Bijstands uitkering. rechten en plichten

Transcriptie

1 Bijstands uitkering rechten en plichten 2012

2 INHOUDSOPGAVE BIJSTAND EN NU?...5 Bijstandsuitkeringen...5 Beschikking...5 Betaaldatum...5 Wijzigingen...6 Inleverschema inkomstenformulier Verblijf elders...7 DE HOOGTE VAN UW UITKERING...8 Basisnormen bijstand...8 Toeslagen en verlagingen...8 Vakantiegeld...9 Twee keer per jaar wijziging...9 INKOMSTEN EN VERMOGEN...10 Inkomsten...10 Vrijgelaten inkomsten...11 Verrekening van inkomsten...11 Eigen vermogen...11 Vrijstelling vermogen...12 Toename vermogen...12 Eigen woning...12 VERPLICHTINGEN...13 Informatieplicht...13 Arbeidsplicht...14 Niet nakomen van verplichtingen...14 Fraude...14 TERUGVORDERING EN VERHAAL...15 Terugvordering...15 Verhaal van bijstand...15 Beslag...16 FORMULIEREN...17 Wijzigingsformulier...17 Statusformulier...17 Inkomstenformulier

3 BEZWAAR EN BEROEP...19 Bezwaar...19 Beroep...19 Beroep tegen de beslissing van de rechtbank...20 Voorlopige voorziening...20 Hulp bij bezwaar en beroep...20 Klachtenmeldpunt...20 KLANTENPARTICIPATIE...21 WANNEER KUNT U BIJ ONS TERECHT...22 Inloopspreekuur...22 Telefonisch...22 Per brief...22 Digitaal

4 DEZE FOLDER IS VOOR U U heeft recht op een uitkering van de gemeente Enkhuizen. Dat brengt ook plichten met zich mee. In dit boekje staat wat we van u verwachten en wat u van ons mag verwachten. Het is bedoeld als een handig hulpmiddel waarin veel informatie bij elkaar is gebracht. Wilt u de volledige informatie over uw rechten en plichten inzien, dan kunt u de verordeningen en de beleidsregels raadplegen via Natuurlijk kunt u ook bij uw klantmanager terecht voor informatie die in uw situatie van belang is. Aan het eind van de folder staat waar en wanneer u de gemeente Enkhuizen kunt bereiken. Als u er niet uitkomt, belt u dan naar (0228) U krijgt dan een medewerker van de gemeente Enkhuizen aan de telefoon. Deze helpt u verder. Met vragen belt u naar: (0228)

5 BIJSTAND EN NU? Bijstandsuitkeringen De informatie in dit boekje is bedoeld voor mensen met een bijstandsuitkering (WWB). In grote lijnen gelden de regels in dit boekje ook voor mensen met een uitkering op grond van de: Inkomensvoorziening ouderen en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW); Inkomensvoorziening ouderen en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ). Beschikking U krijgt een brief van ieder besluit die de gemeente over uw recht op een uitkering neemt. Deze brief heet een beschikking. In de beschikking staat belangrijke informatie zoals: de datum vanaf wanneer uw uitkering (of een wijziging) ingaat; de hoogte van uw uitkering; de voorwaarden waaraan u moet voldoen; de mogelijkheden van bezwaar en beroep. Leest u de beschikking goed door, als u het er niet mee eens bent kunt u binnen 6 weken een bezwaarschrift indienen (zie blz. 19). Betaaldatum U ontvangt uw uitkering achteraf, meestal op de eerste donderdag van de volgende maand. De uitkering over bijvoorbeeld de maand januari ontvangt u de eerste donderdag week van februari op uw rekening. 5

6 Nadat uw uitkering is overgemaakt, ontvangt u een uitkeringsspecificatie. Is de uitbetaling van uw uitkering geblokkeerd, dan krijgt u daarvan bericht. Uw vakantietoeslag wordt begin juni uitbetaald of eerder als uw uitkering wordt beëindigd. Wijzigingen Geef wijzigingen tijdig door, dan kan de administratie deze correct verwerken. Dit voorkomt terugvorderingen (zie ook blz. 15). U kunt wijzigingen opgeven op het wijzigingsformulier (zie blz. 17). Denk ook aan het inleveren van een kopie van eventuele bewijsstukken. Inleverschema inkomstenformulier 2012 Mensen met wisselende inkomsten moeten maandelijks een inkomstenformulier op genoemde inleverdata. Maand Inleverdatum Uitbetaaldatum januari 2012 vrijdag donderdag februari 2012 vrijdag donderdag maart 2012 vrijdag donderdag april 2012 vrijdag donderdag mei 2012 vrijdag donderdag juni 2012 vrijdag donderdag juli 2012 vrijdag donderdag augustus 2012 vrijdag donderdag september 2012 vrijdag donderdag oktober 2012 vrijdag donderdag november 2012 vrijdag donderdag december 2012 vrijdag donderdag

7 Verblijf elders U heeft recht op bijstand als u in Nederland verblijft en wordt verstrekt door de gemeente waar u woont. Als u jonger bent dan 65 jaar dan mag u per jaar maximaal 4 weken naar het buitenland. Het maakt niet uit of dit voor een vakantie is of voor iets anders. Als u ouder bent dan 65 jaar dan mag u 13 weken naar het buitenland. U kunt uw verblijf in het buitenland opgeven op het wijzigingsformulier (zie blz. 17). Gaat u langer dan 4 of 13 weken dan heeft dit gevolgen voor uw uitkering. Ook als u tijdelijk op een ander adres verblijft dan vragen wij u om dit aan ons door te geven op het wijzigingsformulier. 7

8 DE HOOGTE VAN UW UITKERING De hoogte van uw uitkering is afhankelijk van uw persoonlijke omstandigheden, woonsituatie en leeftijd. Daarom krijgt een alleenstaande een lagere uitkering dan een alleenstaande ouder. Basisnormen bijstand Er zijn in de wet drie basisnormen vastgelegd: 1. Gezin met gezinsleden tussen 21 en 65 jaar oud: 100% van het minimumloon (samen), ongeveer per maand inclusief vakantietoeslag. 2. Alleenstaande ouder tussen 21 en 65 jaar oud: 70% van het minimumloon, ongeveer 935 per maand inclusief vakantietoeslag. 3. Alleenstaande tussen 21 en 65 jaar oud: 50% van het minimumloon, ongeveer 668 per maand inclusief vakantietoeslag. Jongeren van 18 tot 21 jaar krijgen een lagere uitkering, mensen ouder dan 65 jaar een hogere. Toeslagen en verlagingen De basisnorm kan worden verhoogd met een toeslag of verlaagd. Toeslag van 20% van het minimumloon U ontvangt een toeslag van 20% (ongeveer 267 per maand inclusief vakantietoeslag) als u de woning alleen bewoont. Deze toeslag is niet van toepassing op gezinnen, zij ontvangen samen al 100% van het minimumloon. 8

9 Toeslag/verlaging van 10%: woonlasten delen met een ander Bewoont u uw woning met meerdere personen, dan kunt u de woonlasten, zoals huur en energie, delen. U heeft lagere lasten, daarom bedraagt de toeslag geen 20% maar 10% van het minimumloon (ongeveer 133 per maand inclusief vakantietoeslag). Voor gezinnen betekent dit een verlaging van 10%. Bijstandsnormen voor jongeren De wetgever wil niet dat jongeren in de bijstand een hoger inkomen hebben dan jongeren die werken of studeren. Daarom is de toeslag lager als u jonger bent dan 27 jaar. Schoolverlaters ontvangen het eerste half jaar een uitkering die afgestemd is op studiefinanciering. Geen woonlasten Woont u in een woning waarvoor u geen huur of andere woonlasten hoeft te betalen, dan wordt uw uitkering verlaagd met 20% van het minimumloon. AWBZ-instelling Woont u in een verzorgingshuis of een andere AWBZ-instelling, dan ontvangt u de zak- en kleedgeldnorm. Voor kost en inwoning zorgt de instelling. Vakantietoeslag De bijstandsnorm is netto en inclusief vakantietoeslag. De vakantietoeslag, 5%, wordt gereserveerd en begin juni uitbetaald of eerder als uw uitkering wordt beëindigd. Twee keer per jaar wijziging De hoogte van de bijstandsuitkeringen wordt twee keer per jaar vastgesteld en is afhankelijk van het minimumloon. U ontvangt daarvan bericht via de nieuwsbrief die u maandelijks krijgt toegestuurd. 9

10 INKOMSTEN EN VERMOGEN Inkomsten Hoe hoger de inkomsten van u (en uw gezinsleden) zijn, hoe minder bijstand u ontvangt. Zijn de (gezamenlijke) inkomsten hoger dan de uitkering, dan wordt de uitkering beëindigd. Deze inkomsten kunnen bijvoorbeeld bestaan uit: inkomsten van anderen in uw gezin. Het loon van kinderen van 16 tot 18 jaar telt tot een bedrag van 827,- netto per maand per kind niet mee. Inkomsten van thuiswonende kinderen van 18 jaar en ouder, die studiefinanciering of een tegemoetkoming voor schoolkosten (WTOS) krijgen of kunnen krijgen, tellen niet mee als het totaal (ook uit een baantje) niet hoger is dan 1.059,49 netto per maand. Heeft uw studerende kind meer inkomsten? Dan tellen de inkomsten boven dit bedrag mee voor de bijstandsuitkering; geld verdiend met werken; een socialezekerheidsuitkering (WIA, WW). De Wajong-uitkering wordt niet van de bijstandsuitkering afgetrokken (kinder)alimentatie; heffingskortingen van de Belastingdienst. De jonggehandicaptenkorting wordt niet meegeteld voor iedereen van 27 jaar of ouder. Deze opsomming is niet uitputtend. Het is belangrijk dat u al uw inkomsten opgeeft. Voor meer informatie kunt u terecht bij uw klantmanager. Heeft u wisselende inkomsten, dan levert u maandelijks het inkomstenformulier in. Wijzigt er iets, bijvoorbeeld als u gaat werken, dan levert u het wijzigingsformulier in. 10

11 Vrijgelaten inkomsten Een aantal inkomsten is niet van invloed op de hoogte van uw bijstandsuitkering. U mag deze inkomsten zelf houden, bijvoorbeeld: huurtoeslag, zorgtoeslag, kindertoeslag; kinderbijslag; de jonggehandicaptenkorting van de Belastingdienst: inkomsten van minderjarige kinderen voor wie u kinderbijslag ontvangt; het loon van kinderen van 16 tot 18 jaar tot een bedrag van 827,- netto per maand; de inkomsten van thuiswonende kinderen van 18 jaar en ouder, die studiefinanciering of een tegemoetkoming voor schoolkosten (WTOS) krijgen of kunnen krijgen tot een bedrag van 1.059,49 netto per maand; Wajonguitkering bijzondere bijstand; een vergoeding voor vrijwilligerswerk tot een maximum van 1.500,- per jaar; een eigen woning bijdrage. Verrekening van inkomsten De inkomsten worden toegerekend naar de periode waarop deze betrekking heeft. Zijn uw inkomsten achteraf opgegeven dan kan de administratie tot drie maanden terug uw inkomsten nog verrekenen met de lopende maand. Gaat het om een langere periode, dan krijgt u te maken met een terugvordering. Eigen vermogen Uw vermogen heeft invloed op uw recht op een bijstandsuitkering. Bij aanvang van uw bijstandsuitkering is uw vermogen vastgesteld. Dat bedrag staat vermeld in de toekenningsbeschikking. Bij het vaststellen van uw vermogen zijn uw bezittingen opgeteld. Dat is niet alleen uw spaargeld, maar ook een auto, boot, caravan en een eigen huis. Bezittingen die algemeen en noodzakelijk zijn, zoals het 11

12 meubilair in uw huis of de wasmachine, worden niet meegeteld voor het vermogen. Van uw vermogen worden uw schulden afgetrokken. Studieschulden en andere niet-direct-opeisbare schulden worden níét van uw vermogen afgetrokken. Vrijstelling vermogen Voor vermogen geldt een vrijstelling. Ligt uw vermogen onder de vrijstelling dan heeft dit geen gevolgen voor uw bijstand. Voor een alleenstaande is deze grens 5.685,-. Voor alleenstaande ouders en gezinnen is dit ,-. Ook het vermogen van minderjarige kinderen wordt meegeteld. Toename vermogen Als u bijvoorbeeld een erfenis ontvangt of een prijs wint bij een loterij, dan neemt uw vermogen toe. Heeft u vermogen boven de vrijstelling, dan moet u dit eerst op verantwoorde wijze opmaken voordat u (weer) recht heeft op een bijstandsuitkering. Toename van uw vermogen moet u altijd melden op het wijzigingsformulier of bij uw klantmanager. Eigen woning Voor een eigen woning geldt een extra vrijstelling van ,-. Bedraagt uw vermogen meer dan de vrijstelling, dan kan de gemeente u een bijstandsuitkering toekennen op basis van een lening met uw woning als onderpand. Dit wordt krediethypotheek genoemd. 12

13 VERPLICHTINGEN U bent verplicht zo snel mogelijk alles te melden wat van invloed kan zijn op uw recht op bijstand of uw arbeidsinschakeling. Doet u dat niet, dan kan dit gevolgen hebben voor uw uitkering. Er zijn twee soorten verplichtingen: de informatieplicht en de arbeidsplicht. Informatieplicht Tot de informatieplicht wordt gerekend dat u: wijzigingen in uw persoonlijke-, gezins- of financiële situatie doorgeeft; als u wisselende inkomsten heeft: maandelijks het inkomstenformulier volledig invult, ondertekent en voor de aangegeven datum terugzendt; meewerkt aan heronderzoeken; het direct meldt als u vrijwilligerswerk wilt gaan doen of een opleiding wilt gaan volgen; tenminste vier weken van tevoren toestemming vraagt als u op vakantie wilt gaan in het buitenland en bovendien niet langer wegblijft dan de periode waarvoor u toestemming heeft. Wijzigingen geeft u door met het wijzigingsformulier. Denk ook aan het inleveren van een kopie van eventuele bewijsstukken. 13

14 Arbeidsplicht Verplichtingen die belangrijk zijn om zo snel mogelijk (weer) aan het werk te gaan zijn arbeidsverplichtingen. Hieronder valt dat u: - alles in het werk stelt om werk te vinden; - als werkzoekende geregistreerd staat bij het WERKbedrijf (zie - gebruik maakt van de aangeboden hulp van de gemeente zoals sociale activering, opleidingen en het onderzoeken van uw mogelijkheden om aan het werk te gaan. Welke verplichtingen worden opgelegd hangt af van uw situatie. Dit staat vermeld in uw beschikking en/of in het plan van aanpak dat als bijlage bij de beschikking is gevoegd. Niet nakomen van verplichtingen Als u zich niet aan de afspraken houdt, kan de gemeente besluiten om uw uitkering te verlagen. In de Maatregelenverordening heeft de gemeente vastgelegd met welk percentage de uitkering wordt verlaagd. Omdat een maatregel wordt afgestemd op de ernst van de gedraging, de mate waarin u de gedraging kan worden verweten en de omstandigheden waarin u verkeert, kan de opgelegde maatregel uiteindelijk hoger of lager uitvallen. Fraude Als u de gemeente niet goed informeert bij het aanvragen van een uitkering of tijdens het ontvangen van een uitkering, dan pleegt u fraude. Zijn er vermoedens van fraude, dan kan de sociale recherche worden ingeschakeld. Is het fraudebedrag gelijk aan of hoger dan een bepaalde grens, dan is de gemeente verplicht om aangifte te doen bij de politie en wordt een proces-verbaal opgemaakt door de Officier van Justitie. Het grensbedrag is vastgesteld op ,-. Fraude heeft gevolgen voor de hoogte van uw uitkering. Fraudevorderingen worden niet kwijtgescholden. 14

15 TERUGVORDERING EN VERHAAL Terugvordering Terugvordering betekent dat de gemeente Enkhuizen bijstand terugeist van degene (of van zijn gezinsleden) die de bijstand onterecht heeft ontvangen. Heeft u een uitkering ontvangen terwijl u daar geen recht op had of heeft u te veel uitkering ontvangen, dan is de kans groot dat u dit bedrag moet terugbetalen. Een hoger bedrag Het bedrag dat u moet terugbetalen kan hoger zijn dan het bedrag dat u heeft ontvangen. Dat komt doordat de gemeente de vordering in bepaalde gevallen mag verhogen met de gemaakte kosten. Deze kosten bedragen 15% van de hoofdsom met een minimum van 25,-. Daar komt ook nog de wettelijke rente bij. Het bedrag kan ook worden gebruteerd. Dit houdt in dat de door de gemeente afgedragen loonbelasting en premies over uw uitkering van u terugvordert. U betaalt de bruto bijstand terug. Verhaal van bijstand Verhaal houdt in dat aan degene, die volgens de wet u zou moeten onderhouden, wordt verzocht de aan u verstrekte bijstand terug te betalen. Deze onderhoudplicht geldt voor ouders tegenover hun kinderen en voor de ene ex-partner tegenover de andere ex-partner. 15

16 Verhaal kunt u voorkomen door alimentatie bij de rechter te vragen. Daarvoor heeft u de hulp van een advocaat nodig. Voor de kosten die daaraan verbonden zijn kunt u bijzondere bijstand aanvragen. Verschil tussen alimentatie en verhaal is dat als uw uitkering wordt beëindigd u uw inkomsten uit alimentatie houdt. Hierdoor kunt u sneller de bijstand verlaten. Beslag De bijstandsuitkering is vatbaar voor beslag, dat betekent dat een schuldeiser, via een gerechtsdeurwaarder, geld kan laten inhouden op uw uitkering voor het aflossen van schulden. U ontvangt daarover bericht van de deurwaarder. Het deel van de uitkering wat u mag houden en waar geen beslag op gelegd kan worden heet de beslagvrije voet. Dat is 90 procent van de bijstandsnorm waarop u recht heeft. De gemeente is verplicht het meerdere boven de beslagvrije voet in te houden en door te betalen aan de deurwaarder. Als u het niet eens bent met het beslag, de beslagvrije voet of de hoogte van de houding, dan kunt u contact opnemen met de deurwaarder. 16

17 FORMULIEREN Wijzigingsformulier Het wijzigingsformulier gebruikt u als er iets verandert in uw situatie. Het gaat om wijzigingen die invloed hebben op het recht of de hoogte van uw uitkering. Bijvoorbeeld als een inwonend kind verhuist. Of als u bent gestopt met vrijwilligerswerk. Ook veranderingen in uw vermogen, zoals het krijgen van een erfenis of een gift, geeft u met dit formulier door aan de gemeente. Dit formulier gebruikt u ook als de inkomsten van uw inwonende kind zijn veranderd. Statusformulier Een statusformulier is een overzicht waarop u kunt zien welke gegevens van u bij de gemeente Enkhuizen bekend zijn. U krijgt dit formulier één of twee keer per jaar toegestuurd. U controleert of alle gegevens kloppen: - zo ja, dan ondertekent u het formulier en stuurt u dit terug naar de gemeente; - zo nee, dan wijzigt u die informatie via het wijzigingsformulier. U stuurt het statusformulier, eventueel met het wijzigingsformulier, altijd weer terug naar de gemeente. Dus óók als alle gegevens in orde zijn. 17

18 Inkomstenformulier Als u maandelijks (wisselende) inkomsten heeft, bijvoorbeeld omdat u werkt of nog een andere uitkering krijgt, dan moet u die inkomsten iedere maand bij ons opgeven. U ontvangt van ons hiervoor een inkomstenformulier. Zie ook bladzijde 6. 18

19 BEZWAAR EN BEROEP U heeft altijd het recht om bezwaar te maken als u het niet eens bent met een beslissing van de gemeente. Bezwaar maken kan ook als u vindt dat u te lang op een beslissing moet wachten. Als u het niet eens bent met de uitkomst van het bezwaar, kunt u binnen zes weken bij de rechtbank in beroep gaan. Bezwaar Als u het niet eens bent met de beslissing op uw aanvraag of naar aanleiding van een onderzoek, kunt u de gemeente schriftelijk op de hoogte stellen van uw bezwaren. Zo'n schriftelijk stuk heet 'bezwaarschrift'. Of u die mogelijkheid heeft wordt vermeld bij de desbetreffende beslissing. De gemeente is verplicht u daarover te informeren. U moet uw brief richten aan degene die het besluit heeft genomen of had moeten nemen. Voor bijstand is dit: Het college van burgemeester en wethouders van Enkhuizen Postbus AA ENKHUIZEN. Beroep Als u het niet eens bent met de beslissing die is genomen op het bezwaarschrift, kunt u beroep instellen. Bij de beslissing op het 19

20 bezwaar staat vermeld of u in beroep kunt gaan, waar u dit kunt doen en binnen welke termijn. Een beroepschrift dient u in bij: Rechtbank, sector bestuursrecht Postbus AG ALKMAAR. Beroep tegen de beslissing van de rechtbank Tegen de beslissing van de rechtbank kunt u weer in beroep gaan bij de Centrale Raad van Beroep. Voorlopige voorziening Tijdens de behandeling van uw bezwaar- of beroepschrift blijft de eerder genomen beslissing van de gemeente van kracht. Als u wilt dat de beslissing van de gemeente niet meer van toepassing is, kunt u een voorlopige voorziening vragen. Een voorlopige voorziening, ook vaak schorsing genoemd, moet u vragen aan de voorzieningenrechter bij de Rechtbank in Alkmaar. Hulp bij bezwaar en beroep Voor het indienen van een bezwaar- of beroepsschrift hoeft u geen advocaat in te schakelen. Wilt u hulp? Iedere woensdag van 9.00 tot uur kunt u terecht op het gratis spreekuur van de Sociaal Raadslieden in het Sociaal medisch centrum, Vijzelstraat 24. Klachtenmeldpunt De medewerkers van de gemeente Enkhuizen proberen u op een correcte wijze te behandelen. Toch kan het gebeuren dat u niet tevreden bent over de manier waarop u als klant van de gemeente bent behandeld. Dan heeft u reden tot klagen. U kunt dit schriftelijk doen maar ook telefonisch. Zie voor het adres en telefoonnummer bladzijde

21 KLANTENPARTICIPATIE Elke gemeente moet vastleggen op welke manier bijstandsgerechtigden worden betrokken bij de uitvoering van de bijstand. Het gaat dan om zaken die te maken hebben met het beleid op het gebied van werk en inkomen en de uitvoering van het beleid. In Enkhuizen neemt het Sociaal Beraad Enkhuizen (SBE) deze taak voor haar rekening. Het SBE geeft gevraagd én ongevraagd advies aan de gemeente over bijvoorbeeld verordeningen en beleidsregels. Om de afspraken wederzijds te bevestigen is een convenant opgesteld waarin deze zijn vastgelegd. Dit betekent onder andere dat er ieder kwartaal overleg wordt gevoerd tussen de afdeling Samenleving en het SBE. U kunt het SBE op de volgende manier bereiken: Secretariaat Sociaal Beraad Enkhuizen Adres : Berkenlaan 31, 1602 ST Enkhuizen Telefoonnummer : (0228) Internet : 21

22 WANNEER KUNT U BIJ ONS TERECHT Inloopspreekuur Samenleving houdt twee keer per week een inloopspreekuur, op maandag en donderdag van tot uur. U kunt zich daarvoor melden bij de receptie van het Stadskantoor, Hoogstraat 11 te Enkhuizen. Dit inloopspreekuur is voor mensen die geen bijstandsuitkering van de gemeente Enkhuizen ontvangen. Mensen met WWB, IOAW of IOAZ hebben een vaste klantmanager waar ze terecht kunnen. Telefonisch Tussen 9.00 en uur kunt u op werkdagen terecht op het algemene nummer (0228) U krijgt dan de medewerkers van Dienstverlening aan de lijn. Eventueel verbinden zij u door met de afdeling Samenleving. Per brief Daarnaast kunt u natuurlijk altijd een brief sturen met daarin uw vragen of verzoek. U krijgt zo spoedig mogelijk antwoord. Gemeente Enkhuizen T.a.v. Samenleving Postbus AA ENKHUIZEN 22

23 Digitaal Op de website van de gemeente Enkhuizen vindt u veel informatie: onder wonen en leven/ werk en inkomen. U kunt ook een sturen naar stadhuis@enkhuizen.nl. Ruimte voor aantekeningen 23

24 Gemeente Enkhuizen Postadres : Postbus AA ENKHUIZEN Bezoekadres : Hoogstraat 11 Enkhuizen Website : Telefoon (algemeen) : (0228) adres : stadhuis@enkhuizen.nl Uitgave : januari