Ethias GR ovv - Beheersverslag Draft 4 0 ( )-NL.docx - 10-jun-13

Transcriptie

1 Ethias GR ovv - Beheersverslag Draft 4 0 ( )-NL.docx - 10-jun-13

2 2 Ethias Gemeen Recht Jaarverslag 2012

3 Jaarverslag 2012 Ethias Gemeen Recht 3 Ethias Gemeen Recht Ethias Gemeen Recht, onderlinge verzekeringsvereniging, Rue des Croisiers LUIK Verzekeringsonderneming toegelaten onder het nr voor de beoefening van de takken Ongevallen en Ziekte (KB van 4 en 13 juli 1979, BS van 14 juli 1979). RPR Luik BTW BE Rekening Belfius Bank: BE BIC : GKCCBEBB info@ethias.be NATIONALE ZETEL Rue des Croisiers, LUIK Tel (0) Fax + 32 (0) ZETEL VOOR VLAANDEREN Prins-Bisschopssingel HASSELT Tel (0) Fax + 32 (0) ZETEL VOOR HET DUITSTALIGE GEWEST Klötzerbahn EUPEN Tel (0) Fax + 32 (0)

4 4 Ethias Gemeen Recht Jaarverslag 2012

5 Jaarverslag 2012 Ethias Gemeen Recht 5 Innovatie ten dienste van onze verzekerden Het jaar 2012 stond in het teken van verschillende innovaties die ten volle blijk geven van ons maatschappelijk engagement door performante tools, producten en diensten ter beschikking te stellen van onze verzekerden. De volgende vier voorbeelden zijn hiervan een mooie illustratie: Op het vlak van preventie: de waarschuwings- en preventiedienst (via sms) voor risicovolle weersomstandigheden, die samen met het KMI werd opgestart voor lokale overheden, ontving de Innovatietrofee van Decavi. Op het vlak van dienstverlening: wij hebben ons platform voor onlinediensten verder uitgebouwd, onder meer via de lancering van "EthiasHospi". Via die toepassing kunnen alle begunstigden van een collectieve of individuele hospitalisatiepolis hun ziekenhuisopname aangeven via internet. Eind 2012 vertegenwoordigden de aangiftes via dit platform reeds bijna 20 % van alle aangiftes in gezondheidszorg. Op het vlak van producten: tijdens de Wereldhartdag van de Wereldgezondheidsorganisatie lanceerde Ethias als eerste verzekeringsmaatschappij een innovatieve en maatschappelijk verantwoorde dekking voor cardio- en cerebrovasculaire ongevallen tijdens de sportbeoefening. Tot op heden nam geen enkele verzekering de kosten van dergelijke ongevallen ten laste, een verzekeringsvacuüm dat door meerdere stakeholders werd aangekaart. Op het vlak van informatieverstrekking: sinds begin dit jaar kunnen onze verzekerden gratis e-news ontvangen (via elektronische nieuwsbrieven, webpagina's over preventie...) met specifieke adviezen en relevante informatie. Opnieuw leveren wij het bewijs dat innovatie op verzekeringsvlak kan (moet) gebeuren in overeenstemming met ons beleid van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Wat de resultaten van onze vereniging op het vlak van arbeidsongevallen betreft (wet '67), dragen de acties uit het plan "Visa voor de Toekomst" opnieuw bij tot een groei in ons omzetcijfer. Het incasso 2012 bedraagt meer dan 153 miljoen, d.i. een stijging met 6,33 %. Voor 2013 blijft ons permanent streven naar duurzame groei gekoppeld aan onze wens voor verantwoordelijke innovatie met aandacht voor onze mutualistische waarden. Bernard Thiry Directeur-generaal Voorzitter van het Directiecomité Steve Stevaert Voorzitter van de Raad van bestuur

6 6 Ethias Gemeen Recht Jaarverslag 2012 Inhoudstafel Governance (op 31 januari 2013)... 8 Het Directiecomité... 8 De Raad van bestuur... 8 Het raadgevend comité... 9 Het Auditcomité... 9 Het Benoemings- en Remuneratiecomité De Commissaris Beheersverslag Het jaar 2012 in enkele data en markante feiten Resultaten Kerncijfers Premies Uitkeringen Getrouw overzicht van de ontwikkeling, van de resultaten en van de positie van de vennootschap Analyse van de resultaten van het boekjaar Collectiviteiten en Ondernemingen Financiën Wettelijke coëfficiënten Staat betreffende de expliciete solvabiliteitsmarge Dekking van het technisch passief (met limieten) Evolutie van de vrije reserves Beoordeling van de interne controle Belangrijke risico's (blootstelling en beheersbeleid) en gebruik van de financiële instrumenten van de vennootschap Governance inzake risicobeheer Solvency II Risk Appetite Verzekeringsrisico's Financiële risico's Operationele risico's Herverzekering Informatie betreffende milieu en personeelsaangelegenheden Gebeurtenissen die na de afsluiting van het boekjaar hebben plaatsgevonden... 23

7 Jaarverslag 2012 Ethias Gemeen Recht 7 5 Informatie over de omstandigheden die een aanzienlijke invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van de vennootschap Deelneming Vitrufin nv Rechtvaardiging van de onafhankelijkheid en de competentie van de leden van het audit- en risicocomité van Ethias Gemeen Recht ovv Externe functies uitgeoefend door de leiders van Ethias Gemeen Recht ovv (op 31/01/2013) Verslag van de commissaris over de jaarrekeningen van boekjaar afgesloten op 31 december Toelichting bij de rubrieken van de balans en de resultatenrekening Balans Actief Passief Resultatenrekening Technische rekening Niet technische rekening Balans, resultatenrekening en bijlagen Balans Resultatenrekening Toelichting... 35

8 8 Ethias Gemeen Recht Jaarverslag 2012 GOVERNANCE (OP 31 JANUARI 2013) Het Directiecomité Naam Bernard Thiry Benoît Verwilghen Frank Jeusette Luc Kranzen Philippe Lallemand Renaud Rosseel Functie Voorzitter van het Directiecomité Ondervoorzitter van het Directiecomité Chief financial officer Chief risk officer Directies particulieren Directies collectiviteiten Commerciële directie collectiviteiten en ondernemingen Noord De Raad van bestuur Naam Functie Steve Stevaert Ere-gouverneur, Hasselt Voorzitter Oswald Adriaensen Onafhankelijk bestuurder Bestuurder Daniel Bacquelaine volksvertegenwoordiger-burgemeester, Chaudfontaine Bestuurder Jacques Braggaar Onafhankelijk bestuurder Bestuurder Willy Demeyer Burgemeester, Luik Bestuurder Jean-Pierre Grafé Voormalig minister, Luik Bestuurder Daniël Van de Wynckel Sint-Amandsberg Bestuurder Alexander Vercamer Eerste gedeputeerde van de provincie Bestuurder Marc Wellens Brasschaat Bestuurder Bernard Thiry Voorzitter van het Directiecomité Bestuurder Benoît Verwilghen Ondervoorzitter van het Directiecomité Chief financial officer Bestuurder Frank Jeusette Chief risk officer - Lid van het Directiecomité Bestuurder Luc Kranzen Directies particulieren - Lid van het Directiecomité Bestuurder Philippe Lallemand Directies collectiviteiten - Lid van het Directiecomité Bestuurder Renaud Rosseel Commerciële directie collectiviteiten en ondernemingen Noord - Lid van het Directiecomité Bestuurder

9 Jaarverslag 2012 Ethias Gemeen Recht 9 Het raadgevend comité Naam Functie Steve Stevaert Ere-gouverneur, Hasselt Voorzitter Luc Asselman Voorzitter van de Vlaamse maatschappij voor Lid watervoorziening, Merchtem Rob Beenders Schepen, Hasselt Lid Jean-Marie Berger OCMW-eresecretaris, Namen Lid Cyriac Borloo Onafhankelijk lid Lid Willy Borsus Volksvertegenwoordiger-burgemeester, Sinsin Lid Luc Bungeneers Schepen, Antwerpen Lid Anne Sophie Charle Kabinetschef van de burgemeester, Quévy Lid Philippe Close Schepen, Brussel Lid René Collin Gedeputeerde, Marche-en-Famenne Lid Albert Corhay Onafhankelijk lid Lid Yannick De Clercq Regeringscommissaris bij de UGent, UZ Gent en AUGent, Lid Wetteren Marc Deconinck Burgemeester, Beauvechain Lid Sybille de Coster-Bauchau Volksvertegenwoordiger-burgemeester, Grez-Doiceau Lid Dirk De fauw Gedeputeerde, Brugge Lid Hugo De Haes Schepen, Kapelle-op-den Bos Lid Thierry Derez Voorzitter-directeur-generaal van Covéa, Parijs Lid Jef Foubert Sint-Niklaas Lid Christiane Franck Voorzitter van het directiecomité van Vivaqua, Brussel Lid Paul Geeraerts Voorzitter van de gemeenteraad, Affligem Lid Karel Geys Gemeenteraadslid, Mechelen Lid Marc Gielens Gemeenteraadslid, Aalst Lid Leentje Grillaert Gemeenteraadslid, Wetteren Lid Marcel Hendrickx Turnhout Lid Jean-François Istasse Gemeenteraadslid, Verviers Lid Elmar Keutgen Gemeenteraadslid, Eupen Lid Boudewijn Laloo Schepen, Brugge Lid Vic Laureys Hoeilaart Lid Jean-Paul Lavigne Sint-Truiden Lid Alain Lefebvre Eerste schepen, Oudergem Lid Patrick Melis Provinciegriffier, Bergen Lid Julien Mestrez Provincieraadslid, Luik Lid Maxime Prévot Volksvertegenwoordiger-burgemeester, Namen Lid Eliane Tillieux Waals minister en gemeenteraadslid, Namen Lid Dominique Tilmans Senator, Wellin Lid Bart Tommelein Eerste schepen, Oostende Lid Jacques Vandebosch Seraing Lid Marc van den Abeelen Gemeenteraadslid, Aartselaar Lid Paul Willot Ereschepen, Verviers Lid Het Auditcomité Naam Jean-Pierre Grafé Oswald Adriaensen Willy Demeyer Marc Wellens Functie Voorzitter Lid Lid Lid

10 10 Ethias Gemeen Recht Jaarverslag 2012 Het Benoemings- en Remuneratiecomité Naam Steve Stevaert Oswald Adriaensen Jacques Braggaar Functie Voorzitter Lid Lid De Commissaris PwC Bedrijfsrevisoren bcvba Woluwe Garden, Woluwedal 18 B-1932 Sint-Stevens-Woluwe Vertegenwoordigd door J. TISON, Erkend revisor

11 Jaarverslag 2012 Ethias Gemeen Recht 11

12 12 Ethias Gemeen Recht Jaarverslag 2012 BEHEERSVERSLAG Opmerking ter inleiding Dit verslag houdt rekening met hetgeen in het koninklijk besluit van 17 november 1994 is bepaald over de jaarrekeningen van verzekeringsondernemingen en van het Wetboek der vennootschappen. Verslag van de Raad van bestuur van Ethias Gemeen Recht aan de gewone algemene vergadering van de aangeslotenen, bijeengekomen op 24 juni 2013 te Namen.

13 Jaarverslag 2012 Ethias Gemeen Recht 13 1 Het jaar 2012 in enkele data en markante feiten In 2012 heeft Ethias zich ertoe verbonden haar maatschappelijk verslag 2013 in elektronisch formaat te publiceren op de site van de Verenigde Naties. In 2006 trad Ethias toe tot het Mondiaal Pact van de Verenigde Naties. In dat opzicht heeft Ethias zich immers ertoe verbonden de deelnemende partijen - jaarlijks en uit eigen beweging - in te lichten over de vooruitgang die werd geboekt in de integratie van de sociale, maatschappelijke en ecologische principes die door de autoriteiten van het Mondiaal Pact worden verdedigd. Het maatschappelijk verslag van 2012 zal "full paperless" zijn. Om haar koolstofuitstoot te verminderen heeft Ethias zich immers geëngageerd om haar ondernemingsverslag in elektronische vorm te leveren via de creatie van een webtool waarvan de multimediainhoud toelaat onze maatschappelijke realisaties op een even doeltreffende wijze te lezen. 18 juni : Zoals elk jaar sinds vier jaar wordt door Ethias een "Dag van de Collectiviteiten" georganiseerd om aan haar historische en bevoorrechte verzekerden de diensten voor te stellen die voor hen werden ontwikkeld: demonstratie van informaticatools, extranet-faciliteiten, inschrijvingen op gratis diensten, enz. Deze dag is tevens een gelegenheid om met onze collectiviteiten informatie uit te wisselen over een thema dat nuttig is in het kader van hun opdrachten. In het kader van deze Dag van de Collectiviteiten vertelde de heer Charles Picqué onze verzekerden over de demografische uitdagingen waaraan een grootstad het hoofd moet bieden. Nog steeds met betrekking tot ergonomische en doeltreffende informaticadiensten voor onze verzekerden lanceerden wij in het tweede kwartaal EthiasHospi, internetplatform voor de aangifte van een ziekenhuisopname, aangeboden aan al onze begunstigden van een collectieve of individuele hospitalisatieverzekering. Eind 2012 vertegenwoordigen de aangifte via dit platform bijna 20 % van alle schadeaangiftes in gezondheidszorg, doelstelling die concreet bijdraagt tot het bereiken van onze doelstellingen inzake vermindering van de koolstofvoetafdruk van de onderneming en terbeschikkingstelling van innovatieve diensten voor onze verzekerden. 29 september : Tijdens de Wereldhartdag van de Wereldgezondheidsorganisatie lanceerde Ethias als eerste verzekeringsmaatschappij een maatschappelijk verantwoorde en innovatieve dekking voor cardio- en cerebrovasculaire ongevallen tijdens de sportbeoefening. Tot op heden nam geen enkele verzekering de kosten van dergelijke ongevallen ten laste, een verzekeringsvacuüm dat door meerdere stakeholders werd gemeld. Dankzij de dekkingsuitbreiding "Een Hart voor Sport", die toegankelijk is voor zowel de Collectiviteiten als de Particulieren, toont Ethias nogmaals haar wil om een innovatieve en maatschappelijk verantwoordelijke verzekeraar te zijn.

14 14 Ethias Gemeen Recht Jaarverslag Resultaten 2012 Op de volgende pagina's zal de lezer alle cijfergegevens terugvinden m.b.t. het boekjaar 2012, waarvan hieronder een overzicht. Het incasso bedraagt duizend euro voor het jaar 2012 tegen duizend euro voor het jaar Dit is een stijging met 6,33 %. Dit incasso houdt rekening met een aanvaarde herverzekeringspremie in "diverse geldelijke verliezen" voor duizend euro. Het nettoresultaat bedraagt duizend euro eind december 2012, na proportionele herverzekering met Ethias nv. 2.1 Kerncijfers 31 december 31 december Cijfers in duizend euro Omzetcijfer (vóór proportionele herverzekering met Ethias nv) Aantal verzekerden Balansvoet Technische voorzieningen Beleggingen Dekking van de solvabiliteitsmarge % % Dekking van het technisch passief 108 % 110 % 2.2 Premies 31 december 31 december Cijfers in duizend euro Gewone bijdragen Bijdragen aanvaarde herverzekering Bijdragen aan het indexeringsfonds TOTAAL Uitkeringen 31 december 31 december Cijfers in duizend euro Schadelast Wijziging van de voorziening voor schadegevallen Stijging Daling (-) TOTAAL

15 Jaarverslag 2012 Ethias Gemeen Recht 15 3 Getrouw overzicht van de ontwikkeling, van de resultaten en van de positie van de vennootschap 3.1 Analyse van de resultaten van het boekjaar Collectiviteiten en Ondernemingen Tijdens het jaar 2012 hebben de Directies Collectiviteiten en Ondernemingen hun acties voor een duurzame efficiëntie en prestatie voortgezet met respect voor waarden van ethiek, menselijkheid, engagement en nabijheid. Deze strategische aanpak is er in de eerste plaats op gericht de relaties met de verzekerden Collectiviteiten en Ondernemingen te consolideren door hen een volledig en aangepast gamma van oplossingen aan te bieden voor hun risicobeheer en hun verzekeringen. De Collectiviteiten vormen de herbevestigde kern van de activiteiten van Ethias. In een economische markt die volop in verandering is, blijft het begrip partnerschap van groot belang, zowel in termen van veiligheid en bescherming als van preventie en ondersteuning. Een relatie die Ethias wil versterken met haar historische verzekerden: de Federale Staat, de Gewesten en de Gemeenschappen de gestelde lichamen (Kamer, Senaat, de parlementen van Gewesten en Gemeenschappen) de 10 provincies 582 steden en gemeenten honderden OCMW s en sociale huisvestingsmaatschappijen duizenden intercommunales, parastatalen, diensten van algemeen nut, politiezones en verenigingen allerhande. Na afloop van dit boekjaar 2012 zijn de resultaten van de activiteiten Arbeidsongevallen Wet van 67 bemoedigend met een incasso dat stijgt met ongeveer 4 % en 150 miljoen euro bedraagt. Deze resultaten benadrukken het herbevestigde vertrouwen van onze verzekerden en getuigen van het dynamisme en de inzet van de teams in de versterking van een kwaliteitsvolle historische relatie. Als verzekeraar en geprivilegieerde partner van de Collectiviteiten en Ondernemingen blijft Ethias de ontwikkeling van nieuwe diensten versterken: preventie, risicoanalyse, maatschappelijk verantwoord ondernemen en ook het ter beschikking stellen van performante informaticatoepassingen. In elk van deze domeinen wil Ethias haar permanente streven naar efficiëntie en innovatie concretiseren Financiën Impact van de waarderingsregels op de financiële activa Wij herinneren hieronder aan de algemene regels en de impact ervan op de jaarrekeningen op 31 december De aandelen maken het voorwerp uit van waardeverminderingen wanneer de minderwaarde hoger is dan 20 % van de aanschaffingswaarde tijdens een periode van 12 opeenvolgende maanden voorafgaand aan de afsluiting. Een daling met meer dan 50 % (zonder tijdsdruk en weerlegbaar) geeft eveneens aanleiding tot een waardevermindering. Het bedrag van de terugnemingen van waardeverminderingen dat aldus geboekt wordt voor deze activaklasse bedraagt +0,3 miljoen euro. De obligaties en andere vastrentende effecten geven aanleiding tot gedifferentieerde verwerkingen naargelang de aard van de effecten. De gestructureerde obligaties met gewaarborgd kapitaal alsook de klassieke obligaties en andere niet-eeuwigdurende obligaties maken het voorwerp uit van waardeverminderingen wanneer een daling van meer dan 50 % (zonder tijdsdruk en weerlegbaar) wordt vastgesteld. Er werden waardeverminderingen op deze activa geboekt voor een bedrag van 2,8 miljoen euro. De eeuwigdurende obligaties worden gewaardeerd in LoCoM (Lower of Cost or Market), overeenkomstig de bepaling van art. 31 al. 4 van het KB van 17 november Sommige effecten worden gewaardeerd op basis van een modelprijs in plaats van een marktprijs, omwille van de illiquiditeit die nog steeds op de markten wordt waargenomen. Deze obligaties maakten het voorwerp uit van een waardevermindering ten bedrage van 0,6 miljoen euro (cfr. punt ). De obligaties uitgegeven door Griekenland maken het voorwerp uit van een bijkomende waardevermindering van 5,4 miljoen euro ten gevolge van het ruilaanbod waaraan de groep Ethias niet heeft deelgenomen aangezien de posities verkocht werden voor de omruiling (cfr. punt ).

16 16 Ethias Gemeen Recht Jaarverslag 2012 De monetaire bestanddelen worden gewaardeerd aan de wisselkoers op afsluitdatum en de niet-monetaire activa blijven behouden in euro tegen de aanschaffingskoers. De waardeverminderingen op effecten in valuta worden berekend met inbegrip van het wisselkoerseffect. De Raad van bestuur meent dat de regels aangenomen door Ethias Gemeen Recht ovv in overeenstemming zijn met het Belgische boekhoudkundige referentiestelsel Opmerking betreffende bijlage 3 - Eeuwigdurende obligaties De huidige waarde van de eeuwigdurende obligaties (opgenomen onder de andere types van obligaties in de rubriek ) is afkomstig van het gebruik van een "modelprijs" in plaats van een marktprijs die ofwel overeenstemt met een Bloomberg-valorisatie ofwel met een valorisatie meegedeeld door een tegenpartij. De aldus ingevoerde kwantitatieve benadering is in overeenstemming met de aanbevelingen van het IASB in zijn verslag: "IASB Expert Advisory Panel Measuring and disclosing the fair value of financial instruments in markets that are no longer active" Deze waardering wordt in de rekeningen vertaald door een verbetering van de huidige waarde van deze obligaties met +0,4 miljoen euro op datum van 31 december Toelichting bij de PIIGS 1 De blootstelling van Ethias Gemeen Recht ovv aan de perifere soevereine schulden in de eurozone werd op 31 december 2012 als volgt verdeeld: Italië vertegenwoordigt 2 % van de activa in portefeuille in marktwaarde. Ierland, Spanje en Portugal vertegenwoordigen respectievelijk 0,3 %, 2 % en 1 %. Op datum van 31 december 2012 bedragen de latente minderwaarden op de PIIGS 9 miljoen euro. Er dient specifiek te worden gewezen op de Griekse staatsobligaties. In maart 2012 vond een omruiling plaats door de openbare sector met een verlies van 53,5 % in nominale waarde. De effecten die in ruil werden aangeboden hadden een lange looptijd met coupons en een lage marktwaarde. Ethias was van mening dat het risico met betrekking tot het welslagen van deze ruil alsook het politieke risico in Griekenland te groot waren en besliste daarom om niet deel te nemen aan het ruilaanbod maar om de grote meerderheid van de Griekse obligaties te verkopen aan de marktprijs voor het aanbod. Op 31 december 2012 waren alle posities in Griekse overheidsschulden overgedragen. Dit leidt tot een minderwaarde van 4 miljoen euro na terugneming van de voorziening samengesteld op eind Er moet worden genoteerd dat Ethias gebruik maakte van de mogelijkheid geboden door artikel 27bis 4 van het KB van 17 oktober 1994, met name de spreiding van de minderwaarden die voortvloeien uit de overdracht van Griekse staatsobligaties ten belope van 3,9 miljoen euro. Op eind december 2012 bedraagt de af te schrijven stock 3 miljoen euro. De posities op de andere landen maken geen voorwerp uit van een waardevermindering aangezien zij niet in een default situatie verkeren Investeringsbeleid Het investeringsbeleid werd goedgekeurd door het Directiecomité op 17 januari 2011 en gevalideerd door de Raad van bestuur op 28 januari Het legt de doelstellingen vast in termen van risico en rendement, en dit in overeenstemming met het ALM-beleid (Assets & Liabilities Management). De doelstelling van het investeringsbeleid bestaat onder andere in het verzekeren van de kwaliteit en de liquiditeit van de portefeuille, het verminderen van de complexiteit ervan en het optimaliseren van de diversificatie en het risicoprofiel, met respect voor het wettelijk intern limietenkader alsook de guidelines en verplichtingen van de Europese Commissie. De diversificatie van de portefeuille wordt voortgezet per activaklasse maar ook voor alle activaklassen samen en op verschillende niveaus: type van activa, sector, land, maturiteit, emittent/tegenpartij, enz. Sinds 2009 werd de blootstelling aan ondoorzichtige producten zoals gestructureerde, getitriseerde, afgeleide en complexe producten drastisch verminderd ten voordele van de traditionele activa. De instrumentenklassen die de grootste voorkeur genieten zijn de staatsobligaties, met uitzondering van de perifere landen en de kredietobligaties, met een voorkeur voor de niet-financiële sector, en dit in lijn met de guidelines van de Europese Commissie. Tijdens het jaar 2012 werd, ten gevolge van de aanhoudende Europese soevereine crisis, de absolute blootstelling aan de perifere overheidsobligaties nog verminderd en dit voor alle PIIGS-landen. Parallel hiermee werd ook de blootstelling aan aandelen, met name de financiële aandelen, verminderd om de volatiliteit van de portefeuille te doen dalen en de door Europa opgelegde verplichtingen verder na te leven. Wat de herinvesteringen betreft, werd het jaar gekenmerkt door de sterke daling van de rendementen van de corelanden, met inbegrip van België. In deze context werd de blootstelling aan België nog verhoogd, maar in mindere mate dan in De gunstige tendens op de kredietmarkten en de pick-up van rendement ten opzichte van de soevereine effecten bood op zijn beurt talrijke investeringsmogelijkheden waarbij onze interne limieten werden gerespecteerd en werd toegezien op een bevredigende rendement/risicokoppeling. Enkel de obligaties met notering "investment grade" kwamen in aanmerking voor aankoop. De blootstelling aan de achtergestelde schulden van de financiële vennootschappen werd verlaagd rekening houdend met de 1 PIIGS is het acroniem van Portugal, Italië, Ierland, Griekenland, Spanje.

17 Jaarverslag 2012 Ethias Gemeen Recht 17 uitdagingen van de financiële sector, de nauwe band ervan met de soevereine en de grotere vereiste van Europa in termen van "burden sharing" van de privésector in geval van ontoereikend kapitaal. De verschillende gevoerde acties om de omvang van de tak Retail Life van Ethias te verminderen verplichtten het behoud van een aanzienlijk liquiditeitsbuffer gedurende het hele jaar. Tevens ziet Ethias, als verantwoordelijke financiële partner, erop toe de naleving van haar fundamentele waarden te promoten via een investeringscode. Een zwarte lijst van verboden investeringen wordt regelmatig geactualiseerd. De laatste versie van deze investeringscode werd goedgekeurd door het Directiecomité op 6 februari In haar vastgoedbeleggingen geeft Ethias tevens de voorkeur aan investeringen die haar maatschappelijke rol versterken, zoals de investering in rusthuizen De marktomstandigheden in 2012 Het eerste kwartaal van 2012 was relatief kalm dankzij stabiele macro-economische cijfers in Europa en een herstel in de Verenigde Staten. De Europese Centrale Bank droeg eveneens bij tot een afname van de druk op de bankensector door de invoering van een nieuwe LTRO (Long Term Refinancing Operation) waardoor 800 banken iets meer dan 500 miljard euro konden lenen op drie jaar. Het is in dit bijna serene klimaat dat het tweede steunplan voor Griekenland werd ontwikkeld. De evolutie van de Griekse openbare financiën toonde immers snel dat het eerste openbare steunplan toegekend in 2010 voor een bedrag van 110 miljard euro niet toereikend was. Politici en private investeerders hebben lang onderhandeld om het gewicht van een nieuw steunplan voor Griekenland te verdelen. In ruil voor een bijkomende uitbetaling van 130 miljard vanwege de openbare overheden aanvaardden de private investeerders om hun bestaande Griekse obligaties om te ruilen tegen nieuwe obligaties met een waardevermindering van 70 à 80 % in marktwaarde en met langere maturiteiten. Dankzij dit plan, Private Sector Involvement (PSI) genoemd, kon het land zijn globale schuld en zijn liquiditeitsproblemen op korte termijn verminderen. Deze nieuwe steun aan Griekenland kon niet verhinderen dat de vrees die in zich in 2011 ontwikkelde hevig terug opdook in het tweede kwartaal van het jaar. De schuldencrisis in de eurozone bereikte zijn hoogtepunt tegen eind juni met als doelwit de Spaanse bankensector die met volle kracht getroffen werd door de val van het vastgoed. Het scenario dat zich in Spanje afspeelde leek immers sterk op het scenario in Ierland dat uiteindelijk financiële steun moest vragen. Maar in termen van BBP is Spanje ongeveer 10 keer belangrijker dan Ierland en zijn de op het spel staande bedragen niet vergelijkbaar. Naast Spanje werd het heersende pessimisme nog versterkt door een eventuele uitstap van Griekenland uit de eurozone en het splitsingsscenario van de eurozone werd steeds geloofwaardiger. Ten gevolge van deze nieuwe spanningen zagen de Spaanse staatsobligaties op 10 jaar hun rendement boven de 7,50 % stijgen. Italië, dat beschouwd wordt als een van de andere zwakke landen van de eurozone met een overheidsschuldenpercentage van meer dan 120 % van het BBP, zag zijn rente eveneens boven de 6,50 % stijgen door het besmettingseffect. Nog nooit sinds de oprichting van de eurozone werden in deze twee landen dergelijke percentages waargenomen. Het lijkt niettemin dat de politieke leiders de werking van de financiële markten beter begrijpen aangezien zij de investeerders verrasten met de aankondiging van een globaal plan dat sneller en belangrijker was dan verwacht: op voorwaarde dat een Europees bankentoezicht zou worden opgericht, zouden het EFSF (European Financial Stability Fund) en vervolgens het ESM (European Stability Mechanism) de banken rechtstreeks kunnen herkapitaliseren zonder het deficit van het betrokken land te verergeren. Wat Spanje betreft, werd door Europa een herkapitalisatieplan voor de bankensector toegekend dat zou kunnen oplopen tot 100 miljard euro. Het is ook in deze periode dat de Europese Centrale Bank (ECB) ervoor koos haar herfinancieringsrente met 25 basispunten te verlagen tot 0,75 %. De verbetering heeft zich vervolgens voortgezet aangezien de markten verwachtten dat de Spaanse regering officieel Europese steun zou vragen voor het land in zijn geheel en dat de Europese instellingen positief zouden antwoorden. De ECB en Europa voerden nadien mechanismen in om de landen in moeilijkheden te ondersteunen. Het ESM zal bijdragen tot de financiële stabiliteit via de aankoop van staatsobligaties op de primaire markt (bij uitgifte) terwijl de Europese Centrale Bank zal tussenkomen via aankopen van obligaties met korte maturiteiten (2 tot 3 jaar) op de secundaire markt (OMT-programma). Hoewel de steun van de ECB afhankelijk is van een officieel steunplan, wat niet door Spanje werd aangevraagd, lijkt het dat de ingevoerde mechanismen voldoende waren en dat het ergste van de crisis nu achter ons ligt. De Spaanse en Italiaanse rentes daalden weer onder hun hoogtepunt en eindigden het jaar op respectievelijk 5,27 % en 4,50 % op 10 jaar. Naast de hoogterecords die door Spanje en Italië gebroken werden, profiteerde de Duitse Bund van de risicoaversie en van het veiligheidsstreven zodat de investeerders een rendement van 1,17 % op 10 jaar aanvaardden in juni en juli en van 1,32 % op het einde van het jaar. De andere corelanden kenden een gelijkaardige beweging. Maar België is waarschijnlijk een van de landen waar de rentebewegingen het meest spectaculair waren. Terwijl het land in november 2011 bijna 6 % moest betalen om zich te financieren op 10 jaar, kon het dankzij de regeringsvorming en de naleving van een strikt begrotingstraject zijn rente over het jaar zien dalen en in de laatste dagen van 2012 een laagterecord van 2,05 % zien breken sinds de oprichting van de eurozone. Bij de kredietobligaties startte de itraxx op 5 jaar, die de risicopremie met betrekking tot de financiering van de ondernemingen alle sectoren samen vertegenwoordigt, het jaar op 173 bpn. Het eerste kwartaal werd gekenmerkt door een snelle ontspanning van de index dankzij de invoering van de liquiditeitsmaatregelen voor de banken (LTRO) door de ECB alvorens uit te lopen en in juni 184 bpn te bereiken, het hoogste niveau van 2012 op basis van nieuwe soevereine spanningen in Europa. Op de financiële sector is er een identieke vaststelling, de index op de senior schuld op 5 jaar begon het jaar op 275 bpn en bereikt eind mei 2012 zijn hoogtepunt met een niveau van 308 bpn. Vervolgens werden de markten en de indices gerustgesteld door de ECB en Europa, en met name door de invoering van de OMT. Tijdens het tweede semester daalden de indices van de credit spreads geleidelijk aan en zij sloten 2012 af op respectievelijk 117 bpn voor de Main index op 5 jaar en 141 bpn voor de Financial Senior index op 5 jaar. Bijgevolg konden de ondernemingen zich

18 18 Ethias Gemeen Recht Jaarverslag 2012 tijdens het tweede deel van het jaar op de markten financieren aan zeer gunstige renteniveaus. De banken konden eveneens op de markten terugkeren en aan minder prohibitieve niveaus lenen. De aandelenmarkten schommelden eveneens op basis van de evolutie van de crisis van de Europese overheidsschulden. Door de aankondigingen van de ECB verdween het enorme risico op het uiteenspatten van de eurozone waardoor de risicoaversie daalde en de aandelen zeer goed konden presteren ondanks een verslechterde Europese conjunctuur. Over 2012 steeg de eurostoxx50 met 13,79 % in lijn met de prestatie van de S&P-index in de Verenigde Staten. Binnen de eurozone worden daarentegen uiteenlopende prestaties tussen de landen waargenomen: de Duitse Dax steeg met 29,06 % terwijl de Spaanse Ibex 4,66 % verloor. Vanuit sectoraal oogpunt in Europa zijn het de internationaal blootgestelde groeisectoren die het best presteerden (auto, chemie, technologie, consumptiegoederen) alsook de verzekering (dankzij de vermindering van het soevereine risico) met stijgingen in de orde van 25 %. De sectoren van telecommunicatie (-22,73 %) en Utilities (-8,82 %) leden daarentegen sterk onder hun blootstelling aan de Europese conjunctuur. 3.2 Wettelijke coëfficiënten Staat betreffende de expliciete solvabiliteitsmarge Samen te stellen marge (in duizend euro) Totaal van de samengestelde elementen (in duizend euro) Dekkingsgraad ,95% Dekking van het technisch passief (met limieten) Representatieve activa (in duizend euro) Technische voorzieningen en schulden (in duizend euro) Dekkingsgraad ,28% 3.3 Evolutie van de vrije reserves 2012 Cijfers in duizend euro Voorzorgsfonds Reservefonds Totaal Vrije reserves op 1 januari Dotatie van het boekjaar Vrije reserves op 31 december Cijfers in duizend euro Voorzorgsfonds Reservefonds Totaal Vrije reserves op 1 januari Dotatie van het boekjaar Vrije reserves op 31 december Beoordeling van de interne controle De opstelling van het verslag over de beoordeling van het internecontrolesysteem is conform de CBFA-circulaire 2009_26 van 24 juni Zoals bij elk intern controleapparaat kan het door Ethias ingevoerde systeem slechts een absolute garantie bieden wanneer de risico s volledig uitgesloten zijn. Het systeem verschaft dan ook slechts een redelijke mate van zekerheid met betrekking tot de verwezenlijking van haar doelstellingen. Het systeem evolueert voortdurend en wordt versterkt via: de definiëring van de risicoappetijt (Risk Appetite) die regelmatig wordt herzien; de opvolging van het project Solvency II ; de invoering van een investeringsbeleid op maat van de risicoappetijt; de continue verbetering van de toepassingen met betrekking tot de operationele uitmuntendheid; de algemene definiëring van het continuïteits- en veiligheidsbeleid; de definiëring van een antifraudebeleid.

19 Jaarverslag 2012 Ethias Gemeen Recht 19 Het internecontrolesysteem van Ethias is evenwel nog op bepaalde punten voor verbetering vatbaar aangezien: de afstemming op Solvency II nog moet worden afgerond; de ontplooiing van de continuïteits- en veiligheidsbeleidslijnen en de fraudebestrijding moet worden voortgezet; de procedures nog verder moeten worden geformaliseerd en de uitgevoerde controles beter moeten worden gedocumenteerd. De besluiten van onze evaluatie van het internecontrolesysteem hebben ons ertoe gebracht onze verbeterinspanningen in dit domein voort te zetten via de invoering van diverse plannen ter aanvulling op het plan "Visa voor de Toekomst". 3.5 Belangrijke risico's (blootstelling en beheersbeleid) en gebruik van de financiële instrumenten van de vennootschap Governance inzake risicobeheer Het deugdelijk bestuur van een verzekeringsonderneming vereist de invoering van de volgende functies: Interne Audit, Compliance, Risk Management en Actuariële Controle. Dit zijn niet enkel onafhankelijke controlefuncties, maar ook governancefuncties. Hun besluiten en adviezen vertalen zich in maatregelen voor de versterking van de beheersstructuur, de organisatie en de interne controle. Deze functies zijn zodanig gestructureerd dat zij drie "defensielijnen" vormen: Eerste defensielijn - De dagelijkse opvolging van de risico's De eerste defensielijn wordt verzekerd door de operationele lijnen en de ondersteunende functies (boekhouding, IT, human resources, beheerscontrole, strategische cel ). Deze defensielijn is samengesteld uit risicocontrolebeheerders aangezien zij dagelijks in al hun taken de principes van een doeltreffend risicobeheer integreren (controletoepassingen, vierogenprincipe, enz.). De operationele lijnen en de supportfuncties zijn verantwoordelijk voor de activiteiten die hen worden toegekend. Zij zijn dus als dusdanig verantwoordelijk voor het beheer van de risico's die voortvloeien uit deze activiteiten: toepassing van de risicobehandeling en implementatie van de actieplannen. Ethias ziet erop toe dat alle werknemers een goed begrip hebben van de risico's die de goede realisatie van de activiteiten waarmee zij belast zijn kunnen bedreigen. Zo is iedere werknemer verantwoordelijk voor de identificatie en de evaluatie van de risico's die permanent worden gelopen. Dankzij een netwerk van "risicocorrespondenten" in de operationele lijnen en de ondersteunende functies, gevormd door de Risk Management correspondenten en de cellen Legal & Compliance, kan er gebruik worden gemaakt van de technische competenties van de experten op het terrein. Deze correspondenten zijn contactpersonen die aan de CRO de informatie moeten geven die vereist is voor de goede organisatie van het risicobeheer. Zij hangen functioneel af van de CRO. Tot slot wordt de actuariële expertise op twee niveaus vertegenwoordigd: op het niveau van de eerste defensielijn, m.a.w. in de operationele lijnen, om de actuariële werkzaamheden uit te voeren ten dienste van de tariefoperaties en -aspecten (bijvoorbeeld de berekening van reserves) alsook op het niveau van de tweede verdedigingslinie via het departement Actuariële Controle die afhangt van de CRO (zie volgend deel). Tweede defensielijn - De supervisie van de risico's De tweede defensielijn wordt verzekerd door de entiteiten die hiërarchisch afhangen van de Chief Risk Officer (CRO): Compliance, Risk Management en Actuariële Controle. De Chief Risk Officer (CRO) is lid van het Directiecomité, hetgeen een rechtstreekse communicatie van de risicoverbonden problemen naar het belangrijkste beslissingsorgaan van de onderneming mogelijk maakt. De Chief Risk Officer moet zich ervan verzekeren dat de risicobeheerstructuur van Ethias operationeel is en de doeltreffendheid ervan verbeteren. De entiteiten die hiërarchisch afhangen van de CRO staan hem bij in zijn evaluatie van het risicoprofiel van de vennootschap, van de afstemming ervan op de strategie en de risicoappetijt alsook bij de identificatie van de toekomstige risico's. Deze verdedigingslinie, die onafhankelijk is van de eerste, handhaaft een methodologisch kader en onderliggende processen die toelaten de geïmplementeerde risicobeheersstructuur te controleren en te superviseren. Bij overschrijding van het door Ethias gewenste risicoprofiel, komt zij tussen op het operationele niveau om wijzigingen aan te vatten en de eerste verdedigingslinie te ondersteunen bij het oplossen van de problemen. Het netwerk van risicocorrespondenten maakt een gedecentraliseerde structuur mogelijk, die nauw verwant is met het operationele, maar met behoud van een centrale expertise, onder meer inzake risicokwantificatie. Dit vergemakkelijkt de tussenkomst van de controlefuncties van de tweede defensielijn ter ondersteuning van de eerste defensielijn bij de invoering van corrigerende acties om de geïdentificeerde tekortkomingen te verhelpen. Om de risicogovernance te versterken heeft het Directiecomité van Ethias nv tot slot beslist om vier comités op te richten die gewijd zijn aan het risicobeheer: het Comité Risico's; het Strategisch Investeringscomité; het Comité Verzekering Herverzekering; en het Comité Opvolging van de Operationele Risico's

20 20 Ethias Gemeen Recht Jaarverslag 2012 Deze comités zijn in feite opvolgings-, beslissings- en rapporteringsinstrumenten op het vlak van risico's. Elk comité wordt voorgezeten door een lid van het Directiecomité. Het was de wens van het directiecomité en van de Raad van bestuur om sterke comités op te richten teneinde een doeltreffende risk governance binnen de onderneming te organiseren. Met dit doel werden ook de verantwoordelijkheden van ieder comité duidelijk bepaald. Derde defensielijn - De onafhankelijke evaluatie De derde defensielijn wordt verzekerd door de Interne Audit. Deze defensielijn levert een onafhankelijk overzicht van de kwaliteit van de procedures inzake identificatie, meting en controle van de risico's. Om zijn onafhankelijkheid te verzekeren brengt deze entiteit rechtstreeks verslag uit aan de CEO Solvency II Het Directiecomité heeft de lancering van het Programma Solvency II al sinds november 2009 goedgekeurd. Dit programma is een geheel van transversale projecten binnen de onderneming met betrekking tot de governance, de modellering, de IT, het beheer van de databases en de ontwikkeling van processen om de vereiste Solvency II-normen te bereiken. Er werden vier belangrijke releases afgeleverd die de basis leveren voor de operationalisering van SII en die gunstig zijn voor het geheel van de onderneming. De invoering van de infrastructuur en de processen inzake Solvency II gebeurde met voortdurende inachtname van de potentiële synergieën met het geheel van de onderneming - bijvoorbeeld: De gegevensbehoefte zal worden gedekt door een bedrijfs-dwh, De vereisten m.b.t. de productietermijnen van de Solvency II-rapporten bevatten een globaal "Fast Close" programma, De gegevensvereisten leidden tot de invoering van een globaal project voor gegevensbeheer, De aankoop van een simulatietool Niet-Leven dat toelaat beter rekening te houden met de risico's in de ondernemingsbeslissingen. In 2013 werden drie belangrijke doelstellingen bepaald: voortzetten van de operationalisering, uitvoeren van dry-runs en verder ontwikkelen van de interne modellen. Het plan houdt rekening met een invoering teneinde conform te zijn zodra de Solvency II-normen van toepassing zullen zijn Risk Appetite De Risicoappetijt van Ethias werd goedgekeurd door de Raad van bestuur en is opgebouwd rond 4 hoofdpunten:de solvabiliteit, de rentabiliteit, de liquiditeit en de operationele uitmuntendheid. Elk van deze punten wordt vervolgens ontwikkeld zodat de in te voeren doelstellingen en richtlijnen concreet kunnen worden vastgelegd Verzekeringsrisico's Het verzekeringsrisicobeheer is als volgt opgenomen in het beheer van de onderneming: 1. In collectiviteiten volgen de onderschrijvers de onderschrijvingsgidsen die de beperkingen inzake onderschrijving vastleggen, zowel op het vlak van de algemene en specifieke contractvoorwaarden als op het vlak van de tarifering en de hoogte van het risico. Zij bepalen ook het bevoegdheidsniveau toegekend op basis van het hiërarchische niveau en de te volgen procedures, waarbij een acceptatiebureau fungeert als laatste instantie. 2. De diensten actuariaat en herverzekering bepalen de noden van de onderneming op het vlak van herverzekering. De overeenkomsten worden jaarlijks herzien op basis van de onderschrijvingscapaciteiten van de onderneming en van de vragen van de productie. 3. De tarieven worden vastgesteld door de actuarissen-tarifeerders en zijn onderworpen aan het advies van de Actuariële Controle. De Actuariële Controle geeft ook, op onafhankelijke wijze, advies aan het Directiecomité over de technische rentabiliteit van de producten, over het herverzekeringsplan, over de toereikendheid van de wiskundige voorzieningen, over het ALM-beheer en over het winstdeelnemingsplan. 4. Het Comité Verzekering & Herverzekering volgt de technische risico s van de bestaande producten op, analyseert de mitigerende acties van de technische risico s, analyseert de wijzigingen aan de bestaande producten of de nieuwe productvoorstellen en superviseert het herverzekeringsprogramma. Het brengt verslag uit aan het Directiecomité voor validatie. 5. De Chief Risk Officer stelt jaarlijks een verslag op betreffende de technische risico's waaraan de onderneming is blootgesteld. Dit verslag belicht de risicoprofielen in portefeuille alsook het belang ervan en brengt de resultaten van de analyses over de toereikendheid van de reserves. Het verslag wordt onderzocht door het Comité Verzekering Herverzekering en wordt vervolgens voorgelegd aan het Directiecomité dat, indien nodig, de corrigerende maatregelen neemt die zich opdringen. Het verslag wordt tevens voorgesteld aan het Audit- en Risicocomité dat hierover verslag uitbrengt aan de Raad van bestuur Financiële risico's Het beheer van de financiële risico s en ALM is op de volgende wijze in het beheer van de onderneming opgenomen: 1. De financiële beheerders zijn verplicht de investeringsfilosofie en de investeringscode te respecteren en erover te waken dat hun posities de financiële limieten niet overschrijden en de Asset Allocation respecteren.