SStichting StichtingHoutrookVrij

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "SStichting StichtingHoutrookVrij"

Transcriptie

1 . Nieuwsbrief oktober oktober november / november SStichting StichtingHoutrookVrij o Eerste bijeenkomst van het Platform Houtstook o GGD-rapport waarschuwt voor schadelijke rook uit houtkachels o Longfonds neemt houtrookoverlast mee in campagne o Verklaring Longfonds: Kies voor je longen, stook niet op hout o Reacties van gemeenten op onze ingezonden brief o Nederlands Dagblad: Houtstoken is zó primitief o Het belang van melden o Vertel ons uw verhaal! o Vraag van de maand: Waar kan ik op vakantie gaan? S Voorwoord Enkele jaren geleden kon je houtrookoverlast en de strijd hiertegen nog zien als een sneeuwballetje dat maar niet wou rollen. Maar daar is inmiddels verandering in gekomen! Zo heeft het Longfonds afgelopen maand duidelijk stelling genomen tegen houtstoken in en om het huis, is er een landelijk Platform Houtstook opgestart waar gezocht gaat worden naar oplossingen en heeft de GGD eind oktober een rapport naar buiten gebracht waarin gepleit wordt voor regelgeving die mensen beter beschermt tegen houtrook. In de NRC was te lezen dat houtrook en roet kankerverwekkend zijn. Al eerder publiceerde de WHO een rapport dat houtstoken ontmoedigt in landen waar de meeste mensen beschikken over CV, omdat houtrook ongezond is voor de stoker en zijn omgeving en slecht voor het milieu. Dit alles en meer in deze nieuwsbrief! Er is heel voorzichtig een kleine verschuiving ten opzichte van houtstoken waar te nemen in de maatschappij: zo nam een vrijwilliger van onze Stichting onlangs in verband met zijn werk deel aan een bijeenkomst over duurzaam bouwen. Eén van de sprekers pleitte voor houtstoken als een goed en klimaatvriendelijk verwarmingsalternatief. Voordat onze vrijwilliger kon reageren waren er al vier andere aanwezigen die protesteerden: houtstoken was vervuilend en gaf stankoverlast! Een paar jaar geleden was zoiets nog ondenkbaar. Nederland komt dus in beweging en de Stichting HoutrookVrij is erg blij met deze ontwikkelingen. De sneeuwbal wordt heel langzaam groter. Hoewel gemeenten nog steeds niet thuis geven groeit de druk op de Nederlandse overheid om actie te ondernemen. De Stichting zal zich actief blijven inzetten en proberen invloed uit te oefenen via het Platform en via contacten met andere landelijke organisaties. Wij gaan door, met uw hulp!

2 1. Eerste bijeenkomst van het Platform Houtstook Op 8 oktober is het Platform Houtstook bijeen gekomen bij het RIVM in Bilthoven. De bijeenkomst had een tweeledig doel, te weten: vaststellen gemeenschappelijke doel(en) en uitgangspunten bepalen uitvoeringsplan Aanwezig waren een delegatie van het RIVM, het Ministerie van I&M, GGDen, het Longfonds, de kachelbranche, het ECN, een jurist, gemeenten, inhoudsdeskundigen, Milieu Centraal en de Stichting HoutrookVrij. Bij het inventariseren van de gewenste doelen/uitgangspunten heeft de Stichting aangegeven dat wij voor een verbod op houtstook door particulieren zijn. GGD-en en Longfonds gaven aan dat de negatieve gezondheidseffecten van houtstook voorkomen moeten worden. Gemeenten vragen om beleid en regels waarmee zij in staat zijn de overlast aan te pakken. Doel: Hoewel een en ander nog officieel vast moet worden gesteld is het gemeenschappelijk doel als volgt neergezet: Het voorkomen en/of verminderen van overlast en/of gezondheidseffecten van houtrook door particulieren. Uitgangspunten: Er zijn een tiental uitgangspunten/spelregels besproken gerelateerd aan de samenwerking tussen de verschillende groepen in het platform. Aan de paragraaf Communicatie wordt op korte termijn apart aandacht besteed. Want zowel de Stichting als het Longfonds vinden dat het Platform en alle communicatie-uitingen (zoals website, film, flyers) per definitie geen uithangbord voor de kachelbranche/het stoken van hout mag zijn! De werknaam Platform Houtstook is daar al één voorbeeld van. Diverse partijen pleiten voor een andere naam, bij voorbeeld Platform Aanpak Houtrookoverlast. Vervolgstappen (nog dit jaar): Bepalen uitvoeringsplan: Er is nog geen uitvoeringsplan vastgesteld. Hiervoor is het eerst noodzakelijk om vanuit de gemeenschappelijke doelstelling verschillende oplossingsrichtingen te benoemen en te toetsen op realiteitsgehalte. Voor elke beoogde oplossing wordt een plan van aanpak opgesteld. Sommige kunnen snel te realiseren zijn (website, informatie, e.d). Andere zullen langere tijd in beslag gaan nemen. Bijvoorbeeld het komen tot wet- en regelgeving. Voor de Stichting is het belangrijk dat elke stap direct een toegevoegde waarde heeft. Het informeren om het informeren is ons inziens niet relevant.

3 2. GGD-rapport waarschuwt voor schadelijke rook uit houtkachels In februari van dit jaar namen de GGD s van Friesland, Groningen en Drenthe het initiatief voor een onderzoek onder burgers die regelmatig geurhinder of gezondheidsproblemen ervaren door rook van houtkachels in hun buurt. De GGD s deden fijnstofmetingen om de overlast door rook van houtkachels in de buurt objectief te kunnen beoordelen. In 8 van de 10 gevallen bleken de etmaalgemiddelden boven de advieswaarde te zijn. De etmaalgemiddelde advieswaarde is een wetenschappelijke norm ter bescherming van gezondheid. Een overschrijding van die advieswaarde kan meewegen in bestuurlijke en juridische procedures. De huidige wet- en regelgeving biedt gemeenten geen goede basis om maatregelen te nemen tegen overlast door houtrook. Op grond van de bevindingen van het onderzoek deden de GGD s aanbevelingen voor toekomstig lokaal en landelijk beleid, die de overlast van houtkachels moeten beperken. Vervolgonderzoek zal echter nog noodzakelijk zijn. De media pakten het nieuws gretig op, van NOS tot Volkskrant tot regionale kranten, onder de koppen GGD: Pak schadelijke rook houtkachels wettelijk aan, Fijn stof door rook van houtkachels overschrijdt gezondheidsnormen en Betere wetgeving voor houtrook nodig. Lees hier het persbericht van de GGD. Bekijk hier een PowerPointpresentatie Lees hier een korte samenvatting Lees hier het volledige onderzoeksrapport.

4 3. Longfonds neemt houtrookoverlast mee in campagne In de brochure van het Longfonds: Gezonde lucht, wat kan ik doen? wordt aandacht besteed aan de bewustwording rond het inademen van schadelijke stoffen. Wat adem ik precies in? Hoe ongezond is dat? En wat doe ik zelf om gezonde lucht in te ademen? Het is belangrijk om te weten wat je inademt. En wat er gebeurt met ons lichaam als we fijnstof, roet en ozon inademen. Dat je ziek kan worden door wat je inademt en zelfs dood kunt gaan, dat beseft bijna niemand. Voor het eerst besteedt het Longfonds ook aandacht aan houtstoken! Lees het hele verhaal op onze site. 4. Verklaring Longfonds: Kies voor je longen, stook niet op hout In een nieuwe onlangs uitgegeven verklaring (waarin onze Stichting twee maal wordt genoemd!) adviseert het Longfonds mensen expliciet om niet op hout te stoken, onder de slogan Kies voor je longen, stook niet op hout. Het Longfonds schrijft: Nederland heeft één miljoen longpatiënten. Houtrook leidt in veel gevallen tot verergering van hun gezondheidsklachten. De rook van houtkachels, open haarden, barbecues en vuurkorven is echter voor níemand gezond. Lokaal kunnen de concentraties en daarmee de blootstelling van mensen hoog oplopen. Het Longfonds pleit voor strengere maatregelen om gezondheidsrisico s te beperken. Lees hier de verklaring, die u ook kunt gebruiken om uw buren te overtuigen!

5 5. Nederlands Dagblad: Houtstoken is zó primitief (3 okt. 2015) - Een interview door Hilbert Meijer met de voorzitster van de Stichting HoutrookVrij Het Platform Houtstook, dat de overlast van hout stoken wil beperken, komt donderdag bij elkaar. Pauline van der Heiden van Stichting HoutrookVrij is van de partij. Thuis hout stoken wordt wat haar betreft bij wet verboden. 1 Waarom wil Stichting HoutrookVrij af van houtkachels, allesbranders, open haarden en vuurkorven? De rook van het stoken van hout is schadelijk voor de gezondheid. Dat blijkt uit vele onderzoeken en dat ervaar ik zelf ook: tranende ogen, een prikkende neus, hoofdpijn. En het wordt alleen maar erger: misselijkheid, benauwdheid, slapeloosheid. Inmiddels is het zo erg dat ik oogontsteking krijg als er veel gestookt wordt. Daarnaast veroorzaken houtkachels geuroverlast. Het is geen pretje als je de hele dag in je slaapkamer, huiskamer en keuken houtrook, roet en teer ruikt, daar krijg je stressverschijnselen van. In 2010 had tien procent van de Nederlandse bevolking last van houtstooklucht. Inmiddels moet dat meer zijn, want de kachel- en houtverkoop is sterk toegenomen. 2 Hoe ongezond is het inademen van houtrook precies? De Amerikaanse RIVM, het Environmental Protection Agency, geeft aan dat een hoge concentratie houtrook twaalf maal schadelijker is dan tabaksrook. Het blijft veertig keer langer in je lichaam en veroorzaakt daardoor langer schade dan een sigaret. Het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek IARC heeft voldoende bewijs dat het longkanker veroorzaakt. En volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu verergert het astma, en worden de longfunctie en harten bloedvaten er slechter van. Doordat je de rook met je neus inademt, vergroot het ook de kans op ziektes in de hersenen; Parkinson, alzheimer. Zelfs autisme wordt er deels aan gelinkt. De Wereldgezondheidsorganisatie adviseert geen hout te stoken in dichtbevolkte gebieden. Wie wil er nou giftige rook in zijn huis? 3 De overheid erkent het probleem volgens u niet. Hoe komt dat? De meeste mensen weten niet hoe schadelijk houtrook is. En de overheid wil niet betuttelen. Het ligt politiek erg gevoelig. Je wint geen kiezers als je als politieke partij zegt: Ho, stop je mag niet meer stoken. In bijvoorbeeld Duitsland zijn ze veel verder. Daar zijn schoorsteengildes die erop letten dat particulieren goed stoken en die ook boetes kunnen geven. 4 Kunt u bij liefhebbers van de open haard en houtkachel op een beetje begrip rekenen? Bepaald niet. In een straal van tweehonderd meter rond ons huis zijn 21 adressen waar hout wordt gestookt. Bij negen adressen ben ik langsgegaan, maar daar werd ik niet vrolijk van. Sommige mensen stoken heel voordelig doordat ze overal gratis hout vandaan halen. Anderen zeggen: Ik vind het heel rot dat je in de rook zit van mijn kachel, maar dit is mijn leefstijl. Die gaan hun gedrag niet aanpassen. In 2014 sprak ik professor Bert Brunekreef, milieuepidemioloog aan de Universiteit van Utrecht. Die verbaasde zich erover dat we nog steeds zulke primitieve, vervuilende methoden gebruiken om ons te verwarmen.

6 5 Kun je meer of minder milieuvriendelijk hout stoken? Milieuvriendelijk stoken bestaat niet. De kachelbranche verkoopt zijn product als CO2- neutraal, maar dat is een fabeltje dat al lang ontkracht is door grote wetenschappelijke instituten. Recentelijk is er een groot onderzoek gedaan, gericht op Noordwest-Europa, om de luchtkwaliteit te verbeteren en de gezondheid van de burger te bevorderen. Daarin was ook aandacht voor de pelletkachel, die erg populair is. Uit dat onderzoek blijkt dat je huis verwarmen door middel van gas 59 keer schoner is dan met de pelletkachel. 6 Wat is uw boodschap, donderdag tijdens de bijeenkomst van het Platform Houtstook? Wij willen dat de regelgeving wordt aangescherpt en dat er wetten komen die de bevolking beschermen tegen deze vorm van vervuiling. Rond houtkachels moet een bewustwordingsproces op gang komen, net als destijds bij asbest en roken. Nederland is enorm dichtbevolkt. In een straal van negentig meter rond de houtkachel is de lucht giftig. Zo veel inwoners die de lucht van een houtkachel inademen, dat is gewoon niet handig. 7 Hoe moeten we ons warm houden als we geen hout mogen verbranden? Allereerst door je huis goed te isoleren, daarmee maak je al een grote stap. En neem een HR combiketel op gas. Of kies voor warmte-koude-opslag, een warmtepomp, zonne- of windenergie of infraroodverwarming. En ik zou graag een oproep aan ontwerpers willen doen: bedenk iets wat gezellig is, mooi is om te zien, warmte geeft en niet vervuilend is. Dat zou geweldig zijn.

7 6. Reacties van gemeenten op onze ingezonden brief In juni heeft de Stichting een brief gestuurd aan alle gemeenten in Nederland, m.b.t. de problemen gerelateerd aan het stoken van hout door particulieren. Hierin werd Gemeenteraden en het College van Burgemeester en Wethouders gevraagd hun verantwoordelijkheid te nemen en inwoners te beschermen tegen de schadelijke gevolgen van houtrook. Wat zijn de conclusies: Er is geen gemeente die preventief wil optreden tegen het stoken van hout. Er zijn gemeenten die het stoken van hout promoten vanuit de groene gedachte (biomassa), omdat zij veel groen snoeiafval hebben.* Gemeenten geven aan dat er jaarlijks slechts een handvol klachten zijn. Verder valt op dat veel gemeenten de overlast vooral zien als een probleem tussen buren. Een enkele gemeente geeft aan dat zij in haar communicatie extra aandacht wil besteden aan de problemen die het stoken van hout met zich meebrengt. De brief is bij veel gemeenten enkel voor kennisgeving aangenomen. Gemeenten zijn niet bereid zich in te zetten om nietstokers te beschermen anders dan ze nu doen. De Algemene Plaatselijke Verordeningen worden niet aangepast. Men wijst vooral naar de landelijke overheid. Al met al een helaas herkenbare en zorgelijke kwestie. * Er is nog veel werk te doen als we het standpunt van de gemeente Schijndel lezen: Gelet op het voorgaande ambieert de gemeente Schijndel geen rol in het aanvullend reguleren van houtrook. Wanneer burgers schoon en goed gedroogd hout verstoken is de overlast en uitstoot van schadelijke stoffen minimaal. Het stoken van inlandse en gecertificeerde biomassa wordt bovendien beschouwd als een duurzame energiebron, omdat het een korte kringloop betreft (dit in tegenstelling tot het stoken van een relatief schone en eindige fossiele brandstof als aardgas). Daarom moedigt de gemeente Schijndel burgers aan om op een verantwoorde manier duurzame energiebronnen zoals biomassa te gebruiken. De gemeente Schijndel neemt de aanbevelingen van de Stichting Houtrookvrij ter harte, maar gaat ervan uit dat burgers hierin een eigen verantwoordelijkheid nemen. Dit past in de trend om onnodige overheidsbemoeienis te reduceren en administratieve lasten te verminderen.

8 7. Het belang van melden Meld uw klacht altijd! Hoewel het CBS al in 2010 aan heeft gegeven dat een groot deel van de Nederlandse bevolking hinder ondervindt van het stoken van hout geven gemeenten een ander beeld (zie hierboven). Om gemeenten en overheid in beweging te krijgen is het erg belangrijk dat zoveel mogelijk mensen klachten melden. Dit omdat politiek en gemeenten geen redenen hebben hun beleid aan te passen zolang het steeds maar om een handjevol klachten gaat. Waarom is het belangrijk om uw klachten over houtrook te melden? We weten dat meer dan 12% van de Nederlandse bevolking last heeft van de stank van houtstook. Inmiddels is dat waarschijnlijk meer geworden. Het is belangrijk dat zoveel mogelijk mensen klachten melden. Dat kan rechtstreeks bij de gemeente. Meestal kunt u op de site van de gemeente lezen hoe dat moet. U kunt ook een digitale melding doen via de Stichting Milieuklachten en via de Provinciale Milieuklachtentelefoon. De provincie stuurt de klacht ook door naar de gemeente. Hoe vaak mag u een klacht indienen en wat is een logboek? U kunt zo vaak een klacht indienen als u wilt. Het is juist belangrijk om elke keer als u last van stank hebt dit te melden, bij voorkeur digitaal. Deze gegevens worden gebruikt door instanties om geuroverlast inzichtelijk te maken. Maar het is ook altijd verstandig een logboek bij te houden. Hierin houdt u bij op welke data u stankoverlast hebt ervaren, hoe lang dit duurde en hoe erg de stank was. Schrijf er bij wat de weersomstandigheden waren (mist, windstil). Doe dit langere tijd. Deze informatie kan als bewijslast dienen wanneer u eventueel een klacht bij de gemeente indient. Op onze site ziet u een overzicht van alle meldpunten.

9 8. Vertel ons uw verhaal! Het is erg belangrijk dat we de problemen die burgers ondervinden door het stoken van hout een gezicht kunnen geven. Geef daarom uw persoonlijke verhaal of klacht door aan de Stichting HoutrookVrij. We hebben inmiddels al een honderdtal individuele verhalen ontvangen. Maar dat is slechts een fractie van de problemen die spelen in ons kleine dichtbevolkte land. De Stichting HoutrookVrij gebruikt deze verhalen geanonimiseerd in overlegsituaties met de overheid, en met instanties zoals KWF, Longfonds en milieugroeperingen. Met uw verhalen ijveren wij ervoor dat er betere regelgeving komt die de overlast van houtrook beperkt. Wilt u ook uw verhaal kwijt? Ga dan naar de site of klik op de volgende link. Alvast hartelijk dank! 9. Vraag van de maand: Waar kan ik op vakantie gaan? Het valt tegenwoordig niet mee om je aan de houtrook van buren te onttrekken. Dat is op vakantieparken al niet anders. Vrije tijd, ontspanning en gezelligheid lijken ook op vakantieparken hand in hand te moeten gaan met het stoken van houtkachels en haardvuren. Regelmatig ontvangen wij dan ook vragen naar houtrookvrije locaties, is het niet om permanent te wonen (sommige houtrookgedupeerden zouden gráág verhuizen!), dan wel om vakantie te kunnen vieren. Wij hebben daarom een kleine inventarisatie gedaan van houtrookvrije vakantieparken. De onderstaande lijst is gebaseerd op informatie van de vakantieparken zelf, en is niet door ons geverifieerd. Sommige organisaties, zoals Landal, noemen hun park b.v. al houtrookvrij als 90% van de huisjes geen houtkachel heeft. Het verdient dus aanbeveling om, als u één van de onderstaande parken op het oog heeft, altijd nog even expliciet hierover door te vragen. Houtrookvrije vakantieparken Landal GreenParks: Landal Ameland State Nes Landal Reevallis Vijlen Limburg (speciale COPD-bungalow aanwezig) Landal Domein De Schatberg Sevenum Landal De Veluwse Hoevegaerde Putten Landal West Terschelling (NB aan de rand van een woonwijk waar wel houtkachels gebruikt worden) Landal Waterparc Veluwemeer Biddinghuizen U kunt reserveringen voor een weekend, een midweek of een week maken. Wilt u een langere periode reserveren, dan kan dat via Landal Businessline (voor bedrijven én voor particulieren). Roompot Vakantieparken: De Katjeskelder Oosterhout Noordzee Residence Cadzand- Bad Duynhille Ouddorp Residence Klein Vink Arcen Noordzee Residence De Banjaard Kamperland Buitenhof Domburg Hof Domburg RCN Vakantieparken: RCN De Potten Offingawier (bij Sneekermeer) DroomParken: DroomPark Molengroet Noord- Scharwoude DroomPark Spaarnwoude Halfweg DroomPark De Hooge Veluwe Arnhem Vakantiepark De Eeke in Schoonoord Vakantiepark De Lourenshoeve in Den Ham Niet boeken bij: Sunparks, EuroParks en Centerparcs (alle parken hebben huisjes met open haarden) Hogenboom Vakantieparken en Succesparken (zij willen geen info verstrekken). Kent u uit eigen ervaring parken of campings zonder houtrookoverlast, laat het ons weten, dan kunnen we deze lijst nog uitbreiden!

10 Folders bestellen U kunt de folder bestellen bij de Stichting. Ter informatie: het zelf dubbelzijdig in kleur afdrukken op zwaar papier via uw printer of via een printwinkel is vele malen duurder dan bestellen inclusief verzendkosten! Uw bestelling graag doorgeven via het bestelformulier. Kosten: 20 folders 6,95 ( 0,35 per folder) 50 folders 11,60 ( 0,23 per folder) 100 folders 21,40 ( 0,21 per folder) Word donateur Vindt u ook dat de politiek in beweging moet komen? Steun ons dan door donateurslid te worden. U kunt met reductie een Dylos-fijnstofmeter aanschaffen. Een eenmalige donatie is natuurlijk ook erg welkom! Met uw steun kunnen wij meer mensen bereiken. voor 20,- per jaar! Redactie Communicatie@houtrookvrij.nl info@houtrookvrij.nl twitter

Zie http://www.rtvnoord.nl/nieuws/155534/lopend-vuur-ik-heb-last-van-houtkaehels

Zie http://www.rtvnoord.nl/nieuws/155534/lopend-vuur-ik-heb-last-van-houtkaehels Page 1 of 3 Tjoelker, Nicolien Onderwerp: FW: Houtrook Bijlagen: Longfonds Verklaring Houtrook met logo.pdf Van: B. Dijk [mailto:nnailuitingen@gmail.com] Verzonden: vrijdag 6 november 2015 21:11 Onderwerp:

Nadere informatie

Stoken is een keuze, ademen niet

Stoken is een keuze, ademen niet Stoken is een keuze, ademen niet Burgers en politiek overtuigen, een lastige klus De noodzaak van de Stichting Netwerk Houtrook 2014 03 14_Leefmilieu_VincentvdHeiden 1 Voorstellen Vincent van der Heiden

Nadere informatie

Aan alle Nederlandse gemeenten t.a.v. de gemeentesecretaris. Betreft: Standpunt Longfonds over houtrook ten behoeve van de VNG- enquête

Aan alle Nederlandse gemeenten t.a.v. de gemeentesecretaris. Betreft: Standpunt Longfonds over houtrook ten behoeve van de VNG- enquête Longfonds (voorheen Astma Fonds) Postbus 627 3800 AP Amersfoort t (033) 434 12 12 info@longfonds.nl www.longfonds.nl ING 55055 K.v.K. Gooi en Eemland nr. 40506839 Aan alle Nederlandse gemeenten t.a.v.

Nadere informatie

2. Op welke punten schieten de huidige normen tekort? Hoe zouden ze moeten veranderen om effectief te kunnen handhaven?

2. Op welke punten schieten de huidige normen tekort? Hoe zouden ze moeten veranderen om effectief te kunnen handhaven? Hasic, Emira Van: namens Postbus Onderwerp: FW: Houtrook en gezondheid GGD Bijlagen: presentatie-stookinstallaties-houtrook-en-gezondheid-1.pdf; Longfonds Verklaring Houtrook met logo.pdf Longfonds Verklaring

Nadere informatie

Postbus AA Zevenbergen. F. Wozniak / CDA

Postbus AA Zevenbergen. F. Wozniak / CDA Moerdijk Aan het college van B en W gemeente Postbus 4 4760 AA Zevenbergen Onderw erp: kenmerk: Datum: Gewone vragen over Houtstook/APV Geacht College, F. Wozniak / CDA 17 januari 2017 Milieu is een belangrijk

Nadere informatie

Houtrook en Gezondheid

Houtrook en Gezondheid Houtrookoverlast, wat kun je doen? Houtrook en Gezondheid 21 september 2018 Longfonds Missie: Samen strijden om longziekten de wereld uit te krijgen en van belang zijn voor de patiënt van vandaag. Ambities:

Nadere informatie

ACTIE 1: HOUTSTOOK FOLDER PER POST OPSTUREN AAN ALLE BEWONERS VAN UW GEMEENTE

ACTIE 1: HOUTSTOOK FOLDER PER POST OPSTUREN AAN ALLE BEWONERS VAN UW GEMEENTE Griffie Van: Verzonden: Onderwerp: Bijlagen: Hans Dekker maandag 12 november 2018 9:29 1) Bewustzijn Houtstook Overlast en 2) vragen aan de gemeenteraad en B&W Houtrook algemeen Preview kopie.pdf; Houtcyclus_23Mar2018.jpg

Nadere informatie

Memo Houtrook GGD Fryslân, team Medische Milieukunde. Auteur: Tim Nonner

Memo Houtrook GGD Fryslân, team Medische Milieukunde. Auteur: Tim Nonner Memo Houtrook GGD Fryslân, team Medische Milieukunde. Auteur: Tim Nonner Juli 2018 Vraag: Hoe kunnen gemeenten omgaan met hinder van houtrook? Aanleiding: De aandacht voor houtrook en gezondheid neemt

Nadere informatie

Geachte griffier, Wilt u dit bericht doorgeven aan de raadsleden, en het college van B&W? Tevens vragen om rookhinder tegen te gaan:

Geachte griffier, Wilt u dit bericht doorgeven aan de raadsleden, en het college van B&W? Tevens vragen om rookhinder tegen te gaan: Van: Aan: Datum: Onderwerp: Bijlagen: "B. Dijk" "Gemeente Tytsjerksteradiel" 16-10-2015 11:49:46 Houtrook en gezondheid GGD Fryslân, Drenthe en Groningen presentatie-stookinstallaties-houtrook-en-gezondheid-1.pdf

Nadere informatie

HOUTKACHELS OPEN HAARDEN EN GEZONDHEID

HOUTKACHELS OPEN HAARDEN EN GEZONDHEID HOUTKACHELS OPEN HAARDEN EN GEZONDHEID GGD IJsselland en GGD Twente Team Milieu en Gezondheid Schadelijke stoffen in de lucht Een houtkachel of open haard brengt sfeer in huis. Nadeel is dat een houtkachel

Nadere informatie

Ervaringen uit Groningen

Ervaringen uit Groningen Ervaringen uit Groningen Trinette Janssen trinettejanssen@zonnet.nl Nijmegen, 14 maart 2014 Bijeenkomst Leefmilieu: Overlast houtstook: hoe nu verder? Inhoud presentatie Wat is het probleem Mijn ervaringen

Nadere informatie

Hierbij willen wij uw aandacht vragen voor een probleem dat gestaag in betekenis toeneemt: de overlast door houtstook.

Hierbij willen wij uw aandacht vragen voor een probleem dat gestaag in betekenis toeneemt: de overlast door houtstook. Aan de aan de burgemeester, wethouders en raadsleden Alphen aan de^if n Van : Stichting houtrookvrij 2 4 JUN 2015 / Betreft : Problemen gerelateerd aan het stoken van hout door particulieren r)t\ L Qtf

Nadere informatie

Houtrook en gezondheid. Sjoerd van den Berg, arts Medische milieukunde GGD FLEVOLAND

Houtrook en gezondheid. Sjoerd van den Berg, arts Medische milieukunde GGD FLEVOLAND Sjoerd van den Berg, arts Medische milieukunde GGD FLEVOLAND Inhoud - Houtkachelgebruik in Nederland - Houtrook - Gezondheidseffecten - Onderzoek GGD-en Noord NL - Oplossingen Nederland aardgasland. Toename

Nadere informatie

RAADSINFORMATIEAVOND HOUTSTOOK. 3 maart 2015 Jos Merks houtrook.nl en houtrook.com

RAADSINFORMATIEAVOND HOUTSTOOK. 3 maart 2015 Jos Merks houtrook.nl en houtrook.com RAADSINFORMATIEAVOND HOUTSTOOK 3 maart 2015 Jos Merks houtrook.nl en houtrook.com DE LUCHT IN UTRECHT MOET SCHONER Toch is Utrecht al goed bezig De fiets is het belangrijkste vervoermiddel TOCH IS UTRECHT

Nadere informatie

Houtrook en gezondheid. Frans Duijm, milieuarts Bunnik Netwerkdag Slimme en Gezonde Stad

Houtrook en gezondheid. Frans Duijm, milieuarts Bunnik Netwerkdag Slimme en Gezonde Stad Houtrook en gezondheid Frans Duijm, milieuarts 2016-02-18 Bunnik Netwerkdag Slimme en Gezonde Stad Houtkachels Houtkachels incl. open haarden in Nederland: aanwezig: 1.300.000 (CBS) in gebruik: 800.000

Nadere informatie

2. Op welke punten schieten de huidige normen tekort? Hoe zouden ze moeten veranderen om effectief te kunnen handhaven?

2. Op welke punten schieten de huidige normen tekort? Hoe zouden ze moeten veranderen om effectief te kunnen handhaven? -----Oorspronkelijk bericht----- Van: B. Dijk [mailto:mailuitingen@gmail.com] Verzonden: vrijdag 16 oktober 2015 22:47 Onderwerp: Houtrook en gezondheid GGD Geachte griffier, Wilt u dit bericht doorgeven

Nadere informatie

Gloeiende ruzies over rook

Gloeiende ruzies over rook Reportage 14 november 2015 OVERLAST UITSTOOT OPEN HAARDEN EN VUURKORVEN DRIJFT BUREN SOMS TOT WANHOOP Gloeiende ruzies over rook foto JOEP VAN DER pal Het is een nachtmerrie voor docent Clemens van Rijthoven

Nadere informatie

Toolkit voor de stoker

Toolkit voor de stoker Toolkit voor de stoker . Helaas kiest of heeft u er voor gekozen om hout te stoken. We vinden het belangrijk u goed te informeren over de wijze waarop u zoveel mogelijk hinder kunt voorkomen bij uw buren

Nadere informatie

Luchtkwaliteit in Zeist

Luchtkwaliteit in Zeist Luchtkwaliteit in Zeist Inleiding In een eerder artikel is gesproken over Samen het milieu in Zeist verbeteren en de vier pijlers onder het uitvoeringsplan, zie het artikel op deze website van 7 juni en

Nadere informatie

Panelonderzoek Houtrook

Panelonderzoek Houtrook Panelonderzoek Houtrook Gemeente Amersfoort Dorien de Bruijn, Marlies Visser 30 januari 207 Foto s: FreeImages.com / Chris Chidsey, Kim W, Lozba Paul, Francisco Chaves, Rene Cerney Eén op de vijf panelleden

Nadere informatie

Verslag. Mr. P.J. Biesheuvel. Inleiding

Verslag. Mr. P.J. Biesheuvel. Inleiding Verslag Onderwerp Verslag burgerbijeenkomst Houtstook Datum behandeling OIM 5 november 2013 Kenmerk OIM-2013/261171 Voorzitter Mr. P.J. Biesheuvel Secretaris M.V. Deuss Inleiding De staatssecretaris van

Nadere informatie

Verder verzoeken wij u deze problematiek en de aanpak ervan op te nemen in het op te stellen Nationaal Actieplan Luchtkwaliteit.

Verder verzoeken wij u deze problematiek en de aanpak ervan op te nemen in het op te stellen Nationaal Actieplan Luchtkwaliteit. Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Postbus 20901 2500 EX Den Haag Het Platform Houtrook en Gezondheid zet zich in voor het voorkomen dan wel verminderen van overlast of gezondheidsschade

Nadere informatie

Datum 10 juli 2018 Betreft Beantwoording van vragen over de reductie van broeikasgas in relatie tot biomassa

Datum 10 juli 2018 Betreft Beantwoording van vragen over de reductie van broeikasgas in relatie tot biomassa > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

Reg.nr. : GroenLinks (Astrid Janssen) Amersfoort2014 (Stoelinga)

Reg.nr. : GroenLinks (Astrid Janssen) Amersfoort2014 (Stoelinga) INITIATIEFVOORSTEL Van : ChristenUnie (Femke van de Kolk) Reg.nr. : 5505171 GroenLinks (Astrid Janssen) Amersfoort2014 (Stoelinga) Aan : Gemeenteraad Datum : 26 april 2017 Portefeuillehouder : M. Tigelaar

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

Roken? Laat kinderen rookvrij opgroeien Longziekten

Roken? Laat kinderen rookvrij opgroeien Longziekten Roken? Laat kinderen rookvrij opgroeien Longziekten Beter voor elkaar 2 Meeroken is gevaarlijk Als je zelf niet rookt, maar de rook van een sigaret of sigaar inademt, rook je mee. In tabaksrook zitten

Nadere informatie

Houtstook door huishoudens. Gemeente Den Haag (DSB)

Houtstook door huishoudens. Gemeente Den Haag (DSB) Begrijpen Beleven Bouwen www.steda.nl Houtstook door huishoudens Verschijning rapportage: 11 april 2016 Gemeente Den Haag (DSB) Inleiding Houtstook door huishoudens is een thema binnen het Actieplan Luchtkwaliteit

Nadere informatie

Het nieuwe hout stoken: de zorgelijke opmars van de pelletkachel

Het nieuwe hout stoken: de zorgelijke opmars van de pelletkachel Het nieuwe hout stoken: de zorgelijke opmars van de pelletkachel A. Opmeer 7 november 2018 Reageer Nederland moet in rap tempo gasvrij gaan wonen. Gelukkig zijn er subsidieregelingen voor duurzame energie.

Nadere informatie

Aanpak van houtrookoverlast in Helmond. Helder Helmond

Aanpak van houtrookoverlast in Helmond. Helder Helmond Vragen van gemeenteraadsleden Gemeenteraad Onderwerp: Aanpak van houtrookoverlast in Helmond Datum 25 oktober 2018 Partij: Helder Helmond Bijlage: 49 Ingekomen brief griffie: 29 oktober 2018 Antwoord college

Nadere informatie

Elly van der Geest-van der Lans

Elly van der Geest-van der Lans Elly van der Geest-van der Lans Van: Elly van der Geest-van der Lans Verzonden: maandag 8 februari 2016 11:19 Aan: Gemeente Teylingen Onderwerp: FW: Houtkachel/openhaard

Nadere informatie

UW OPEN HAARD: OORZAAK VAN LUCHTVERONTREINIGING

UW OPEN HAARD: OORZAAK VAN LUCHTVERONTREINIGING LUCHT/nummer 4 10-08-2006 14:11 Pagina 19 LUCHT IN UITVOERING 19 Rook van het stoken van hout geeft in de wijk veel overlast. UW OPEN HAARD: OORZAAK VAN LUCHTVERONTREINIGING Luchtverontreiniging is slecht

Nadere informatie

Henke Groenwold GGD Amsterdam 23 mei 2014

Henke Groenwold GGD Amsterdam 23 mei 2014 Geurhinder en andere gezondheidsklachten door houtrook Henke Groenwold GGD Amsterdam 23 mei 2014 19 november 2013 Inhoud GGD Amsterdam Welke vragen krijgt de GGD Voorbeelden van houtrook overlast Waar

Nadere informatie

Schone lucht i.s.m. W&T Challenge 010, RTTP & Stichting DOENK

Schone lucht i.s.m. W&T Challenge 010, RTTP & Stichting DOENK Schone lucht i.s.m. W&T Challenge 010, RTTP & Stichting DOENK Leerlingen denken na over luchtvervuiling. Ze verzinnen voor verschillende persona s hoe zij kunnen zorgen voor schonere lucht. bovenbouw leerkracht

Nadere informatie

Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest

Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest Overzicht presentatie Luchtkwaliteit getoetst aan de normen Impact van deze luchtkwaliteit op onze gezondheid Bespreking van stikstofdioxide en fijn stof De nieuwste

Nadere informatie

v ßr Onderwerp: Fam. in Noordbergum ziek van rook (asbest longen) Verstuurd vanaf mijn iphone Begin doorgestuurd bericht: Geachte fractie/raadslid,

v ßr Onderwerp: Fam. in Noordbergum ziek van rook (asbest longen) Verstuurd vanaf mijn iphone Begin doorgestuurd bericht: Geachte fractie/raadslid, Van: Aan: Datum: Onderwerp B ij lagen: "Sytze SK. Dijkska" "Gemeentê Tytsjerksteradiel" 30-1-2417 15:55;27 Fwd: Fam. in Noordbsrgum ziek van rook (asbest longen) Reactiê-GGDen-NoordNL-op-kamerbrief-houtrook-0802201

Nadere informatie

MEER WETEN OVER DE GREEN DEAL

MEER WETEN OVER DE GREEN DEAL MEER WETEN OVER DE GREEN DEAL Na de ondertekening van de Green Deal op 22/10/18 heb je als (toekomstige) gebruiker van een kachel misschien een aantal vragen. We geven je graag wat tips om samen van de

Nadere informatie

Afdeling: Longziekten. Onderwerp: Roken? Laat kinderen rookvrij opgroeien

Afdeling: Longziekten. Onderwerp: Roken? Laat kinderen rookvrij opgroeien Afdeling: Longziekten Onderwerp: Roken? Laat kinderen rookvrij opgroeien 1 www.ikazia.nl Roken houd kinderen er buiten 800813 / juni 2014 Meeroken is gevaarlijk Als je zelf niet rookt, maar de rook van

Nadere informatie

Gezondheidswinst door schonere lucht. Nr. 2018/01. Samenvatting

Gezondheidswinst door schonere lucht. Nr. 2018/01. Samenvatting Gezondheidswinst door schonere lucht Nr. 2018/01 Gezondheidswinst door schonere lucht pagina 2 van 5 De lucht in Nederland is de afgelopen decennia een stuk schoner geworden en voldoet nu vrijwel overal

Nadere informatie

Slappe normen voor luchtkwaliteit zijn gevaar voor de gezondheid

Slappe normen voor luchtkwaliteit zijn gevaar voor de gezondheid Slappe normen voor luchtkwaliteit zijn gevaar voor de gezondheid Adviesbureau Royal HaskoningDHV (RHDHV) heeft in opdracht van Milieudefensie onderzocht hoeveel bescherming verschillende normen (wettelijke

Nadere informatie

Toolkit voor de gehinderde

Toolkit voor de gehinderde Toolkit voor de gehinderde . U heeft last van houtrook en u wilt dat de gemeente hier iets aan gaat doen. Deze toolkit 1 kan u daarbij helpen. Het bestaat uit: - Wettelijk kader - De geur van houtrook

Nadere informatie

Optimaal genieten. De kachel

Optimaal genieten. De kachel VERANTWOORD STOKEN Optimaal genieten Niets is zo gezellig als de warmte van een houtkachel. Het stoken van hout zorgt naast warmte ook voor een gezellige sfeer. Daarnaast zijn haarden en kachels ook nog

Nadere informatie

DUST SENTRY AAN HET WERK

DUST SENTRY AAN HET WERK DUST SENTRY AAN HET WERK Waarom fijnstof meten? DUST SENTRY De atmosfeer van de aarde bevat atmosferische deeltjes, ook wel bekend als deeltjes of fijnstof. Fijnstof wordt vaak gegeven in PM, wat staat

Nadere informatie

Aanvullende informatie over luchtkwaliteit en metingen

Aanvullende informatie over luchtkwaliteit en metingen Aanvullende informatie over luchtkwaliteit en metingen Wat doen gemeenten en GGD Amsterdam op het gebied van luchtkwaliteit? De GGD Amsterdam informeert en adviseert de inwoners en het bestuur van Amsterdam

Nadere informatie

Geachte Gemeente, Deze is bestemd voor het college van B&W en de gemeenteraad.

Geachte Gemeente, Deze  is bestemd voor het college van B&W en de gemeenteraad. From: Hans Dekker Sent: vrijdag 20 april 2018 14:34:21 To: undisclosed-recipients:; Cc: Subject: Fwd: Vragen aan Provinciale Staten Utrecht tav luchtvervuiling/ houtstook Attachments:

Nadere informatie

Gezond wonen. Tips voor een gezond binnenmilieu van de GGD Zuid-Holland Zuid

Gezond wonen. Tips voor een gezond binnenmilieu van de GGD Zuid-Holland Zuid Gezond wonen voor een gezond binnenmilieu van de GGD Zuid-Holland Zuid Het grootste gedeelte van de dag, ongeveer 70%, brengen we in onze eigen woning door. We denken en praten veel over de vervuiling

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Luchtverontreiniging groot probleem gezondheid Elk jaar sterven wereldwijd zo n 6,5 miljoen mensen aan de gevolgen van luchtverontreiniging en in Nederland zorgt dit jaarlijks zeker voor 13.000 vroegtijdige

Nadere informatie

In het kort een weergave van waar we met z'n allen kunnen zorgen voor een betere luchtkwaliteit en omarming van het green-city-concept.

In het kort een weergave van waar we met z'n allen kunnen zorgen voor een betere luchtkwaliteit en omarming van het green-city-concept. Van: @gmail.com> Verzonden: maandag 17 december 2018 15:27 Onderwerp: 1) Actie voor een schone lucht - Houtstook hoort daar niet bij en 2) Implementatie Green City Concept bij nieuwbouw 3) Compensatie

Nadere informatie

Bewoners, huisdieren en planten produceren dagelijks tien liter vocht. onderhouden+verbouwen. Ventilatie Onderhoud. eigen huis magazine

Bewoners, huisdieren en planten produceren dagelijks tien liter vocht. onderhouden+verbouwen. Ventilatie Onderhoud. eigen huis magazine onderhouden+verbouwen eigen huis magazine Bewoners, huisdieren en planten produceren dagelijks tien liter vocht Ventilatie Onderhoud 32 eigen huis magazine jan 2013 31 24 uur per dag frisse lucht Ventileren

Nadere informatie

Preventie van passief roken bij kinderen

Preventie van passief roken bij kinderen Preventie van passief roken bij kinderen Inleiding Kinderen zijn extra kwetsbaar voor tabaksrook, doordat hun ademhalingsorganen nog zeer fijn van bouw zijn. De Gezondheidsraad geeft aan dat kinderen mogelijk

Nadere informatie

Advies over gezondheidseffecten door uitstoot van Asfalt Productie Hoogblokland

Advies over gezondheidseffecten door uitstoot van Asfalt Productie Hoogblokland Advies over gezondheidseffecten door uitstoot van Asfalt Productie Hoogblokland Het bedrijf APH, Asfalt Productie (asfaltcentrale) Hoogblokland, bevindt zich in Hoogblokland (gemeente Giessenlanden) op

Nadere informatie

Ventileren en verluchten. Woon gezond, geef lucht aan je huis! Ventileer 24 uur op 24 en verlucht aanvullend Tips voor gezonde binnenlucht

Ventileren en verluchten. Woon gezond, geef lucht aan je huis! Ventileer 24 uur op 24 en verlucht aanvullend Tips voor gezonde binnenlucht Ventileren en verluchten Woon gezond, geef lucht aan je huis! Ventileer 24 uur op 24 en verlucht aanvullend Tips voor gezonde binnenlucht 1 Waarom ventileren en verluchten? Binnen is de lucht meestal slechter

Nadere informatie

Voorstelling Limburgse verwarmingscampagne

Voorstelling Limburgse verwarmingscampagne Voorstelling Limburgse verwarmingscampagne 2012-2014 1 oktober 2013 Architect Breakfast Sessie Inhoud 1. Aanleiding 2. Doelstellingen 3. Limburgse context 4. Boodschap 5. Plan van aanpak 6. Doelgroepen

Nadere informatie

Hieronder vindt u enkele veelgestelde vragen

Hieronder vindt u enkele veelgestelde vragen Hieronder vindt u enkele veelgestelde vragen Er is dus asbest verspreid, wat betekent dit voor mij? Het asbestgebied is afgezet. U mag hier wel uit, u wordt ontsmet bij het naar buiten gaan. Mag ik het

Nadere informatie

DE AARDE IS OOK. TOOLKIT: TIPS & IDEEëN VOOR VRIJWILLIGERS. Mueller/GP

DE AARDE IS OOK. TOOLKIT: TIPS & IDEEëN VOOR VRIJWILLIGERS. Mueller/GP DE AARDE IS OOK TOOLKIT: TIPS & IDEEëN VOOR VRIJWILLIGERS Mueller/GP Wilkins/GP Een wereld die draait op schone energie, met rijke bossen en oceanen vol leven. Dat is de wereld volgens Greenpeace. We doen

Nadere informatie

Vereniging van aanwonenden aan het Ontzandingsproject Over de Maas in de provincie Gelderland.

Vereniging van aanwonenden aan het Ontzandingsproject Over de Maas in de provincie Gelderland. Zandwinning in Alphen De provincie Gelderland heeft in september 2006 het groene licht gegeven voor zandwinning in het gebied Over de Maas bij Alphen. De vereniging Bewoners over de Maas heeft hiertegen

Nadere informatie

BRAND EN ROOK Veelgestelde vragen en antwoorden

BRAND EN ROOK Veelgestelde vragen en antwoorden BRAND EN ROOK Veelgestelde vragen en antwoorden 1. Tijdens een brand Brand in mijn buurt. Wat moet ik doen? Waait de rook uw kant op? Blijf uit de rook! In rook zitten altijd gevaarlijke stoffen. Sluit

Nadere informatie

Eerste kaart roetconcentraties Nederland Roet aanvullende maat voor gezondheidseffecten luchtvervuiling

Eerste kaart roetconcentraties Nederland Roet aanvullende maat voor gezondheidseffecten luchtvervuiling Eerste kaart roetconcentraties Nederland Roet aanvullende maat voor gezondheidseffecten luchtvervuiling RIVM/DCMR, december 2013 Roet is een aanvullende maat om de gezondheidseffecten weer te geven van

Nadere informatie

N I E U W S B R I E F

N I E U W S B R I E F N I E U W S B R I E F Jaargang 2 Nummer 4 Editie Nov. 2017 Inleiding: door de voorzitter Beste mensen, De winter staat weer voor de deur, en we zijn dan ook druk bezig met ons winterprogramma. Thema van

Nadere informatie

Info- en intervisiemoment

Info- en intervisiemoment Info- en intervisiemoment Agenda onthaal stook je gezondheid niet op handhaving bij stoken pauze intervisie lunch Stook je gezondheid niet op Inhoud Inleiding Een onschuldig vuurtje? Lokale aanpak: sensibilisering

Nadere informatie

www.praktischtechniek.nl

www.praktischtechniek.nl D. Bekijk nu de andere zaklampen. Vul de tabel in. Werken alle zaklampen? Ja / nee Omdat: Welke zaklamp schijnt het langst? Techniekkit: Noord Nederland Domein: Energie omzetting Competentie: Ontwerpen

Nadere informatie

Toolkit voor de gemeente

Toolkit voor de gemeente Toolkit voor de gemeente . U heeft burgers die last hebben van houtrook en u als gemeente adequaat handelen. Deze toolkit 1 kan u daarbij helpen. Inhoud Achtergrondinformatie... 3 Wettelijk kader... 5

Nadere informatie

De Energiezuinige Wijk - De opdracht

De Energiezuinige Wijk - De opdracht De Energiezuinige Wijk De Energiezuinige Wijk De opdracht In deze opdracht ga je van alles leren over energie en energiegebruik in de wijk. Je gaat nadenken over hoe jouw wijk of een wijk er uit kan zien

Nadere informatie

Luchtkwaliteit en lozingen in de lucht in het Vlaamse Gewest Koen Toté

Luchtkwaliteit en lozingen in de lucht in het Vlaamse Gewest Koen Toté Luchtkwaliteit en lozingen in de lucht in het Vlaamse Gewest Koen Toté Overzicht presentatie Waarom luchtmetingen in Vlaanderen? Evolutie van de laatste decennia Toetsen van de luchtkwaliteit aan de heersende

Nadere informatie

Burgerinzet werkt voor gezonde ruimtelijke ordening

Burgerinzet werkt voor gezonde ruimtelijke ordening Burgerinzet werkt voor gezonde ruimtelijke ordening 25 februari 2009 Marga Jacobs, m.jacobs@leefmilieu.nl Programma Over vereniging Leefmilieu Burgernetwerk - Voorbeelden Wat kun je doen - Actie en participatie

Nadere informatie

Fijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP. onderzoeksprogramma

Fijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP. onderzoeksprogramma Fijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP onderzoeksprogramma Fijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP onderzoeksprogramma

Nadere informatie

VEELGESTELDE VRAGEN OVER LUCHTKWALITEIT EN GEZONDHEID

VEELGESTELDE VRAGEN OVER LUCHTKWALITEIT EN GEZONDHEID VEELGESTELDE VRAGEN OVER LUCHTKWALITEIT EN GEZONDHEID Opgesteld door: Saskia van der Zee, GGD Amsterdam, Moniek Zuurbier, HVDGM Arnhem, Marieke Dijkema, GGD Amsterdam, Natascha van Riet, Bureau GMV GGD-en

Nadere informatie

Luchtkwaliteit. Inhoud ALBLASSERDAM. 1 Conclusies

Luchtkwaliteit. Inhoud ALBLASSERDAM. 1 Conclusies Luchtkwaliteit ALBLASSERDAM Inhoud 1. Conclusies 2. Figuren en tabellen Verbeteren van de luchtkwaliteit is een belangrijk doel van de gemeente Alblasserdam. Er is daarom een 'Actieprogramma Luchtkwaliteit

Nadere informatie

Introductie. Lesinstructie. Lesinstructie. Leerdoelen. Introductie. Opzet. Bronnen

Introductie. Lesinstructie. Lesinstructie. Leerdoelen. Introductie. Opzet. Bronnen Introductie Introductie Gamen, Hyven, informatie zoeken, filmpjes kijken, muziek luisteren, spullen kopen of verkopen. Internetten doen we allemaal. Soms voor de lol, soms serieus, soms thuis, soms op

Nadere informatie

INVLOED VAN BROMMERS EN SCOOTERS OP LUCHTKWALITEIT FIETSPADEN

INVLOED VAN BROMMERS EN SCOOTERS OP LUCHTKWALITEIT FIETSPADEN INVLOED VAN BROMMERS EN SCOOTERS OP LUCHTKWALITEIT FIETSPADEN Moniek Zuurbier en Jolanda Willems Adviseurs Leefomgeving en Gezondheid GGD en Gelderland en Overijssel 7 maart 2017 Inhoud van de presentatie

Nadere informatie

Les Koolstofkringloop en broeikaseffect

Les Koolstofkringloop en broeikaseffect LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Basisles Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Les Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Zonlicht dat de aarde bereikt, zorgt ervoor dat het aardoppervlak warm

Nadere informatie

I J s s e I I a n d V iiidatum

I J s s e I I a n d V iiidatum I J s s e I I a n d V iiidatum kenmerk doorkiesnummer onderwerp ` ' z _.ï.....-,..

Nadere informatie

Q&A Q&A geitenhouderij en gezondheid

Q&A Q&A geitenhouderij en gezondheid Q&A Q&A geitenhouderij en gezondheid Kennisbericht ter ondersteuning van GGD Bureau GMV in Noord-Brabant in verband met de mogelijke vestiging van een geitenhouderij in de gemeente Gemert/Bakel Versie

Nadere informatie

Stappenplan voor de gehinderde(n)

Stappenplan voor de gehinderde(n) Stappenplan voor de gehinderde(n) U ondervindt regelmatig overlast in de vorm van geurhinder of gezondheidseffecten, bijvoorbeeld last van uw ogen, neus of ademhaling vanwege houtstook door particulieren.

Nadere informatie

Verkeer en luchtverontreiniging

Verkeer en luchtverontreiniging Verkeer en luchtverontreiniging gezondheidsschade Dr Ir Miriam Gerlofs-Nijland RIVM 1 Positie RIVM Onderzoeksinstituut rijksoverheid Onafhankelijk van politiek en beleid Verbindt wetenschap en beleid Maakt

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Naar een duurzaam Hyperion. Bouwen als een. Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen van de boom

Naar een duurzaam Hyperion. Bouwen als een. Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen van de boom Bouwen als een boom Materialen en Energie Stadskantoor in Venlo gebouwd volgens Cradle to Cradle principes Wortels zijn de fundering Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen

Nadere informatie

Klanttevredenheidsonderzoek Warmtenet (2015)

Klanttevredenheidsonderzoek Warmtenet (2015) Klanttevredenheidsonderzoek Warmtenet (2015) In het voorjaar van 2015 is een tevredenheidsonderzoek onder de particuliere klanten van Warmtenet Hengelo gehouden. Aan alle particuliere klanten van Warmtenet

Nadere informatie

Dia 1 Introductie max. 2 minuten!

Dia 1 Introductie max. 2 minuten! 1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut

Nadere informatie

MEMO. Onderwerp/Subject: Analyse rapport RIVM Luchtkwaliteit 2012

MEMO. Onderwerp/Subject: Analyse rapport RIVM Luchtkwaliteit 2012 MEMO Aan/To: Van/From: Datum/Date: RAI Vereniging Chris van Dijk 18 september Onderwerp/Subject: Analyse rapport RIVM Luchtkwaliteit 2012 Ieder jaar publiceert het RIVM een jaaroverzicht van de meetresultaten

Nadere informatie

LUCHT. zoals de. natuur het. bedoeld. heeft

LUCHT. zoals de. natuur het. bedoeld. heeft LUCHT zoals de natuur het bedoeld heeft GEZONDER WONEN? GEZONDE LUCHT IN HUIS! Steeds meer mensen proberen gezond te leven. We letten op wat we eten en drinken, we bewegen meer en gaan vaker sporten, we

Nadere informatie

http://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03

http://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03 1 van 13 5-7-2011 17:03 Enquête Enquête beheer Ingelogd als: aqpfadmin Uitloggen Enquête sta s eken Enquête beheer > De Klimaat Enquête van het Noorden > Statistieken Algemene statistieken: Aantal respondenten

Nadere informatie

Hoofdpijn en oorpijn van hoogfrequent geluid (Mosquito) studentengekvanpieptoon.jpg; tinnituskattenverjager-png-png.jpg; oorpijnhoofdpijnmosquito.

Hoofdpijn en oorpijn van hoogfrequent geluid (Mosquito) studentengekvanpieptoon.jpg; tinnituskattenverjager-png-png.jpg; oorpijnhoofdpijnmosquito. Hasic, Emira Van: B. Hoek [meldpunthogetonen@gmail.com] Verzonden: dinsdag 25 maart 2014 9:58 Onderwerp: Hoofdpijn en oorpijn van hoogfrequent geluid (Mosquito) Bijlagen: studentengekvanpieptoon.jpg; tinnituskattenverjager-png-png.jpg;

Nadere informatie

Uitslagen enquête onder raadsleden Provincie Gelderland

Uitslagen enquête onder raadsleden Provincie Gelderland Uitslagen enquête onder raadsleden Provincie Gelderland Februari 2015 Inleiding Stichting Politieke Academie deed in opdracht van Nederland Lokaal onderzoek naar de mening van gemeenteraadsleden. Aan hen

Nadere informatie

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE DE LEERLINGENHANDLEIDING HAVO/VWO Naam: Klas: Datum: Pagina 2 INLEIDING De mens maakt op grote schaal gebruik van fossiele brandstoffen. Dit zijn bijvoorbeeld aardolie, aardgas en steenkool. Fossiele brandstoffen

Nadere informatie

Stellingenspel Spelenderwijs omgaan met alcohol en drugs

Stellingenspel Spelenderwijs omgaan met alcohol en drugs Wet- en regelgeving Stellingenspel Spelenderwijs omgaan met alcohol en drugs Met dit uitgewerkt stellingenspel over alcohol en drugs kun je moeilijke onderwerpen bespreekbaar maken. Jouw Scoutinggroep

Nadere informatie

VOORSTEL AAN DE RAAD: VERGADERING d.d. 27 sept 2016 NR.: RI

VOORSTEL AAN DE RAAD: VERGADERING d.d. 27 sept 2016 NR.: RI VOORSTEL AAN DE RAAD: VERGADERING d.d. 27 sept 2016 NR.: RI-16-00186 Onderwerp: RIVM rapport "Veehouderij en gezondheid omwonenden" Agendapunt 14. Voorstel: Raadsvoorstelnummer 2016-45 1. Kennis te nemen

Nadere informatie

Het advies van de ASD.

Het advies van de ASD. Het advies van de ASD. Aan het college van burgemeester en wethouders van Lansingerland Postbus 1 2650 AA Berkel en Rodenrijs Ons kenmerk: ASD17.B.007 Lansingerland, 21 maart 2017 Geacht college, Conform

Nadere informatie

Een goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl

Een goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl Een goede vangst! Om fijn te leven maak je veel gebruik van energie. Bijvoorbeeld om eten te koken, of om te spelen met een spelcomputer. Maar ook om het huis te verwarmen of jezelf te vervoeren. Voor

Nadere informatie

Deel 1: tijd om na te denken

Deel 1: tijd om na te denken Je rookgedrag veranderen Deel 1: tijd om na te denken Dit boekje wil je doen stilstaan bij je rookgedrag. De bedoeling is niet meteen dat je je rookgedrag gaat veranderen. Doel is na te denken over hoe

Nadere informatie

Wij hebben dit onderwerp gekozen omdat het slecht is voor de gezondheid en wij willen vertellen waarom dit slecht is.

Wij hebben dit onderwerp gekozen omdat het slecht is voor de gezondheid en wij willen vertellen waarom dit slecht is. Roken Wij hebben dit onderwerp gekozen omdat het slecht is voor de gezondheid en wij willen vertellen waarom dit slecht is. Inleiding In restaurants,wijkcentra,kantines van sporthallen en op het werk roken

Nadere informatie

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE DE LEERLINGENHANDLEIDING VMBO Naam: Klas: Datum: Pagina 2 INLEIDING Mensen maken op grote schaal gebruik van fossiele brandstoffen: aardolie, aardgas en steenkool. Fossiele brandstoffen ontstaan uit resten

Nadere informatie

Gezonde lucht buiten. Wat kun je zelf doen?

Gezonde lucht buiten. Wat kun je zelf doen? Gezonde lucht buiten Wat kun je zelf doen? 2 Iedere vier seconden haal je adem, meer dan 20.000 keer per dag. Voor je longen is het belangrijk dat je gezonde lucht inademt. Helaas is de lucht in Nederland

Nadere informatie

PERSBERICHT Stichting tegen Kanker Leuvensesteenweg 479 1030 Brussel 02/743 45 75 (communicatie)

PERSBERICHT Stichting tegen Kanker Leuvensesteenweg 479 1030 Brussel 02/743 45 75 (communicatie) Bijlagen 1. RESULTATEN ENQUÊTE DEDICATED RESEARCH OMTRENT ROOKVRIJE CAFÉS 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 2. INFORMATIEFICHE PASSIEF ROKEN Passief roken = passief ziek worden Eindelijk is het zover: vanaf 1

Nadere informatie

Gezonde werknemers op vervuilde grond. De belangrijkste arboregels op een rij

Gezonde werknemers op vervuilde grond. De belangrijkste arboregels op een rij Gezonde werknemers op vervuilde grond De belangrijkste arboregels op een rij De Inspectie SZW werkt samen aan eerlijk, gezond en veilig werk en bestaanszekerheid voor iedereen Op veel plekken in Nederland

Nadere informatie

Online Psychologische Hulp Angst & Paniek

Online Psychologische Hulp Angst & Paniek Online Psychologische Hulp Angst & Paniek 2 Therapieland Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Angst & Paniek van Therapieland. Je krijgt uitleg

Nadere informatie

Deelrapportage Zware metalen en chroom-6 in stof. Gezondheidskundige risicobeoordeling POMS-site Brunssum

Deelrapportage Zware metalen en chroom-6 in stof. Gezondheidskundige risicobeoordeling POMS-site Brunssum Deelrapportage Zware metalen en chroom-6 in stof Gezondheidskundige risicobeoordeling POMS-site Brunssum Unit Medische Milieukunde, GGD Zuid Limburg, Geleen, september 2015 Seksuele Gezondheid, Infectieziekten

Nadere informatie

Helder over asbest. Alles over het onderzoek, de risico s en acties. thuis in Deventer

Helder over asbest. Alles over het onderzoek, de risico s en acties. thuis in Deventer Helder over asbest Alles over het onderzoek, de risico s en acties. thuis in Deventer Over asbest Rentree staat voor prettig wonen in Deventer. En dat is natuurlijk ook veilig en gezond wonen. Daarom vinden

Nadere informatie

Voel jij wat ik bedoel? www.psysense.be 17/5/2008

Voel jij wat ik bedoel? www.psysense.be 17/5/2008 Voel jij wat ik bedoel? www.psysense.be 17/5/2008 Gevoel en emoties / definitie Emoties: in biologische zin: affectieve reacties. Prikkeling van dit systeem geeft aanleiding tot allerlei lichamelijke reacties.

Nadere informatie