NEUE WELLE Theoretische achtergrond kunsteducatief ontwerp
|
|
- Irena Simons
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 NEUE WELLE Theoretische achtergrond kunsteducatief ontwerp Emiel Heijnen
2 School art looks spontaneous and creative, but is in fact highly controlled, conservative and institutionalized because it must fit the formula that it not look like it was produced through formula. (Anderson & Milbrandt, 1998)
3 Alternatief: authentieke kunsteducatie Authentieke kunsteducatie tracht door het aanbieden van levensechte probleemsituaties de relatie met de kunstbeleving en kunstbeoefening van de leerling te handhaven, maar tevens een toegang verschaffen tot het domein van de experts (kunstenaars, critici etc.) en de vakdiscipline. (Haanstra, 2001) Domein van de leerling Domein van de professionele kunst Levensechte probleemsituaties
4 5 falsificaties over de kunstpraktijk die schoolkunst impliceert: A Kunstproductie is overwegend een intuitief proces (meer doen dan denken) B Kunst maken is leuk Kunstenaars zijn lone geniusses : C Zij werken alleen, staan buiten de maaschappij D Hun werk is volstrekt origineel en uniek E Hun werk is autonoom
5 5 falsificaties over de kunstpraktijk die schoolkunst impliceert: Kunstproductie is overwegend een intuitief proces (meer doen dan denken) Bezwaar: Dit idee is vooral ingegeven door het idee van kunst als doevak tussen de denkvakken. Discours en theoretische reflectie zijn wezenlijke onderdelen van de kunstpraktijk. Kunst maken is leuk Kunstenaars zijn lone geniusses : Zij werken alleen, staan buiten de maaschappij D Hun werk is volstrekt origineel en uniek Hun werk is autonoom
6 5 falsificaties over de kunstpraktijk die schoolkunst impliceert: Kunstproductie is overwegend een intuitief proces (meer doen dan denken) Kunst maken is leuk Bezwaar: Dit idee heeft slechts betrekking op de informele kunstpraktijk, niet op de professionele kunstpraktijk. Het impliceert dat kunst geen werk is maar een soort uit de hand gelopen hobby. Kunstenaars zijn lone geniusses : Zij werken alleen, staan buiten de maaschappij Hun werk is volstrekt origineel en uniek Hun werk is autonoom
7 5 falsificaties over de kunstpraktijk die schoolkunst impliceert: Kunstproductie is overwegend een intuitief proces (meer doen dan denken) Kunst maken is leuk Kunstenaars zijn lone geniusses : Zij werken alleen, staan buiten de maaschappij Bezwaar: Romantisch, onrealistisch beeld van het kunstenaarschap: kunstenaar als onaangepaste, asociale, weirde bohemien. Hun werk is volstrekt origineel en uniek Hun werk is autonoom
8 5 falsificaties over de kunstpraktijk die schoolkunst impliceert: Kunstproductie is overwegend een intuitief proces (meer doen dan denken) Kunst maken is leuk Kunstenaars zijn lone geniusses : Zij werken alleen, staan buiten de maaschappij Hun werk is volstrekt origineel en uniek Bezwaar: In het populaire discours wordt vaak de nadruk gelegd op originaliteit en innovatie, terwijl kunstenaars vaak doorborduren op bestaande ideeen en concepten. In werkelijkheid zijn er nauwelijks volledig unieke werken Hun werk is autonoom
9 5 falsificaties over de kunstpraktijk die schoolkunst impliceert: Kunstproductie is overwegend een intuitief proces (meer doen dan denken) Kunst maken is leuk Kunstenaars zijn lone geniusses : Zij werken alleen, staan buiten de maaschappij Hun werk is volstrekt origineel en uniek Hun werk is autonoom Bezwaar: In het romantische ideaal is een kunstenaar iemand die niet artistiek beperkt wordt door opdrachtgevers. In werkelijkheid hebben kunst en economie heel veel met elkaar te maken (bv oa : film, opera, popmuziek, design) en werkt het merendeel van de Nederlanse alumni van kunstopleidingen in loondienst of in de toegepaste sector.
10 Onderzoek naar alumni van beeldende kunstopleidingen (2012) monolithische kunstenaar Ca. 14% maakt autonoom werk weinig gericht op ondernemen, netwerken en samenwerken visie: buitenwereld is een bedreiging voor de kunstpraktijk pluriactieve of hybride kunstenaar Ca. 86% werkt autonoom en in opdracht ziet zichzelf als ondernemer opereert in netwerken, zoekt samenwerking visie: buitenwereld biedt kansen (Van Winkel, Gielen & Zwaan, 2012)
11 Kenmerken schoolkunst Voorgekookt prefab Vergt niet veel kennis van de docent: Gemakkelijk materiaal (beheersbaar), Succes verzekerd Het is leuk om te doen, doen ipv nadenken. Authentieke kunsteducatie Probleemgestuurd werken (complexe opdracht) Kunst kan ook moeilijk zijn: meer aandacht voor theorie, context, inhoud, betekenis en kritiek Pr van de school (kleurig, vrolijk,) suggereert creativiteit, maar is eigenlijk conventioneel kalenderkunst / Geen relatie met professionele kunst. Kunstintrinsieke doelen zijn het belangrijkst Opdrachten zijn afgeleid van professionele kunsten en leefwereld leerlingen Opdrachten inwisselbaar, maat- schappelijke context onbelangrijk Geschikt voor oefenen van vaardigheden (motoriek, rekenen, taal) Kunst is cultuurgebonden, kunst als spiegel en venster op de maatschappij Reflectie en samenwerking
12 Visie van deze cursus NEUE WELLE Students in a democratic society need to be able to understand and participate in important cultural conversations generated by the visual art, film, and other image making practices (Olivia Gude, 2007)
13 Visie uitgewerkt: NEUE WELLE Leerlingen leren op school om actuele beeldende kunst te bestuderen en te maken, met en over de beeldcultuur waarvan zij zelf onderdeel zijn. - sluit aan bij de interesses van de leerling - sluit aan bij ontwikkelingen in de actuele kunst - geeft leerlingen mogelijkheden om kritisch en creatief te reageren op de wereld om hen heen. Om dat te bereiken zijn er creatieve docenten nodig die naast didactische bagage kennis hebben van ontwikkelingen in hedendaagse kunst en beeldcultuur
14 Docenten... NEUE WELLE Die leerlingen betekenisvolle verbanden laten leggen tussen professionele kunst, populaire beeldcultuur en maatschappelijke issues. Photo-Op Peter Kennard & Cat Phillipps
15 Docenten... NEUE WELLE Die interdisciplinaire kunstproductie stimuleren en zich niet beperken tot traditionele technieken.
16 Docenten... NEUE WELLE Die collectieve kunstproductie en (online) interactie met mensen buiten de school aanmoedigen.
17 Docenten... Die leerlingen leren om procesmatig te werken door het stimuleren van creatief onderzoek en experiment
18 Docenten... NEUE WELLE Die uitdragen dat kopiëren en remixen onderdelen zijn van het artistieke proces. Afkijken en hergebruiken mag!
19 Docenten... die zich uitgedaagd voelen om van de kunst vakkenvakken een vak te maken dat: - midden in de maatschappij staat - dat past binnen de school, - maar nooit schools is! NEUE WELLE
20 Maar hoe ontwerp je deze lessen dan?
21 Twee benaderingen van educatief ontwerp (o.a. Gulikers, 2011) Inputgericht - Studiemateriaal en instructie vormen de basis van het curriculum - Docentgericht - Toetsing heeft lage prioriteit tijdens het ontwerp Probleem: Leerstof lijkt belangrijker dan de toepassing daarvan. Het idee kan ontstaan dat wanneer alle stof behandeld is, de leerling automatisch de leerdoelen behaald heeft. Outputgericht - Leer/kerndoelen en competenties vormen de basis van het curriculum - Leerling/opbrengstgericht - Toetsing is het startpunt van het ontwerp Probleem: Accent ligt op toepassing van kennis. Maar voorwaardelijke kennis is soms moeilijk te achterhalen. Aanpak werkt vooral goed bij concrete (beroeps)taken met een heldere onderliggende kennisbasis. Vraag: Welk van deze twee gebruik jij?
22 Kerndoelen VO Mens en maatschappij (deels) 37 De leerling leert een kader van tien tijdvakken te gebruiken om gebeurtenissen, ontwikkelingen en personen in hun tijd te plaatsen. De leerling leert hierbij over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: tijd van jagers en boeren (prehistorie tot 3000 voor Chr.); tijd van Grieken en Romeinen (3000 voor Chr. 500 na Chr.); tijd van monniken en ridders ( ); tijd van steden en staten ( ); tijd van ontdekkers en hervormers ( ); tijd van regenten en vorsten ( ); tijd van pruiken en revoluties ( ); tijd van burgers en stoommachines ( ); tijd van wereldoorlogen ( ), en tijd van televisie en computer (1950 heden). Kunst en cultuur (deels) 48. De leerling leert door het gebruik van elementaire vaardigheden de zeggingskracht van verschillende kunstzinnige disciplines te onderzoeken en toe te passen om eigen gevoelens uit te drukken, ervaringen vast te leggen, verbeelding vorm te geven en communicatie te bewerkstelligen. 49. De leerling leert eigen kunstzinnig werk, alleen of als deelnemer in een groep, aan derden te presenteren. 50. De leerling leert op basis van enige achtergrondkennis te kijken naar beeldende kunst, te luisteren naar muziek en te kijken en luisteren naar theater-, dans- of filmvoorstellingen. 51. De leerling leert met behulp van visuele of auditieve middelen verslag te doen van deelname aan kunstzinnige activiteiten, als toeschouwer en als deelnemer. 52. De leerling leert mondeling of schriftelijk te reflecteren op eigen werk en werk van anderen, waaronder dat van kunstenaars. Vraag: Waarin verschillen de kerndoelen van kunstonderwijs van die van Mens en Maatschappij?
23 Educatief ontwerp voor kunstvakken Leerstof/kennisbasis is niet omschreven. Competenties zijn erg algemeen en zeggen weinig over het gevraagde niveau van de leerling. Er is dus veel informatie over de toepassing van de leerstof, maar niet over de inhoud van de leerstof. Bij het ontwerpen vanuit competenties/kerndoelen heb je continu het gevoel dat er iets ontbreekt. Tony Earl reikt ons hiervoor een oplossing aan.
24 Educatief ontwerp als creatief proces (o.a. Earl, 1987) Educatief ontwerp wordt vaak voorgesteld als een (chrono)logisch proces, terwijl het volgens Earl eerder gaat om een cyclisch proces waarin intuïtief, creatief en logisch denken elkaar afwisselen.
25 Lineair ontwerp Cyclisch ontwerp Leerdoelen vaststellen V Leerstof ordenen V Didactisch vormgeven Leerdoelen vaststellen V Leerstof ordenen V Didactisch vormgeven
26 Responsive Environment organizer (Earl, 1987) Responsive environment organizer: Je weet globaal de leerbehoeftes van de leerling en de leerdoelen die je wil bereiken, maar je mist iets om hier een samenhangend leerarrangement mee te ontwerpen. REO s are special bits of content which accelerate design decision making and frequently result in a mental click (Earl, 1987, p. 102). Functie Een REO stelt de ontwerper in staat om zich een mentaal beeld te vormen van het leer/doceer-arrangement tijdens het ontwerpproces. Een REO heeft voor leerlingen de functie: - als een stimulus voor het leerproces - als een mental organizer van het leerproces
27 Educatief ontwerp als creatief proces Belangrijk onderdeel is de rol van de leerstofordening: Welk ordeningsprincipe gebruik je om leerstof en doelen te ordenen: wanneer komt wat aan de orde? Voorbeelden van ordeningsprincipes: - Chronologisch: periodes op een tijdslijn - Vakdisciplinair: bv curriculum met klassiek ballet, modern, jazz en urban. - Concentrisch: bv bij talen waarbij deelaspecten steeds herhaald worden - Narratief: De leerstof wordt geordend rondom een verhaal of spel Jullie ontwerp: - Thematisch: Je kiest een van de thema s op Neuewelle.nl en gaat van daaruit (kunst)werken en achtergronden zoeken die de basis vormen van je les.
28 Ontwerpmodel (Heijnen, 2015)
29 Ontwerpmodel (Heijnen, 2015)
30 Ontwerpmodel (Heijnen, 2015)
31 Bronnen en ontwerpmodel
32 Waar hoort dit werk thuis in het model?
33 Bronnen en ontwerpmodel
34 Ontwerptips - Benader het ontwerpproces als een cyclisch proces. Er is dus een continue afwisseling tussen outputgericht (welke doelen moet de LL bereiken) en inputgericht (welke inhoud heeft de les) denken. - Ga uit van een realistische/probleemgerichte aanpak zoals authentiek leren die voorstaat. Het leerarrangement is dus afgeleid van betekenisvolle activiteiten zoals die in de kunsten en de maatschappij plaatsvinden. - Gebruik het model voor authentieke kunsteducatie om naar samenhangende kunstwerken, tekst/beeldbronnen te zoeken. Ben speciaal alert op bronnen die kunnen functioneren als REO s. Resultaat: Met de blauwdruk leg je een intuitieve en creatieve basis voor je lesontwerp dat je later logisch gaat uitwerken.
35 Voorbeeld blauwdruk
36 Complexe opdracht deze cursus Ontwikkel een lessenserie n.a.v. een sociaal-cultureel thema, op basis van actuele kunst en populaire cultuur Deelopdrachten: Dag 1: Ontwikkel 2 of 3 mindmaps voor lessenseries ahv het model met in het midden de complete en complexe opdracht en tenminste 3 bronnen Presentatie: expositie zonder mondelinge toelichting, peer-feedback
37 Complexe opdracht deze cursus Ontwikkel een lessenserie n.a.v. een sociaal-cultureel thema, op basis van actuele kunst en populaire cultuur Deelopdrachten: Dag 1: Ontwikkel 2 of 3 mindmaps voor lessenseries ahv het model met in het midden de complete en complexe opdracht en tenminste 3 bronnen Presentatie: expositie zonder mondelinge toelichting, peer-feedback Dag 2: Je selecteert 1 mindmap die je uitwerkt tot lessenserie met complexe opdracht, aanvullende bronnen (tenminste 2 bij elke cirkel) en leerdoelen Presentatie: Digitale presentatie, feedback van Blikopeners Thuis: Uitwerken (en wellicht uittesten) lesmateriaal Dag 3: Eindpresentaties van het leerlingmateriaal (in zelfgekozen vorm) van complete, overdraagbare en uitvoerbare lessenserie
CKV Festival 2012. CKV festival 2012
C CKV Festival 2012 Het CKV Festival vindt in 2012 plaats op 23 en 30 oktober. Twee dagen gaan de Bredase leerlingen van het voortgezet onderwijs naar de culturele instellingen van Breda. De basis van
Nadere informatieProgramma van Toetsing en Doorstroming De lln krijgen een halfjaar lessen Drama
De lln krijgen een halfjaar lessen Drama Leerweg: BB, KB, TL regulier, sport en opstap Klas: Leerjaar Vak: Drama Toetsnr Methode: Geen Wat moet je voor de toetsing doen? Kerndoelen * Soort + tijd.2. BASIS
Nadere informatieMens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)
Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Kerndoelen 36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een
Nadere informatieOok voor de basisschool zijn nieuwe er kerndoelen gemaakt die duidelijk aansluiten bij de kerndoelen van de onderbouw VO.
CKV kerndoelen en eindtermen Er zijn duidelijke doorlopende leerlijnen van het basisonderwijs naar de onderbouw en het onderbouw naar de bovenbouw. De betreffende, ook wettelijk verplichte kerndoelen en
Nadere informatieTransdisciplinaire ontwerpcriteria en lesvoorbeelden
ontwerptool interdisciplinair Transdisciplinaire ontwerpcriteria en lesvoorbeelden Tools voor het ontwerpen voor het geïntegreerd kunst / bèta onderwijs Transdisciplinaire ontwerpplabs is een ontwerponderzoek
Nadere informatieSaNdWiCh RoBoT. Wat leren leerlingen van deze les?
SaNdWiCh RoBoT leer programmeren zonder een computer te gebruiken! Bij deze les speelt de leraar of gastdocent de rol van een robot. Een robot die boterhammen maakt met boter en hagelslag. De leerlingen
Nadere informatieHIDDEN TREASURES. Patronen zichtbaar maken. Naam: Klas:
Patronen zichtbaar maken Naam: Klas: Kunst en media: Zoek een verborgen patroon op het internet en maak hier een artistiek product van Consulate of Google Jeroen van Loon Kill Your Darlings In deze lessenserie
Nadere informatieKerndoelen onderbouw voortgezet onderwijs (op basis van artikel 11b WVO)
Kerndoelen onderbouw voortgezet onderwijs (op basis van artikel 11b WVO) Onderdeel A: Nederlands De eerste tien kerndoelen zijn vooral gericht op de communicatieve functie van de Nederlandse taal en kennen
Nadere informatieProgramma van Toetsing en Doorstroming De lln krijgen een halfjaar (+/- 18 lessen) een blokuur muziek Leerweg: bbkb Klas: 1
De lln krijgen een halfjaar (+/- 18 lessen) een blokuur muziek Leerweg: bbkb Klas: 1 Vak: Muziek Toetsnr 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4 Keyboard 1 Drummen 1 Gitaar 1 Methode: geen Wat moet je voor de toetsing
Nadere informatieKunst en cultuur (PO-havo/vwo)
Kunst en cultuur (PO-havo/vwo) Sectoren kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo/vwo onderbouw exameneenheden havo/vwo bovenbouw exameneenheden Vakkernen 1. Produceren en presenteren 54:
Nadere informatiePTA CKV havo Belgisch Park cohort
A. Schoolexamen CKV Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden Domein C: Verdiepen Domein D: Verbinden Het
Nadere informatieExamenprogramma CKV havo en vwo. nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling
Examenprogramma CKV havo en vwo nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Examenprogramma CKV havo en vwo Concept 17 juni 2014 Examenprogramma CKV havo en vwo Concept Versie 17 juni 2014 Het eindexamen
Nadere informatieHandleiding Echt gebeurd!
Handleiding Echt gebeurd! Inhoud 1. Introductie Pag. 1 2. Echt gebeurd! lessen Pag. 1 3. Kerndoelen Pag. 2 4. Excursies, lezingen en workshops Pag. 3 5. De website Pag. 4 7. Pag. 5 1. Introductie Welkom
Nadere informatieBijlage CULTUURTRAJECT MEESTERVERVALSERS. TIPS & TRUCS TER Voorbereiding
Bijlage CULTUURTRAJECT MEESTERVERVALSERS TIPS & TRUCS TER Voorbereiding 2017-2018 skvr.nl/onderwijs inhoud 1. Tips & Trucs Ter voorbereiding VAN HET Project 3 1.1 Kennismaken met de collectie van Boijmans
Nadere informatieEen kasteel in de buurt bezoeken
Een kasteel in de buurt bezoeken Als leerkracht heb je hier een begeleidende en sturende rol. Het is afhankelijk of jij als leerkracht de kinderen meeneemt en dingen aan ze verteld of dat er bijvoorbeeld
Nadere informatieKunst en cultuur (PO-vmbo)
Kunst en cultuur (PO-vmbo) kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw vmbo bovenbouw exameneenheden 54: De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken om er gevoelens en
Nadere informatieCultuureducatie met Kwaliteit
ontwerp fourpack Cultuureducatie met Kwaliteit Onze ambities 1 2 3 Stappenplan Het kwadrant Drie domeinen 1 Intake 5 Scholingsactiviteiten VERBREDEN 2 Assessment 6 Meerjarenvisie In huis 3 Ambitiegesprek
Nadere informatieArcheologie op school. Handleiding voor de leerkracht
Archeologie op school Handleiding voor de leerkracht 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Aan de slag: verkorte handleiding 4 3. Verantwoording 5 Archeologie en erfgoededucatie 5 Kerndoelen 5 Didactisch concept
Nadere informatiePTA ckv VWO, Belgisch Park, cohort
Domeinen CKV Het eindexamen ckv bestaat uit een schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden Domein C: Verdiepen Domein D: Verbinden Domein
Nadere informatieVmbo. Wat je als professional moet weten over kunst en cultuur in het vmbo.
Vmbo Wat je als professional moet weten over kunst en cultuur in het vmbo. Kunst en cultuur onderbouw De onderbouw in het vmbo omvat de eerste twee leerjaren. Kunst en cultuur komen aan de orde in het
Nadere informatiePTA CKV vwo Belgisch Park cohort
PTA CKV vwo Belgisch Park cohort 018-019-00 A. Schoolexamen CKV Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden
Nadere informatieVoorstel van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming voor nieuwe kerndoelen onderbouw VO
Voorstel van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming voor nieuwe kerndoelen onderbouw VO Voorstel van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming voor nieuwe kerndoelen onderbouw VO Onderdeel van de eindrapportage
Nadere informatieNEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL
NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! HANDLEIDING PRIKKELENDE EN LAAGDREMPELIGE LESSUGGESTIES VOOR HET BASISONDERWIJS 1 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT destijlflyer_achterkant.pdf
Nadere informatieGroep: AGL fase 1 Vak: Culturele oriëntatie en creatieve expressie
Basis Groep: AGL fase 1 Vak: Culturele oriëntatie en creatieve expressie Kerndoelen: Verwerking binnen de lessen van de andere leergebieden. ICT, digibord, creatieve materialen Culturele oriëntatie en
Nadere informatiePTA CKV VWO, Belgisch Park, cohort
A. Schoolexamen CKV Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden Domein C: Verdiepen Domein D: Verbinden Het
Nadere informatiePTA ckv Havo, Belgisch Park, cohort
Het eindexamen ckv bestaat uit een schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domeinen ckv Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden Domein C: Verdiepen Domein D: Verbinden Domein
Nadere informatieInformatiebrief voor docenten uit het voortgezet onderwijs
Informatiebrief voor docenten uit het voortgezet onderwijs Gebakken Lucht Piero Manzoni Merda d artista no. 58, 1961 blikje, etiket 4,8 x 64 cm Fondazione Piero Manzoni, Milaan Museumles bij de tentoonstelling
Nadere informatieBijlage behorend bij artikel 1 van het Besluit kerndoelen onderbouw VO 1. Kerndoelen onderbouw voortgezet onderwijs
Bijlage behorend bij artikel 1 van het Besluit kerndoelen onderbouw VO 1 Kerndoelen onderbouw voortgezet onderwijs I. Kerndoelen op basis van artikel 11b WVO Onderdeel A: Nederlands De eerste tien kerndoelen
Nadere informatieKunstproject Wereldverhalen voor het VMBO
Kunstproject Wereldverhalen voor het VMBO BIJLAGE VI ONDERWIJSCURRICULUM INHOUD I II III NIVEAU, VAKKEN EN LEERDOELEN THEORETISCH KADER CULTUUR IN DE SPIEGEL AANSLUITING BIJ REGULIER ONDERWIJSCURRICULUM!
Nadere informatieDe DOELSTELLING van de kunstbv-opdrachten & De BEOORDELING:
beeldende vorming De DOELSTELLING van de -opdrachten & De BEOORDELING: Doelstellingen van de opdrachten. Leren: Thematisch + procesmatig te werken Bestuderen van het thema: met een open houding Verzamelen
Nadere informatieProgramma van Toetsing en Afsluiting
Vak: Aardrijkskunde Afdeling: Havo 4 20 Domein B: Wereld Arm en Rijk S 100 Stof W afgesloten 20 22 Domein C: Aarde Systeem Aarde S 100 Stof W afgesloten 20 23 Domein A: Vaardigheden:Functies Binnenstad
Nadere informatieWORKSHOP LEERLIJNEN. Dag van de Cultuureducatie: workshop leerlijnen
WORKSHOP LEERLIJNEN Welkom en inleiding Wat is een leerlijn? Voorbeelden en achtergronden van leerlijnen cultuuronderwijs Leerlijnen in Flevoland: KIDD en De Culturele Haven Hoe bouw je een leerlijn? WORKSHOP
Nadere informatieGratis cultuuronderwijs voor Haagse basisscholen: een digitale ladekast met 128 projecten voor de groepen 1-8
Gratis cultuuronderwijs voor Haagse basisscholen: een digitale ladekast met 128 projecten voor de groepen 1-8 Cultuuronderwijs op zijn Haags Met het project Cultuuronderwijs op zijn Haags (COH) zorgen
Nadere informatieCKV EEN KWALITEITSIMPULS
CKV EEN KWALITEITSIMPULS M.T.A. van de Kamp MA, MSc ILO-UvA/ Expertisecentrum Kunsttheorie VOORGESCHIEDENIS Zowel de Raad voor Cultuur als de Verkenningscommissie Kunstvakken, hebben benadrukt dat het
Nadere informatieCanon en kerndoelen geschiedenis PO
Canon en kerndoelen geschiedenis PO bron: http://www.entoen.nu/primair-onderwijs/didactisch-concept/leerplan-(slo)/geschiedenis In dit hoofdstuk over canon en geschiedenis wordt eerst ingegaan op de recente
Nadere informatieMentor Datum Groep Aantal lln
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Mentor
Nadere informatielesbrief vervolgles Ulrum
lesbrief vervolgles Ulrum Terpen- en Wierdenland lesbrief Ulrum Inhoud Inleiding 3 Lesoverzicht 4 Introductie 5 Kerndoelen 6 Aansluiting bij de canon 7 Deze lesbrief is ontwikkeld door erfgoedjuf Dineke
Nadere informatieRijk Romeins Leven. Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5. Handleiding voorbereidende les
Les Rijk Romeins Leven Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5 Handleiding voorbereidende les Rijk Romeins Leven INHOUD Inleiding Kader Begrippen Leerdoelen Aansluiting kerndoelen De lessen INLEIDING
Nadere informatieMens en maatschappij vaardigheden (PO-vmbo)
Mens en maatschappij vaardigheden (PO-vmbo) Sectoren kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw vmbo bovenbouw exameneenheden Vakkernen 1. Informatievaardigheden 50: De leerlingen leren omgaan met
Nadere informatieEen nieuw model voor authentieke kunsteducatie
Een nieuw model voor authentieke kunsteducatie 28 Authentieke kunsteducatie 17 wil een relatie leggen tussen het schoolcurriculum en de wereld daarbuiten. De kracht van authentieke kunsteducatie is dat
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma. Schilderspraktijken
Docentenhandleiding Educatieprogramma Schilderspraktijken Ary Scheffer aan het werk in het grote atelier bij zijn woonhuis te Parijs Lamme, Ary Johannes 1851 Voortgezet Onderwijs Alle niveaus 1 Inhoud
Nadere informatiePTA - HAVO
- HAVO 4 2018-2019 Nederlandse taal en literatuur Engelse taal en literatuur Franse taal en literatuur Wiskunde A Wiskunde B Wiskunde D Rekenen Biologie Natuurkunde Scheikunde Aardrijkskunde Economie Profielwerkstuk-Handelingsdeel
Nadere informatieBijlage 3: Format beschrijving opdrachten onderzoekend leren
Bijlage 3: Format beschrijving opdrachten onderzoekend leren Dit format is bedoeld voor docenten die onderzoekend-lerenopdrachten gaan maken voor het gebruik in hun eigen groep en/of voor gebruik door
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma. Ik bied. Voortgezet Onderwijs Alle niveaus
Docentenhandleiding Educatieprogramma Ik bied Voortgezet Onderwijs Alle niveaus 1 Inhoud Het Dordrechts Museum p. 3 Algemene doelstelling programma p. 3 Aansluiting bij kerndoelen p. 3-4 Programma Ik Bied.
Nadere informatieINFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT TEKST IN BEELD
INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT TEKST IN BEELD Leerlijn Mediacultuur Thema Identiteit Groep 3 en 4 Maart 2016 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Mediacultuur Thema Identiteit Groep 3 en 4 Maart 2016
Nadere informatieNeue Museum 2017 Nascholingscursus educatief ontwerpen voor het voortgezet onderwijs
Neue Welle@Stedelijk Museum 2017 Nascholingscursus educatief ontwerpen voor het voortgezet onderwijs Omschrijving nascholing Hedendaagse kunstdocenten wordt steeds vaker onderwijsontwerpers. Zij staan
Nadere informatieBrabantse aanpak Cultuureducatie met Kwaliteit
Brabantse aanpak Cultuureducatie met Kwaliteit Hoe breng je meer lijn en structuur in je cultuureducatie en hoe werk je gericht aan de persoonlijke (creativiteits)- ontwikkeling van leerlingen? Basisscholen
Nadere informatieHet Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:
BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse
Nadere informatieNieuws in de klas Postbus 12040 1100 AA Amsterdam t: 020-4309190 f: 020-4309199 e: info@nieuwsindeklas.nl w: www.nieuwsindeklas.nl
Aansluiting Nieuwsservice bij curriculum Bijlage bij Handleiding Nieuwsservice Primair Onderwijs is een uitgave van Nieuws in de klas. Deze bijlage hoort bij de Handleiding Nieuwsservice Primair Onderwijs
Nadere informatieWerkplan vakverdieping kunstvakken
Werkplan vakverdieping kunstvakken 2012-2013 algemene gegevens Naam: Klas: Nanda ten Have VR3C Gekozen vakverdieping: Beeldend onderwijs Persoonlijke leerdoel gekoppeld aan de vakcompetenties of gericht
Nadere informatieDe kunst van het ontwerpen 2018 Juryrapport
De kunst van het ontwerpen 2018 Juryrapport Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst, Utrecht 2018 Inhoud Inleiding 5 Prijs en criteria 6 Beoordelingscriteria 6 Jury 8 Samenstelling van
Nadere informatieMentor Datum Groep Aantal lln
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Mentor
Nadere informatieInstroom pabo geschiedenis
Keuzedeel mbo Instroom pabo geschiedenis gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0050 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op:
Nadere informatieDans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015
Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Inleiding 2 INLEIDING DANS Leerlingen in het basisonderwijs dansen graag. Het sluit aan bij hun natuurlijke creativiteit, fantasie en bewegingsdrang.
Nadere informatieInformele visuele netwerken
Informele visuele netwerken Emiel Heijnen Amsterdamse Hogeschool vd Kunsten Radboud Universiteit Nijmegen Als mijn leerling zich bezighoudt met zombies moet ik dat. 1 Informele visuele netwerken = groepen
Nadere informatieWij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.
Besluit van 7 juni 2006, houdende vaststelling van de kerndoelen voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs alsmede aanpassing van het Inrichtingsbesluit W.V.O. (Besluit kerndoelen onderbouw VO) Wij
Nadere informatieSprekende Portretten
Docentenhandleiding Educatieprogramma Sprekende Portretten Wouter van Riessen, zelfportret met luchtbel, aankoop 2000 Voortgezet Onderwijs Alle niveaus 1 Inhoud Het Dordrechts Museum.... p. 3 Algemene
Nadere informatieVoorbereiding en planning van een thema
Voorbereiding en planning van een thema Thema: Bouw / groep(en): Periode: Doelstellingen: Kernbegrippen relatie kerndoelen en vakken: Wat is de inbreng van kinderen? (Wat zijn de interesses van leerlingen
Nadere informatieVNK-e (Vereniging Nederlandse Kunsthistorici, sectie educatie)
KunstEnCultuur - - - VNK-e (Vereniging Nederlandse Kunsthistorici, sectie educatie) 10 Beschrijft de conceptvisie in voldoende mate de relevantie van ons leergebied voor de ontwikkeling van de leerling?
Nadere informatiePlat- Vorm deel 1 Handleiding Editie 2014
Inhoud 1. Inleiding 2. Didactische informatie bij hoofdstuk 1 t/m 6 3. Bijlagen - Kernconcepten voor kunst en cultuur - Kernvaardigheden en kerndoelen - Model Creativiteit - Model planmatig werken - Model
Nadere informatieKUNST INSPIREERT! Foto: Peter Cox. workshops voor bedrijven
KUNST INSPIREERT! Foto: Peter Cox workshops voor bedrijven KUNST ALS INSPIRATIE VOOR UW ORGANISATIE Moderne en hedendaagse kunst kan een bron van inspiratie zijn om samenwerking in uw organisatie te stimuleren.
Nadere informatieMuseum De Buitenplaats Kijken is een kunst
Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Groep 5 Thema- overzicht Thema- overzicht Kijken is een kunst Groep 5 Museum De Buitenplaats Kern van het thema Mensen laten graag iets van zichzelf aan anderen
Nadere informatieVan leerdoel tot les. Door Femke Loos
Van leerdoel tot les Door Femke Loos Wie ben ik? Film Persoonlijk Leren Het Stormink Inhoud Wat is leerdoeldenken? Wat levert leerdoeldenken op? WAT wil ik dat de leerlingen leren? HOE wil ik dat de leerlingen
Nadere informatieLeerlijnen Cultuureducatie. SKVR Projectbureau Onderwijs & Innovatie
Leerlijnen Cultuureducatie SKVR Projectbureau Onderwijs & Innovatie Programma Ontwikkelproces SKVR activiteiten in verlengde leertijd Waarom leerlijnen cultuureducatie Van praktijk naar leerlijn Kinderen
Nadere informatieStap 2 Leeractiviteiten ontwerpen
Stap 2 Leeractiviteiten ontwerpen Bij het ontwerpen van een leeractiviteit is het belangrijk dat je vertrekt vanuit het doel dat je ermee hebt. Het overzicht leeractiviteit organiseren geeft een aantal
Nadere informatieNaam leerlingen. Groep BBL1 Mens & Maatschappij. Verdiepend arrangement. Basisarrange ment
Groep BBL1 Mens & Maatschappij Leertijd; 3 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. - 3 keer per week 45 minuten basisdoelen toepassen in verdiepende contexten. Verdieping op de basisdoelen
Nadere informatiePRESENTEERT. onderwijsteam MIKspecials. onderwijsteam MIKxer. onderwijsteam deskundigheidsbevordering
PRESENTEERT onderwijsteam MIKspecials onderwijsteam MIKxer onderwijsteam deskundigheidsbevordering Deskundigheidsbevordering De nieuwe beleidsperiode voor cultuureducatie is op 1 januari 2013 van start
Nadere informatieDefinities kernbegrippen sector
Definities kernbegrippen sector De begrippen die binnen onze sector gehanteerd worden zijn flexibel en aan verandering onderhevig, vooral omdat het om abstracte begrippen gaat die vaak in een beleidsmatige
Nadere informatieVoorbereiding hbo kunstonderwijs
Keuzedeel mbo Voorbereiding hbo kunstonderwijs gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0184 Penvoerder: Sectorkamer ICT en creatieve industrie Gevalideerd door: Sectorkamer ICT en creatieve
Nadere informatieWORKSHOP 02. Typography is what language looks like Ellen Lupton. Vormgeving CMD P2013-2014 Nicole Frank
WORKSHOP 02 Typography is what language looks like Ellen Lupton Vormgeving CMD P2013-2014 Nicole Frank Programma Les 1: start opdracht vormgeving onderzoeken Les 2: bezoek museum Les 3: inleveren pdf van
Nadere informatieProgramma van Toetsing en Afsluiting 2010 Afdeling: Atheneum 4. duur in minuten 2. voorwaarden voor deelname
Vak: Aardrijkskunde 20 omein B: Wereld Arm en Rijk S 100 Stof W afgesloten 10 22 omein C: Klimaatvraagstukken S 100 Stof W afgesloten 10 23 omein A: Vaardigheden: Functies P 20 Binnenstad B.o.Z. of: Ruimte
Nadere informatieKunst van bèta. Edwin van Meerkerk
Edwin van Meerkerk Turning stem into steam John Maeda: Innovation is born when art meets science. Art helps you see things in a less constrained space. STEM = Science, Technology, Engineering, and Maths
Nadere informatieStedelijk Dalton Lyceum locatie Overkampweg
SLU Soort afsluiting 1 Toetstijd (min) Herkansbaar? Weging S.E. cijfer leerjaar Afsluitingsweek 2 Resultaat Stedelijk Dalton Lyceum locatie Overkampweg Schooltype: VWO Vak: Geschiedenis cohort: 2011 Programma
Nadere informatieDe student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen.
Competentie 1: Creërend vermogen De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen. Concepten voor een ontwerp te ontwikkelen
Nadere informatieDoorlopende leerlijn in de kunst en cultuurvakken (PO - vmbo) 2010
Doorlopende leerlijn in de kunst en cultuurvakken (PO - vmbo) 2010 De samengevatte vakinhoudelijke kerndoelen en eindtermen per kernvaardigheid Kernvaardigheden Produceren en presenteren Kernconcepten:
Nadere informatieTekenen in de Tweede fase
Tekenen in de Tweede fase Wat kun je verwachten? Wat kun je verwachten? Lessen per week: Havo 4 / 5 2 uur praktijk en 1 uur theorie (KG/KB) Vwo 4 2 uur (de verdeling praktijk / theorie wisselt door het
Nadere informatieSOL. SOL self-organised learning
SOL self-organised learning SOL is een didactisch concept waarin verschillende moderne methoden op een nieuwe manier gebruikt worden. Essentieel is dat SOL het leren combineert met doceren met als achterliggende
Nadere informatieLeerlijnen TULE SLO. Jory Tolkamp
Leerlijnen TULE SLO Jory Tolkamp Om de doelen van mijn les te bepalen ging ik uit van de leerlijnen. Wat past bij de leerlingen qua stof van een ontwikkelingsgebied, waar zit het niveau? Maar een duidelijke
Nadere informatieBreidt netwerk min of meer bij toeval uit. Verneemt bij bedrijven wensen voor nieuwe
Accountmanager Accountmanager onderhoudt relaties met bedrijven en organisaties met het doel voor praktijkleren binnen te halen. Hij kan nagaan welke bedrijven hebben, doet voorstellen voor bij bedrijven
Nadere informatieMedia & Medium Lessenserie Snatch!!
Media & Medium Lessenserie Snatch!! Docentenhandleiding doelgroep duur 4/5 havo/vwo 6-8 klokuren Inleiding De nieuwe mediakunstenaar experimenteert met Obama Art montage bestaand beeld en geluid. Bestaand
Nadere informatieNieuwe stappers en stenen per augustus 2015 Aan deze lijst kunnen geen rechten worden ontleend
Groep -2 Nieuwe stappers en stenen per augustus 205 L0866 Schilder een haan Zorgen voor dieren L0867 Maak een vriendschapsarmband Omgaan met elkaar L0868 Maak een huisje Inrichten van je omgeving L0869
Nadere informatieD.1 Motiveren en inspireren van leerlingen
DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt
Nadere informatieDrents Museum. Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Thema-overzicht
Drents Museum Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Thema-overzicht Thema-overzicht Drents Museum Groep 3 Essentie van het thema Beeldcultuur kan omschreven worden als een maatschappelijke
Nadere informatieWetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen
Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren Ada van Dalen Wat is W&T? W&T is je eigen leven W&T: geen vak maar een benadering De commissie wil onderstrepen dat wetenschap en technologie in haar ogen géén
Nadere informatieTerugblik masterclasses HAN Pabo
Terugblik masterclasses HAN Pabo Het afgelopen jaar 2017 hebben studenten van de HAN Pabo de mogelijkheid gehad zich via masterclasses te verdiepen in W&T. Alle hieronder beschreven masterclasses zijn
Nadere informatieBronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden. Inhoudsopgave Pagina. Bron 1 Design Marcel Wanders. 2. Bron 2 ADHD in de klas. 2
Bronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden Inhoudsopgave Pagina Bron 1 Design Marcel Wanders. 2 Bron 2 ADHD in de klas. 2 Bron 3 Recensie over Boijmans van Beunigen 3 Bron 4 Flip in de klas. 4 Bron
Nadere informatieLeer ze omgaan met onzekerheid. Nils de Witte - StudentsInc
Leer ze omgaan met onzekerheid Nils de Witte - StudentsInc Programma en introductie Leer ze omgaan met onzekerheid verkennende discussie en ideeën nils de witte wat bedoel ik met onzekerheid waarom is
Nadere informatiePTO - VWO
PTO - VWO 4 2018-2019 Nederlandse taal en literatuur Engelse taal en literatuur Franse taal en literatuur Wiskunde A Wiskunde B Wiskunde D Rekenen Biologie Natuurkunde Scheikunde Aardrijkskunde Economie
Nadere informatiebasiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten
basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor
Nadere informatie21ste-eeuwse vaardigheden:
INLEIDING 21ste-eeuwse vaardigheden Het helpen ontwikkelen van 21ste-eeuwse vaardigheden bij studenten vraagt het nodige van docenten. Zowel qua werkvormen als begeleiding. In hoeverre neem je een voorbeeldrol
Nadere informatieGroepsplan Yulius Lingewaal College
Groepsplan Yulius Lingewaal College Klas D VMBO TL 4 Mentor Schooljaar 2014-2015 Datum start groepsplan 2 september 2014 Didactische leerlijnen Leerlijn Doelen Aanpak / Organisatie Materiaal Evaluatie
Nadere informatiemedia-educatie & -participatie: van mediakunstenaar tot Do-It- Yourself amateur
media-educatie & -participatie: van mediakunstenaar tot Do-It- Yourself amateur Emiel Heijnen Emiel Heijnen Docent bachelor docent Beeldende Kunst en Vormgeving en Master Kunsteducatie, Amsterdamse Hogeschool
Nadere informatieStudieaanbod eerste jaar Heilig Graf
Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf Je behaalde het getuigschrift van het basisonderwijs. Je behaalde een attest van het basisonderwijs. 1A 1A verdieping 1B Je wil je vooral focussen op de basisleerstof.
Nadere informatieVincent-stripverhaal MAKEN VOELEN SAMENWERKEN KIJKEN. Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs www.expertisecentrum-kunsttheorie-po.
Vincent-stripverhaal Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs Vincent-stripverhaal Een opdracht voor groep 5 of 6 gericht op inleven en maken. Leerlingen maken samen een stripverhaal, gebaseerd
Nadere informatieSTUDIEWIJZER HAVO COHORT 2009. Versie november 2010
STUDIEWIJZER HAVO COHORT 2009 Versie november 2010 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Aardrijkskunde... 2 Biologie... 3 Culturele en Kunstzinnige Vorming... 4 Duitse taal en literatuur... 5 Economie... 6
Nadere informatieCultuurprofieldoelen INLEIDING INSTRUMENT
Cultuurprofieldoelen INLEIDING Cultuurprofieldoelen zijn extra doelen, bovenop de wettelijk voorgeschreven kerndoelen en eindtermen, die de school zelf ontwikkelt naar aanleiding van haar visie, om richting
Nadere informatieJe culturele vermogens, hoe werk je eraan?
Je culturele vermogens, hoe werk je eraan? kunst & maatschappij context biedt (bronnen voor) context aan legt verbanden culturele instelling of externe vakdocent leerkracht of docent tussen leerstof analyseren
Nadere informatieToelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 5
Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 5 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 5 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Stenen
Nadere informatiePersoonlijk Ontwikkelingsplan Yosri Zijlstra
Persoonlijk Ontwikkelingsplan Yosri Zijlstra 1. Artistiek competent De kunstvakdocent kan als kunstenaar met een eigen visie artistiek werk creëren en het artistieke proces inclusief een breed scala aan
Nadere informatieRIJk Onderwijs. Creatief omgaan met onderwijs. Karin Hell 4-12-2014
RIJk Onderwijs Creatief omgaan met onderwijs Karin Hell 4-12-2014 Jempi Moens - Nieuwe generatie - Connectivisme - MOOC - The voice of the active learner 4-12-2014 2 Zuzanna Sklaska - Scholen halen creativiteit
Nadere informatie