Zwolle in Hanzetijd 201

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Zwolle in Hanzetijd 201"

Transcriptie

1 Zwolle in Hanzetijd

2 Hanzeaten te huur 203 Hanzespoorlijn in aanbouw 204 2

3 Hanzebrug bij Zwolle 205 Hanzetunnel 206 3

4 207. VAARWEG IJSSEL Na ontstaan Zuiderzee meer water door de IJssel Na 1421 St. Elisabethsvloed meer afvoer via Waal Moeilijker IJsselscheepvaart Deventer en Zutphen lagen gunstig Geen last van overstromingen Zutphen Librije 208 4

5 Berkelpoort, Zutphen

6 Schoolplaat Hanzestad 212 Zutphen 213 6

7 214. VAARWEG IJSSEL Kapers zag men aankomen - Ongezien vertrek niet mogelijk Vloedstroom gunstig binnenvaren Rivierstroom gunstig uitvaren 215. MARKTEN dagmarkt weekmarkt stapelmarkt jaarmarkt 216. DAGMARKT: vlees, vis,zout en koren vaste prijzen, maten en gewichten 217. WEEKMARKT Eigen burgers beste plaats. Vreemdelingen aan de buitenrand Venteverbod voor vreemdelingen Alleen gildebroeders mochten eigen handwerk verkopen Anderen alleen kramerijen met penningweerde 218. GEEN STAPELMARKTEN in het IJsselgebied (Massagoederen toch al stapelvrij) Grens Gelre en Oversticht probleem Te weinig eigen goederen om mensen te trekken Wel stapelmarkten: Brugge laken/ Keulen wijn 7

8 219. JAARMARKT bestaande wetten en regels golden tijdelijk niet (leuk? niet leuk?) Ook veel vermaak, familiebezoek en inkopen van voorraden voor komende tijd 220. Tol Tol als bijdrage voor vrijgeleide B.v Koblenz: een mooie zalm, 120 haringen en 2 maatjes wijn Eerst alleen voor het schip later voor de lading Altijd 2 tolgaarders onder zware eden 221. Besiener stelt tolgrondslag vast Boekhouder noteert inkomsten (boek met genummerde bladzijden) Betaling in natura: Hertogen van Gelre woonden jaarlijks enige tijd bij Tolhuis Lobith Ook toen al (?) ontduiking van de tol 222. DEVENTER BERGENVAARDERS stokvis traan pelzen en zwavel Wapen halve rijksadelaaar en een stokvis Eigen kapel met altaar en gebrandschilderd raam Schippers moesten getrouwd zijn: zekerheid dat ze terugkwamen 8

9 Alva verbood jonge jongens mee te reizen Deventer protesteerde succesvol Ruwe ontgroeningsmethoden: optakelen in de schoorsteen 3x uit de boot gooien dronken voeren, uitkleden en met zwepen afranselen, scheren d.i. volsmeren met vuiligheid en daarna schoonkrabben 225 KAMPEN Ca 1200 bloei handel op Scandinavië en Oostzeegebied In 1250 al Ommelandvaart naar Schonen Handel in rijnwijn, zout uit Lüneburg stokvis uit Bergen bier uit Hamburg en Bremen 9

10 KAMPEN vervolg Graan uit het Balticum, potas, hout, wol, honing en bijenwas uit Noord-Europa Grote vloot ingezet tegen Waldemar IV van Denemarken ( ) 227. KAMPEN vervolg 2 Na 1400 moeilijke keuze tussen Holland en de Hanze Kiest voor Hanze Kampen treedt 1441 toe Te veel gelaveerd om automatisch lid te blijven 228. KAMPEN vervolg zeewaardige schepen op 8000 inwoners Kampen was en bleef de stad van de zeevaart Na 1450 stagneert de hele IJsselregio IJssel minder bevaarbaar Holland komt sterk op MOEDERNEGOTIE 229. VEEL BEWAARD STEDENSCHOON KAMPEN: oude binnenstad met poorten, kerken koopmanshuizen en een KOGGE 10

11

12 232 Am schönen blauen IJssel Kampen

13 Kampen Koornmarktspoort CONCLUSIES IJSSELSTEDEN Hanzelidmaaatschap nuttig vanwege zwakke landsheren Hoogtepunt tussen 1290 en jaarmarkten Deventer, 4 in Zutphen Nadelig voor de Hanze: privileges golden niet Bereikbaarheid voor grote schepen steeds minder goed 236. Hanze wel nuttig als bindmiddel tussen de IJsselsteden Onderlinge afstemming zo goed mogelijk 1543 inlijving in Bourgondië = einde Hanze in dit gebied 13

14 237. Hanzeverleden vermarkten (voorbeeld Groningen ) Der Aakerk Groningen 238 Koor Der AA-kerk

15 Hanzewandeling Groningen

16 Hanzehuis Groningen Hanzeplein Groningen

17 244. Niet alle steden met Hanzeverleden kiezen voor vermarkting B.v Arnhem, Nijmegen 245. Arnhem: residentie hertogen van Gelre Nijmegen: Romeins verleden Geen door Holland gedomineerde geschiedenis Terecht: Oosten bloeide voor het Westen! Denken in nationale staten wordt door de EU minder Meer oriëntatie op het oosten 246. De Hanze in de moderne geschiedenis Nederland meer aandacht voor VOC/WIC In Duitsland blijft de Hanzegedachte bestaan 1848 Hanze als voorbeeld voor de Rijkseenheid 1870 Duitse eenheid: nu ook wereldmacht Streven naar grote vloot net als in Hanzetijd Ook steun voor expansie naar Oost-Europa 247. Na 1918 sociaalkritische benadering van de Hanze Vanaf 1933 Hanze heeft staten in een Groot-Europese Gemeenschap samengebracht Dat zou nu onder Hitler weer gebeuren 17

18 248. Scandinavie en Nederland niet gelukkig met politisering van de Hanze Een culturele hanze kon 249. Na 1945 BRD : Hanze is voorloper van de EU Recht op hereniging met het oosten wordt hierin gevonden In DDR : Hanze is laat feodalisme? Hanze is anti-feodaal en voorstadium van het kapitalisme? DDR geschiedschrijving over Hanze vaak zakelijker 250. In de jaren 60: Hanze brug tussen oost en west, brug tussen Europese markten steden komen samen in Zwollede eerste hanzedag in moderne tijd. Naam: STEDENBOND DE HANZE 171 steden uit 15 verschillende Europese landen Veel idealisme en ook historische onjuistheden Niet altijd zonder problemen als sterk de nadruk op Duits karakter gelegd wordt: Nog steeds geen Deense stad lid Nieuwe Hanze Interregio: Niedersachsen Bremen, Groningen, Friesland Drenthe, Overijssel Hieruit ontstaat Hanzepassage 15 regio s uit Nederland, Duitsland Frankrijk, Groot Brittannie, Polen en Letland 18

19 253 SYMBOLISCHE WAARDE Duitsland meeste aandacht: postzegels munten Hamburg: Gemeinschaft der Hansekaufleute des Stalhofs Jaarlijks Hamburger Morgensprache: vrijheid van geest, van kansen en van handel 255 Der Spiegel 2002: Die Hanse - ein Vorläufer der Europäischen Union Lübeck krijgt een prachtig nieuw Hanzemuseum Hamburg meer aandacht voor Hanze in musea Hansapark aan de Oostzee 19

20 256. Graag aansluiting bij hanseatische eigenschappen: Degelijk betrouwbaar eerlijk Burgers vrijheidslievend aanspreekbaar op hun burgerzin 257. Hanze van toen geen Europese organisatie maar band van Neder-Duitse steden die in een groot deel van Europa actief waren Wel overeenkomsten met de EU Gelijkwaardige partners = consensus nodig 258. Belangstelling voor de Hanze hangt samen met het globaliseringsproces. Na Hanzetijd ontstonden de nationale staten die nu minder belangrijk worden 20

21 Hanzedagen : Zwolle 1982: Dortmund 1983: Lübeck 1984: Neuss 1985: Braunschweig 1986: Duisburg 1987: Kalmar 1988: Keulen 1989: Hamburg 1990: Deventer 1991: Wesel 1992: Tallinn 1993: Münster 1994: Stade 1995: Soest 1996: Bergen 1997: Gdańsk 1998: Visby 1999: Oldenzaal 2000: Zwolle 2001: Riga 2002: Brugge 2003: Frankfurt a/d O 2004: Turku : Tartu 2006: Osnabrück 2007: Lippstadt 2008: Salzwedel 2009: Novgorod 2010: Pärnu 2011: Kaunas 2012: Lüneburg 2013: Herford 2014: Lübeck 2015: Viljandi 2016: Bergen (N) 2017: Kampen 2018: Rostock 2019: Lünen 2020: Brilon 2021: Riga 2022: Neuss 2023: Toruń 2024: Gdańsk 2025: Visby 2026: Stargard Szczeciński 2027: Braunschweig 2028: Stralsund

22

23

24

25

26

27 Museum Sincfala Knokke/Heist

28 Museum Sincfal Knokke/Heist 274 Museum Sincfala Knokke/Heist

29 Museum Sincfala Knokke/Heist 276 Museum Sincfal Knokke/Heist

30 Zwin Zwin

31 Zwin St. Anna ter Muide

32

33

34 Lissewege

35 289 Brugge

36 291 Damme

37

38

39

40

41

HET WERKPAARD VAN DE HANZE

HET WERKPAARD VAN DE HANZE HET WERKPAARD VAN DE HANZE Ter gelegenheid van de heropening van Stadsmuseum Harderwijk bieden wij u deze lesbrief aan. Deze bevat informatie over de Hanze en het paardgewichtje zodat u uw leerlingen kunt

Nadere informatie

De IJsselkogge van Kampen. Kampen Open Monumentendagen, 13 september 2014 Alice Overmeer, maritiem archeoloog

De IJsselkogge van Kampen. Kampen Open Monumentendagen, 13 september 2014 Alice Overmeer, maritiem archeoloog De IJsselkogge van Kampen Kampen Open Monumentendagen, 13 september 2014 Alice Overmeer, maritiem archeoloog De IJsselkogge van Kampen bron: ADC Maritiem. Introductie Introductie Waar gaat het vandaag

Nadere informatie

WERKBLAD. De Hanze. Naam: Figuur 1 Afbeelding uit Stedelijk Museum Zwolle

WERKBLAD. De Hanze. Naam: Figuur 1 Afbeelding uit Stedelijk Museum Zwolle WERKBLAD De Hanze Figuur 1 Afbeelding uit Stedelijk Museum Zwolle Naam: 1 1. Wat was de Hanze Een Hanze was een naam voor de samenwerking van handelaren en steden tijdens de middeleeuwen. De mensen werkten

Nadere informatie

Veluwse Hanze. Bezoek Statenleden. Wethouder Doret Tigchelaar gemeente Hattem. Elburg Harderwijk Hattem Doesburg Zutphen. De Veluwe. HanZe.

Veluwse Hanze. Bezoek Statenleden. Wethouder Doret Tigchelaar gemeente Hattem. Elburg Harderwijk Hattem Doesburg Zutphen. De Veluwe. HanZe. Veluwse Hanze Bezoek Statenleden Wethouder Doret Tigchelaar gemeente Hattem De Veluwe Elburg Harderwijk Hattem Doesburg Zutphen HanZe StedeN Wat is De Hanze Wereldzeeën werden bedwongen door de Hanzekooplieden

Nadere informatie

Bij de tijd Groep 6 thema 3, les 1 De Opstand Werkblad 1. dit is Klaas. Klaas is veer-tien jaar. hij loopt al heel lang.

Bij de tijd Groep 6 thema 3, les 1 De Opstand Werkblad 1. dit is Klaas. Klaas is veer-tien jaar. hij loopt al heel lang. Bij de tijd Groep 6 thema 3, les 1 De Opstand Werkblad 1 Rouwdouwen Kleur de woorden: sol-daat = geel vecht = rood vrij-heid = groen held = blauw dit is Klaas Klaas is veer-tien jaar hij loopt al heel

Nadere informatie

Deze (autarkisch agrarische samenleving) veranderde in de tijd van steden en staten (11 e en 12 e eeuw).wat waren de Oorzaken?

Deze (autarkisch agrarische samenleving) veranderde in de tijd van steden en staten (11 e en 12 e eeuw).wat waren de Oorzaken? Onderzoeksvraag; Waar en waardoor konden in de Tijd van Steden en Staten, oude steden weer tot bloei komen en nieuwe steden ontstaan? In vroege middeleeuwen was er sprake van een agrarische samenleving

Nadere informatie

Deze (autarkisch agrarische samenleving) veranderde in de tijd van steden en staten (11 e en 12 e eeuw).wat waren de Oorzaken?

Deze (autarkisch agrarische samenleving) veranderde in de tijd van steden en staten (11 e en 12 e eeuw).wat waren de Oorzaken? Onderzoeksvraag; Waar en waardoor konden in de Tijd van Steden en Staten, oude steden weer tot bloei komen en nieuwe steden ontstaan? In vroege middeleeuwen was er sprake van een agrarische samenleving

Nadere informatie

Ontdekkingen en uitvindingen

Ontdekkingen en uitvindingen prehistorie 68 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Steden en Staten Ontdekkingen en uitvindingen Vandaag zijn Jos en Mirthe in de Buitenhaven in Kampen. Mirthe, krijgen we zeebenen

Nadere informatie

BALTISCHE LANDEN. 19-daagse rondreis per boot en bus

BALTISCHE LANDEN. 19-daagse rondreis per boot en bus BALTISCHE LANDEN 19-daagse rondreis per boot en bus VOORLOPIG REISSCHEMA + PROGRAMMA zie voor details www.goudenengel.nl Baltische Landen rondreis Uitgebreide kennismaking met Estland, Letland en Litouwen,

Nadere informatie

Letland. Geschiedenis In 2012 is het zuidelijke deel gemoderniseerd over 26 kilometer.

Letland. Geschiedenis In 2012 is het zuidelijke deel gemoderniseerd over 26 kilometer. De autoceļš is een galvenā ceļš in Letland. De weg vormt een oost-westroute in noordoostelijke richting in het noordoosten van het land. De weg takt een kilometer of 35 buiten de hoofdstad Rīga af van

Nadere informatie

Novgorod. Bij vertrek kooplieden uit Nowgorod kas naar Visby in de Mariakerk. 4 Sleutels: (!!!) burgemeesters van Soest, Dortmund, Visby en Lübeck

Novgorod. Bij vertrek kooplieden uit Nowgorod kas naar Visby in de Mariakerk. 4 Sleutels: (!!!) burgemeesters van Soest, Dortmund, Visby en Lübeck 101 Novgorod 102 Bij vertrek kooplieden uit Nowgorod kas naar Visby in de Mariakerk 4 Sleutels: (!!!) burgemeesters van Soest, Dortmund, Visby en Lübeck 1361 geheel onder controle van de Hanze 1 104 Stadsmuur

Nadere informatie

Lesbrief MAASVLAKTE 2 OPDRACHT 1 - TOPOGRAFIE EN AARDRIJKSKUNDE

Lesbrief MAASVLAKTE 2 OPDRACHT 1 - TOPOGRAFIE EN AARDRIJKSKUNDE Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO MAASVLAKTE 2 De haven van Rotterdam wordt te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom komt er een nieuw stuk haven: Maasvlakte

Nadere informatie

Ik weet nog wat ik aan het doen was: aardappels schillen. Ik zette net mijn mes in een knoestig exemplaar toen ik op het journaal de toenmalige

Ik weet nog wat ik aan het doen was: aardappels schillen. Ik zette net mijn mes in een knoestig exemplaar toen ik op het journaal de toenmalige Vooraf Ik weet nog wat ik aan het doen was: aardappels schillen. Ik zette net mijn mes in een knoestig exemplaar toen ik op het journaal de toenmalige premier van Nederland, Jan Peter Balkenende, met stemverheffing

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

Cordula Rooijendijk. Vrije jongens. Een geschiedenis van de Nederlandse handel. Uitgeverij Atlas Contact Amsterdam / Antwerpen

Cordula Rooijendijk. Vrije jongens. Een geschiedenis van de Nederlandse handel. Uitgeverij Atlas Contact Amsterdam / Antwerpen Cordula Rooijendijk Vrije jongens Een geschiedenis van de Nederlandse handel Uitgeverij Atlas Contact Amsterdam / Antwerpen Inhoud Vooraf 13 1 17 Albert van de Korenmarkt Hanzekoopman in hout en zout 1400-1458

Nadere informatie

De klassieke tijdlijn

De klassieke tijdlijn De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom

Nadere informatie

Wachtlijsten WLZ op Zorg op de kaart

Wachtlijsten WLZ op Zorg op de kaart Wachtlijsten WLZ op Zorg op de kaart De gegevens van de wachtlijsten zijn afkomstig van het Zorginstituut Nederland. Voor Zorg op de kaart zijn gegevens geaggregeerd per zorgkantoorregio. Waarbij de stand

Nadere informatie

De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo

De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo Opdracht 1 De sterke economische groei die de Gouden Eeuw kenmerkt, kwam hoofdzakelijk ten goede aan het gewest Holland. Welke militaire oorzaak kun je benoemen? Holland

Nadere informatie

Opdrachtenblad leerlingen

Opdrachtenblad leerlingen Namen: School: Klas: Opdrachtenblad leerlingen Wat je vooraf moet weten Lees dit opdrachtenblad goed en doe precies wat er staat. Lees dit blad zachtjes aan elkaar voor, dan vergeet je niets. Je moet met

Nadere informatie

X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS ANTWOORDEN OPDRACHTEN MAASVLAKTE 2

X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS ANTWOORDEN OPDRACHTEN MAASVLAKTE 2 X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS ANTWOORDEN MAASVLAKTE 2 X De haven van Rotterdam x werd te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom

Nadere informatie

Het vervoeren van goederen van de ene plek naar de andere. Bijvoorbeeld in vrachtwagen, vliegtuig of boot.

Het vervoeren van goederen van de ene plek naar de andere. Bijvoorbeeld in vrachtwagen, vliegtuig of boot. Meander Samenvatting groep 5 Thema 5 Over de grens Samenvatting Transport Producten die je in de supermarkt koopt, komen soms uit verre landen. Bananen uit Brazilië bijvoorbeeld zijn weken met de boot

Nadere informatie

Geschenken! No. 1.Internationale Hanzeblikken

Geschenken! No. 1.Internationale Hanzeblikken Geschenken! Het Hanze Huis produceert en ontwikkelt zelf geschenkverpakkingen die het gehele jaar door leverbaar zijn. Wanneer u uw (internationale) relaties of vrienden op een originele manier wilt verrassen

Nadere informatie

Stedelijke burgerij hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62233

Stedelijke burgerij hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62233 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 June 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62233 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Totaal geleverde zorg per zorgkantoor. DWH Bijgewerkt: 28 juli 2006

Totaal geleverde zorg per zorgkantoor. DWH Bijgewerkt: 28 juli 2006 Totaal geleverde zorg per zorgkantoor ** Het totaal aantal unieke personen wat in de eerste vijf periodes van het zorgjaar zorg heeft ontvangen. code Zorgkantoor 2004* 2005* 2006* Groei 2005 501 Zorgkantoor

Nadere informatie

T4 Oefen SED Geschiedenis Module 6

T4 Oefen SED Geschiedenis Module 6 T4 Oefen SED Geschiedenis Module 6 1. Bekijk bron 1. De titel van de onderstaande Russische cartoon is: De Amerikaanse stemmachine. De Verenigde Staten drukken op het knopje voor, dat naast het knopje

Nadere informatie

Stadswandeling. Kruispoort

Stadswandeling. Kruispoort Brugge Brugge is de hoofdstad van de provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt bijna 117.000 inwoners. Ongeveer 20.000 daarvan wonen in het historisch centrum. In 2002 was Brugge Culturele hoofdstad

Nadere informatie

Son tol. Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Son tol. Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie Son tol Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie De Sonttol (Deens: Øresundstold, Zweeds: Öresundstullen) werd in 1429 ingesteld door koning Erik VII van Denemarken. Alle buitenlandse schepen die de Sont passeerden

Nadere informatie

Woningen. Prijzen en transacties. Provincie / Steden. Marktgegevens en prognoses. Transactieprijzen koopwoningen in mediaan 2016

Woningen. Prijzen en transacties. Provincie / Steden. Marktgegevens en prognoses. Transactieprijzen koopwoningen in mediaan 2016 Woningen 2017 Provincie / Steden Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties Aantal inwoners 2016 Aantal woningen 2016 Woningvoorraad/ huishoudens/inwoners 2020 2025 Koopwoningen Aantal verkochte

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Dynamiek en stagnatie in de Republiek. Een samenvatting geven met PowerPoint, klassikaal en actief

Dynamiek en stagnatie in de Republiek. Een samenvatting geven met PowerPoint, klassikaal en actief I ILS - Radboud Universiteit Nijmegen Jan de Vries Dynamiek en stagnatie in de Republiek Een samenvatting geven met PowerPoint, klassikaal en actief I ILS - Radboud Universiteit Nijmegen Wat zijn uw knelpunten

Nadere informatie

Regionale arbeidsmarktanalyse primair onderwijs 2013

Regionale arbeidsmarktanalyse primair onderwijs 2013 ACHTERHOEK Regionale arbeidsmarktanalyse primair onderwijs leerlingen 29- -9, leerlingen 214-217 -11,1 2.6 2.44 2.28 2.12 1.96 1.8 1.64 1.48 1.32 1.16 1. 28 29 21 211 214 215 216 217 instellingsniveau

Nadere informatie

OORLOG IN OVERIJSSEL 2015

OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 Opdrachten bij de film Naam Groep.. BEZETTING duur: ca. 15 minuten In de film zie je beelden van Hitler. Wie was hij? In welk jaar kwam Hitler aan de macht en welke plannen had

Nadere informatie

X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - ECONOMIE ANTWOORDEN MAASVLAKTE X

X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - ECONOMIE ANTWOORDEN MAASVLAKTE X X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - ECONOMIE ANTWOORDEN MAASVLAKTE X 2 De x haven van Rotterdam werd te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom is

Nadere informatie

HANDEL LES 2. De Oostzeevaart of de Sontvaart. Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart.

HANDEL LES 2. De Oostzeevaart of de Sontvaart. Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart. Regenten en vorsten LES 2 HANDEL 1600 Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart. 1700 JE LEERT waarom de moederhandel zo belangrijk is; hoe de VOC werkt; hoe de WIC werkt.

Nadere informatie

NIOF Exportbestemmingen Noordoost-Europa

NIOF Exportbestemmingen Noordoost-Europa NIOF Exportbestemmingen Noordoost-Europa Inhoudsopgave Inleiding... 3 Noordoost-Europa... 4 Sectoren... 5 Investeringssoort... 6 Beursbezoeken... 7 2 Inleiding Onder de vlag van het SNN opereert sinds

Nadere informatie

Welkomstwoord commissaris van de koningin Max van den Berg viering Russisch Nieuwjaar, 13 januari 2013, provinciehuis Groningen

Welkomstwoord commissaris van de koningin Max van den Berg viering Russisch Nieuwjaar, 13 januari 2013, provinciehuis Groningen Welkomstwoord commissaris van de koningin Max van den Berg viering Russisch Nieuwjaar, 13 januari 2013, provinciehuis Groningen Namens de stuurgroep Noord Nederland Rusland 2013 wil ik graag met u het

Nadere informatie

verkrijgbaar via www.nmbs.be

verkrijgbaar via www.nmbs.be verkrijgbaar via www.nmbs.be Waar hang jij dit jaar uit? Wachten op de zon in Belgenland, op uitstap naar zee of de Ardennen? Of zoek je toch liever het avontuur op? Komt mooi uit, want met je eigen InterRail

Nadere informatie

Stofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats).

Stofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats). Het verhaal van 1588 Bodystorming Inleiding Het jaar 1588 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van de Republiek. De gebeurtenissen die eraan vooraf gaan worden als feiten voorgelezen en tussen de

Nadere informatie

Koers Oostzee. varen op economische en historische gronden

Koers Oostzee. varen op economische en historische gronden Koers Oostzee varen op economische en historische gronden projectplan Koers Oostzee varen op economische en historische gronden Koers Oostzee is een projectplan van Stichting Veenkoloniaal Museum Veendam

Nadere informatie

Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties. Prijs per m² GBO in mediaan 2017

Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties. Prijs per m² GBO in mediaan 2017 Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties woningen woningen. Provincie Drenthe Assen 67.700 31.400 Woningvoorraad 32.900 33.700 33.700 Tussenwoning 448 16,7 166.000

Nadere informatie

Toiletreclame Regionale Tarieven Indoormedia

Toiletreclame Regionale Tarieven Indoormedia Volume netwerk Horeca Doelgroep 13-49 Alkmaar 1 2 weken 34 17 10 950,- 135,- 495,- 115,- Almere 1 2 weken 17 8 5 475,- 115,- 250,- 110,- Amersfoort 1 2 weken 50 25 15 1.425,- 150,- 745,- 125,- Amsterdam

Nadere informatie

Nr.: 2004-19.840, CK Groningen, 20 augustus 2004

Nr.: 2004-19.840, CK Groningen, 20 augustus 2004 Zembla / Vara NPS De heer B. Krikke Postbus 175 1200 AD HILVERSUM Nr.: 2004-19.840, CK Groningen, 20 augustus 2004 Behandeld door : Havinga, Mw. A. Telefoonnummer : (050) 3164789 Antwoord op : Bijlage

Nadere informatie

thema 1 Nederland en het water topografie

thema 1 Nederland en het water topografie thema 1 Nederland en het water topografie Argus Clou Aardrijkskunde groep 6 oefenkaart met antwoorden Malmberg s-hertogenbosch thema 1 Nederland en het water topografie Gebergten Vaalserberg Plaatsen Almere

Nadere informatie

Van dorp tot Hanzestad

Van dorp tot Hanzestad Van dorp tot Hanzestad 3-5 spelers, speelduur inclusief instructie 30-40 minuten Inleiding: De middeleeuwen is het tijdvak waarin de meeste van de moderne Europese steden hun oorsprong hebben. De meeste

Nadere informatie

Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 1. Geschiedenis...3 2. Interieur...4 3. Copy...5

Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 1. Geschiedenis...3 2. Interieur...4 3. Copy...5 De Kerk Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 1. Geschiedenis...3 2. Interieur...4 3. Copy...5 2 1. Geschiedenis De grote bevolkingsgroei in de tweede helft van de 14de eeuw maakte het noodzakelijk nieuwe kerken

Nadere informatie

Jaarverslag 1949. Stichting Het Nederlands Belastingmuseum"

Jaarverslag 1949. Stichting Het Nederlands Belastingmuseum Jaarverslag 1949 /'2 - a -icy y// 3' Stichting Het Nederlands Belastingmuseum" E 17 Directeur: Prof. Dr J. van der Poel, Conservator voor het fiscaal zegel: C. Eeltjes, Geestbrugweg 114, Rijswijk. Archivaris:

Nadere informatie

IJsselkogge Kampen. Van historisch binnenstad naar Centrum voor Middeleeuwse Scheepvaart. w w w. t e k a m p e n. n l

IJsselkogge Kampen. Van historisch binnenstad naar Centrum voor Middeleeuwse Scheepvaart. w w w. t e k a m p e n. n l Kampen Van historisch binnenstad naar Centrum voor Middeleeuwse Scheepvaart 20 O k t o b e r 2013 RCE De IJsselkogge Belangwekkende vondst In de IJssel bij Kampen is tijdens bodemonderzoek het wrak gevonden

Nadere informatie

UITDAGINGEN BINNENVAART

UITDAGINGEN BINNENVAART UITDAGINGEN BINNENVAART PROMOTIE BINNENVAART VLAANDEREN 2012 09 18 WATERWEGEN West Europa heeft het dichtste waterwegennetwerk van de EU 90 miljoen inwoners EUR 910 miljard BBP 320 miljoen ton via Rijn

Nadere informatie

Arnhem en De Hoge Veluwe : geschiedenis, cultuur, natuur en gastronomie tijdens een gevulde driedaagse.

Arnhem en De Hoge Veluwe : geschiedenis, cultuur, natuur en gastronomie tijdens een gevulde driedaagse. Arnhem en De Hoge Veluwe : geschiedenis, cultuur, natuur en gastronomie tijdens een gevulde driedaagse. Begeleiding door Patsy en Dirk Nollet en lokale gidsen. Dag 1 : vrijdag 21 september 2012 : Vertrek

Nadere informatie

Nr.: 2004-19.840a/36/A.23, CK Groningen, 2 september 2004

Nr.: 2004-19.840a/36/A.23, CK Groningen, 2 september 2004 RECTIFICATIE Aan de leden van Provinciale Staten Nr.: 2004-19.840a/36/A.23, CK Groningen, 2 september 2004 Behandeld door : Scholtens, H. Telefoonnummer : (050) 3164835 Antwoord op : Bijlage : 1 Onderwerp

Nadere informatie

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze

Nadere informatie

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep.

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep. Meander Samenvatting groep 7 Thema 2 Om ons heen Samenvatting Landschappen Landschappen in Europa zijn heel verschillend. Nederland is een heel vlak land. Frankrijk is een land met heuvels en bergen. Zweden

Nadere informatie

Het soort weer dat een land tijdens een lange periode heeft. Gebied in de wereld waar het klimaat overal hetzelfde is.

Het soort weer dat een land tijdens een lange periode heeft. Gebied in de wereld waar het klimaat overal hetzelfde is. Meander Samenvatting groep 6 Thema 4 Streken en klimaten Samenvatting Klimaatgebieden De aarde kun je verdelen in gebieden met verschillende klimaten. Nederland heeft een zeeklimaat. Dat is een gematigd

Nadere informatie

Deel 3. Wat doet de Europese Unie? 75

Deel 3. Wat doet de Europese Unie? 75 DEEL 3.4 DE EURO Deel 3. Wat doet de Europese Unie? 75 3.4. DE EURO DOEL - De leerlingen/cursisten ontdekken de voordelen van het gebruik van de eenheidsmunt: wisselen van geld is niet meer nodig, je spaart

Nadere informatie

Vaartocht naar Berlijn met de ONDINE

Vaartocht naar Berlijn met de ONDINE Vaartocht naar Berlijn met de ONDINE Verslag van Reint en Lotte Nieveen Voorbereidingen voor de reis: Brandstoffilters vernieuwen, kleppen motor gesteld, keerkoppelingolie ververst, marifoon geïnstalleerd.

Nadere informatie

kan een gebied krimpen?

kan een gebied krimpen? 1Hoe kan een gebied krimpen? Hoofdstuk4 les 1 Wat ga je leren? In deze les leer je dat je in Europa steeds sneller van de ene naar de andere plek kunt komen. Je leert ook dat er in een gebied met goede

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2

Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2 Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2 Samenvatting door een scholier 568 woorden 9 juni 2016 7,3 15 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Kapitalisme-Communisme: Kapitalisme: West -landen:

Nadere informatie

1. Het begrip kan weg, omdat de overgebleven begrippen. Het begrip kan ook weg, omdat de overgebleven begrippen

1. Het begrip kan weg, omdat de overgebleven begrippen. Het begrip kan ook weg, omdat de overgebleven begrippen Welk Woord Weg Dynamiek en Stagnatie Aanloop 1. commerciële landbouw moedernegotie malthusiaanse spanning - nijverheid 2. waterschappen feodaliteit gilden - Hanze 3. stapelmarkt nijverheid Nederlanden

Nadere informatie

Van de boomstamkano van Nekkerspoel tot de garnalenvisser Crangon

Van de boomstamkano van Nekkerspoel tot de garnalenvisser Crangon Een huisstijl voor het VIOE Van de boomstamkano van Nekkerspoel tot de garnalenvisser Crangon Tom Lenaerts Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed Inhoudstafel Inleiding: watererfgoed en vis maritiem

Nadere informatie

CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART CCR

CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART CCR www.ccr-zkr.org Kiel Hamburg Lübeck Bremen Amsterdam Rotterdam Nijmegen Hannover Münster Maagdenburg Londen Antwerpen Duisburg Duinkerken Lille Brussel Keulen Luik Valenciennes Koblenz Frankfurt am Main

Nadere informatie

HANDLEIDING THEMA 4 LES 3. Meander. Aardrijkskunde

HANDLEIDING THEMA 4 LES 3. Meander. Aardrijkskunde HANDLEIDING THEMA 4 LES 3 6 Meander Aardrijkskunde 6 Thema 4 Streken en klimaten thema 4 Streken en klimaten les 1 les 2 les 3 les 4 72 VOORAF Vraag de kinderen naar buiten te kijken en laat een aantal

Nadere informatie

De Geo. 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 4. 1ste druk

De Geo. 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 4.  1ste druk De Geo 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw Antwoorden hoofdstuk 4 www.degeo-online.nl 1ste druk De Geo, aardrijkskunde voor de onderbouw van th - Docentenhandleiding 1 TH 1 ThiemeMeulenhoff Utrecht/Zutphen,

Nadere informatie

1 Het gevaar van water

1 Het gevaar van water 1 Het gevaar van water 1 a 1 Dordrecht 2 Enschede 3 Tiel 4 Eindhoven b Dordrecht Tiel 2 a 60% b Antwoord verschilt per leerling. 3 a Een door dijken omringd gebied waarbinnen de waterstand geregeld kan

Nadere informatie

LANDJUWEEL. De prijswinnaars van de historische optocht Foto 1 - Hoofdprijs van de Gemeente Soest KLOOSTER MARIENHOF IN DE BIRCKT

LANDJUWEEL. De prijswinnaars van de historische optocht Foto 1 - Hoofdprijs van de Gemeente Soest KLOOSTER MARIENHOF IN DE BIRCKT LANDJUWEEL De prijswinnaars van de historische optocht Foto 1 - Hoofdprijs van de Gemeente Soest KLOOSTER MARIENHOF IN DE BIRCKT (21 pers.) In Amersfoort zijn onveilige tijden geweest. De geschiedenis

Nadere informatie

Goederen, instituties, netwerken

Goederen, instituties, netwerken Conclusie van proefschrift J.A. Weststrate, In het kielzog van moderne markten. Handel en verkeer op de Rijn, Waal en IJssel, c. 1360-1560. Goederen, instituties, netwerken In de periode die dit proefschrift

Nadere informatie

.22. Hoe ziet een centrum eruit?

.22. Hoe ziet een centrum eruit? Hoe ziet een centrum eruit? Hoofdstuk 2 les 1 Wat ga je leren? In deze les leer je hoe een centrum eruitziet. Je leert ook hoe het komt dat sommige steden of plekken een centrum zijn geworden. Begrippen

Nadere informatie

Koude Oorlog. SE 3 Tijdvak 1 AVONDMAVO MIDDAGMAVO GESCHIEDENIS Deze toets bestaat uit 38 vragen

Koude Oorlog. SE 3 Tijdvak 1 AVONDMAVO MIDDAGMAVO GESCHIEDENIS Deze toets bestaat uit 38 vragen SE 3 Tijdvak 1 AVONDMAVO MIDDAGMAVO GESCHIEDENIS 017-018 Koude Oorlog Deze toets bestaat uit 38 vragen Voor deze SE zijn maximaal 76 punten te behalen Deze SE bestaat uit 7 aantal bladzijden 1 1 Wat wilden

Nadere informatie

KOM PASS. Paul de Kort. Een visie op de Kloof, het nieuwe waterfront van Kampen. www.pauldekort.nl www.parklaan.nl 2013. beeldend kunstenaar

KOM PASS. Paul de Kort. Een visie op de Kloof, het nieuwe waterfront van Kampen. www.pauldekort.nl www.parklaan.nl 2013. beeldend kunstenaar Paul de Kort beeldend kunstenaar www.pauldekort.nl www.parklaan.nl 2013 Een hanze of hanza (= groep, schare of gevolg als van het Oudhoogduits Hansa) was een samenwerkingsverband van handelaren en steden

Nadere informatie

Volume: 0-49 zendingen per jaar Europa 0 2 kg 2-10 kg kg kg

Volume: 0-49 zendingen per jaar Europa 0 2 kg 2-10 kg kg kg Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan direct aan. Volume: 0-49 zendingen

Nadere informatie

Rampzalig dijkbestuur

Rampzalig dijkbestuur Watersnood 1717 Rampzalig dijkbestuur koste duizenden levens De Kerstvloed van 1717 was een van de grootste natuurrampen uit de geschiedenis van het land. Vooral Groningen werd zwaar getroffen. Maar hoe

Nadere informatie

6,6. Werkstuk door een scholier 1980 woorden 16 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde

6,6. Werkstuk door een scholier 1980 woorden 16 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde Werkstuk door een scholier 1980 woorden 16 november 2006 6,6 197 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Inhoud: Voorwoord 3. - Wat verwachten we van dit werkstuk? - Hoe gaan we het aanpakken?

Nadere informatie

3. Door de kruistochten werden de wegen naar het Oosten weer bekend en werd

3. Door de kruistochten werden de wegen naar het Oosten weer bekend en werd Samenvatting door M. 1059 woorden 9 december 2013 6 13 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 3.2 Waardoor de handel herleeft in de hoge middeleeuwen 1. Handelaren gingen zicht weer organiseren en gingen samenwerken

Nadere informatie

Daags nadat Momgomery's troepen over de Rijn waren, stak Church.1i de rivier over in een Amerikaanse stormboot,

Daags nadat Momgomery's troepen over de Rijn waren, stak Church.1i de rivier over in een Amerikaanse stormboot, 23g2.. passeerden vanmiddag veel bommenwerpers en jagers in oostelijke richting. Vanavond naar Simonse geweest. Toen ik terug naar huis ging en nog maar juist de poort uit was, hoorde ik opeens iets, alsof

Nadere informatie

HANZESTADSWANDELING ZWOLLE

HANZESTADSWANDELING ZWOLLE HANZESTADSWANDELING ZWOLLE ROUTE 2,4 km Zwolle is één van de grotere Hanzesteden in Nederland. Met deze stadswandeling kunt u een uurtje cultuursnuiven. Ontdek de vele sporen die de Hanze heeft achtergelaten

Nadere informatie

Prijzen Print regionale titels 2018

Prijzen Print regionale titels 2018 Alle prijzen zijn ecl. BTW TARIEF X BEREIK/1000 X FORMAAT X TOESLAG = PRIJS AD regionale titels en edities Titel inde* Inde AD RD AD Rotterdams Dagblad 329,000 384,000 AD RS AD Rotterdams Dagblad editie

Nadere informatie

Welkom. Welkom. De heer Van Voornveld Regionaal Bureau voor Toerisme

Welkom. Welkom. De heer Van Voornveld Regionaal Bureau voor Toerisme Welkom Welkom De heer Van Voornveld Regionaal Bureau voor Toerisme Welkom Robbert van Hasselt IDMM, ID Management WWW.IDMM.NL Minisymposium 15-6-09 Maritiem erfgoed IJsseldelta Maritiem erfgoed een roerend

Nadere informatie

Dagtochten 2011. Dagtocht 6. Drenthe / Groningen

Dagtochten 2011. Dagtocht 6. Drenthe / Groningen Dagtochten 2011. Dagtocht 6. Drenthe / Groningen s Morgens brengen wij eerst een bezoek aan het gevangenismuseum in Veenhuizen. Hier worden wij ontvangen met koffie en koek en krijgen hier onder leiding

Nadere informatie

DEUTSCHE DIENSTPOST NIEDERLANDE Elk land heeft zijn eigen postadministratie: in v r i j

DEUTSCHE DIENSTPOST NIEDERLANDE Elk land heeft zijn eigen postadministratie: in v r i j DEUTSCHE DIENSTPOST NIEDERLANDE Elk land heeft zijn eigen postadministratie: in v r i j wel alle landen is dit een monopolie van de staat, hetgeen wil zeggen dat alleen de staat binnen zijn grenzen brieven,

Nadere informatie

In den naam Gods amen.

In den naam Gods amen. In den naam Gods amen. Albrecht, bij de gratie Gods, paltsgraaf op den Ryn, graaf van Henegouwen, Holland, Zeeland en heer van Friesland, allen die deze brief nu of in de toekomst zullen lezen saluut en

Nadere informatie

Figuur: herkomst van geringde meeuwen die in de Krimpenerwaard zijn afgelezen.

Figuur: herkomst van geringde meeuwen die in de Krimpenerwaard zijn afgelezen. RINGMELDINGEN MEEUWEN Figuur: herkomst van geringde meeuwen die in de Krimpenerwaard zijn afgelezen. Overzicht van ringaflezingen van meeuwen in de Krimpenerwaard Soort Kleur Code Herkomst Eerst Laatst

Nadere informatie

Onderwerpen. Punten en lijnen, postbodes en handelsreizigers. Theorie. Theorie (2) Graaftheorie. Een mini-inleiding graaftheorie

Onderwerpen. Punten en lijnen, postbodes en handelsreizigers. Theorie. Theorie (2) Graaftheorie. Een mini-inleiding graaftheorie Onderwerpen Punten en lijnen, postbodes en handelsreizigers Een mini-inleiding graaftheorie Graaftheorie Herman Geuvers Euler en de postbode Radboud Universiteit Nijmegen 9 februari 2019 met dank aan Engelbert

Nadere informatie

Addendum OP INKOOPKADER ONAFHANKELIJKE CLIËNTONDERSTEUNING Wlz

Addendum OP INKOOPKADER ONAFHANKELIJKE CLIËNTONDERSTEUNING Wlz Addendum 2020 OP INKOOPKADER ONAFHANKELIJKE CLIËNTONDERSTEUNING Wlz 2018-2020 Het Inkoopkader Onafhankelijke cliëntondersteuning Wlz 2018-2020 blijft van toepassing, de aanvullingen voor 2020 zijn opgenomen

Nadere informatie

VOLG HET NEDERLANDS ELFTAL TIJDENS HET EK EN GA MEE MET DE ORANJE KARAVAAN MET VERBLIJF OP DE HOLLAND CAMPING

VOLG HET NEDERLANDS ELFTAL TIJDENS HET EK EN GA MEE MET DE ORANJE KARAVAAN MET VERBLIJF OP DE HOLLAND CAMPING EUROCULT LITO VOLG HET NEDERLANDS ELFTAL TIJDENS HET EK EN GA MEE MET DE ORANJE KARAVAAN MET VERBLIJF OP DE HOLLAND CAMPING Postbus 13050 3507 LB Utrecht Wittevrouwenstraat 36 3512 CV Utrecht Tel: 030

Nadere informatie

MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG!

MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG! MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG! I.I De geboorte van de Europese Unie Zoals jullie waarschijnlijk wel weten zijn er de vorige eeuwen veel oorlogen in Europa geweest. Vooral de Eerste en de Tweede Wereldoorlog

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 990 woorden 24 februari 2018 4,2 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 3 + kenmerkende

Nadere informatie

Yvonne van Daal 67, opgegroeid in Sint Anthonis en getrouwd met Koen Geurts 62, geboren en getogen in Cuijk.

Yvonne van Daal 67, opgegroeid in Sint Anthonis en getrouwd met Koen Geurts 62, geboren en getogen in Cuijk. Hoe het begon. Even voorstellen. Wij zijn Yvonne en Koen. Yvonne van Daal 67, opgegroeid in Sint Anthonis en getrouwd met Koen Geurts 62, geboren en getogen in Cuijk. Ik (Koen) zeil al sinds mijn 12 e

Nadere informatie

Vorst aan de grond? De financiële en politieke problemen van hertog Arnold van Gelre (r )

Vorst aan de grond? De financiële en politieke problemen van hertog Arnold van Gelre (r ) Vorst aan de grond? De financiële en politieke problemen van hertog Arnold van Gelre (r.1423-1473) Jaap Ligthart 08 juni 2018 Verbondsbrief van 3 mei 1418 Afzenders: ridderschap en (hoofd)steden Standpunten

Nadere informatie

Tarieven Europa: staffel 1

Tarieven Europa: staffel 1 Tarieven Europa: staffel 1 Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Paspoort Ik houd mijn spreekbeurt over paspoorten. Sommige van jullie zijn vast wel eens naar het gemeentehuis geweest om met jullie vader of moeder een paspoort te halen. Ik moest ook een keer mee en

Nadere informatie

Naam: De Romeinen. Vraag 1. De Romeinen hebben veel gebouwd. Noem vijf verschillende toepassingen. pagina 1 van 6

Naam: De Romeinen. Vraag 1. De Romeinen hebben veel gebouwd. Noem vijf verschillende toepassingen. pagina 1 van 6 Naam: De Romeinen De Romeinse bouwkunst. De Romeinen behoren tot de beste bouwers uit de geschiedenis. Ze bouwden tempels, riolen, waterleidingen, wegen, kanalen, huizen, aquaducten, havens, bruggen en

Nadere informatie

Een kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid.

Een kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid. VAN KLEIN NAAR GROOT België is verdeeld in meerdere kleine plaatsen. Er zijn gehuchten, dorpen, deelgemeenten, gemeenten, steden, provincies en gewesten. België behoort tot werelddeel Europa. Op een provinciekaart

Nadere informatie

Presentatie Sterrebos 9 Tiel

Presentatie Sterrebos 9 Tiel www.wildemansmakelaars.nl Presentatie Sterrebos 9 Tiel Wie is Wildemans Makelaars? Wildemans Makelaars werkt met een klein team van deskundige, betrokken medewerkers die oog hebben voor uw wensen en persoonlijke

Nadere informatie

Van Kogge tot Coaster

Van Kogge tot Coaster Van Kogge tot Coaster Speurtocht door het Noordelijk Scheepvaartmuseum leeftijd: 12-15 jaar Welkom in het Noordelijk Scheepvaartmuseum! Met deze speurtocht kun je het museum bezoeken en allerlei vragen

Nadere informatie

Prijzen Print regionale titels 2017

Prijzen Print regionale titels 2017 Alle prijzen zijn ecl. BTW TARIEF X BEREIK/1000 X FORMAAT X TOESLAG = PRIJS AD regionale titels en edities Titel inde* Inde AD RD AD Rotterdams Dagblad 332.000 391.000 AD RS AD Rotterdams Dagblad editie

Nadere informatie

Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt

Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt De Gouden Eeuw duurde niet precies honderd jaar. Hij begon aan het eind van de 16de eeuw, beleefde zijn hoogtepunt rond 1675 en was in de 18de eeuw voorbij. De Gouden

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Meer doden onder fietsers, minder onder motorrijders. Meeste verkeersdoden onder twintigers

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Meer doden onder fietsers, minder onder motorrijders. Meeste verkeersdoden onder twintigers Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB07-031 23 april 2007 10.00 uur Sterke stijging verkeersdoden onder fietsers In 2006 kwamen 811 mensen in het Nederlandse verkeer om. Dit zijn er 6 minder

Nadere informatie

Werkblad Meander Thema 5: Over de grens

Werkblad Meander Thema 5: Over de grens Werkblad Meander Thema 5: Over de grens 5.1 Inpakken en wegwezen Trek een lijn naar het goede plaatje. Vragen: 1. Waarom gaat de vrouw in Zuid-Afrika werken? In Afrika is veel werk voor een kinder dokter..

Nadere informatie

DocksNLD fase 2 - bijeenkomst 22 februari Contour van het in aanbouw zijnde distributiecentrum van DSV op DocksNLD fase 1 met rechts het

DocksNLD fase 2 - bijeenkomst 22 februari Contour van het in aanbouw zijnde distributiecentrum van DSV op DocksNLD fase 1 met rechts het - bijeenkomst 22 februari 2017 Contour van het in aanbouw zijnde distributiecentrum van DSV op INFORMATIEBIJEENKOMST DocksNLD fase 1 30 JANUARI met rechts het 2017 beoogde plangebied van fase 2 - informatiebijeenkomst

Nadere informatie

LANDELIJKE VERSPREIDING POSTERS, FLYERS EN MAGAZINES

LANDELIJKE VERSPREIDING POSTERS, FLYERS EN MAGAZINES LANDELIJKE VERSPREIDING POSTERS, FLYERS EN MAGAZINES Hieronder volgt een overzicht van de aantallen posters en flyers in de meest gevraagde steden alsmede de tarieven die we hiervoor hanteren. We zijn

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE KOUDE OORLOG + NEDERLAND EN DE VERENIGDE STATEN NA DE TWEEDE WERELDOORLOG Gebruik bron 1. 1p 1 De bron maakt duidelijk dat de

Nadere informatie