Verwerkingsactiviteiten. Op een rijtje. In één adem. Titel gezocht. cello en eventueel een contrabas.
|
|
- Brecht Vermeiren
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Lestip 'De verboden vraag' Over het boek Paul Levi vertelt aan een journalist dat hij als jongen graag viool wilde leren spelen. Zijn ouders waren daar fel op tegen. En dat had alles te maken met wat er in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd: Joodse musici werden in de concentratiekampen door de Duitsers gedwongen samen te musiceren als de treinen vol gevangenen in het kamp aankwamen. Of als de gevangenen naar de gaskamers werden gedreven. Ook Pauls ouders maakten dat mee. Geen wonder dat zijn vader zijn viool nooit meer aanraakte. Auteur(s) Michael Morpurgo, Michael Foreman (illustrator) Uitgeverij Arena / 2008 Aantal pagina's 68 p. ISBN Genre Fictie Doelgroep 6de leerjaar Trefwoorden Muziek, Tweede Wereldoorlog, jodenvervolging Auteur lestip Marit Trioen Aan de slag Opmerking vooraf Dit boek snijdt verschillende grote thema s aan: geheimen, klassieke muziek, de concentratiekampen. Elk thema is op zich zo waardevol, dat je verschillende lessen nodig hebt om er grondig rond te werken. Deze les voor de Jeugdboekenweek biedt een eerste algemene kennismaking met de verwevenheid van thematiek, sfeerschepping, muziek en illustraties als rode draad. Wie meer tijd heeft, vindt onder de rubriek En verder talrijke andere invalshoeken om met de drie thema s aan de slag te gaan. Aanzet Scan de illustraties op pagina 10-11, 13, 21, 28, 33, 38-39, 41, 46-47, 54-55, 60 en 66 in of kopieer ze in kleur. Enkele dagen voor je het verhaal voorleest, verspreid je ze over de verschillende wanden in je klas. De prenten moeten duidelijk zichtbaar zijn, maar je besteedt er verder geen aandacht aan. Als de leerlingen vragen stellen, verklap je alleen dat alles binnenkort duidelijk wordt. Een streepje Mozart De dag zelf begin je de les met een stukje Mozart. Deze componist speelt een belangrijke rol in het verhaal. Omdat Levi s vader in de kampen vaak Mozart moest spelen voor de nazi s, verbood hij zijn zoon deze muziek ooit in zijn aanwezigheid te spelen. Laat bij voorkeur een fragment uit Eine kleine Nachtmusik horen. Morpurgo verwijst naar dit stuk in het verhaal. Mozart schreef het voor een kamermuziekensemble: twee violen, een altviool, een
2 cello en eventueel een contrabas. Vertel de leerlingen dat je straks een boek zal voorlezen, maar dat ze eerst een stukje muziek moeten beluisteren. Elke leerling krijgt een groot vel blanco papier en verf. Tijdens het luisteren schilderen de leerlingen wat ze horen. Ze laten zich leiden door de kleuren en de emoties die de muziek bij hen oproept. Benadruk op voorhand dat het niet de bedoeling is om figuratief te schilderen. Het gaat om de vormen en het kleurgebruik. Na het fragment vergelijk en bespreek je de schilderijen rond een grote tafel. Pols ondertussen ook eens naar de luisterervaring van de leerlingen: Welk soort muziek hoorde je? Welk instrument? Wie heeft het stuk geschreven? Vond je het mooi, afschuwelijk, saai? Werd je er rustig van of net zenuwachtig? Vrolijk of droevig? Welke kleuren heb je gebruikt? Donkere of lichte? Waarom? Welke vormen heb je geschilderd? Krullen, bogen, hoeken? Waarom? Lager - Wereldoriëntatie - Natuur (algemene vaardigheden) 1.1 Lager - Muzische vorming - Muziek 2.1 Lager - Muzische vorming - Muziek 2.2 Lager - Muzische vorming - Muziek 2.4 Op een rijtje Hang de illustraties naast elkaar aan het bord, in een willekeurige volgorde. Onder elke prent schrijf je een cijfer. Toon de prent van pagina aan de leerlingen. Wie herkent deze stad? Vertel kort wat over Venetië en situeer het op de kaart. Daarna hang je de prent helemaal links aan het bord, als eerste in de rij. Vertel dat dit de eerste prent is uit het boek. Tijdens het voorlezen zoeken de leerlingen de juiste volgorde van de overige illustraties. Zien ze een illustratie die bij een fragment past, dan schrijven ze het nummer op. Lager - Muzische vorming - Beeld 1.3 Verwerkingsactiviteiten In één adem Lees het boek in één ruk voor. Dat vraagt wat tijd en inspanning, maar op die manier komt het verhaal het meest tot zijn recht. Paolo Levi vertelt zijn verhaal immers ook in één adem aan de jonge journaliste. Is dit voor jouw klas niet haalbaar, dan kan je op pagina 45 een pauze inlassen. Tijdens het voorlezen bedek je de cover. Ook de titel blijft voorlopig geheim. Na het lezen controleren de leerlingen in kleine groepjes de rangschikoefening. Zorg ervoor dat een zwakkere leerling steeds bij een sterkere leerling zit. Zijn er meningsverschillen binnen de groepjes, dan bekijken ze de prenten nog eens en overleggen ze over het goede antwoord. Heeft elk groepje een consensus bereikt, dan verbeter je klassikaal. Om de beurt mag een groepje de volgende prent aanwijzen. Eventuele foute antwoorden worden door de andere groepjes gecorrigeerd. Lager - Muzische vorming - Drama 3.1 Lager - Muzische vorming - Drama 3.3 Titel gezocht Laat de leerlingen een passende titel voor het verhaal bedenken. Niet alleen leren ze zo nadenken over de essentie van een boek; als leerkracht krijg jij tegelijk zicht op wat hen het meest bijgebleven is of aangegrepen heeft. Op die manier kan je de verdere verwerking van het boek afstemmen op de noden van je klas. Iedereen krijgt even de tijd om een titel op te schrijven. Bespreek de antwoorden klassikaal en laat de leerlingen hun keuze
3 goed verantwoorden. Schrijf daarna de echte titel op het bord, terwijl je de cover nog steeds bedekt. Ga dieper in op de betekenis van deze titel: Past deze titel goed bij het boek? Waarom? Wie mag deze vraag niet stellen? Van wie? Wat zou die verboden vraag nu eigenlijk geweest zijn? Waarom was die vraag verboden, denk je? Tenslotte schrijf je de oorspronkelijke, Engelse titel naast de Nederlandse titel op het bord: The Mozart Question. Wie kan dit vertalen? Welke titel vind je best gekozen? Waarom? Jet Marchau schrijft hierover in De Leeswelp (zie: bibliografie): Ik voel meer voor de Nederlandse titel dan voor de Engelse, The Mozart Question. Het mysterie dat erachter schuilgaat, is uitdagend en zet de lezer op dezelfde hoogte als journaliste Lesley. Zij weet immers ook niet welke vraag verboden is. Wie aandachtig leest en zich door Morpurgo s natuurlijke vertelstijl laat inkapselen, heeft de Engelse titelhint niet nodig om het antwoord te vinden. Lager - Nederlands - Spreken 2.6 Lager - Nederlands - (Inter)culturele gerichtheid 7 Omslagillustratie gezocht Even bijzonder als het verhaal zijn de prachtige illustraties van Michael Foreman. Deze zachte aquarellen versterken overal de sfeer van het verhaal. Tijdens de schilderopdracht vooraf ontdekten de leerlingen het verband tussen sfeer, kleur en vorm proefondervindelijk. Nu ze het verhaal goed kennen, gaan ze vanuit deze ervaring de illustraties bestuderen. Uit de reeks aan het bord kiezen de leerlingen de illustratie die zij als uitgever op de cover zouden plaatsen. Sta eerst nog even stil bij de drievoudige functie van een cover: lezers lokken, opvallen en de sfeer van het verhaal oproepen. Elke leerling schrijft in een paar regels op welke illustratie hij kiest en waarom. Na een aantal minuten overloop je de antwoorden illustratie per illustratie: Wie koos de eerste illustratie? Waarom? Wie de tweede? De derde? enz. Benadruk dat elk antwoord goed is, zolang het maar voldoende onderbouwd is. Ten slotte toon je de cover. Een opmerkelijk detail: naast een andere titel heeft de oorspronkelijke versie ook een andere cover. De Engelse uitgever koos als omslagillustratie immers voor een fragment uit het oorlogstafereel op pagina 55. Deze cover vind je op de website van de auteur (zie: bibliografie). Print hem en bespreek de belangrijkste verschillen met de klas: Welk gevoel krijg je bij eerste cover? Waarom? En bij de tweede? Waarom? Hoe zijn de kleuren? Anders of hetzelfde? Welk soort boek verwacht je bij de eerste cover? En bij de tweede? Naar welk boek zou jij eerst grijpen, als deze twee naast elkaar stonden in de bib? Waarom? Lager - Wereldoriëntatie - Natuur (algemene vaardigheden) 1.1 Lager - Muzische vorming - Beeld 1.2 Lager - Muzische vorming - Beeld 1.3 Zelf een cover ontwerpen De leerlingen ontwerpen een nieuwe cover voor het boek. Ze tekenen datgene dat volgens hen de sfeer van het boek best weergeeft. Techniek, materiaal en compositie mogen ze zelf kiezen. Eén enkele afspraak wordt op voorhand duidelijk gemaakt: hun illustratie moet helemaal anders zijn dan de illustraties in het boek. Besteed extra aandacht aan het kleurgebruik: kiezen ze donkere tinten of net lichte? Na afloop tonen de leerlingen hun covers aan elkaar. Wie wil, mag daarbij wat vertellen. Lager - Muzische vorming - Beeld 1.6
4 En verder Meer geheimen In het boek zijn drie interessante stellingen rond geheimen verwerkt: geheimen zijn leugens (p. 17), geheimen komen altijd uit (p. 35) en je mag geen geheimen hebben voor mensen van wie je houdt (p. 37). Laat je leerlingen over deze stellingen discussiëren. Werk telkens met twee cirkels: een binnen- en een buitencirkel. Formuleer een stelling. Wie akkoord gaat, gaat in de binnencirkel zitten. Wie niet akkoord gaat, gaat naar de buitencirkel. Eerst mag de binnencirkel argumenteren. Daarna geeft de buitencirkel tegenargumenten. Ten slotte krijgt iedereen de kans op basis van de gehoorde argumenten nog van cirkel te veranderen. Wie verandert, moet wel kunnen motiveren welk argument hem over de streep trok. Lager - Nederlands - Luisteren 1.8 Lager - Sociale vaardigheden - domein relatiewijzen 1.2 Lager - Sociale vaardigheden - domein relatiewijzen 1.6 Meer (klassieke) muziek Papa was heel bedreven met zijn handen, zijn scharen lieten steeds een ander wijsje horen. Voor mij klonk het alsof hij voor iedere klant een nieuw wijsje bedacht en ze vakkundig, zonder aarzelen knipte, en zo vlug dat het hypnotiserend werkte. Hij werkte altijd in volstrekte stilte en gaf met zijn kam de maat aan voor zijn scharen. (p. 20) Speel met je klas een concert met gebruiksvoorwerpen. Breng scharen, sleutelbossen, flessen, kopjes, glazen, bestek, peterseliemolens en ander keukengerei mee en musiceer er op los. De dirigent geeft het ritme en de geluidssterkte aan en beslist wie wanneer speelt. In een eerste fase ben jij zelf dirigent. Spreek met de kinderen enkele codes af voor snel, traag, hard, zacht, start, stop Gaat dit vlot, dan laat je enkele kinderen dirigent spelen. Je kan ook met opdrachten werken: laat het orkest vrolijk, gehaast, moe klinken. Wil je meer Mozart in de klas, haal dan zeker Honderd kussen van een wonderjongen uit de bibliotheek. In dit vierkante luisterboekje vertelt het muzikale genie zijn levensverhaal. Siska Goeminne schreef de tekst, Tom Hautekiet illustreerde. Op de bijhorende cd kruipt Adriaan Van den Hoof in de huid van de euforische Mozart, terwijl defilharmonie stukjes Mozart speelt. Lager - Muzische vorming - Muziek 2.1 Lager - Muzische vorming - Muziek 2.2 Lager - Muzische vorming - Muziek 2.3 Lager - Muzische vorming - Muziek 2.4 Meer oorlog Vertrek vanuit een ABC van de oorlog. Voor elke letter van het alfabet bedenken de leerlingen alleen of in groep een woord dat dit thema bij hen oproept, zoals Angst, Bloed, Concentratiekamp Op die manier krijg je meteen ook zicht op de voorkennis van je klas. Daarna kan je meer in detail treden. Bruikbaar lesmateriaal vind je op de website van het Nederlandse project Waarden en Normen, op de officiële website van de Anne Frank Stichting en in de lessenreeks bij de Jeugdboekenweek 2002 en 2003 (zie: bibliografie). Lager - Wereldoriëntatie - Tijd (historische tijd) 5.7 Bibliografie
5 Boeken en tijdschriften Honderd kussen van een wonderjongen / Siska Goeminne en Tom Hautekiet (ill.), verteld door Adriaan Van den Hoof, met muziek van Mozart door defilharmonie. Lannoo, 2009 Michael Morpurgo, Michael Foreman: De verboden vraag / Jet Marchau. In: De Leeswelp, 2008, nr. 6, p Websites (pagina 121 en verder) (pagina 94 en verder) -> klik op de cover van The Mozart Question
Lestip 'Mevrouw wit konijn'
Lestip 'Mevrouw wit konijn' Over het boek Ken jij het witte konijn uit Alice in Wonderland? Hij werd beroemd toen hij gehaast weg rende en Alice hem achterna huppelde. Misschien vraag je je af hoe het
Nadere informatieLestip 'De avonturen van Kapitein Onderbroek'
Lestip 'De avonturen van Kapitein Onderbroek' Over het boek 'Mijn wraak zal zoet zijn!', dacht meneer Krupp, de gemeenste en knorrigste directeur van de Toon Hermans basisschool. Hij is de grappen en streken
Nadere informatieLestip 'Die hoed zit goed'
Lestip 'Die hoed zit goed' Over het boek Die hoed zit goed is een verzameling van raadsels, gedichten en stripverhalen. Het boek is opgedeeld in verschillende hoofdstukken volgens eenzelfde stramien en
Nadere informatieLestip 'Jacques naar de stad'
Lestip 'Jacques naar de stad' Over het boek Jacques is een klein, mollig hondje met een trui aan. Samen met zijn vriend meneer Wiebelsok trekken ze de stad in. Ze drinken een kopje thee in een café en
Nadere informatieLestip 'Verdriet' Over het boek. Aan de slag. Voor het lezen. a. Werken met twee prenten
Lestip 'Verdriet' Over het boek Je zou het niet meteen zeggen wanneer je hem ziet, maar Michael Rosen heeft verdriet. Zijn zoon Eddie is dood. In dit boek vertelt hij hoe dat voelt, verdrietig zijn. De
Nadere informatieDE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A
DE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A 4 opdrachten! 60 minuten! Bij iedere opdracht zet iemand zijn wekker/ chronometer (op gsm of uurwerk), zodat je zeker niet veel langer dan een kwartier bezig bent.
Nadere informatieWelke coöperatieve werkvormen gaan we aanleren?
Welke coöperatieve werkvormen gaan we aanleren? w 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 X 2 X X 3 X X X 4 X X X X 5 X X X X X 6 X X X X X X 7 X X X X X X X 8 X X X X X X X X ö 1. D e n k e n D e
Nadere informatieJe eigen nieuwjaarsbrief
Je eigen nieuwjaarsbrief Doelgroep Eerste, tweede, derde graad Aard van de activiteit De leerlingen schrijven zelf een nieuwjaarsbrief voor hun ouders. Vooraf Verzamel allerhande nieuwjaarsbrieven: tekstjes
Nadere informatieAlgemene instructies voor de strategie: Vragen stellen. Introductiefase bij de eerste les:
Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen "Welkom,." Introductiefase bij de eerste les: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie
Nadere informatieLestip 'Het is een boek!'
Lestip 'Het is een boek!' Over het boek Dit is een schitterend prentenboek over de confrontatie tussen multimedia en boeken. Aap en Ezel zitten tegenover elkaar in de zetel. Aap leest een boek, Ezel is
Nadere informatiet Vuil Reclametruukske
t Vuil Reclametruukske Reclame graad 2 Lesvoorbereiding Toon de oproep van José op het smartboard. Voorzie twee dozen (schoendoos, andere kartonnen doos met deksel,...) Print informatieflarden opdracht
Nadere informatieTuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieLestip 'Moeder nummer nul'
Lestip 'Moeder nummer nul' Over het boek Fejzo is geadopteerd en weet niets over zijn natuurlijke moeder. Door in het park Maud te leren kennen, raakt hij plots geïnteresseerd in zijn echte moeder. Heeft
Nadere informatieHet gedicht Kampioen
Het gedicht Kampioen Bibliografie: Robben, J. (2009). Zullen we een bos beginnen? Breda: De Geus. Thema: gekke talenten Korte inhoud: Gekke talenten zoals het maken van de lekkerste spaghettipindakaaskoffie,
Nadere informatieJEUGDBoEkEnWEEk 2011
LESTIPS ZESDE LEErJaar Stichting Lezen presenteert JEUGDBoEkEnWEEk 2011 19 maart-3 april Inleiding Psst Wie leest, weet : elk boek is een geheim. Elke lezer is een ontdekkingsreiziger. In elk boek zit
Nadere informatieLestip 'Meneer Kandinsky was een schilder'
Lestip 'Meneer Kandinsky was een schilder' Over het boek Op een dag ontsnapt er een blauw paardje uit een schilderij van Kandinsky. Niemand kan het zien behalve meneer Kandinsky zelf. Het paardje zet zijn
Nadere informatieVertel eens - aanpak van Aidan Chambers
Vertel eens - aanpak van Aidan Chambers bijlage 6 2 Theorie Aidan Chambers wil met de Vertel eens-aanpak kinderen helpen goed te praten over wat zij hebben gelezen en goed naar elkaar te leren luisteren.
Nadere informatieBoekje voor: spreekbeurt, boekenkring en werkstuk
Boekje voor: spreekbeurt, boekenkring en werkstuk Dit boekje is van: Datum spreekbeurt Datum boekenkring Inleverdatum werkstukken (groep 6 t/m 8) Werkstuk 1: woensdag 22 november Werkstuk 2: woensdag 18
Nadere informatieWerkloos, hoezo? Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les:
Werk graad 3 Lesvoorbereiding Werkloos, hoezo? Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Zet het luisterverhaal klaar op het smartboard. Print de memory
Nadere informatieLestip 'Het geheim van Rosie en Moussa'
Lestip 'Het geheim van Rosie en Moussa' Over het boek Rosie en Moussa moeten oefenen voor het klastoneel. Rosies papa komt helpen om de decors te maken. Rosie hoopt dat haar mama daardoor toch weer met
Nadere informatieLestips bij het boek 'De vijand'
Lestips bij het boek 'De vijand' Over het boek Het is oorlog. Er zijn twee soldaten. Elke soldaat heeft een handboek en een wapen. In het handboek leest de soldaat over de vijand. Die is wreed en wil hem
Nadere informatieLestip 'De ongelooflijk bijzondere boekeneter'
Lestip 'De ongelooflijk bijzondere boekeneter' Over het boek Harry is een bijzonder kind: hij éét namelijk de boeken op waar hij van houdt. Die boekenkennis stijgt hem naar het hoofd en zo wordt Harry
Nadere informatieUitleg boekverslag en boekbespreking
Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave
Nadere informatieBepaal eerst de probleemstelling of hoofdvraag
Bepaal eerst de probleemstelling of hoofdvraag De probleemstelling is eigenlijk het centrum waar het werkstuk om draait. Het is een precieze formulering van het onderwerp dat je onderzoekt. Omdat de probleemstelling
Nadere informatieLestip 'Huisbeestenboel'
Lestip 'Huisbeestenboel' Over het boek Een vogel, een kat, een vis, een konijn, een hond... Wat doen al deze huisdieren als ze alleen thuis zijn? Niet braaf in de stoel of in hun kooi blijven zitten, zoveel
Nadere informatieLEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT HOE-FILE: HOE MAAK IK HET UIT? VAN LIEF NAAR EX.
LEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT HOE-FILE: HOE MAAK IK HET UIT? VAN LIEF NAAR EX. Omschrijving van de activiteit De leerlingen lezen tips over correct handelen als je het uitmaakt met je lief. Ze bespreken
Nadere informatieRV 07 R.K. Basisschool de Vlinder groep 8 Stockholm 3 / 8 3124 SG Schiedam Tel.: 010-4717036 / 010-2470164
R.K. Basisschool De Vlinder RV 07 R.K. Basisschool de Vlinder groep 8 Stockholm 3 / 8 3124 SG Schiedam Tel.: 010-4717036 / 010-2470164 GOEDE STUDIEGEWOONTEN Bij goed studeren (leren) of huiswerk maken
Nadere informatieTitel Wat is de titel van het boek? Geeft de titel aan waar het verhaal over gaat? Kun je uitleggen waarom er voor die titel is gekozen?
Het maken van een boekbespreking in Powerpoint De voorbereiding: het kiezen van een boek Bedenk eerst heel goed over welk boek je een boekbespreking wilt gaan houden. Je kunt het beste een boek uitkiezen
Nadere informatieLestip 'Meester Frank en de draak'
Lestip 'Meester Frank en de draak' Over het boek Senne heeft een draak in z n hoofd. Die rommelt als hij sommen moet maken en zorgt ervoor dat het goede antwoord dat in Senne s hoofd zit, niet uit z n
Nadere informatieTuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieWerkstukken maken op PCBO-Het Mozaiek Groep 6
We gaan een werkstuk maken en je mag het helemaal zelf doen. Het is helemaal jouw eigen werkstuk. Maar om je even goed op weg te helpen hebben we hieronder alle stapjes even op een rij gezet. Wat moet
Nadere informatieThema 1 Activiteit 4. Een leesworm in de boekenhoek (2A) Ra ra ra, wat ben ik?
: Overzicht lesverloop 25 1 De leerlingen lezen individueel een aantal eenvoudige raadsels over voorwerpen uit een boekentas om ze daarna in duo s aan elkaar voor te lezen. Ze zoeken telkens samen naar
Nadere informatieWerkboek. Wij werken samen. Nederlands Mentorles Duits Geschiedenis Kunst Muziek Percussie. oktober - december 2015 Meridiaan College JAAR VAK
oktober - december 2015 Meridiaan College NAAM JAAR VAK PROJECT TITEL KLAS Nederlands Mentorles Duits Geschiedenis Kunst Muziek Percussie Werkboek Wij werken samen Wat gaan we doen? Het Meridiaan College
Nadere informatieVoordoen (modelen, hardop denken)
Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet. Het voordoen (modelen) van het schrijven van
Nadere informatieJe kan dit ook als individuele schriftelijke opdracht geven voor de kinderen het verhaal lezen.
Lestip 'Help! Help!' Over het boek Gevaar zit niet altijd waar je het verwacht. En redders in nood zijn niet altijd mannelijke helden. En niet alle sprookjes eindigen met een ridder die de prinses trouwt.
Nadere informatieDe bedoeling van een recensie is om anderen een indruk te geven van het boek dat je gelezen hebt.
Het recensieboekje. De bedoeling van een recensie is om anderen een indruk te geven van het boek dat je gelezen hebt. Door het lezen van een recensie kan een ander kind besluiten het boek ook te gaan lezen.
Nadere informatieLestip 'Kind van de wildernis'
Lestip 'Kind van de wildernis' Over het boek De vader van Will is pas om het leven gekomen tijdens de oorlog in Irak. Om wat tot rust te komen, gaat hij samen met zijn moeder naar Indonesië. Als hij een
Nadere informatieWORKSHOP CREATIEF SCHRIJVEN: POËZIE
WORKSHOP CREATIEF SCHRIJVEN: POËZIE TIMING DOELEN STRATEGIE LEERSTOF - LEERINHOUD MEDIA 5 I. SFEERSCHEPPING: een vel en een vel. 1 Opdracht: neem een vel papier. De leerkracht legt uit dat het de volgende
Nadere informatieBekijk het introductiefilmpje op de homepagina en lees het onderstaande verhaal hierbij.
Docentenhandleiding Vuurvogel Het Balletorkest Beste docent, Wat fijn dat u naar De Vuurvogel van Het Balletorkest komt kijken. In dit document vindt u de handleiding voor alle lessen rondom dit concert.
Nadere informatieLestip 'Ik wil vleugels'
Lestip 'Ik wil vleugels' Over het boek Vogels zijn wonderlijke wezens! In dit boek kan je lezen en zien waarom ze zo speciaal zijn. Wat ze allemaal kunnen, hoe je ze kan onderscheiden van elkaar, wat de
Nadere informatieLestip 'Cryptodinges'
Lestip 'Cryptodinges' Over het boek Keppen jijpij deppe pepee-tapaal? Dan weet je eigenlijk al wat cryptografie is! Cryptografie is de kunst van het geheimhouden en ontcijferen van boodschappen. Handig
Nadere informatieWielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting
Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor
Nadere informatieHandleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling
Handleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling Deze schrijfles sluit aan bij het Nieuwsbegriponderwerp van deze week: Vuurwerk bij Oud en Nieuw. De schrijftaak
Nadere informatieAls één blok samen. Laat 's morgens bij het binnenkomen de clip van de Phillibustas zien: http://www.youtube.com/watch?
Lesvoorbereiding Als één blok samen Diversiteit 3 e graad Beluister het lied Iedereen is anders van de Phillibustas: http://www.youtube.com/watch?v=13md0gd6sec Voorzie een speelgoedauto, huis, of ander
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatieKennis maken met het Rotterdams Philharmonisch Orkest en de Doelen
Kennis maken met het Rotterdams Philharmonisch Orkest en de Doelen U bezoekt met een groep het Rotterdams Philharmonisch Orkest in de Doelen. Voor veel kinderen kan het de eerste keer zijn dat ze een concert
Nadere informatieCoöperatief leren Wat is coöperatief leren? Waarom is coöperatief leren belangrijk? Coöperatieve werkvormen
Coöperatief leren Wat is coöperatief leren? Coöperatief leren is een onderwijsleersituatie waarin de leerlingen in kleine groepen op een gestructureerde manier samenwerken aan een leertaak met een gezamenlijk
Nadere informatieLestip 'Dat spel van jou en mij'
Lestip 'Dat spel van jou en mij' Over het boek Sjonnie is brutaal, vroegrijp en gaat niet naar dezelfde kerk als Marta. Haar vader verbiedt haar dan ook met hem om te gaan. Maar Marta is te nieuwsgierig
Nadere informatieDe Kunstenaar. Korte lessenserie bij het gelijknamige prentenboek. Doelgroep Groep 6-8. Leerdoelen
De Kunstenaar Korte lessenserie bij het gelijknamige prentenboek Doelgroep Groep 6-8 Leerdoelen De leerlingen ontdekken via een spiegelverhaal kernmomenten uit de christelijke traditie en kunnen verwoorden
Nadere informatieHandleiding digitale les Lezen en Schrijven met Anne Frank
Handleiding digitale les Lezen en Schrijven met Anne Frank Een digitale les over Anne Frank voor vmbo-leerlingen van 13-15 jaar ter bevordering van lezen en schrijven. De digitale les bestaat uit: > Diverse
Nadere informatieLou en Lena: NEE tegen geweld!
Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, ik ben Lou. En dit is mijn zus Lena. We
Nadere informatieLestip 'William wil de wereld zien'
Lestip 'William wil de wereld zien' Over het boek William is de drukste thuis. Hij is heftig en wild en fel. Op een dag heeft hij er genoeg van. Hij staat recht en kondigt aan dat hij de wereld wil zien.
Nadere informatieLes 1 Samenvatten Leestekst: Afval
Les 1 Samenvatten Leestekst: Afval "Goedemorgen.. De vorige lessen zijn we bezig geweest met het ophelderen van moeilijke woorden in de tekst. Vandaag gaan we een andere manier proberen om de tekst beter
Nadere informatieLes 1: Orkest en Anne Frank
Anne en Zef Inleiding Jullie gaan in april de voorstelling Anne & Zef en bekijken. Anne & Zef is een jeugdopera en zal worden gespeeld door twee solozangers, en een ensemble uit het Nederlands Philharmonisch
Nadere informatieSpreekbeurt, en werkstuk
Spreekbeurt, krantenkring en werkstuk Dit boekje is van: Datum spreekbeurt Datum krantenkring Inleverdatum werkstukken Werkstuk 1: 11 november 2015 Werkstuk 2: 6 april 2016 Bewaar dit goed! Hoe bereid
Nadere informatiewerkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen?
werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen? Noteer ook 2 reservekeuzen: 1. 2. 1. Wat weet je al van dit beroep? Schrijf het
Nadere informatieZoveel heb ik jou lief
Langreuter, Jutta Stefanie Dahle ISBN-13: 9789059241046 NUR 273 D/2014/6186/19 Suggesties: Emy Geyskens Korte inhoud 1 Jij en ik! Victor Haas heeft een fikse ruzie met mama Haas: Hij moet mee opruimen,
Nadere informatieHoe maak ik een werkstuk?
Hoe maak ik een werkstuk? Stap 1: Onderwerp en vraag Voordat je kunt beginnen met het maken van een werkstuk, moet je natuurlijk een onderwerp kiezen. Als je een onderwerp hebt gekozen ga je bedenken wat
Nadere informatieLes 3 Vragenstellen Leestekst: De inbreker. 1. "Vandaag gaan we voor de derde keer een tekst lezen en daarbij vragen maken."
Les 3 Vragenstellen Leestekst: De inbreker "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vandaag gaan we voor de derde keer een tekst lezen en daarbij vragen maken." 2. Vraag: "Welke vraag hebben we daarbij nodig?"
Nadere informatieNationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld
Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal
Nadere informatieLestip 'Pomelo groeit'
Lestip 'Pomelo groeit' Over het boek Pomelo het olifantje is gegroeid en voelt zich de hemel te rijk. Maar hij stelt zich ook een paar vragen: mag je, als je groot bent, alles doen wat je maar wilt? Groei
Nadere informatieLestip 'Kunnen we de tijger redden?'
Lestip 'Kunnen we de tijger redden?' Over het boek Het boek gaat over bedreigde dieren zoals de tijger. Maar ook over de dodo en andere uitgestorven beesten. Die zijn verdwenen omdat ze zich niet aan hun
Nadere informatie2.1 FaVoriete leestips
Verhalend 2.1 FaVoriete leestips Van klasgenoten heb ik de volgende tips gekregen van boeken/tijdschriften die mij leuk lijken: 1.... 2.... 3.... Van de leraar heb ik de volgende tips gekregen van boeken/tijdschriften
Nadere informatieLestip 'Klop klop klaar ben je daar?'
Lestip 'Klop klop klaar ben je daar?' Over het boek Een royaal prentenboek is dit, waarin bakerrijmpjes en versjes functioneel werden verwerkt. De zoektocht van Dries naar zijn zusje Lies brengt je doorheen
Nadere informatieHier vertel je wat je hebt gedaan om informatie te vinden. Wat en waar gezocht? Wie geïnterviewd, enz.
Onderzoeksverslag Omslag en titelpagina Op het omslag staan in elk geval de titel van het onderzoek en de namen van de schrijvers. Op de titelpagina opnieuw de titel en de namen van de schrijvers. Nu uitgebreid
Nadere informatieTijdens de try-out gingen de groepjes verschillend aan het werk. Soms werd het werk verdeeld: één leerling had alle
In de try-out had de leerkracht alle enveloppen op het bord geplakt. Hij nam een blaadje en vroeg aan een leerling om na te gaan in welke van de enveloppen dit papier zou passen (zonder het papier te vouwen).
Nadere informatieonderwerp: Ik ruik mensenvlees ( drama- beweging)
onderwerp: Ik ruik mensenvlees ( drama- beweging) -lln. kn. zich soepel bewegen op de muziek; -lln. kn. sprookjesfiguren uitbeelden met de nadruk op één zintuig; -plezierbeleving; -lln. durven expressief
Nadere informatieZET DE BOXEN AAN! Kijk op de week. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
ZET DE BOXEN AAN! Jongeren verkennen verschillende manieren om radio te maken (podcasting, internetradio), beluisteren voorbeelden en zetten de grote lijnen uit voor een eigen radio-uitzending: voor wie?
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatieDwerggras 30, Rotterdam. 1. Schrijf tijdens het kijken dingen op die jou belangrijk lijken. Je hebt dit later nodig.
Les 1: Een Wikitekst schrijven Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje over koningin Beatrix op www.nieuwsbegrip.nl 1. Schrijf tijdens het
Nadere informatieBuurman in de Winter Plan D / Andreas Denk (Nederland)
lesbrief Buurman in de Winter Plan D / Andreas Denk (Nederland) bovenbouw (groep 5 t/m 8) www.stiltefestival.com E info@destilte.nl F facebook.com/ stiltefestival afdeling educatie Nieuwe Huizen 41 4811
Nadere informatieDit stappenplan is ingevuld door:
STAPPENPLAN Dit stappenplan is ingevuld door: Dit is jullie opdracht: Bekijk de kranten en/of nieuwssites die je toegewezen krijgt. Ga op zoek naar een nieuwsartikel waarin techniek een belangrijke rol
Nadere informatieEen muziekles over Haydns Schöpfung (voorbeeldles basisschool)
Een muziekles over Haydns Schöpfung (voorbeeldles basisschool) Paul Knöps Dit materiaal is onderdeel van het compendium christelijk leraarschap dat samengesteld is door het lectoraat Christelijk leraarschap
Nadere informatieLiefde, voor iedereen gelijk?
Seksuele diversiteit graad 2 Lesvoorbereiding Liefde, voor iedereen gelijk? Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print de verhalen 'Het geheim van Mirjam'
Nadere informatielesmateriaal Taalkrant
lesmateriaal Taalkrant Toelichting Navolgend vindt u een plan van aanpak en 12 werkbladen voor het maken van de Taalkrant in de klas, behorende bij het project Taalplezier van Stichting Wereldleren. De
Nadere informatieDocentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8
Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 1 Inhoud Voorbereidende les Afsluitende les Aanvullend materiaal bij deze lessen staat op de website: Introductiefilmpje PowerPoint presentatie Werkbladen 2 Voorbereidende
Nadere informatieMuziek: betekenis en emotie
VOORBEREIDEND LESMATERIAAL BIJ PIETER ROELF JEUGDCONCERT NOOTTOCHT Les 2 Muziek: betekenis en emotie Groep 6/7/8 Doelstelling Benodigd materiaal Ruimte en opstelling Organisatorische voorbereiding Aan
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt
Nadere informatieFilms kijken op internet: verboden of niet?
Les over auteursrecht tekst niveau A Films kijken op internet: verboden of niet? Veel mensen kijken graag naar films. Jij ook? Als je zin hebt om een film te zien, kun je natuurlijk naar de bioscoop gaan.
Nadere informatieLestip 'Het geheim van de keel van de nachtegaal'
Lestip 'Het geheim van de keel van de nachtegaal' Over het boek Lang geleden droomde de Chinese keizer van een tuin. Een tuin vol avontuur en mysterie, de mooiste tuin ooit, de Tuin der Tuinen. Want de
Nadere informatieLesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8
Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s
Nadere informatieWerkvolk gezocht. Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les:
Werk graad 1 Lesvoorbereiding Werkvolk gezocht Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print de beroepenkaartjes 2 uit als er maximum 18 kinderen in jouw
Nadere informatieDe olifant die woord hield
De olifant die woord hield Een voorstelling van verhalenverteller Peter Faber www.peterfaber.eu Inleiding Aan het eind van haar leven las Annie MG Schmidt al haar sprookjes nog eens door. Genadeloos streepte
Nadere informatieMUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8
MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 Inleiding In groep 7 of 8 komen leerlingen vaak voor de tweede keer met hun klas naar het van Abbemuseum. Bij het eerste bezoek, in groep 5 of 6, hebben ze
Nadere informatieLestip 'Evi, Nick en ik'
Lestip 'Evi, Nick en ik' Over het boek Flora vindt het heerlijk om in de vakanties haar vader, die hovenier is, te helpen om tuinen aan te leggen. Deze zomer worden haar plannen echter doorkruist: door
Nadere informatieOntdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek
Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals
Nadere informatieVOOR DOCENTEN: voorbereiding in de les THEATER LEJO. en Het Gelders Orkest.
VOOR DOCENTEN: voorbereiding in de les THEATER LEJO en Het Gelders Orkest www.hetgeldersorkest.nl Het Gelders Orkest Theater Lejo en Het Gelders Orkest Beste leerkracht, U gaat binnenkort met uw klas kijken
Nadere informatieLEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT: ZEG HET MET EEN T- SHIRT
LEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT: ZEG HET MET EEN T- SHIRT Omschrijving van de activiteit De leerlingen bedrukken een T-shirt met een eigen tekst op basis van instructies. Fase Overgang fase alfabetisering
Nadere informatieKEIK Concept en regie: Spel: Live muziek en spel: Compositie: Kostuums: Vormgeving: Film:
LESMAP KEIK INTRO CREDITS Voor veel kleuters zal KEIK de eerste theaterervaring zijn. Kinderen moeten zich veilig voelen om van de voorstelling te kunnen genieten, daarom is het belangrijk dat ze voorbereid
Nadere informatieVerhalend ontwerp. Anne Frank. Linda de Vries (2010/2011)
Verhalend ontwerp Anne Frank (2010/2011) Het draaiboek Episodes Sleutelvragen Leeractiviteiten Klassenorganisatie Middelen en materialen Aandachtspunten voor kwaliteit Episode 1 Oma op bezoek met een koffer
Nadere informatieWerkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard.
Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Doel: Eén van jullie groep gaat opschrijven wat jullie al weten over De Tweede Wereldoorlog (bekend). Daarna schrijven jullie op wat jullie graag willen weten over
Nadere informatieHet Symfonie orkest. Lessuggestie bovenbouw: Lesdoelen: Lesopbouw:
Lessuggestie bovenbouw: Het Symfonie orkest Lesdoelen: Kinderen maken kennis met klassieke muziek. Ze weten welke instrumenten er in een symfonieorkest te vinden zijn. De kinderen kunnen de verschillende
Nadere informatieDieren deel 1 luisteren en noteren X Muziek noteren X Luisteren O Individueel X Duo 1. Inleiding: Oriëntatie: 3. Delen oefenen:
Dieren deel 1 luisteren en noteren Groep 3-6 Eindproduct Kinderen maken grafische notaties van muziek die over dieren gaat. Onderdeel O Zingen O Muziek maken X Muziek noteren X Luisteren O Bewegen Leerdoelen
Nadere informatieIk wilde een opdracht ontwikkelen voor leerlingen die voldoet aan de uitgangspunten van competentiegericht leren.
1/5 Fase 1: Wat wilde ik bereiken? Handelen/ ervaring opdoen Ik wilde een opdracht ontwikkelen voor leerlingen die voldoet aan de uitgangspunten van competentiegericht leren. De opdracht wilde ik zo ontwikkelen,
Nadere informatieLesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection
Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection 1 Beste docent, Binnenkort gaat u samen met uw klas naar de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection. Deze lesbrief
Nadere informatieLes 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts
Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie heet vragen stellen. We gaan
Nadere informatieLes 2 Integratie Leestekst: Begeleid Werken. Introductiefase
Les 2 Integratie Leestekst: Begeleid Werken "Welkom:... " Introductiefase 1. "In de vorige les hebben we weer met een kaart gewerkt. Daarop stonden alle 4 de vragen die we de vorige lessen gebruikt hebben
Nadere informatie