DEEL III Hoe Er Te Komen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DEEL III Hoe Er Te Komen"

Transcriptie

1 Nu is het tijd om op te schakelen DEEL III Hoe Er Te Komen Twee Hoofdstukken: PDCA Richten de Doeltoestand Coaching Kata: Coaching Cycli met de Vijf Vragen Mike Mike Rother / / Verbeter Improvement Kata Kata Handboek Handbook PDCA PDCA Cycli Cycles 1

2 Lean Management Teachers Deze Nederlandse vertaling wordt u aangeboden door: Lean Management Teachers Prins Willem Alexanderlaan GB Apeldoorn Nederlandse vertaling door: Emiel van Est emiel@leanmanagement.nl

3 Nu is het tijd voor Coaching Cycli met de Vijf Coaching Kata Vragen. Dit wordt gedaan terwijl de Leerling met PDCA in de richting van de Doeltoestand beweegt. Meestal wordt in dit stadium het patroon en de logica van de Verbeter Kata duidelijk voor de Leerling. Meestal valt hier het kwartje. PART III Leerling Begrijp de Richting Begrijp de Huidige Toestand Vastleggen Volgende Doeltoestand PDCA Richting Doeltoestand Verbeter Kata Coaching & Instructie Coaching Cycli Coaching Kata Coach Vijf Basic Coaching Vragen 1. Wat proberen we te bereiken? 2. Waar zijn we nu? 3. Wat staat ons momenteel in de weg? 4. Wat is onze volgende stap en wat verwachten we? 5. Wanneer kunnen we zien wat we hebben geleerd van het nemen van deze stap? De Vijf Vragen 1) Wat is de Doeltoestand? 2) Wat is nu de Actuele Toestand? (Draai de kaart om) > 3) Welke Obstakels denk je dat je verhinderen om de Doeltoestand te bereiken? Met welke éne ben je nu bezig? 4) Wat is je Volgende Stap? (volgende PDCA / experiment) Wat verwacht je? 5) Wanneer kunnen we gaan kijken wat we hebben geleerd van het nemen van deze stap? *Vaak zul je meerdere PDCA cycli aan hetzelfde obstakel werken. Mike Mike Rother / / Verbeter Improvement Kata Kata Handboek Handbook PDCA PDCA Cycli Cycles 2

4 STORYBOARD VAN DE LEERLING --VOORBEREIDING IS COMPLEET -- Leerling en Coach zullen nu het hele bord gebruiken Focus Proces: Uitdaging: Doeltoestand Realisatiedatum: Huidige Toestand PDCA Cycli Registratie Parkeerplaats Obstakels Mike Mike Rother / / Verbeter Improvement Kata Kata Handboek Handbook PDCA PDCA Cycli Cycles 3

5 De Verbeter Kata Oefen deze Routine PDCA RICHTING DE DOELTOESTAND Ter referentie zie: Hoofdstuk 6 Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 4

6 ORIENTATIE Begrijp de Richting Begrijpen Huidige Toestand Vastleggen Volgende Doeltoestand PDCA Richting Doeltoestand Doel Toestand ACT PLAN CHECK Go and See DO DO DT HT De 5 Vragen Welke uitdaging streven we na? Wat is het huidige patroon van werken? Wat is het volgende patroon dat we willen hebben? Het iteratieve ontdekkingsproces tussen huidige toestand en doeltoestand Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 5

7 Concept Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 6

8 NU JE EEN DOELTOESTAND HEBT, HOE GA JE ER KOMEN? Je kunt de hele weg niet zien Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 7

9 Het Allerbelangrijkste: NEEM AAN DAT HET PAD ONDUIDELIJK IS We maken een plan met de intentie het plan uit te voeren. Maar de werkelijkheid is lineair noch voorspelbaar genoeg om alleen dit een effectieve manier te laten zijn voor het bereiken van onze Doeltoestanden. Met complexe systemen kunnen we van te voren niet goed genoeg plannen of richten om de Doeltoestand te halen. Ongeacht hoe goed je hebt gepland, het pad naar de Doeltoestand is min of meer een grijs gebied. Volgende Huidige Stap Toestand? De grijze zone??? Doel Toestand De Doeltoestand die je hebt vastgelegd is een voorbereiding op het experimenteren bij je huidige Kennisgrens Het komt nu aan op iteratieve vindingrijkheid, ontvankelijkheid en aanpassing aan nieuwe omstandigheden. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 8

10 WAT IS WETENSCHAPPELIJK DENKEN? Gaandeweg leren op weg naar de Doeltoestand. Omdat het pad naar de Doeltoestand niet met nauwkeurigheid voorspeld kan worden, moeten we dat pad vinden door te experimenteren als een wetenschapper. Met ieder inzicht past een wetenschapper zijn/haar koers aan om te profiteren van het geleerde. Wat we mogelijk als wetenschappelijk beschouwen Kwantificatie en precisie Objectief en zeker Onthult wat er is Bv: We hebben het goede plan gemaakt Wat wetenschappelijk werkelijk is Gaat over onzekerheid, dubbelzinnigheid & onvolledigheid Nooit vrij van fouten Een ontdekkingsproces, via systematische trial and error Bv: Ons plan is een hypothese Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 9

11 DIT IS DE WELBEKENDE PDCA CYCLUS (4) Standaardiseer, stabiliseer wat werkt, of begin de PDCA cyclus opnieuw ACT PLAN (1) Definieer wat je verwacht te doen en wat er zal gebeuren. Dit is de hypothese of voorspelling (3) Vergelijk de werkelijke uitkomst met de verwachtte uitkomst. CHECK or Study DO (2) Test de hypothese, d.w.z. probeer het proces te draaien zoals gepland. Kijk goed wat er gebeurt. De stappen van PDCA vormen een wetenschappelijk proces om kennis te vergaren. PDCA biedt ons een praktische manier om een Doeltoestand te bereiken. Het is de manier om door de grijze zone heen te werken, en het kenmerk van een lerende organisatie. Maar laten we eens kijken hoe PDCA werkt... Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 10

12 VIER BELANGIJKE PUNTEN OVER PDCA Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 11

13 Key Point 1 A over PDCA ʻVERRASSINGʼ IS VAAK HOE PDCA JE HELPT OM TE LEREN EN TE VERBETEREN Veel van het leren gebeurt wanneer de werkelijkheid afwijkt van de voorspelling Onverwachte resultaten (verrassingen) leiden tot waardevolle leerervaringen. De Verbeter Kata mentaliteit wil deze lessen gebruiken. Het is vooral wanneer een hypothese wordt weerlegd dat je nieuwe inzichten kunt opdoen die je helpen bij het leren; verbeteren; aanpassen en innoveren Het doel van PDCA is het genereren van verrassingen en dus kansen om te leren en vooruitgang te boeken richting de Doeltoestand. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 12

14 HOE ONVERWACHTE RESULTATEN JE VOORUIT HELPEN RICHTING DE DOELTOESTAND De wetenschappelijke aanpak: Wanneer een resultaat is zoals voorspeld dan bevestigt het iets dat je al dacht. Wanneer het resultaat anders is dan voorspeld sta je op het punt iets nieuws te leren. Voorspelling Bevestigd Weerlegd Versterkt huidig denken. Als het volgen van een pad in de sneeuw. Verrassing. Potentie voor nieuwe kennis, leren & ontdekking. Bevestigde voorspellingen zetten je vast. Weerlegde voorspellingen leiden je weg van je aannames en dwingen tot verkenning. If the result confirms the hypothesis, then you've made a measurement. If the result is contrary to the hypothesis, then you've made a discovery. ~ Enrico Fermi Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 13

15 HOE PDCA WERKT De P van PDCA is een verwachting of een voorspelling een hypothese De C van PDCA is een reflectie... Wat leren we hier van? Wat moeten we aanpassen? Illustratie van The Team Handbook, page 3-33 Onverwachte resultaten geven nieuwe richting aan je denken en dwingen nieuwe interpretaties en stappen af. Wanneer je reflecteert en probeert te begrijpen waarom je voorspelling onnauwkeurig was, ontdek je nieuwe inzichten en bouw je nieuwe kennis. Dit komt omdat een weerlegde hypothese een kennisgrens onthult. Wanneer iets anders gebeurt dan wat je hebt voorspeld --wanneer een plan, stap, geloof of hypothese onjuist blijkt te zijn wordt een kennisgrens zichtbaar en sta je op het punt iets te leren. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 14

16 Key Point 2 A over PDCA PDCA CYCLI (EXPERIMENTEN) WORDEN UITGEVOERD OP DE KENNISGRENZEN Er is altijd een kennisgrens. zoek er naar. De kennisgrens is het punt waar je geen feiten en data meer hebt en begint te raden. Dit is waar je het volgende PDCA experiment hoort uit te voeren; leer waar de feiten toe leiden. Voorspelbare Zone Huidige Kennisgrens Onzekerheid / Leer Zone??? Volgende Doeltoestand Hier willen we naar toe Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 15

17 VOORBEELD We weten hoe een pull systeem werkt, maar we weten niet alles wat nodig is om jouw pull systeem te laten werken. Omdat geen twee pull systemen gelijk zijn zul je moeten experimenteren om je weg te vinden en te leren hoe je jouw pull systeem werkend kunt krijgen zoals gewenst. Doeltoestand Voorspelbare Zone Onzekerheid / Leer Zone Huidige Kennisgrens Pull systeem tussen proces A & B werkend volgens dit ontwerp op (datum) Herken de Kennisgrens, voer daar zo snel mogelijk je volgende PDCA experiment uit! Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 16

18 Key Point 3 over PDCA SNELLE & FREQUENTE PDCA CYCLI = MEER LEREN Wanneer doe je de ʻcheckʼ? Frequent! Een deel van het meest nuttige leren is afkomstig van korte en frequente PDCA cycli (dagelijkse experimenten). De Verbeter Kata gaat over het testen en leren in snelle en frequente cycli. Oude manier Lange PDCA cycli Check infrequent (bv: wekelijks) Check resultaten Verbeter Kata Manier Snelle PDCA cycli (kort & frequent) Check na iedere stap Check proces details Doeltoestand Doeltoestand Huidige Toestand Huidige Toestand Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 17

19 LANGE PDCA CYCLI PRODUCEREN GEEN GEDETAILLEERD GENOEG LEREN OM DE VINDINGRIJKHEID VAN HET TEAM TE ACTIVEREN Hoeveelheid leren, aanpassing en innovatie Soms minuten Plan Do Check tijd Resultaat Plan D o C h e c k Proces Plan D o C h e c k tijd Proces Plan D o C h e c k Proces Lange PDCA Cycli Snelle PDCA Cycli Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 18

20 SNELLE & FREQUENTE PDCA CYCLI PDCA gebeurt natuurlijk op alle niveaus van een organisatie. Echter, het leren dat het meest bruikbaar is voor verbetering, aanpassing en innovatie komt vaak uit kleine PDCA cycli op het procesniveau. Waarom? Op microniveau pikken we meer nuttige details op. Checks op alleen een hoger, macroniveau kunnen slechts leiden tot vermoedens over waarom iets gebeurt, in plaats van nuttige, gedetailleerde feiten en gegevens voor aanpassing te leveren. Met macro PDCA cycli zijn er vaak te veel variabelen in het spel om gedetailleerd leren mogelijk te maken. Op microniveau kunnen we nog steeds aanpassingen doen en de Doeltoestand op tijd bereiken. Checks op een hoger niveau komen ook vaak te laat om er nog veel aan te doen. Kleine PDCA cycli zijn op een schaal waar falen de klant niet schaadt. Je maakt een keten van PDCA cycli waar wat in de éne stap is geleerd leidt tot de volgende stap. Je kunt altijd een volgende stap vinden en wanneer je een volgende stap hebt kun je weer een volgende vinden en daardoor blijft het doorgaan. Snelle en frequente (dagelijkse) PDCA cycli op het proces niveau is hoe de adaptieve "lerende organisatie" werkelijkheid wordt. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 19

21 DUS IEDERE STAP = EEN PDCA CYCLUS Huidige Toestand ACT CHECK ACT ACT ACT ACT ACT ACT ACT ACT ACT ACT ACT ACT ACT PLAN PLAN CHECK PLAN CHECK D O PLAN CHECK PLAN CHECK D O PLAN CHECK PLAN CHECK D O PLAN CHECK PLAN CHECK D O PLAN CHECK PLAN CHECK D O PLAN CHECK PLAN CHECK D O CHECK DO DO DO DO DO DO DO PLAN DO Doel Toestand Voor iedere stap: Definieer wat je verwacht dat er gebeurt Observeer de uitkomst Reflecteer en pas indien nodig aan Een PDCA cyclus duurt soms maar een paar minuten: Stel dat we besluiten, in het streven naar een Doeltoestand, wat werkzaamheden te verplaatsen van de ene operator naar een andere. We nemen die stap, zien dat het niet werkt zoals verwacht, maar herkennen dan een mogelijkheid die wel het gewenste effect zou kunnen hebben. Dat was een PDCA cyclus. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 20

22 MACRO EN MICRO PDCA CYCLI Volgens de Vijf Coaching Kata Vragen Vraag 1 & 2 relateren aan PDCA op macroniveau. Korte, snelle PDCA cycli zijn bij vraag 4 & 5. ACT CHECK or Study Go and See PLAN DO Vraag 1 & 2: (Macro) Wat is de Doeltoestand Wat is nu de Actuele Toestand? ACT PLAN Vraag 4 & 5: Wat is je volgende stap? (Micro) Illustratie van Toyota Kata, page 144 CHECK DO Wannneer kunnen we gaan kijken wat we hebben geleerd van het nemen van deze stap? Macro PDCA cycli vormen context, of richting, maar veel leren, verbetering, aanpassing en innovatie komt van de Micro PDCA cycli. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 21

23 Key Point 4 over PDCA NIET IEDERE STAP ZAL LEIDEN TOT EEN MEETBAAR VOORDEEL Jij en de leden van je team hebben wellicht een mentaliteit dat bijna elke stap een meetbaar voordeel moet opleveren. Maar dat is een onmogelijk hoge lat die je in de voorspelbare zone houdt. Deze mentaliteit zal jouw organisatie niet toestaan om echt te verbeteren, aan te passen, te innoveren en de concurrentie te verslaan. In feite is het de Doeltoestand van het team die het voordeel met zich meebrengt. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 22

24 HET PAD NAAR DE DOELTOESTAND IS GEEN RECHTE LIJN De PDCA procedure is gespecificeerd, maar het pad is dat niet. Onderweg zullen er dingen gebeuren die je denken veranderen en er toe leiden dat je je ideeën herziet. De Doeltoestand blijft hetzelfde, maar het pad verschuift terwijl je leert. Je mislukte voorspellingen zijn ontdekkingen die je vertellen waar je je energie op moet richten en leiden je naar je volgende stap. Cartoon door Demetri Martin Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 23

25 Huidige Toestand DOE EXPERIMENTEN BINNEN DE PDCA ZONE De Doeltoestand heeft een harde realisatiedatum en is meetbaar. Er zijn budgettaire beperkingen en kwaliteitsparameters. Het is binnen deze gedefinieerde limieten dat de leerling en het team snelle experimenten ontwerpen en uitvoeren richting de Doeltoestand. Bijvoorbeeld: de PDCA experimenten horen zo uitgevoerd te worden dat de klant er geen last van heeft, wat een reden is om ze zo klein mogelijk te houden. Doel Toestand Binnen deze zone hoeven niet al je stappen een voordeel te tonen. Mislukte tests zijn hier nodig om te leren! De Doeltoestand heeft een Vastgelegde Datum en is Meetbaar Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 24

26 OEFENEN Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 25

27 TIJD OM DE PET VAN DE WETENSCHAPPER OP TE ZETTEN... Scientists perform research toward a more comprehensive understanding of nature,...en UIT TE KIJKEN NAAR KENNISGRENZEN Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 26

28 HOE RICHTING DE DOELTOESTAND TE WERKEN Stap voor stap, met leren en aanpassing onderweg Met de Verbeter Kata aanpak leer je terwijl je streeft naar het bereiken van de Doeltoestand, en doe je aanpassingen op basis van wat je leert Doel Toestand Volgende Doel Toestand Kennisgrens Huidige Toestand Verder Zien Volgende Stap Laatste Stap Blootleggen van onvoorziene problemen & obstakels op de weg Wat we hebben geleerd in de vorige stap kan invloed hebben onze volgende stap Gebruik de vijf vragen bij iedere stap Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 27

29 VERWEZENLIJKEN DAGELIJKSE PDCA MET DEZE TWEE IN ELKAAR GRIJPENDE ROUTINES De Vijf Vragen De Vijf Vragen 1) Wat is de Doeltoestand? 2) Wat is nu de Actuele Toestand? (Draai de kaart om) > 3) Welke Obstakels denk je dat je verhinderen om de Doeltoestand te bereiken? Met welke éne ben je nu bezig? 4) Wat is je Volgende Stap? (volgende PDCA / experiment) Wat verwacht je? 5) Wanneer kunnen we gaan kijken wat we hebben geleerd van het nemen van deze stap? *Vaak zul je meerdere PDCA cycli aan hetzelfde obstakel werken. Voor de coach PDCA Cycli Registratie Formulier PDCA CYCLI REGISTRATIE FORMULIER Datum Proces Proces Meting Stap Wat verwacht je? Resultaat Wat Leren we? Voor de leerling Ontmoet elkaar iedere dag bij het focus proces en gebruik deze twee tools Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 28

30 Voor de Coach DE VIJF COACHING KATA VRAGEN Het patroon van deze vijf vragen stimuleren wetenschappelijk denken & gedrag De Vijf Vragen 1) Wat is de Doeltoestand? 2) Wat is nu de Actuele Toestand? (Draai de kaart om) > 3) Welke Obstakels denk je dat je verhinderen om de Doeltoestand te bereiken? Met welke éne ben je nu bezig? 4) Wat is je Volgende Stap? (volgende PDCA / experiment) Wat verwacht je? 5) Wanneer kunnen we gaan kijken wat we hebben geleerd van het nemen van deze stap? *Vaak zul je meerdere PDCA cycli aan hetzelfde obstakel werken. Kaart omdraaien om te reflecteren op de laatste stap Achterzijde van kaart Reflectie sectie Reflecteer op de Laatst Genomen Stap Omdat je niet echt weet wat het resultaat van een stap zal zijn! 1) Wat was je Laatste Stap? 2) Wat was je Verwachting? 3) Wat Gebeurde er Werkelijk? 4) Wat heb je Geleerd? > Terug Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 29

31 DE COACH STELT DE VIJF VRAGEN BIJ IEDERE STAP Leerling Doel Toestand De routine voor de coach wordt in het volgende hoofdstuk beschreven. Huidige Toestand Coach De Vijf Vragen 1) Wat is de Doeltoestand? 2) Wat is nu de Actuele Toestand? (Draai de kaart om) > 3) Welke Obstakels denk je dat je verhinderen om de Doeltoestand te bereiken? Met welke éne ben je nu bezig? 4) Wat is je Volgende Stap? (volgende PDCA / experiment) Wat verwacht je? 5) Wanneer kunnen we gaan kijken wat we hebben geleerd van het nemen van deze stap? *Vaak zul je meerdere PDCA cycli aan hetzelfde obstakel werken. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 30

32 De PDCA Routine van de Leerling Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 31

33 WAAR KOMEN DE STAPPEN DIE JE NEEMT VANDAAN? De dagelijkse stappen die je neemt naar de Doeltoestand zullen niet afkomstig zijn van een actieplan of een Pareto analyse. Ze zullen meestal komen uit een reeks van snelle en frequente PDCA cycli, waar wat je leert in één stap je vaak leidt naar de volgende stap. Uit elk experiment krijgt de leerling nieuwe informatie en zal zijn of haar volgende stap dienovereenkomstig aanpassen, om de weg naar de Doeltoestand binnen het gewenste tijdsbestek iteratief te vinden. De leerling werkt aan obstakels die hij of zij achtereenvolgens vindt als belemmering voor het bereiken van zijn/haar Doeltoestand. Deze stappen worden door de Leerling gepland, uitgevoerd, beoordeeld en opgenomen in de PDCA CYCLI REGISTRATIE, in dialoog met de Coach. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 32

34 Voor de Leerling PDCA CYCLI REGISTRATIE FORMULIER Datum Proces Stap Wat verwacht je? Proces Meting Resultaat Observeer nauwkeurig Wat Leren we? A B C Coaching Cycle EXPERIMENT Iedere rij = één experiment. Dit is een keten van PDCA cycli, waar een stap voortbouwt op wat in de vorige stap werd geleerd. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 33

35 HOE GEBRUIK JE HET PDCA REGISTRATIE FORMULIER Voor de eerste coaching cyclus doet de Leerling een voorstel voor de 1e stap en wat daarvan wordt verwacht. Het PDCA Cycli Registratie Formulier helpt je wetenschappelijk denken en gedrag te ontwikkelen Het PDCA Cycli Registratie Formulier lees je van links naar rechts, rij voor rij. Iedere rij = één experiment. Als je eenmaal aan de gang bent herhaalt het 1 2 patroon op het formulier zich na ieder experiment PDCA CYCLI REGISTRATIE FORMULIER Datum Proces 2 2 Gebaseerd op wat er in de laatste stap is geleerd stelt de Leerling de Volgende Stap voor en beschrijft hier wat hij/zij van de volgende stap Verwacht. Wat verwacht Stap je? Resultaat Wat Leren we? 1 Proces Meting 1 Na het voltooien van een stap of experiment reflecteert de Leerling en vult dan hier het Resultaat en Wat we Leren in De informatie wordt door de Leerling op het PDCA Cycli Registratie Formulier geschreven voor de volgende coaching cyclus. Tijdens de coaching cyclus zal de coach de voorgestelde volgende stap (volgende experiment) accepteren, of feedback geven om te helpen het ontwerp van het volgende experiment te verbeteren. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 34

36 DRIE SOORTEN PDCA EXPERIMENTEN Een experiment is een leerervaring die niet perse een verandering in het focus proces betreft. "Verdere analyse" of "Gaan Kijken" kan een experiment zijn. De volgende hiërarchie gaat van minder naar meer wetenschappelijk. Alle drie zijn ze acceptabel. 1) Ga Kijken Directe observatie en gegevens verzameling, zonder iets te veranderen, om meer te leren over een proces of situatie. 2) Verkennend Experiment Introduceren van een verandering in een proces om via directe observatie te zien hoe het proces reageert. Dit helpt om een beter inzicht in het proces te krijgen. Voorbeeld: Probeer een proces uit te voeren zoals omschreven in de Doeltoestand om te zien wat er gebeurt. Dit is vaak een vroeg experiment. 3) Testen van een Hypothese Introduceren van een verandering, idealiter slechts één enkele factor, samen met een voorspelling van wat je verwacht dat er zal gebeuren. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 35

37 Eerste PDCA cyclus WAT MOET JE EERSTE STAP ZIJN? Het eerste experiment is vaak een verkennende stap Een belangrijk punt om te onthouden is dat je geen Pareto analyse nodig hebt of moet starten met het grootste obstakel. In feite, voor beginners is het vaak beter om niet meteen het grootste obstakel aan te pakken. Het maakt niet uit waar je begint omdat, zodra je aan de slag gaat, je verbonden bent in een keten van PDCA cycli. Alle obstakels waar je aan moet werken wachten geduldig totdat je ze blootlegt. Je eerste obstakel is vrij te kiezen. Een tactiek voor een eerste stap is om te proberen het proces uit te voeren zoals beschreven in de Doeltoestand. We weten al dat het niet zal werken, maar je bent nu op een kennisgrens. Dat wil zeggen, je hebt wellicht slechts een vermoeden over de eerste te nemen stap. Een verkennend experiment onthult echte obstakels, zodat je wetenschappelijk vaststelt waaraan je moet werken. Tweede PDCA cyclus Probeer het proces volgens de Doeltoestand uit te voeren Zie een hoop echte obstakels Noteer ze op de obstakel parkeerplaats Kies een obstakel Start je PDCA cycli Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 36

38 CALIBREER DE LEERLING VOOR HET EXPERIMENT ---- Vraag: waarom experimenteren we? ---- Het is niet: Laten we kijken of deze Doeltoestand werkt - maar veel meer - Laten we kijken wat we moeten doen om dit te laten werken Dit is wat velen van ons zullen denken waar experimenteren over gaat Kalibreer het team naar deze houding voordat je begint We weten al dat het in eerste instantie niet zal werken. We zijn geïnteresseerd in wat niet gaat zoals gepland, zodat we kunnen leren waar we aan moeten werken. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 37

39 Als je experimenteert KIJK EN DENK NIET TE VER VOORUIT Je weet eigenlijk niet wat het resultaat zal zijn van de volgende stap. Als je eenmaal een Doeltoestand hebt, concentreer je dan op de volgende stap. Wat je daarvan leert zal waarschijnlijk invloed hebben op de daarop volgende stap. Wees dus in het moment, en pas PDCA toe. Je zult het volledige pad naar de Doeltoestand alleen achteraf zien. Waarschijnlijk zul je niet de meest directe route naar de Doeltoestand hebben genomen Doel Toestand Verder Zien Huidige Toestand Volgende Stap Laatste Stap "Every step taken alters the horizon, changes the field of vision, causing us to see what had been thus far circumscribed as something quite different." ~ James P. Carse, NYU Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 38

40 VOER JE EXPERIMENT ZO SNEL EN ZO GOEDKOOP MOGELIJK UIT Doe het experiment nu met wat je maar tot je beschikking hebt. Ik wil het volgende obstakel zo snel mogelijk zien! Doel Toestand Wachtende Obstakels Huidige Toestand Neem deze stap zo snel mogelijk, met duct tape en touw als het nodig is, zodat je verder kunt kijken. Wacht niet tot je een perfecte oplossing hebt. Een tijdelijke oplossing is OK. Aangezien het weerlegde hypotheses zijn (onverwachte resultaten) die ons helpen de weg vooruit te zien, zijn we er in geïnteresseerd problemen of obstakels zo snel mogelijk te zien. We kunnen het volgende echte obstakel alleen zien nadat we een stap zetten, dus neem die stap zo snel mogelijk. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 39

41 VERMIJD OVERDREVEN LANGE PDCA CYCLI De tijd die nodig is voor een PDCA cyclus is gerelateerd aan de cyclustijd van het proces waarmee je bezig bent. Hoe langer de procescyclus, hoe langer de PDCA cyclus, vooral omdat je wellicht meer dan één datapunt nodig hebt. Ingewikkelde processen vergen mogelijk langere PDCA cycli, die je leren kunnen vertragen. Wanneer een procescyclus lang is, probeer het experiment dan uit te voeren in een cyclus die opzettelijk is ingekort. Vraag jezelf, "Hoe kunnen we deze stap of dit idee zo snel mogelijk testen?" Vergeet niet, je kunt niet verder kijken (voorbij de kennisgrens) zonder daadwerkelijk je idee op een bepaalde manier te proberen. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 40

42 REFLECTIE DE OPVOLGING NA IEDER EXPERIMENT Een geplande stap is een hypothese die wordt getest. Na elk experiment reflecteert de Leerling door het bestuderen, bijwerken en voorbereiden voor de volgende coaching cyclus. PDCA CYCLI REGISTRATIE FORMULIER Datum Proces Proces Meting Stap Wat verwacht je? Resultaat Wat Leren we? De Leerling gebruikt nu alle velden van het PDCA Cycli Registratie Formulier Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 41

43 STAPPEN VOOR HET VERWERKEN VAN HET RESULTAAT VAN EEN EXPERIMENT Instructies voor de Leerling (A) Bekijk je voorspelling. Vergelijk wat je bedoeld had te doen met wat je eigenlijk deed. (B) Vat de feitelijke resultaten in het 'Resultaat' veld samen. (C) Wat heb je, op basis hiervan, geleerd over het focus proces, of het proces van verbeteren? Vermeld dit in het veld "Wat leren we. (D) Dat alles tot je nemend, beslis wat je plan is voor de volgende stap en wat je als resultaat verwacht. PDCA CYCLI REGISTRATIE FORMULIER Datum Proces Proces Meting Stap Wat verwacht je? Resultaat Wat Leren we? A D B C De leerling verwijst naar deze informatie tijdens de coaching cyclus Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 42

44 STEL JEZELF DEZE VRAAG NA IEDER EXPERIMENT Wat weerhoudt de operators er van om volgens het gewenste patroon te kunnen werken? Dit perspectief zal je gefocust houden op de werkprocessen en je helpen om samen te werken met het proces team. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 43

45 WEN ER AAN OM IN DE LEERZONE TE ZIJN Daar vindt verbetering, aanpassing en innovatie plaats. Doel Toestand Je zult onderweg successen ervaren Huidige Toestand maar totdat de Doeltoestand is bereikt zul je buiten je zone van zekerheid. in de leerzone, werken. Geef je Doeltoestand niet op! De mislukkingen en obstakels die je tegenkomt zijn geen redenen om de Doeltoestand op te geven. Het zijn de dingen die je moet uitzoeken en uitwerken. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 44

46 Houd in gedachten: DE HUIDIGE TOESTAND ZAL NIEUW ZIJN NA IEDER EXPERIMENT Elke keer dat je een aanpassing doet in een proces, is het een nieuw proces. De Leerling moet opnieuw de Huidige Toestand beoordelen en dit veld op het storyboard bijwerken ter voorbereiding van elke dagelijkse coaching cyclus. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 45

47 BEREID NU JE EERSTE EXPERIMENT VOOR OP WEG NAAR JE DOELTOESTAND Stap Wat verwacht je? De eerste stap is vrij. Verander daarna steeds één onderdeel per keer gebaseerd op wat je hebt geleerd van de laatste PDCA cyclus. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 46

4. PDCA RICHTING DOEL-TOESTAND

4. PDCA RICHTING DOEL-TOESTAND De Verbeter Kata 4. PDCA RICHTING DOEL-TOESTAND Oefen deze Routine Verbeter Kata Handboek PDCA Cycli 1 PDCA CYCLI Is één van de vier te oefenen routines om de Verbeter Kata te leren Begrijpen huidige toestand

Nadere informatie

DEEL II Waar Willen We Naar Toe?

DEEL II Waar Willen We Naar Toe? DEEL II Waar Willen We Naar Toe? Drie Hoofdstukken: Begrijp de Richting / Uitdaging Begrijp de Leg de Volgende toestand Vast Mike Mike Rother / Verbeter Improvement Kata Kata Handboek Handbook Richting

Nadere informatie

De grote verbeter-uitdaging

De grote verbeter-uitdaging Lean Management Teachers De grote verbeter-uitdaging Hoeveel beter kan het verbeteren? Emiel van Est 1 Introductie Kun je deze zin met maximaal 10 woorden afmaken? Het zou geweldig zijn als wij bij de

Nadere informatie

Lean Management Teachers. Gebruik van het Coaching Kata Kaartje

Lean Management Teachers. Gebruik van het Coaching Kata Kaartje Lean Management Teachers Gebruik van het Coaching Kata Kaartje Lean Management WAT willen we? Realiseren van gewenste omstandigheden. HOE willen we dat voor elkaar krijgen? Door wetenschappelijk te werken.

Nadere informatie

COACHING CYCLI MET DE VIJF VRAGEN

COACHING CYCLI MET DE VIJF VRAGEN Oefen deze Routine De Coaching Kata COACHING CYCLI MET DE VIJF VRAGEN KIJK VERGELIJK INSTRUEER 1 3 2 4 5 Mike Rother / Verbeter Kata Handboek Coaching Kata 1 Lean Management Teachers Deze Nederlandse vertaling

Nadere informatie

APPENDIX BELANGRIJKSTE FORMULIEREN

APPENDIX BELANGRIJKSTE FORMULIEREN APPENDIX BELANGRIJKSTE FORMULIEREN 1) De Verbeter Kata 2) De Rollen 3) Proces Analyse Stappen Tabel 4) Werkblad voor het klokken van Cycli 5) Informatie in een Doeltoestand 6) Dreyfus Niveaus (voor het

Nadere informatie

INTRODUCTIE. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek Introductie 1

INTRODUCTIE. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek Introductie 1 INTRODUCTIE Mike Rother / Verbeter Kata Handboek Introductie 1 Lean Management Teachers Deze Nederlandse vertaling wordt u aangeboden door: Lean Management Teachers Prins Willem Alexanderlaan 1427 7312

Nadere informatie

TOYOTA KATA WORKSHOP

TOYOTA KATA WORKSHOP Lean Management Teachers TOYOTA KATA WORKSHOP Basis Vaardigheden voor Lean Management Leonie Snijders; Emiel van Est & Ruud van Schaik Wat is Toyota Kata? Uitgegeven in 2010 15 jaar met lean bezig Onderzoek

Nadere informatie

OVER DE VERBETER KATA. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek Over de Verbeter Kata 1

OVER DE VERBETER KATA. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek Over de Verbeter Kata 1 OVER DE VERBETER KATA Mike Rother / Verbeter Kata Handboek Over de Verbeter Kata 1 Lean Management Teachers Deze Nederlandse vertaling wordt u aangeboden door: Lean Management Teachers Prins Willem Alexanderlaan

Nadere informatie

Onderwijzen van de Verbeter Kata. COACHING CYCLi. Oefen deze Routine. Verbeter Kata Handboek Coaching Cycli 1

Onderwijzen van de Verbeter Kata. COACHING CYCLi. Oefen deze Routine. Verbeter Kata Handboek Coaching Cycli 1 Onderwijzen van de Verbeter Kata Oefen deze Routine COACHING CYCLi Verbeter Kata Handboek Coaching Cycli 1 COACHING CYCLI Is één van de vier te oefenen routines om de Verbeter Kata te leren Begrijpen huidige

Nadere informatie

DEEL I Aan De Slag. Twee Hoofdstukken: Rollen en Structuur voor Dagelijks Oefenen Richtlijnen voor Oefenen

DEEL I Aan De Slag. Twee Hoofdstukken: Rollen en Structuur voor Dagelijks Oefenen Richtlijnen voor Oefenen DEEL I Aan De Slag Twee Hoofdstukken: Rollen en Structuur voor Dagelijks Oefenen Richtlijnen voor Oefenen Mike Mike Rother // Verbeter Improvement Kata Kata Handboek Handbook Rollen Roles en Structuur

Nadere informatie

Verbeter Kata Handboek

Verbeter Kata Handboek v 16.1 Verbeter Kata Handboek Voorwoord Introductie Over de Verbeter Kata I. Aan de Slag Rollen en Structuur voor Dagelijks Oefenen Richtlijnen voor Oefenen II.PLANNING: Waar Willen We Naar Toe? Begrijp

Nadere informatie

INTRODUCTIE. De Verbeter Kata is een systematische aanpak die teams of mensen gebruiken om:

INTRODUCTIE. De Verbeter Kata is een systematische aanpak die teams of mensen gebruiken om: INTRODUCTIE De Verbeter Kata is een systematische aanpak die teams of mensen gebruiken om: te focussen op specifieke uitdagingen en deze te halen samen te werken aan verbetering, aanpassing en innovatie

Nadere informatie

RICHTLIJNEN VOOR HET OEFENEN

RICHTLIJNEN VOOR HET OEFENEN RICHTLIJNEN VOOR HET OEFENEN Leren van Nieuwe Vaardigheden Mike Rother / Verbeter Kata Handboek Richtlijnen voor Oefenen 1 Lean Management Teachers Deze Nederlandse vertaling wordt u aangeboden door: Lean

Nadere informatie

LEG DE VOLGENDE DOELTOESTAND VAST

LEG DE VOLGENDE DOELTOESTAND VAST De Verbeter Kata Oefen deze Routine LEG DE VOLGENDE DOELTOESTAND VAST Ter referentie zie: Hoofdstuk 5 Mike Rother / Verbeter Kata Handboek Doeltoestand 1 Lean Management Teachers Deze Nederlandse vertaling

Nadere informatie

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft

Nadere informatie

Continu verbeteren. Coaching Kata MAAK HET VERSCHIL VERBIND HART EN HARD START: 2015 ZIE AGENDA KLANTWAARDERING:

Continu verbeteren. Coaching Kata MAAK HET VERSCHIL VERBIND HART EN HARD START: 2015 ZIE AGENDA KLANTWAARDERING: Continu verbeteren Coaching Kata MAAK HET VERSCHIL VERBIND HART EN HARD START: 2015 ZIE AGENDA KLANTWAARDERING: Coaching Kata Cultuur en gedragsverandering zijn de sleutels tot succesvolle Lean initiatieven

Nadere informatie

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Wim Annerel Life coach Loopbaancoach Business coach.

Wim Annerel Life coach Loopbaancoach Business coach. Wim Annerel Life coach Loopbaancoach Business coach Goede voornemens? Vergeet het maar, zeggen de statistieken: slechts 18% slaagt erin om goede voornemens ook succesvol na te komen. En toch. Als je weet

Nadere informatie

Continu verbeteren. Kata Coaching MAAK HET VERSCHIL VERBIND HART EN HARD START: 2015 ZIE AGENDA KLANTWAARDERING:

Continu verbeteren. Kata Coaching MAAK HET VERSCHIL VERBIND HART EN HARD START: 2015 ZIE AGENDA KLANTWAARDERING: Continu verbeteren Kata Coaching MAAK HET VERSCHIL VERBIND HART EN HARD START: 2015 ZIE AGENDA KLANTWAARDERING: Kata Coaching Cultuur en gedragsverandering zijn de sleutels tot succesvolle Lean initiatieven

Nadere informatie

De Taxonomie van Bloom Toelichting

De Taxonomie van Bloom Toelichting De Taxonomie van Bloom Toelichting Een van de meest gebruikte manier om verschillende kennisniveaus in te delen, is op basis van de taxonomie van Bloom. Deze is tussen 1948 en 1956 ontwikkeld door de onderwijspsycholoog

Nadere informatie

LEAN LEIDERSCHAP. Een kwestie van vertrouwen. Tosca Klinkenberg Wil van der Heijden

LEAN LEIDERSCHAP. Een kwestie van vertrouwen. Tosca Klinkenberg Wil van der Heijden LEAN LEIDERSCHAP Een kwestie van vertrouwen Tosca Klinkenberg Wil van der Heijden DOEL AGENDA Definities van lean Soorten leiderschap Lean leiderschap; principes en profiel Reflectie Hoe word je een lean

Nadere informatie

MODULE #7 CORE PURPOSE

MODULE #7 CORE PURPOSE MODULE #7 CORE PURPOSE Welkom bij het 90 dagen mindset coachings programma. Dit programma heeft de potentie om jouw leven compleet te veranderen de komende 90 dagen. Daarin is het belangrijk dat je de

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

De kracht van het doen! In zeven stappen van wens naar realiteit

De kracht van het doen! In zeven stappen van wens naar realiteit De kracht van het doen! In zeven stappen van wens naar realiteit Wist je dat 95% van de mensen die een goed voornemen voor het nieuwe jaar hebben deze niet waarmaken? De reden daarvoor is dat de meeste

Nadere informatie

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Nadere informatie

Welkom LEAN in Ziekenhuizen. Zuwe Hofpoort Ziekenhuis Woerden 13 januari 2011

Welkom LEAN in Ziekenhuizen. Zuwe Hofpoort Ziekenhuis Woerden 13 januari 2011 Welkom LEAN in Ziekenhuizen Zuwe Hofpoort Ziekenhuis Woerden 13 januari 2011 Even voorstellen Hoe heet je? Waar werk je? Ervaring met LEAN? 2 Agenda 8:30 Introductie Leon Pelders, Voorzitter Stichting

Nadere informatie

Continu verbeteren. Kata Coaching MAAK HET VERSCHIL VERBIND HART EN HARD START: 2015 ZIE AGENDA KLANTWAARDERING:

Continu verbeteren. Kata Coaching MAAK HET VERSCHIL VERBIND HART EN HARD START: 2015 ZIE AGENDA KLANTWAARDERING: Continu verbeteren Kata Coaching MAAK HET VERSCHIL VERBIND HART EN HARD START: 2015 ZIE AGENDA KLANTWAARDERING: Kata Coaching Cultuur en gedragsverandering zijn de sleutels tot succesvolle Lean initiatieven

Nadere informatie

Actief luisteren (De ander helpen zo duidelijk mogelijk te zijn)

Actief luisteren (De ander helpen zo duidelijk mogelijk te zijn) Actief luisteren (De ander helpen zo duidelijk mogelijk te zijn) Laat de ander merken dat je echt luistert door je houding en ogen. Laat merken dat je aandacht op hem/haar gericht is. Stel zoveel mogelijk

Nadere informatie

Dit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen.

Dit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen. Dit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen. Leerstijlentest van David Kolb Mensen, scholieren dus ook, verschillen nogal in de wijze waarop ze leren. Voor

Nadere informatie

Commitment & Verwachtingen management

Commitment & Verwachtingen management Commitment & Verwachtingen management BPBI 2 oktober 2018 Chinees gezegde: Leg het me uit en ik vergeet het, laat het me zien en ik onthoud het misschien, betrek me erbij en ik begrijp het! VERWACHTINGEN?

Nadere informatie

Theorie en aantekeningen Naam:

Theorie en aantekeningen Naam: Het Voortdurend Verbeterboekje Theorie en aantekeningen Naam: Versie: maart 2013 Ter introductie Inleiding Voor u ligt het Voortdurend Verbeterboekje. Het geeft een overzicht op hoofdlijnen van de achtergronden,

Nadere informatie

Feedback aan leerkrachten

Feedback aan leerkrachten Feedback aan leerkrachten Studiedag Leerlingenparticipatie 24 april 2013 Paleizenstraat Saskia 90 > 1030 Vandeputte Brussel T 02 215 32 29 > F 02 215 41 78 > www.vsknet.be Wie ben ik? Saskia Vandeputte

Nadere informatie

Van huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie

Van huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie Doelen stellen NLP is een doelgerichte, praktische en mensvriendelijke techniek. NLP = ervaren, ervaren in denken, voelen en doen. Middels een praktisch toepasbaar model leren we om de eigen hulpmiddelen,

Nadere informatie

JOB INSTRUCTION TRAINING methode - JLG Maasmechelen. Eddy Pellaers & Aline Nys opleiding 15 Jan 2015

JOB INSTRUCTION TRAINING methode - JLG Maasmechelen. Eddy Pellaers & Aline Nys opleiding 15 Jan 2015 JOB INSTRUCTION TRAINING methode - JLG Maasmechelen Eddy Pellaers & Aline Nys opleiding 15 Jan 2015 INHOUD Job Instruction training: wat is het? 4 stappen model van de Job Instruction Hoe Job Instruction

Nadere informatie

Hoshin Kanri. Denk groot, zet kleine stappen. Het proces van strategievorming en -implementatie

Hoshin Kanri. Denk groot, zet kleine stappen. Het proces van strategievorming en -implementatie Hoshin Kanri Denk groot, zet kleine stappen Het proces van strategievorming en -implementatie 16-4-2019 Hoshin Kanri Hoshin Kanri is letterlijk vertaald Richting management, ook bekend als Strategy Deployment

Nadere informatie

Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1

Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: Het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs: Stadium van het instructie model Oriëntatiefase

Nadere informatie

Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling

Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling PAPI PAPI Coachingsrapport Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling Alle rechten voorbehouden Cubiks Intellectual Property Limited 2008. De inhoud van dit document is relevant op de afnamedatum en bevat

Nadere informatie

Taxanomie van Bloom en de kunst van het vragen stellen. Anouk Mulder verschil in talent

Taxanomie van Bloom en de kunst van het vragen stellen. Anouk Mulder verschil in talent Onthouden Kunnen ophalen van specifieke informatie, variërend van feiten tot complete theorieën Opslaan en ophalen van informatie (herkennen) Kennis van data, gebeurtenissen, plaatsen Kennis van belangrijkste

Nadere informatie

BEGRIJP DE HUIDIGE TOESTAND

BEGRIJP DE HUIDIGE TOESTAND De Verbeter Kata Oefen deze Routine BEGRIJP DE HUIDIGE TOESTAND De Toyota Kata Procesanalyse Mike Rother / Verbeter Kata Handboek Huidige Toestand 1 Lean Management Teachers Deze Nederlandse vertaling

Nadere informatie

Coalitielid met hart en ziel

Coalitielid met hart en ziel Coalitielid met hart en ziel Samenwerken vind ik belangrijk omdat... Peter Rooze 29 januari 2011 Teambuilding en samenwerking. Resultaten: 1. Kennismaking met - motieven van - collega s. 2. Betere samenwerking.

Nadere informatie

Master in Personal. Leadership MAAK HET VERSCHIL VERBIND HART EN HARD START: ZIE AGENDA KLANTWAARDERING:

Master in Personal. Leadership MAAK HET VERSCHIL VERBIND HART EN HARD START: ZIE AGENDA KLANTWAARDERING: Master in Personal Leadership MAAK HET VERSCHIL VERBIND HART EN HARD START: ZIE AGENDA KLANTWAARDERING: Master in Personal Leadership: Weet jij wat jouw hart sneller doet kloppen? Communiceren en continue

Nadere informatie

Slimmer werken: vanaf nu!

Slimmer werken: vanaf nu! Slimmer werken: vanaf nu! Slimmer werken begint met je bewust worden van een aantal zaken. Wat ben ik aan het doen? Waarom doe ik de dingen die ik doe? Waarom doe ik dingen op de manier hoe ik ze doe?

Nadere informatie

Thema. Kernelementen. Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips

Thema. Kernelementen. Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips Thema Kernelementen Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips Tips voor de trainer: Doseer je informatie: less is more. Beoordeel wat je gymnasten doen, niet wie ze

Nadere informatie

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar

Nadere informatie

O&O cyclus. Onderzoeken en ontwerpen

O&O cyclus. Onderzoeken en ontwerpen O&O cyclus Onderzoeken en ontwerpen O&O cyclus Waslijn O&O Deze platen kun je aan de muur hangen bij een onderzoeksopdracht of ontwerpopdracht. Tijdens het onderzoeken of ontwerpen staat het leerproces

Nadere informatie

Lean Startup: voor innovatie in onzekerheid

Lean Startup: voor innovatie in onzekerheid Lean Startupin de zorg Waarom Lean Startup helpt vernieuwen in onzekere tijden Amersfoort 5 april 2016 Lean Startup: voor innovatie in onzekerheid Lean Startup verbetert de innovatie van diensten en producten

Nadere informatie

Als wij dit soort vragen stellen dan gaan wij uit van de talenten en mogelijkheden van cliënten.

Als wij dit soort vragen stellen dan gaan wij uit van de talenten en mogelijkheden van cliënten. Hand-out Workshop oplossingsgericht gesprekvoeren. Wat is oplossingsgericht werken? Volgens Mahlberg&Sjöblom (2011) wordt er over het algemeen uit gegaan van een probleem gerichte benadering. Een probleem

Nadere informatie

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Hoe presenteer ik mijzelf? Wat wil ik? Zorg voor je carrière Door het dagelijkse contact met mijn coach

Nadere informatie

Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag

Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag Rijke Lessen zetten je aan het denken Minka Dumont 2009 www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag Onthouden Kunnen ophalen

Nadere informatie

Inge Test 07.05.2014

Inge Test 07.05.2014 Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij

Nadere informatie

Het Nieuwe Beoordelen voor managers

Het Nieuwe Beoordelen voor managers Het Nieuwe Beoordelen voor managers KWALITEITEN ONTDEKKEN PRESTATIES VERBETEREN EIGEN START: REGIE 2015 ROI: 100% KLANTWAARDERING: Het Nieuwe Beoordelen Een paar feiten over beoordelingsgesprekken en persoonlijke

Nadere informatie

Je doel behalen met NLP.

Je doel behalen met NLP. Je doel behalen met NLP. NLP werkt het beste als al je neurologische niveaus congruent zijn. Met andere woorden: congruent zijn betekent wanneer je acties en woorden op 1 lijn zijn met je doelen, overtuigingen,

Nadere informatie

Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten

Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten Blooms taxonomie Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten Evalueren Evalueren = de vaardigheid om de waarde van iets (literatuur, onderzoeksrapport, presentatie etc) te kunnen beoordelen

Nadere informatie

Remind Trainersopleiding

Remind Trainersopleiding Remind Trainersopleiding 1. Over Remind Remind helpt jaarlijks duizenden studenten en scholieren meer uit hun leven te halen, door ze te leren hoe je slimmer kan leren en jezelf kan motiveren. Wij doen

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

Het Nieuwe Beoordelen voor medewerkers

Het Nieuwe Beoordelen voor medewerkers Het Nieuwe Beoordelen voor medewerkers KWALITEITEN ONTDEKKEN PRESTATIES VERBETEREN EIGEN START: REGIE 2015 ROI: 100% KLANTWAARDERING: Het Nieuwe Beoordelen Een paar feiten over beoordelingsgesprekken en

Nadere informatie

E-book. 49 vragen voor een effectieve continue dialoog

E-book. 49 vragen voor een effectieve continue dialoog E-book 49 vragen voor een effectieve continue dialoog Inleiding Door Jochem Aubel Veel organisaties hebben de ambitie om een continue dialoog op gang te brengen. Een doorlopend gesprek tussen medewerkers

Nadere informatie

INNOVATION BY MAKING LEARNING BY DOING

INNOVATION BY MAKING LEARNING BY DOING INNOVATION BY MAKING LEARNING BY DOING 1 INNOVATION BY MAKING, LEARNING BY DOING Bij alles wat we doen, hanteren we deze twee principes. Innovation happens by making. The only way to learn innovation is

Nadere informatie

Doe de Booest Check Zet de 1e stappen om jouw praktijk te laten groeien en er een echte onderneming van te maken.

Doe de Booest Check Zet de 1e stappen om jouw praktijk te laten groeien en er een echte onderneming van te maken. Doe de Booest Check Zet de 1e stappen om jouw praktijk te laten groeien en er een echte onderneming van te maken. ü Yes ü No ü Yes ü No Krijg een contstante stroom klanten en verhoog je inkomen ü No Auteurs

Nadere informatie

Let s Ynnovate! Let s Ynnovate! LET S YNNOVATE! OVER FLEUR & ESTHER FLEUR PULLEN & ESTHER VAN DER STORM

Let s Ynnovate! Let s Ynnovate! LET S YNNOVATE! OVER FLEUR & ESTHER FLEUR PULLEN & ESTHER VAN DER STORM LET S YNNOVATE! Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg, riep Einstein al een dikke eeuw geleden. Wil je innoveren, dan zul je uit je routine moeten stappen. Maar hoe kun je succesvol

Nadere informatie

P e r s o n a l C a r e e r P l a n

P e r s o n a l C a r e e r P l a n P e r s o n a l C a r e e r P l a n If you can dream it, you can do it. Walt Disney First comes thought; then organization of that thought, into ideas and plans; then transformation of those plans into

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Doorbreek je belemmerende overtuigingen!

Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als

Nadere informatie

Laat de jongeren de test conflictstijlen maken (zie bijlage 1). Naar aanleiding van de uitslag ga je in gesprek.

Laat de jongeren de test conflictstijlen maken (zie bijlage 1). Naar aanleiding van de uitslag ga je in gesprek. Conflicten hanteren Tijd: verdelen over twee bijeenkomsten. Bijeenkomst 1 Laat de jongeren de test conflictstijlen maken (zie bijlage 1). Naar aanleiding van de uitslag ga je in gesprek. De uitkomst van

Nadere informatie

Reflectie en feedback

Reflectie en feedback Reflectie en feedback Doelen bijeenkomst Kennis uitbreiden over reflectie en feedback Vaardigheden oefenen met stimuleren van reflectie Hoe in te bedden in de organisatie (wie, wanneer, teamoverzicht,

Nadere informatie

Doelstelling: Bijsturing van de opvattingen van de leerlingen met betrekking tot magnetische eigenschappen

Doelstelling: Bijsturing van de opvattingen van de leerlingen met betrekking tot magnetische eigenschappen 6-8 jaar Wetenschappelijk inhoud: Natuurkunde Beoogde concepten: Magnetische eigenschappen van verschillende voorwerpen, intensiteit van een magnetisch vel. Beoogde leeftijdsgroep: Leerlingen van 8 jaar

Nadere informatie

Het GROW-model. Deze onderdelen worden hieronder toegelicht. Per onderdeel worden er voorbeeldvragen aangegeven.

Het GROW-model. Deze onderdelen worden hieronder toegelicht. Per onderdeel worden er voorbeeldvragen aangegeven. Het GROW-model Een ontwikkelingsgesprek is het meest effectief als je de vragen in een bepaalde structuur stelt. Het GROW-model biedt deze structuur. (Whitmore, 1995) Het GROW model bestaat uit de volgende

Nadere informatie

Hoe rijk is een GP ervaring? Proeven en Opbrengst Gericht Werken: Hoe zit dat?

Hoe rijk is een GP ervaring? Proeven en Opbrengst Gericht Werken: Hoe zit dat? Hoe rijk is een GP ervaring? Proeven en Opbrengst Gericht Werken: Hoe zit dat? GP goes OGW Met OGW willen we de ontwikkeling van leerlingen zo goed mogelijk stimuleren. Dat vraagt van de docent én school

Nadere informatie

de Beste Studiekeuze Aanpak

de Beste Studiekeuze Aanpak de Beste Studiekeuze Aanpak Welk pad kies jij? Zelkennis is vaag pagina 3,4 Waar sta jij nu? Ontdek jouw volgende stap pagina 5,6 Hoe kom ik erachter wat ik wil? 3 bronnen voor zelfkennis pagina 7 Concreet

Nadere informatie

MOTIVATIE INTRODUCTIE

MOTIVATIE INTRODUCTIE BINNENSTEBUITEN 12 MAART 2015, BÈTAPARTNERS Al meer dan 16 jaar een autoriteit op het gebied van jongerencultuur Jaarlijks contact met duizenden jongeren Research, trends, campagnes, lezingen, trainingen

Nadere informatie

Master in Personal. Leadership MAAK HET VERSCHIL VERBIND HART EN HARD START: ZIE AGENDA KLANTWAARDERING:

Master in Personal. Leadership MAAK HET VERSCHIL VERBIND HART EN HARD START: ZIE AGENDA KLANTWAARDERING: Master in Personal Leadership MAAK HET VERSCHIL VERBIND HART EN HARD START: ZIE AGENDA KLANTWAARDERING: Master in Personal Leadership: Weet jij wat jouw hart sneller doet kloppen? Communiceren en continue

Nadere informatie

Continue verbeteren met de PDSA-Cyclus

Continue verbeteren met de PDSA-Cyclus Continue verbeteren met de PDSA-Cyclus Wanneer je op jullie dagbehandeling verbeteringen gaat doorvoeren, is het van groot belang om deze veranderingen te testen. Anders weet je uiteraard niet of wat je

Nadere informatie

Aan de slag met het OK op school werkwinkel SOK-congres 7/12/2018

Aan de slag met het OK op school werkwinkel SOK-congres 7/12/2018 Aan de slag met het OK op school werkwinkel SOK-congres 7/12/2018 Lisbeth Van Hecke Dienst identiteit & kwaliteit Het leven zit vol verwachtingen 2 SOK-congres Interne kwaliteitszorg op school 1 Doelen

Nadere informatie

PROLOOP NR 1 2015 HAAL HET BESTE UIT JOUW LOPERS MET ZIPCOACH

PROLOOP NR 1 2015 HAAL HET BESTE UIT JOUW LOPERS MET ZIPCOACH PROLOOP NR 1 2015 HAAL HET BESTE UIT JOUW LOPERS MET ZIPCOACH 56 TIPS & TRICKS Elke hardloper heeft zijn eigen doelstelling: waar de één zich bijvoorbeeld focust op het verbeteren van zijn looptechniek,

Nadere informatie

FELINK workshop Verander je vragen, verander je leven! Dorothée Willems Professional Certified Coach ICF Insights Practitioner

FELINK workshop Verander je vragen, verander je leven! Dorothée Willems Professional Certified Coach ICF Insights Practitioner FELINK workshop Verander je vragen, verander je leven! Dorothée Willems Professional Certified Coach ICF Insights Practitioner Uw facilitator > 10 jaar ervaring in change en leadership trajecten > 3000

Nadere informatie

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN E-blog HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN In talent & groei Het is belangrijk om je talent goed onder woorden te kunnen brengen. Je krijgt daardoor meer kans om het werk te

Nadere informatie

5/18/2017 DOOR SAMENWERKEN LEREN DIFFERENTIEREN; LESSON STUDY, EEN CASE STUDY. Vu Lesson Study cyclus: focus onderwijsbehoeften en differentiëren

5/18/2017 DOOR SAMENWERKEN LEREN DIFFERENTIEREN; LESSON STUDY, EEN CASE STUDY. Vu Lesson Study cyclus: focus onderwijsbehoeften en differentiëren DOOR SAMENWERKEN LEREN DIFFERENTIEREN; LESSON STUDY, EEN CASE STUDY Tirza Bosma Lesson study conferentie 9 mei 2017 ONDERZOEK NAAR DIFFERENTIEREN IN COMBINATIE MET LESSON STUDY 1. Case study van ontwikkeling

Nadere informatie

* Kleuters uitdagen werkt!

* Kleuters uitdagen werkt! voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs * Kleuters uitdagen werkt! Dolf Janson Kleuter is een ontwikkelingsfase Kleuter is geen leeftijdsaanduiding Wat betekent dit voor jonge kinderen met

Nadere informatie

Oefening: Profiel en valkuilen vragenlijst

Oefening: Profiel en valkuilen vragenlijst Oefening: Profiel en valkuilen vragenlijst Dit is een korte vragenlijst die bedoeld is om een aantal van je denkbeelden, attitudes en gedrag in werksituaties in kaart te brengen. Wees zo eerlijk mogelijk

Nadere informatie

EFFECTIEF LEIDINGGEVEN. Een gave of een vak?

EFFECTIEF LEIDINGGEVEN. Een gave of een vak? EFFECTIEF LEIDINGGEVEN Een gave of een vak? Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij voegen

Nadere informatie

Wetenschappelijk onderzoek NLP Test. 2012 Stichting NLP Kring Joost van der Leij

Wetenschappelijk onderzoek NLP Test. 2012 Stichting NLP Kring Joost van der Leij Wetenschappelijk onderzoek NLP Test 2012 Stichting NLP Kring Joost van der Leij Inleiding NLP is geen wetenschap, maar we kunnen er wel een van maken. Om hiermee te beginnen dienen we eerst de volgende

Nadere informatie

Gastvrijheid ontwikkelen en borgen: 25 handvatten

Gastvrijheid ontwikkelen en borgen: 25 handvatten Analyseer 1. Meet de beleving van de gast. Meet regelmatig zodat je blijft monitoren en verbeteren. Tools voor gastbelevingsonderzoek: a. Klanttevredenheidsonderzoek, zoals NPO, stel vooral relevante vragen

Nadere informatie

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een

Nadere informatie

Stap 6. Stap 6: Deel 1. Changes only take place through action Dalai Lama. Wat ga je doen?

Stap 6. Stap 6: Deel 1. Changes only take place through action Dalai Lama. Wat ga je doen? Stap 6. Changes only take place through action Dalai Lama Wat ga je doen? Jullie hebben een ACTiePlan voor het experiment gemaakt. Dat betekent dat je een nieuwe rol en andere ACTies gaat uitproberen dan

Nadere informatie

Kies Actief Rapportage van Femke Peeters

Kies Actief Rapportage van Femke Peeters Kies Actief Rapportage van Femke Peeters De huidige school van Femke Peeters Summa College Eindhoven Eindhoven Huidige opleiding: MBO, klas 3, richting Economie Kies Actief Geef richting aan je loopbaan!

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het

Nadere informatie

Executieve functies in de klas: interventies

Executieve functies in de klas: interventies Executieve functies in de klas: interventies Door Wijnand Dekker, gezondheidszorgpsycholoog Anneke Dooyeweerd, pedagoog/coach Inleiding In de vorige nieuwsbrief omschreven we wat er wordt verstaan onder

Nadere informatie

*..\filmpjes\roltrap stopt.flv.flv

*..\filmpjes\roltrap stopt.flv.flv voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs Welke beeld heb jij bij activerende didactiek? Neem eerst even denktijd. Vergelijk daarna met je buur. Dolf Janson..\filmpjes\roltrap stopt.flv.flv

Nadere informatie

Jongerennumerologie, je hebt alles in je

Jongerennumerologie, je hebt alles in je Jongerennumerologie, je hebt alles in je Aan ouders, jongeren en voor iedereen die met (jonge) mensen werkt Heb je vragen over jouw kind en/of over jezelf en wil je op een niet alledaagse en gemakkelijke

Nadere informatie

COMMUNICEREN VANUIT JE KERN

COMMUNICEREN VANUIT JE KERN COMMUNICEREN VANUIT JE KERN Wil je duurzaam doelen bereiken? Zorg dan voor verbonden medewerkers! Afgestemde medewerkers zijn een belangrijke aanjager voor het realiseren van samenwerking en innovatie

Nadere informatie

Een spreekbeurt houden

Een spreekbeurt houden Een spreekbeurt houden Groep 4 gaat voor het eerst een spreekbeurt voorbereiden en houden. Moeilijk? Eng? Voor veel kinderen is praten met de groep als publiek wel lastig. De een maakt zich er drukker

Nadere informatie

Test denkprofiel jongeren

Test denkprofiel jongeren Test denkprofiel jongeren Wat is jouw denkprofiel? Mensen denken op verschillende manieren. Jongeren ook. Volgens de theorie van Sternberg kun je voorkeur hebben voor analytisch, praktisch of creatief

Nadere informatie

Vragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012

Vragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012 Vragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012 Toelichting Beste leerling, Jij zit in de Eureka!-klas. We zijn benieuwd naar jouw mening. Die kun je geven in deze vragenlijst. Die bestaat

Nadere informatie

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek.

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek. Introductie Een onderzoeksactiviteit start vanuit een verwondering of verbazing. Je wilt iets begrijpen of weten en bent op zoek naar (nieuwe) kennis en/of antwoorden. Je gaat de context en content van

Nadere informatie

Bas Smeets page 1

Bas Smeets  page 1 Bas Smeets www.bsmeets.com page 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen idee wat hoe hun ideale

Nadere informatie

E-book. In 7 stappen naar een effectieve HR-cyclus

E-book. In 7 stappen naar een effectieve HR-cyclus 7 5 6 3 4 2 1 E-book In 7 stappen naar een effectieve HR-cyclus Inleiding Het doel van de HR-cyclus is: medewerkers ondersteunen in het leren en presteren, zodat zij maximaal bijdragen aan het succes van

Nadere informatie

Een spreekbeurt houden

Een spreekbeurt houden Een spreekbeurt houden Groep 4 gaat voor het eerst een spreekbeurt voorbereiden en houden. Moeilijk? Eng?We hebben nu al een beetje geoefend met een boekbespreking, maar voor veel kinderen is praten met

Nadere informatie

EEN MEERKEUZEVRAGEN MAKEN MET HOT POTATOES IN 13 STAPPEN

EEN MEERKEUZEVRAGEN MAKEN MET HOT POTATOES IN 13 STAPPEN CURSUS HOT POTATOES_MEERKEUZEVRAGEN 1 EEN MEERKEUZEVRAGEN MAKEN MET HOT POTATOES IN 13 STAPPEN STAP 1 open Hot Potatoes Je krijgt dan het volgende scherm: Kies hier voor JCROSS CURSUS HOT POTATOES_MEERKEUZEVRAGEN

Nadere informatie