Ict in AOC-Limburg. Januari 2003 ITS Nijmegen Thekla den Boer Marijke Kral Dana Uerz.

Transcriptie

1 Ict in AOC-Limburg Januari 2003 ITS Nijmegen Thekla den Boer Marijke Kral Dana Uerz ITS Nijmegen 2003

2

3 Ict in AOC-Limburg Inhoud Inleiding 3 Beleid en ict 7 Ict-infrastructuur en -voorzieningen 15 Ict-beheer en -ondersteuning 21 Educatieve software 25 Vaardigheden en opvattingen 27 Ict in management 33 Ict in onderwijsondersteunende processen 35 Ict in het onderwijsleerproces 37 Samenvatting en conclusies 47 1

4 2

5 Inleiding Achtergrond onderzoek Achtergrondinformatie AOC-Limburg Uitvoering Respons Achtergrond onderzoek Dit is het eindrapport van de instellingsmonitor ict AOC-Limburg, onderdeel van de ICTonderwijsmonitor bve In opdracht van OCenW brengt het ITS jaarlijks de stand van zaken met betrekking tot ict in de bvesector in kaart. In en is hiertoe bij alle bve-instellingen een quick scan ict afgenomen, in combinatie met dieptestudies bij enkele instellingen. Najaar 2002 heeft AOC-Limburg deelgenomen aan deze instellingsmonitor ict. Achtergrondinformatie AOC-Limburg Het AOC-Limburg is een instituut voor agrarisch onderwijs in de regio Zuidoost Nederland met bijna 3000 cursisten. Het aoc heeft locaties in Horst, Roermond, Heerlen en Nederweert en verzorgt opleidingen in het vmbo-groen (circa 1800 leerlingen) en het mbo (BOL en BBL, circa 1200 cursisten). Daarnaast biedt het aoc ook volwassenenonderwijs en contractonderwijs. Het AOC-Limburg biedt opleidingen voor de sector voeding, natuur en milieu. De vier locaties verzorgen een breed scala aan opleidingen in de volgende richtingen: Horst: bloemen- en tuincentrumbranche, groene ruimte, plantenteelt, veehouderij, dierverzorging en veterinaire ondersteuning (Diveto). Roermond: bloemen- en tuincentrumbranche, groene ruimte, plantenteelt, veehouderij, voedingsindustrie, paardenhouderij en paardensport. Heerlen: bloemen- en tuincentrumbranche, groene ruimte, dierverzorging en veterinaire ondersteuning (Diveto), technisch medewerker recreatie. Nederweert: bloemen- en tuincentrumbranche. Alle locaties verzorgen onderwijs voor het vmbo en mbo BOL/BBL, met uitzondering van de locatie Nederweert waar de variant mbo BOL niet is opgenomen. Het AOC-Limburg ressorteert onder het Bestuur Stichting Agrarisch Opleidingscentrum Limburg. De dagelijkse leiding is in handen van het College van Bestuur (CvB), bestaande uit twee personen. Iedere locatie van het aoc wordt geleid door een locatiedirecteur, veelal ondersteund door één of meer adjunct-directeuren. De leden van het CvB en de locatiedirecteuren vormen samen het managementteam (MT). Het CvB wordt ondersteund door een aantal centrale stafdiensten, te weten personeelszaken, financiële zaken, bureau onderwijs, bureau informatisering en een bureau cursus en contract. Met ingang van augustus 2002 is het AOC-Limburg gestart met kernteams. Doel is de organisatie te groeperen in teams van docenten en instructeurs die gezamenlijk een onderwijsopdracht uitvoeren bij een bepaalde groep cursisten. Het kernteam draagt als eerste de verantwoordelijkheid voor het optimaliseren van het onderwijsleerproces en de zorg voor een vastgestelde groep cursisten. Iedere docent of instructeur maakt deel uit van een team. Ieder team heeft een kernteamvoorzitter die het team vertegenwoordigt en de onderlinge werkafspraken maakt. Kernteams kennen een zekere mate van autonomie. De bevoegdheden, verantwoordelijkheden, taken en middelen van de teams worden op dit moment uitgewerkt. 3

6 Uitvoering Ten behoeve van de instellingsmonitor AOC-Limburg zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: een voorbereidend gesprek met de ict-coördinator onderwijs, tevens contactpersoon voor de monitor; bestudering van het ict-beleidsplan ; een gesprek met het bureau informatisering (hoofd informatisering en hoofd systeembeheer); een groepsgesprek met de ict-kerngroep; een telefonisch gesprek met de ict-coördinatoren van de vier locaties; een excel-vragenlijst voor het hoofd systeembeheer; een webvragenlijst voor alle docenten, uitgezet via ; een webvragenlijst voor alle cursisten. De genoemde activiteiten hebben plaatsgevonden in oktober en november Respons Ict-coördinatoren In telefonische gesprekken met de ict-coördinatoren is ingegaan op de stand van zaken rond ict op de afzonderlijke locaties. Alleen de ict-coördinator van de locatie Heerlen wilde hieraan niet deelnemen. Voor de locatie Roermond zijn afzonderlijke gesprekken gevoerd met de ict-coördinator van het vmbo en het mbo. Docenten Van de 225 benaderde docenten hebben er na herhaald rappel en interne aandacht 66 deelgenomen aan de webenquête. Een teleurstellende respons van ongeveer 29 procent. De deelname was het grootst bij de locatie Roermond (36). Vanwege het geringe aantal respondenten bij Nederweert, Horst en Heerlen zijn deze locaties in het vervolg van de rapportage samengevoegd. Responsgroep docenten, per locatie en totaal, in aantallen respons Nederweert 6 Horst 15 Heerlen 9 Roermond 36 totaal 66 De meeste docenten die de vragenlijst hebben ingevuld, verzorgen onderwijs aan het vmbo (61%). 28 Procent verzorgt onderwijs aan het mbo en 11 procent aan zowel vmbo als mbo. Deze percentages zijn voor de locatie Roermond en de overige locaties vrijwel gelijk. Bijna driekwart van de deelnemende docenten doceert algemene vakken en 45 procent (soms ook) beroepsgerichte. Vooral in het vmbo is het percentage docenten dat algemene vakken verzorgt, hoog (81% tegenover 68% in het mbo). Ruim 80 procent van de respondenten is man en de gemiddelde leeftijd is 45 jaar (de jongste is 22, de oudste 59). Cursisten In totaal hebben 513 cursisten de webvragenlijst ingevuld. Een mooi aantal, maar ze zijn vrijwel allemaal (511) afkomstig van de locatie Roermond. In de rapportage komt wat betreft cursistgegevens dan ook alleen de locatie Roermond aan de orde. De twee overige cursisten (van locatie Heerlen) zijn verder niet meegenomen. Van de ruim 1200 cursisten van de locatie Roermond hebben er dus 511 deelgenomen aan de webenquête: 390 uit het vmbo (een respons van 54%) en 121 uit het mbo (respons 23%). Bij het vmbo hebben vooral deelnemers aan de kaderberoepsgerichte leerweg en vmbo basisvorming deelgenomen (respectievelijk 44% en 24%). De cursisten zijn redelijk gelijk verdeeld over de vier leerjaren, alleen cursisten uit het vierde leerjaar zijn licht ondervertegenwoordigd (17%). 4

7 Van de deelnemende mbo-cursisten (n=121) volgt het merendeel (60%) de opleiding groene ruimte. De overige cursisten volgen onderwijs aan de richtingen bloemschikken (19%), dierverzorging en paardenhouderij (15%) of veehouderij (6%). De meeste deelnemende mbocursisten volgen een BOL-opleiding (92%), grotendeels op niveau 3 of 4 (respectievelijk 28 en 68%). Het betreft voor bijna de helft eerstejaars (48%) en verder derde- of vierdejaarscursisten (beide 26%). Er hebben ongeveer evenveel vrouwelijke als mannelijke cursisten aan de enquête deelgenomen (resp. 52 en 48%). Bij het vmbo hebben iets meer mannelijke cursisten deelgenomen (67%). Rapportage De resultaten worden in dit rapport hoofdzakelijk in tabelvorm weergegeven, waarbij de docentgegevens voor de locatie Roermond en de overige locaties (Nederweert, Horst en Heerlen) afzonderlijk worden weergegeven. Bij de interpretatie van deze gegevens moet rekening worden gehouden met de relatief lage respons. De gegevens dienen met enige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd. Opvallende verschillen tussen de opleidingstypen vmbo en mbo worden aangegeven, maar zijn vanwege de relatief kleine aantallen hooguit tentatief. Bij de cursisten worden alleen de resultaten voor de locatie Roermond weergegeven. Voor deze locatie is de respons goed, alleen zijn vmbo-cursisten oververtegenwoordigd. Waar relevant worden verschillen tussen vmbo en mbo vermeld. Alle gegevens uit de gesprekken en de webenquêtes zijn verwerkt in dit instellingsrapport. De rapportage is thematisch geordend en wordt besloten met een samenvatting met conclusies. 5

8 6

9 Beleid en ict Beeld huidige inzet ict in onderwijs Visie op ict in onderwijs Doelstellingen Beleidstypering en invoeringsstrategie Knelpunten Waardering overheidsbeleid ten aanzien van ict Behoefte aan externe ondersteuning Samenwerking Dit hoofdstuk is gebaseerd op de gesprekken met de ict-kerngroep (centraal niveau) en met de ictcoördinatoren van de locaties Roermond, Horst en Nederweert (situatie locaties). Beeld huidige inzet ict in onderwijs AOC-Limburg centraal niveau De laatste jaren is in het AOC-Limburg zwaar geïnvesteerd om ict een passende plaats in het onderwijs te geven, waarbij zowel naar de mogelijkheden van ict in het primaire onderwijsproces als in de administratieve organisatie is gekeken. In die periode is het gebruik van ict duidelijk toegenomen, aldus de ict-kerngroep. In een aantal vakken maakt ict deel uit van het curriculum, is het onderwerp van onderwijs. Bijvoorbeeld bij informatiekunde (vmbo) en bij Nederlands (mbo) waar één uur per week aandacht wordt besteedt aan het gebruik van ict. Waar mogelijk wordt gebruik gemaakt van beroepsspecifieke software. De mate waarin verschilt per opleiding, maar ook naar leerjaar. Over het algemeen geldt dat het gebruik van ict toeneemt naarmate cursisten meer zelfstandig werken. Zo is het gebruik bij het projectonderwijs in niveau-4-opleidingen hoger dan bijvoorbeeld in het vmbo of in niveau-2-opleidingen. Daarnaast is de inzet van ict hoofdzakelijk ondersteunend aan het leerproces: als hulpmiddel bij het uitwerken van opdrachten en het zoeken van informatie door cursisten (internet) en als informatiebron voor medewerkers (Livelink 1, noise). Ook in de communicatie wordt steeds meer gebruik gemaakt van ict (Livelink, intranet, ). Incidenteel wordt met behulp van ict plaats- en tijdsonafhankelijk gewerkt. De cursus ondernemersvaardigheden verloopt bijvoorbeeld volledig online, met de docent als telecoach. De inzet van ict wisselt sterk tussen en binnen de locaties, volgens de ict-kerngroep. De locatie Roermond (oorspronkelijk voorhoedelocatie) loopt voorop. Vooral Nederweert en Heerlen hebben op dit vlak een inhaalslag te maken. Ook binnen de locaties bestaan verschillen in ict-gebruik: het verschil tussen voorlopers en de achterhoede is groot. Locatie Roermond Locatie Horst Locatie Nederweert VMBO Vooral bij Nederlands wordt ict ingezet, met name voor het Ict wordt ingezet bij informatica en automatisering ingezet. Bij andere vakken gebeurt dit maken van verslagen en oefenen incidenteel, vooral tekstverwerken van vaardigheden. Ict wordt in de communicatie ( ) en rekenprogramma s (mbo). en ondersteunende processen gebruikt. MBO Een kleine groep docenten is al heel ver en heeft ict in het lesprogramma geïntegreerd. Zij lopen duidelijk voor. Docenten zijn enthousiast, maar zijn liever volger dan voorloper. In onderwijsondersteunende processen wordt ict regelmatig ingezet. Vrijwel alle docenten maken regelmatig gebruik van ict. In ondersteunende processen (cijferregistratie), maar ook in de les. Docenten laten cursisten vooral opdrachten en werkstukken maken met ict. Het volgen van ontwikkelingen en aandragen van ideeën rond ict gebeurt minder frequent. Op ict-gebied gebeurt zoveel dat het voor docenten niet altijd gemakkelijk is om bij te blijven. 1 Livelink is een webbased toepassing voor onder andere samenwerken op afstand. De aoc s hebben gezamenlijk, in samenwerking met de AOC Raad en het ministerie van LNV, met Livelink een portal ingericht. 7

10 Visie op ict in onderwijs Het AOC-Limburg wil alle deelnemers op een voor hen passend niveau stimuleren tot een attitude van permanente scholing en toerusten voor deelname aan de informatie- c.q. kennismaatschappij in de meest brede zin. In deze visie staan aansluiting op de beroepspraktijk en flexibilisering en individualisering van het onderwijs centraal. Onderwijs moet steeds meer maatwerk worden. Dit vraagt bij cursisten om een toename in de verantwoordelijkheid voor het eigen studietraject en bij docenten om een verschuiving in de rol van docerende naar begeleider. Ict speelt in deze ontwikkelingen een belangrijke rol. De ict-kerngroep vindt dat ict-gebruik geen doel op zich dient te zijn, maar een middel om de gestelde doelen beter c.q. efficiënter te kunnen realiseren. Ict is een middel, maar niet het enige middel. Men heeft een mix voor ogen van enerzijds vervangend ictgebruik ( doen wat je nu doet, maar dan met ict ) en anderzijds vernieuwend ict-gebruik, bijvoorbeeld bij competentiegericht leren, duale trajecten en plaats- en tijdonafhankelijk onderwijs. Doelstellingen AOC-Limburg centraal niveau Het streven naar flexibilisering en individualisering van het onderwijs en een betere aansluiting op de beroepspraktijk vraagt om nieuwe werkvormen en daarmee om andere vormen van ondersteuning. Met het oog hierop wordt de komende twee á drie jaar vooral ingezet op de verdere ontwikkeling van de volgende drie tools : 1. e-learning (momenteel met Black Board); 2. elektronisch toetsen (met Question Mark Perception); 3. het concreet invulling geven aan intranet door middel van Livelink (zowel organisatorisch als onderwijsinhoudelijk). Door de veranderende rol van de docent (van docerende naar begeleider) bestaat bovendien behoefte aan een goed functionerend leerlingvolgsysteem dat de voortgang van het onderwijs in kaart brengt, toetsen afneemt en resultaten bijhoudt. In de komende periode wil men een dergelijk systeem ontwikkelen. Daartoe zal noise ook meer ondersteunend aan het onderwijsproces worden ingezet. Het gebruik door docenten van zowel standaard- als meer specifieke ict-toepassingen zal in de komende periode verder worden gestimuleerd. Een speciaal aandachtspunt vormt het relatief hoge percentage cursisten met leerproblemen in het vmbo (ongeveer 60%). Voor deze groep acht men verdere integratie van remedial teaching in het onderwijs noodzakelijk. Het aoc neemt daarom deel aan een project waarin een instrument wordt ontwikkeld waarmee het onderwijs meer kan worden afgestemd op de capaciteiten en de leerstijl van de individuele deelnemer. Ict werkt hierbij ondersteunend in bijvoorbeeld de opzet van individuele studiewijzers en het verstrekken van individuele opdrachten. Een deel van de vmbodeelnemers zal binnen het aoc doorstromen naar het mbo. De bedoeling is dat het in ontwikkeling zijnde instrument een bijdrage levert aan het realiseren van doorlopende leerlijnen. 8

11 Locatie Roermond Locatie Horst Locatie Nederweert VMBO Bevorderen elektronisch toetsen. Aanleren schrijfvaardigheden en basisvaardigheden met ict. Gebruik maken van ict voor het maken van verslagen en zoeken van informatie. E-learning is te hoog gegrepen voor vmbo. MBO Docenten meer ict-minded maken. De slag maken om ict in te gaan bouwen in het onderwijsproces. Bevorderen van elektronisch toetsen en e-learning met name voor mbo. Uitleen van boeken in de mediatheek automatiseren. Cijferregistratie vormgeven en koppelen aan noise. Apparatuur up-to-date krijgen om gevraagde software te kunnen draaien. Aansluiting op het netwerk (ontbreekt nog voor één vleugel). Uitbreiden aantal werkplekken met pc s voor docenten. Bevorderen van de communicatie met ict. Alle docenten en cursisten moeten de mogelijkheid krijgen om ict in te zetten in de communicatie (internet en ). Voortgang project zelfstandig werken (onderwijs zo inrichten dat cursisten actiever en zelfstandiger gaan werken). Ict heeft hierin een belangrijke rol. Dit geldt met name voor het vmbo. Voor de komende rapporten (eind 2002) zal Puntboek gebruikt gaan worden. Dit wordt nu voorbereid. Docenten zijn bijgeschoold en beginnen met het invoeren van gegevens. Opvallend is dat de ontwikkeling van intranet door middel van Livelink op de locaties nauwelijks wordt onderschreven. Ict-coördinatoren zijn niet enthousiast over dit systeem: het is te complex en weinig toegankelijk. Door de onduidelijkheid over de verdere financiering van Livelink ten tijde van en voorafgaand aan het onderzoek, hebben de pilots met Livelink stilgelegen en was de toegankelijkheid en invulling van Livelink beperkt. Dit is een mogelijke verklaring voor de onbekendheid en het gebrek aan enthousiasme. 9

12 Beleidstypering en invoeringsstrategie AOC-Limburg centraal niveau Beleidstypering Tot ongeveer drie jaar geleden was ict in het aoc nog zeer geïsoleerd. Met name in de voorhoedelocatie Roermond was men hiermee bezig, in de andere locaties was dit veel minder het geval. Om hierin verandering te brengen is destijds de ict-kerngroep gestart. Deze groep is samengesteld uit vertegenwoordigers uit de ict-hoek (hardware-kant), uit het onderwijs en uit het management en richt zich op het verkennen van de mogelijkheden van ict voor het aoc. De ideeën over ict zijn vastgelegd in een ict-notitie, die na overleg met het MT als beleidsdocument is vastgesteld. Deze notitie is hoofdzakelijk kaderstellend. Op dit moment wordt binnen het aoc een omslag gemaakt van hoofdzakelijk centrale sturing naar meer kaderstellend beleid en resultaatgericht management op de werkvloer. Het streven is om beleid daar te laten ontwikkelen waar het wordt uitgevoerd. Om te beginnen wordt in de vier locaties geïnventariseerd wat men precies wil met ict. Daar zal dan het beleid en de budgettering op worden afgestemd. In de toekomst is hierin voor de kernteams een belangrijke rol weggelegd. Het uiteindelijk streven is resultaatgericht management in de kernteams, binnen de centraal uitgezette kaders. Invoeringsstrategie ict De invoering van ict wordt in beginsel gestart bij de voorlopers, te weten die docenten die al enthousiast zijn. Zo zijn de ontwikkelingen op het gebied van e-learning (Blackboard) en elektronisch toetsen (Question Mark Perception) begonnen door een kleine groep docenten hiermee ervaring op te laten doen. Vervolgens zal dit door olievlekwerking door de hele organisatie worden verspreid, zodat steeds meer mensen hiermee zelf ervaring op gaan doen. Maar bij het maken van een verbredingslag loopt men tegen hindernissen aan en een voorhoede zonder een achterhoede werkt niet. Daarom wordt binnen het aoc getracht voorlopers en achterhoede meer samen te laten werken. Zo is op de locatie Roermond bij de indeling van de werkkamers getracht op iedere kamer één ict-voorloper te plaatsen. Ook bij de indeling van de kernteams wordt hiermee rekening gehouden. Aan kennisuitwisseling tussen docenten wordt incidenteel aandacht besteedt. Er worden bijvoorbeeld periodiek studiedagen georganiseerd waarin ervaringen worden uitgewisseld. De ervaring hierbij was in het verleden echter dat ook hieraan met name de voorlopers deelnemen. Om de medewerkers te ondersteunen bij de ict-ontwikkelingen, acht men deskundigheidsbevordering een voorwaarde. Van medewerkers wordt verwacht dat zij minimaal geschoold zijn op het niveau van het Digitaal Rijbewijs Onderwijs. Een deel van de medewerkers is inmiddels geschoold, maar er zijn ook nogal wat afhakers ( geen tijd, te druk, niet belangrijk ). Tevens acht men de houding van cursisten van belang. Met name in het mbo geldt dat cursisten veelal de docenten inhalen. Cursisten komen vaak met gerichte vragen. Ze zien bijvoorbeeld op stageplaatsen dat een bepaald pakket overal wordt gebruikt en willen dat ook op het aoc in kunnen zetten. Waar mogelijk wordt die vraag wel gehonoreerd. Dit dwingt docenten om ook mee te ontwikkelen. Desondanks zullen er altijd docenten dwars blijven liggen, die krijg je niet mee, die moeten de organisatie uitgroeien. Daarnaast wordt het ict-gebruik gestimuleerd door ict meer en meer in te zetten in administratieve processen en in de communicatie. Door bijvoorbeeld bepaalde informatie alleen via intranet beschikbaar te stellen of docenten cijfers digitaal aan te laten leveren doen docenten ervaringen op met het gebruik van ict. Ook het online beschikbaar stellen van managementinformatie (Livelink) stimuleert het ict-gebruik. 10

13 Locatie Roermond Locatie Horst Locatie Nederweert Uit de gesprekken met de ict-coördinatoren van de drie locaties blijkt dat op geen van de locaties sprake is van een duidelijke invoeringstrategie met ict. Wel is men het er over eens dat de onderwijskundige ontwikkeling leidend moet zijn voor de techniek: Eerst kijken wat we willen, daarna wat we kunnen. De coördinatoren verwachten dat de ict-kerngroep het voortouw neemt bij de verdere ict-ontwikkelingen. Men vindt dat er momenteel weinig kennisuitwisseling plaatsvindt en er lijkt sprake van stagnatie. Beleidsplan De locatie beschikt niet over een eigen ict-beleidsplan. Draagvlak en kennisuitwisseling VMBO Er is hier lange tijd te weinig aan scholing gedaan. De kloof tussen voor- en achterhoede is mede daardoor groot geworden. Men wil nu door meer scholingsmogelijkheden te bieden, het draagvlak voor ict verbreden en de genoemde kloof verkleinen. De uitwisseling van kennis en ervaring rond ict laat te wensen over. Zowel binnen het vmbo maar ook tussen mbo en vmbo. MBO Hier wordt van belang geacht te beginnen met dingen die werken en waar docenten direct iets aan hebben. Probleem is dat goede software ontbreekt en weinig tijd is om ict in te voeren. Kennisuitwisseling vindt niet structureel plaats. Projecten VMBO Hier wordt nauwelijks deelgenomen aan projecten. De mogelijkheden zijn niet erg bekend en het vmbo wordt volgens de ict-coördinator vmbo weinig benaderd voor deelname. MBO Men neemt regelmatig deel aan projecten, is hierin ook voorloper. Het zijn wel vaak dezelfde mensen die deelnemen. Beleidsplan De locatie heeft geen eigen ictbeleidsplan. Draagvlak en kennisuitwisseling Enthousiasme van docenten bevorderen door inzet direct bruikbare en nuttige toepassingen. Zo is de meerderheid van de docenten enthousiast over de invoering van de cijferregistratie. Draagvlak wordt ook bevorderd door scholing, bijvoorbeeld voor iedereen op het gebied van ictbasisvaardigheden. Wel bleek de organisatie hiervan lastig (vrijmaken docenten, beschikbaarheid modules). Kennisuitwisseling vindt niet structureel plaats: niet binnen en ook niet tussen locaties. Dit gebeurt alleen in het kader van gezamenlijke projecten en informeel. Binnen de vakgroepen wordt wel informatie over software uitgewisseld. Projecten De locatie heeft deelgenomen aan de aoc-brede projecten rondom Blackboard en Puntboek. In het kader van Grassroots zijn twee voorstellen ingediend. Beleidsplan De locatie beschikt niet over een eigen ict-beleidsplan. Doelen en middelen zijn wel uitgewerkt, maar niet schriftelijk vastgelegd. Draagvlak en kennisuitwisseling Stimuleren van gebruik door het verplicht stellen van icttoepassingen zoals het cijferregistratiesysteem. Docenten maken dan verplicht kennis met de mogelijkheden en kunnen ervaring opdoen. Het opnieuw starten van pcprivéprojecten zou positief kunnen werken, aldus de coördinator. Dit is inmiddels al weer een tijd geleden en zou wel weer gestart mogen worden. Scholing in ict-vaardigheden. De meeste docenten zijn wel ictbasisvaardig, maar op terreinen als spreadsheets en databases is scholing wenselijk. Kennisuitwisseling gebeurt via de aoc-brede studiedagen, maar verder vooral informeel. Projecten Nederweert neemt niet deel aan Grassroots-projecten. Wel loopt het project Schoolroute (aardrijkskunde), waarin ict een belangrijke rol heeft. 11

14 Knelpunten AOC-Limburg centraal niveau Ict-kerngroep: Financiën: onderhoud van de infrastructuur legt een grote druk op het budget. Het ict-budget gaat geheel op aan hardware, infrastructuur en standaardsoftware. Onderwijsontwikkeling, ook met ict, wordt decentraal gefinancierd uit de reguliere middelen. Er zouden meer middelen beschikbaar moeten komen om ook trajecten van onderuit te kunnen stimuleren. Soms stagneert een project omdat een groep cursisten geen laptop heeft. Dit zou niet mogen gebeuren. Mensen: er moet een cultuuromslag bewerkstelligd worden. Maar ook als je mensen meekrijgt is tijd een probleem. Docenten hebben te weinig tijd, ict hangt er dan maar bij. Alleen echte enthousiastelingen maken er dan nog tijd voor. Op het gebied van hardware is een probleem dat apparatuur op school vaak verouderd is in vergelijking met wat docenten en cursisten thuis hebben staan. Financiering Livelink: het is nog niet helder of de financiering wordt voortgezet. Bureau Informatisering: Een eenduidig beeld van wat het aoc wil en kan met ict ontbreekt. Het CvB en de locatiedirecteuren lopen vaak te ver vooruit. Op de werkvloer is men nog niet zover en beschikt men bovendien niet over de middelen. Consequenties van nieuwe ideeën worden niet altijd goed overzien. Niet iedereen binnen het aoc maakt gebruik van de computer. Het ict-gebruik en kennisniveau binnen de instelling wordt door het MT en de ict-kerngroep vaak overschat. Men kijkt teveel naar voorlopers en vergeet wel eens dat alle docenten een bepaald niveau moeten bereiken voordat je verder kunt met ict. Locatie Roermond Locatie Horst Locatie Nederweert VMBO Helder en duidelijk beleid ontbreekt. Beschikbare tijd voor ict. Betrouwbaarheid van de kennisnetverbinding. Voor ict-ontwikkeling is geen formatie beschikbaar. Van huis uit geen toegang tot schoolnetwerk en applicaties. MBO Het nieuwe administratieve systeem (noise) sluit niet aan op de wensen en behoeften op de werkvloer. Om docenten enthousiast te houden, moeten voorzieningen op tijd klaar staan. De systeembeheerder doet zijn best, maar heeft te weinig tijd. Er is behoefte aan adequate software. Het mbo bestaat uit zeer veel relatief kleine opleidingen. Toegesneden software is hiervoor niet of nauwelijks beschikbaar. Onbekendheid met bestaande software. Tekort aan geschikte ruimten. Aanwezigheid en beschikbaarheid van hardware in combinatie met bepaalde software. Snelheid van de internetverbinding. Aantal beschikbare computers. Cd-rom s uit methoden zijn vaak niet op het netwerk te plaatsen. Bemoeilijkt het gebruik. 12

15 Do s en don ts AOC-Limburg centraal niveau Probeer te leren van anderen: niet allemaal opnieuw het wiel uit gaan vinden. Als je zoiets doet, doe het dan met elkaar. Heb oog voor het menselijke aspect, de cultuuromslag die nodig is. Kijk bij implementatie naar functionaliteiten en minder naar techniek: als mensen het direct kunnen gebruiken, zijn ze meer gemotiveerd. Locatie Roermond Locatie Horst Locatie Nederweert Begin simpel. Laat alle toeters en bellen los en begin met iets kleins dat werkt. Probeer de neuzen dezelfde kant op te krijgen: als je teveel dwarsliggers hebt kun je het wel vergeten. Zorg dat de infrastructuur goed is. Zorg dat alles is uitgetest en voorkom zo dat docenten gaan beginnen en gelijk moeten ophouden omdat de computer vastloopt. Voorkom frustraties. Men moet niet te snel willen gaan: gras groeit niet harder door er aan te trekken. Waardering overheidsbeleid ten aanzien van ict Volgens het AOC-Limburg bevindt de invoering van ict in het onderwijs zich op dit moment in een kritieke fase. Er is inmiddels een grote groep mensen enthousiast gemaakt voor ict en nu dreigt de financiering weg te vallen. Dat terwijl het juist nu belangrijk is dat wordt doorgezet. Een voorbeeld hiervan is het project Livelink. Dit is door het ministerie van LNV opgestart en net nu de aoc s op één lijn zitten, trekt de overheid zich terug. Het is onduidelijk hoe dit nu verder gefinancierd gaat worden. De overheid laat daarmee veel liggen, aldus het aoc. Ook in de ontwikkelingen rondom webtechnologie en het zelfstandig werken van cursisten ziet het aoc een belangrijke rol voor de overheid. Men verwacht dat in de toekomst minder computers op school komen te staan en steeds meer van huis uit zal worden gewerkt. Daarmee wordt een steeds groter beroep gedaan op de thuisfaciliteiten. De overheid onderschat de kosten en investeringen die dat voor cursisten en hun ouders met zich meebrengt. Vanuit de overheid zou hierop veel meer kunnen en moeten worden ingespeeld, bijvoorbeeld door docenten thuis een account op kennisnet te geven (waarmee overigens ook de bandbreedte vergroot wordt). Met name voor aoc s waar veel cursisten en docenten afkomstig zijn uit gebieden waar geen kabelaansluiting is (geen landelijke dekking), vormen de hoge eisen aan de thuisfaciliteiten en de bereikbaarheid een probleem. Aansluitingen op inter- en intranet vanuit huis zijn hier erg kostbaar. Verder ziet het AOC-Limburg een groeiende rol voor webbased materialen. Ook hierin zou de overheid het voortouw moeten nemen en webtechnologie als standaard door moeten voeren. Behoefte aan externe ondersteuning Met name op het gebied van digitale leermiddelen heeft het AOC-Limburg behoefte aan ondersteuning van derden. Van oudsher wordt op dit terrein samengewerkt met het leermiddelenontwikkelcentrum. In het verleden werkte dit goed, maar inmiddels ziet men dit als een remmende factor. Digitale leermiddelen worden hier nog niet ontwikkeld, of zijn bijvoorbeeld via AOC s On Line beter beschikbaar. Het ontwikkelcentrum speelt, net als andere educatieve uitgevers, te weinig in op ontwikkelingen op ict-gebied. Software die wel wordt ontwikkeld, sluit niet aan bij het gegeven onderwijs, of is te duur. Met name voor relatief kleine instellingen, zoals het aoc, is dit een groot probleem. De overheid zou hierin het voortouw moeten nemen, dit kan niet bij het bedrijfsleven/de uitgeverijen worden neergelegd. 13

16 Samenwerking Landelijk wordt veel samengewerkt door de aoc s, vooral via AOC s On Line. Voor de projecten van AOC s On Line is ook als voorwaarde gesteld dat met minimaal één andere instelling wordt samengewerkt. De aoc s hebben gezamenlijk de aandacht gericht op een aantal ontwikkelingen (zoals e-learning, elektronisch toetsen en communicatie) en hebben daarbij gekozen voor bepaalde pakketten (Blackboard, Question Mark Perception en Livelink). Eerst worden deze uitgeprobeerd en daarna ziet men wel verder. Niet te lang blijven discussiëren over welk pakket dat moet zijn, maar er zo snel mogelijk mee aan de slag gaan. Er zijn gezamenlijk servers ingericht met de eerdergenoemde pakketten en deze staan bij NLtree. Ook met het kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven (AEQUOR) wordt regelmatig overlegd, vooral bij vergaande onderwijshervormingen (zoals legitimering). 14

17 Ict-infrastructuur en -voorzieningen Computers Randapparatuur Ict-infrastructuur Netwerkfunctionaliteiten docenten en cursisten Open Leercentrum (OLC) Knelpunten docenten over ict-voorzieningen Cursisten over ict-voorzieningen Computers Aantal deelnemers, aantal computers en kwaliteit computers, per locatie Centrale Administratie Roermond Heerlen Horst Nederweert aantal vmbo-cursisten per locatie aantal mbo-cursisten per locatie percentage BBL-cursisten - 25% 75% 23% 100% totaal aantal computers per locatie aantal computers voor onderwijsdoeleinden deelnemercomputerratio* - 19 : 1 23 : 1 18 : 1 13 : 1 percentage multimediacomputers - 90% 95% 90% 95% percentage computers met internetverbinding - 98% 98% 95% 95% *Deze ratio gaat over het totaal aantal ingeschreven cursisten. In dit cijfer is dus geen rekening gehouden met de mate van aanwezigheid van cursisten (bijv. BBL-cursisten, BPV-periodes). De deelnemercomputerratio varieert van één computer per dertien cursisten bij Nederweert tot één per drieëntwintig cursisten in Heerlen. Dit is laag in vergelijking met de landelijke deelnemercomputerratio (in de totale bve-sector één op zeven, bij alleen de aoc s één op negen). Bij de berekening van de deelnemercomputerratio is uitgegaan van het totaal aantal deelnemers per locatie. Er is dus geen rekening gehouden met de mate waarin cursisten al dan niet aanwezig zijn op de instelling (bijvoorbeeld percentage BBL-cursisten, BPV-periodes). Vrijwel alle computers beschikken over een internetverbinding en zijn geschikt voor multimediatoepassing. Randapparatuur Randapparatuur per locatie, in aantallen Centrale Administratie Roermond Heerlen Horst Nederweert inkjetprinter laserprinter scanner digitale fotocamera beamer/schermprojectie digitale opname apparatuur cd-writer webcam Met name het aantal printers verschilt sterk tussen de locaties. Dit hangt uiteraard ook samen met de omvang van de locaties en het aantal aanwezige computers. Er zijn weinig scanners en cdwriters. Volgens opgave van het hoofd systeembeheer beschikt de instelling niet over een cd-server, een digitaal videobewerkingssysteem, apparatuur voor videoconferencing, elektronisch vergadersysteem en spraakherkenningssysteem. 15

18 Ict-infrastructuur Internet en intranet is via een centraal netwerk (WAN) en een lokaal netwerk (LAN) operationeel voor de gehele organisatie. Alleen bij de locatie Horst is een deel van de computers (in één vleugel van het gebouw) nog niet op het netwerk aangesloten. De locaties Roermond en Heerlen beschikken deels over glasvezelkabels, terwijl Horst en Nederweert zijn voorzien van een isdn-aansluiting. De centrale administratie werkt met ADSL. Alle locaties gebruiken Unix en, behalve Horst, ook Windows NT. Daarnaast wordt in Horst, Heerlen en Roermond gebruik gemaakt van Novell. De Centrale Administratie gebruikt ook een Citrix-server. Kennisnet Alle locaties waar onderwijs wordt gegeven, beschikken over een kennisnetaansluiting. Deze wordt voornamelijk gebruikt voor transport. In Roermond is binnen de vakgroep Nederlands geëxperimenteerd met de websitebouwer van kennisnet. Geprobeerd is kennisnet breder te introduceren, maar dat is niet gelukt. In Nederweert beschikken alle docenten en mbo-leerlingen (9) via kennisnet over een eigen e- mailadres. In Horst gebruiken leerlingen liever een hotmail-adres. Vanwege de isdn-verbinding die deze locatie heeft, vormt de snelheid van de verbinding een obstakel. Mede daardoor staat er weinig informatie van Horst op het web. Netwerkfunctionaliteiten voor docenten en cursisten De netwerkfunctionaliteiten voor docenten zijn volgens de hoofdsysteembeheerder op elke locatie identiek. Alle docenten beschikken over een persoonlijk adres op school en hebben via het netwerk toegang tot internet, , chat, video, audio, standaardapplicaties, onderwijsondersteunende en educatieve programma s en eigen userdirectories. Administratieve of managementprogramma s zijn voor een beperkte groep docenten toegankelijk. Functies via netwerk beschikbaar voor docenten (- = niet, + = selecte groep, +++ = allen) +++ eigen, persoonlijk adres +++ nieuwsgroepen - internet +++ ftp - chatten +++ video +++ audio +++ afzonderlijke userdirectories +++ schrijfruimte op het net +++ bevoegdheid tot het plaatsen van internetpagina's + algemene programmatuur +++ administratieve en managementprogrammatuur + onderwijsondersteunende programmatuur +++ educatieve programmatuur +++ Voor alle cursisten op alle locaties zijn nagenoeg dezelfde netwerkfunctionaliteiten toegankelijk. De mogelijkheden zijn beperkter en verschillen per locatie. In Roermond kunnen alle cursisten en via het netwerk en hebben een persoonlijk adres via school. Op de andere locaties geldt dit slechts voor een deel van de cursisten. Cursisten hebben nergens toegang tot onderwijsondersteunende programmatuur. 16

19 Functies via netwerk beschikbaar voor cursisten, per locatie (- = niet, + = selecte groep, +++ = allen) Roermond Heerlen Horst Nederweert eigen, persoonlijk adres nieuwsgroepen internet ftp chatten video audio afzonderlijke userdirectories schrijfruimte op het net bevoegdheid tot het plaatsen van internetpagina's algemene programmatuur onderwijsondersteunende programmatuur educatieve programmatuur Open Leercentrum (OLC) Algemeen Elke locatie beschikt over een OLC of mediatheek met computerwerkplekken. Het aantal aanwezige computers verschilt echter sterk per locatie (van 5 in Nederweert tot 27 in Heerlen). In Heerlen kunnen individuele cursisten het OLC alleen op afspraak, in de pauze en na de les, gebruiken. Op de overige locaties is vrije inloop mogelijk. In alle OLC s is op vaste uren technische ondersteuning aanwezig. Inhoudelijke ondersteuning is vrijwel overal permanent aanwezig, met uitzondering van Nederweert. OLC-gebruiksregels zijn vastgelegd in een aoc-breed reglement. Bij overtreding kan de toegang (tijdelijk) worden ontzegd. Het functioneren van de OLC s Voor alle locaties geldt dat cursisten in het OLC onbeperkt en gratis kunnen internetten en chatten. Scannen wordt in beperkte mate toegestaan en voor printen moet worden betaald. De locatie Nederweert beschikt, zo geeft de ict-coördinator van deze locatie aan, over een mediatheek (5 pc s) en een computerlokaal (25 pc s). Hiervan wordt door cursisten, vooral vierdejaars, frequent gebruik gemaakt, meestal voor het maken van verslagen en opzoeken van informatie. De mediatheek wordt met name buiten de lestijd (in tussenuren) bezocht. Tijdens lessen wordt het computerlokaal gebruikt. Toezicht wordt, voor zover mogelijk, gehouden door aanwezige docenten. De lokale systeembeheerder is verantwoordelijk voor de technische ondersteuning en kan bij problemen worden opgeroepen. De locatie Horst heeft een mediatheek met een achttal werkstations. De computers zijn volgens de ict-coördinator verouderd en zullen binnenkort worden vervangen. De mediatheek wordt vaak gebruikt door mbo-deelnemers, maar ook steeds meer door vmbo-leerlingen (in het kader van de leerwegen wordt meer zelfstandig gewerkt). Cursisten werken hoofdzakelijk verslagen en (internet)opdrachten uit en zoeken informatie op internet. De mate van gebruik verschilt sterk tussen de opleidingen. De locatie Roermond beschikt over een ruim opgezette mediatheek met zo n 20 werkstations. De infrastructuur ervan is volgens de ict-coördinatoren goed op orde. Wel worden vaak de wat oudere computers, die nog wel voldoen, doorgeschoven naar het OLC. Dit levert vaak gemor op van cursisten. De mediatheek wordt goed gebruikt door mbo-deelnemers, vooral voor het maken van opdrachten en verslagen en om te internetten. Vmbo-leerlingen mogen alleen werken op de computers in de mediatheek als ze daarvoor een duidelijke opdracht hebben gekregen. Alle computers zijn aangesloten op het netwerk, zodat toepassingen die in de lessen worden gebruikt ook op het OLC beschikbaar zijn. Docenten gaan regelmatig met de gehele groep naar het OLC. Het komt ook steeds vaker voor dat een deel van de cursisten theorie krijgt, terwijl de anderen zelfstandig achter de computer werken. 17

20 Knelpunten De ict-infrastructuur en -voorzieningen (hardware) leveren in de meeste locaties nauwelijks grote knelpunten op voor de verdere invoering van ict, aldus de systeembeheerders. Alleen het gebrek aan geschikte ruimten voor de plaatsing van computers wordt op vrijwel alle locaties, met uitzondering van Roermond, als een groot knelpunt ervaren. Bij de locaties Nederweert en Horst vormt daarnaast de bandbreedte van internet een probleem (isdn-verbinding). Voor de Centrale Administratie vormt het verschil in systemen tussen de locaties een groot knelpunt. Knelpunten in de ict-infrastructuur en hardware volgens systeembeheerders, per locatie (- = nee, + = klein, +++ = groot) Centrale Administratie Roermond Heerlen Horst Nederweert betrouwbaarheid van computersysteem kwaliteit van de computers aantal beschikbare computers beschikbaarheid randapparatuur aantal computers met internetverbinding bandbreedte internetverbinding geschikte ruimten voor plaatsing computers systemen verschillen tussen locaties De systeembeheerder van Nederweert heeft aanvullend aangegeven dat de betrouwbaarheid van de kennisnetverbinding een probleem vormt. Deze verbinding valt regelmatig uit waardoor geen kan worden verstuurd of ontvangen. Docenten over ict-voorzieningen Ook aan de docenten is gevraagd of en in welke mate aspecten van de ict-infrastructuur en voorzieningen een knelpunt vormen voor de inzet van ict in het onderwijs. Voor docenten vormt het aantal beschikbare computers het belangrijkste probleem. Bij Roermond wordt dit door de helft van de docenten als een behoorlijk tot groot knelpunt ervaren, bij de overige locaties geldt dit voor driekwart van de docenten. Ook de kwaliteit van de beschikbare computers wordt door ongeveer de helft van de docenten als problematisch ervaren. Veel docenten van Nederweert, Horst en Heerlen noemen daarnaast ook de betrouwbaarheid van het computersysteem een behoorlijk tot groot knelpunt (50%). In Roermond wordt dit minder vaak als probleem gezien (28% behoorlijk/groot knelpunt). De toegankelijkheid van internet wordt het minst vaak als knelpunt gezien (58% niet). Het aantal computers met internetverbinding wordt door docenten van Nederweert, Horst en Heerlen relatief vaak als behoorlijk tot groot knelpunt wordt ervaren (42%). In Roermond is dit nauwelijks het geval (15%), daar heeft men dan ook een betere internetverbinding met een veel hogere bandbreedte. Knelpunten in de infrastructuur en voorzieningen, volgens docenten van Roermond en overige locaties, in procenten Roermond overige locaties geen enigszins behoorlijk groot geen enigszins behoorlijk groot aantal beschikbare computers kwaliteit van de computers betrouwbaarheid computersysteem beschikbaarheid randapparatuur aantal computers met internetverbinding aantal multimediacomputers toegankelijkheid internet voor docenten totaal aantal respondenten Docenten van het vmbo en mbo verschillen nauwelijks van elkaar in de beoordeling van de ictinfrastructuur en voorzieningen (niet in tabel). Alleen over de kwaliteit van de computers lopen de 18

21 meningen uiteen: bij het mbo wordt dit door meer dan de helft van de docenten (57%) als belangrijk tot groot knelpunt ervaren, bij het vmbo ligt dit aanzienlijk lager (26%). Computers thuis Vrijwel alle docenten (97%) kunnen thuis gebruik maken van een computer, meestal met internetaansluiting en (95% van de computerbezitters). Van huis uit inloggen op het netwerk van school is maar aan een enkeling voorbehouden (ca. 15%). Cursisten over ict-voorzieningen Ook cursisten is gevraagd naar hun tevredenheid over de toegankelijkheid van ict-voorzieningen op het AOC-Limburg. Toegankelijkheid werd daarbij uitgelegd als kun je het gebruiken als je het nodig hebt. Ruim de helft van de cursisten van de locatie Roermond is (zeer) tevreden over computers, printers, en internet (resp. 56, 50, 55 en 65%). Over de scanners zijn ze het minder tevreden: bijna 40% is hierover ontevreden tot zeer ontevreden. Mate van tevredenheid van cursisten van Roermond over de toegankelijkheid van voorzieningen op school, in procenten (n=510) niet ontevreden/ zeer ontevreden ontevreden niet tevreden tevreden zeer tevreden computers printer scanner internet Uitgesplitst naar opleidingstype (niet in tabel) blijken vmbo-cursisten vaker tevreden te zijn over de toegankelijkheid van voorzieningen dan mbo-cursisten. Computers thuis Vrijwel alle cursisten (locatie Roermond) hebben de mogelijkheid thuis een computer gebruiken (ca. 95%). De meerderheid hiervan heeft daarbij ook de mogelijkheid om te internetten en te en (respectievelijk 86% en 78%). Dit geldt voor vmbo- en mbo-cursisten in dezelfde mate. 19

22 20

23 Ict-beheer en -ondersteuning Personele inzet voor ict Extern inhuren van ict-diensten Beheer van software Knelpunten Docenten over ict-ondersteuning Personele inzet voor ict Aantal fte s voor ict-ondersteuning en beheer, centraal en per locatie Centrale Administratie Roermond Heerlen Horst Nederweert ict-coördinatie 1, ,1 - systeembeheer - 0,8 0,2 0,6 0,2 netwerkbeheer* 0, applicatiebeheer* 1, medewerker helpdesk medewerker OLC - 1,0 0,5 0,5 - webmaster multimedia ontwikkeling overige ict-functies - 0,2 0,1 0,1 0,1 totaal aantal ict-fte s 3,0 2,0 0,8 1,3 0,3 totaal aantal computers aantal beheers-fte s per 100 computers - 0,7 0,4 0,9 0,7 * Ict-coördinatie, netwerk- en applicatiebeheer vinden plaats op centraal niveau. Op de locaties is alleen formatie beschikbaar voor systeembeheer en een OLC-medewerker. Gemiddeld is per locatie 0,7 fte voor systeembeheer beschikbaar per 100 computers. Alleen in Heerlen ligt dit lager. De ict-organisatie Het bureau Informatisering (de centrale ict-dienst) bestaat uit twee medewerkers (systeembeheer en applicatiebeheer) onder leiding van het hoofd Informatisering. Bij hen is de verantwoordelijkheid neergelegd voor het opzetten van netwerken, de beslissingsbevoegdheid op het gebied van systeembeheer en het vervangingsbeleid (afschrijvingsduur is 4 jaar). Op het aoc werken verder twee systeembeheerders die verantwoordelijk zijn voor het lokale systeem- en netwerkbeheer, het dagelijks beheer en onderhoud. Ze zijn verdeeld over de locaties: één medewerker werkt vier dagen in Roermond en één in Heerlen, de ander (parttime) vier dagen in Horst en één in Nederweert. Deze beheerders vallen formeel onder de betreffende locatiedirecties, maar worden inhoudelijk aangestuurd door het bureau Informatisering. In een gesprek met medewerkers van het bureau Informatisering komt naar voren dat de communicatie tussen het bureau en de lokale beheerders niet goed is. Het hoofd systeembeheer heeft wel regelmatig contact met hen, maar voor afstemming en ondersteuning is vaak te weinig tijd hetgeen soms spanning met zich meebrengt. Het hoofd Informatisering geeft aan dat hij eigenlijk te weinig op de locaties aanwezig is. Het gevoel we zijn een vestiging van AOC-Limburg, we zijn één organisatie is volgens de medewerkers van het bureau Informatisering nog niet sterk ontwikkeld. Er wordt meer op locatieniveau gedacht dan op aoc-niveau. Ook tussen de locaties is nog weinig communicatie en ideeën worden te weinig uitgewisseld. Wel is een ontwikkeling gaande om dit te verbeteren. Maar ook dan zullen de lokale systeembeheerders hiërarchisch onder de locatiedirecties blijven vallen: systeembeheer wordt niet volledig gecentraliseerd. Het bureau Informatisering geeft aan dat afstemming tussen techniek en onderwijs onder verantwoordelijkheid valt van de ict-coördinatoren. Het aoc heeft een centrale ict-coördinator 21

24 onderwijs. Deze is afkomstig van de locatie Roermond. De aoc-brede ontwikkelingen en de deelname aan landelijke trajecten worden door hem aangestuurd en geïnitieerd. In principe heeft elke locatie daarnaast een eigen ict-coördinator, voornamelijk bedoeld als een schakel tussen techniek en onderwijs. De functie en de formatieruimte van ict-coördinator is onduidelijk, zo blijkt uit de gesprekken met de betreffende personen. In Horst is 0,1 fte beschikbaar voor ict-coördinatie. Belangrijkste taak omvat het regelen en opzetten van zaken rondom ict. Hiertoe is een ict-groep in het leven geroepen waaraan de ictcoördinator leiding geeft. In Nederweert is de adjunct-directeur belast met ict-coördinatie. Hiervoor zijn echter geen extra uren vastgesteld. Hij heeft tot taak de communicatie met het systeembeheer, dat slechts één dag per week aanwezig is, te onderhouden. Daarnaast is hij de eindverantwoordelijke op het gebied van ict-infrastructuur en voorzieningen en beheer. Ook is hij projectleider van een project op het gebied van zelfstandig leren en werken in het eerste jaar vmbo. In Roermond zijn twee personen belast met ict-coördinatie, voor vmbo de vakgroepvoorzitter Nederlands en voor mbo een docent informatica. Zij geven aan niet formeel benoemd te zijn in deze functie, noch er uren voor te hebben maar hier in te zijn gerold als voorlopers met ict. Volgens alle betrokkenen is het overleg tussen de coördinatoren onderling minimaal. Hieraan bestaat wel behoefte, maar blijkt moeilijk te organiseren. Het overleg tussen de ict-coördinatoren en de lokale beheerders is over het algemeen goed. Extern inhuren van ict-diensten Externe diensten worden niet structureel ingehuurd, wel incidenteel bijvoorbeeld bij de migratie van het serverpark. Onderhoud van servers vraagt veel specialistische kennis en de tijd ontbreekt om deze expertise intern te ontwikkelen. Daarnaast gaan ontwikkelingen op ict-gebied zo snel dat het moeilijk is deze expertise ook op peil te houden. Daarom is het de wens van het Bureau Informatisering om specialistisch beheer in de toekomst uit te besteden. De bedoeling is dat de beheerders zich dan meer kunnen richten op werkstations en gebruikersbeheer en minder tijd kwijt zijn aan het specialistische deel. Beheer van software Administratieve programma s (bijv. Noise, Globe) draaien op één centrale locatie en worden door de applicatiebeheerder van het Bureau Informatisering beheerd. De educatieve programma s draaien veelal lokaal. De bedoeling is hierin meer structuur en standaardisering aan te brengen. Op dit moment is er wel een overzicht van op de locaties beschikbare programmatuur. Wanneer nieuwe applicaties worden aangevraagd, gaat de systeembeheerder na of een dergelijk programma intern al wordt gebruikt. Dit werkt niet optimaal: er draaien teveel verschillende applicaties op het aoc, aldus het hoofd Informatisering. Het beheer kan dit niet sturen. Wel worden consequenties van keuzen besproken. De bedoeling is dat ict-coördinatoren de lokale behoeften aangeven en dat langs die weg afstemming wordt bereikt. De locaties hebben geen formatie voor applicatiebeheer. De software moet daar worden bijgehouden door docenten die het gebruiken. In de praktijk komt het erop neer dat dit veelal toch bij de lokale beheerders of de ict-onderwijscoördinatoren wordt neergelegd. Knelpunten De systeembeheerders (lokaal en centraal) is gevraagd welke knelpunten zich voordoen in de ondersteuning en het beheer van ict. De beschikbare financiën voor hard- en software is een groot knelpunt voor alle locaties. Verder springen de vele, grote knelpunten bij de locaties Horst en Nederweert en bij de Centrale Administratie, in het oog. Op deze drie plekken worden de kennis van ict-medewerkers (zowel technisch als onderwijsinhoudelijk), de complexiteit van het beheer en de tijd nodig voor het oplossen van technische problemen als grote problemen ervaren. In Horst en 22