13/11/12. General Movements. posturale reacties >4-5m primitieve reflexen <4-6m

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "13/11/12. General Movements. posturale reacties >4-5m primitieve reflexen <4-6m"

Transcriptie

1 Is mijn kind normaal dokter? Knipperlichten en alarmsignalen tijdens de ontwikkeling Symposium 15 jaar kinderneurologie Jessa Ziekenhuis Dr. W. Werckx General Movements spontane motoriek van foetus en pasgeborene grote variabiliteit complexiteit vloeiendheid van de bewegingen posturale reacties >4-5m primitieve reflexen <4-6m 1

2 3 maanden uh Eh, 6 maanden 9 maanden papapapa 12 maanden 18 maanden papa, mama 2

3 24 maanden en verder. 30 maanden kan op tenen lopen, alternerend trap oplopen lijnen kent tot 3 kleuren kent de naam en verder. en verder. 3 jaar op 1 been staan liedjes zingen, kent leeftijd etc verticale lijnen, cirkel, kruis 4 jaar huppelen spelregels kruisjes en vierkanten grote motoriek samengevat : Fijne motoriek, samengevat 50%-90% van de kinderen kan het: zit zonder steun: 7-8m staat zonder steun: 8-12m trekt zich recht: 9-12m stapt met steun: 10-13m zelfstandig stappen: 13-17m 50%-90% van de kinderen kunnen het op leeftijd handjes samen brengen: 2-4m voorwerp vasthouden: 3-4m reiken naar voorwerp: 4-6m voorwerp doorgeven: 6-10m pincetgreep: 10-13m 3

4 Schedelomtrek aandachtspunten onderzoek dysmorfismen reflexen perifeer probleem: - zwakke/ afwezige reflexen, - globale hypotonie centraal probleem: - normaal/hyperreflexie - axiale hypotonie - perifere hypertonie 4

5 interpretatie bijkomend onderzoek : centraal probleem: MRI hersenen motoriek taal normaal traag MR, communicatie, emotioneel traag normaal motorisch traag traag retardatie, deprivatie perifeer probleem: EMG, CK en lactaat bepaling indien indicatie: - chromosomaal onderzoek - micro-array onderzoek bijkomend onderzoek taalstoornis doorverwijzing voor gehoortest check gedrag: tekens van ASS? check globale ontwikkeling: IQ afname of mentale Bayley bij ernstige spraaktaalstoornis : EEG Casus 1 Een moeder meldt dat haar 10 maanden oude zoon rechtshandig is omdat hij meestal met deze hand reikt naar voorwerpen. Is dit normaal? a. normaal b. abnormaal, doorsturen c. abnormaal, afwachten 28 B Antwoord 1 Gebruik van bovenste ledematen moet symmetrisch zijn gedurende het eerste levensjaar. De motore functie van de andere hand dient geëvalueerd te worden. Casus 2 Een 6- maanden oud meisje vertoont een Moro, en asymmetrische tonische nek reflex. Ze heft het hoofd niet in horizontale positie. Wat denkt u hiervan? a. normaal b. abnormaal, afwachten c. abnormaal, doorsturen

6 C Antwoord 2 De baby heeft persisterende primitieve reflexen en gebrek van ontwikkeling van posturale reflexen. Dit is het teken van een probleem t.h.v. de bovenste motorneuronen, zoals bij cerebral palsy Op welke leeftijd bent u ongerust als een kind niet stapt? a. 14 m b. 18 m c. 24 m Casus B Antwoord 3 Een kind zou moeten stappen op 18 maanden. Indien het niet stapt moet bijkomend onderzoek overwogen worden. Casus 4 Welke leeftijd past het best bij een kind dat stapt met brede basis met de armen voor zich, boven het bekken? a. 24 m b. 18 m c. 14 m C Antwoord 4 Op deze leeftijd heeft het kind een gang gekenmerkt door hoge positie van de armen en een onstabiele gang met brede basis. Casus 5 U onderzoekt een jongen die 4/5 voorwerpen kan aanduiden en benoemen, maar die niet kan vertellen waarvoor deze voorwerpen dienen. Welke leeftijd heeft deze jongen? a. 1 jaar b. 3 jaar c. 5 jaar

7 B Antwoord 5 Een 3-jarige zou de voorwerpen moeten kunnen benoemen, zonder hun actie te kunnen uitleggen. Een meisje kan een verticale lijn tekenen, maar kan geen cirkel of kruis tekenen. Hoe oud is ze? a. 12 m b. 24 m c. 36 m Casus A Antwoord 6 Een 2-jarige zou een verticale en horizontale lijn moeten kunnen tekenen, maar nog geen cirkel. Casus 7 Een zuigeling van 3 maanden houdt de linkerhand voornamelijk in vuist. Wat is de betekenis hiervan? a. Dit kan duiden op een lesie van de corticospinale tractus met een lesie in de rechter hersenhelft. b. Indien de rechterhand in dezelfde positie gehouden zou worden, zou dit normaal zijn op deze leeftijd. c. Er kan een malformatie zijn van de duim die interfereert met de duimextensie A Antwoord 7 Het persisteren van vuisthouding na 2 maanden duidt op een letsel thv bovenste motorneuronen. Aantasting van de linkerhand duidt op een lesie in de rechter cerebrale hemisfeer. Casus 8 Wat is de meest voorkomende positie van de pasgeborene in buiklig? a. armen in extensie, benen in flexie. b. benen in extensie, armen in flexie. c. armen en benen in flexie

8 Antwoord 8 C Flexie is predominante tonus van de pasgeborene. Casus 9 Een 2-week-oude jongen heeft een asymmetrische Moro. De linkerarm vertoont een abductie en extensie waarna er een terugkeer is naar de middellijn. De rechterarm beweegt niet. Wat is de meest waarschijnlijke verklaring hiervoor? a. Er is een palsy van de brachiale plexus aan de rechterzijde b. Er is een lesie thv bovenste motorneuronen die de rechterarm aantast. c. Er is een hypoxisch-ischemisch hersenletsel A Antwoord 9 Een asymmetrische Moro in een neonaat is meestal te wijten aan een lesie thv lager motorneuron of perifere zenuw. In dit geval werden de zenuwtakken van de plexus brachialis beschadigd met zwakte van de rechterarm tot gevolg. Casus 10 Een 2 weken oude jongen heeft een zwakke tonus. Peesreflexen zijn normaal. Schedelomtrek is 30cm. Wat is de meest waarschijnlijke verklaring voor dit afwijkend onderzoek? a. de baby had een hypoxisch-ischemisch hersenletsel bij geboorte. b. de baby heeft een spierziekte. c. de baby had in utero een incident dat deze neurologische tekens veroorzaakte Antwoord 10 C Deze baby heeft het beeld van een centrale hypotonie. De smalle hoofdomtrek wijst erop dat de afwijkingen in utero veroorzaakt werden en een congenitale microcefalie veroorzaakt werd. 47 8

Dutch summary. Nederlandse samenvatting

Dutch summary. Nederlandse samenvatting Dutch summary Nederlandse samenvatting 127 Kinderen die te vroeg geboren worden, dat wil zeggen bij een zwangerschapsduur korter dan 37 weken, worden prematuren genoemd. Na de bevalling worden ernstig

Nadere informatie

hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3

hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Samenvatting Foetale houding en gedrag zijn het resultaat van een interactie tussen foetale (neuromotorische) ontwikkeling en intra-uteriene omgevingsinvloeden. Het is bekend dat veranderingen in intra-uteriene

Nadere informatie

Post MDO IC praatje. Schoenmaker blijf bij je leest Hugo den Boogert, AIOS Neurochirurgie

Post MDO IC praatje. Schoenmaker blijf bij je leest Hugo den Boogert, AIOS Neurochirurgie Post MDO IC praatje Schoenmaker blijf bij je leest 18-09-2017 Hugo den Boogert, AIOS Neurochirurgie Of toch niet.. Plexus brachialis chirurgie de aanleiding Man 18 jaar, blanco VG Crossmotor ongeval, motor

Nadere informatie

HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK

HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK 1 Dr. Erik Kegels Centrum Huisartsgeneeskunde Antwerpen HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK Neurologisch onderzoek 2 Doelstellingen voorstelling van het basis neurologisch onderzoek.. correct

Nadere informatie

Hemiplegische zijde: rechts/links Transfer met hulp: nee/ja Tonus ontspannen: gemakkelijk /moeilijk

Hemiplegische zijde: rechts/links Transfer met hulp: nee/ja Tonus ontspannen: gemakkelijk /moeilijk MOTOR EVALUATION SCALE FOR UPPER EXTREMITY IN STROKE PATIENTS Motorische evaluatie voor het bovenste lidmaat in CVA-patiënten (MESUPES-arm en MESUPES-hand) Naam patiënt: Testdatum - uur: Naam evaluator:

Nadere informatie

Dr. Erik Kegels HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK

Dr. Erik Kegels HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK Dr. Erik Kegels HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK Neurologisch onderzoek 2 Doelstellingen voorstelling van het basis neurologisch onderzoek.. correct uitvoeren van een neurologisch onderzoek..

Nadere informatie

Evaluatietechnieken ter objectivatie van de gevolgen van een whiplashtrauma

Evaluatietechnieken ter objectivatie van de gevolgen van een whiplashtrauma Evaluatietechnieken ter objectivatie van de gevolgen van een whiplashtrauma prof. dr. Gaëtane Stassijns fysische geneeskunde en revalidatie Universitair ziekenhuis Antwerpen Universiteit Antwerpen Algemene

Nadere informatie

Instructie. Motor Assessment Scale Auteur: Carr J.H Scoring. Testvolgorde en instructies

Instructie. Motor Assessment Scale Auteur: Carr J.H Scoring. Testvolgorde en instructies Instructie Motor Assessment Scale Auteur: Carr J.H. 1985 3 Scoring De therapeut scoort ieder motorische vaardigheid op een schaal van o tot 6. De test moet in een rustige ruimte worden uitgevoerd. De patiënt

Nadere informatie

Cerebrale parese bij volwassenen. Evaluatie en revalidatie

Cerebrale parese bij volwassenen. Evaluatie en revalidatie Cerebrale parese bij volwassenen Evaluatie en revalidatie Definitie CP. «Cerebrale Parese (Cerebral Palsy in het Engels) is een internationaal gebruikte term, waarvan de afbakening en definitie talrijke

Nadere informatie

Je brein als fundament voor het leren. Hoe stevig is dit fundament? En kunnen wij dit verstevigen?

Je brein als fundament voor het leren. Hoe stevig is dit fundament? En kunnen wij dit verstevigen? Je brein als fundament voor het leren. Hoe stevig is dit fundament? En kunnen wij dit verstevigen? Zou je hier willen wonen? Maar En dit dan? Een goed huis Leefbaar FIJN: naar eigen smaak in te richten!

Nadere informatie

Rode vlaggen. in neurochirurgie. Klinische navormingsavond 4 april 2019 Dr. Joris Van Oostveldt

Rode vlaggen. in neurochirurgie. Klinische navormingsavond 4 april 2019 Dr. Joris Van Oostveldt Rode vlaggen in neurochirurgie Klinische navormingsavond 4 april 2019 Dr. Joris Van Oostveldt Spinaal: 3 casussen Craniaal: 3 casussen Spinaal casus 1 Man, 70 jaar, wandelt sinds enkele maanden met stok,

Nadere informatie

Gegevensverzameling met betrekking tot ZIKV-infectie tijdens de zwangerschap

Gegevensverzameling met betrekking tot ZIKV-infectie tijdens de zwangerschap Gegevensverzameling met betrekking tot ZIKV-infectie tijdens de zwangerschap Deel IV Follow-up Het ingevulde formulier graag verzenden naar uw lokale GGD (zie www.ggd.nl). Bij inzending van laboratoriummaterialen

Nadere informatie

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Schouderoefeningen

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Schouderoefeningen Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Schouderoefeningen z Om uw schouderklachten te verminderen, is het belangrijk dat u een aantal oefeningen doet. Oefen in ieder

Nadere informatie

Studiedag Verkadefabriek Den Bosch. BKK Studiedag Aandacht voor de allerjongsten

Studiedag Verkadefabriek Den Bosch. BKK Studiedag Aandacht voor de allerjongsten Studiedag Verkadefabriek Den Bosch BKK Studiedag Aandacht voor de allerjongsten Aandacht en groeien (fysieke ontwikkeling) De normale motorische ontwikkeling 0-2 jaar Marlon Hagström-Steinmeijer, Kinderfysiotherapeut

Nadere informatie

Schrijven. cognitief. neurologisch. Onderwijskundig

Schrijven. cognitief. neurologisch. Onderwijskundig Schrijven cognitief neurologisch Onderwijskundig Ontwikkeling van het handschrift wordt door zowel cognitieve- als motorische factoren beïnvloed en uiteraard de manier waarop het handschrift (op school)

Nadere informatie

Classificatie van bewegingsstoornissen - Hyperkinesie : overmatige beweging - Hypokinesie : bewegingsarmoede

Classificatie van bewegingsstoornissen - Hyperkinesie : overmatige beweging - Hypokinesie : bewegingsarmoede Op stap met Monsieur Hulot. Dr. Erik Kegels Bewegingsstoornissen omvatten een groep verstoorde bewegingen als gevolg van een onwillekeurige of abnormaal optredende beweging. Tijdens deze training wordt

Nadere informatie

De grof motorische ontwikkeling van het jonge kind Wanneer is het afwijkend?

De grof motorische ontwikkeling van het jonge kind Wanneer is het afwijkend? De grof motorische ontwikkeling van het jonge kind Wanneer is het afwijkend? Kathalijne Schellekens Kinderfysiotherapeut k.schellekens@grootklimmendaal.nl De grofmotorische ontwikkeling van het jonge kind.

Nadere informatie

Centrum MRT ABC Grote Haag HH Amersfoort mail. MOTORISCHE REMEDIAL TEACHING

Centrum MRT ABC Grote Haag HH Amersfoort mail. MOTORISCHE REMEDIAL TEACHING 1 Centrum MRT ABC Grote Haag 111. 3811 HH Amersfoort. 06-51513052. www.mrtabc.nl mail. info@centrum-mrt-abc.nl MOTORISCHE REMEDIAL TEACHING Wanneer je in een auto stapt en wegrijdt, sta je niet stil bij

Nadere informatie

Leren en Gedrag. de invloed van ReflexRestanten

Leren en Gedrag. de invloed van ReflexRestanten Leren en Gedrag de invloed van ReflexRestanten 2 Inhoudsopgave Blz 4 Blz 7 Blz 8 Blz 10 Blz 12 Blz 13 Blz 14 Blz 15 Blz 16 Blz 18 Blz 19 Blz 20 Blz 22 Blz 24 Blz 25 Blz 26 Blz 27 Blz 28 Blz 29 Herkent

Nadere informatie

Algehele richtlijnen statusvoering en correspondentie

Algehele richtlijnen statusvoering en correspondentie Algehele richtlijnen statusvoering en correspondentie Uitgangspunt is dat de status volledig ingevuld wordt en dat er aandacht wordt besteed aan een goede verslaglegging. De status is een document waar

Nadere informatie

VERKEER OP SCHOOL VERKEERS- EN MOBILITEITSEDUCATIE LERARENOPLEIDING BAKO ONZE TOEKOMST

VERKEER OP SCHOOL VERKEERS- EN MOBILITEITSEDUCATIE LERARENOPLEIDING BAKO ONZE TOEKOMST VERKEER OP SCHOOL VERKEERS- EN MOBILITEITSEDUCATIE LERARENOPLEIDING BAKO ONZE TOEKOMST PROGRAMMA Klas Uren Omschrijving module Klas 1A 8.40u 9.50u Z007 Kinderen hebben eigen spelregels 10.10u 11.40u Speelplaats

Nadere informatie

Ontwikkelingszorg en positionering infosessie ontwikkelingszorg FOD volksgezondheid 19 november 2013

Ontwikkelingszorg en positionering infosessie ontwikkelingszorg FOD volksgezondheid 19 november 2013 Ontwikkelingszorg en positionering infosessie ontwikkelingszorg FOD volksgezondheid 19 november 2013 Sofie Vuylsteke Lic. Kinesitherapie Bobath therapeute Neonatologie UZ Leuven Problemen waar prematuur

Nadere informatie

Babymassage. Infobrochure SAP 4275

Babymassage. Infobrochure SAP 4275 Babymassage Infobrochure SAP 4275 2 Tijd maken voor je baby Baby s hebben behoefte aan melk, zeer zeker; maar meer nog hebben zij behoefte aan liefdevol gekoesterd worden. Als het kind dit alles moet missen,

Nadere informatie

Een kleine baby in mijn handen

Een kleine baby in mijn handen FYSIOTHERAPIE Een kleine baby in mijn handen ADVIES Een kleine baby in mijn handen Een kindje dat te vroeg geboren is, reageert anders op aanraking en prikkels dan een voldragen baby. Het is belangrijk

Nadere informatie

EEN KIND MET EEN ERBSE PARESE Informatie en adviezen voor de eerste weken

EEN KIND MET EEN ERBSE PARESE Informatie en adviezen voor de eerste weken Kinderafdeling, Fysiotherapie EEN KIND MET EEN ERBSE PARESE Informatie en adviezen voor de eerste weken INLEIDING We spreken van een Erbse parese wanneer er bij de geboorte een beschadiging is opgetreden

Nadere informatie

Afasie Informatie voor familieleden. Ziekenhuis Gelderse Vallei

Afasie Informatie voor familieleden. Ziekenhuis Gelderse Vallei Afasie Informatie voor familieleden Ziekenhuis Gelderse Vallei Een van uw naasten is in de afgelopen periode opgenomen in Ziekenhuis Gelderse Vallei. Er is door de logopedist een afasie geconstateerd.

Nadere informatie

Tabel van de perifere zenuwen [terminale takken]: bovenste extremiteit

Tabel van de perifere zenuwen [terminale takken]: bovenste extremiteit Tabel van de perifere zenuwen [terminale takken]: bovenste extremiteit n. radialis n. axillaris C5-Th1 C5,C6 ALLE dorsale boven- en onderarmspieren Extensoren van de schouder, elleboog, pols, Abductie,

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Erbse parese. Wat is een erbse parese?

Kinderneurologie.eu. Erbse parese.  Wat is een erbse parese? Erbse parese Wat is een erbse parese? Een erbse parese is een aandoening waarbij het zenuwvlechtwerk in de hals en de oksel bij een pasgeboren baby als gevolg van een moeizame bevalling beschadigd is,

Nadere informatie

DEELBEWEGING 1 VAN HET SCHRIJVEN: LINKSHANDIG VERSUS RECHTSHANDIG

DEELBEWEGING 1 VAN HET SCHRIJVEN: LINKSHANDIG VERSUS RECHTSHANDIG DEELBEWEGING 1 VAN HET SCHRIJVEN: LINKSHANDIG VERSUS RECHTSHANDIG LINKSHANDIG RECHTSHANDIG DEELBEWEGING 2 VAN HET SCHRIJVEN: LINKSHANDIG VERSUS RECHTSHANDIG LINKSHANDIG RECHTSHANDIG DEELBEWEGING 3 VAN

Nadere informatie

Knopen. PROTOCOL VROEDKUNDE Knopen. o Respecteer privacy o Informeer over de invloed van de sterkte van de knoop.

Knopen. PROTOCOL VROEDKUNDE Knopen. o Respecteer privacy o Informeer over de invloed van de sterkte van de knoop. Wordt telkens voorafgegaan door de perineumhechting (zie protocol). VOORBEREIDING Vroedvrouw o Gegevens verzamelen o Kennis over de verschillende knooptechnieken Merk op: Deze voorbereiding gebeurt gelijktijdig

Nadere informatie

Gross Motor Function Measure (GMFM)

Gross Motor Function Measure (GMFM) Gross Motor Function Measure (GMFM) SCOREFORMULIER (GMFM-88 en GMFM-66 scoring) Naam van het kind :... NR. :... Datum van afname :... -... -... Geboortedatum :... -... -... Chronologische leeftijd :...

Nadere informatie

Erbse Parese Obstetrisch Plexus Brachialis Laesie

Erbse Parese Obstetrisch Plexus Brachialis Laesie Erbse Parese Obstetrisch Plexus Brachialis Laesie Afdeling fysiotherapie Uw kindje heeft bij de geboorte een plexus brachialis letsel opgelopen. Hierdoor heeft het een gehele of gedeeltelijke verlamming

Nadere informatie

Nystagmus. Poli Oogheelkunde

Nystagmus. Poli Oogheelkunde 00 Nystagmus Poli Oogheelkunde 1 Wat is nystagmus? Nystagmus is een onvrijwillige, voortdurende, schokkende beweging van één of beide ogen, traag naar de ene kant en snel naar de andere kant (ruknystagmus)

Nadere informatie

Aspirine Pijnstiller - Risico op sterfte tijdens geboorte - Laag geboortegewicht - Tragere motorische ontwikkeling

Aspirine Pijnstiller - Risico op sterfte tijdens geboorte - Laag geboortegewicht - Tragere motorische ontwikkeling Drugs/medicijnen Op voorschrift Invloed van teratogenen Middel Gebruik Effect Latere effecten?? Thalidomide (Softenon) Kalmeermiddel - Misvormingen van ledematen - Misvormingen van oren, hart, nieren,

Nadere informatie

Start, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade. AZ Nikolaas

Start, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade. AZ Nikolaas Start, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade Dr. C. Jadoul Neuroloog AZ Nikolaas 1 Casus: recidief slikpneumonie Dame 75 jaar Spoed: algemeen achteruit (mentaal en fysiek) Antec: Parkinson

Nadere informatie

Obstetrisch Plexus Brachialis

Obstetrisch Plexus Brachialis Obstetrisch Plexus Brachialis Fysiotherapie Locatie Hoorn/Enkhuizen Obstetrisch Plexus Brachialis Letsel (OPBL) Letsel (OPBL) Informatie voor ouders Tijdens de geboorte is bij uw kind een zenuwletsel van

Nadere informatie

Informatiebrochure Afasie

Informatiebrochure Afasie Informatiebrochure Afasie UZ Leuven 2 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen die uw familielid momenteel ondervindt. In deze

Nadere informatie

Elektrofysiologische onderzoeken

Elektrofysiologische onderzoeken HHZH_INF_103.01(0315) h.-hartziekenhuis vzw Mechelsestraat 24 2500 Lier tel. 03-491 23 45 fax 03-491 23 46 www.hhzhlier.be Patiënteninformatie Elektrofysiologische onderzoeken Voorwoord U heeft met uw

Nadere informatie

Informatiebrochure. Rechterhemisferische Communicatiestoornissen. UZ Leuven 1

Informatiebrochure. Rechterhemisferische Communicatiestoornissen. UZ Leuven 1 Informatiebrochure Rechterhemisferische Communicatiestoornissen UZ Leuven 1 UZ Leuven 2 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen

Nadere informatie

SIS. Het Shaken Infant Syndrome. Dr. Johan Marchand. Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Brussel en Academisch Kinderziekenhuis Jette

SIS. Het Shaken Infant Syndrome. Dr. Johan Marchand. Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Brussel en Academisch Kinderziekenhuis Jette SIS Het Shaken Infant Syndrome Dr. Johan Marchand Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Brussel en Academisch Kinderziekenhuis Jette Wetenschappelijk dossier 1 A. Inleiding B. Epidemiologische gegevens

Nadere informatie

Galerij van de Mens - Ons lichaam

Galerij van de Mens - Ons lichaam . Vul onderstaande tabel aan. Galerij van de Mens - Ons lichaam Werkblad - Niveau Welkom in het gedeelte Ons Lichaam van de Galerij van de Mens. Stap na stap zal je veranderingen ontdekken die je lichaam

Nadere informatie

Motorische ontwikkeling bij kinderen. Erika Velders Kinderfysiotherapeut 1 e lijn Docent Opleiding kinderfysiotherapie

Motorische ontwikkeling bij kinderen. Erika Velders Kinderfysiotherapeut 1 e lijn Docent Opleiding kinderfysiotherapie Motorische ontwikkeling bij kinderen Erika Velders Kinderfysiotherapeut 1 e lijn Docent Opleiding kinderfysiotherapie Motorische ontwikkeling bij kinderen? Mijlpalen Motometrisch Kwantiteit Gebaseerd op

Nadere informatie

Moeder en kind. Vojta in de Neonatologie. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6.

Moeder en kind. Vojta in de Neonatologie. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. Moeder en kind Vojta in de Neonatologie T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum

Nadere informatie

Kinderfysiotherapie Nazorgpoli prematuren

Kinderfysiotherapie Nazorgpoli prematuren Kinderfysiotherapie Nazorgpoli prematuren Afdeling fysiotherapie Omdat uw kindje prematuur en/of dysmatuur is geboren is er een kans dat de motorische ontwikkeling vertraagd of afwijkend verloopt. Om die

Nadere informatie

Early motor repertoire and long-term neurological outcome Bruggink, Janneke Leontien Maria

Early motor repertoire and long-term neurological outcome Bruggink, Janneke Leontien Maria Early motor repertoire and long-term neurological outcome Bruggink, Janneke Leontien Maria IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from

Nadere informatie

Obstetrisch plexus. eerste periode

Obstetrisch plexus. eerste periode Obstetrisch plexus brachialis letsel (OPBL): eerste periode Tijdens de geboorte is bij uw kind een zenuwletsel van de zogenaamde plexus brachialis ontstaan. Het gevolg is een meer of minder ernstige verlamming

Nadere informatie

MANUELE THERAPIE. Onderzoek Patiënt

MANUELE THERAPIE. Onderzoek Patiënt MANUELE THERAPIE Onderzoek Patiënt Naam Datum : I. Patiëntengegevens Geslacht: M / V Leeftijd:... Lengte:... cm Gewicht:... kg Beroep:...Werkvoorwaarden:... Sport:... II. Anamnese : Inventaris van het

Nadere informatie

Hyperekplexia. Movement disorders GRONINGEN He althy Ageing: moving to the next generation

Hyperekplexia. Movement disorders GRONINGEN He althy Ageing: moving to the next generation Hyperekplexia He althy Ageing: moving to the next generation WAT IS HYPEREKPLEXIA? Hyperekplexia is een zeldzame neurologische aandoening. Een andere naam is startle disease. Patiënten met hyperekplexia

Nadere informatie

Een hypotone pasgeborene. Drs. J.E. Deelen, Dr. S. Peeters, Prof. Dr. Y. Vandenplas, Drs. E.A. Smit-Kleinlugtenbeld

Een hypotone pasgeborene. Drs. J.E. Deelen, Dr. S. Peeters, Prof. Dr. Y. Vandenplas, Drs. E.A. Smit-Kleinlugtenbeld Een hypotone pasgeborene Drs. J.E. Deelen, Dr. S. Peeters, Prof. Dr. Y. Vandenplas, Drs. E.A. Smit-Kleinlugtenbeld Moeder 2 G3P2 Bloedgroep A positief Serologie negatief GBS positief Moeder Graviditeit

Nadere informatie

Wat is een normale ontwikkeling?

Wat is een normale ontwikkeling? Wat is een normale ontwikkeling? Van een normale ontwikkeling is sprake als een kind alle fasen doorloopt naar de volwassenheid op het gebied van fijne en grove motoriek, groei, sociale emotionele vaardigheden

Nadere informatie

Het doorbewegen bij een dwarslaesie. Tetraplegie

Het doorbewegen bij een dwarslaesie. Tetraplegie Het doorbewegen bij een dwarslaesie Tetraplegie Inhoud Inleiding 3 Algemene opmerkingen 3 Zelfstandig doorbewegen 4 Doorbewegen door een hulppersoon 9 De Sint Maartenskliniek 24 Colofon 24 Inleiding In

Nadere informatie

EEN KIND MET EEN ERBSE PARESE INFORMATIE EN ADVIEZEN VOOR DE EERSTE WEKEN

EEN KIND MET EEN ERBSE PARESE INFORMATIE EN ADVIEZEN VOOR DE EERSTE WEKEN EEN KIND MET EEN ERBSE PARESE INFORMATIE EN ADVIEZEN VOOR DE EERSTE WEKEN FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding We spreken van een Erbse parese wanneer er bij de geboorte een beschadiging is opgetreden aan de

Nadere informatie

Bijlage 4: Leidraad taxatie ontwikkelingsproblemen kleuters: Motorische ontwikkeling

Bijlage 4: Leidraad taxatie ontwikkelingsproblemen kleuters: Motorische ontwikkeling Bijlage 4: Leidraad taxatie ontwikkelingsproblemen kleuters: Motorische ontwikkeling Syntheseblad Zijn er op vlak van de motorische ontwikkeling aanwijzingen voor o Leeftijdsadequaat functioneren o Een

Nadere informatie

De motorische ontwikkeling van het jonge kind

De motorische ontwikkeling van het jonge kind De motorische ontwikkeling van het jonge kind Balanceren Loopt en trekt speelgoed achter zich aan. Hij kan dit ook achteruitlopend en zowel met de linker als rechter hand Draagt tijdens het lopen in zowel

Nadere informatie

Ontwikkelingslab Deel 2 Kinderdagverblijf

Ontwikkelingslab Deel 2 Kinderdagverblijf 1 Ontwikkelingslab Deel 2 Kinderdagverblijf www.ontwikkelingslab.be www.bodymap.be 2 Inhoudsopgave INLEIDING... 2 ONLINE ONTWIKKELINGSLAB... 2 REFLEXINTEGRATIE... 5 ATNR:... 5 TLR:... 5 Palmaire & plantaire

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Elektrofysiologische onderzoeken

Patiënteninformatie. Elektrofysiologische onderzoeken HHZH_INF_103.01(0315) Patiënteninformatie Elektrofysiologische onderzoeken een hart voor zorg Welkom Je hebt met je behandelend arts afgesproken dat er een elektrofysiologisch onderzoek wordt uitgevoerd.

Nadere informatie

Cursus Rust. Het Slotervaart, een ziekenhuis met ambitie KINDERGENEESKUNDE TELEFOONNUMMER 020-512 45 42

Cursus Rust. Het Slotervaart, een ziekenhuis met ambitie KINDERGENEESKUNDE TELEFOONNUMMER 020-512 45 42 Het Slotervaart, een ziekenhuis met ambitie Het Slotervaartziekenhuis, een opmerkelijk en ambitieus ziekenhuis in Amsterdam. In een informele en vertrouwde omgeving werken wij aan innovatieve medische

Nadere informatie

Billenschuiver Wat is nu eigenlijk een billenschuiver?? Vormen: Kenmerken die veelvuldig voorkomen bij billenschuivers.

Billenschuiver Wat is nu eigenlijk een billenschuiver?? Vormen: Kenmerken die veelvuldig voorkomen bij billenschuivers. Billenschuiver Op advies vanuit het consultatiebureau of uit eigen initiatief bent u in contact gekomen met een kinderfysiotherapeut omdat uw kind billen schuift. Tijdens de behandeling bij kinderen die

Nadere informatie

Hoogbegaafde kinderen met een motorische ontwikkelingsachterstand

Hoogbegaafde kinderen met een motorische ontwikkelingsachterstand Hoogbegaafde kinderen met een motorische ontwikkelingsachterstand Oefentherapie Cesar kan uitkomst bieden Auteurs: Mignon Biesta Detti Steeman Het verschil zit hem in het aanbieden van de oefenstof De

Nadere informatie

Hoe wordt een tenenloop ook wel genoemd? Tenenloop wordt ook wel tenengang genoemd. De Engelse term voor tenenloop is toe walking of toe tipping.

Hoe wordt een tenenloop ook wel genoemd? Tenenloop wordt ook wel tenengang genoemd. De Engelse term voor tenenloop is toe walking of toe tipping. Tenenloop Wat is een tenenloop? Een tenenloop is een looppatroon waarbij kinderen niet de hele voet gebruiken tijdens het lopen, maar alleen hun tenen gebruiken om op te lopen. Hoe wordt een tenenloop

Nadere informatie

INTERVIEW MET KINDERNEUROLOGE DR. ANN OOSTRA

INTERVIEW MET KINDERNEUROLOGE DR. ANN OOSTRA INTERVIEW MET KINDERNEUROLOGE DR. ANN OOSTRA OVER DCD (DEVELOPMENTAL COORDINATION DISORDER) WIE IS DR. ANN OOSTRA? Dr. Ann Oostra is een kinderneurologe. Ze is werkzaam in verschillende diensten (Poli

Nadere informatie

Ontwikkelingsproblemen bij kinderen. Wanneer word ik ongerust?

Ontwikkelingsproblemen bij kinderen. Wanneer word ik ongerust? Ontwikkelingsproblemen bij kinderen Wanneer word ik ongerust? Dr Shari Anseeuw kinderneuroloog Symposium HABO 16/05/2019 Ontwikkelingsproblemen bij kinderen Inleiding Vertraagde spraak- en taalontwikkeling

Nadere informatie

Jonge kind event IVH-IMH-KiECON

Jonge kind event IVH-IMH-KiECON Jonge kind event 20-11-2018 IVH-IMH-KiECON Waar staan we met vroegsignalering en vroegbehandeling Cathrien van Groningen kinderrevalidatiearts 2 Inhoud Doel praatje Waar staan we in de vroegsignalering

Nadere informatie

Train your Core Stability with energy lab

Train your Core Stability with energy lab Aandachtspunten bij stabiliteitstraining Om effectief de houdingsspieren in de romp te trainen wordt wordt er op krachtuithouding gewerkt. Dit betekent dat er nooit met zware gewichten en korte herhalingen

Nadere informatie

Kinderfysiotherapie in het St. Anna ziekenhuis

Kinderfysiotherapie in het St. Anna ziekenhuis Kinderfysiotherapie in het St. Anna ziekenhuis Kinderfysiotherapie Binnen de afdeling fysiotherapie van het St. Anna Ziekenhuis bestaat ook de afdeling kinderfysiotherapie. De kinderfysiotherapeuten die

Nadere informatie

Problemen herkennen. Lieven Lagae

Problemen herkennen. Lieven Lagae Ontwikkeling Problemen herkennen Lieven Lagae Casus 1 Jongen, 15 maanden Normale zwangerschap, normale geboorte Staat alleen, maar stapt nog niet Fijne motoriek: wijst, pincetgreep Begint paar woordjes

Nadere informatie

RUG ERGONOMIE. Oefeningen voor lage rugpijn en nekrevalidatie.

RUG ERGONOMIE. Oefeningen voor lage rugpijn en nekrevalidatie. RUG ERGONOMIE Oefeningen voor lage rugpijn en nekrevalidatie. oefeningen voor rugpatiënten BAL OEFENINGEN RUG AANDACHTSPUNTEN: Voer de bewegingen traag uit Blijf doorademen Herhaal deze oefeningen meermaals

Nadere informatie

Basisoefeningen. Shaolin Kung Fu Instituut Shizi Hou

Basisoefeningen. Shaolin Kung Fu Instituut Shizi Hou Basisoefeningen Nu de standen bekend zijn, moeten de overgangen van de één naar de andere stand getraind worden. Hiervoor zijn 8 basisoefeningen bedacht die bijna elke overgang omvangt. Bij sommige oefeningen

Nadere informatie

ZINTUIGLIJKE EN MOTORISCHE ONTWIKKELING

ZINTUIGLIJKE EN MOTORISCHE ONTWIKKELING ZINTUIGLIJKE EN MOTORISCHE ONTWIKKELING Kerndoel 1: De leerlingen leren hun zintuiglijke en motorische mogelijkheden optimaliseren en integratief gebruiken Gebied 1: De leerlingen beheersen grof-motorische

Nadere informatie

De motorische ontwikkeling van de zuigeling

De motorische ontwikkeling van de zuigeling De motorische ontwikkeling van de zuigeling Variëren, selecteren, leren adapteren Mijna Hadders-Algra Tineke Dirks Bohn Stafleu Van Loghum De motorische ontwikkeling van de zuigeling Aan Aaltje, Douwe,

Nadere informatie

Cva: Herkennen en gepast reageren

Cva: Herkennen en gepast reageren Cva: Herkennen en gepast reageren Pacqueu Marijke: hoofdverpleegkundige sp neuro 1 op 6 mensen wereldwijd getroffen door een beroerte Beroerte is wereld de tweede meest voorkomende doodsoorzaak en het

Nadere informatie

Ontwikkeling van het jonge kind Inscholing november Dr Veerle Vekeman PAA Vlaams Brabant en Brussel

Ontwikkeling van het jonge kind Inscholing november Dr Veerle Vekeman PAA Vlaams Brabant en Brussel Ontwikkeling van het jonge kind Inscholing november 2018 Dr Veerle Vekeman PAA Vlaams Brabant en Brussel Hoe pak je het aan? Inscholing Afwijkend Normaal -Vertraagd -Kwaliteit Zelfstudie vooraleer je op

Nadere informatie

(naam/plaats school) Achternaam : Roepnaam : Geboortedatum: :. Nationaliteit : Adres (straat/nr) :. Postcode:. Spreektaal thuis: :.

(naam/plaats school) Achternaam : Roepnaam : Geboortedatum: :. Nationaliteit : Adres (straat/nr) :. Postcode:. Spreektaal thuis: :. Dit aanmeldformulier is opgesteld ten behoeve van de zorgvuldige aanmelding van uw kind bij één van de basisscholen van het Samenwerkingsverband Kampen Aanmeldformulier voor basisschool ndergetekenden

Nadere informatie

Hypothese over het ontstaan van de foetale houding.

Hypothese over het ontstaan van de foetale houding. Hypothese over het ontstaan van de foetale houding. Inleiding. Over het ontstaan en de frequentie van voorkomen van de foetale houding is weinig geschreven. Wat in de vakliteratuur hiervan terug te vinden

Nadere informatie

Intoxicaties bij een kinderen Kim Horsnell Kinderarts-intensivist Erasmus MC Sophia

Intoxicaties bij een kinderen Kim Horsnell Kinderarts-intensivist Erasmus MC Sophia Intoxicaties bij een kinderen Kim Horsnell Kinderarts-intensivist Erasmus MC Sophia WES Symposium Maart 2012 Intoxicaties bij kinderen WES Symposium Maart 2012 Casus WES Symposium Maart 2012 8 maanden

Nadere informatie

6 een mogelijke opbouw van oefeningen

6 een mogelijke opbouw van oefeningen 6 een mogelijke opbouw van oefeningen We bieden hier een oefenpakket aan, bestaande uit oefeningen die onmiddellijk in de klas of thuis kunnen worden gemaakt. Het is absoluut niet de bedoeling om een volledige

Nadere informatie

Sabine Wisman. Uitgeverij Ploegsma Amsterdam

Sabine Wisman. Uitgeverij Ploegsma Amsterdam Sabine Wisman Uitgeverij Ploegsma Amsterdam 8, 10, 13 8, 9, 10, 11, 12, 13 10 11 21 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 25 18, 19, 21, 23 30, 31, 32, 36, 39, 41 30, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 40, 41 30, 31,

Nadere informatie

Is er nog ruimte voor de EMV op de IC? Peter Muller Neural Practitioner Topics in Intensive Care 8 december 2016

Is er nog ruimte voor de EMV op de IC? Peter Muller Neural Practitioner Topics in Intensive Care 8 december 2016 Is er nog ruimte voor de EMV op de IC? Peter Muller Neural Practitioner Topics in Intensive Care 8 december 2016 Inhoud van de presentatie: - test - inleiding - strekken en buigen - voldoet de EMV/GCS

Nadere informatie

Centra voor leerlingenbegeleiding. Handleiding. Inleiding. Doel. Doelgroep: Indicatie: Anamnese. Voorwaarden

Centra voor leerlingenbegeleiding. Handleiding. Inleiding. Doel. Doelgroep: Indicatie: Anamnese. Voorwaarden Handleiding Inleiding Doel Detecteren van aandoeningen van het CZS, PZS en spieren die zich (oa) manifesteren onder de vorm van motorische symptomen Dit document is bedoeld voor de CLB-arts en beoogt vooral

Nadere informatie

Kantoorfitness op 1 M² met theraband

Kantoorfitness op 1 M² met theraband Kantoorfitness op 1 M² met theraband Avonts Erwin preventieadviseur en leerkracht lichamelijke opvoeding Gidpbw Antwerpen centrum Beginsituatie 1) Een te groot deel van de werknemers beweegt nog te weinig

Nadere informatie

Deel III Neonatale periode

Deel III Neonatale periode Gegevensverzameling met betrekking tot ZIKV-infectie tijdens de zwangerschap Deel III Neonatale periode Het ingevulde formulier graag verzenden naar uw lokale GGD (zie www.ggd.nl). Bij inzending van laboratoriummaterialen

Nadere informatie

Ha lo! Ik ben dokter Jesse 1 Toen ik op de basisschool zat, kreeg ik zomaar opeens epilepsie. Ik wist toen helemaal niet dat dat bestond. Bij mij is het overgegaan. Ik ben dokter geworden en leg nu aan

Nadere informatie

Bloedafname bij kinderen

Bloedafname bij kinderen Bloedafname bij kinderen U ontvangt deze informatie omdat er door de huisarts, kinderarts of andere hulpverlener is besloten om bloed te laten afnemen bij uw kind. Deze folder is bedoeld om uw kind, maar

Nadere informatie

HANDLEIDING AMBROISE TRIPLE-MODE ARMORTHESE

HANDLEIDING AMBROISE TRIPLE-MODE ARMORTHESE HANDLEIDING Onderdeel van de IMS serie I N N O VAT I O N M E E T S S T Y L E Twekkeler Es 24, 7547 SM Enschede, Nederland tel: +31 53 4302836 info@ambroise.nl www.ambroise.nl www.youtube.com/ambroiseholland

Nadere informatie

Babylichaamstaal. Van te vroeg geboren baby s

Babylichaamstaal. Van te vroeg geboren baby s Babylichaamstaal Van te vroeg geboren baby s Inleiding Voor een pasgeboren baby is lichaamstaal de eerste en enige manier om te vertellen wat hij wel of niet prettig vindt. Omdat hij nog niet kan praten,

Nadere informatie

Vroegtijdig herstel van de paretische arm en hand. na een beroerte: restitutie of substitutie van

Vroegtijdig herstel van de paretische arm en hand. na een beroerte: restitutie of substitutie van Vroegtijdig herstel van de paretische arm en hand na een beroerte: restitutie of substitutie van functie? 176 SAMENVATTING Na een beroerte of cerebrovasculair accident (CVA) heeft tachtig procent van alle

Nadere informatie

Erbse Parese Obstetrisch Plexus Brachialis Laesie

Erbse Parese Obstetrisch Plexus Brachialis Laesie Erbse Parese Obstetrisch Plexus Brachialis Laesie Afdeling fysiotherapie Uw kindje heeft bij de geboorte een plexus brachialis letsel opgelopen. Hierdoor heeft het een gehele of gedeeltelijke verlamming

Nadere informatie

TIPS EN OEFENINGEN OM UW RUG STERK EN FIT TE MAKEN

TIPS EN OEFENINGEN OM UW RUG STERK EN FIT TE MAKEN TIPS EN OEFENINGEN OM UW RUG STERK EN FIT TE MAKEN Maximale ontspanning voor uw rug De rug is zo maximaal ontspannen. De armen liggen langs het lichaam. De knieën zijn 90 graden gebogen en liggen op een

Nadere informatie

Oncologisch Centrum. Instructie en informatieboekje. Spiegeltherapie. Afdeling Revalidatie Geneeskunde

Oncologisch Centrum. Instructie en informatieboekje. Spiegeltherapie. Afdeling Revalidatie Geneeskunde Daniel Centrumlocatie den Hoed Oncologisch Centrum Instructie en informatieboekje Spiegeltherapie Afdeling Revalidatie Geneeskunde Inhoud Informatie over spiegeltherapie 3 Onderzoekers op het gebied van

Nadere informatie

LEESTIP. Speel- & Leerbrief MEI 2015 1. Marja Baeten. Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar ZE KOMEN VOOR DE VRIENDJES! MEI 2015.

LEESTIP. Speel- & Leerbrief MEI 2015 1. Marja Baeten. Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar ZE KOMEN VOOR DE VRIENDJES! MEI 2015. Pedagogisch werken met plezier s Speel- & Leerbrief MEI 2015 ZE KOMEN VOOR DE VRIENDJES! Als je aan kinderen in de kinderopvang vraagt wat ze er leuk vinden, klinkt het steevast: de andere kinderen. De

Nadere informatie

Kijk op het jonge kind

Kijk op het jonge kind Kijk op het jonge kind Sabina Groen kinderrevalidatiearts 18 juni 2015 Naam presentator Wie ben ik? Opleiding tot revalidatiearts Groningen 2000-2004 Vroegbehandeling en voortgezet onderwijs Vogellanden,

Nadere informatie

Het zenuwstelsel. Het zenuwstelsel bestaat uit het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) en het perifere zenuwstelsel. Figuur 3.7 boek p. 68.

Het zenuwstelsel. Het zenuwstelsel bestaat uit het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) en het perifere zenuwstelsel. Figuur 3.7 boek p. 68. 1 Elke gedachte/ gevoel/ actie komt op de één of andere manier door het zenuwstelsel. Ze kunnen niet voorkomen zonder het zenuwstelsel. is een complexe combinatie van cellen (functie: zorgen dat organismen

Nadere informatie

Een kind met een Erbse parese

Een kind met een Erbse parese Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Een kind met een Erbse parese z We spreken van een Erbse parese wanneer bij de geboorte een beschadiging is opgetreden aan de

Nadere informatie

Voorbereidende schrijfoefeningen gaan onvoldoende Slordig of slecht leesbaar handschrift

Voorbereidende schrijfoefeningen gaan onvoldoende Slordig of slecht leesbaar handschrift Ouderinformatiebrief: Motorische schrijfproblemen & kinderfysiotherapie Het belang van Schrijven is een manier om te communiceren en om je creatief te uiten. Daarom is belangrijk in de ontwikkeling van

Nadere informatie

Gross Motor Function Measure (GMFM)

Gross Motor Function Measure (GMFM) Gross Motor Function Measure (GMFM) SCOREFORMULIER (GMFM-88 en GMFM-66 scoring) Naam van het kind :... NR. :... Datum van afname :... Geboortedatum :... Chronologische leeftijd :...jr.... mnd. Diagnose

Nadere informatie

ZINTUIGLIJKE EN MOTORISCHE ONTWIKKELING

ZINTUIGLIJKE EN MOTORISCHE ONTWIKKELING ZINTUIGLIJKE EN MOTORISCHE ONTWIKKELING Leerlijn Zintuiglijke en motorische ontwikkeling Kerndoel 1: De leerlingen leren hun zintuiglijke en motorische mogelijkheden optimaliseren en integratief gebruiken

Nadere informatie

Kennisgroep Speciaal Over de kenniskaarten

Kennisgroep Speciaal Over de kenniskaarten Erbse Parese 4 Kennisgroep Speciaal Kennisgroep Speciaal is een samenwerkingsverband van zes organisaties voor speciaal (Mytyl)onderwijs gericht op het delen en ontwikkelen van kwalitatief hoogstaande

Nadere informatie

2 Motorische ontwikkeling

2 Motorische ontwikkeling 2 Motorische ontwikkeling 2.1 Babyreflexen 2.2 Controle over de bewegingen 2.3 Motoriek stimuleren in de kleuterklas De motoriek is een belangrijk gegeven in de ontwikkeling van een kind. Bij een jonge

Nadere informatie

Behandelende logopedisten 02/

Behandelende logopedisten 02/ Afasie is een communicatiestoornis met ingrijpende gevolgen, niet alleen voor de patiënt maar ook voor de familie, vrienden en kennissen. Wie de stoornis begrijpt, kan gemakkelijker omgaan met de gevolgen.

Nadere informatie