Jaarverslag Beter samen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaarverslag 2011. Beter samen"

Transcriptie

1 Beter samen

2 Inhoud Voorwoord Visie en inspirerende begrippen... 3 Bereik... 4 Leden... 4 Sympathisanten... 5 Deelnemers aan activiteiten... 6 Online bereik... 6 Bondgenotenwerking... 7 Activiteiten... 7 Binnenstebuiten... 7 Vorming Jouw vraag? Ons aanbod! Gezinsweekend Themagroepen: onderwijs & wonen PAS(S) activiteiten Autismetelefoon Infohuis Autisme Sensibilisering Eerstelijnscommunicatie Infopakketten Affiches en flyers Direct mailing en kalenders Mediacampagne Pers Beurzen Tweedelijnscommunicatie VVA Magazine Externe contacten Partnerschap vzw Participate! Website Bezoekers Geregistreerde gebruikers Hoe komt men op de VVA-community? Meest bekeken inhoud op de VVA-community Facebook Autismefonds Mensen & Middelen Mensen Vrijwilligers Bestuurders Personeel Middelen Waar komen onze inkomsten vandaan? Waarvoor wordt het geld gebruikt? Onze vereniging is er al lang niet meer alleen voor ouders en familieleden, ook mensen met autisme krijgen steeds meer een centrale plek in onze werking. Hun ervaringen zijn van onschatbare waarde zowel voor bondgenoten als voor iedereen die autisme in al zijn facetten wil leren kennen en begrijpen. VVA was in de jaren 80 en 90 een van de voorlopers in de social profit sector om via een mediacampagne het breed publiek te sensibiliseren voor autisme. In de periode rond Wereld Autisme Dag werd deze traditie nieuw leven ingeblazen. Onze campagne met radio- én TV-spot maakte Vlaanderen attent op de zintuiglijke beleving van mensen met autisme. In 2011 kozen we er ook voor om onze communicatie op alle fronten te actualiseren. O.a. het VVA Magazine en dit jaarverslag werden in een nieuw kleedje gestoken. Minnie Boey Voorzitter Maart

3 Visie en inspirerende begrippen dream, but don t sleep De Vlaamse Vereniging Autisme (VVA) behartigt als ouder- en familievereniging de belangen van mensen met autisme 1 en hun onmiddellijke omgeving. Wij willen mensen en middelen bewegen om de kwaliteit van hun bestaan te verbeteren. Daartoe doen we aan bondgenotenwerking en aan sensibilisatie van de publieke opinie, dienstverleners en overheden. Met onze bondgenotenwerking willen we de opbouw van lokale, natuurlijke netwerken ondersteunen en het herstel van het sociale weefsel rond personen met autisme en hun omgeving vergemakkelijken. onzichtbaar sociaal netwerk kwaliteit van leven empowerment ervaringsdeskundigheid en -uitwisseling collectief diversiteit eigen-zinnig Dit doen we aan de hand van verscheidene initiatieven: autismetelefoon, bezoekouders, familieavond, regio- en doelgroepenwerking, netwerking, community website,... Via sensibilisatie trachten we iedereen goed te informeren zodat mensen met autisme en hun directe omgeving op meer begrip kunnen rekenen. Contacten met vrienden en familie enerzijds en begrip en waardering voor de eigen persoon anderzijds zijn naast een aangepaste ondersteuning door beroepskrachten noodzakelijk voor een kwaliteitsvol leven. Onze vrijwilligers en medewerkers verlenen geen diensten, maar versterken de eigen kracht van mensen om zelf hun situatie ten goede te veranderen. De realiteit gaat het beleid doorgaans vooraf: wetten en decreten zijn (eerder) gevolg van veranderingen. VVA wil mensen zèlf in beweging krijgen, ze inspireren, ze ervan overtuigen dat het anders kan - onder meer door de media in te schakelen. Wij dromen van een Vlaanderen waar diversiteit als een meerwaarde wordt ervaren en waarin burgers met een beperking gelijke rechten en kansen èn de zelfbeschikking over hun eigen leven hebben. 1 Door de vele manifestaties krijgen de moeilijkheden en kenmerken van deze personen verschillende diagnostische benamingen: autisme, autistische stoornis, syndroom van Asperger, PDD-NOS, atypisch autisme, autismespectrumstoornis, aan autisme verwante stoornis of andere. Gemakshalve gebruiken wij steeds de term autisme als we uitleg geven over hun typische stijl van denken en doen die indringende gevolgen heeft voor de ontwikkeling van communicatie, sociaal gedrag en verbeelding, en als verzamelnaam voor alle stoornissen in het autismespectrum. 3

4 Bereik Leden Wie persoonlijk betrokken is bij autisme of zelf autisme heeft, kan lid worden van de ouder- en familievereniging. We informeren in ons infopakket en op onze website mensen die pas met onze vereniging in aanraking komen hierover. Eenmaal lid worden gezinnen jaarlijks uitgenodigd het lidmaatschap te vernieuwen. We zien in 2011 een aanzienlijke stijging van het ledenaantal. Lidmaatschap Leden ontvangen vier keer per jaar het VVA Magazine 2 Een abonnement op het tijdschrift Autisme Centraal is inbegrepen Mensen blijven zo op de hoogte van alles wat met autisme te maken heeft Aan de meeste VVA-activiteiten kan men gratis deelnemen VVA ondersteunt wie initiatief wil nemen en zelf de handen uit de mouwen wil steken door activiteiten te organiseren Vanaf 2011 werd het elektronisch abonnement voor beroepskrachten op het VVA Magazine stopgezet. Op onze community website kunnen beroepskrachten ook registreren en specifieke informatie consulteren. 2 Vanaf 2011 werd het vv@-bl@d gerestyled tot het VVA Magazine 4

5 Het ledenaantal van VVA loopt voor de provincies Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen en Vlaams Brabant zeer parallel aan de bevolkingscijfers. In de provincie Antwerpen zien we een sterkere vertegenwoordiging en in Limburg een zwakkere vertegenwoordiging. Bevolking per provincie op 1/1/ Antwerpen ,91% Limburg ,41% Oost-Vlaanderen ,91% Vlaams-Brabant ,23% West-Vlaanderen ,54% Sympathisanten We beschouwen mensen die de Vlaamse Vereniging Autisme gunstig gezind zijn en af en toe een donatie overmaken aan onze vereniging als sympathisanten. Deze groep mensen wordt op de hoogte gehouden van onze werking via regelmatige briefwisseling. Ze krijgen ondermeer informatie over de verwezenlijkingen die onze vereniging heeft kunnen bewerkstelligen en wat de besteding was van hun donatie. Hun steun is noodzakelijk opdat onze werking zou blijven bestaan. 3 BRON: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (AD SEI; voorheen NIS) 5

6 Deelnemers aan activiteiten Deelnemers BB BC JVOA FA Congres thema PAS(S) NG 98 Wisselende samenstelling NG - Wisselende samenstelling BB= Binnenstebuitenactiviteiten, BC= Basiscursus, JVOA= Jouw Vraag? Ons Aanbod!, FA= Familie-avond, thema= thematische groep, PAS(S)= activiteiten van de PAS(S)-groepen, NG= werd niet geregistreerd Het aantal deelnemers aan binnenstebuitenactiviteiten werd van 167 activiteiten (van 198) geregistreerd. Het aantal deelnemers aan Jouw vraag? Ons aanbod! is op basis van het aantal verwachte deelnemers meegedeeld door de initiatiefnemer vóór de activiteit plaats vond. Online bereik Geregistreerde gebruikers VVA-Community Unieke bezoekers Aantal op basis van de evaluatieformulieren ingevuld door de initiatiefnemer. 6

7 Bondgenotenwerking De kracht van geen individuele dienstverlening aan te bieden binnen de VVA-werking, zorgt ervoor dat we vanuit het perspectief van persoonlijk betrokkenen en mensen met autisme eigen-zinnige en diverse antwoorden kunnen geven op de gevarieerde noden en vragen van personen met autisme en hun omgeving. Onze werking steunt op collectieve processen waarbij ervaringsuitwisseling met én tussen persoonlijk betrokkenen centraal staat. Onze intentie is niet om een kant en klare oplossing te bieden wat overigens onmogelijk is maar mensen te laten ervaren dat ze het antwoord of de oplossing zelf in zich dragen. Deze manier van werk zorgt voor een empowerend effect. Naast een gevoel van eigenwaarde is een sociaal netwerk belangrijk om een kwaliteitsvol leven te realiseren. Dit netwerk is fragiel en vaker bedreigd bij mensen met autisme en hun omgeving, vandaar dat aandacht voor het sociale netwerk doorweven zit in onze manier van kijken naar autisme in onze werking. Activiteiten BB BC JVOA FA Congres thema PAS(S) BB= Binnenstebuitenactiviteiten, BC= Basiscursus, JVOA= Jouw Vraag? Ons Aanbod!, FA= Familie-avond, thema= thematische groep, PAS(S)= activiteiten van de PAS(S)-groepen Binnenstebuiten In 2011 ondersteunde VVA in 28 regio s 198 binnenstebuitenactiviteiten 5 met in totaal deelnemers 6. Deze 198 activiteiten zijn samen goed voor 495 uur. Aantal regio s Binnenstebuitenactiviteiten Deze regionale activiteiten georganiseerd door lokale initiatiefnemers- kunnen verschillende vormen aannemen, o.a. een gespreksavond rond een bepaald thema, een bezoek aan een school of voorziening, een informatiebijeenkomst rond een specifiek onderwerp dat wordt ingeleid door een deskundige bondgenoot of een beroepskracht. De klemtoon ligt bij deze activiteiten op het wederzijds uitwisselen van ervaringen. 5 Bij de lancering van de website in 2010 werd er voor gekozen om nieuwe benamingen te hanteren voor onze werkingsaspecten. De regio-activiteiten werden binnenstebuitenactiviteiten, actieve persoonlijk betrokkenen organiseren binnen onze vereniging activiteiten voor de buitenwereld. 6 Aantal op basis van de evaluatieformulieren ingevuld door de initiatiefnemer. 7

8 Bij 87% van de activiteiten werd het aantal deelnemers bijgehouden. Hierboven vind je een opsplitsing van de deelnemers in leden en niet-leden. Tijdens de binnenstebuitenactiviteiten wordt een kleine 2% van de deelnemers ter plekke lid van de VVA. In 2011 vroegen we de deelnemers voor de eerste maal naar hun betrokkenheid bij autisme. Dit werd respectievelijk bij 65% en 61% van de VVA-leden en de niet-leden geregistreerd. Uit deze cijfers kunnen we afleiden dat de aanwezigen tijdens de binnenstebuitenactiviteiten hoofdzakelijk persoonlijk betrokken zijn (80%). 8

9 Het merendeel (88%) van de binnenstebuitenactiviteiten wordt door één spreker of gespreksbegeleider getrokken. Bij één vierde van de binnenstebuitenactiviteiten neemt een teamlid de rol van spreker of gespreksbegeleider op. In 87% van de binnenstebuitenactiviteiten ontvangen we een evaluatie van de regioverantwoordelijke en/of de deelnemers. 9

10 Afgaand op de evaluatie van de initiatiefnemers (regioverantwoordelijke) worden de binnenstebuitenactiviteiten globaal als zeer goed beoordeeld. In de volgende 3 grafieken vind je een beoordeling van de deelnemers aan de binnenstebuitenactiviteiten over volgende aspecten: waardering voor de spreker, overeenkomst tussen verwachting en inhoud van de activiteit en tijd voor uitwisseling met anderen. Onze activiteiten scoren voornamelijk goed tot zeer goed op deze dimensies. De scores die deelnemers kunnen geven zijn: ZG = zeer goed, G = goed, V = voldoende, Z = zwak, O = onvoldoende 10

11 11 Jaarverslag 2011

12 Meer dan de helft van de deelnemers is op de hoogte gebracht via onze eigen communicatiekanalen: VVA Magazine en de community website. 12

13 Partners in autisme VVA ondersteunt ook initiatiefnemers die activiteiten voor partners met en zonder autisme en koppels organiseren. In deze gespreksavonden, info-avonden en getuigenissen staat het samenleven van partners met en zonder autisme centraal. In totaal werden 26 avonden partners in autisme georganiseerd, waarvan 25 werden geëvalueerd door de deelnemers. 239 partners met en zonder autisme namen deel aan deze activiteiten. 13

14 Vorming Er werden in basiscursussen in eigen aanbod georganiseerd met in totaal 261 deelnemers. Het aantal deelnemers per cursus schommelde tussen de 7 en 27. Daarnaast ondersteunde VVA 2 basiscursussen van een externe initiatiefnemer binnen het werkingsaspect Jouw Vraag? Ons Aanbod!. Deze 20 basiscursussen zijn samen goed voor 300 uur vorming (15u/basiscursus) De basiscursus werd 12 keer door een freelance medewerker begeleid en 8 keer door een VVA Team-lid. Sinds 2011 werd het inleefmoment voor het sociaal netwerk van de deelnemers structureel in de basiscursus geïntegreerd. Hierdoor is de Vorming Na de diagnose duiken geregeld vragen op over bepaalde situaties en/of gedrag waarmee je geen raad weet. Tijdens de basiscursus omgaan met autisme kan je overleggen met bondgenoten, ervaringen uitwisselen, oplossingen vinden voor de vragen waar je anders alleen mee blijft zitten. Na een inleiding over autistisch denken en de gevolgen daarvan op de ontwikkeling van iemand met autisme en zijn/haar omgeving (ouders, broers en zussen, partner, familie, beroepskrachten,...) gaat de groep aan de slag. Vertrekkend van de concrete vragen van elke deelnemer worden mogelijke oorzaken van bepaald gedrag en moeilijke situaties besproken en naar antwoorden gezocht. Elke cursus wordt begeleid door een duo: een autismedeskundige en een ervaringsdeskundige. Een cursus spreidt zich over verschillende dagen. Omwille van het praktisch karakter van de cursus is het aantal deelnemers beperkt. basiscursus niet alleen een moment van ervaringsuitwisseling tussen persoonlijk betrokkenen maar ook een ervaring die men kan delen met het breder sociaal netwerk van het gezin. In de volgende grafiek vind je een beoordeling van de deelnemers aan de basiscursus over volgende aspecten: waardering voor de spreker, overeenkomst tussen verwachting en inhoud van de activiteit en tijd voor uitwisseling met anderen. Onze activiteiten scoren voornamelijk zeer goed tot goed op deze dimensies. Naast deze geformaliseerde manier van evalueren hechten we ook veel belang aan de permanente en rechtstreekse informele feedback tijdens de sessies. 14

15 Jouw vraag? Ons aanbod! Er werden in initiatieven ondersteund door VVA met in totaal (verwachte) deelnemers. Deze 91 activiteiten zijn samen goed voor 230,25 uur. VVA was partner bij twee grote laagdrempelige evenementen I-brain en Allez Vooruit Struikelblok gericht op jongeren en jongvolwassenen. Via deze partnerschappen konden we ervaringsdeskundigen inzetten om een groot aantal mensen te sensibiliseren. Jouw vraag? Ons aanbod! Voor deze activiteiten, waarvoor het initiatief genomen wordt door derden wordt zowel inhoudelijke als praktische ondersteuning van VVA gevraagd. Deze activiteiten kunnen verschillende vormen aannemen, o.a. een getuigenis, een inleefmoment, een basiscursus, een informatiebijeenkomst rond een specifiek onderwerp dat wordt ingeleid door een deskundige bondgenoot of een beroepskracht. Deze activiteiten worden zowel voor ouders, beroepskrachten, studenten of anderen georganiseerd maar waarbij steeds het perspectief van de ouder of persoon met autisme wordt benadrukt. De klemtoon ligt bij deze activiteiten op het wederzijds uitwisselen van ervaringen. Deze activiteiten zijn geen vormingsmomenten voor beroepskrachten of studenten. Aantal deelnemers Totaal (verwachtte) Minimaal Maximaal Modus

16 De aanvragen voor de Jouw vraag? Ons aanbod! activiteiten komen uit diverse organisaties die wij categoriseren in drie sectoren. Ongeveer een derde van de aanvragen kwamen uit het regulier en buitengewoon onderwijs. Onder gespecialiseerde dienstverlenende organisaties vallen diensten wiens werking een diagnose (al dan niet autisme) bij de gebruiker vereist, bvb. revalidatiecentra, medisch-pedagogisch instituut, thuisbegeleidingsdienst, ReferentieCentrum Autisme, SEN, KVG, VLAB, Onder reguliere dienstverlenende organisaties plaatsen we o.a. gemeentebestuur, Gezinsbond, ziekenfonds, kinderdagverblijf, huisartsenorganisatie, 16

17 Aangezien we ervaringsgerichte sensibilisering voorop stellen bij het ingaan op vragen van externe organisatoren, wordt meestal gekozen om een inleefmoment (55%) of een getuigenis (12%) aan te bieden. Daarnaast verwacht de initiatiefnemer af en toe een meer themagerichte inhoud: 15% thema-activiteiten en 5% infoavonden. Er werden op vraag van gespecialiseerde dienstverlenende organisaties (revalidatiecentra) 2 basiscursussen omgaan met autisme bestaande uit telkens 6 sessies georganiseerd voor ouders. Wanneer Jouw vraag? Ons aanbod! activiteiten uitsluitend georganiseerd worden voor beroepskrachten dan is meer dan de helft onder de vorm van een inleefmoment (71%). Tijdens deze inleefmomenten trachten een persoon met autisme en een persoonlijk betrokkene door middel van enkele inleefmethodieken de deelnemers zo dicht mogelijk bij het autistisch voelen te brengen. In onze werking dragen we ervaringsdeskundigheid als uitgangspunt voor het inhoudelijk invullen van onze activiteiten hoog in het vaandel. We trachten dit nog extra te benadrukken door veel persoonlijk betrokkenen en personen met autisme (in ruim 2/3 van de activiteiten) in te schakelen in onze werking als sprekers, gesprekbegeleiders en cursusbegeleiders. In volgende grafiek zie je dat we dit ook doortrekken naar het werkingsaspect Jouw vraag? Ons aanbod!. 17

18 Onderstaande grafiek geeft een zicht op de proportie van activiteiten binnen het werkingsaspect Jouw vraag? Ons aanbod! dat wordt opgenomen door personeel. Deze beslissing wordt meestal genomen wanneer bijvoorbeeld netwerking, rekrutering,... ook belangrijke gevolgen kunnen zijn van de activiteiten Deze 91 Jouw vraag? Ons aanbod! activiteiten zijn in totaal samen goed voor 368 begeleidingsuren. 18

19 Gezinsweekend Tijdens het gezinsweekend van de Vlaamse Vereniging Autisme kunnen ouders en familieleden elkaar onbekommerd ontmoeten omdat ze hun kinderen met autisme een weekend kunnen toevertrouwen aan bekwame vrijwilligers. Het gezinsweekend vindt jaarlijks plaats in vakantiecentrum Reigersnest in Sint-Idesbald aan zee in de maand april. In de voorbije editie namen 30 gezinnen deel. Autonoom zoekt telkens een 35 à 40 vrijwillige begeleiders om zowel kinderen als ouders een rustgevend weekend te bezorgen. Via deze ontspanningsactiviteit bereikt VVA een ander doelpubliek dan in andere werkingsaspecten. 19

20 Themagroepen: onderwijs & wonen Autisme en onderwijs In 2011 bewoog er heel wat in de onderwijswereld. Ondermeer het leerzorgkader, dat in de steigers werd gezet door voormalig minister Frank Vandenbroecke, werd in de koelkast gezet. Hierdoor stagneerden de broodnodige onderwijshervormingen voor leerlingen met speciale onderwijsbehoeftes waaronder vele leerlingen met autisme. Onder meer naar aanleiding van deze nieuwe ontwikkelingen lieten een aantal ouders en mensen met autisme weten zich te willen engageren in een VVA onderwijsgroep. Deze onderwijsgroep boog zich in 2011 (3 bijeenkomsten) ondermeer over volgende thema s: Historiek van het autisme onderwijs in Vlaanderen Hoe het autisme onderwijs in Vlaanderen positief beïnvloeden en wie daarbij betrekken? Resultaten van de bevraging van Hilde Meganck over schooluitval bij kinderen en jongeren met autisme. Voorbereiding van een lezing voor het symposium genoeg GON? over de kansen en valkuilen voor GON-begeleiding van leerlingen georganiseerd door de referentiecentra Autisme. Bespreking van een aantal documenten die ons door het ministerie van onderwijs bezorgd werden. Ondermeer het protocol diagnostiek bij een vermoeden van autisme en de dringende maatregelen in het kader van de onderwijshervormingen voor leerlingen met speciale onderwijsbehoeftes. Formuleren van een VVA reactie over het oprichten van een type 9 onderwijs voor (normaal begaafde) leerlingen met autisme. Daarnaast was er een VVA overleg met het kabinet en de administratie van onderwijs en met het VVKBuO (Vlaams verbond voor katholiek buitengewoon onderwijs) Volwassen en wonen De verschillende woongroepen die deel uitmaken van de oorspronkelijke woongroep zijn erg actief geweest in Zij onderzochten verder hoe zij het wonen voor volwassenen met autisme op een kwaliteitsvolle manier vorm kunnen geven. VVA hield contact met de groepen om zo de vinger aan de pols te houden van de verschillende en vernieuwende manieren waarop elke groep zijn doelstelling tracht te bereiken. Deze bevindingen werden en worden gedeeld via VVA contacten met andere ouder- en familieverenigingen, overheden en beroepskrachten. Andere activiteiten: Deelname aan congres Autisme en wonen van de Nederlandse Vereniging Autisme Bezoek aan het Laekerveld in Houthalen: een kleinschalige woonvorm waar onder andere een aantal mensen met een PAB budget wonen waarmee ze ondersteuning inkopen bij een bestaande voorziening voor personen met een handicap en bij reguliere diensten Medewerking mee aan onderzoek over wonen van de Plantijn Hogeschool 20

21 PAS(S) activiteiten PAS(S)-groep is een zelfhulpgroep voor en door volwassenen met AS(S) en organiseert meetings waarop zij elkaar kunnen ontmoeten. Ook wie vermoedt autisme te hebben, is welkom. PAS(S) wil bruggen bouwen tussen mensen met en zonder autisme. Organisaties en personen die op een verantwoorde manier met autisme bezig zijn, kunnen een beroep doen op PAS(S) leden voor inspraak, overleg, getuigenissen PAS(S) is pluralistisch en wordt ondersteund door de VVA. PAS(S) Aantal PAS(S)-groepen Aantal activiteiten Aantal uren PAS(S) , Ook in 2011 ondersteunde de VVA de werking van de PAS(S)-groepen in Vlaanderen door hun adressenbestand te beheren, de verzending van hun uitnodigingen te verzorgen en door de verantwoordelijken van de verschillende PAS(S) groepen inhoudelijk te adviseren wanneer ze daarom vroegen. Eind 2011 stelden een aantal PAS(S) verantwoordelijken de vraag om in de nabije toekomst integraal deel uit te kunnen maken van de VVA vzw. Hierover werden een aantal voorbereidende gesprekken gevoerd. 7 aantal mensen met autisme die de uitnodigingen van de PAS(S)-groepen ontvangt 8 eerste jaar dat de gegevens werden bijgehouden 9 PASS Antwerpen, PASS ACTIEF Antwerpen, PASS Brugge, PASS Brussel-Zellik, PASS Extra, PASS Gent, PASS ACTIEF Gent, PASS Hasselt, PASS Leuven, PASS Mechelen, MIDASS, PASS STAPPERS Vlaanderen, PASS Waasland, PASS Wandeling. 21

22 Autismetelefoon Ook in 2011 kreeg het op peil houden van het aantal permanentie-uren voldoende aandacht. Dit resulteerde in een lichte stijging tot 1.019,5u permanentie waarvan 133,5u werd ingevuld door personen met autisme. De avondpermanenties die in september 2010 werden opgestart breidden in 2011 uit tot 69u (6,77% van het totaal aantal permanentie-uren). 3 nieuwe teleouders werden gerekruteerd en startten. Autismetelefoon Infohuis mails Bij een vermoeden van of diagnose autisme bij zichzelf, een kind, partner, collega,...kan men terecht aan de Autismetelefoon. Deze wordt bemand door persoonlijk betrokkenen (ouders, partners) die luisteren naar de beller zijn verhaal en denken mee over vragen en bezorgdheden. Op vrijdagnamiddag wordt de autismetelefoon bemand door personen met autisme. Op onze community-site vindt men wanneer de Autismetelefoon bereikbaar is. Wanneer een gesprek in levende lijve meer is aangewezen, dan is het ook mogelijk om langs te lopen in het Infohuis Autisme. Ook hier kan je vrijblijvend langskomen voor een babbel met een persoonlijk betrokkene. Ook via mail kan men bij VVA terecht. 10 aantal uren permanentie gesprekstijd % gesprekstijd in relatie tot aantal uren permanentie gemiddelde gespreksduur :26:00-5: :30:00 317:01:00 31,10% 5: :30:00 257:02:49 26,11% 5: :30:00 251:28:29 24,67% 5:24 10 Heel wat mails worden door een vrijwilliger beantwoord. 22

23 Het percentage oproepen per provincie loopt voor de provincies Antwerpen, Oost-Vlaanderen en Vlaams Brabant zeer parallel aan de bevolkingscijfers (zie p. 4). We zien dat we minder oproepen krijgen uit Limburg en West-Vlaanderen. In volgende grafiek zie je van links naar rechts het totaal aantal oproepen aan de autismetelefoon (gebaseerd op de gegevens van Belgacom, inclusief gemiste oproepen en oproepen bezet ), het aantal mails en het aantal geregistreerde contacten (gesprekken Autismetelefoon, fax, brief, mails). 23

24 In bovenstaand taartdiagram krijg je een weergave van wie mailt. De categorie persoonlijk betrokkenen bij mails wordt bij de Autismetelefoon opgesplitst in de categorieën moeder, vader, partner en familielid. 24

25 Het aantal moeders (51% in 2010, cf 42% in 2009) en beroepskrachten (17% in 2010) die naar de autismetelefoon bellen daalde in Het aantal partners, personen met autisme (PAS) en studenten (respectievelijk 6%, 11% en 1% in 2010) steeg. Net zoals in 2010 komt slechts in een beperkt aandeel van de gesprekken (43%) de begaafdheid van de persoon waarvoor men belt expliciet aan bod tijdens het gesprek. We zien dat de tendens van de laatste jaren waarin de verhouding van gesprekken over mensen met een normale begaafdheid de overhand heeft aanhoudt. 25

26 Inhoudelijk worden er tijdens de gesprekken uiteenlopende thema s besproken. Meer dan een derde van de gesprekken gaat over autisme in het algemeen of de diagnose. Dankzij de laagdrempeligheid en de inzet van ervaringsdeskundigen kan de autismetelefoon ook voor mensen met een vermoeden van diagnose bij hun kind, partner, zichzelf,... of met een recente diagnose een luisterend oor en/of een helpende hand betekenen. Dankzij een aanpassing van de registratie in 2011 wordt er meer in detail bijgehouden waarnaar de beller op zoek is tijdens het gesprek aan de autismetelefoon. 26

27 Slechts in een derde van de gesprekken is er een directe vraag naar een actie van ons. In 2010 werd, wanneer VVA iets moest doen, vooral een infopakket, al dan niet met de participate! brochure opgevraagd (65%). Dit aantal is sterk gedaald in Sinds de lancering van de community-website in 2010 is het ook mogelijk om via een online module een infopakket aan te vragen. Het uiteindelijk aantal aangevraagde infopakketten is echter nagenoeg gelijk gebleven. Infohuis Autisme Het Infohuis Autisme ging van start in In 2011 deed het infohuis 8 keer de deuren open (24u) en ontving 57 bezoekers. Gezien het infohuis gevestigd is in de VVA in Sint-Amandsberg zijn de bezoekers ook overwegend afkomstig uit Oost-Vlaanderen. Meerdere vrijwilligers realiseerden samen 78u permanentie. 27

28 Sensibilisering De onzichtbaarheid van autisme blijft een centraal gegeven. Hierdoor blijft het noodzakelijk om verschillende groepen in de samenleving en op verschillende niveaus te sensibiliseren. Naast de hierboven beschreven sensibiliserende kracht van de bondgenotenwerking vind je hieronder de specifieke realisaties inzake sensibilisering. Door breder dan enkel als belangenverdediger van personen met autisme en hun omgeving in debat te gaan over de essentie, namelijk een kwaliteitsvol leven bereikbaar voor iedereen, neemt onze organisatie een eigen-zinnige positie in in het diversiteitsdebat. De selectieve aanwezigheid van onze vereniging op fora en in overlegstructuren heeft in de eerste plaats als doel de diversiteit aan noden en sterktes van mensen met autisme steeds weer te gaan verduidelijken, zodat de communicatie over mensen met autisme niet vervalt in foutieve veralgemeningen. Eerstelijnscommunicatie Infopakketten Onderstaande grafiek betreft de infopakketten die met de post werden toegestuurd, momenteel hebben we geen zicht op het aantal gedownloade infopakketten via de community-site. Infopakket Het infopakket is er voor al wie persoonlijk betrokken is bij autisme en op zoek is naar basisinformatie over autisme en onze werking. In ons infopakket vindt men info over VVAlidmaatschap, de brochure 'Autisme, een handicap met vele gezichten', een exemplaar van het laatste VVA Magazine, flyers van VVApublicaties,, Een infopakket wordt slechts één keer opgestuurd en kan ook online geraadpleegd of gedownload worden. 28

29 Affiches en flyers VVA verspreidt twee maal per jaar affiches en flyers met daarop het aanbod van binnenstebuitenactiviteiten naar een selectie van scholen en voorzieningen met een aanbod voor mensen met autisme. Ook de regioverantwoordelijken ontvangen een pakket met affiches en flyers om de activiteiten lokaal bekend te maken Direct mailing en kalenders Een achttal keer per jaar informeert VVA haar donateurs over de noden van mensen met autisme en onze werking, in de hoop dat zij ons financieel zullen blijven steunen. Mailingcontacten Kalenders totaal Kalenders naar nieuwe sympathisanten Mediacampagne In 2011 werd de sensibiliseringscampagne van 2010 met als thema autisme en vakantie verder gezet. De campagne wil als boodschap brengen dat mensen met autisme een andere kijk hebben op de wereld: dit wordt duidelijk gemaakt door typische vakantiebestemmingen te benoemen maar te vergezellen van een atypisch beeld. Er werden vier verschillende mediabeelden en een radiospot ontwikkeld. De mediabeelden werden in 2011 vooral als A0 posters gebruikt op diverse sensibiliserende evenementen en beurzen bvb. I-Brain, Reva,... De kwaliteit van de campagne werd bewaakt door regelmatige contacten (meeting, telefoon, ) met CHOCO. Sinds 2011 is Wereld Autisme Dag een nieuw moment dat we willen aangrijpen om autisme onder de aandacht te brengen bij het grote publiek. 29

30 Wereld Autisme Dag De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties besliste op 18 december 2007 om 2 april uit te roepen tot Wereld Autisme Dag. Jaarlijks vinden op die dag wereldwijd allerlei evenementen en initiatieven plaats die de samenleving verder wil sensibiliseren rond autisme. Gezien sensibilisering een kernopdracht van onze vereniging is, wil VVA er mee voor zorgen dat Wereld Autisme Dag een gevestigde waarde wordt zoals 1 december door iedereen gekend is als Wereld Aidsdag. We willen op deze dag mensen hun aandacht vestigen op autisme en hen aansporen deel te nemen aan een autismevriendelijke samenleving. Meer begrip en waardering voor mensen met autisme en hun directe omgeving zijn noodzakelijk voor een kwaliteitsvol leven. In 2011 stelden we op Wereld Autisme Dag de eigen zintuiglijke beleving van mensen met autisme centraal. Informatie die via de zintuigen binnenkomt wordt bij mensen met autisme anders verwerkt. Velen zijn ook over- of ondergevoelig voor bepaalde prikkels, zoals geluid, geur, smaak of aanraking. Ze kunnen dan ook wel eens reageren op een manier die voor buitenstaanders onbegrijpelijk is. We ontwierpen verschillende hulpmiddelen om onze sensibiliserende acties te ondersteunen: buttons Mailbanner postkaarten 2 Campagne-banners In 2011 ondernamen we volgende acties in het kader van Wereld Autisme Dag: Button-actie ondersteund door het Gentse stadsbestuur en Politiezone Gent: het onthaalpersoneel van de stad en de politiediensten droegen in de week vòòr Wereld Autisme Dag de button. Verder werd een poster met tips voor een toegankelijke communicatie met mensen met autisme onder het personeel verspreid via hun intern netwerk. VVA-stationsactie op vrijdag 1 en zaterdag 2 april (in de stations van Brugge, Gent Sint-Pieters, Leuven en Antwerpen) om treinreizigers kennis te laten maken met de eigen belevingswereld van mensen met autisme. Op de perrons van Gent-Sint-Pieters, Brugge en Leuven deelden onze vrijwilligers postkaarten uit die uitnodigden de geluidstoren in Antwerpen te bezoeken. In het Centraal Station van 30

31 Antwerpen stond een geluidstoren opgesteld waar je kon beleven hoe mensen met autisme stationsgeluiden ervaren. Een banner werd toegevoegd aan mails van het VVA-team en werd verspreid naar externe organisaties met de vraag deze ook toe te voegen aan mails, website,... In de week voor Wereld Autisme Dag was onze radio-spot opnieuw te beluisteren op verschillende radiokanalen: Radio 1, Radio 2, Stubru, MNM en Klara (telkens 1 keer per dag gedurende een week). We plaatsten onze radiospot ook op YouTube. (1.336 keer beluisterd, maart 2012) In dezelfde week was ook onze tv-spot te bekijken op één (telkens 1 keer per dag). We plaatsten onze tv-spot ook op YouTube (tot nu toe keer bekeken, maart 2012) Verder werd onze spot tijdens het Gents Boksgala op 1 april getoond. Dit omdat Jean- Pierre junior Bauwens onze actie wilde steunen. Emre Olcayto, de regisseur van de TV-spot, werd genomineerd met onze spot voor de Young Directors Award (Cannes). VVA, APEPA, Autism Europe en Passwerk mochten samen met de staatssecretaris voor Sociale Zaken de openingsbel van de Euronext beurs Brussel luiden. We plaatsten in de aanloop naar Wereld Autisme Dag verscheidene nieuwsberichten op de VVA-community website zodat de aandacht van de online bezoekers naar Wereld Autisme Dag werd getrokken en ze op de hoogte bleven van de verschillende acties. We kregen in deze periode een groot aantal bezoeken op onze site: bezoeken tussen 28 maart en 4 april. We publiceerden een fotoreportage in het VVA Magazine 2011 lente. Bij al deze acties konden we rekenen op een grote belangstelling en kregen we zeer positieve feedback van zowel persoonlijk betrokkenen als van het grote publiek. Standaard Solidariteitsprijs In 2011 werd onze advertentie archetype van een autist? als één van de 24 geselecteerd voor De Standaard Solidariteitsprijs. Via deze prijs geeft De Standaard aan de wereld van het goede doel de kans om in de zomer gratis in deze krant te adverteren. Bovendien krijg je als organisatie de kans om kort je werking voor te stellen. Onze advertentie werd geselecteerd uit ruim 100 kandidaten. De advertentie is een aquarel van de hand van Karl Meersman (illustrator Knack), Bert Braet is de art director (CHOCO) en Steven Goedhart de copywriter (CHOCO). Ze verscheen op 2 augustus in De Standaard. Onze advertentie speelde in op de huidige politieke situatie. Op deze manier maakten we een aantal vooroordelen tegenover mensen met autisme duidelijk en wilden we een vraagteken plaatsen bij het in hokjes duwen van mensen op basis van persoonlijkheidskenmerken. Zonder een politiek standpunt in te nemen. Mensen met autisme geven net mee vorm en kleur aan onze samenleving, net zoals jij en ik. Onze boodschap is een boodschap van verdraagzaamheid. 31

32 Onze advertentie deed heel wat stof opwaaien in België. Op verscheidene fora werd er hevig gediscussieerd en zowel de Vlaamse als Waalse pers (Journaal LA UNE, Radio 1, het Laatste Nieuws, het Nieuwsblad, Gazet van Antwerpen en La Libre Belgique) besteedde er aandacht aan. In navolging van onze advertentie verscheen er in de weekend-editie van De Standaard het artikel 'Iedereen autist? De wildgroei van een medisch label.'. Naast deze extra mediaaandacht voor autisme is er aan De Standaard Solidariteitsprijs ook een wedstrijdelement verbonden. Gedurende een periode kunnen mensen via De Standaard Online stemmen voor de geselecteerde advertenties. Onze advertentie werd niet de winnaar van de Standaard Solidariteitsprijs.Met 1654 stemmen eindigden we voor de publieksprijs wel op een mooie zesde plaats (van de 24). We grepen ook naast de juryprijs maar onze advertentie bleef toch ook niet onopgemerkt en we behoorden tot de vijf inzendingen die in de running waren voor deze prijs. Het oordeel van de jury luidde als volgt: "Dit was beslist de opvallendste van alle inzendingen, alleen al door de manier waarop de kopstukken uit de politieke actualiteit werden ingezet (uitgevoerd met een geweldige tekening van Karl Meersman). Dat de inzending gelijk in andere media werd opgepikt, illustreert haar trefzekerheid." 32

33 Pers Om een zicht te houden op het aantal publicaties (redactionele bijdrages) omtrent autisme en Vlaamse Vereniging Autisme die verschenen zijn in 2011 werd de databank van Mediargus geraadpleegd. Mediargus is een digitale persdatabank die de artikels van alle Vlaamse kranten, enkele magazines en het persagentschap Belga online ter beschikking stelt. Het volledige archief is 24 uur op 24 toegankelijk en bevat alle nationale én regionale artikels zowel uit "de krant van de dag", als uit de laatste jaargangen. Geabonneerde bibliotheken bieden toegang aan de gebruikers binnen de muren van de bibliotheek. Er verschenen in publicaties met vermelding van onze vereniging. Een groot deel van deze publicaties hadden als onderwerp: sponsoring (voornamelijk de Hartrijders), onze binnenstebuitenactiviteiten en de Standaard Solidariteitsprijs. Het doorzoeken van de databank met als zoektermen autisme, autismespectrumstoornis, Asperger en PDD-NOS leverde 509 artikels op. De onderwerpen van de artikels zijn heel divers: populaire wetenschap (bv. autisme mogelijk door wonen bij snelweg), persoonlijke verhalen (bv. Geef me een gebouw en ik begin zelf een school), labelling (bv. Iedereen autist? De wildgroei van een medisch label.), sponsoringsprojecten (bv. Hartrijders sluiten seizoen af met Herfstrit), beleid en voorzieningen (bv. Leerzorg niet, type 9 wel) en gerechtelijk nieuws (bv. Familie Jean-Pierre Bauwens: Het was een ongeluk ). In de loop van 2011 namen verschillende pers en media (Koppen, Canvas, BNN, Het VTM Nieuws, De Morgen, De Standaard, Goed Gevoel, Het Nieuwsblad, Dag Allemaal, e.a.) contact met VVA, enerzijds met vraag naar informatie omtrent een specifiek thema (bvb. vrouwen met autisme), anderzijds met vraag naar getuigenissen van ervaringsdeskundigen (ouders, broers/zussen, volwassenen en kinderen met autisme). Beurzen en evenementen In 2011 nam VVA deel aan verschillende laagdrempelige beurzen en evementen met een informatiestand waaronder Reva, Participate Congres, filmvoorstellingen Eine Ruhe Jacke,.... Onze drijfveer hiervoor is dat door deelname telkens een ander segment van de bevolking (afhankelijk van het doelpubliek van de beurs of evenement) gesensibiliseerd kan worden omtrent autisme. Door het inschakelen van ervaringsdeskundigen (zowel familieleden als mensen met autisme zelf) slagen we er in de diversiteit aan noden en sterktes van mensen met autisme te verduidelijken. Bovendien zorgt deze visibiliteit ervoor dat het bestaan van onze vereniging meer bekend wordt (bij een deel van de bevolking dat we anders moeilijker zouden bereiken). 33

34 Tweedelijnscommunicatie VVA Magazine Ons ledentijdschrift verschijnt 4 keer per jaar. In 2011 was de oplage van het VVA Magazine exemplaren. Het blad wordt verspreid naar onze leden, een selectie van beroepskrachten en voorzieningen en via het infopakket. VVA Magazine is een klankbord voor een brede waaier aan opvattingen en informatie over en rond autisme. Eind 2010 begon de voorbereiding van de restyling van het vv@-bl@d naar het VVA Magazine. De restyling betrof zowel vormgeving en inhoud. Het Magazine heeft een ander formaat, minder pagina s, wordt in kleur gedrukt en is geïllustreerd met afbeeldingen. Inhoudelijk kreeg elk nummer een centraal thema: VVA Magazine N 1 - winter: kijk VVA Magazine N 2 - lente: volwassen VVA Magazine N 3 - zomer: vrij VVA Magazine N 4 - herfst: leren Daarnaast deden een aantal vast rubrieken hun intrede: In de kijker: zoemt in op een deel van de VVA-werking Nieuwsflash & Sprokkels: extern nieuws over autisme Mijn gezin: elke keer portretteren we een ander gezin. Zo brengen we de diversiteit van gezinnen met autisme in beeld. Door enkel het beeld te laten spreken proberen we het onzichtbare autisme zichtbaar te maken via een aantal elementen in de foto die verwijzen naar typische dingen van de persoon met autisme. De week van : een weekdagboek van persoonlijk betrokkenen of mensen met autisme die vertellen welke plek ze autisme in hun dagelijks leven geven Boek & Zo: stelt enkele nieuwe publicaties voor Actief!: roept de lezer op zelf de handen uit de mouwen te steken Kort!: geeft in telegramstijl enkele nieuwtjes over de VVA-werking VVA kan tellen: geeft beknopte cijferinfo over de VVA-werking Agenda: in het winter en zomer nummer is er een uitgebreide rubriek met summiere info over alle activiteiten van de regio s Diverse artikels die het centrale thema vanuit diverse hoeken benaderen. 34

35 Externe contacten Autism Europe Minnie maakt vanaf 2010 officieel deel uit van de Algemene Vergadering van Autism Europe. Koning Boudewijnstichting VVA maakt deel uit van de Projectgroep Geestelijke Gezondheid en Werk van het Julie Rensonfonds. Het Fonds Julie Renson zet zich in om de opvang van en zorg aan personen met psychische problemen te verbeteren, met specifieke aandacht voor: rechten van de psychiatrische patiënt vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg Het Fonds Julie Renson pleit voor een ander klimaat dat mensen, die in aanraking komen met de geestelijke gezondheidzorg, stimuleert en kansen geeft. Zij willen de stem van de gebruiker sterker laten klinken in het overleg tussen de betrokken actoren van de geestelijke gezondheidszorg en de arbeidsmarkt, in het proces naar en nieuw geïntegreerd beleidskader - onder meer in het Platform Zorgbegeleiding van de VDAB. Niemand kan beter de noden van de doelgroep vertolken dan de doelgroep zelf. In januari 2011 is er een gebruikersgroep bijeengebracht van een 12-tal personen met een psychische aandoening die bereid waren om hun ervaringen te delen en in te zetten om de participatie van mensen met psychische problemen op de arbeidsmarkt te verbeteren. De gebruikers werden gerekruteerd via patiënten- en familieverenigingen of arbeidsbegeleidende organisaties en vertegenwoordigen een verscheidenheid aan statuten van werkzoekend of aan het werk, tijdelijk arbeidsongeschikt of invalide. Ondermeer twee VVA vrijwilligers met autisme namen deel aan deze gebruikersgroep. De bevindingen van deze gebruikersgroep werden besproken met andere stakeholders en het beleid en voorgesteld op een Stakeholderforum. Familieplatform Geestelijke GezondheidsZorg vzw: Naar aanleiding van het regeerakkoord (er is nood aan het versterken van de stem van families en patiënten in de GGZ) werd de vzw op 22 april 2011 officieel opgericht. In december 2011 kreeg de vzw een subsidie van het Departement Welzijn en Gezondheid van euro voor het werkjaar Na het eerste jaar zal de werking en de impact van het platform geëvalueerd worden waarna een subsidieovereenkomst voor meerdere jaren mogelijk kan worden. VVA zetelt samen met Zit Stil vzw, Ups en Downs, Vereniging Anorexia en Boulimia nervosa en de Alzheimerliga in de Raad van Bestuur. De vzw heeft als opdracht het familieperspectief te plaatsen in het kader van de vernieuwing en transformatie van de GGZ. En dit ondermeer vanuit de bevindingen dat: Familieleden te weinig of niet betrokken worden wanneer beroep doet op de Geestelijke Gezondheid Zorg GGZ een doolhof is Mensen te weinig info krijgen over de zorg die voorhanden Idem wat betreft sociaal recht en het statuut van de mantelzorger Er veel leemtes in de zorgvormen bestaan De zorg onvoldoende op maat van de gebruiker aangeboden wordt 35

36 De professionele omkadering in de zorg beter kan De samenleving te weinig geïnformeerd is over GGZ: niet begrijpen, taboe, stigma. Dit leidt tot sociaal isolement en discriminatie van getroffen families. Er een kloof is tussen professionelen en patiënten- en familieverenigingen: vooroordelen, wantrouwen, angst voor sterk georganiseerde groepen die druk uitoefenen, blindheid voor mogelijkheden en de opportuniteit om samen te werken, niet erkennen van familie-expertise, miskennen van betrokkenheid, focus op problemen en te weinig op krachten en hulpbronnen. Er te weinig of geen ondersteuning bij nazorg, aan huis, in crisissituaties. De zorg nog altijd aanbodgericht en niet vraaggestuurd is De kwaliteit van zorg en relatie met hulpverleners te veel afhankelijk is van de persoonlijkheid van hulpverleners en te weinig gebaseerd op professionele competenties. Het medisch model overheerst in de zorg. De hulpverlener zich profileert als de belangenbehartiger van de patiënt Het beroepsgeheim en de wet op patiëntenrechten vaak worden misbruikt om samenwerking met familie af te wijzen. Gebrekkige diagnostiek en wijze van diagnose meedelen of omschrijven. Familie geconfronteerd wordt met juridische, administratieve en financiële problemen Er te weinig onderzoek gebeurt naar comorbiditeit. Voorlopige doelstellingen: (worden verder uitgewerkt in een beleidsplan) Samenwerking met en ondersteuning van familie moet deel worden in de GGZ Preventie en voorlichting Inventarisatie van gemeenschappelijke problemen van families die met de GGZ te maken krijgen Familieperspectief kenbaar maken aan de zorgverleners en aan de samenleving Strategieën voor familieparticipatie ontwikkelen Gezinsvriendelijke GGZ promoten Kruisbestuiving tussen de ledenorganisaties Een gezamenlijk vormingsaanbod ontwikkelen Waarom stapt de VVA mee in dit verhaal? Een (belangrijke groep) normaal begaafde mensen met autisme doen nu beroep op psychiatrische hulp- en dienstverlening. Hetzij voor diagnostiek, crisisopvang, therapie, woonondersteuning, enz. Diagnostiek autisme is nog een probleem in (zeker de volwassen) psychiatrie Mensen met autisme (ook wanneer ze ondersteuning krijgen via VAPH) hebben vaker dan andere mensen te kampen met psychische problemen (depressie, verslavingsproblematiek, enz.) Aantal mensen met autisme en een verstandelijke beperking + ernstige gedragsproblemen worden voor kortere of langere tijd opgenomen in psychiatrische units Structurele samenwerking tussen familieverenigingen VGPH Het Vlaams Gebruikers Overleg voor personen met een Handicap VGPH faciliteert de gebruikers teneinde ze volwaardig te kunnen laten deelnemen aan het overleg met betrekking tot de zorgregie. En dit zowel op provinciaal als op Vlaams niveau. In 2010 werd het voortbestaan van het VGPH als organisatiemodel inzake de 36

37 ondersteuning van de gebruikersparticipatie in de overlegfora van de zorgregie in vraag gesteld. In 2011 maakte de VVA deel uit van de werkgroepen die, onder supervisie van het kabinet welzijn en gezondheid, het VGPH opnieuw vorm moeten geven. SEN (Steunpunt Expertise Netwerken) Het SEN is een steunpunt dat professionelen die met mensen met een beperking werken, wil ondersteunen bij uitwisseling en bundeling van hun praktijkervaringen. VVA is voorzitter van de stuurgroep autisme en zetelt in de raad van bestuur en de algemene vergadering van SEN. In 2011 was het SEN wat betreft autisme ondermeer actief op volgende terreinen: Justitie: er is een samenwerking uitgebouwd met diverse partners die betrokken zijn bij de ondersteuning van gedetineerden zodat betrokkenen signalen van autisme kunnen herkennen en zo hun begeleiding/ondersteuning kunnen aanpassen. Algemeen welzijnswerk: in samenwerking met Steunpunt Algemeen Welzijnswerk werd autisme kennis toegankelijk gemaakt voor beroepskrachten die het onthaal verzorgen en de woonbegeleiding realiseren. Geestelijke) gezondheidszorg: knelpunten inzake de toegankelijkheid van de geestelijke gezondheidszorg voor mensen met autisme werden geïnventariseerd. Huisartsen en reguliere kinderopvang werden gesensibiliseerd zodat ze ASS problematiek beter herkennen. Er werden allerlei workshops georganiseerd en intervisie groepen ondersteund met als doelstelling het breed verspreiden van autisme praktijkervaringen. Meer info over wat het Sen realiseert inzake autisme: Project Gebruikersparticipatie voor personen met een handicap VVA werkt mee aan dit project waarmee we, samen met een 17-tal andere gebruikersverenigingen, de verschillende mogelijkheden van gebruikersparticipatie van personen met een handicap willen analyseren zodat er een voorstel geformuleerd kan worden over hoe gebruikers actief kunnen deelnemen aan het Vlaamse beleid inzake wetgeving over handicapspecifieke onderwerpen. Zulke advies- en overlegstructuren bestaan momenteel wel op federaal en Waals, maar niet op Vlaams niveau. Om dit te realiseren werd een projectsubsidie bij gelijke kansen (Pascal Smet) aangevraagd en bekomen. Tegen eind september 2012 worden de resultaten van dit project voorgelegd aan de bevoegde minister(s). Academici: VVA onderhield ook in 2011 contacten met verscheidene academici van o.a. UGent en KULeuven. Partnerschap vzw Participate! VVA is partner van Participate vzw en zetelt in de raad van bestuur en het wetenschappelijk comité. Daarnaast sloot VVA in 2011 opnieuw een projectovereenkomst met Participate waardoor een personeelslid van VVA voltijds werkzaam is voor de realisatie van de doelstellingen afgesproken in de projectovereenkomst, zoals de (verdere) ontwikkeling van In 2011 vond het congres met als thema Communiceren met en over mensen met autisme plaats en werden volgende thema s van de praktische gids gerealiseerd: Informatie en vorming Financiële steun Ervaringen delen Diagnostiek Op adem komen 37

38 Opleiding na de schooltijd Opvoedingsondersteuning Toegang tot ondersteuning Toekomst plannen Vrijetijdsbesteding Vrijwilligers Werken en dagbesteding Onderwijs Adressen zoeken 38

39 Website VVA vernieuwde de afgelopen 15 jaar een paar keer de website. De vorige statische sites focusten op kennisoverdracht en informatie. In 2010 realiseerden we een droom die al enkele jaren leefde. De recente evolutie waarbij sociale netwerksites een nieuwe vorm van communicatie introduceerden, zorgde ervoor dat ook VVA koos voor een community-site, een online huis waar iedereen in een veilige omgeving ervaringen kan uitwisselen. Het afgelopen halfjaar groeide de community-site tot een platform dat ontmoeting en ervaringsuitwisseling tussen persoonlijk betrokkenen en mensen met autisme faciliteert. De community-site is zowel een online uitbreiding van onze bondgenotenwerking en sensibilisering als een broedplaats voor nieuwe initiatieven. Aangezien de community-site nog maar een half jaar online staat, moeten we de mogelijkheden nog ten volle leren kennen en benutten. Bezoekers De community-site werd in 2010 gelanceerd. In 2011 waren er bezoeken door unieke bezoekers. Deze bezochten samen pagina s, gemiddeld 4,77 pagina s per bezoek en bleven 4,5 minuten (5 31 ) gemiddeld. De bezoekers op onze site komen uit 86 landen. Natuurlijk komen de meeste bezoekers uit Vlaanderen ( uit België) maar 7,25% (12.441) komt uit Nederland. Het bouncepercentage van onze website bedroeg 39,88% in

40 Geregistreerde gebruikers In de online community kunnen bezoekers na een korte registratieprocedure actief deelnemen aan het community gebeuren en krijgen ze als geregistreerde gebruiker informatie op maat. Hoe komt men op de VVA-community? Bij het zoekverkeer (64,53%) zijn de meest gebruikte zoektermen autisme ,84% vva ,71% autisme vlaanderen ,28% vva autisme ,24% vlaamse vereniging autisme ,12% Bij het verwijzingsverkeer (15,47%) zien we volgende gekende verwijzende sites: facebook (1 ), Wikipedia (3 ), tistje (5 ), pass-partout (6 ), participate (9 ). 40

Sensibiliseringscampagne Autisme AUTHENTISME. Infodossier

Sensibiliseringscampagne Autisme AUTHENTISME. Infodossier Sensibiliseringscampagne Autisme AUTHENTISME Infodossier Autisme Autisme * is het gevolg van een andere manier van informatie verwerken door de hersenen. Autisme is niet zeldzaam: er leven in Vlaanderen

Nadere informatie

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag 2013. Mezelf zijn

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag 2013. Mezelf zijn VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw Jaarverslag 2013 Mezelf zijn Inhoud Inhoud... 2 Missie, visie en inspirerende begrippen... 3 Bereik... 5 Leden... 5 Sympathisanten... 6 Deelnemers aan activiteiten... 7 Online

Nadere informatie

Jaarverslag Beter samen

Jaarverslag Beter samen Beter samen Inhoud Inhoud... 2 Visie en inspirerende begrippen... 3 Bereik... 4 Leden... 4 Sympathisanten... 5 Deelnemers aan activiteiten... 5 Bondgenotenwerking... 6 Activiteiten... 6 Binnenstebuiten...

Nadere informatie

Voorstelling Onafhankelijk leven

Voorstelling Onafhankelijk leven Voorstelling Onafhankelijk leven Inhoudsopgave 1. Wat is Onafhankelijk leven?... 3 2. Waarom is Onafhankelijk Leven belangrijk?... 4 3.1. Met een persoonlijk assistentie budget (PAB) kan je onafhankelijk

Nadere informatie

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Waarvoor staat Onafhankelijk Leven vzw? 1. Visie Onafhankelijk Leven vzw gaat met volle kracht voor een samenleving waar alle personen met beperking controle hebben

Nadere informatie

Meer dan 1 miljoen extra voor vrijwilligers zorgsector

Meer dan 1 miljoen extra voor vrijwilligers zorgsector Kabinet Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin 4 maart 2011 Meer dan 1 miljoen extra voor vrijwilligers zorgsector Jo Vandeurzen: Vrijwilligers zullen almaar onmisbaarder blijken

Nadere informatie

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag Mezelf zijn

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag Mezelf zijn VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw Jaarverslag 2015 Mezelf zijn Inhoud Voorwoord Inhoud... 2 Missie, visie en waarden... 3 Bereik... 5 Leden... 5 Sympathisanten... 6 Deelnemers aan activiteiten... 7 Online

Nadere informatie

Inclusie kinderen met specifieke zorgbehoefte/handicap. Borrelen en bruisen 10 december 2013

Inclusie kinderen met specifieke zorgbehoefte/handicap. Borrelen en bruisen 10 december 2013 Inclusie kinderen met specifieke zorgbehoefte/handicap Borrelen en bruisen 10 december 2013 Inclusie binnen Kind en Gezin Strategische ambitie van K&G opgenomen in ondernemingsplan 2013-2014 'Te werken

Nadere informatie

DURF2020 ACHTERGRONDINFO

DURF2020 ACHTERGRONDINFO Je eigen leven, daar gaan we voor! DURF2020 ACHTERGRONDINFO ACHTERGRONDINFO DURF2020 START In het kader van mijn P2020 wordt er veel gesproken, nagedacht en nieuwe initiatieven genomen in functie van de

Nadere informatie

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag Beter samen

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag Beter samen VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw Jaarverslag 2012 Beter samen Inhoud Inhoud... 2 Visie en inspirerende begrippen... 3 Bereik... 4 Leden... 4 Sympathisanten... 5 Deelnemers aan activiteiten... 6 Online bereik...

Nadere informatie

Praatkaffee voor familieleden van mensen met psychische kwetsbaarheid. 11 mei 2017 door Geert Gardin, PZ Onzelievevrouw

Praatkaffee voor familieleden van mensen met psychische kwetsbaarheid. 11 mei 2017 door Geert Gardin, PZ Onzelievevrouw Praatkaffee voor familieleden van mensen met psychische kwetsbaarheid 11 mei 2017 door Geert Gardin, PZ Onzelievevrouw Inleiding Binnen de vermaatschappelijking van zorg: belang van ondersteuning van familie

Nadere informatie

Samen. tegen. armoede

Samen. tegen. armoede Samen tegen armoede projectenoproep 2011 Welzijnszorg vzw - Lisa Van Damme Welzijnszorg vzw steunt jaarlijks meer dan 150 projecten van organisaties die zich inzetten in de strijd tegen armoede en sociale

Nadere informatie

Persoonsgerichte bewindvoerders als vriend en vertrouwenspersoon in het herstel van de cliënt

Persoonsgerichte bewindvoerders als vriend en vertrouwenspersoon in het herstel van de cliënt Persoonsgerichte bewindvoerders als vriend en vertrouwenspersoon in het herstel van de cliënt Marianne De Boodt Similes juridisch adviseur Martine De Moor Similes coördinator Kenniscentrum persoonsgerichte

Nadere informatie

Vlaams Actieplan Autisme

Vlaams Actieplan Autisme Vlaams Actieplan Autisme Beleidsprogramma 2018-2019 INLEIDING Strategisch Plan: verhoogde participatiekansen voor personen met autisme creëren (27/01/2017) Taskforce Autisme Oudergroep Autisme VVA hoorzittingen

Nadere informatie

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag Mezelf zijn

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag Mezelf zijn VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw Mezelf zijn Inhoud Inhoud... 2 Missie, visie en waarden... 3 Bereik... 5 Leden... 5 Sympathisanten... 6 Deelnemers aan activiteiten... 7 Online bereik... 7 Bondgenotenwerking...

Nadere informatie

Voorstelling Initiatief vrijwillige bewindvoering

Voorstelling Initiatief vrijwillige bewindvoering Voorstelling Initiatief vrijwillige bewindvoering Martine De Moor Coördinator initiatief vrijwillige bewindvoering Brussel/21 maart 2019 Initiatief vrijwillige bewindvoering is genomen in 1997 maakt deel

Nadere informatie

Om na te gaan of je klachtenprocedure zinvol is kan je jezelf de volgende vragen stellen:

Om na te gaan of je klachtenprocedure zinvol is kan je jezelf de volgende vragen stellen: Leidraad omgaan met klachten : klachtenprocedure Wat is een klacht? Een klacht is een uiting van ontevredenheid van een ouder over een aspect van de werking. Ze komt tot stand als het overleg tussen de

Nadere informatie

Sterk in verbondenheid

Sterk in verbondenheid Similes verenigt de families met een psychisch ziek gezinslid Similes verenigt gezinnen met een psychisch ziek familielid Sterk in verbondenheid presentatie Jef Geldof 17 januari 2012 ouders, broers en

Nadere informatie

Deze vorm van begeleiding is beperkt in tijd (3 jaar), maar niet in het aantal begeleidingen.

Deze vorm van begeleiding is beperkt in tijd (3 jaar), maar niet in het aantal begeleidingen. SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 187 van VERA JANS datum: 12 december 2014 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Thuisbegeleiding personen met autismespectrumstoornis - Capaciteit

Nadere informatie

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei 2008-179-

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei 2008-179- Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei 2008-179- VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS

Nadere informatie

Zet je in als vrijwilliger voor Plan België. Foto: Plan / Denis Closon

Zet je in als vrijwilliger voor Plan België. Foto: Plan / Denis Closon Foto: Plan / Denis Closon Zet je in als vrijwilliger voor Plan België Foto: Plan / Daniel Silva het Plan Zet je in als vrijwilliger voor Plan België en verander de toekomst van kinderen en hun gemeenschap

Nadere informatie

BIJLAGE. Motivering van het voorliggende convenant

BIJLAGE. Motivering van het voorliggende convenant BIJLAGE CONVENANT VRIJWILLIGERSWERK IN UITVOERING VAN HET PROTOCOL BETREFFENDE DE SAMENWERKING TUSSEN DE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN EN DE PROVINCIES TIJDENS DEZE LEGISLATUUR Motivering

Nadere informatie

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen 3 Voorwoord Goed onderwijs is een belangrijke voorwaarde voor jonge mensen om uiteindelijk een betekenisvolle en passende plek in de maatschappij te krijgen. Voor studenten met een autismespectrumstoornis

Nadere informatie

online! Telenet Foundation ondersteunt momenteel zo n 105 projecten in België. We bereikten al meer dan 111.000 mensen. Iedereen

online! Telenet Foundation ondersteunt momenteel zo n 105 projecten in België. We bereikten al meer dan 111.000 mensen. Iedereen Iedereen online! Telenet Foundation ondersteunt momenteel zo n 105 projecten in België. We bereikten al meer dan 111.000 mensen. 96 Telenet Jaarverslag 2012 Duurzaamheid Telenet Foundation Telenet Foundation

Nadere informatie

HET LOKAAL OVERLEG KINDEROPVANG

HET LOKAAL OVERLEG KINDEROPVANG Doe-pakket Kinderopvang voor iedereen Met een lokaal netwerk aan de slag om kinderopvang toegankelijker te maken in je gemeente 1 DE SOCIALE FUNCTIE VAN KINDEROPVANG De laatste jaren wordt meer aandacht

Nadere informatie

Kwaliteitsvolle vraagverduidelijking

Kwaliteitsvolle vraagverduidelijking Kwaliteitsvolle vraagverduidelijking Prof. Dr. Bea Maes K.U.Leuven Inhoud Wat is vraagverduidelijking? Wat is kwaliteitsvolle vraagverduidelijking? Wat zijn de ervaringen van personen met een handicap

Nadere informatie

PEDOFIELE DADEN KIES JE WEL

PEDOFIELE DADEN KIES JE WEL PEDOFIELE E GEVOELENS KIES JE NIET PEDOFIELE DADEN KIES JE WEL STOP IT NOW! 0800 200 50 Bel gratis en anoniem J A A R V E R S L A G 2 0 1 7 2 0 1 8 Beste lezer, Fijn dat je de tijd neemt om het jaarverslag

Nadere informatie

Jaarverslag. Mezelf zijn... Groot Begijnhof Gent 078/

Jaarverslag. Mezelf zijn... Groot Begijnhof Gent 078/ Jaarverslag 2018 Mezelf zijn... Groot Begijnhof 14 9040 Gent 078/152.252 vva@autismevlaanderen.be www.autismevlaanderen.be Jaarverslag 2018 2 Jaarverslag 2018 3 Inhoud Missie & visie 4 Bereik 6 Bondgenotenwerking

Nadere informatie

Elke dag Fietsen, elke dag Winnen

Elke dag Fietsen, elke dag Winnen Elke dag Fietsen, elke dag Winnen Eindrapport Met Belgerinkel naar de Winkel 26 april - 31 mei 2014 1 Inhoudstafel Met Belgerinkel naar de Winkel 2014 - een jaar van vernieuwing Aantal deelnemers Profiel

Nadere informatie

Maak er werk van! Een overzicht van ons aanbod voor (jong)volwassenen, ouders, professionelen en werkgevers & collega s

Maak er werk van! Een overzicht van ons aanbod voor (jong)volwassenen, ouders, professionelen en werkgevers & collega s Maak er werk van! Een overzicht van ons aanbod voor (jong)volwassenen, ouders, professionelen en werkgevers & collega s Projectmedewerkers Sofie Thielemans, Yana Tilleman en Lentl Van Aken In opdracht

Nadere informatie

LBV staat voor CULTUUR

LBV staat voor CULTUUR LBV staat voor CULTUUR LBV staat voor VORMING LBV staat voor ONTMOETING driemaandelijks magazine - 27e jaargang - zomer-editie 09 - redactie: Livornostraat 25, 1050 Brussel magazine magazine van de Liberale

Nadere informatie

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag Mezelf zijn

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag Mezelf zijn VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw Jaarverslag 2017 Mezelf zijn Inhoud Missie, visie en waarden... 5 Bereik... 7 Leden... 7 Sympathisanten... 8 Deelnemers aan activiteiten... 9 Online bereik... 9 Bondgenotenwerking...

Nadere informatie

Waar kan je vrijwilligerswerk doen?

Waar kan je vrijwilligerswerk doen? werk vrijwilligers Je wil je graag inzetten als vrijwilliger, maar je hebt geen idee waar? Nochtans zijn er mogelijkheden genoeg. Rechten en plichten van de vrijwilliger: nooit van gehoord? Toch zijn er

Nadere informatie

Inclusieve opvang en Centra inclusieve kinderopvang

Inclusieve opvang en Centra inclusieve kinderopvang Inclusieve opvang en Centra inclusieve kinderopvang Inspiratiedag Kinderopvang VVSG 2 april 2015 Sylvia Walravens Stafmedewerker afdeling Kinderopvang Historische context Inclusieve opvang binnen Kind

Nadere informatie

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.3 - December

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.3 - December Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.3 - December 2009-517- VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 60 van 29

Nadere informatie

Vrijdag 18 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Jubileum 25 jaar Fevlado-Diversus - Gent

Vrijdag 18 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Jubileum 25 jaar Fevlado-Diversus - Gent Vrijdag 18 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Jubileum 25 jaar Fevlado-Diversus - Gent Geachte aanwezigen, Dames en heren, Feest vieren is onlosmakelijk

Nadere informatie

Outreach autisme ondersteuning van inclusie van personen met autisme

Outreach autisme ondersteuning van inclusie van personen met autisme Outreach autisme ondersteuning van inclusie van personen met autisme www.hetraster.be Wat is outreach autisme? Outreach autisme bestaat uit vorming en advies voor iedereen die deskundiger wil worden in

Nadere informatie

Organisatie van de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden

Organisatie van de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden Organisatie van de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden De organisatie van de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden wordt vandaag geregeld met het decreet van 8 maart 2013 betreffende de organisatie

Nadere informatie

Specifieke opdrachten van de Federatie Belangenbehartiging. Specifieke opdrachten van de Federatie Belangenbehartiging

Specifieke opdrachten van de Federatie Belangenbehartiging. Specifieke opdrachten van de Federatie Belangenbehartiging De Federatie Similes Wat doet de Federatie voor u? Martine De Moor 17 januari 2012 - Vertegenwoordiging Familieplatform GGZ Federatieactiviteiten Project Participatie Project Trialoog Project Bewindvoering

Nadere informatie

Contactpersoon Team vergunningen en erkenningen Telefoon Bijlagen 3

Contactpersoon Team vergunningen en erkenningen  Telefoon Bijlagen 3 Zenithgebouw Koning Albert II-laan 37 1030 BRUSSEL www.vaph.be INFONOTA Gericht aan: aanbieders van rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH-diensten) 8 mei 2019 INF/19/38 Contactpersoon Team vergunningen

Nadere informatie

Mensen in Nood - Geel

Mensen in Nood - Geel Mensen in Nood - Geel M.I.N. Geel staat voor Mensen in Nood die in Geel wonen. Het is een V.Z.W, die opgericht werd in 1991. Momenteel zijn er twaalf vrijwilligers. Het doel van de vereniging is om mensen

Nadere informatie

1. Is er al onderzoek gebeurd naar het percentage jongeren van vreemde origine in de Vlaamse jeugdbewegingen?

1. Is er al onderzoek gebeurd naar het percentage jongeren van vreemde origine in de Vlaamse jeugdbewegingen? SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 39 van BART SOMERS datum: 13 november 2014 aan SVEN GATZ VLAAMS MINISTER VAN CULTUUR, MEDIA, JEUGD EN BRUSSEL Jeugdbewegingen - Jongeren van vreemde origine Het aantal jongeren

Nadere informatie

DE KRACHT VAN SPEELPLEIN WERK Memorandum Vlaamse, federale en Europese verkiezingen 2019

DE KRACHT VAN SPEELPLEIN WERK Memorandum Vlaamse, federale en Europese verkiezingen 2019 DE KRACHT VAN SPEELPLEIN WERK Memorandum Vlaamse, federale en Europese verkiezingen 2019 Vlaamse Dienst Speelpleinwerk vzw 26 mei 2019 vinden er verkiezingen plaats op Vlaams, federaal en Europees niveau.

Nadere informatie

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van Dam Eindredactie: afdeling communicatie

Nadere informatie

vzw OpWeg Infobrochure rechtstreeks toegankelijke hulp

vzw OpWeg Infobrochure rechtstreeks toegankelijke hulp vzw OpWeg Infobrochure rechtstreeks toegankelijke hulp 1 WIE ZIJN WIJ vzw OpWeg is een ambulante dienst voor volwassenen met een beperking, erkend en gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap voor Personen

Nadere informatie

Samen doen. Zorgvisie. Zorg- en dienstverlening van A tot Z

Samen doen. Zorgvisie. Zorg- en dienstverlening van A tot Z Samen doen Zorgvisie Zorg- en dienstverlening van A tot Z Wat en hoe? 3 W Samen met de cliënt bepalen we wát we gaan doen en hóe we het gaan doen. Mensen met een verstandelijke beperking kunnen op diverse

Nadere informatie

Wist je dat. .. we een persconferentie hielden rond ons project gasstvrij?

Wist je dat. .. we een persconferentie hielden rond ons project gasstvrij? Wist je dat.. we een persconferentie hielden rond ons project gasstvrij? Op 14/11/2018 maakten we van de week van Pleegzorg gebruik om het project gasstvrij in de kijker te zetten door het organiseren

Nadere informatie

GEZINSBOND. iedereen. iedereen. voor voor. samenwerking. [Ons aanbod als opstap tot samenwerking] infobrochure voor het huis van het kind

GEZINSBOND. iedereen. iedereen. voor voor. samenwerking. [Ons aanbod als opstap tot samenwerking] infobrochure voor het huis van het kind GEZINSBOND ons aanbod als opstap voor GEZINSBOND samenwerking voor voor infobrochure voor het huis van het kind iedereen iedereen [Ons aanbod als opstap tot samenwerking] [Ons aanbod als opstap tot samenwerking]

Nadere informatie

Outreach autisme ondersteuning van inclusie van personen met autisme

Outreach autisme ondersteuning van inclusie van personen met autisme Outreach autisme ondersteuning van inclusie van personen met autisme www.hetraster.be Wat is outreach autisme? Outreach autisme bestaat uit vorming en advies voor iedereen die deskundiger wil worden in

Nadere informatie

Wat is het CAW? Iedereen heeft het wel eens moeilijk. Ook voor jongeren. Het CAW versterkt welzijn. Daarvoor is het CAW er

Wat is het CAW? Iedereen heeft het wel eens moeilijk. Ook voor jongeren. Het CAW versterkt welzijn. Daarvoor is het CAW er Wat is het CAW? Iedereen heeft het wel eens moeilijk Dat hoort bij het leven. Soms kan je terecht bij vrienden en familie. Of vind je er zelf een weg doorheen. Maar iedereen kent ook momenten dat het helemaal

Nadere informatie

Gemeente Alkmaar laat zien waar goede zorg om draait. oktober 2016

Gemeente Alkmaar laat zien waar goede zorg om draait. oktober 2016 Gemeente Alkmaar laat zien waar e zorg om draait oktober 2016 In deze rapportage van Mijnkwaliteitvanleven.nl leest u de resultaten van dit landelijke initiatief, specifiek gericht op de gemeente Alkmaar.

Nadere informatie

Kinderopvang en MFC s realiseren samen inclusieve kinderopvang voor elk kind en elke ouder

Kinderopvang en MFC s realiseren samen inclusieve kinderopvang voor elk kind en elke ouder Open oproep Pionieren in samenwerking Kinderopvang en MFC s realiseren samen inclusieve kinderopvang voor elk kind en elke ouder INLEIDING Vlaams minister Jo Vandeurzen streeft naar een sterkere samenwerking

Nadere informatie

> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013

> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 > NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 Leerlingen uit het secundair onderwijs mogen vertegenwoordigd zijn als partner op de schoolraad.

Nadere informatie

Jaarverslag EXPOO 2014

Jaarverslag EXPOO 2014 Jaarverslag EXPOO 2014 EXPOO, het Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning van de Vlaamse overheid, bouwt mee aan een positieve leefomgeving waar het voor kinderen en jongeren goed is om op te groeien.

Nadere informatie

Autisme in je vrije tijd

Autisme in je vrije tijd Autisme in je vrije tijd KINDEREN MET AUTISME IN EEN GEWONE JEUGDVERENIGING? HET KAN! Een informatieve brochure door Elise Burny - orthopedagoog Jannicke Hurtekant - orthopedagoog Petra Warreyn - klinisch

Nadere informatie

Verhaal van verandering

Verhaal van verandering Belgische Ashoka Fellow Ashoka : Kun je ons iets vertellen over je familie en waar je bent opgegroeid? Ingrid : Ik ben opgegroeid in Antwerpen, een belangrijke stad in Vlaanderen, België. Ik heb een oudere

Nadere informatie

Persmededeling. Eén centraal meldpunt voor geweld en misbruik

Persmededeling. Eén centraal meldpunt voor geweld en misbruik Kabinet Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin 8 maart 2012 Persmededeling Eén centraal meldpunt voor geweld en misbruik Vanaf 13 maart bestaat er 1 centraal telefoonnummer

Nadere informatie

PROGRAMMA WORKSHOP ZOEKEN EN VINDEN

PROGRAMMA WORKSHOP ZOEKEN EN VINDEN LANCERING ACTIEMAP BA[L]AN S WORKSHOP MYRIAM HEEREMANS PROJECTONTWIKKELAAR DUURZAAM PERSONEELSBELEID EN DIVERSITEIT - RESOC MECHELEN LUDO COOLS STAFMEDEWERKER PERSONEELSZAKEN PSYCHIATRISCH CENTRUM DUFFEL

Nadere informatie

Nieuwsbrief Sociaal Domein Kop van Noord-Holland

Nieuwsbrief Sociaal Domein Kop van Noord-Holland Nieuwsbrief Sociaal Domein Kop van Noord-Holland Maandag 28 juli 2014 Nieuwsbrief nummer 3 Colleges Den Helder, Schagen en Hollands Kroon wijzigen samenwerking Sociaal Domein De colleges van Den Helder,

Nadere informatie

Zorg voor een ander begint bij jezelf!

Zorg voor een ander begint bij jezelf! Zorg voor een ander begint bij jezelf! Zelfzorg voor mantelzorgers Zelfzorg Zorg je thuis voor iemand die je dierbaar is? Of voor iemand in je omgeving? Dan ben je waarschijnlijk een mantelzorger. Mantelzorg

Nadere informatie

Welkom bij GGNet Jeugd! Informeren en deelnemen

Welkom bij GGNet Jeugd! Informeren en deelnemen GGNet Jeugd Ook voor u! Wat kan en mag u van GGNet Jeugd verwachten? Informatie voor ouders en andere direct betrokkenen van kinderen en jongeren die in behandeling zijn bij GGNet Jeugd 2 Als moeder vind

Nadere informatie

Naam van het voorbeeld en school/oudervereniging. Korte beschrijving van het voorbeeld

Naam van het voorbeeld en school/oudervereniging. Korte beschrijving van het voorbeeld Naam van het voorbeeld en school/oudervereniging Vrijetijdsbeurs (voor jongeren met een beperking) BuSO Sint-Elisabeth Wijchmaal (Peer) Korte beschrijving van het voorbeeld Voor ouders van jongeren met

Nadere informatie

3. Inspraak - Participatie aan het beleid

3. Inspraak - Participatie aan het beleid kwaad berokkenen. Vaak is de zorgverlener zich dus niet bewust van de gevolgen van zijn handelingen (vandaar de be tussen haakjes). Voor Vlaanderen bestaat er een Vlaams Meldpunt Ouderenmis(be)handeling.

Nadere informatie

AIC Utrecht, Pallas Athenedreef 10

AIC Utrecht, Pallas Athenedreef 10 AIC Utrecht, Pallas Athenedreef 10 Nieuwsbrief dinsdag 16 februari 2016 Beste lezer, Hierbij onze agenda voor de aankomende maanden. partneravond Op 9 maart (bij te weinig aanmeldingen 23 maart) en 1 juni

Nadere informatie

Persdossier ikgeeflevenaanmijnplaneet.indeklas.be 28 september 2010

Persdossier ikgeeflevenaanmijnplaneet.indeklas.be 28 september 2010 Persdossier ikgeeflevenaanmijnplaneet.indeklas.be 28 september 2010 Persbericht Wat vind je in de virtuele edukit? Een dynamische website Activiteiten in detail De algemene campagne ikgeeflevenaanmijnplaneet.be

Nadere informatie

Mechelen PrOS-project

Mechelen PrOS-project www.besafe.be Mechelen PrOS-project Mechelen PrOS-project FOD Binnenlandse Zaken Algemene Directie Veiligheid en Preventie Directie Lokale Integrale Veiligheid 2014 Mechelen PrOS-project I. Projectbeschrijving

Nadere informatie

Elektronische nieuwsbrief 14 februari 2008 Jaargang 4 - nummer 1

Elektronische nieuwsbrief 14 februari 2008 Jaargang 4 - nummer 1 Elektronische nieuwsbrief 14 februari 2008 Jaargang 4 - nummer 1 Deze nieuwsbrief is een initiatief van de Vlaamse overheid, Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Afdeling Welzijn en Samenleving.

Nadere informatie

Verplicht!? vrijwilligerswerk - Standpunt van het Vlaams Welzijnsverbond [1]

Verplicht!? vrijwilligerswerk - Standpunt van het Vlaams Welzijnsverbond [1] Verplicht!? vrijwilligerswerk - Standpunt van het Vlaams Welzijnsverbond [1] 1 1. Inleiding In het Vlaams Welzijnsverbond zijn heel wat vrijwilligers actief, zowel in organisaties die erkend zijn als autonoom

Nadere informatie

Verstandelijke beperking en middelengebruik. Een folder voor mantelzorgers en begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking

Verstandelijke beperking en middelengebruik. Een folder voor mantelzorgers en begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking Verstandelijke beperking en middelengebruik Een folder voor mantelzorgers en begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking Johan woont al enkele jaren zelfstandig. Als begeleider ga jij twee

Nadere informatie

INFORMATIEVERSPREIDING EN -UITWISSELING

INFORMATIEVERSPREIDING EN -UITWISSELING NIEUWSBRIEF MULTIPLUS november 2009 Is dit de eerste keer dat u onze nieuwsbrief ontvangt? Neem dan zeker onze vorige nieuwsbrieven eerst even door. Deze zijn terug te vinden op http://www.multiplus.be/nieuwsbrief.php.

Nadere informatie

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag 2014. Mezelf zijn

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag 2014. Mezelf zijn VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw Jaarverslag 2014 Mezelf zijn Inhoud Voorwoord Inhoud... 2 Missie, visie en waarden... 3 Bereik... 5 Leden... 5 Sympathisanten... 6 Deelnemers aan activiteiten... 7 Online

Nadere informatie

Kwaliteit van leven kent geen leeftijd en beperking. Zorg en ondersteuning voor ouder wordende mensen met een verstandelijke beperking

Kwaliteit van leven kent geen leeftijd en beperking. Zorg en ondersteuning voor ouder wordende mensen met een verstandelijke beperking Kwaliteit van leven kent geen leeftijd en beperking Zorg en ondersteuning voor ouder wordende mensen met een verstandelijke beperking Wat gaan we doen? Presentatie 1. Over wie gaat het? 2. Voorgeschiedenis:

Nadere informatie

2011-2015. Beleidsplan Stichting De Upside van Down

2011-2015. Beleidsplan Stichting De Upside van Down 2011-2015 Beleidsplan Stichting De Upside van Down Caroline Belle 2011-2015 Inhoud Inleiding. pagina 03 Hoofdstuk 1, Uitgangspunten. pagina 05 Hoofdstuk 2, Visie pagina 06 Hoofdstuk 3, Doelstellingen.

Nadere informatie

Slotwoord Jongerenmediadag

Slotwoord Jongerenmediadag Slotwoord Jongerenmediadag Woensdag 7 november 2012 Hallo iedereen! Het is nu mijn beurt om samen met jullie deze Jongerenmediadag stilaan af te ronden. De Jongerenmediadag kadert in de uitvoering van

Nadere informatie

Van twee naar één netwerk Een nieuw netwerk Een nieuwe naam

Van twee naar één netwerk Een nieuw netwerk Een nieuwe naam Van twee naar één netwerk Een nieuw netwerk Een nieuwe naam Kwadraat staat voor. kwaliteit, want kwaliteitsvolle zorg vermenigvuldigt als je ze deelt.. het bundelen van de krachten om mensen met een psychische

Nadere informatie

Chiro-solidariteitsfonds aanvraagformulier

Chiro-solidariteitsfonds aanvraagformulier Chiro-solidariteitsfonds aanvraagformulier Wat kunnen wij nu al zeggen? een beslissing over jullie aanvraag moet eerst besproken worden, maar er zijn wel enkele zaken die wij op voorhand kunnen vertellen:

Nadere informatie

Je bent pas meter of peter geworden van een SOS kind. wat nu?

Je bent pas meter of peter geworden van een SOS kind. wat nu? Je bent pas meter of peter geworden van een SOS kind. wat nu? Proficiat & bedankt! Je bent pas meter of peter geworden van een SOS kind. Fantastisch dat je je zo wil engageren om samen met ons kwetsbare

Nadere informatie

Geestelijke gezondheid!? Ik stel u voor. Cijfers voor Gent. Tijd om normaal te doen over geestelijke gezondheidsproblemen.

Geestelijke gezondheid!? Ik stel u voor. Cijfers voor Gent. Tijd om normaal te doen over geestelijke gezondheidsproblemen. Geestelijke gezondheid!? Tijd om normaal te doen over geestelijke gezondheidsproblemen Jan Van Speybroeck, VVGG Ik stel u voor Antoinette Telecomsector Gehuwd, 3 kleine kinderen Sportieve hobby s Elk jaar

Nadere informatie

Projectvoorstel Het vergroten van de bekendheid van COPD bij de Belgische bevolking.

Projectvoorstel Het vergroten van de bekendheid van COPD bij de Belgische bevolking. Projectvoorstel Het vergroten van de bekendheid van COPD bij de Belgische bevolking. Ingediend tot het behalen van de CHIESI maatschappelijke prijs voor Pneumologie Organisatie COPD vzw Eendrachtstraat

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2007 OXO ONDERSTEUNENDE VORMING VOOR OUDERS

JAARVERSLAG 2007 OXO ONDERSTEUNENDE VORMING VOOR OUDERS JAARVERSLAG 7 OXO ONDERSTEUNENDE VORMING VOOR OUDERS Inleiding: Na de oprichting van OXO in 6 is het jaar 7 het eerste volkomen jaar van onze organisatie. We zijn bovenal heel dankbaar dat ook bij het

Nadere informatie

Hoe kunnen we de Vlaming inspireren en motiveren tot duurzame woonkeuzes?

Hoe kunnen we de Vlaming inspireren en motiveren tot duurzame woonkeuzes? Hoe kunnen we de Vlaming inspireren en motiveren tot duurzame woonkeuzes? Agenda Doel en aanpak Thuis in de Toekomst Mijlpalen in het project Rol lokale besturen We doen het samen Inhoud platform Communicatiemiddelen

Nadere informatie

World soundtrack AwArds REPUTATIESCAN

World soundtrack AwArds REPUTATIESCAN World soundtrack AwArds REPUTATIESCAN STAPPENPLAN REPUTATIESCAN EN WEBCARE SENTIMENTANALYSE Sentiment positief Sentiment neutraal Sentiment negatief Zowel bij sentiment positief, neutraal als negatief

Nadere informatie

PG-monitor 2011. Factsheet. Organisaties van patiënten, gehandicapten en ggz-cliënten. support

PG-monitor 2011. Factsheet. Organisaties van patiënten, gehandicapten en ggz-cliënten. support PG-monitor 2011 Factsheet Organisaties van patiënten, gehandicapten en ggz-cliënten support pg-monitor 2011 Inhoudsopgave Voorwoord Voorwoord 1 1 Organisatie 2 2 Opbouw achterban 3 Organisaties van patiënten,

Nadere informatie

Beleidsplan

Beleidsplan Stichting dak Beleidsplan 2019-2022 Inhoudsopgave Introductie...2 Beleidsplan..3 Missie en Visie 6 Strategische doelstellingen...7 Fondswerving..8 Financieel beleid.9 Introductie Albanië is een land met

Nadere informatie

OPVOEDINGSONDERSTEUNING BIJ

OPVOEDINGSONDERSTEUNING BIJ OMGEVINGSANALYSE EN LITERATUURSTUDIE AANBOD OPVOEDINGSONDERSTEUNING BIJ 10- TOT 17-JARIGEN ANTWERPEN PRESENTATIE 27 OKTOBER 2015 1 SITUERING VAN HET ONDERZOEK 4 grote onderdelen: literatuurstudie focusgroep

Nadere informatie

EVEN VRIJAF VOOR DE MANTELZORGER

EVEN VRIJAF VOOR DE MANTELZORGER Communicatieplan: EVEN VRIJAF VOOR DE MANTELZORGER Week van de Respijtzorg Noord-Holland 19 25 januari 2009 Inhoudsopgave 1. UITGANGSSITUATIE 3 Week van de Respijtzorg Noord-Holland Doelgroep en doelstelling

Nadere informatie

Samen inclusief hoger onderwijs realiseren. Beleidsplan

Samen inclusief hoger onderwijs realiseren. Beleidsplan Samen inclusief hoger onderwijs realiseren Beleidsplan 2017-2019 Goedgekeurd door de stuurgroep dd. 20.03.2017 Voorwoord Het Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs (SIHO) zet met zijn beleidsplan samen inclusief

Nadere informatie

JIJ EN HET ONDERSTEUNINGS CENTRUM JEUGDZORG

JIJ EN HET ONDERSTEUNINGS CENTRUM JEUGDZORG JIJ EN HET ONDERSTEUNINGS CENTRUM JEUGDZORG 2 JIJ EN HET ONDERSTEUNINGSCENTRUM JEUGDZORG / 3 INLEI DING In deze brochure vind je informatie over het Ondersteuningscentrum jeugdzorg. We leggen uit wat het

Nadere informatie

Vrijwilligerscollege Roosendaal

Vrijwilligerscollege Roosendaal Vrijwilligerscollege Roosendaal Wie zijn wij? Wat doen wij? Wat kunnen wij voor jou betekenen? Wat is het vrijwilligerscollege? Onze missie en visie Het motto is leren van elkaar. Het vrijwilligerscollege

Nadere informatie

Samenwerkingstraject Op handen gedragen Erfgoed van processies

Samenwerkingstraject Op handen gedragen Erfgoed van processies Samenwerkingstraject Op handen gedragen Erfgoed van processies Julie Aerts Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur vzw (CRKC) Congres Schaalvergroting in de erfgoedsector 26 februari 2016 Wat 2013: opstart

Nadere informatie

Definitieve resultaten eindejaarscontroles

Definitieve resultaten eindejaarscontroles Definitieve resultaten eindejaarscontroles Persbericht 14 januari 211 2 Na zes weken sensibilisering en alcoholcontroles op de weg maken Staatssecretaris voor Mobiliteit Etienne Schouppe en het Belgisch

Nadere informatie

Gezondheids- en Welzijnsbeurs Sint-Niklaas verslag 24-28/11/05

Gezondheids- en Welzijnsbeurs Sint-Niklaas verslag 24-28/11/05 Platform Zelfzorg Oost-Vlaanderen Martelaarslaan 204b 9000 Gent tel. 09 225 91 33 - fax 09 233 35 89 plazzo@telenet.be http://users.telenet.be/plazzo Gezondheids- en Welzijnsbeurs Sint-Niklaas verslag

Nadere informatie

ZORGNETWERKEN. Minder mazen en meer net

ZORGNETWERKEN. Minder mazen en meer net ZORGNETWERKEN Minder mazen en meer net Samenlevingsopbouw Ondersteunt en versterkt mensen in een maatschappelijk kwetsbare positie Werkt samen met hen aan directe oplossingen en structurele beleidsveranderingen

Nadere informatie

DE VIJF FUNCTIES BINNEN HET VERNIEUWDE MODEL GEESTELIJKE GEZONDHEID

DE VIJF FUNCTIES BINNEN HET VERNIEUWDE MODEL GEESTELIJKE GEZONDHEID DE VIJF FUNCTIES BINNEN HET VERNIEUWDE MODEL GEESTELIJKE GEZONDHEID Functie 1 Activiteiten op het vlak van preventie; geestelijke gezondheidszorgpromotie; vroegdetectie, -interventie en -diagnosestelling

Nadere informatie

Inleiding. Beste familielid, Hierbij de programmafolder voor familieleden van onze Herstelweek 2015.

Inleiding. Beste familielid, Hierbij de programmafolder voor familieleden van onze Herstelweek 2015. Inleiding Beste familielid, Hierbij de programmafolder voor familieleden van onze Herstelweek 2015. Dit is intussen onze derde editie. Met deze Herstelweken willen we cliënten en hulpverleners samen gedurende

Nadere informatie

EN HET ONDERSTEUNINGS CENTRUM JEUGdZORG

EN HET ONDERSTEUNINGS CENTRUM JEUGdZORG EN HET ONDERSTEUNINGS CENTRUM JEUGdZORG 2 Inleiding In deze brochure vind je informatie over het Ondersteuningscentrum Jeugdzorg. We leggen uit wat het Ondersteuningscentrum Jeugdzorg is, wie er werken

Nadere informatie

Opvoedingsondersteuning voor ouders van kinderen met autisme Begeleiding voor kinderen en jongeren met autisme.

Opvoedingsondersteuning voor ouders van kinderen met autisme Begeleiding voor kinderen en jongeren met autisme. Opvoedingsondersteuning voor ouders van kinderen met autisme Begeleiding voor kinderen en jongeren met autisme www.hetraster.be Individuele begeleiding Zorgpakket Wegwijs (3 gesprekken van 2 uur op de

Nadere informatie

Resultaten bevraging van de Logo s. Suggesties voor een betere lokale samenwerking

Resultaten bevraging van de Logo s. Suggesties voor een betere lokale samenwerking Inleiding Resultaten bevraging van de Logo s Ondersteuning Logo s door de provincies Ondersteuning Logo s door de lokale besturen Suggesties voor een betere lokale samenwerking Bevraging in opdracht van

Nadere informatie

CONGRES DURF2020. ICC Gent. april DURF2020. Dinsdag. van 9 tot 17 uur

CONGRES DURF2020. ICC Gent. april DURF2020. Dinsdag. van 9 tot 17 uur CONGRES DURF2020 Je eigen leven, daar gaan we voor! DURF2020 Dinsdag 28 april van 9 tot 17 uur Congres van en voor mensen met een beperking en hun omgeving. Voor mensen die mee hun stem willen laten horen

Nadere informatie

info voor patiënten en familie kritieke diensten Vriendenkring van brandwondenpatiënten

info voor patiënten en familie kritieke diensten Vriendenkring van brandwondenpatiënten info voor patiënten en familie kritieke diensten Vriendenkring van brandwondenpatiënten Inhoud 01 De bewogen start... 4 02 De enthousiaste reis... 4 03 Het André Scheers Huis... 5 04 Gezond naar lichaam

Nadere informatie