CO 2 - emissie uitwerking Scope 3

Transcriptie

1 April 2014 CO 2 - emissie uitwerking Scope 3 Identificatie van de keten Project CO 2 : Houtafval Heras - Baetsen Opgesteld door: Heras Datum: April 2014 Status: DEFINITIEF Versie: 1.0 Versie: 1.0

2 INHOUDSOPGAVE Inleiding en achtergrond project 3 Stap 1: 4 De hoofdlijnen van de waardeketen van HERAS Stap 2: 5 Identificatie van de relevante Scope 3 emissiebronnen Criteria & weegfactoren Scores emissiebronnen op weegfactoren Stap 3: 7 Relatiebeheer Ketenuitwerking Berekening van de CO 2 emissie bij verwerking hout door Baetsen Identificatie van ketenpartners Streven van Heras in relatie met ketenpartners Stap 4: 10 Wijze van verzamelen van data Systematiek Tijd = medewerkers Geld Doelstelling CO 2 reductie Conclusie uit de ketenanalyse Identificeren van de CO 2 reductiemogelijkheden Algemeen beleid Nieuwe inzichten Maatregelen Bronvermelding: 13 2

3 Inleiding en achtergrond project HERAS staat op dit moment op niveau 5 van de CO 2 -prestatieladder. De scope 3 eisen van de CO 2 -prestatieladder zijn: 4.A.1. Het bedrijf heeft aantoonbaar inzicht in de meest materiële emissies uit scope 3, en kan uit deze scope 3 emissies tenminste 2 analyses van GHG - genererende (ketens van) activiteiten voorleggen. 4.B.1. Het bedrijf heeft voor scope 3, op basis van 2 analyses uit 4.A.1, CO₂reductiedoelstellingen geformuleerd of bedrijf heeft voor scope 3, op basis van 2 materiële GHG - genererende (ketens van) activiteiten CO₂-reductiedoelstellingen geformuleerd. Er is een bijbehorend plan van aanpak opgesteld inclusief de te nemen maatregelen. Doelstellingen zijn uitgedrukt in absolute getallen of percentages ten opzichte van een referentiejaar en binnen een vastgelegde termijn. De methodiek bestaat uit 4 stappen voor de scope 3 analyse: 1) Het in kaart brengen in hoofdlijnen van de waardeketen van HERAS 2) Het bepalen van de relevante Scope 3 emissiebronnen 3) Het identificeren van de partners in het kader van de waardeketen 4) Het kwantificeren van de data vallende binnen de grenzen van Scope 3 Dit document bevat de uitwerking van stap 1, 2, 3 en 4 voor de keten van het Project CO 2 afval hout. Voor dit product is gekozen omdat er per jaar 155 ton afval hout produceert. Van deze 155 ton komt er 97%, 150 ton, op de productielocatie in Oirschot vrij. 3

4 Stap 1: De hoofdlijnen van de waardeketen van HERAS voor het afvalhout. Ter verduidelijking wordt enerzijds de waardeketen tekstueel in kaart gebracht en anderzijds wordt deze visueel toegelicht. Opgemerkt wordt dat het hier gaat om de hoofdlijnen van de bedrijfsvoering Inkoop verpakkingshout door Heras 3. Hergebruik van verpakkingshout Onbruikbaar verpakkingshout wordt als afval afgevoerd Verpakkingshout uit leveringen van grondstoffen Hoofdlijnen van de waardeketen van HERAS, tekstueel toegelicht: Stap 1: Stap 2: Stap 3: Heras koop verpakkingshout in; Bij leveringen van grondstoffen door leveranciers zit verpakkingshout wat door Heras wordt afgevoerd als hout afval. Ingekocht verpakkingshout wordt zoveel mogelijk hergebruikt intern. Montage neemt verpakkingshout mee retour van de eindklant en transporteert deze retour naar de productielocatie. Deels blijft verpakkingshout ook achter bij de klanten. Verpakkingshout wat niet meer hergebruikt kan worden wordt als afvalhout verzameld en vervolgens afgevoerd. 4. Transport door Baetsen van Heras naar Baetsen Stap 4: Afvalhout op de productielocatie in Oirschot wordt, vanaf 2014, afgevoerd door Baetsen. 5. Baetsen sorteert de afvalstroom Stap 5: Baetsen sorteert de hout stroom en sorteert hout uit andere afvalstromen. 6. Hout wordt in fases gebroken en gezuiverd door Baetsen 7. Verwerkte hout wordt als grondstof weer ingezet bij klanten van Baetsen Verwerkte hout wordt ingezet voor opwekking van energie en warmte door Baetsen Stap 6: het hout wordt in een aantal fases gebroken en gezuiverd. O.a. wordt door middel van magneten en afscheiders ferro- en non-ferrometalen verwijderd uit het hout. Stap 7: Hout wat vervolgens geschikt is als grondstof wordt gebruikt in met name de spaanplaatindustrie. De houtvezels worden samengeperst tot hoogwaardige platen. (Baetsen levert houtsnippers (5-80 mm) in A- en B-kwaliteit en houtstof (0-5 mm). Dankzij het nauwkeurige houtproces zijn de houtgrondstoffen van Baetsen 99.7% zuiver.) Hout wat niet geschikt is als grondstof wordt gebruik voor opwekking van energie en warmte. 4

5 Nadere uitleg stap 7: De vrachtwagen met de container met afvalhout wordt in Son op de weegbrug gewogen en dumpt vervolgens het afvalhout rechtstreeks in het hout vak of deze locatie. Een elektrische kraan gooit het hout uit het vak in een voorbreek installatie. Deze installatie bestaat uit 12 magneet banden welke het ferro- en non-ferro metaal scheiden. Door middel van windshifters vindt tevens stofafzuiging plaats. De volgende stap is het handmatig picken van vervuiling, denk hierbij aan eventuele aanwezigheid van tempex, plastic, ed. Uiteindelijk wordt het overbleven hout nagebroken tot een fractie 0-8 mm en blijven er op 6 zeefdekken 6 verschillende stromen grondstof over. 75% van de snippers is grondstof voor de spaanplaatindustrie en de overige 25% van het B-hout residu is grondstof voor Biomassa. Stap 2: Identificatie van de relevante Scope 3 emissiebronnen en bijbehorende criteria en weegfactoren. In deze stap zullen de relevante emissiebronnen worden geïdentificeerd. Vanuit de stap 1 uitgewerkte waardeketen zijn de onderstaande mogelijk relevante emissiebronnen geïdentificeerd. Deze emissiebronnen zijn gesorteerd naar de indeling die gebruikelijk is binnen het GHG-protocol en ISO Productie van gekochte materialen en brandstoffen - Pallets - stophout - Alle soorten van brandstof - Alle verbruikte elektriciteit Transport van gerelateerde activiteiten - Transport materiaal leverancier heras - Transport heras intern: vestiging productie - Tranport Baetsen - Heras Afvalverwijdering - Sorteren - Breken en zuiveren Criteria Om te besluiten welke emissiebronnen de hoogste prioriteit krijgen, wordt gebruik gemaakt van een Multi-criteria analyse. Hierbij wordt door middel van gewogen scores (op de verschillende criteria) bekeken welke emissiebron over het geheel gezien het belangrijkste is. De hoogste scorende emissiebron(nen) wordt/worden als eerste uitgewerkt. Bij het opstellen van de criteria is gebruik gemaakt van ISO De criteria en weegfactoren zijn weergegeven in de onderstaande tabel. 5

6 Tabel 1: Criteria en weegfactoren Criteria Weegfactor Argumentatie Relevantie voor CO 2 emissie Heras 5 Binnen de CO 2 -prestatieladder is de relevantie voor de CO 2 emissie het meest van belang Mogelijke invloed van Heras op reductie CO 2 4 De CO 2 -prestatieladder heeft als uiteindelijke doel niet het in kaart brengen van de emissie, maar bovenal het verminderen hiervan. Daarom is dit criterium van groot belang Operational Excellence 3 Operational Excellence is een van de leidende bedrijfsvoeringprincipes binnen Heras. Het staat voor beter, sneller en goedkoper Betrouwbare informatie voorhanden 2 Betrouwbare informatie ter beschikking hebben is een voordeel, maar door middel van goede relaties met partners binnen de keten en de grote hoeveelheid reeds verricht onderzoek is dit criterium van relatief klein belang Mogelijke kostenbesparing 1 Kostenbesparingen zijn mooi meegenomen maar geen belangrijke post binnen de CO 2 -prestatieladder 6

7 Scores emissiebronnen op weegfactoren Heras heeft met kritische blik gekeken naar de verschillende criteria van de emissiebronnen en scores toegekend. Het doel van de scores is een relatieve ordening te bewerkstelligen om een prioriteit aan te kunnen geven in plaats van een compleet beeld te verkrijgen van de CO 2 emissie en mogelijke reductie etc. Het verkrijgen van het uitgebreide beeld en de volgende reductiemogelijkheden vindt plaats in de volgende stappen. Hierdoor is het mogelijk dat er discussie ontstaat over het toekennen van een bepaalde score. De uiteindelijke scores geven echter een eenduidig beeld over de belangrijkste factoren, waarin een lichte variatie in scores niet direct verandering zal brengen. Tabel 2: weegfactoren Weegfactor 5 score 4 score 3 score 2 score 1 score Totaal Rangorde Productie pallets Productie stophout Transport materiaal van leverancier naar Heras Transport product intern bij Heras Transport afval Heras naar afvalverwerker Verwerking afval bij afvalverwerker Opmerking bij bovengenoemde weegfactoren: 5 staat voor Relevant voor CO 2 emissie 4 staat voor Invloed Heras op reductie CO 2 3 staat voor Operational Excellence 2 staat voor Betrouwbare informatie 1 staat voor Kostenbesparing De hoogst scorende emissiebron is Transport product intern bij Heras, daaropvolgend is de tweede scorende emissiebron Transport afval Heras naar afvalverwerker en tenslotte is het derde hoogst scorende aspect Transport materiaal van leverancier naar Heras. Immers op een totaal score van 1615 zijn de drie genoemde aspecten met een gezamenlijk totaal van 925 de belangrijkste onderdelen van de ketenanalyse. 7

8 Stap 3: Beschrijving van de waardeketen Het spreekt nagenoeg voor zich dat Heras goede en langdurige relaties wenst te onderhouden met alle businesspartners in de keten. Dit leidt immers tot een synergie die alle partijen ten goede komt in relatie tot een gezamenlijk verantwoord energiebeheer en CO 2 emissiereductie. Er wordt daarbij voetstoots vanuit gegaan dat alle partners dezelfde attitude nastreven. In onze communicatie met onze A-leveranciers wordt hier regelmatig nadrukkelijk op gewezen. Dit geldt dus ook voor het onderhavige streven om de CO 2 uitstoot integraal in de gehele keten, waar Heras onderdeel van uitmaakt, structureel te verminderen. Inmiddels is een intensieve communicatielijn opgezet met leveranciers op het gebied van van zowel de eigen footprint als wel de footprint van deze leveranciers. Baetsen denkt met Heras mee op het gebied van afval. Er wordt continue gekeken of er optimalisatie nodig is voor de afval opslag op het terrein van Heras en daarmee de transporten van Baetsen naar Heras en waar de afvalverwerking van Baetsen plaatvind. Dit alles om de CO2 uitstoot zo laag mogelijk te houden. Ketenuitwerking Met deze ketenanalyse wenst Heras voldoende ervaring en expertise op te bouwen die ook toepasbaar kan worden voor andere afvalstromen. De projectnaam benadrukt de doelstelling om inzicht te verkrijgen in de CO 2 impact van in dit geval afvalstroom HOUT. Zoals reeds schematisch is weergegeven in stap 1 volgt onderstaand de algemene beschrijving in hoofdlijnen van de gehele keten: Stap 1: Heras koop verpakkingshout in; Bij leveringen van grondstoffen door leveranciers zit verpakkingshout wat door Heras wordt afgevoerd. Stap 2: Ingekocht verpakkingshout wordt zoveel mogelijk hergebruikt intern. Montage neemt verpakkingshout mee retour van de eindklant en transporteert deze retour naar de productielocatie. Er blijft ook vaak afvalhout achter bij de eindklanten in overleg met deze. 8

9 Stap 3: Verpakkingshout wat niet meer gerecycled kan worden wordt als afvalhout afgevoerd. Stap 4: Afvalhout op de productielocatie in Oirschot wordt, vanaf 2014, afgevoerd door Baetsen. Stap 5: Baetsen sorteert de hout stroom en sorteert hout uit andere afvalstromen. Stap 6: het hout wordt in een aantal fases gebroken en gezuiverd. O.a. wordt door middel van magneten en afscheiders ferro- en nonferrometalen verwijderd uit het hout. Stap 7: Hout wat vervolgens geschikt is als grondstof wordt gebruikt in de spaanplaatindustrie. De houtvezels worden samengeperst tot hoogwaardige platen. (Baetsen levert houtsnippers (5-80 mm) in A- en B-kwaliteit en houtstof (0-5 mm). Dankzij het nauwkeurige houtproces zijn de houtgrondstoffen van Baetsen 99.7% zuiver.) Hout wat niet geschikt is als grondstof wordt gebruik voor opwekking van energie en warmte. 9

10 Berekening van de CO 2 emissie bij het afvalhout: In deze berekening wordt voornamelijk gefocust op het produceren, inkopen, afvoeren en verwerken van verpakkingshout.. Onderdeel A. Inkoop en levering van verpakkingshout B. Productie van houten verpakkingen Schijndel (73407kg hout x CO 2 factor KG CO2/KG*) (*bron; BAM CO2 desk, PCC tool, pag 1) C. Productie van houten verpakkingen Smolders ( kg hout x CO 2 factor KG CO2/KG*) (*bron; BAM CO2 desk, PCC tool, pag 1) D. Transport vanaf leverancier Schijndel verpakkingshout tot op productie locatie Heras 2629,2 km p. jr. met een vrachtwagen x 25* x 0,11 kg CO 2 p km 2013 CO 2 emissie kg HOUT ,40 kg CO ,20 kg CO ,30 kg CO2 Transport vanaf leverancier Smolders verpakkingshout tot op productie locatie Heras (opgehaald door Heras zelf) 3576,92 km p. jr. met een vrachtwagen x 25* x 0,11 kg CO 2 p km Transport vanaf leverancier Smolders verpakkingshout tot op productie locatie Heras (transport vanuit achterhoek/twente) 2286 km p. jr. met een vrachtwagen x 25* x 0,11 kg CO 2 p km 9.836,53 kg CO ,50 kg CO2 (*bron SKAO handboek versie 2.1) E. Transport intern van vestigingen naar productie Heras 7363 km p. jr. met een euro 5 vrachtwagen x 25* x 0,11 kg CO 2 p km ,25 kg CO2 (*bron SKAO handboek versie 2.1) F. Transport van productie Heras naar Baetsen 1334 km p. jr. met een euro 5 vrachtwagen x 25* x 0,11 kg CO 2 p km 3.668,50 kg CO2 (*bron SKAO handboek versie 2.1) G. Verwerking van hout bij Baetsen kg hout x CO 2 factor KG CO2/KG* (*bron; BAM CO2 desk, PCC tool pag 1) Totaal CO kg CO ,68 kg CO2 10

11 Identificatie van ketenpartners tijdens bovengenoemd proces: In het onderstaande overzicht wordt aangegeven welke ketenpartners betrokken zijn bij het leveren van het verpakkingshout, Transport intern Heras, Transport van Heras naar Afvalverwerker: Naam ketenpartner 1. Leverancier/producent verpakkingshout Smolders & Schijndel 2. Transport intern Heras Baetsen Transport 3. Transport Heras naar Baetsen Baetsen Recycling 4. Verwerking afvalhout Baetsen Reclycling De ketenpartners die in ieder geval deel uitmaken van deze ketenanalyse zijn: 1a) Smolders Houtindustrie, Dorpsstraat 86, 5556 VL, Borkel en Schaft 1b) Schijndel industriële verpakkingen, van Leeuwenhoekweg 35, 5482 TK, Schijndel 2) Baetsen Internationaal Transport, De Locht 100, 5504 RP, Veldhoven 3) Baetsen Recycling, Ekkersrijt 9004, 5692 KA, Son 4) Baetsen Recycling, Ekkersrijt 9004, 5692 KA, Son Streven van Heras in relatie met ketenpartners De initiatieven die vanuit Heras gepleegd worden om goede relaties te onderhouden met de betrokken ketenpartners zijn de volgende: In nagenoeg alle gevallen, behoudens incidentele toeleveringen, is het streven van Heras erop gericht om een structurele win/win situatie te ontwikkelen met de ketenpartners; Dit heeft als voordeel dat een partner als een geïntegreerd onderdeel van de gehele bedrijfsvoering gezien kan worden; Daarenboven ontstaat er een evenwichtige prijsvorming in het koop/verkoopproces en de kwaliteitsborging van het te leveren product. Dit is met inbegrip van de onderaannemers die gewend zijn aan de werkwijze van Heras; Ook is men gewend op welke wijze gegevens aangeleverd moeten worden m.b.t. de gestelde eisen van deze gegevens die betrekking hebben op de CO 2 emissie; Er kan daadwerkelijk invloed uitgeoefend worden, op elkaar, in de (gezamenlijke) vermindering van de CO 2 emissie; Een eveneens belangrijk facet in de relatie is dat men gezamenlijk (keten)initiatieven kan ontwikkelen, die een belangrijk onderdeel uitmaken van het verkrijgen en/of behouden van de certificatie in het kader van de CO 2 Prestatieladder. 11

12 Stap 4: Wijze van verzamelen van data Systematiek Binnen Heras wordt gebruik gemaakt eenduidig informatie- en documentatiesysteem voor de registratie van energieverbruik, brandstofverbruik en afval, gerelateerd aan CO 2 emissie. Hierin is eveneens opgenomen een webportaal waarbij de toeleveranciers op een relatief eenvoudige wijze hun gegevens periodiek kunnen opgeven aan Heras. Het spreekt voor zich dat de wijze van registreren naast transparantie het lerende vermogen borgt van de gehele organisatie om het hoogst haalbare rendement te bereiken op het gebied van duurzaamheid en klimaatbestendigheid in haar projecten en bedrijfsvoering. Tijd = medewerkers Door intern veel te communiceren naar medewerkers is er ondertussen een breed draagvlak ontwikkeld voor het te voeren energie- en CO 2 reductiebeleid. Dit betekent dat er vanuit de Directie veel tijd en aandacht besteed wordt aan het onderhavige onderwerp. Ook de Milieucoördinator is volledig betrokken en medeverantwoordelijk voor het gehele proces. Geld Dat er veel tijd = geld geïnvesteerd is en wordt om het gehele proces continu te verbeteren, moge duidelijk zijn. Mede om die reden is Sublean Nederland B.V., bij uitstek deskundig om een organisatie als de onze toekomst- en klimaatbestendig te maken, gevraagd om Heras te begeleiden. Doelstelling CO2 reductie De analyse houtafval Heras - Baetsen is er op gericht om nader inzicht te krijgen en te behouden, doch bovenal invloed te kunnen uitoefenen. Het spreekt voor zich dat deze ketenanalyse moet leiden tot een minimalisatie van de CO2 emissie bij het vervoer en de verwerking van het houtafval. Bovenal geldt de totstand-koming van het inzicht in de gehele keten en daarmede de totale CO 2 footprint en een totale CO 2 reductie van de Heras organisatie. De ervaring en kennis die opgedaan wordt in de analyse houtafval Heras - Baetsen gaat tevens aangewend worden voor de overige afvalstromen die bij Heras vrijkomen. De ervaringen en resultaten van dit Project zullen zowel intern als extern worden gecommuniceerd, als onderdeel van de constante duurzame verbetering en optimalisatie. 12

13 Conclusie uit de ketenanalyse De algemene conclusie die uit deze ketenanalyse getrokken kan worden is dat door een optimalere inzet van containers/persen en overige t.b.v. de afvalinzameling bij Heras en daardoor de reductie van transporten vanuit Baetsen, een reductie van de CO 2 emissie gerealiseerd kan worden. In zijn totaliteit bedraagt de huidige uitstoot 181 ton CO 2 per jaar. Naar onze mening zou met de maatregel om gebruik te gaan maken van een Euro 6 vrachtwagen dit wel moeten leiden tot een besparing va CO 2 emissie. Bij de bovenstaande conclusie wordt evenwel een kritische opmerking gemaakt t.a.v. de toepassing van de in de brochure CO 2 prestatieladder genoemde conversiefactoren. Immers bij de toepassing van de kilometrage wordt er geen onderscheid gemaakt of we te maken hebben met een Euro 6, 5, 4 of 3 vrachtwagen. Zouden we nu het brandstofverbruik in liters nemen dan is de uitkomst van de CO 2 aanzienlijk verschillend. Een Euro 5 vrachtwagen verbruikt aanzienlijk minder brandstof (geschat wordt zo n 10%) dan een Euro 3 vrachtwagen. Naar onze mening dus een onvolkomenheid in de genoemde brochure. Identificeren van de CO 2 reductiemogelijkheden Zie tevens bovenstaande alinea; conclusie uit de ketenanalyse Algemeen beleid Zie hiervoor ook de VGM-beleidsverklaring en de Energie beleidsverklaring. Het algemene beleid van Heras is erop gericht om een bijdrage te leveren aan de (duurzame) economie. Zij doet dit door te streven naar winstgevendheid en continuïteit op basis van duurzaamheid. Deze continuïteit kan eveneens een waarborg zijn voor de werkgelegenheid in de regio(s) waarbinnen de onderneming opereert. Binnen het algemene beleid van de onderneming valt, als een integraal onderdeel, de zorg om het milieu in de breedste zin van het woord vast te leggen in een energiebeleid. De implementatie van het energiebeleid, evenals het onderhoud van het energiebeleid geschiedt onder de verantwoording van de directie van Heras. Dit wordt gedelegeerd aan de milieucoördinator. Deze is dan ook verantwoordelijk voor de uitrol, werking en onderhoud van het EMS. Dit is impliciet de periodieke rapportages die gepleegd moeten worden om zicht te houden op de resultaten en inzicht verschaffen om de noodzakelijke toetsing te kunnen plegen. 13

14 Nieuwe inzichten Door deze ketenanalyse zijn wij ons nog meer bewust geworden welke belangrijke aspecten in de bedrijfsvoering onder de loep gelegd moeten worden en vervolgens welke effectievere werkwijzen en inkoop van duurzamere materialen gewenst zijn. In het onderhavige geval is niet alleen gekeken naar de transportbewegingen doch ook naar de keuze van de toegepaste buizen en profielen. De genoemde nieuwe inzichten zijn: a. het meer hergebruiken van verpakkingshout b. de onderhavige ketenanalyse heeft een wezenlijke bijdrage geleverd aan het bewustwordingsproces binnen Heras. Maatregelen De genomen maatregelen, als gevolg van deze ketenanalyse, zijn: Bronvermelding In deze rapportage wordt onderstaand de bronvermelding weergegeven. Daarnaast zijn in het overzicht op pagina 10 en 11eeds de bronnen vermeld waar de conversiefactoren van betrokken zijn. Transport Bij omrekenfactoren zijn de CO 2 conversiefactoren, die CO 2 uitstoot van hout genoemd zijn in bijlage C van het SKAO handboek CO 2 Prestatieladder versie 2.1 gehanteerd. Opgave hoeveelheid geleverd hout door Schijndel Industriële Verpakkingen en Smolders Houtindustrie. Opgave hoeveelheid afgevoerd houtafval door Baetsen Recyling. 14