wordt uitgebreid stilgestaan bij IVF en ICSI in het algemeen en de behandeling in het MCL in

Nadere informatie

Behandeling IVF: in vitro fertilisatie

Behandeling IVF: in vitro fertilisatie Behandeling IVF: in vitro fertilisatie Uw afspraak is op - - om : uur. IVF is een behandeling voor onvruchtbaarheid. In vitro fertilisatie betekent letterlijk 'in glas bevruchting' en wordt in Nederland

Nadere informatie

Intra Uteriene Inseminatie (IUI) Behandelingscyclus met Clomid

Intra Uteriene Inseminatie (IUI) Behandelingscyclus met Clomid Gynaecologie Intra Uteriene Inseminatie (IUI) Behandelingscyclus met Clomid www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Start van een behandelingscyclus... 3 Aandachtspunten... 3 Stimulatie eierstokken... 3 Follikelmeting...

Nadere informatie

Voor wie is I.U.I. een geschikte behandeling?

Voor wie is I.U.I. een geschikte behandeling? I.U.I.-behandeling Wat is I.U.I.? De I.U.I (intra-uteriene inseminatie)-behandeling komt er kortweg op neer dat er op het meest vruchtbare moment een hoeveelheid beweeglijke zaadcellen via een dun slangetje

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Intra-uteriene inseminatie (IUI)

Patiënteninformatie. Intra-uteriene inseminatie (IUI) Intra-uteriene (IUI) Patiënteninformatie Intra-uteriene (IUI) Inhoudsopgave 1 Wat is intra-uteriene 2 Hormoongebruik bij intra-uteriene 3 De sperma bewerking 4 Wat is de kans op zwangerschap? 5 Hoe verloopt

Nadere informatie

Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap Obstetrie & Gynaecologie Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap Extra Uteriene Graviditeit (EUG) Inleiding U krijgt deze informatie over een buitenbaarmoederlijke zwangerschap als aanvulling op de mondelinge

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Echoscopie in de gynaecologie en bij vruchtbaarheidsproblemen

Patiënteninformatie. Echoscopie in de gynaecologie en bij vruchtbaarheidsproblemen Echoscopie in de gynaecologie en bij vruchtbaarheidsproblemen Patiënteninformatie Echoscopie in de gynaecologie en bij vruchtbaarheidsproblemen Inhoudsopgave 1 Wat is echoscopie 2 Waarom een echo 2.1 Echoscopie

Nadere informatie

PATIËNTENINFORMATIE ECHOSCOPIE IN DE GYNAECOLOGIE EN BIJ VRUCHTBAARHEIDSPROBLEMEN

PATIËNTENINFORMATIE ECHOSCOPIE IN DE GYNAECOLOGIE EN BIJ VRUCHTBAARHEIDSPROBLEMEN PATIËNTENINFORMATIE ECHOSCOPIE IN DE GYNAECOLOGIE EN BIJ VRUCHTBAARHEIDSPROBLEMEN ECHOSCOPIE IN DE GYNAECOLOGIE EN BIJ VRUCHTBAARHEIDSPROBLEMEN Door middel van deze folder wil Maasstad Ziekenhuis u informeren

Nadere informatie

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap Poli Gynaecologie

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap Poli Gynaecologie Buitenbaarmoederlijke zwangerschap Poli Gynaecologie 0 De inhoud van deze voorlichtingsfolder is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze folder is zeer volledig

Nadere informatie

Obstetrie & Gynaecologie. Het bewaren van embryo s

Obstetrie & Gynaecologie. Het bewaren van embryo s Obstetrie & Gynaecologie Het bewaren van embryo s Obstetrie & Gynaecologie Inleiding U kreeg te horen dat het waarschijnlijk mogelijk is om embryo s in te vriezen en te bewaren. Een aantal belangrijke

Nadere informatie

6,4. Spreekbeurt door een scholier 1874 woorden 13 januari keer beoordeeld. Wat is IVF:

6,4. Spreekbeurt door een scholier 1874 woorden 13 januari keer beoordeeld. Wat is IVF: Spreekbeurt door een scholier 1874 woorden 13 januari 2005 6,4 24 keer beoordeeld Vak Biologie Wat is IVF: IVF is de afkorting van In Vitro Fertilisatie: in vitro betekent in glas en fertilisatie betekent

Nadere informatie

Terugplaatsen van een ontdooid embryo

Terugplaatsen van een ontdooid embryo Terugplaatsen van een ontdooid embryo Cryo-ET Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Je hebt van het Erasmus MC bericht gekregen dat er een of meerdere embryo s van

Nadere informatie

afwegingen bij de keuze voor icsi

afwegingen bij de keuze voor icsi afwegingen bij de keuze voor icsi 2 Inhoud Inleiding 4 1 Wat zijn redenen voor ICSI 4 2 Hoe gebeurt ICSI 4 3 Gezondheidsrisico s voor de vrouw bij ICSI 4 4 Gezondheidsrisico s voor kinderen die na ICSI

Nadere informatie

Intra-uteriene inseminatie (IUI)

Intra-uteriene inseminatie (IUI) Intra-uteriene inseminatie (IUI) U bent bij de arts geweest en heeft gesproken over een IUI-behandeling. In deze folder leest u meer over IUI. Het eerste deel van deze folder geeft inhoudelijke informatie

Nadere informatie

Informatie voor een eigen eiceldonor

Informatie voor een eigen eiceldonor Informatie voor een eigen eiceldonor Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde Inhoud Inleiding Inleiding 1 Onderwerpen die we van tevoren bespreken 2 Afspraken 2 Juridische aspecten 4 De IVF-behandeling

Nadere informatie

ST. ANTONIUS VRUCHTBAARHEIDSCENTRUM. Ovulatie-inductie BEHANDELING

ST. ANTONIUS VRUCHTBAARHEIDSCENTRUM. Ovulatie-inductie BEHANDELING ST. ANTONIUS VRUCHTBAARHEIDSCENTRUM Ovulatie-inductie BEHANDELING Ovulatie-inductie In deze folder leest u meer over de gang van zaken rond ovulatie-inductie. Dit is een behandeling voor vrouwen die graag

Nadere informatie

Intra-uteriene inseminatie (IUI)

Intra-uteriene inseminatie (IUI) Intra-uteriene inseminatie (IUI) U komt in aanmerking voor de behandeling intra-uteriene inseminatie (IUI). Intra-uteriene inseminatie biedt een mogelijkheid om zwanger te worden als dit op de natuurlijke

Nadere informatie

Het fertiliteitsonderzoek

Het fertiliteitsonderzoek GYNAECOLOGIE Het fertiliteitsonderzoek Vruchtbaarheidsonderzoek Binnenkort komt u op de polikliniek gynaecologie in verband met kinderwens. In deze folder zullen we in het kort de werkwijze in ons ziekenhuis

Nadere informatie

Patiёnteninformatie. Cost-effectiveness of IUI, IVF and ICSI for male subfertility. The MAle Subfertility Therapy Effectiveness Rcts (MASTER trial)

Patiёnteninformatie. Cost-effectiveness of IUI, IVF and ICSI for male subfertility. The MAle Subfertility Therapy Effectiveness Rcts (MASTER trial) Patiёnteninformatie Cost-effectiveness of IUI, IVF and ICSI for male subfertility. The MAle Subfertility Therapy Effectiveness Rcts (MASTER trial) Kosteneffectiviteit van IUI, IVF en ICSI bij mannelijke

Nadere informatie

Preïmplantatie Genetische Diagnostiek

Preïmplantatie Genetische Diagnostiek Preïmplantatie Genetische Diagnostiek (bijlage bij de brochure IVF) in samenwerking met 1 Inhoud Voor wie is PGD? 3 Hoe verloopt een PGD-behandeling? 3 Wat zijn de kansen? 5 Wat kan er onderzocht worden?

Nadere informatie

Mola-zwangerschap. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Mola-zwangerschap. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl Mola-zwangerschap Informatie voor patiënten F0178-3415 juli 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44

Nadere informatie

PATIËNTENINFORMATIE AFWEGINGEN BIJ DE ICSI

PATIËNTENINFORMATIE AFWEGINGEN BIJ DE ICSI PATIËNTENINFORMATIE AFWEGINGEN BIJ DE ICSI 2 Inhoudsopgave Wat zijn redenen voor ICSI... 4 Hoe gebeurt ICSI... 4 Gezondheidsrisico s voor de vrouw bij ICSI... 5 Gezondheidsrisico s voor kinderen die na

Nadere informatie

5,7. Profielwerkstuk door een scholier 2924 woorden 10 januari keer beoordeeld

5,7. Profielwerkstuk door een scholier 2924 woorden 10 januari keer beoordeeld Profielwerkstuk door een scholier 2924 woorden 10 januari 2007 5,7 13 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Mijn interesse in dit onderwerp is ontstaan toen ik een jaar geleden een PO moest maken voor

Nadere informatie

Vruchtbaarheidsonderzoek

Vruchtbaarheidsonderzoek Gynaecologie Vruchtbaarheidsonderzoek Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Uw huisarts heeft u doorverwezen naar de gynaecoloog omdat u een kinderwens

Nadere informatie

Informatie. Oriënterend fertiliteitsonderzoek (OFO) WWW.ELKERLIEK.NL

Informatie. Oriënterend fertiliteitsonderzoek (OFO) WWW.ELKERLIEK.NL Informatie Oriënterend fertiliteitsonderzoek (OFO) Inleiding Niet voor alle paren met een kinderwens is het vanzelfsprekend dat ze zwanger worden en een kind krijgen. Sommigen lukt dit zonder problemen,

Nadere informatie

buitenbaarmoederlijke zwangerschap

buitenbaarmoederlijke zwangerschap buitenbaarmoederlijke zwangerschap Inhoud 1 In het kort 3 2 Wat is een buitenbaarmoederlijke zwangerschap (EUG) 3 3 Bij wie komt een EUG voor 3 4 Klachten 4 5 Onderzoek 4 6 Behandeling 5 6.1 Operatieve

Nadere informatie

Onderzoek bij ongewenste kinderloosheid. Afdeling gynaecologie.

Onderzoek bij ongewenste kinderloosheid. Afdeling gynaecologie. Onderzoek bij ongewenste kinderloosheid Afdeling gynaecologie www.nwz.nl Inhoud Uw eerste afspraak 3 Wat kunt u zelf doen? 4 Het vruchtbaarheidsonderzoek 4 Behandeladvies 6 Uw vragen 6 Notities 7 2 U heeft

Nadere informatie

Vruchtbaarheid en kanker

Vruchtbaarheid en kanker Vruchtbaarheid en kanker Deze tekst is gedeeltelijk overgenomen van Nederlands Netwerk Fertiliteitspreservatie (NNF) Deze folder is bedoeld voor vrouwen die zich zorgen maken over de gevolgen van een behandeling

Nadere informatie