Jaargang 14, nr. 7 1 november 2013 Innoveren volgens Mondelez De hartelijke groeten Keesmakers verovert van de Anuga het kaasschap

Transcriptie

1 Jaargang 14, nr. 7 1 november 2013 Innoveren volgens Mondelez De hartelijke groeten van de Anuga Keesmakers verovert het kaasschap

2 Den Hollander Engineering is al 30 jaar toonaangevend in verwerkingssystemen op het gebied van verhitten, indampen en drogen. Zowel de engineering, productie en levering als de installatie van complete hoogwaardige systemen voor de voedingsmiddelen- en zuivelindustrie is dagelijks werk voor de specialisten van Den Hollander Engineering. Ouderwets vakmanschap gaat daarbij hand in hand met innovatie en samenwerking met de opdrachtgever. Procestechnologie voor de toekomst Alle inzet van Den Hollander Engineering is er op gericht om procestechnologie nóg effectiever toe te passen, zodat dit een hoger rendement in uw productieproces oplevert. Dat doen we niet alleen door de ontwikkeling en installatie van nieuwe hoogwaardige systemen, maar ook door uw bestaande processen te optimaliseren, zodat er een maximale energiebesparing en een optimaal eindproduct kan worden gegarandeerd. Maak een afspraak met onze engineers voor een oriënterend gesprek en zie wat de totaalaanpak van Den Hollander Engineering kan betekenen voor úw productieproces. Den Hollander Engineering B.V. Postbus AA Gorinchem Tel.: +31 (0)

3 01_Cover.indd :22 Jaargang 14, nr. 7 1 november 2013 Inhoud nr. 7 1 november 2013 Innoveren volgens Mondelez De hartelijke groeten van de Anuga Keesmakers verovert het kaasschap Bij de voorpagina: Mixed 4Kort nieuws uit de sector Anuga In chocolade is nog veel innovatie mogelijk. Dat demonstreerde Mondelez in het wereldwijde innovatiecentrum in Reading en het chocoladecentrum in Bournville in Engeland. Vanaf pagina 14. Groeten vanaf de 8levensmiddelenbeurs Retail in transitie Consument blijft sociaal dier 13 Mondelez Innoveren met chocola De boer op met Tassimo Keesmakers Net een spannend 21jongensboek Proef de toekomst Consument wil 24lokale producten Seminar ADM Structuur vlees 25 verbeteren met soja Foodpacking congres Fabrikanten laten 28kansen liggen GMV-pagina Hoogwaardige machines technologie 30en Dofra en SMC Zaadlijsten efficiënter 31 verwijderen NVVL-pagina Nieuws over het symposium 35 Induvisie Maakindustrie trekt Nederland crisis 36uit Productnieuws Adiabatische koeling Chips 37Yellow FNLI Jaarbijeenkomst Aan de bak voor 38gezond gewicht Eten van morgen Inspelen op 40klimaatveranderingen Productnieuws verpakkingen Yoghurt uit het vuistje 42 Symposium Marel Optimaal verwaarden 47 pluimveevlees Service Cartoon, agenda en colofon 50 Bij deze EVMI treft u de Verpakkings Special aan met veel verpakkingsnieuws, een interview met Roland ten Klooster en artikelen over de etikettering van allergenen en moeilijk te openen verpakkingen. eisma voedingsmiddelenindustrie november

4 Kort nieuws Danone opent innovatiecentrum Danone heeft het nieuwe R&D-centrum in Utrecht geopend. Bij Nutricia Research houden bijna 400 mensen zich bezig met voeding in de eerste levensjaren en met medische voeding. Het nieuwe Nutricia Research is gevestigd op het Utrecht Science Park waar wetenschappelijke partners en academische zorginstellingen, waaronder de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht, intensief samenwerken. Consument let op milieulogo Ondanks de wildgroei aan logo s zoekt 37 procent van de consumenten regelmatig naar milieulogo s op drankverpakkingen. Dit blijkt uit een internationaal milieuonderzoek uitgevoerd door het bureau Millward Brown in opdracht van Tetra Pak. Liotard wil grenswaarde 3-MCPD Europarlementariër Kartika Liotard wil dat de Europese Commissie een grenswaarde vaststelt voor 3-MCPD in voeding. De mogelijk kankerverwekkende stof zit onder meer in margarine. EFSA bracht in september een opinie uit over de inname van 3-MCPD, een stof die bij verhitting ontstaat in vette producten. Margarine en vergelijkbare producten zijn verantwoordelijk voor de grootste inname van 3-MCPD, maar de stof zit ook in bijvoorbeeld brood, banket en gerookt vlees. Doden Salmonella-zalm op 8 Een jaar na de salmonella-uitbraak bij gerookte zalm van Foppen, is het aantal doden volgens letselschade-expert Yme Drost opgelopen tot 8. Tientallen mensen die ziek werden, kampen volgens hem nog steeds met gezondheidsklachten. Volgens Drost zijn de meeste schadeclaims van getroffen consumenten nog in behandeling. In totaal heeft de verzekeraar van Foppen tot nu toe 1 miljoen euro uitgekeerd aan 550 gedupeerden. Dijksma gaat NVWA doorlichten Staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken gaat samen met het ministerie van Volksgezondheid een plan van aanpak maken om de NVWA door te lichten. De staatssecretaris gaat onder meer in kaart brengen hoe de NVWA precies functioneert en waar het toezicht op gericht moet zijn. Dat is in haar ogen nodig, omdat de capaciteit van de dienst de afgelopen jaren flink is teruggebracht. Smaak centraal, gezondheid op vijf Twee derde van de Nederlanders in de leeftijd van jaar zegt vaak of altijd te letten op gezondheid als ze eten of drinken kopen. Consumenten letten echter nog meer op de aspecten smaak, kwaliteit en prijs/aanbiedingen; gezondheid komt pas op de vijfde plek. Dat blijkt uit GfK onderzoek onder meer dan 1000 consumenten, in opdracht van de Veneca en de FNLI. Mixed Mondelēz lanceert nieuw koffiemerk OOSTERHOUT Mondelēz International is in Nederland de concurrentie met Douwe Egberts aangegaan met de lancering van Velours Noir. Het nieuwe koffiemerk is 7 oktober exclusief geïntroduceerd bij Albert Heijn. Mondelēz biedt in totaal 14 varianten voor diverse zetsystemen: bonen, gemalen bonen, koffiepads en capsules voor de Nespresso koffiemachine. Nederland is voor Mondelēz (het vroegere Kraft Foods) een nieuwe markt voor koffie. Het biedt het bedrijf belangrijke kansen vanwege de diep gewortelde koffiecultuur en de op één na hoogste koffieconsumptie per persoon ter wereld. De lancering benadrukt tevens de belangrijke investering van het bedrijf in Europa s single-serve categorie. In West-Europa zien we een blijvende sterke groei met dubbele cijfers voor dit specifieke segment, stelt het bedrijf. De wereldwijde koffiemarkt, waar jaarlijks zo n 56 miljard euro in omgaat, neemt jaarlijks met 10 procent toe. Het is dan ook belangrijk voor de groeiambitie van Mondelēz. De koffiecategorie in de Nederlandse retail heeft in consumentenwaarde een omvang van 739 miljoen euro. Mars wil snackafval gebruiken voor verpakking VEGHEL Mars onderzoekt de mogelijkheden om organisch materiaal dat vrijkomt bij de productie van snackfood, om te zetten in bioplastic. Zo kan snackafval gebruikt worden voor de wikkels van Mars. Dat meldt Mars in het duurzaamheidsverslag. Het gaat bij de proef om suikers en vetzuren in het afvalwater ( vloeibare Mars, noemt het bedrijf dat) die met hulp van bacteriën worden omgezet in bioplastics (PHA). Dit kan weer worden gebruikt voor verpakkingen die biobased en biologisch afbreekbaar zijn. Het experiment bij de fabriek in Veghel wordt uitgevoerd samen met de TU Delft. Als het succesvol is, kan het daadwerkelijk worden ingezet. In Veghel bouwt Mars ook aan een nieuwe (anaerobe) waterzuivering, waarbij micro-organismen afvalstoffen in het water omzetten in biogas. Dit gas wordt in het ketelhuis van Mars direct wordt omgezet in stoom. Zo kan naar verwachting bijna 10 procent van het aardgasverbruik van de fabriek worden vervangen door biogas. Refresco mag Gerber Emig onder voorwaarden overnemen ROTTERDAM - Het Rotterdamse Refresco (bekend van Wicky) mag zijn Engelse concurrent Pride Foods (met merknaam Gerber Emig) overnemen. De EU geeft groen licht voor de geplande overname. Wel moet Gerber Emigs productie- en afvullocatie in het Duitse Waibstadt worden verkocht. Beide bedrijven produceren non-alcoholische frisdranken, zoals vruchtensappen, -limonades, nectars, drinkklare thee en andere dranken met en zonder koolzuur en vullen deze aseptisch af in PET-flessen voor retailers. Ook produceren ze op contractbasis voor A-merken. De Europese Commissie maakte zich vooral zorgen over de marktpositie in het bottelen van huismerkproducten in Frankrijk, Duitsland en België. Met name op de Duitse markt voor drinkklare thee zouden concurrenten, zo vreesde de EU, niet in staat zijn om voldoende competitieve druk uit te oefenen op het nieuwe fusiebedrijf om prijsverhogingen te vermijden. Refresco heeft daarom voorgesteld de productie- en afvullocatie van Gerber Emig in het Duitse Waibstadt te verkopen. Van hieruit worden aseptische PET-flessen naar de Franse, Belgische en Duitse markt uitgeleverd. 4 eisma voedingsmiddelenindustrie november 2013

5 Column Maxima opent R&D-centrum FrieslandCampina WAGENINGEN Koningin Máxima heeft 16 oktober het FrieslandCampina Innovation Centre op de campus van Wageningen University & Research Centre geopend. Ze deed dat met het uitschenken van een kan melk. De opening stond in het teken van innovatie en het wereldvoedselvraagstuk. Dit omdat 16 oktober door de FAO is uitgeroepen tot Wereldvoedseldag. FrieslandCampina brengt in het nieuwe Innovation Centre haar internationale kennis op het gebied van onderzoek en ontwikkeling samen. FrieslandCampina wil bijdragen aan het oplossen van drie maatschappelijke vraagstukken. Het gaat daarbij om het voeden van de groeiende wereldbevolking met voldoende nutriënten en betaalbare voeding, om de toenemende vergrijzing onder boeren het hoofd te bieden en hen een toekomstperspectief te bieden en tot slot om duurzame productieketens. CEO Cees t Hart van FrieslandCampina vindt dat het innovatiecentrum een plek moet worden voor innovatieve en duurzame oplossingen voor deze vraagstukken. We willen ervoor zorgen dat we gezonde nutriënten naar alle delen van de wereld kunnen brengen. We zijn ervan overtuigd dat we nog meer uit melk kunnen halen. Melk bevat per calorie immers veel essentiële voedingstoffen, zoals eiwitten, vitamines en mineralen. Het FrieslandCampina Innovation Centre heeft 450 werkplekken, waarvan 350 voor onderzoek en ontwikkeling. Het gebouw met in totaal bijna vierkante meter vloeroppervlak, beschikt over laboratoria, ruimtes voor smaaktesten, een proeffabriek, facilitaire ruimtes en kantoren. Daarnaast is er een Experience Centre met innovatiekeuken en proefbakkerij, waar bezoekers en medewerkers van FrieslandCampina van over de hele wereld producten kunnen proeven, ruiken en voelen. Vion verkoopt Ingredients aan Darling International EINDHOVEN Vion verkoopt zijn volledige divisie Ingredients aan Darling International. De Amerikaanse branchegenoot betaalt 1,6 miljard euro in contanten voor de overname. Met Darling International hebben wij een uitstekend passende partner gevonden die al vele jaren actief is in slacht-bijproducten, reageert Dirk Kloosterboer, CEO Ingredients. Vion stelt dat de beide bedrijven elkaar zowel geografisch als qua activiteiten uitstekend aanvullen. Vion-divisie Ingredients, met bedrijven als Sonac, Rousselot, Rendac en Ecoson, brengt producten met toegevoegde waarde uit slacht-bijproducten op de B2B-markt, zoals gelatine, eiwitten en vetten. Er werken zo n 6000 medewerkers. Het akkoord volgt op de voorgenomen verkoop van (delen van) Ingredients dat Vion in april van dit jaar aangekondigde. Het concern gaf toen aan zijn twee belangrijkste activiteiten Food en Ingredients op eigen benen te willen zetten. Voor Ingredients, dat volgens Vion al sterk en gezond is, werd een nieuwe (mede-)aandeelhouder gezocht voor verdere groei en ontwikkeling. Met een zelfstandige Foodactiviteit verwacht Vion een aanzienlijk herstel van resultaat te kunnen bereiken. Darling International recyclet reststromen die ontstaan bij de verwerking van rund- en varkensvlees en gevogelte en verwerkt deze tot hoogwaardige ingrediënten onder merknaam Dar Pro, zoals vetten, vlees- en beendermeel, pluimveemeel en huiden. Het bedrijf heeft 120 productielocaties en 3400 medewerkers. Het bedrijf is vooral sterk in Noord-Amerika. Vion Food Duitsland zette in september Convenience-Retail in etalage. Dat onderdeel bestaat uit zeven productielocaties, drie vleesmarkten, negen verscentra en 30 filialen met zo n 1700 medewerkers. Natrena Stevia kristalpoeder heeft het Gouden Windei van Foodwatch gekregen, de award voor het meest misleidende product. Wat is er dan zo misleidend aan het product? Nou, de stevia is aangelengd met het veel goedkopere maltodextrine en dat had Natrena op de voorkant moeten zetten, vinden bijna 4000 consumenten samen met Foodwatch. Tsja. Kristalhelder Laten we de vergelijking met goud eens maken. Goud wordt pas echt waardevol als je er iets anders bij doet. Sieraden bestaan nooit uit puur goud omdat dat veel te zacht is. Door een legering te gebruiken, wordt de functionaliteit verbeterd. Iets dergelijks is er ook met stevia aan de hand. Pure steviolglycosiden zijn veel te zoet. Ze zijn 200 tot 300 keer zo zoet als suiker. Je moet er dus maar een ietsiepietsieminibeetje van gebruiken. Als je daar niet een andere stof bij zou doen, heb je zo weinig nodig dat je een vergrootglas en een pincet nodig hebt om de stevia te doseren. Lijkt me niet erg handig. Bovendien zien consumenten het poeder als een alternatief voor suiker en zijn ze daarom geneigd het op dezelfde manier toe te passen, dus gewoon een theelepeltje in de koffie. Net zoals margarine niet een plakje is, zoals kaas, maar smeerbaar zoals boter, waar het een alternatief voor is (margarine wordt door de meeste consumenten ook gewoon boter genoemd). Aanlengen vergroot dus het gebruiksgemak. De maltodextrine maskeert bovendien de ietwat bittere bijsmaak van de stevia. Het is dus niet zomaar een dure grondstof vervangen door een goedkopere, maar het verbeteren van de smaak. Is het misleiding als niet front-of-pack gemeld wordt dat er maar een paar procent stevia in een pot zit? Ik vind van niet. Consumenten kopen namelijk een product en niet een verzameling ingrediënten. En wie precies wil weten wat erin zit en hoeveel, kijkt gewoon op de ingrediëntendeclaratie. Die is kristalhelder. Norbert van der Werff, redactiecoördinator eisma voedingsmiddelenindustrie november

6 Reacties op evmi.nl Laat zo spoedig mogelijk de 55 plussers omscholen (met een leuke premie). Die zijn fanatiek en gemotiveerd en willen snel aan de slag. Dan kunnen ze de ambtenaren van de NVWA een poepie laten ruiken. Ad Verhagen reageert op het bericht dat staatssecretaris Dijksma het functioneren van de NVWA gaat onderzoeken. De capaciteit van de dienst is de afgelopen jaren flink teruggebracht. Het Ministerie van Landbouw is van oudsher alleen maar geïnteresseerd in het economisch belang van de sector; het is nu niet voor niets ondergebracht bij het Ministerie van Economische Zaken. Een recente voorbeeld van het plaatsen van het belang van de sector boven de volksgezondheid is de Q-koorts. Niet direct gerelateerd is aan voedsel, maar daarom niet minder kenmerkend. Er zijn vele andere voorbeelden uit het meer of minder recente verleden te geven; wat te denken van de keuring van het slachtvee; volksgezondheid (bijv. Salmonella of Campylobacter) is daar niet aan de orde. Het gaat daarbij voornamelijk om het voorkomen van verspreiding van dierziekten, dus ook weer het (economisch) belang van de sector. Er worden nog steeds tonnen varkensvlees en pluimveevlees die besmet zijn met Salmonella, Campylobacter en Listeria monocytogenes, vrij verkocht. Het moet toch nog verhit worden, heet het dan. De voedingsmiddelenindustrie moet het niet wagen om een product (al of niet nog te verhitten) met Salmonella in de handel te brengen. (NB, Verwar de voedingsmiddelenindustrie niet met de vleessector). Harry Beckers reageert op de vaststelling door de Stichting Maatschappij en Veiligheid van prof. Mr. Pieter van Vollenhoven dat waar Europa vanaf 2000 er duidelijk voor heeft gekozen om een onafhankelijk agentschap als Efsa op te tuigen, Nederland precies het omgekeerde heeft gedaan door voedselveiligheid onder te brengen bij het ministerie van Landbouw en nu Economische Zaken. Mixed Groen gas van restproducten EINDHOVEN - Energiepark Ecoson is gestart met de levering van groen gas voor 3200 huishoudens in de regio Eindhoven via het regionale gasnet. Ecoson is een onderdeel van Vion Ingredients. Het groen gas wordt geproduceerd uit biogas dat vrijkomt bij de vergisting van restproducten uit de voedingsmiddelenindustrie. De groen gas capaciteit komt overeen met 4,6 miljoen Nm3 (kubieke meter) per jaar, wat overeenkomt met 3200 huishoudens. Energiepark Ecoson is het jongste bedrijf van Vion Ingredients. Het bedrijf bestaat sinds 2007 en richt zich op de productie van duurzame energie uit natuurlijke restproducten. Door vergisting van restproducten uit de voedingsmiddelenindustrie en de agrarische sector wordt reeds sinds miljoen kwh groene stroom op jaarbasis gegenereerd, overeenkomend met huishoudens. Endinet, de netbeheerder voor gas in de regio Eindhoven heeft de aansluiting op het openbare gastransportnetwerk gerealiseerd. Dankzij de groen gas installatie kan Ecoson er nu voor kiezen om het geproduceerde gas zelf om te zetten in groene stroom of het te leveren als groen gas op het lokale netwerk. FrieslandCampina focust op Azië AMERSFOORT FrieslandCampina wil in Azië sneller kunnen inspelen op veranderende marktomstandigheden en de specifieke behoeften van Aziatische klanten en consumenten. Het bedrijf komt daarom met een aparte business group Consumer Products Asia. Daarmee wordt het bovendien gemakkelijker de productcategorieën, klantbenadering en marketingactiviteiten in de verschillende landen in de regio met elkaar in lijn te brengen, stelt de onderneming. De nieuwe business group wordt vanuit Singapore geleid door COO Freek Rijna, nu verantwoordelijk voor Consumer Products International. De activiteiten in Afrika en het Midden-Oosten worden bij de Europese business gevoegd. Samen vormen ze de business group Consumer Products Europe, Middle East & Africa. Hiervoor hanteert FrieslandCampina de omgekeerde redenering: door de activiteiten samen te brengen kan worden geprofiteerd van de regio-overstijgende consumentenvoorkeuren voor merkproducten en bepaalde soorten zuivel. Ook FrieslandCampina Leeuwarden gaat over van Consumer Products International naar Consumer Products Europe, Middle East & Africa. De nieuwe indeling gaat in op 1 oktober. Voedselveiligheid en dierenwelzijn zijn verschillende takken van sport, hoe heeft men ooit kunnen bedenken die samen te voegen. Het bedrijfsleven heeft dat altijd al een drama gevonden.( ) Door de uiteenlopende focus en het gebrek aan deskundigheid bij de NVWA was veel regelgeving voor meerdere interpretaties vatbaar. Een handige ondernemer kan hierdoor gemakkelijker door de mazen van het net glippen. Wanneer dit wordt ontdekt, is er weer paniek en gaat men op zoek naar een en onnodige oplossing. Daardoor zijn we doorgeslagen in de regelgeving Rudi reageert op hetzelfde bericht. Gezondheidsraad komt in 2015 met nieuwe Richtlijnen DEN HAAG De Gezondheidsraad verwacht in 2015 nieuwe Richtlijnen Goede Voeding uit te brengen. Stonden in de vorige richtlijnen voedingsstoffen centraal, nu zal er meer aandacht zijn voor het directe verband tussen voedingsmiddelen en gezondheid. Het gaat dan om vragen als: welke gezondheidseffecten heeft het eten van vlees? en wat is de invloed van suikerhoudende dranken?. Dat meldt de Gezondheidsraad in het Werkprogramma De Gezondheidsraad actualiseert eens in de vijf tot tien jaar de Richtlijnen Goede Voeding. Ze zijn bedoeld om de overheid steun te bieden bij het ontwikkelen van een voedingsbeleid en bij het volgen van de effecten van dat beleid. Ze vormen tevens de basis voor de voedingsvoorlichting in Nederland. 6 eisma voedingsmiddelenindustrie november 2013

7 Kort nieuws Voedselveiligheid hoort bij Volksgezondheid DEN HAAG Waar Europa vanaf 2000 duidelijk heeft gekozen om een onafhankelijk agentschap als Efsa op te tuigen, heeft Nederland precies het omgekeerde gedaan door voedselveiligheid onder het ministerie van Landbouw en nu Economische Zaken onder te brengen. Dat zegt Herman Koëter, voormalig wetenschappelijk directeur van Efsa, in het rapport Uitgebeend De strijd om de voedselveiligheid. Dit onderzoek is geïnitieerd en gefinancierd door de Stichting Maatschappij en Veiligheid van prof. Pieter van Vollenhoven. De voedselveiligheidsinstantie NVWA is in 2003 van het ministerie van Volksgezondheid overgeheveld naar Landbouw. Later kwam het bij Economische Zaken te liggen. Vele experts en betrokkenen vinden dat het daar niet thuishoort. Het rapport laat geen spaan heel van de NVWA. De instantie is in tien jaar tijd zodanig verzwakt dat er grotere risico s zijn als het gaat om het ontstaan van voedselincidenten en omvangrijke schade voor de exportsector. Dat stellen diverse ex-leidinggevenden, (anonieme) NVWA-ambtenaren en voedselexperts vanuit het bedrijfsleven, hoogleraren en oud-ministers Cees Veerman (CDA) en Laurens-Jan Brinkhorst in het rapport. Vleesvervangers van 100 procent groenten UTRECHT De Vegetarische Slager heeft Biefstuckreepjes (zie foto) en Gerookte Speckjes van 100 procent groente op de markt gebracht. Het gaat volgens het bedrijf om een volledig nieuwe generatie vleesvervangers. De Biefstuckreepjes en Gerookte Speckjes zijn gemaakt van Nederlandse peulvruchten, wortelen, uien, en aardappelen. Bij het maken van de Biefstuckreepjes en Gerookte Speckjes worden geen additieven als gluten of E- nummers gebruikt. Het eiwitgehalte is gelijk aan dat van kippenvlees. Verder hebben de vleesvervangers een laag vetgehalte (minder dan 2 procent) en bevatten ze een grote hoeveelheid belangrijke voedingsvezels. De nieuwe Biefstuckreepjes en Gerookte Speckjes zijn te koop bij Ekoplaza en Coop, in de Vegetarische Slager conceptwinkel in Den Haag en vanaf begin oktober bij de Vegetarische Slager Amsterdam. Productie en export groeien RIJSWIJK De productie van de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie is in 2012 met 2,9 procent gestegen naar 67,8 miljard euro. Er werd voor 37,7 miljard euro geëxporteerd, een groei van 3 procent. Dat blijkt uit de jaarlijkse Monitor Levensmiddelenindustrie 2013 van de FNLI. Met de groei van de export van 1,1 miljard euro verstevigt Nederland nog meer haar concurrentiepositie en laat de levensmiddelenindustrie zien dat zij een stabiele economische factor is voor de BV Nederland, aldus de FNLI. Volgens de brancheorganisatie is de Nederlandse levensmiddelenindustrie met deze cijfers stabieler dan andere industrieën in Nederland. Ook in 2013 laat de Nederlandse voedings- en genotsmiddelenindustrie (v&g) goede resultaten zien. Het CBS rapporteert voor 2013 bijna 11 procent meer omzet dan een jaar eerder. De Nederlandse levensmiddelenindustrie is niet alleen erg belangrijk voor het BBP maar is, direct en indirect, ook goed voor in totaal banen (vol- en deeltijd). Om in de toekomst succesvol te blijven, is het voor de levensmiddelenindustrie essentieel dat er voldoende goed gekwalificeerd personeel beschikbaar blijft. Daarnaast is R&D van onschatbare waarde om de levensmiddelenindustrie door te ontwikkelen, bijvoorbeeld in het kader van verduurzaming van de productieketen of om de productsamenstelling verder te verbeteren (minder zout en kcal). Uit de Monitor blijkt een spectaculaire toename van R&D-investeringen (+18 procent) in Bosgraaf neemt TRI Metaal over De Bosgraaf Group heeft TRI Metaal overgenomen. De 7 medewerkers van TRI Metaal worden ondergebracht bij de 5 man tellende serviceafdeling van Bosgraaf. TRI Metaal uit Sneek en Bosgraaf uit Joure werkten al jaren samen. Ze zijn actief in het onderhoud van machines en systemen in de zuivel- en voedingsmiddelenindustrie, zoals kaassystemen. Vet eten schaadt verzadigingsmechanisme Mensen die veel vet eten, signaleren niet meer zo goed dat de maag vol zit. Daarom heeft afvallen bij mensen met overgewicht vaak geen blijvend effect. Dat ontdekte Stephen Kentish van de universiteit van het Australische Adelaide in een laboratoriumstudie. Milde sterilisatie TOP TOP bv heeft een nieuwe milde sterilisatiemethode ontwikkeld voor verpakte voedingsmiddelen. De technologie, genaamd PureWave, werkt met radiogolven. Doordat het een milde vorm van steriliseren is, blijven smaak en voedingswaarde zoveel mogelijk behouden. Jodiumrijke Campina-melk van de markt FrieslandCampina stopt per 1 januari 2014 met speciale Campina-melk, zoals jodium- en biotinerijke melk. Deze melk is afkomstig van koeien die via het veevoer extra mineralen binnenkrijgen. Het zuivelconcern stopt met de speciale Campina-melk omdat de huidige consument vooral belang hecht aan de natuurlijkheid en Nederlandse herkomst van de melk en aan dierenwelzijn. Traceerbaarheid en specifieke voedingswaarden blijken minder relevant. Grolsch lanceert Kornuit Grolsch heeft de nieuwe pils Kornuit gelanceerd. De brouwer richt zich met het nieuwe bier op een jongere doelgroep. DE komt Café Latte Speculoos Douwe Egberts brengt een nieuwe koffiesmaak op de markt: Café Latte Speculoos. De nieuwste koffievariant is vol en romig van smaak en bevat een vleugje speculoos. Kloosterboer neemt Varekamp over Het failliete Varekamp Coldstores uit Poeldijk maakt een doorstart. Dit gebeurt na de overname van het bedrijf door de Kloosterboer Groep uit IJmuiden. Varekamp ging in augustus failliet, door een faillissement van moederbedrijf Van Rijn. Staay Food Groep nam daarna de Van Rijn Groep over, waarna onderhandelingen startten over de verkoop van onderdelen van de groep. eisma voedingsmiddelenindustrie november

8 Groetjes van de Anuga Beste allemaal, Er is op de Anuga veel nieuws te zien. Weet je nog dat het Duitse vleesbedrijf Tillmann s 6 jaar geleden op deze beurs de Toasty presenteerde, een hamburger voor in het broodrooster? Dit jaar introduceerde het Italiaanse Hasta la Pizza pizza s die er uitzien als ijs op een stokkie. Die zijn eveneens te bereiden in het broodrooster, maar ook in de koekenpan of gewoon in de oven. Ze zijn voor onthe-go en de makers beloven dat er geen tomatensaus of vet op je kleren druipt en dat je geen vieze vingers krijgt. Hasta la Pizza is verkrijgbaar in de smaken Margherita, ham en salami, in verpakkingen van 60 gram. Ze zien er precies uit als verpakte ijsjes. Er is ook nog een variant met chocolade, maar die was zo nieuw dat de verpakking nog niet eens af was, vertelde Gerardo Acampora. Hij bedacht het concept twee jaar geleden toen hij op het strand twee jongens zag. De ene at een stuk pizza, de ander een ijsje op een stokje. Dat bracht hem op het idee die twee te combineren. Hij ging aan de slag en vroeg vier maanden later patent aan op het product voor on-the-go. In Italië kun je de ijsjes in de supermarkt koelvers kopen en in foodservice koelvers of diepgevroren. Hasta la Pizza wil dat consumenten buiten Italië ook van de pizzaijsjes kunnen genieten en biedt het product in licentie aan. Vulling, formaat en gewicht kunnen worden aangepast aan de wensen van de klant, evenals de imprint op het deeg. Bedrijven kunnen daar dus hun eigen logo op plaatsen. Het was hartstikke druk bij de stand van Hasta la Pizza. Iedereen keek zijn ogen uit, maar misschien kwam dat ook wel doordat je de snack kon proeven. Op de eerste dag van de Anuga waren er wel 2000 doorheen gegaan. Weet je waar je het broodrooster nog meer voor kunt gebruiken? Voor het opwarmen van diepgevroren Amerikaanse stijl pannenkoeken van het Duitse FZ-Foods. Maar er waren nog meer ongebruikelijke toepassingen van keukenapparatuur die het leven gemakkelijker maken. Wat dacht je van de diepgevroren patat met zeezout van Prima Menü uit Duitsland die je in de magnetron kunt bereiden? 8 eisma voedingsmiddelenindustrie november 2013

9 saffloer gebruikt en als conserveermiddel is kaliumsorbaat voor tussendoor en voor onderweg, stelt de producent. Het eten is hier erg lekker en ziet er prachtig uit. Er worden op de Anuga producten met ongebruikelijke kleuren en verrassende texturen gepresenteerd. Een paar jaar geleden waren de tapioca-parels toegevoegd. De parels hebben gekoeld een shelf-life van 12 maanden. komen overwaaien uit Taiwan. Die doen ze daar in de bubble tea. Steinhaus, ook al een Duits bedrijf, presenteerde koelverse pasta Dat is in Europa niet aangeslagen, zei Stuart Logan, hoofd food curryworst die je kunt klaarmaken in de koekenpan. De worst wordt service bij Döhler. De tapiocaparels zijn van zetmeel en hard, de niet omhuld door darm, maar door pasta, waardoor het eruitziet als bubbles die wij ontwikkeld hebben op basis van algen zijn zachter ravioli. Er zijn twee varianten: met varkensvlees en met kalkoen en en nemen de smaak aan van de siroop waar ze in zwemmen. De er zitten er vijf in een pak, met een zakje saus van Hela. bubbles knappen in de mond, waarbij nog meer siroop vrijkomt. Ook opmerkelijk zijn de salades in plakjes voor op brood van Döhler heeft nieuwe toepassingen voor de parels bedacht, zoals door Kühlmann, die worden verkocht onder de naam Meine Brotzeit. In de kwarktaart, yoghurt en frisdrank. Een restaurantketen, waarvan retail zijn ze te koop in de varianten eiersalade en vleessalade. Aan hij de naam nog niet wilde noemen, gaat ze als topping voor ijs foodservice worden ze geleverd in de smaken mediterrane gebruiken. In Denemarken heeft Arla een zuiveldrank op de markt pluimveevleessalade, tomaat-mozzarellasalade en tonijnsalade. Ideaal gebracht, met de parels met siroop in een apart compartiment bovenop de beker. De consument kan ze dan door het drankje mengen. Opvallend zijn ook producten die zich onderscheiden door een bijzondere De bubbles zijn verkrijgbaar in de smaken mango, aardbeien en kleur, zoals zwart-paarse knoflook, roze rijst, paarse rijst en framboos en bestaan voor 70 procent uit siroop en voor 30 procent sachets met poeder voor zwarte sojamelk. De zwarte sojabonen zijn uit alginaat. Als natuurlijke kleurstoffen worden zwarte bes en biologisch en rijk aan antioxidanten, meldt fabrikant Unisoy. Met het product richt het bedrijf zich op de lactose-intolerante consument, maar er wordt tevens ingespeeld op wensen op het gebied van milieu en gezondheid. eisma voedingsmiddelenindustrie november

10 Foodtrends veranderen niet van het ene op het andere jaar. Natuurlijke ingrediënten, gezondheid & wellness, producten die beter zijn voor mens, dier en milieu, gemaksproducten; ze zijn er al weer een poos en ze zullen ook nog wel even blijven. Toch zijn er wel verschuivingen. De meeste producten spelen trouwens in op meer dan één trend. Bij convenience is er naast gemak bij bereiding een andere vorm van gemak bijgekomen: de producten moeten ook gemakkelijk te eten zijn. Zoals die pizza op een stokje en die saladeplakjes. Niet meer alleen voor de televisie - de oorsprong van convenience lag bij het tv - dinner - maar ook onderweg, lopend, in de auto, of waar dan ook. Voor on-the-go dus. De laatste jaren is er een spectaculaire groei van producten die vrij van iets, of zelfs vrij van alles zijn. Producten zonder (toegevoegd) suiker bestaan al heel lang. Aanvankelijk kozen consumenten voor producten zonder suiker om slank te worden of te blijven, tegenwoordig is er ook een groep bijgekomen die in suiker het ultieme kwaad ziet. Runner-up in de categorie boosdoeners zijn gluten. Die worden steeds vaker gemeden en niet alleen door mensen met coeliakie of glutensensitiviteit. Ook lactosevrije zuivelproducten zijn in opmars, evenals biologische producten. Op de Anuga werd zelfs energiedrank - niet bepaald een drankje dat bekend staat om de gezonde aspecten - met biologische ingrediënten gepresenteerd. Andere gezonde drankjes op de Anuga waren 2B Relaxed en Help Stress met onder meer granaatappel. Hoewel wellness nog steeds een trend is, werden op de Anuga maar beperkt producten aangeprezen omdat je er gezonder van wordt. Mogelijk omdat smaak altijd op de eerste plaats komt, maar wellicht ook omdat de EU zoveel gezondheidsclaims naar de prullenbak heeft verwezen. Ook de begrippen natuurlijk en natuurlijke ingrediënten zijn minder te zien. Natuurlijke ingrediënten lijken een voorwaarde te zijn geworden en niet iets waarmee je je kunt onderscheiden. Net zoals je ook niet kunt promoten dat je product voedselveilig is. Ook streekproducten waren maar weinig te zien, of het moest de Millingse HeXXenkaas van Oliva zijn (was dat product niet omgedoopt tot Toverkaas na een conflict met de Zuivelhoeve?). Vaker wordt een heel land gezien als streek. Dan krijg je zoiets als Danish Selection jam - wat toch minder authentiek en dus minder lekker klinkt dan Den Gamle Fabrik, de naam waaronder de producten in Denemarken in het schap liggen. 10 eisma voedingsmiddelenindustrie november 2013

11 zonder toegevoegde suiker. Super crunchy, belooft Chiquita. gevuld met verse magere kwark, een koelvers product dus. Ook leuk voor kinderen: rietjes van het Hongaarse MyStraw korreltjes er niet uit kunnen. De rietjes voor water zijn Het is hier op de Anuga erg druk, maar er is wel veel moois te zien, ook voor kinderen. Het is opvallend hoeveel producten voor kinderen er Verkrijgbaar in de smaken vanille, aardbei, framboos, karamel, zijn met als koek en snoep vermomde groenten en fruit. In Nederland kenden we natuurlijk al de snacks en snoepjes van Yuno, maar ook in chocola-kersen en chocolade. Uiteraard zonder kunstmatige kleurstoffen of conserveermiddelen. andere landen wordt er aan de weg getimmerd met gezondere snacks. Speaking Products uit Duitsland ontwikkelde Erdbär Freche Freunde waardoor je glas melk of water een smaakje krijgt. De rietjes wafeltjes van wortel en pastinaak, die voor meer dan vijftig bevatten korreltjes die oplossen als het water erdoorheen gezogen procent uit groente bestaan. Er zijn ook tomatenwafeltjes. De wordt. De uiteinden van de rietjes zijn wat afgeknepen, waardoor de koekjes zijn niet gefrituurd, maar gebakken en bevatten weinig zout. Ze zitten in een hersluitbare doos. Het bedrijf produceert ook chips verkrijgbaar in de smaken appel, citroen, framboos, sinaasappel en van gevriesdroogd fruit in de smaken aarbei, banaan en mango en bosbes, voor melk zijn er rietjes die zorgen voor een aardbei-, framboos. Chiquita presenteerde eveneens fruitchips, van banaan, vanille-, chocola- of banaansmaak. Er komen ook rietjes op de markt ananas en mango, voor honderd procent bestaand uit fruit en dus met vitamines. Volgend jaar zijn we rond deze tijd naar Parijs, daar wordt dan de Sial gehouden. Over twee jaar gaan we weer naar Keulen. Dan zijn er vast weer een hoop nieuwe dingen te zien. Tot Het Poolse FPH Paula introduceerde knapperige tomatenschijfjes met gauw! basilicum en oregano. De schijfjes bevatten geen kunstmatige kleurstoffen of conserveermiddelen en weinig verzadigde vetzuren. Groetjes, Norbert van der Werff Op het zuiveldeel van de beurs presenteerde Quarki een chocoladereep PS: Opvallend was hoeveel kokosdrankjes er werden gepresenteerd. Kokoswater, naturel of gecombineerd met ander fruit, is helemaal in. eisma voedingsmiddelenindustrie november

12 Assistent-bedrijfsleider / Productieleider People manager met natuurlijk overwicht die denkt in oplossingen Zoetermeer Luiten Vleeswaren is een familiebedrijf dat zich in 80 jaar heeft ontwikkeld van een ambachtelijke slagerij tot een toonaangevende producent van o.a. filet americain, ossenworst en grillproducten als rosbief en runderrollades. Dagelijks zijn er 180 medewerkers werkzaam. De producten worden onder voornamelijk private label aan de retail, out-of-home markt en groothandels geleverd. Luiten is een flexibel, klantgericht bedrijf en kan tailormade inspelen op de meest uiteenlopende wensen op het gebied van recepturen en verpakkingen. Wegens de aanhoudende groei en uitbreiding van activiteiten zijn wij op zoek naar een slagvaardige en overtuigende Assistent-bedrijfsleider / Productieleider. Deze nuchtere en flexibel ingestelde manager is medeverantwoordelijk voor het optimaal laten functioneren van het gehele productieproces en geeft daarbij direct leiding aan 8 afdelingschefs en indirect aan ± 150 medewerkers. Consultant: Annemarie van den Bos, telefoon: of Account Manager Ingredients Entrepreneurial sales position within the B-2-B market Home Office in NL/BE Bowman Ingredients is a leading independent supplier of flour, food coating systems and ingredients to the food industry worldwide. With approximately 180 employees and its headquarters in the UK, Bowman Ingredients is regarded as the premier specialist in Heat Treated flour technology and Ingredient supply. From their technical and manufacturing bases in the UK, South Africa and Australia they are well placed to develop tailored ingredients for applications in e.g. bread crumbed and battered products to the frozen and chilled food industry. With these products they are serving A-brand clients in Europe, Middle East and Turkey from their sales offices in Europe, Turkey and United Arab Emirates. In order to realise the growth ambitions, we are currently searching for an ambitious Account Manager Ingredients who is responsible for strengthening and further expanding the relations and business with existing and new customers. Consultant: Imke Maas, telephone +31 (0) or +31 (0) Quality Assurance Manager Ambitieuze professional die het Change Management proces mede vorm geeft Rotterdam Cargill Premix and Nutrition EMEA, voormalig Provimi en onderdeel van Cargill, is een internationale agro-onderneming met diverse activiteiten variërend van het vermarkten van grondstoffen tot het ontwikkelen, produceren en vermarkten van diervoeders, veterinaire producten en voedingstechnologie. Provimi is een leider in de internationale diervoederindustrie. Als ontwikkelaar en producent van premixen, concentraten, additieven en specialiteiten, zoals melkvervangers en biggenvoeders, vervult Provimi de behoefte van moderne diervoederproducenten. De producten worden geproduceerd in fabrieken in Rotterdam, Jordanië, Polen, UK, Ierland en Zuid-Afrika en vinden hun weg naar de mengvoerindustrie, handelaren en boeren in meer dan 100 landen. Om de organisatie, in eerste instantie in Rotterdam, op een hoger kwaliteitsniveau te krijgen, zoeken wij een gemotiveerde Quality Assurance Manager. Consultant: Jakob Jan Verbraak, telefoon of Engineering Manager Competitive salary conditions, living accommodation and transportation provided Jeddah (Saudi Arabia) Sadafco (Saudia Dairy & Foodstuff Company) was established in Production commenced in 1977 in Jeddah with a focus on dairy products. Since 1991, in addition to milk related products including ice cream, the company has expanded the product range with the introduction of tomato paste, ketchup, different types of cheese, snacks and milk powder solutions. Sadafco went through a restructuring process in 2006 and is transforming into a consumer focused company. Sadafco is market leader in milk, tomato paste and ice cream. The flagship brand Saudia is one of the strongest brands in Saudi Arabia. To strengthen the organisation we are currently searching for a highly motivated Engineering Manager who will be responsible for managing and developing a technical team, leading engineering projects and preventive as well as breakdown maintenance activities. Consultant: Jakob Jan Verbraak, telephone +31(0) or +31(0) Customer Innovation Manager Technical expert on the application of specialty oils and fats Zaandijk AAK is one of the world s leading manufacturers of high value-added speciality vegetable oils and fats. AAK is specialised in specific customer applications for fat compositions with a high level of technological support. The company, with HQ in Malmö (Sweden), has 2,500 employees worldwide, manufacturing facilities in seven different countries and a global sales and distribution network. One of the factories and sales offices is located in Zaandijk (The Netherlands). In its final applications the speciality oils and fats are used in various food segments (like bakery, confectionery, dairy and infant food) and also in cosmetics. For the AAK Organisation in Western Europe, we are currently searching for a Customer Innovation Manager who is responsible for supporting the Sales Team and its customers within the industrial bakery segment by providing (proactive) technical advice on recipes and processing conditions. Consultant: Imke Maas, telephone +31 (0) or +31 (0) Voor meer informatie zie onze website: of mail uw reactie naar: info@dupp.nl Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i e info@dupp.nl t

13 Retail in transitie: van off- naar online? Consument blijft sociaal dier Tekst: Clara Bloemhof Foto s: Jan Willem Houweling In the Picture In de Verenigde Staten bestaat het al: de 1 uur-bezorgservice, waarbij je binnen een uur je online bestelling bezorgd krijgt. In Nederland is er al één drive in-super. De Bijenkorf downsizet en breidt online uit. Retailprofessor Laurens Sloot denkt dat we op het gebied van online winkelen nog in de kinderschoenen staan. Voor ondernemers is het zaak om off- en online aanvullend te laten zijn. Het klinkt onmogelijk, maar het kan: ebay startte onlangs met de levering binnen 1 uur -service. Wie in een grote stad bestelt bij een megastore als Macy s, kan binnen het uur de deurbel horen rinkelen. Laurens Sloot, bijzonder hoogleraar retail en marketing, presenteerde onlangs op het Najaarsevent van het Studiecentrum Snacks en Zoetwaren Benelux (SSZ) zijn rapport Retail in Transitie, waarbij hij het publiek op de hoogte stelde van de laatste ontwikkelingen in de (online) retail. Ook die van dichter bij huis. In Nederland is Superdirect.nl gestart waar je op je iphone je boodschappen doet en ze aan het eind van de dag afhaalt bij een pickup-point, nu alleen nog in Eindhoven. Een soort drive in. Veel retailketens hebben het moeilijk en een aantal zijn al failliet, toont Sloot. Ook zien we dat veel bedrijven zich heroriënteren: de Bijenkorf sluit vijf van zijn twaalf locaties en past in de overgebleven filialen meer expertise toe. De rest verschuift naar internet. De hoogleraar ziet door de faillissementen en online verkoop een overcapaciteit in winkels ontstaan. De dichtstbijzijnde winkel is niet langer 800 meter verderop, maar slechts een armlength away : op de telefoon die je in je hand houdt. Hoe kan retail winst blijven maken in een wereld die steeds transparanter wordt? Een dorpsbewoner die gewend is om zijn boodschappen bij de lokale Spar te doen en daarmee 15 procent duurder uit is, zal op een gegeven moment kiezen voor de thuisbezorgoptie van de supermarkt in de stad. Realistisch Waar het adviesbureau OC&C tussen nu en 2025 een enorme migratie van off- naar online verwacht, vraagt Sloot zich hardop af of dit wel zo realistisch is. Voor food wordt een aandeel van 50 procent aan online aankopen verwacht. Dat kán niet eens. Er moet hiervoor zó veel geïnvesteerd worden, in ict, pick-up points, logistiek, distributie. Ik vraag me af of dit niet te veel vanuit de technologie is geredeneerd en niet zozeer vanuit de mens. Die blijft een sociaal dier en wil graag op zaterdag naar de stad om gezellig te shoppen. Nooit zaten de voetbalstadions zo vol, terwijl we voor een habbekrats thuis op de bank naar Eredivisie Live kunnen kijken Dat er veel te gebeuren staat, is duidelijk, maar wát, daar heeft zelfs de bijzonder hoogleraar geen concreet antwoord op. Visuele stimuli zijn voor de consument behoorlijk belangrijk. Veel webshops zijn nu nog functioneel opgebouwd. We zitten nog maar op 2 tot 5 procent van wat mogelijk is. Mogelijk zitten we straks met een Google glass op voor de pc, of wordt het mogelijk om online met je vrienden te winkelen en krijg je sites die afgestemd zijn op jouw wensen. Emotie ontbreekt Toch gelooft Sloot niet dat we met zijn allen straks al onze spullen achter de pc of op de smartphone kopen. Het internetwinkelen is momenteel alleen nog functioneel gedreven; de emotie ontbreekt. Hiermee staan we nog echt in de kinderschoenen. Het online winkelen is in visueel opzicht veel aantrekkelijker te maken; veel webshops zijn nog catalogusachtig ingericht. eisma voedingsmiddelenindustrie november

14 Chocolade bij Mondelez Knetterende en bruisende innovaties Tekst: Tom van der Meer Foto s: Tom van der Meer, Mondelez, Norbert van der Werff In chocolade is nog veel innovatie mogelijk. Dat toonde Mondelez in Engeland in het wereldwijde innovatiecentrum in Reading en het chocoladecentrum in Bournville. Het bedrijf heeft al een nietsmeltende chocolade ontwikkeld, aan chocolade zonder calorieën wordt nog hard gewerkt. Ter gelegenheid van de eerste verjaardag van Mondelez (zie kader op pagina 15) had het voedingsmiddelenbedrijf de internationale pers uitgenodigd om een kijkje te nemen in RQ&D-centres. RQ&D staat voor research, development én quality. Het bedrijf hecht behalve aan R&D namelijk ook zeer aan kwaliteit: productkwaliteit en voedselveiligheid. Bij het op de markt brengen van chocolade is het snackgedrag van mensen van belang. Uit consumer insights die Mondelez houdt, blijkt dat consumenten zo n 54 procent van hun dagelijkse energie-inname uit reguliere maaltijden halen en 46 procent uit snacks tussen de maaltijden door. Mensen snacken om drie redenen, namelijk voor de brandstof, als traktatie en als boost. Bij de brandstof gaat het Marvellous Creations, onder andere met knettersnoep (boven). om een fysieke behoefte, bij traktatie speelt Bubbly chocolate is een product dat inspeelt emotie meer een rol en bij boost gaat het om op de behoefte aan verwennen, bijvoorbeeld de mentale kick. Deze verschillende behoeften spelen op verschillende momenten van de aan de kinderen geven. Bubbly chocolate be- voor moeders die de chocola na schooltijd dag. Zo is aan het begin van de dag een staat uit een buitenkant (de shell) van chocolade, terwijl de binnenkant een luchtige cho- boost nodig, terwijl na de middag en s avonds meer behoefte is aan verwenmomenten. coladecrème heeft. Het is in februari 2012 in Hersluitbare verpakkingen, sinds maart ook in Nederland. 14 eisma voedingsmiddelenindustrie november 2013

15 de UK geïntroduceerd en zal eind 2013 in twintig landen verkrijgbaar zijn. In Duitsland en Oostenrijk heet het Milka Luflee en in Brazilië Lacta Bubbly. In Nederland is het, als Milka Bubbly, net gelanceerd in een 100- grams verpakking. Knetter chocolade Een andere succesvolle innovatie uit de RD&Qcentra is Marvellous Creations. Dit speelt in op de behoefte van consumenten aan magische chocolade. Die magie zit in de aan de chocolade toegevoegde jelly popping candy (in de mond tintelend knettersnoep), die het bedrijf ook produceert. Er zijn ook variaties met nut crunch koekjes en met pinda-toffee koekjes. Mensen vinden het overal prachtig, stelt het bedrijf. Het eerste jaar in Australië bracht dit concept 15 miljoen dollar op. Mondelez maakt sterk gebruik van haar vele merken, door het stretchen van productcategorieën en van line extensions van merken. Zo kreeg de succesvolle Bubbly vorig jaar een co-branding met Milka. In Nederland is eerder dit jaar Milka met stukjes Oreo en zelfs Milka met Tuc gelanceerd. Volgens Annick Verdegem van Mondelez Benelux, verkoopt het goed. Vorige maand introduceerde het bedrijf in Nederland Philadelphia met Milka, als smeerbaar broodbeleg. De vormgeving van het product en de verpakking maken steeds meer deel uit van de innovaties. Zo heeft Bubbly chocolate een reep in de vorm van belletjes schuim. De Marvellous Creations zijn repen die vrolijke, golvende en ongelijke vormen hebben, die uitnodigen tot delen. De reepvormen zijn in Bournville ontwikkeld. Het chocoladecentrum heeft een eigen 3D-printer die snel eigen mallen kan maken om te vullen met chocolade. Nieuwste op verpakkingsgebied zijn de hersluitbare wikkels. Verantwoord snacken Mondelez houdt zich ook bezig met het gezondheidsvraagstuk. We willen consumenten laten genieten, maar wel op een verantwoorde manier, stelt Clare Leonard van Mondelez Europe. Gebruikersvriendelijke single-serve porties en hersluitbare verpakkingen moeten bijdragen aan verantwoord Bubbly chocolate. >>> Mondelez International Mondelez ontstond in oktober 2012, toen Kraft Foods splitste. Het Noord-Amerikaanse deel van het concern werd Kraft Foods Group, terwijl het internationale deel de nieuwe naam Mondelez International kreeg. Mondelez is met ruim medewerkers en een omzet van 10,2 miljard euro in 2012 in 33 markten, een van de grootste voedingsmiddelenbedrijven in Europa. Het heeft negen billion dollar brands, waaronder Cadbury, Milka, Jacobs, Lu en Oreo. De Benelux en Frankrijk samen, zijn na de UK en Ierland de tweede markt in Europa qua omzet. Het bedrijf voert zo n 200 merken in Europa, waaronder koekjesmerken als Lu, Oreo, Prince, Liga en Tuc, roomkaasmerk Philadelphia, chocolademerken zoals Cadbury, Milka, Côte d Or en Toblerone, snoep- en kauwgummerken als Swedish Fish, Stimorol en Trident, en koffiemerken als Jacobs, Carte Noir, Café Hag en Kenko. Mondelez heeft de duurzame programma s Coffee Made Happy en Cocoa Life om de omstandigheden voor de koffie- en cacaoboeren te verbeteren. Co-branding: Philadelphia met Milka als broodbeleg. Sinds oktober op de Nederlandse markt. eisma voedingsmiddelenindustrie november

16 2007 de hoeveelheid vet met 15 procent verminderd en de hoeveelheid verzadigd vet teruggebracht met 45 procent. Toch blijft met name chocolade in haar ogen een verwenproduct. Wij beperken de portiegrootte en geven de juiste informatie, zodat mensen zelf de keuze hebben in hun verantwoord snackgebruik. Met Bubbly spelen we in op de sociale rol van chocolade in families. Maar wij proberen de ouders niet te verleiden en we richten ons met de marketing ook niet specifiek op kinderen. Het moment dat kinderen thuiskomen van school ís al een trakteermoment, dat verankerd zit in de Europese cultuur. Leonard zegt af te willen van de gedachte dat snacken slecht is. Uit de consumer insights blijkt dat 64 procent van de consumenten positief is over snacks en ook producten als fruit en yoghurt onder snacks schaart. Snacken is veel meer een manier van eten geworden. Het bedrijf is er ook trots op dat het product Belvita sinds september van Efsa de gezondheidsclaim mag voeren dat het koolhydraten langzaam vrijgeeft, gedurende vier uur. De Belvita-granenkoekjes zijn ontwikkeld om energie te leveren aan consumenten die snel leven en hun ontbijt nogal eens overslaan. Belvita is volgens het bedrijf een uitgebalanceerd ontbijt. Deze innovatie, die in Frankrijk en België al langer de markt is, is ook in de VS en de UK geïntroduceerd. Het wordt naar nog zeker 20 andere landen uitgerold. Chocolade heeft zes soorten vetkristallen die gebruikt worden, zegt senior scientist John East (links) in het RD&Q-centrum in Bournville, bij de Cadbury-fabriek. snackgedrag. In augustus 2012 werd in de UK nele profiel van de bestaande producten en en Ierland mini-bubbly op de markt gebracht, breiden we ons portfolio uit met gezondere een minireep met de zelfde bubbelige vorm. keuze producten en producten met een portiegrootte van minder dan 200 calorieën. Bij nieuwe producten letten we op de voedingswaarde. Ook verbeteren we het nutritio- Bij de Prince-koekjes heeft het bedrijf sinds Grootste chocoladefabrikant Mondelez is qua marktaandeel wereldwijd de grootste chocoladefabrikant, nog voor Mars, Nestlé en Ferrero. Nieuwe chocolade-markten, zoals in Azië, zijn voor Mondelez belangrijk. India liet de laatste vijf jaar 29 procent omzetgroei zien. Chocolade als kadootje wordt in die nieuwe markten ook steeds belangrijker. In India maakt het intussen 80 procent van de verkopen uit, vooral door Kerstmis. In China en andere delen van Azië werd het eerst gezien als iets speciaals uit het westen. Sinds de late jaren 90 is het een traktatie voor kinderen, bijvoorbeeld met Chinees Nieuwjaar. Niet-smeltende reep De toekomst lonkt voor nieuwe chocolades. Chocoladefabrikanten zijn al zeker vijftig jaar op zoek naar twee holy grails, zegt Rob Hargrove, vice-president RD&Q van Mondelez Europe: hitteresistente chocolade en chocolade zonder vet. De niet-smeltende reep, of in elk geval een reep die minder snel smelt bij hogere temperaturen, kan Mondelez nu al maken, zo blijkt in Bournville, waar in tropische omstandigheden kon worden geproefd. Over de samenstelling van deze chocolade willen de medewerkers alleen maar kwijt dat de chocola uit natuurlijke ingrediënten bestaat. In november 2012 toen het bedrijf er voor het eerst mee naar buiten kwam, werd gesteld dat de chocolade minder snel smelt omdat de suiker in de chocolade in kleinere deeltjes gesplitst wordt en dus met minder vet bedekt kan worden. Sindsdien zijn er nog diverse smaak- en temperatuurtesten mee gedaan. Bij 35 graden Celsius is het product nog consistent en op te pakken zonder z n vorm te verliezen. Ook is het palet aan romige en zoete smaken nog te proeven. Maar wanneer komt het nu op de markt? Het bedrijf hult zich daarover in nevelen. Wel is het volgens 16 eisma voedingsmiddelenindustrie november 2013

17 De mal wordt ondersteboven gehouden om chocolade-overschot er weer uit te slingeren. Zo ontstaat een chocolade shell die weer te vullen is met bijvoorbeeld chococrème. In de chocoladefabriek gebeurt dit machinaal. Het proeven van chocolade-samples. De knijptest. Hargrove al volledig gepatenteerd. Hitteresistente chocolade opent mogelijkheden voor nieuwe markten, bijvoorbeeld in Afrika waar juiste koeling voor chocolade vaak niet aanwezig is. India is trouwens voor Mondelez ook een belangrijke afzetmarkt. Het bedrijf wil echter niet zeggen waar de hitteresistente chocolade op de markt komt. Het zal gaan om landen met temperaturen tussen 30 en 35 graden Celsius. Dus niet voor de bestaande West-Europese markten met een relatief koel, chocoladevriendelijk klimaat. Smaakpanel In het consumer science center in Reading wordt gekeken wat gebeurt als een consument het product oppakt en de chocolade in zijn mond smelt. Wereldwijd heeft Mondelez panels van consumenten met letterlijk een goede smaak, die producten als koekjes, snoep en chocolade proeven. Een panelsessie gebeurt aan tafels met verschillende samples (en controlesamples), waarbij aan de hand van vragenlijsten een objectieve beschrijving van ieder sample ontstaat. In de hokjes kan ook het licht nog rood gemaakt worden, zodat mensen niet afgeleid worden door kleurverschillen tussen de samples. Chocolade uit de hele wereld kan naar dit centrum worden gehaald om te testen op smaak. Ook de hitteresistente chocolade is hier getest. Knijptest Het physical sciences lab in Reading test onder meer hoe grondstoffen en producten zich onder verschillende condities gedragen tijdens productie, transport en bij consumenten thuis. Zo is er een physical properties analyse waarbij producten zo ingedrukt worden dat ze uiteindelijk breken. Met deze breektest bepalen medewerkers de krokantheid. Ook worden jelly snoepjes fijngeknepen en producten doorgesneden of in schijfjes gesneden. Een driepunts-buigtest gaat de maximale hardheid van bijvoorbeeld chocolade na door er bij vooraf bepaalde temperaturen een bepaald gewicht op te zetten. De niet-smeltende chocolade ontstond door de fysieke eigenschappen van normale chocolade steeds wat te veranderen en opnieuw te testen. De resultaten van al die testen betekenden steeds weer nieuw huiswerk voor het R&Dteam. En voor wat betreft de andere langgewenste innovatie, de calorievrije reep, stelt Mondelez: currently not available, probably in the future. eisma voedingsmiddelenindustrie november

18 Koffiesysteem met T-disc en barcode Mondelez met Tassimo klaar voor koffierevolutie Tekst: Tom van der Meer Foto s: Mondelez Koffiezetten met waterstromingen volgens formule-1 technologie en schuimkragen die langer stabiel blijven. Deze innovaties heeft Mondelez ontwikkeld in de innovatiecentra in het Engelse Reading en Banbury. EVMI nam een kijkje in deze centra voor research, development en quality (RD&Q). Koffie is volgens consumer insights van Mondelez de meest geconsumeerde snack. De Nederlander is daarbij koploper met gemiddeld vier kopjes per dag en 1678 liter per jaar, zegt Jan Strubel, category director koffie en chocoladedranken. Mondelez heeft met billion dollar brand Jacobs en Frankrijks nummer 1 Carte Noir een sterke positie in Europa met een marktaandeel van 20,9 procent, nog voor Nestlé en Douwe Egberts. De totale koffiemarkt beslaat ruim 10 miljard euro en de waarde daarvan stijgt jaarlijks met 9 procent. Het bedrijf onderscheidt twee drinkculturen in Europa: thee-georiënteerde landen die veel gebruikmaken van de ketel (als Polen en de In de UK is oploskoffie met 76 procent de UK) en koffiegeoriënteerde landen met eigen belangrijkste koffiesoort, terwijl in Italië 78 koffiemachines (zoals Frankrijk en de Noord- procent gemalen koffie is. Wel zie je dat de en Zuid-Europese landen). Dat verschil zie je vraag naar kwalitatief goede, verse koffie terug in de verkochte soorten koffie, zegt hij. voor thuis snel toeneemt. RD&Q-centrum koffie Banbury is Mondelez enige ontwikkelcentrum voor koffie ter wereld, vertelt David Smith, hoofd van het RD&Q-centrum koffie. Er werken 180 R&D-professionals, voedingswetenschappers, technologen, verpakkings- en smaakdeskundigen uit 30 landen. In de pilotfaciliteiten branden en malen de medewerkers de koffiebonen en experimenteren ze met de gebrande/notenachtige en bloemig/citrusachtige geuren en smaken. Dit gebeurde bijvoorbeeld voor Kenco Millicano, een oploskoffie met betere smaak, als tussenstap voor de Engelsen naar echte koffiebar-koffie. Op de Tassimo-pilotlijn worden op kleine schaal nieuwe T-discs in droge (gemalen koffie, thee) en natte (bijvoorbeeld melk voor chocoladedranken) vorm uitgeprobeerd. Zo wordt getest of mogelijk is wat de productontwikkelaars voor ogen hebben. Koffierevolutie Er is een ware koffierevolutie gaande, doordat het aantal eenpersoonshuishoudens toeneemt en dus ook de behoefte aan een enkele warme drank in plaats van een hele pot. Daarnaast leven steeds meer mensen in steden waar ze koffiebars leren kennen, met een uitgebreide keuze aan soorten en smaken warme dranken. Bij machines voor thuisgebruik die de smaken en kwaliteit van de warme dranken van koffiebars benaderen, loopt Nederland met Zwitserland voorop. In Nederland heeft bijna elk huishouden wel een machine. Dit neemt in Europa als geheel snel toe. Wij willen de consumenten met Tassimo de weg wijzen, aldus Strubel. Aerodynamica formule-1 Het Tassimo-systeem voor het thuis zetten van warme dranken als koffie, thee en cho- 18 eisma voedingsmiddelenindustrie november 2013

19 chocolate en Cadbury hot chocolate, maar er zijn nog veel meer variaties mogelijk. Samen met andere bedrijven werkt Mondelez aan partnerships voor het Tassimo-systeem, bijvoorbeeld met T-discs voor Twinings English breakfast tea, Twinings chai latte en Costa Americano (oplos- én gemalen koffie). Nieuwe consumententrends zijn volgens het bedrijf premiumisation en iced coffees. De ijskoffies zijn al groot in Azië en nemen nu ook sterk in populariteit toe in landen als Griekenland en Spanje, stelt Strubel. Met de juiste barcode kan in principe in de toekomst ook met de Tassimo ijskoffie gemaakt worden. Tassimo-pilotlijn met T-discs. colademelk werd in 2004 voor het eerst in Frankrijk op de markt gebracht door (toen nog) Kraft Foods. De nieuwste machine is samen met Bosch ontwikkeld. Het systeem maakt gebruik van T-discs, plastic capsules die diverse smaken en warme dranken bevatten. Zo zijn er droge versies (met gemalen koffie of thee) en natte (met melk). Het nieuwste Tassimo-systeem met T-disc is in september 2012 in de UK geïntroduceerd en is daar al direct zeer succesvol. Volgens het bedrijf is het systeem het snelst groeiende in Europa. Het innovatieve aan de T-disc is dat de streepjescode op de capsule communiceert met de machine. De machine leest de barcode uit en weet dan direct om welke soort het gaat. Zo wordt met één druk op de knop automatisch de juiste hoeveelheid water en de juiste temperatuur geleverd voor de drank die de consument op dat moment wil. Toekomstige nieuwe producten krijgen een eigen streepjescode waardoor de machine ook voor die producten weet wat gedaan moet worden voor de juiste bereidingswijze. rondleiding werd het schuim van een Tassimo-koffie vergeleken met een koffie uit een koffieshop. In het schuim van de koffieshopkoffie stijgen luchtbelletjes naar het oppervlak. In Reading bleek dat eiwitten om de luchtbellen heen de sleutel zijn. Zij werken als cement en houden de luchtbellen op hun plaats. Bij melkachtige koffies als cappuccino wordt het schuim in stikstof bevroren en dus in vaste vorm gebracht om elk detail met de elektronenmicroscoop te onderzoeken. De verschillen in stabilisatie van de luchtbellen komen door verschillen in de formulering van de melk en procescondities, zo blijkt. In Reading zetelt ook Reading Science for Service Limited (RSSL) van Mondelez, dat voedingsmiddelenfabrikanten kan bijstaan in hun zoektocht naar betere en gezondere producten. Stretching Mondelez voert, net als bij de koekjes- en chocoladesegmenten, bij de warme dranken ook stretching en line extensions van de merken door. Zo is er bijvoorbeeld Milka hot Havvep-markt overvol De markt van machines voor thuisgebruik (havvep s: huishoudelijke apparaten voor verkoop eigen producten) is zeker in Nederland behoorlijk vol. Of een Tassimo-alternatief naast alle Dolce Gusto s, Nespresso s, Senseo s en Sarista Senseo s haalbaar is, valt nog te bezien. Geen consument zal al deze systemen aanschaffen voor op het aanrecht. Bovendien moet een nieuwkomer van goede huize komen. Zo werd de PuC van Ahold bijvoorbeeld geen succes. Wij zijn nummer 1 in koffie in Europa en geloven in het Tassimosysteem, anders zouden we het niet aanbieden, reageert hij. De machine met de T- discs met barcodes is snel, simpel en intelligent. We hebben al 10 miljoen Tassimomachines gemaakt. Naar welke landen Tassimo nog uitgerold gaat worden en of Nederland daar bij zit, maakt het bedrijf niet bekend. Overigens zet Mondelez niet volledig in op de Tassimo. Zo wordt de vorige maand in Nederland geïntroduceerde Velours Noir koffie ook in koffiepads en Nespresso-capsules aangeboden. We willen de consument de volledige keuze bieden, stelt het bedrijf. Stabiel schuim Mondelez heeft voor de innovatie gebruikgemaakt van kennis uit de aerodynamica van de formule-1. Luchtstromen langs objecten werken grofweg volgens hetzelfde principe als waterstromen langs de elementen in de T- disc. Dit zorgt ervoor dat bijvoorbeeld de crèmelaag bovenop de espresso terechtkomt. Voor het stabieler maken van schuim in koffie is in het wereldwijde RD&Q-centrum in Reading uitgebreid onderzoek gedaan. In het microscopisch laboratorium liet Mondelez zien hoe via microscopietechnieken het melkschuim langer op de koffie blijft. Tijdens de Het RD&Q-centrum in Banbury. eisma voedingsmiddelenindustrie november

20 ONE BRAND ONE QUALITY. EUR wordt EPAL Verder verandert niets! De EPAL-Europallet Nieuwe markering op de rechter klos met ingang van Volledig uitwisselbaar Rechter klos EPAL of EUR Linker klos EPAL of een teken van een spoorwegmaatschappij WIJD WERELD LBAAR SE UIT WIS Alleen EPAL-EURO-pallets waarvan de kwaliteit door EPAL wordt gecontroleerd staan voor een probleemloze goederenstroom in logistiek, transport en opslag, zowel op bedrijfsniveau als op internationaal niveau. Betrek uw pallets daarom van één van de NEDERPAL-leden. Voor meer informatie: of VAKBEURS foodtech Zwolle IJsselhallen, Zwolle 13 & 14 november De vakbeurs voor Food Packaging & Processing events & promotions easyfairs.com/foodtechzwolle-nl ORG13_482 Adv Foodtech 191x130mm2.indd 1 New way of thinking! :46