Nu in allerijl op weg naar een Europact Nieuwe Stijl
|
|
- Wouter Claessens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Nu in allerijl op weg naar een Europact Nieuwe Stijl d.d. 7 mei 2010, gepubliceerd op Geschreven door André ten Dam Het Europact en de euro staan in brand. In Griekenland waar massastakingen en rellen zijn uitgebroken als protest tegen de aangekondigde astronomische bezuinigingen zelfs letterlijk (hierbij zijn inmiddels al de eerste doden te betreuren). In Duitsland en in Nederland, waar de verontwaardiging van de belastingbetaler betreffende het politieke besluit inzake de financiële hulp ( bail out ) aan Griekenland inmiddels naar een kookpunt stijgt, gelukkig uitsluitend nog figuurlijk. De financiële markten zijn er verder geenszins van overtuigd dat het door de regeringsleiders van de Eurolidstaten zondag 2 mei jl. genomen besluit tot vergaande financiële steun door de overige eurolanden en het IMF aan Griekenland voldoende is: Griekse staatsobligaties zijn onverhandelbaar, ook Spanje gaat onderuit, de internationale beurzen (eerst nog overeind gehouden door Azië en Amerika) kleuren rood, de goudprijs stijgt en de wisselkoers (en dus de koopkracht) van de euro zakt almaar verder weg. De G-7 worden zelfs nu inderhaast bij elkaar geroepen om de eurocrisis te bezweren. Dat krijg je er van als politici zich gaan bezighouden met zaken waarvan zij geen of onvoldoende verstand hebben en zich daarbij bovendien nog eens laten leiden door politieke belangen in plaats van het aanvaarden en respecteren van economische en juridische wetmatigheden. Alle ogen waren en zijn gericht op Duitsland In Duitsland (het politiek en economisch sterkste euroland) is sinds vorige week de volstrekte paniek en chaos uitgebroken. Ondanks de hevige (en terechte) weerstand van de Duitse belastingbetaler voor Duitse financiële steun aan Griekenland, is Bondskanselier Angela Merkel uiteindelijk bezweken onder de druk van met name het IMF, de EU, Frankrijk en de (Franse) ECB-president: De regering van Angela Merkel is van plan om, middels de Duitse staatsbank KFW, de komende drie jaren ca. 22 miljard uit te trekken voor Griekenland. Om de belastingbetaler nog enigszins tegemoet te komen wordt hierbij inmiddels aan het Duitse bank- en verzekeringswezen en het bedrijfsleven om financiële bijdragen gevraagd. Angela Merkel heeft haar besluit gerechtvaardigd omdat volgens haar hiermee de stabiliteit van de euro en de eurozone zou zijn gewaarborgd. Zoals in de inleiding hiervoor uiteengezet, heeft de realiteit echter deze stelling van Merkel nu wel weerlegd. De vraag is nu in Duitsland of de Bondsdag en de Bondspresident het regeringsbesluit inzake de steun aan Griekenland nog vandaag week zullen accorderen (parlementsleden beginnen te twijfelen en de Bondspresident laat zich nu in allerijl juridisch adviseren (1))? Indien en zodra dit toch mocht gebeuren, zal volgens de Rheinische Post van 5 mei jl. (2) en het Handelsblatt van 4 mei jl. (3) de Duitse prof. dr Wilhelm Hankel c.s. (4) zijn eigen regering vrijdag a.s. direct voor het Duitse gerecht slepen om voor de daadwerkelijke Duitse financiële steun aan Griekenland een stokje te steken.
2 De thans door de regering van Angela Merkel besloten bail out is immers strijdig met zowel artikel 125 van het EU-Verdrag (zijnde de hoogste rechtsbron van geschreven Europees Gemeenschapsrecht) als het gelijkluidende Duitse Constitutionele recht. Zoals ik eerder diverse malen en ook op Me Judice - Economen in debat heb betoogd (5 en 6), is de kans zeer groot dat een onafhankelijk en ter zake kundig gerecht een streep zal zetten door een Duitse bail out van Griekenland en daarmee dan dus logischerwijze in de praktijk door de voorgenomen bail out van Griekenland door alle overige eurolanden. Mijns inziens zal overigens ook een Nederlands gerecht wat betreft de voorgenomen Nederlandse steun aan Griekenland desgevraagd op grond van het EU-Verdrag tot een zelfde oordeel moeten komen. Terzijde, ook het besluit van de ECB van 3 mei jl. tot het van Griekenland als onderpand aanvaarden van waardeloos Grieks staatspapier voor het verstrekken van liquiditeiten is strijdig met het EU-Verdrag (Verdragsschending) en wel met het bail out verbod zoals geformuleerd in artikel 123 daarvan. Met het door de ECB ongedekt verstrekken van liquiditeiten aan Griekenland zal de waardevastheid (koopkracht) van de euro nog verder onderuit gaan. Feitelijk is financiële steun door de sterkere eurolanden aan Griekenland c.s. dus een illegale roofoperatie uit de portemonnee van de Duitse en Nederlandse belastingbetaler. Zie in dit kader ook de recente en volledig ten onrechte weinig gelezen publicatie van (juridisch) prof. Dik Degenkamp op Me Judice - Economen in de debat (7). Het Griekse reddingsplan is niet realistisch Inmiddels is het wel duidelijk dat Griekenland niet slechts incidenteel geholpen moet worden, maar langdurig aan het infuus moet en ook andere zwakke eurolanden (zoals Spanje, Portugal en Ierland) nu snel zullen volgen. Juist omdat de Griekse kwestie dus niet op zich zelf staat, zijn de onderhavige ad-hoc financiële steunmaatregelen financieel-economisch gezien ook niet haalbaar en realistisch. Nog vandaag deden Thilo Sarrazin van de Bundesbank en minister-president Horst Seehofer van de Duitse Deelstaat Bayern in het Handelsblatt (8) gelijkluidende uitspraken. Seehofer stelt hierbij: Die Aufsicht über die Griechische Finanzen habe offensichtlich nicht funktioniert. Also müssen die Mängel abgestellt werden and zwar schonungslos. Sarrazin vult hierbij aan dat (in het geval de Griekse redding toch door mocht gaan): dies in der Konzequenz, dass die Niederlande und Deutschland für die Rest der Veranstaltung haften müssten. Dies werde noch sehr viele Diskussionen geben. Economische problematieken, zoals deze nu in Griekenland c.s. aan de orde zijn, kunnen in de praktijk, met naast herstructureringen van staatsschulden en begrotingen, uitsluitend succesvol opgelost worden door: a.) herstructurering, flexibilisering en innovatie van de nationale economieën én b.) (voor méér slagkracht van de exportsector) devaluatie van de nationale munt. Omdat de zwakkere Eurolidstaten nu aan de euro als gemeenschapsmunt vastzitten, is deze laatste essentiële maatregel voor hen nu niet (meer) mogelijk. Het geven van financiële steun door de sterkere Eurolidstaten aan de zwakkere is juist hierom structureel geld gooien in een bodemloze put.
3 De europolitici (waaronder onze minister De Jager) houden echter - vooralsnog en tegen beter weten in - vast aan dit absurde plan en stellen daarbij - geheel ten onrechte - dat er geen alternatief zou zijn. De oplossing van het probleem ligt in de oorzaak van het probleem Gelet op het bovenstaande is dus, vanuit economisch perspectief, de énige oplossing dat de zwakkere Eurolidstaten, juist in hun eigen belang, hun munt devalueren (anders is het voor hen dweilen met de kraan vol open). Uitsluitend dan zouden zij vervolgens (met behulp van het IMF) in staat zijn in eigen huis orde op zaken te stellen. De laatste maanden wordt er niet zonder reden en in toenemende mate ook door (buitenlandse) economen gepleit voor deze oplossing. De vraagt rijst dan vanzelfsprekend: Hoe nu verder? Zoals zo vaak ligt ook hier de oplossing van het probleem in de oorzaak daarvan. De criticasters van de euro, zoals deze per 1999 het levenslicht zag, bestempelde de gemeenschapsmunt al vóóraf met een beperkte houdbaarheidsdatum omdat de euro voorbehouden had moeten blijven aan de economisch sterkere Europese landen met onderling convergerende economieën. Het zou onverantwoord zijn om ook de economisch zwakkere Europese landen aan de euro deel te laten nemen. Door de toetreding tot de euro raken zij immers de monetair-economische instrumenten kwijt om in moeilijke tijden hun economieën te stimuleren. Hierbij valt te denken aan het wisselkoersbeleid (devaluatie van de eigen munt is niet meer mogelijk) en het rentebeleid (wordt nu eenduidig voor de gehele eurozone centraal in Frankfurt bepaald). Deze waarschuwingen dat het vroeg of laat bij economische tegenwind fout zou lopen, zijn inmiddels helaas bewaarheid geworden met de (wellicht) grootste monetaire crisis internationaal ooit als gevolg. Zowel de sterkere Eurolidstaten als de zwakkere betalen van deze indertijd foute beslissing nu de rekening. De sterkere Eurolidstaten worden geconfronteerd met een ernstige aantasting van zowel de waardevastheid (koopkracht) van de euro als de stabiliteit van de eurozone. Aan de zwakkere Eurolidstaten worden thans astronomische bezuinigingsmaatregelen opgelegd waardoor hele volken - zonder versterking van hun economie en werkgelegenheid - in armoede vervallen. Deze mensen zullen voor een acceptabel bestaan noodgedwongen moeten migreren naar de sterkere Eurolidstaten. En laten er nu wat het laatste betreft nou weer geen (wereldvreemde) economen gaan roepen dat dat zo prettig is en juist de bedoeling van de EMU. Zoals ik recentelijk heb betoogd dient het Europact - onder het motto beter ten halve gekeerd dan te hele gedwaald - nu hervormd en opgesplitst te worden in drie euro-munten: Euro I voor de sterke Eurolidstaten, Euro II voor de middengroep en Euro III voor de zwakke broeders, iedere munt met eigen regels inzake staatsschulden en begrotingstekorten.
4 Euro II en Euro III zouden dan direct kunnen devalueren t.o.v. van Euro I teneinde de zwakkere Eurolidstaten de broodnodige slagkracht op de exportmarkt terug te geven. Hierbij is het overigens onontkoombaar dat de staatsschulden van Griekenland c.s. (eventueel in een gecontroleerde Default) geherstructureerd dienen te worden en dus voor een belangrijk deel kwijtgescholden. Voor de sterkere Eurolidstaten zouden hiermee dan tevens de (juridische) grondregels van het EU-Verdrag van houdbare prijsstabiliteit en het bail-out verbod en dus de waardevastheid (koopkracht) van de euro (= Euro I.) worden gerespecteerd. Terzijde maar niet geheel onbelangrijk: Er blijft dan voor de sterkere Eurolidstaten nog een exportmarkt in Zuid-Europa bestaan. Het uit het voetbal bekende systeem van promotie en degradatie zou dan kunnen worden geïmplementeerd en de ECB zou voor de drie afzonderlijke euro-valuta een gedifferentieerd rentebeleid kunnen gaan voeren. Om een dure chartale muntwisseling te voorkomen, zou de opsplitsing uitsluitend giraal doorgevoerd kunnen worden zodat de huidige euromuntjes en -briefjes (= dan Euro I.) in de gehele Eurozone als chartaal betaalmiddel gehandhaafd zouden kunnen blijven. Zo een hervormd Europact zou als bijkomend voordeel hebben dat de Europese landen die nog niet tot de euro kunnen/mogen toetreden dat dan gemakkelijker zouden kunnen door toetreding tot Euro III. Op deze wijze zal de Eurozone dan (op termijn) internationaal gezien zelfs aan omvang en kracht kunnen winnen. Hiermee zou er tevens een goede basis gelegd worden voor een verdere politieke integratie in Europa die, zij het in beperkte mate, noodzakelijkerwijze zal moeten plaats hebben ter waarborging van de stabiliteit in Europa en versterking van de positie van Europa in de wereld. Vanzelfsprekend zal één en ander met de nodige collateral damages gepaard gaan. Maar deze schade is dan slechts incidenteel van aard. Zo hebben bijvoorbeeld de grote Europese banken de laatste jaren immers fors belegd in min of meer waardeloos Zuid-Europees staatspapier en zullen zij deze dus voor een belangrijk deel dienen af te boeken. Vanzelfsprekend dienen deze banken zelf op de blaren te zitten en dienen zij slechts in uiterste gevallen met overheidsgeld (dus helaas onontkoombaar weer met belastinggeld) overeind gehouden te worden om de stabiliteit van het financiële systeem te kunnen waarborgen. Terzijde, onwetende Nederlandse spaarders, die twee jaar geleden hun spaargeld voor een procentje meer parkeerden bij het door DNB vooraf goedgekeurde en later omgevallen Icesafe, werden kort daarna door sommige economen als oliedom getypeerd. De vraag rijst dan hoe we nu de banken moeten typeren die als professionals met alle relevante feiten en kennis van zaken in handen sindsdien voor een procentje meer vol in min of meer waardeloos Zuid-Europees staatspapier hebben belegd? Een hervormd Europact zal dus zeker (ook bij de belastingbetaler in Nederland en Duitsland) pijn gaan doen, maar deze pijn zal dan, zoals gezegd, slechts van incidentele aard zijn.
5 Vanzelfsprekend dient één en ander nog nader uitgewerkt te worden, maar dit is de énige juiste beslissing! Met andere woorden: Nu in allerijl op weg naar een Europact Nieuwe Stijl. Voor voornoemd hervormd Europact is vanzelfsprekend wel de nodige politieke moed en daadkracht vereist. En snelheid is ook geboden! Want als dit niet (snel) gebeurt dan zal hetzij het Europact exploderen en versplinteren hetzij het structurele monetair-economische en dus financiële failliet van de euro en de eurozone ons deel worden. In beide gevallen zullen toenemende verdeeldheid en aantasting van de (niet uitsluitend monetaire en financiële) stabiliteit in Europa als bijkomend gevolg optreden. De dames en heren Euro-politici (waaronder ook de Nederlandse) zij veel wijsheid toegewenst! Referenties/noten: 1. en 2. Rheinische Post, 5 mei 2010, Hilfspakket für Griechenland: Merkel kämpft - Köhlers Unterschrift unsicher ; 3. Handelsblatt, 4 mei 2010, Kanzlermehrheit für Griechen-Rettung wackelt ; 4. Zie 5. Harry Geels en André ten Dam, Met Griekenland geen sterke euro, Me Judice, jaargang 3, 5 maart 2010; 6. André ten Dam, Financiële steun door Eurolanden aan Griekenland c.s. is Verdragsschending! - Herstructurering Europact onontkoombaar en zeer dringend noodzakelijk, d.d. 18 april 2010; 7. Dik Degenkamp, Sterke euro kan niet zonder eenheid financieel-economisch beleid lidstaten, Me Judice, jaargang 3, 20 april 2010; 8. Handelsblatt, 7 mei 2010, Sarrazin hält Griechenland für unrettbar.
Financiële steun door Eurolanden aan Griekenland c.s. is Verdragsschending!
Financiële steun door Eurolanden aan Griekenland c.s. is Verdragsschending! Herstructurering Europact onontkoombaar en zeer dringend noodzakelijk d.d. 18 april 2010 Geschreven door André ten Dam Onderwerpen:
Nadere informatieDe DFT-columns (De Financiële Telegraaf) door André ten Dam
De DFT-columns (De Financiële Telegraaf) door André ten Dam 2010: - Schending Verdrag van Maastricht (12-5-2010) - De euro is dood. Op naar een nieuw Europact (17-5-2010) 2011: - Eurocrisis nu écht EUROcrisis
Nadere informatiePVV Guldenrapport verdient waardering
PVV Guldenrapport verdient waardering d.d. 15 maart 2012 - door André ten Dam (*)..Helaas blijken economen in de praktijk niet zo creatief. Dit verklaart ook waarom er uit die hoek geen oplossing wordt
Nadere informatie30 januari 2015. Onderzoek: Griekenland en de EU
30 januari 2015 Onderzoek: Griekenland en de EU Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.
Nadere informatieVerdieping: Kan een land failliet gaan?
Verdieping: Kan een land failliet gaan? Korte omschrijving werkvorm De leerlingen lezen fragmenten uit artikelen over wat het betekent als Griekenland failliet gaat en maken daar verwerkingsvragen over.
Nadere informatieMichiel Verbeek, januari 2013
Michiel Verbeek, januari 2013 1 2 Eens of oneens? De bankiers zijn schuldig aan de kredietcrisis. De huidige economische crisis is het gevolg van de kredietcrisis van 2008. Als een beurshandelaar voor
Nadere informatieNaslagwerk Economie van Duitsland. Hoofdstuk 9: Duitsland en de euro. 9.1 Overzicht
Naslagwerk Economie van Duitsland 9.1 Overzicht Eind jaren zestig werd in Europa hardop gesproken over een gezamenlijk economisch beleid met een gemeenschappelijke munt. In 1979 werd dit plan concreet
Nadere informatieOnderzoek: Crisis Griekenland'
30 juni 2015 Onderzoek: ' Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de
Nadere informatie25-01-2015, Jaargang 2, Editie 4. Mario Draghi slaagt voor zijn eerste examen
25-01-2015, Jaargang 2, Editie 4 Mario Draghi slaagt voor zijn eerste examen Het is alweer ruim twee jaar geleden, dat Mario Draghi een verdere verdieping van de crisis in Europa afwendde. Hij deed dat
Nadere informatieEindexamen vwo maatschappijwetenschappen 2013-I
Opgave De eurocrisis Bij deze opgave horen de teksten 9 en. Inleiding De situatie rond de gemeenschappelijke munt, de euro, is tien jaar na de introductie verre van stabiel (mei 2012). In tekst 9 beschrijft
Nadere informatieFinanciële repressie: twee sleutelwoorden voor elke financieel intermediair in dit decennium. FiDiB, Vught, 17 september 2012
Financiële repressie: twee sleutelwoorden voor elke financieel intermediair in dit decennium FiDiB, Vught, 17 september 2012 Agenda Waar hebben we mee te maken? Structurele gevolgen deze crisis Financiële
Nadere informatieThe Matheo Solution: Een gezond verstand aanpak van de euro-crisis
The Matheo Solution: Een gezond verstand aanpak van de euro-crisis 17 maart 2011, door Andre ten Dam (*) Het is inmiddels pijnlijk duidelijk geworden dat het huidige rigide concept van de Euro is mislukt.
Nadere informatie18 juli 2015. Onderzoek: Toekomst van Europa
18 juli 2015 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA S'-GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA S'-GRAVENHAGE Directie Buitenlandse Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201
Nadere informatiemputeer Griekenland om de eurozone te redden FTM
mputeer Griekenland om de eurozone te redden FTM van 6 11-07-17 16:13 ftm.nl Amputeer Griekenland om de eurozone te redden FTM Edin Mujagic 7-9 minuten Vorige week schreef ik waarom het grotendeels kwijtschelden
Nadere informatieEuropa in crisis. George Gelauff. Rijksacademie voor Financiën, Economie en Bedrijfsvoering
Europa in crisis George Gelauff Rijksacademie voor Financiën, Economie en Bedrijfsvoering Opzet Baten en kosten van Europa Banken en overheden Muntunie en schulden Conclusie 2 Europa in crisis Europa veruit
Nadere informatie1. Externe oorzaken. De eurocrisis -1- laatste update: 01/04/2016
De eurocrisis verwijst naar problemen in de eurozone, vooral in de Zuid-Europese eurolanden. De eurocrisis brak uit in 2009 nadat bleek dat Griekenland financieel in slechte papieren zat. Beleggers meenden
Nadere informatieHierbij doe ik u de antwoorden op de vragen van het lid Van Hijum (CDA) over het Nederlandse goud toekomen.
> Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatiePraktische opdracht Economie Euro
Praktische opdracht Economie Euro Praktische-opdracht door een scholier 1619 woorden 17 februari 2003 6,7 12 keer beoordeeld Vak Economie 1 Onderzoeksvraag. Mijn onderzoeksvraag is: Wat zijn de voor- en
Nadere informatieomslag FORUM #06/24.03.11
10 Tik op de vingers of aai over de bol? Verstandig economisch beleid moet de norm worden. Voor álle euro-landen. Goeie voornemens zijn er genoeg, maar hoe hard gaat het spel gespeeld worden? Tekst: Jan
Nadere informatieCentraal Planbureau 1 Europa in crisis
1 Europa in crisis Waarom dit boek? Vergelijkbaar met De Grote Recessie van 2 jaar geleden qua vorm en stijl qua beoogde doelgroep Euro-crisis ingrijpend voor ons dagelijkse leven / welvaart oplossing
Nadere informatieDeel 3. Wat doet de Europese Unie? 75
DEEL 3.4 DE EURO Deel 3. Wat doet de Europese Unie? 75 3.4. DE EURO DOEL - De leerlingen/cursisten ontdekken de voordelen van het gebruik van de eenheidsmunt: wisselen van geld is niet meer nodig, je spaart
Nadere informatieDoor Walter Jongenelis QC, één van de financials die een grote bijdrage heeft geleverd aan onderstaande totaaloplossing
-PERSBERICHT- IS DE OPLOSSING VAN DE EUROCRISIS NABIJ? Door Walter Jongenelis QC, één van de financials die een grote bijdrage heeft geleverd aan onderstaande totaaloplossing INLEIDING Binnen Finance Professionals
Nadere informatieVerkiezingen Tweede Kamer 2012
Verkiezingen Tweede Kamer 2012 Nederlandse politieke partijen langs de Europese meetlat Financiën dr. Edwin van Rooyen Update: 6-9-2012 Tussen de politieke partijen in Nederland bestaat aanzienlijke verdeeldheid
Nadere informatiePOSITION PAPER. Eindelijk een podium voor The Matheo Solution (TMS)
POSITION PAPER Eindelijk een podium voor The Matheo Solution (TMS) Door drs Harry Geels 1 Op 1 oktober vond er in Amsterdam de interessante thema-avond De Nieuwe Euro plaats, waarbij The Matheo Solution
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieIk ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn werkstuk verwerken;
Werkstuk door een scholier 2376 woorden 29 november 2001 7,3 29 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn
Nadere informatieZorgtaken voor de gemeente
De Sociale Databank Nederland presenteert in samenwerking met de gemeente een verbreding van inzicht en kennis over structurele oorzaken van de crisis met het terugeisen van 50,9 miljard aan verdwenen
Nadere informatieEuropa en de Euro, een brug te ver. Lezing Jean Frijns Academisch Genootschap 13 maart 2014
Europa en de Euro, een brug te ver Lezing Jean Frijns Academisch Genootschap 13 maart 2014 Opzet Waarom een Europese Gemeenschap? De stap naar een Muntunie: dwaas of wijs? De Eurocrisis van buitenlandse
Nadere informatie16 juli 2015. Onderzoek: Akkoord Griekenland
16 juli 2015 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen
Nadere informatieFaculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam
Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam T 020 535 2637 Advies Luchtaanvallen IS(IS) Datum 24 september 2014 Opgemaakt door Prof. dr. P.A. Nollkaemper
Nadere informatieDDS Internationaal Euro Debat Maandag 2 december 2013 Nieuwspoort - Den Haag
DDS Internationaal Euro Debat Maandag 2 december 2013 Nieuwspoort - Den Haag Presentatie André ten Dam (Euro-researcher) Internationale Rode Kruis IFRC rapport Thinking Differently (oktober 2013): We beseffen
Nadere informatieEen wetenschappelijke poster verduidelijkt resultaat van een onderzoek. Het is een combinatie van schriftelijke en mondelinge presentatie.
Een wetenschappelijke poster verduidelijkt resultaat van een onderzoek. Het is een combinatie van schriftelijke en mondelinge presentatie. Stap-voor-stap een poster maken voor een presentatie 1. Maak eerst
Nadere informatieMODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!!
MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! De Europese Unie bestaat uit 27 lidstaten. Deze lidstaten hebben allemaal op dezelfde gebieden een aantal taken en macht overgedragen aan de Europese
Nadere informatieNaslagwerk Economie van Duitsland. Hoofdstuk 8: Financiële stelsel. 8.1 Overzicht
Naslagwerk Economie van Duitsland 8.1 Overzicht Het Duitse bankenstelsel is anders georganiseerd dan in de meeste andere landen. Naast een centrale bank, de Bundesbank, de reguliere zaken en retailbanken
Nadere informatieDe Duurzaamheid van de Euro
Sustainable Finance Lab : De Duurzaamheid van de Euro #susfinlab www.sustinablefinancelab.nl De euro is niet houdbaar Arjo Klamer Munten komen en gaan Gevallen munten Papiermark (Duitsland) 1914-1924 Hyperinflatie
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1998 1999 21 501-07 Ecofin-Raad Nr. 261 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal s-gravenhage, 16 september
Nadere informatieHet verhaal van Europa
Het verhaal van Europa 2010 Uitgeverij Manteau / Standaard Uitgeverij en Rob Heirbaut & Hendrik Vos Standaard Uitgeverij nv, Mechelsesteenweg 203, B-2018 Antwerpen www.manteau.be info@manteau.be Deze reeks
Nadere informatiePraktische opdracht Maatschappijleer De crisis in Griekenland
Praktische opdracht Maatschappijleer De crisis in Griekenland Praktische-opdracht door een scholier 2809 woorden 12 juni 2010 6,2 83 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding Voor het vak maatschappijleer
Nadere informatie1. Inleiding Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn werkstuk verwerken;
Werkstuk door een scholier 2302 woorden 20 februari 2000 6 144 keer beoordeeld Vak Economie 1. Inleiding Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in
Nadere informatieAdenauer ( ) De Gaulle ( )
vier punten: 1. veel misverstanden over de Frans-Duitse as: belangrijk om dynamiek te begrijpen 2. marges zijn kleiner geworden binnen de EU: vraag of Frankrijk en Duitsland nog de motor kunnen zijn 3.
Nadere informatieTimeo Danaos et referendum ferentes
Timeo Danaos et referendum ferentes Waarom de EU-nomenclatuur doodsbang is voor een Grieks bankroet. De Grieken eisen dat een groot deel van hun schulden wordt kwijtgescholden. De Troika ziet dat niet
Nadere informatiePerspectief Mid Year Update Economie & Beleggingsstrategie Ineke Valke
Perspectief Mid Year Update Economie & Beleggingsstrategie Ineke Valke Serious Money. Taken Seriously. Actuele stand van zaken Repressie houdt aan Verbeteringen en verslechteringen in Zuid-Europa Regelingen
Nadere informatieOnderzoek verkiezingsthema Europa
Onderzoek verkiezingsthema Europa Over het onderzoek Aan het onderzoek deden 22.055 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek vond plaats van 5 tot en met 7 september 2012. Over het EenVandaag
Nadere informatieReactie op het akkoord van de Eurolanden op 21 juli 2011
Reactie op het akkoord van de Eurolanden op 21 juli 2011 Op 21 juli is er een akkoord gekomen van de aanpak van de steun aan Griekenland en de wijze waarop een Europees steunfonds gaat opereren. Hoe reageert
Nadere informatieJe Daalder nog maar een Gulden waard
Je Daalder nog maar een Gulden waard Wordt de Euro prijsstijging in de doofpot gestopt? Presentatie over het economisch onderzoeksrapport De Wisselverlieszaak: Analyse en schadeberekening van mei 2009,
Nadere informatieInternationale Spectator 5 2015 (jrg. 69) Item 5 van 5 ARTIKEL
ARTIKEL De Griekse tragedie: wie zonder zonde is Kees van Paridon Soms hoor je de uitspraak dat elke vorm van media-aandacht voor een bedrijf (of artiest) goed is, zelfs als er sprake is van negatieve
Nadere informatie6, Het verband tussen de euro en de ecu De ecu. Werkstuk door een scholier 1684 woorden 7 december keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 1684 woorden 7 december 2001 6,3 18 keer beoordeeld Vak Economie De euro in de praktijk. Hoofdstuk 1: De euro. 1.1 Begrip. Sinds 1 januari 1999 hebben de deelnemers aan de Europese
Nadere informatie24 www.bankingreview.nl
24 www.bankingreview.nl www.bankingreview.nl 2012 februari/maart 25 Wim KoK: Het ontbrak aan een effectieve controle Wim kok (73), voormalig premier en minister van Financiën, is ervan overtuigd dat het
Nadere informatieVisie op 2010. Frans de Jong, directievoorzitter. Rabobank West Betuwe
Visie op 21 Frans de Jong, directievoorzitter 1 Rabobank West Betuwe Programma Welkomstwoord: directievoorzitter Frans de Jong Visie op 21: Allard Bruinshoofd Gelegenheid tot vragen en afsluitende borrel
Nadere informatiegezien het voorstel van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad (COM(2011)0821),
P7_TA(2013)0070 Het monitoren en beoordelen van ontwerpbegrotingsplannen en het garanderen van de correctie van buitensporige tekorten van de lidstaten van de eurozone ***I Wetgevingsresolutie van het
Nadere informatieProfielwerkstuk Economie De euro en de gevolgen voor de werkgelegenheid
Profielwerkstuk Economie De euro en de gevolgen voor de werkgelegenheid Profielwerkstuk door een scholier 2839 woorden 6 maart 2002 6,2 126 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Op 1 Januari 2002 was
Nadere informatieCOMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN
or** ir ir * ie *ür* COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 31.12.1998 COM( 1998) 732 def. 98/0353 (CNB) Voorstel voor een VERORDENING (EG) VAN DE RAAD over de omrekeningskoersen tussen de euro
Nadere informatieRaad van de Europese Unie
Raad van de Europese Unie Raad van de Europese Unie Jullie zijn nu de Raad van de Europese Unie. De Raad van de Europese Unie stemt voor of tegen regels die de Europese Commissie heeft bedacht. Samen met
Nadere informatieDE WANHOPIGE UNIE. Ewoud van Laer
DE WANHOPIGE UNIE Ewoud van Laer Stelling Cultuurverschillen maken verdere integratie van de Europese Unie onmogelijk Inhoud I De West-Europese integratie tot nu toe II Hoe staan we er nu voor? Enkele
Nadere informatieMiljoenennota Helmer Vossers
Helmer Vossers Helaas niet helemaal waar 8 5 1/2 2010 2011 69,5 66,0 0 1 3/4 Groei Werkloosheid Saldo 2010 Saldo 2011 Schuld 2011 (% bbp) (% beroepsbevolking) (% bbp) (% bbp) (% bbp) -4,0-6,3-5,8-5,6
Nadere informatieFactsheet 1 WAAROM EEN INVESTERINGSPLAN VOOR DE EU?
Factsheet 1 WAAROM EEN INVESTERINGSPLAN VOOR DE EU? Als gevolg van de wereldwijde economische en financiële crisis heeft de EU met een laag investeringsniveau te kampen. Alleen met gezamenlijke gecoördineerde
Nadere informatieoverwegingen dringend noodzakelijk!"
Interview irect nadat we met euro's gingen betalen, vielen de prijsstijgingen op. Vooral in de horeca waren de prijzen fors hoger. Net niet verdubbeld maar toch... Toen de conversiekoersen (zie tabel)
Nadere informatieTwaalf grafieken over de ernst van de crisis
Twaalf grafieken over de ernst van de crisis 1 Frank Knopers 26-04-2012 1x aanbevolen Voeg toe aan leesplank We hebben een aantal grafieken verzameld die duidelijk maken hoe ernstig de huidige crisis is.
Nadere informatieInternationale Economie. Doorzettend, maar mager groeiherstel, veel neerwaartse risico s
Internationale Economie Doorzettend, maar mager groeiherstel, veel neerwaartse risico s Wim Boonstra, 27 november 2014 Basisscenario: Magere groei wereldeconomie, neerwaartse risico s De wereldeconomie
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 2600 Vragen van het lid
Nadere informatieHoe is de EU tot stand gekomen?
Verslag door? 2035 woorden 4 februari 2018 10 2 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoe is de EU tot stand gekomen? de geschiedenis de EU is tegenwoordig niet meer weg te denken van politieke tot economische
Nadere informatieECB-president Draghi geïnterviewd door Der Spiegel
ECB-president Draghi geïnterviewd door Der Spiegel Frank Knopers 30-10-2012 Draghi werd op 22 oktober geïnterviewd door Michael Sauga en Anne Seith van Der Spiegel. Dit interview werd op 29 oktober gepubliceerd
Nadere informatiePraktische opdracht Economie Economische Monetaire Unie
Praktische opdracht Economie Economische Monetaire Unie Praktische-opdracht door een scholier 3907 woorden 17 juni 2004 6,1 37 keer beoordeeld Vak Economie Samenvattingen: Deelvraag 1: De Economische en
Nadere informatie1 140 miljard euro bij
PRIVATE S.A. Page: 1+2 3 Circulation: 330835 92b4f4 1390 De Nieuwe Gazet No. of publications: 2 ECB drukt 1 140 miljard euro bij Met die som in 50 euro biljetten kan je de negen bollen van het Atomium
Nadere informatieVoorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag Nederland
> Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Nederland Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag www.rijksoverheid.nl Uw brief
Nadere informatie5,4. Betoog door een scholier 2858 woorden 6 december keer beoordeeld. Nederlands. Een opstel over de euro. Een nog hechter Europa
Betoog door een scholier 2858 woorden 6 december 2001 5,4 49 keer beoordeeld Vak Nederlands Een opstel over de euro. Een nog hechter Europa Iedereen die naar het nieuws kijkt weet nu wel dat de euro in
Nadere informatieObligaties 4-4-2014. Algemeen economisch:
Obligaties 4-4-2014 Algemeen economisch: Over de afgelopen maanden zet de bestaande trend zich door. De rente blijft per saldo onder druk, ondanks een tijdelijke hobbel na de start van het afbouwen van
Nadere informatieECONOMIE. Begrippenlijst H7 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn
ECONOMIE VMBO-T2 Begrippenlijst H7 PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw Bewerkt door D.R. Hendriks Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn Versie 1 2013-2014 Hoofdstuk 7 Europese grenzen? Paragraaf 7.1 Wat
Nadere informatieDe Griekse vos verliest wel zijn haren, maar niet zijn streken FTM
1 van 5 20-06-17 07:26 ftm.nl De Griekse vos verliest wel zijn haren, maar niet zijn streken FTM Edin Mujagic 7-9 minuten Afgelopen week werd bekendgemaakt dat Griekenland op korte termijn 8,5 miljard
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 21 501-20 Europese Raad Nr. 641 BRIEF VAN DE MINISTER EN STAATSSECRETARIS VAN BUITEN- LANDSE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieNederland. EUROBAROMETER 74 De publieke opinie in de Europese Unie. Najaar 2010. Nationaal Rapport
Standard Eurobarometer EUROBAROMETER 74 De publieke opinie in de Europese Unie Najaar 2010 Nationaal Rapport Nederland Representation of the European Commission to Netherlands Inhoud Inleiding Context
Nadere informatieDagboek Alpha European Select Fund d.d. 12-9-2011.
Dagboek Alpha European Select Fund d.d. 12-9-2011. Ik durf het hardop te zeggen: Griekenland gaat failliet en verlaat de Eurozone. Tijd 08:10 uur. Met de S&P 500 futures rond 1145 en dus weer een 12,50
Nadere informatieVan Overtveldt (N-VA) in 2012: "Muntunie euro zelf oorzaak Griekse crisis"
Van Overtveldt (N-VA) in 2012: "Muntunie euro zelf oorzaak Griekse crisis" Johan Van Overtveldt (N-VA) dacht in 2012 als economisch journalist anders dan als minister van financiën in 2015. Bruno Tersago
Nadere informatieHet verhaal van de Griekse crisis, verteld door een rentegrafiek. Soms zegt een grafiek meer dan duizend woorden. Annerijn Vink laat dat hier zien.
Soms zegt een grafiek meer dan duizend woorden. Annerijn Vink laat dat hier zien. Jesse Frederik Correspondent Economie Update 17.12.2014 Leestijd 2 minuten Griekenland maakte dit najaar voor het eerst
Nadere informatieWETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN VERORDENING VAN DE RAAD tot wijziging van Verordening (EG) nr. 974/98 over de invoering van de euro
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 19 december 2005 (OR. en) 14883/05 Interinstitutioneel dossier: 2005/0145 (CNS) UEM 205 ECOFIN 370 OC 877 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: VERORDENING
Nadere informatie5,2. 1.Het ontstaan van de Europese Unie. 2.Geschiedenis van de EU: Werkstuk door een scholier 1839 woorden 10 oktober keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 1839 woorden 10 oktober 2002 5,2 13 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 1 1.Het ontstaan van de Europese Unie Op 18 april 1951 werd de eerste stap gezet richting een
Nadere informatieAEG deel 3 Naam:. Klas:.
AEG deel 3 Naam:. Klas:. 1-Video Grensverleggend Europa; Het moet van Brussel. a-in welke Europese stad staat Jan Jaap v.d. Wal? b-beschrijf in het kort waarom een betere Europese samenwerking nodig was.
Nadere informatieDagboek Alpha European Select Fund d.d. 9-9-2011.
Dagboek Alpha European Select Fund d.d. 9-9-2011. 447 miljard dollar gaat Obama uitgeven voor banen. Tijd 09:03 uur. Vanaf vijf voor negen gaat de FTI snel omhoog van 281,20 tot nu 282,80. Dat is zuur
Nadere informatieBeknopte gids over de euro
Beknopte gids over de euro Economische en Financiële Zaken Over de euro De euro bestaat sinds 1999. Hij verscheen aanvankelijk alleen op loonstrookjes, rekeningen en facturen. Op 1 januari 2002 kwamen
Nadere informatieCOMMUNICATIE EN PARTICIPATIE CRUCIAAL VOOR EEN TOEKOMSTBESTENDIG PENSIOENSTELSEL. Toespraak door: Leila Matroos Lasten
COMMUNICATIE EN PARTICIPATIE CRUCIAAL VOOR EEN TOEKOMSTBESTENDIG PENSIOENSTELSEL Toespraak door: Leila Matroos Lasten President a.i. van de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten Ter gelegenheid van
Nadere informatieDe euro drijft dit continent uit mekaar. Dat kan zeer gevaarlijk worden
Duitslands eerste econoom: Hans-Werner Sinn De euro drijft dit continent uit mekaar. Dat kan zeer gevaarlijk worden 31 januari 2015 Ruud Goossens Hij is de invloedrijkste econoom van Duitsland. En hij
Nadere informatieRapport Wisselverlieszaak staat nog steeds als een huis
Rapport Wisselverlieszaak staat nog steeds als een huis Overgenomen van Me Judice - Economen in het publieke debat d.d. 25 augustus 2009 Geschreven door Harry Geels en André ten Dam Reactie op artikel
Nadere informatieMigrerende euromunten
Migrerende euromunten Inleiding Op 1 januari 2002 werden in vijftien Europese landen (twaalf grote en drie heel kleine) euromunten en - biljetten in omloop gebracht. Wat de munten betreft, ging het in
Nadere informatieExamen HAVO. Economie 1
Economie 1 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 21 juni 13.30 16.00 uur 20 00 Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een goed
Nadere informatieBronnen De geldeconomie in ontwikkeling
Bron I: Verhouding Chartaal en giraal geld Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek Bron II: Aantal kaartbetalingen Bron: https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/cardpaymineu_renfoconsepaforcards201404en.pdf
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag
> Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2017 2018 33 548 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Financiën (IX) voor het jaar 2013 (Incidentele suppletoire begroting DNB winstafdracht)
Nadere informatieAngela Merkel en Nicolas Sarkozy: gaat hun plan voor een economische regering ver genoeg?
Wat is de euro De euro staat onder grote druk sinds de Griekse crisis. Eurosceptici zien hun kans schoon om het einde van de gezamenlijke munt te bepleiten. Maar dat is van kwaad tot erger. Want Nederland
Nadere informatieDe Wisselverlieszaak: Structureel koopkrachtverlies!
De Wisselverlieszaak: Structureel koopkrachtverlies! Me Judice, d.d. 11 september 2009 Geschreven door: Harry Geels en André ten Dam Onderwerpen: Europese integratie, Monetair Beleid, Recht en Economie
Nadere informatieRESTREINT UE. Voorstel voor een VERORDENING VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Straatsburg, 1.7.2014 COM(2014) 447 final 2014/0208 (NLE) This document was downgraded/declassified Date 23.7.2014 Voorstel voor een VERORDENING VAN DE RAAD tot wijziging van Verordening
Nadere informatieVeranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken
Veranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken De Nederlandse bancaire vorderingen 1 op het buitenland zijn onder invloed van de economische crisis en het uiteenvallen van ABN AMRO tussen
Nadere informatieAan het college van burgemeester en schepenen,
Ham, 19 september 2011 Aan het college van burgemeester en schepenen, Betreft: Schriftelijke vraag met schriftelijk antwoord over de Gemeentelijk Holding Geacht college, De Gemeentelijk Holding (verder:
Nadere informatieMemo: Bespreking van The Matheo Solution (TMS)
Memo: Bespreking van The Matheo Solution (TMS) Aan: André ten Dam Van: Thomas Colignatus Datum: 14 december 2011 CC: Mogelijk anderen Inleiding (1) Dit bespreekt http://www.inmaxxa.nl/resources/site1/general/file_library/the%20matheo%20solution%2023%20maart
Nadere informatieMeerjarenprogramma begroting 2015-2017 en 2 e concernbericht 2013.
Meerjarenprogramma begroting 2015-2017 en 2 e concernbericht 2013. Voorzitter, college, collega raadsleden, mensen op de publieke tribune, luisteraars van de Zuidwest FM en lezers van onze GBWP bijdrage.
Nadere informatieY-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1.
Kiezen Opwarmertje Een eigen keuze (Naar: Kiezels 10 e jaargang, nr. 5) Laat één jongere beginnen met het noemen van een drietal belangrijke zaken uit zijn leven, bijvoorbeeld iemand kiest scooter, voetbal
Nadere informatieHeeft de euro een toekomst?
Heeft de euro een toekomst? Bruno de Haas, schrijver van Laat de leeuw niet in zijn hempiestaan waarom de euro ons zal opbreken hoofd beleid en onderzoek bij Media Pensioen Diensten 1 Pas op voor sluikreclame
Nadere informatie