RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK OPENBARE BASISSCHOOL NOORDHOVE

Transcriptie

1 RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK OPENBARE BASISSCHOOL NOORDHOVE School : Openbare basisschool Noordhove Plaats : Zoetermeer BRIN-nummer : 16ND Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 5 en 7 juni 2007 Datum vaststelling : 17 juli 2007

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING KWALITEITSPROFIEL BESCHOUWING VERVOLG VAN HET TOEZICHT...15 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare basisschool Noordhove

4

5 1 INLEIDING Het periodiek kwaliteitsonderzoek Op 5 en 7 juni 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs Openbare basisschool Noordhove in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school wel aan de orde geweest. Vanwege een onvoldoende beoordeling van enkele indicatoren van kwaliteitszorg tijdens de inspectieonderzoeken in 2005 en 2006 zijn alle indicatoren van kwaliteitszorg opnieuw bij het onderzoek betrokken. De toegevoegde indicatoren staan cursief vermeld in het kwaliteitsprofiel van hoofdstuk 2. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast.uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betrof de volgende documenten: personeelstevredenheidspeiling 2005 en 2007; oudertevredenheidspeiling 2005; beleidsplanning , analyse van Cito-resultaten 2007 en trendanalyses (april 2007). De resultaten en gegevens zijn bij het onderzoek betrokken, onder andere om indicator 9.3 te kunnen beoordelen. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare basisschool Noordhove

6 De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de vragenlijst periodiek kwaliteitsonderzoek is bij de analyse betrokken. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1/2, 3, 4, 6 en 8. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleider. Daarnaast zij er gesprekken gevoerd met ouders en leerlingen. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met directie en intern begeleider. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare basisschool Noordhove

7 2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van Openbare basisschool Noordhove Kwaliteitszorg 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare basisschool Noordhove

8 Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Sfeer op school 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig op school. Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg planmatig uit De school gaat de effecten van de zorg na. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare basisschool Noordhove

9 Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 5 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare basisschool Noordhove

10

11 3 BESCHOUWING Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op de openbare basisschool Noordhove, locatie Baanbreker en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel uit het vorige hoofdstuk. Daarbij legt de inspectie zo veel mogelijk verbanden tussen de verschillende indicatoren onderling en voor zover relevant tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van obs Noordhove en eerdere inspectieonderzoeken. Algemeen beeld De inspectie concludeert dat het onderwijs op obs Noordhove overwegend van voldoende kwaliteit is. Alle indicatoren scoren voldoende, terwijl een flink aantal indicatoren een hoge waardering heeft gekregen. Die waardering betreft indicatoren van de onderwijstijd, het pedagogisch en didactisch handelen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat en niet te vergeten vrijwel alle indicatoren van zorg en begeleiding. Alle overige indicatoren scoren voldoende. Dat betekent dat ook de kwaliteitszorg en de opbrengsten aan het eind van de schoolperiode en tijdens de schoolperiode een voldoende waardering hebben ontvangen: aspecten die in 2005 op De Baanbreker als onvoldoende zijn beoordeeld. Dit resultaat was aanleiding voor de inspectie om obs Noordhove in 2007 opnieuw een onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs te doen dat gelet op de recente ontwikkelingen beperkt is gebleven tot locatie De Baanbreker, hierna aan te duiden als De Baanbreker.Team en directie verdienen een grote pluim voor dit uitstekende resultaat, dat eigenlijk na één jaar intensieve verbeteracties is bereikt. De inspectie heeft tevens een thema-onderzoek gedaan naar de kwaliteit van het rekenen en wiskunde-onderwijs. Een beschrijving van de resultaten treft u aan in een afzonderlijk rapport. Zoals hiervoor aangegeven bleek de kwaliteit van het onderwijs op basis van het periodiek kwaliteitsonderzoek in september 2005 niet geheel te voldoen aan de normen van de inspectie. Met name enkele indicatoren van kwaliteitszorg en de opbrengsten op de Cito-eindtoets bleken onder de maat. Daarnaast liet de afstemming op de onderwijsbehoeften te wensen over. De inspectie bezocht de school in oktober 2006 met een jaarlijks onderzoek. De resultaten op de eindtoets lagen toen ver onder het landelijk gemiddelde en de bandbreedte die de inspectie als norm hanteert. De kwaliteitszorg was licht verbeterd. De inspectie vroeg aandacht voor systematische evaluatieactiviteiten met name op het domein onderwijs en leren. Het sterke kwaliteitsprofiel van het huidige kwaliteitsonderzoek in 2007 moet nadrukkelijk in het licht worden gezien van enkele positieve en negatieve ontwikkelingen die van cruciaal belang zijn voor de schoolontwikkeling. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare basisschool Noordhove

12 In de eerste plaats is er de fusie van De Baanbreker met De Klimop tot Noordhove op 1 augustus De fusie houdt echter niet lang stand onder meer vanwege een scherpe daling van het aantal leerlingen op locatie Klimop. In april 2006 worden de ouders op de hoogte gebracht van het voornemen om op 1 augustus 2007 locatie Klimop te sluiten. Deze situatie betekent wrevel en onrust onder de teamleden van beide locaties over de eigen situatie en de onzekere toekomst van locatie Klimop en van De Baanbreker. Ten tweede is er door grote inzet van directie en team desondanks sprake van een sterke schoolontwikkeling. Waren de activiteiten rond coöperatief leren en zelfstandig werken aanvankelijk gericht op de beide fusiescholen, dit schooljaar is het accent verlegd naar een impuls van de schoolontwikkeling op De Baanbreker. Naast de genoemde thema's is een impuls gegeven aan een verbetering van de leerresultaten, het onderwijs in rekenen en wiskunde en het taalbeleid. Tenslotte moet worden vermeld dat het wegvallen van De Klimop betekent dat de fusiefaciliteiten in het schooljaar zullen wegvallen. In het nieuwe schooljaar wordt nog goed gebruik gemaakt van de beschikbare faciliteiten door de grote groepen in de bovenbouw te splitsen. Op het tijdstip van onderzoek telt de school negen groepen, het volgend schooljaar worden er tien groepen samengesteld. Het aantal leerlingen zal begin oktober rond de 236 leerlingen liggen. Een daling ten opzichte van 2006 met meer dan 25 procent, vooral een gevolg van een gestage daling van het aantal leerlingen en het opheffen van locatie De Klimop. Hieronder volgt een nadere toelichting op de beoordeling. Toelichting Opbrengsten De inspectie concludeert dat De Baanbreker voldoende opbrengsten laat zien. De resultaten op de Cito-eindtoets laten ten opzichte van de zeer zwakke resultaten in 2005 en 2006 een duidelijke opleving zien in Na correctie van de schoolscore van 2007 op leerlingen die begin groep 8 korter dan vier jaar op De Baanbreker zaten komt de schoolscore net op een kritische ondergrens te liggen die de inspectie nog als een aanvaardbaar criterium hanteert. De resultaten op de tussentijdse toetsen voor technisch lezen in groep 3 en 4, begrijpend lezen in groep 6 en voor rekenen en wiskunde in groep 4 en 6 liggen op een voldoende niveau. De inspectie brengt dit positieve oordeel in verband met de kwaliteit van het leerstofaanbod, de onderwijstijd, de opbouw en vormgeving van de lessen, de professionele houding van leraren en de grote betrokkenheid van leerlingen en de sterke structuur van de leerlingenzorg. De sociale vaardigheden heeft de inspectie niet kunnen beoordelen omdat de school geen gebruik gemaakt van een volgsysteem met een landelijke normering. De directie geeft aan dat de school goed uit de voeten kan met het huidige volgsysteem. De school brengt de resultaten nauwkeurig in beeld en is voornemens passende beleidsmaatregelen te treffen. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare basisschool Noordhove

13 Over de ontwikkeling van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften beschikt de inspectie thans nog niet over passende criteria. De inspectie stelt wel vast dat de school het aantal leerlingen met een eigen leerlijn drastisch heeft teruggebracht. Voor deze leerlingen wordt een begeleidingsplan opgesteld met een richtinggevend onderwijsperspectief. Kwaliteitszorg De kwaliteitzorg op De Baanbreker is van voldoende niveau. Alle indicatoren zijn positief beoordeeld. De inspectie heeft waardering voor de planmatige plannen van aanpak en beleidsplannen van de eerder genoemde verbeterthema's. Alle evaluaties zijn met name op deze activiteiten en op de opbrengsten gericht. Als gevolg hiervan heeft het cyclisch proces van objectieve evaluaties van aspecten die tot het domein onderwijs en leren behoren wat minder aandacht gekregen. De inspectie heeft in haar beoordeling de huidige verbeteractiviteiten wat zwaarder laten wegen en indicator 1.3 toch een positieve beoordeling gegeven. De gedegen wijze waarop de opbrengsten via trendanalyses en dwarsdoorsneden worden geëvalueerd en van maatregelen worden voorzien, wekt bewondering. Een hoge waardering voor indicator 1.2 is dan ook terecht. Zoals de intern begeleider aangeeft: alle gegevens en cijfers zijn 'slechts' een middel om iets te doen en maatregelen te nemen om betere resultaten te bereiken. Deze gedachte leeft ook sterk bij het team en wordt omgezet in daden. Het is dan ook een compliment waard te constateren dat alle inspanningen daadwerkelijk resultaat sorteren. De school maakt gebruik van periodieke tevredenheidspeilingen onder ouders en leraren. Leerlingen en leraren worden in het kader van een sociaal veiligheidsbeleid bevraagd op hun beleving van veiligheid. De school heeft een gekozen leerlingenraad. De leerlingen van deze raad nemen hun taak serieus op. Zowel het beleid van sociale veiligheid als actief burgerschap en sociale integratie worden in het nieuwe schoolplan opgenomen. De onderdelen van deze thema's zijn voldoende herkenbaar in de onderwijspraktijk. De school heeft niet te maken met ongewenste opvattingen, houdingen en gedragingen van leerlingen, ouders of personeel. Indicator 1.8 heeft dan ook een positieve waardering gekregen. Ouders en leerlingen geven in de gevoerde gesprekken aan zeer tevreden te zijn over hun school. De aandacht voor waarden en normen, onder andere via een methode voor sociale-emotionele ontwikkeling wordt erg gewaardeerd. Onderwijs en leren De inspectie concludeert dat het onderwijsproces en de onderwijsinhoud in grote lijnen van voldoende tot goede kwaliteit zijn. Een aantal indicatoren is als sterk beoordeeld. Zo zorgt de school er met een eigentijds methodisch aanbod, een duidelijke planning per vak en groepsplannen op basis van groepsbesprekingen voor dat leerlingen het niveau krijgen aangeboden dat bij ze past. Vooral deze 'groepsplannen' blijken te werken als een uitstekend instrument voor het klassenmanagement en het management op schoolniveau. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare basisschool Noordhove

14 Centraal staat de ontwikkeling van het coöperatief leren en het zelfstandig werken. Daarnaast wordt er gewerkt aan een beleidsplan voor rekenen en wiskunde om didactiek en toetsresultaten een positieve impuls te geven. De directie en de schoolbegeleidingsdienst verzorgen regelmatig klassenconsultaties. De school investeert bewust in de gemiddelde en betere leerling en heeft daar aantoonbaar succes mee. Het leerstofaanbod voor de zorgleerlingen wordt zowel qua inhoud als tempo gedifferentieerd. Tijdens de lesobservaties heeft de inspectie goede voorbeelden gezien van het werken met verschillende werkvormen en structuren. In de kleuterbouw staan de VVE-activiteiten in het kader van taal- en rekenstimulering centraal. Leerlingen tonen een grote betrokkenheid. Leraren werken gedifferentieerd. Leerlingen die meer aandacht nodig hebben ontvangen remedial teaching binnen of buiten de groep. De groepsleraar houdt nadrukkelijk de regie. Zorg en begeleiding De inspectie concludeert dat de zorg en begeleiding van goede kwaliteit is. De intern begeleider heeft een degelijke structuur opgezet en slaagt erin om teamleden te stimuleren en te motiveren. Slechte toetsresultaten vormen een extra prikkel voor de teamleden om naar oorzaken te zoeken en maatregelen te nemen. De school maakt gebruik van een dekkend pakket van genormeerde toetsen. Daarnaast wordt een volgsysteem gebruikt om de sociaal emotionele ontwikkeling in kaart te brengen. De toetsresultaten worden zorgvuldig geregistreerd en geanalyseerd. De kwaliteit van de begeleidingsplannen is goed, zij het dat in de planopstelling en uitvoering wat meer aandacht kan worden ingeruimd voor het aanpakgedrag van de leraar gebaseerd op kenmerken van leerlingen. De evaluatie wordt systematisch ter hand genomen en bewaakt. De vorderingen van leerlingen met remedial teaching worden bijgehouden in een logboek. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare basisschool Noordhove

15 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare basisschool Noordhove