IDEEËNWIJZER. Uitgewerkte lessuggesties

Transcriptie

1 IDEEËNWIJZER bij KITS, de krant waar nieuws in zit 24ste jaargang - Nr oktober 2013 Redactie: Inge Bergh, Sabrina De Pauw, Lize Helsen, Inge Misschaert, Liselotte Vertenten, Wim Vromant >> Nieuw dit schooljaar: een pdf-file met 1 of 2 artikels uit de Kits-krant, om op het digibord te gebruiken. Voer op de pagina van Ideeënwijzer deze inlogcode in: Uitgewerkte lessuggesties 1. Zinloos geweld * Niveau: * Sluit aan bij het artikel Verdriet om Gregory op pag. 1 van Kits. * Motivatie De onverwachte moord op een scholier in Antwerpen raakt veel mensen. Ook kinderen staan hier bij stil. Een dergelijke gebeurtenis roept veel vragen op. Het is niet altijd evident om er gepast op te reageren. Het artikel en de werkbladen kunnen de aanzet zijn voor een groepsgesprek. Ze kunnen ook gebruikt worden in een les Wereldoriëntatie of Godsdienst/Zedenleer. * Doelstellingen - De leerlingen brainstormen rond het begrip zinloos geweld. - De lln. bedenken ideeën om zinloos geweld te stoppen. - De lln. verdiepen zich in de vzw Zinloos Geweld. - De lln. ondernemen stappen tegen zinloos geweld. * Werkwijze - Laat de kinderen brainstormen rond het begrip zinloos geweld. Daarna lezen ze het grote artikel en het kaderstuk op pag. 1 van Kits. Dit artikel zal heel wat vragen bij hen oproepen. Bespreek het woordenweb met hen, en noteer eventueel enkele hersenkronkels aan het bord. Bespreek samen wat ze hebben opgeschreven en vergelijk met de inhoud van het artikel. Wat is volgens het kaderstuk zinloos geweld? - Denk met de klasgroep even na over hoe je zinloos geweld kan stoppen/voorkomen. Wat kunnen wij daar aan doen? Hoe kunnen wij ons steentje bijdragen? Verzamel de antwoorden in en rond het verkeersbord op het werkblad. Probeer een mogelijke sensibiliseringscampagne aan te kaarten. Verwijs daarbij ook naar het artikel en de vzw Zinloos Geweld. Vul nu de invuloefening aan. De woorden die ontbreken, kan je terugvinden in het artikel. - In de laatste oefening maken de leerlingen vlinderbadges die ze daarna uitdelen. Start een campagne. Laat de kinderen de vlinderbadges uitdelen aan de schoolpoort, in de klassen,... Je kan ook affiches maken en ophangen in de school. Op deze manier steun je de mensen die het slachtoffer zijn geworden van zinloos geweld. 2. Ik kook van woede! * Niveau: * Sluit aan bij het artikel Koken van woede op pag. 2 van Kits. * Motivatie Elk jaar opnieuw schiet in actie. De soepactie van dit jaar, waarbij men aandacht vraagt voor de honger in de wereld, is heel toegankelijk voor kinderen. Dit artikel kan de basis vormen voor een les Wereldoriëntatie of Godsdienst/Zedenleer. De werkbladen kunnen ook gebruikt worden in contractwerk. * Doelstellingen - De leerlingen brainstormen over een titel. - De lln. lezen een artikel en lossen hierover vragen op. - De lln. werken creatief rond de soepactie van * Werkwijze De inleiding bij dit artikel is een opdracht op het werkblad: de eerste vragen vergen wat denkwerk van de kinderen voor het lezen van het artikel. Daarna moet het artikel gelezen worden en lossen de kinderen enkele inhoudsvragen op. Dit kan klassikaal, individueel of in groepjes. Individueel is wellicht het minst aantrekkelijk omdat de materie niet eenvoudig is. Tot slot wordt aan de kinderen gevraagd om zelf een recept te bedenken indien zij een soepactie zouden houden en hierbij een gepaste affiche te maken. Deze opdrachten kunnen het best in kleine groepjes opgelost worden. Een echte soepactie in de klas of school is natuurlijk een grote aanrader. * Internet Op de website valt veel informatie over het jaarthema van te rapen. Hier kan je ook lesmateriaal bestellen om je acties bekend te maken en extra aan de slag te gaan in de klas. In de galerij op deze website kan je je eigen angry food face maken, een leuk tussendoortje voor de kinderen. Aandacht Bij heel belangrijk nieuws verschijnt meteen een uitgebreid artikel op de website (pdf, A4-formaat, 1 of meerdere foto s). Wil je via op de hoogte gehouden worden van deze artikels, stuur dan een mailtje naar extranieuws@kits.be.

2 3. Grootste eer voor François Englert * Niveau: * Sluit aan bij het artikel Nobelprijs voor Belg op pag. 2. * Motivatie François Englert won dit jaar samen met Peter Higgs de Nobelprijs voor Natuurkunde. Beiden schreven een formule om een heel klein deeltje te beschrijven: het Godsdeeltje of Higgsdeeltje. Het gebeurt niet vaak dat iemand uit ons land zo n grote eer te beurt valt. Deze les is bijzonder geschikt voor wie meer wil weten over de Nobelprijs, Alfred Nobel en het Higgsdeeltje! Dit onderwerp kan in een les Actualiteit, Geschiedenis, Natuurkunde of Nederlands aan bod komen. * Doelstellingen - De leerlingen begrijpen de inhoud van de termen die in het artikel worden vermeld. - De lln. weten wie Alfred Nobel was en waarom hij nu nog bijzonder is. - De lln. leggen op een simpele manier aan de klasgroep uit wat een Higgsdeeltje is en wat het doet of ze voeren a.d.h.v. gevonden info op het net een test uit. - De lln. zoeken ontbrekende informatie in een naslagwerk of op het internet. * Werkwijze - Het artikel wordt individueel of klassikaal gelezen. - Neem het eerste werkblad: laat de leerlingen de woorden individueel opzoeken. Iedereen heeft wel al van de Nobelprijs gehoord. Maar wie was Alfred Nobel eigenlijk? Laat de leerlingen de vragen op de werkbladen oplossen. Deze oefening kan zowel individueel als in groep uitgevoerd worden. - Op onderstaande links wordt heel eenvoudig uitgelegd wat een Higgsdeeltje en -veld zijn en wat ze doen. Verdeel de klas in zes groepen. Twee groepen zoeken bevattelijke informatie over het Higgsdeeltje op het internet en proberen het uit te leggen. De vier andere groepen proberen één van de testen van onderstaande links uit. Achteraf brengen de groepen verslag uit voor de klas. - Higgsdeeltje en -veld uitgelegd d.m.v. personen in een kamer. - Higgsdeeltje en -veld uitgelegd d.m.v. dienbladen, suiker of zand en pingpongballen. * Tip: laat de leerlingen informatie opzoeken over ofwel Peter Higgs ofwel François Englert. De leerlingen kunnen hun gekozen Nobelprijswinnaar voorstellen aan de rest van de klas a.d.h.v. een powerpointpresentatie, een filmpje, een spreekbeurt, of een interview.

3 Sleutel bij de werkbladen 1. Zinloos geweld 1. eigen antwoorden 2. Zinloos geweld is een term waarmee een bepaald soort geweld wordt aangeduid. De slachtoffers zijn mensen die toevallig op de verkeerde plaats waren. Ze hebben helemaal niets misdaan. Maar ze worden door een of meerdere daders verwond of gedood. 3. eigen antwoorden 4. vzw mensen voorkomen Geweld begint waar respect eindigt! vlinder kwetsbaarheid agressie 2. Ik kook van woede! 1. eigen antwoord 2. a. Aan de slag gaan in de keuken omdat je kwaad bent om iets. b. Als je kwaad bent om iets dan zeg je wel eens dat je kookt van binnen, maar het is natuurlijk niet zo dat je bloed dan effectief aan het koken is. 3. a. fout Het is een actie van een Vlaamse organisatie. b. juist c. fout De actie wordt gehouden omdat er wel genoeg voedsel is voor iedereen op de wereld, maar desondanks zijn er veel mensen die honger lijden. d. juist e. fout De kok die zijn schouders mee onder deze actie zet, is Jeroen Meus Zuiden: streek die in het zuiden ligt, in deze context worden er arme landen mee bedoeld: enkele landen uit Afrika, Azië en Zuid-Amerika. Noorden: streek die in het noorden ligt, in deze context worden er rijke landen mee bedoeld. politicus: iemand die aan politiek doet, iemand die mee het beleid van een gemeente of land bepaalt. lokaal: plaatselijk vrijwilliger: iemand die iets gratis en voor niets doet. 5. eigen antwoorden 3. Grootste eer voor François Englert Fysiologie: de wetenschap van de normale levensverrichtingen van levende wezens. Natuurkunde: de wetenschap die zich bezighoudt met warmte, licht, elektriciteit, magnetisme en de algemene eigenschappen, het evenwicht en de beweging van lichamen; synoniem = fysica. Scheikunde: de wetenschap die zich bezighoudt met het onderzoek van de samenstelling van stoffen en van de veranderingen die zij door afscheiding van of verbinding met bepaalde stoffen kunnen ondergaan; synoniem = chemie. 2. Formule: in letters of cijfers uitgedrukte waarde. Theorie: leer van de grondregels en beginselen van een wetenschap Alfred Bernard Nobel Zweed De rubberfabriek van Alfreds vader ging failliet en hij wilde zijn schuldeisers ontvluchten. 3. Frankrijk en de Verenigde Staten 4. Bij Alfreds zoektocht naar een veilige manier om nitroglycerine te ontsteken, explodeerde de fabriek van zijn vader. Er kwamen vijf mensen om het leven, onder wie zijn 21-jarige broer Emil. 5. dynamiet, dynamis, kracht 6. Na de dood van zijn broer Ludvig, ontdekte Alfred dat een Frans ochtendblad de dood van zijn broer had verward met zijn overlijden. In een necrologie werd Nobel afgeschilderd als handelaar in de dood, rijk geworden met oorlogsleed en uitvinder van explosieven waarmee hele legers elkaar konden opblazen. Alfred werd er zo depressief van dat hij iets wou doen om zijn naam te zuiveren. Hij wou na zijn dood postief herinnerd worden. 7. eigen antwoord 4. Kits Nieuwsquiz 2 1. b 2. a 3. b 4. c 5. c 6. b 7. c 8. b 9. a 10. b Niveau: = voor iedereen / = iets moeilijker

4 Zinloos geweld (1) 1. Maak een woordenweb rond onderstaand begrip. Denk aan de 5 W-vragen. Wie? Wat? Waar? Waarom? Waarmee? Zinloos geweld 2. Wat is volgens het artikel zinloos geweld? Zinloos geweld is Wat kan jij doen tegen zinloos geweld? Schrijf je ideeën in en rond het verkeersbord. 4. Vul aan. In het artikel lees je over de... Zinloos Geweld. Zij willen... ervan bewust maken hoe zinloos geweld kan worden... Hun slogan is: Als symbool koos de vereniging voor de... Deze staat symbool voor..., tegen..., geweld en onverschilligheid.

5 Zinloos geweld (2) 5. Knip deze vlinders uit en geef hen een mooie kleur. Lamineer de vlinders en kleef ze op een speldje. Geef ze daarna aan zoveel mogelijk volwassenen en kinderen in je omgeving. Samen proberen we zinloos geweld te voorkomen!

6 Ik kook van woede! (1) V.U. Bogdan Vanden Berghe, Vlasfabriekstraat 11, 1060 Brussel 1. Het artikel dat jullie gaan lezen, heeft als titel Koken van woede. BE Waaraan denk jij bij het lezen van deze titel? Geef drie suggesties. IK KOOK VANWOEDE.BE CAF Koken van woede heeft een letterlijke en een figuurlijke betekenis. Schrijf op wat deze volgens jou zijn. Denk eerst even na over het verschil tussen letterlijk en figuurlijk. a. Letterlijke betekenis: b. Figuurlijke betekenis: 3. Nu lezen we het artikel Koken van woede op pag. 2 van Kits. Klaar? Los dan onderstaande juist of fout-vragen over het artikel op. Is de vraag fout, dan schrijf je het juiste antwoord op. a. Het gaat om een actie van een Waalse organisatie, die ook heel bekend is in Vlaanderen. juist fout b. Een van de belangrijkste acties is de deur-aan-deur-actie die jaarlijks op 11 november plaatsvindt. juist fout c. Dit jaar wordt er actie gevoerd rond het feit dat er veel te weinig voedsel is om alle mensen op de wereld te kunnen voeden. juist fout d. Slechte handelsakkoorden is één van de redenen waardoor het voedsel niet bij de juiste mensen geraakt. juist fout e. Kok Jeroen De Pauw is een bekende Vlaming die zijn schouders mee onder de actie zet. juist fout 4. De volgende tekst vertelt je waar voor staat en wat deze organisatie doet. Lees de tekst en los daarna de vragen op is de naam van een grote Vlaamse organisatie. In die grote organisatie werken 60 kleinere organisaties samen om het leven van de mensen in het Zuiden beter te maken. Dit doen die organisaties door in het Noorden politici ervan te overtuigen dat ze de mensen in het Zuiden moeten helpen. In het Zuiden werkt samen met de lokale mensen aan een beter leven. Bij werken zowel vrijwilligers als mensen die er hun beroep van hebben gemaakt. Jaarlijks werken zij een nieuwe actie uit.

7 Ik kook van woede! (2) Verklaar de vetgedrukte woorden uit de tekst aan de hand van een woordenboek. Schrijf het woord dat je opzoekt en de verklaring ervan op de stippellijnen. Wil je een woordenboek via het internet gebruiken, surf dan naar 5. Dit jaar roepen de mensen van op om een soepactie te organiseren. Stel dat jij mee zou doen: welke soep zou je dan koken? Denk hier goed over na, en ga dan op zoek naar de ingrediënten die hiervoor nodig zijn en de bereidingswijze. Werk dit allemaal netjes uit op een receptenfiche. Maak daarna op een apart blad een affiche om jouw soepactie te promoten. Recept:... Ingrediënten Werkwijze

8 Grootste eer voor François Englert (1) Lees het artikel Nobelprijs voor Belg op pag. 2 van Kits en los daarna onderstaande vragen op. Gebruik hiervoor, indien nodig, het internet. 1. In onderstaande lijstjes vind je woorden die dicht bij elkaar aanleunen. Toch betekenen ze niet hetzelfde. Zoek de betekenis op. Gebruik hiervoor je (online) woordenboek. 1. Fysiologie:... Natuurkunde:... Scheikunde: Formule:... Theorie: Wie was Alfred Nobel eigenlijk, en wat maakte de man zo bijzonder? 1. Identiteitskaart Voornamen:... Achternaam:... Nationaliteit:... The Nobel Foundation Geboortejaar:... Sterfjaar: Waarom verhuisde Alfreds vader van Zweden naar Rusland? 3. Alfred studeerde in twee verschillende landen, namelijk:...

9 Grootste eer voor François Englert (2) 4. Welk drama kostte het leven aan Alfreds broer Emil? 5. Alfred vond het... uit, genoemd naar het Griekse... dat... betekent. 6. Waarom besloot Alfred Nobel dat, na zijn dood, zijn fortuin moest worden gebruikt voor een jaarlijks uit te reiken prijs? Nog andere (verrassende, gekke, of heel serieuze) weetjes over Alfred Nobel of de Nobelprijs:

10 Kits Nieuwsquiz 2 (1) Deze quiz en landenopdracht sluiten aan bij de Kits-kranten van 1 oktober en van 15 oktober Zet een kruisje voor de juiste zin. 1. Welke omschrijving van Al-Shabab is correct? a. Al-Shabab is een Keniaanse organisatie van verzetsstrijders. b. Al-Shabab is een Somalische organisatie van moslimstrijders. c. Al-Shabab is een Somalische organisatie van moderne piraten. 2. Het boeddhisme is de leer van Boeddha. Wat betekent dit woord? a. Verlichte b. God c. Priester 3. Wat kreeg de naam 2013 RZ53? a. Een planetoïde die in de nacht van 18 september op de maan neergestort is. b. Een planetoïde die in de nacht van 18 september langs de aarde gezoefd is. c. Een planetoïde die in de nacht van 18 september ontploft is niet zo ver van de aarde. 4. Voor welk dierennieuws zorgde Cuba onlangs? a. De populairste hondensoort is er de chihuahua. b. Het aantal koala s die in het wild leven, is drastisch gedaald. c. Een melkkoe bracht een gezonde vierling ter wereld. 5. Waarvoor staat de afkorting vzw? a. vereniging zonder weldoeners b. vereniging zoekt water c. vereniging zonder winstoogmerk 6. Wat is het thema van de jaarlijkse Dag van de Jeugdbeweging? a. Leve de jeugd b. Op kamp c. Supporter voor de natuur 7. Dit land is het meest ontwikkeld op computergebied. a. IJsland b. Finland c. Zuid-Korea 8. Welke zin is niet juist? a. De Belgische archeoloog Christophe Delaere vond voorwerpen uit de Tiwanakubeschaving. b. Het Titicacameer is het grootste meer van Noord-Amerika. c. Het archeologenteam mag de vondsten niet zelf houden.

11 Kits Nieuwsquiz 2 (2) 9. Welke onregelmatigheden kwamen in Qatar aan het licht met betrekking tot het wereldkampioenschap voetbal? a. Tijdens de bouw van nieuwe voetbalstadions zijn al meer dan 40 arbeiders omgekomen. b. Voor de bouw van nieuwe voetbalstadions werden twee hele dorpen platgewalst. c. Er werden steekpenningen betaald aan de FIFA. 10. Wanneer vindt de jaarlijkse Boekenbeurs te Antwerpen plaats? a. van 30 oktober t.e.m. 10 november b. van 31 oktober t.e.m. 11 november c. van 1 november t.e.m. 11 november 2. Kleur de genoemde landen in de gevraagde kleur op de wereldkaart op de volgende pagina. Zoek de landen die je niet weet liggen in je atlas op. 1. Angela Merkel won de verkiezingen in Duitsland (geel). 2. Kenia (grijs) is een bondgenoot van het Westen. 3. De 15-jarige Giel wil voor monnik leren in een klooster in India (oranje). 4. In Oostenrijk (groen) en Groot-Brittannië (blauw) waren tijgers en leeuwen al langer verboden in circussen. 5. Het wereldkampioenschap voetbal vindt in 2014 plaats in Brazilië (paars) en in 2018 in Rusland (rood). 6. In de Verenigde Staten van Amerika (bruin) moesten een kat en een politieman uit een boom worden gered.

12 3000 Km