Activiteiten voor jonge kinderen Activiteiten voor jonge leerlingen zouden moeten voldoen aan de volgende kenmerken:
|
|
- Katrien ten Wolde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 BEWEGINGSONDERWIJS IN HET SPEEllOKAAL Gelukkig gaan steeds meer pedagogisch ingestelde vakspecialisten werken ten behoeve van het onderwijs in de onderbouw van de basisschool. "'t Web" is er in geslaagd 14 docenten bewegingsonderwijs bijeen te brengen, die gezamenlijk een prachtig praktijkboek hebben gemaakt voor onderbouwieerkrachten, die méér willen met hun bewegingsonderwijs. In deze tijd waarin de bewegingsruimte voor kinderen steeds beperkter wordt, zowel in als rond de school, van groot belang. Gelukkig mag ik, als niet-deskundige op het terrein van bewegen, als onderwijspedagoog, iets zeggen over deze onlangs verschenen methode voor bewegingsonderwijs aan kleuters in het speellokaal. Ook dat lijkt mij van belang, als we er vanuit gaan, dat vaktaal in de onderbouw zeker altijd is ingebed in een pedagogische context van vorming in brede zin. In mijn reactie zal ik vooral stilstaan bij een aantal begrippen, die voor mij van belang zijn in het streven naar goed onderwijs. Daarbij probeer ik verbindingen te leggen met deze methode. Activiteiten voor jonge kinderen Activiteiten voor jonge leerlingen zouden moeten voldoen aan de volgende kenmerken: A. De kinderen moeten kunnen en willen deelnemen op een persoonlijk betekenisvolle wijze. Laagdrempelige en uitnodigende activiteiten zouden een context moeten creëren voor gezamenlijke betekenisverleningen, zoals: Lekker bewegen; zoals Daan van bijna vier jaar net zo lang met een zware kruiwagen rond het huis hobbelt, tot hij bekaf is. Laten zien wat je voelt; zoals Mike van vijf jaar, die elke dag door de steeg keihard naar het huis van oma rent, omdat hij weet dat ze op hem zit te wachten. Het meten van je krachten. Kinderen zoeken hun grenzen op en doen pogingen die te verleggen. Ze zoeken daarin ook de ander op: "Ik kan veel verder springen dan jij." Samen spelen. Kinderen willen elkaar ontmoeten en samen ervaringen opdoen. Bewegen is spannend. Kinderen zoeken in bewegingssituaties uitdaging, een gevoel van net wel of net niet kunnen. We zien kinderen over een slootje springen met een rood hoofd. De sloot is misschien net iets te breed, je kunt natte voeten halen, je buurjongetje durft (nog) niet. "Grote mensen" doen het ook. De wereld om kinderen heen is uitermate boeiend voor de meesten. In die wereld treffen ze allerlei bewegende volwassenen. Deze volwassenen worden door kinderen graag geïmiteerd. Dansen en sporten zijn van die bewegingsactiviteiten die ook jonge kinderen interessant vinden. Mijn rol in het spel vraagt om bewegen. Jonge kinderen spelen veel en intensief rollenspel. Bewegen is daarin niet toevallig maar noodzakelijk. Zoals een jongetje van vijf die de ijscoman is en eindeloos rondrijdt op zijn fietskar om zoveel mogelijk ijsjes te verkopen. In de methode wordt gewerkt met be wegingsactiviteiten, waarin direct aangesloten wordt bij wat kinderen van deze tijd boeiend vinden. De auteurs zoeken uitdrukkelijk naar activiteiten, waarin kinderen worden uitgedaagd tot gevarieerde bewegingsvormen. Ook is geprobeerd de activiteiten heel toegankelijk in te richten. Zoveel mogelijk kinderen moeten vanaf de start goed mee kunnen doen.
2 B. Activiteiten hebben in goed onderwijs altijd een relevante inhoud en een kern. In deze methode treffen we deze begrippen aan als bewegingsthema en hoofdprobleem. Het hoofdprobleem geeft aan welke uitdaging het kind aangaat: bijvoorbeeld bij glijden gaat het erom dat een kind van een glad glijvak af gaat en steeds de glijsnelheid vergroot. Niet alleen is belangrijk, dat zichtbaar wordt gemaakt welke betekenissen en uitdagingen er voor de leerling aan de orde zijn, nog belangrijker is dat de leerkracht een soort ontwikkelingsperspectief van dit bewegingsthema opbouwt. Als leerkrachten dit sqort ontwikkelingsperspectieven voor ogen houden, vinden ze handvatten om het bewegen van de kinderen in de gewenste richting te kunnen beïnvloeden. C. Activiteiten zijn sociale activiteiten waàraan verschillende partners deelnemen en waarin ze in samenwerking een zone van naaste ontwikkeling vormgeven. Leerkrachten spelen hier een belangrijke rol als meer wetende partners. Ze zorgen ervoor dat de leerlingen kunnen uitvoeren wat ze willen, door steeds die onderdelen voor hun rekening te nemen die de kinderen nog net niet zelf kunnen. Zo lopen ze op de ontwikkeling van de kinderen vooruit zonder ze voorbij te lopen.
3 In de methode is sprake van klassikale lessen waarbinnen alle leerlingen met eenzelfde activiteit bezig zijn, vrij werken binnen een opstelling van allerlei materialen en waarbij kinderen zelf bepalen wat ze uitproberen en aanpakken én werken in groepjes, waarbij vier verschillende activiteiten worden aangeboden en waarbij vrij werken en begeleid/geleid werken naast elkaar voorkomen. Met name de laatste vorm geeft mijns inziens veel mogelijkheden voor samenwerking en interactie. Kleine groepen kinderen die voor elkaar zones van naaste ontwikkeling vormgeven en ook leerkrachten die intensief kunnen samenwerken met kleinere groepjes kinderen. Een dergelijke vorm lijkt buitengewoon effectief.. De rol van de leerkracht Leerlingen hebben hun leerkracht nodig om steeds beter te leren deelnemen aan betekenisvolle (bewegings)activiteiten. Bewegingsactiviteiten in de onderbouw hebben een spel karakter. Dat wil zeggen dar er regels zijn, dat de spelende ruimte krijgt en een zekere vrijheid om te kiezen voor een persoonlijke uitvoeringsvorm en dat de spelende zelf in staat is gemotiveerd door te gaan met die activiteit. Bij het waarborgen van al deze aspecten hebben kinderen anderen nodig. Veelal de leerkracht. In samenwerking met de leerkracht bouwt het kind aan zijn eigen "bewegingsontwikkeling", maar ook aan brede ontwikkelingsaspecten, zoals plannen maken, reflecteren, communiceren en zelfstandigheid. Dit lukt alleen als de leerkracht in staat is om binnen de bewegingsactiviteiten vorm te geven aan een samenwerkingsdidactiek waarbij de kinderen en zijzelf samen gericht zijn op het steeds adequater deelnemen (Janssen- Vos, 1997). De leerkracht zorgt voor een gezamenlijke oriëntatie op de acti viteit. Deze oriëntatie is nodig om helder te krijgen wat nu precies de bedoeling van de activiteit is, de kinderen te motiveren én om bruggen te slaan met eigen ervaringen, ideeën en betekenissen. De leerkracht zorgt dat verbeteringen en verdiepingen die nodig zijn in wisselwerking met de kinderen worden toegepast. De leerkracht weet niet welke verbetering/verdieping kinderen nodig hebben zonder met de kinderen in interactie te gaan en heel gericht te observeren wat wel en niet lukt van de voorgestelde activiteit. Voor jonge kinderen is een vakoverstijgend curriculum van belang. Activiteiten - ook bewegingsactiviteiten - zijn contexten voor verschillende leer- en ontwikkelingsprocessen. Bepaalde leerprocessen kunnen een diepere betekenis krijgen als leerkrachten samen met hun leerlingen verbindingen zoeken met andere kernactiviteiten uit het onderwijsaanbod, zoals rollenspelactiviteiten en constructieve activiteiten. Maar ook gespreksactiviteiten, lees/schrijfactiviteiten en reken/wiskunde-activiteiten hebben verbindingsmogelijkheden met bewegingsacti viteiten in de speelzaal. Denk maar eens aan allerlei hindernis-springactiviteiten die voor de kinderen nog interessanter worden in verband met circusverhalen en het zelf bouwen van verschillende hindernissen op het grasveldje naast de school. De leerkracht denkt uiteraard ook na over het doelgericht toevoegen van nieuwe handelingsmogelijkheden. Bijvoorbeeld: In een uitbundig tikspel leert de leerkracht de kinderen hoe ze schijnbewegingen kunnen maken om zo de tikker op het verkeerde been te zetten. Het reflecteren op activiteiten, het samen nagaan welke resultaten geboekt zijn en welke mogelijkheden er zijn voor vervolgactiviteiten, is een impuls die de leerkracht veelal inzet, maar waarbij de betrokkenheid en de inbreng van de leerlingen nodig is, willen (bewegings)activiteiten daadwerkelijk ontwikkelingswaarde krijgen. In de methode wordt, als het om de rol van de leerkracht gaat, veel aandacht besteed aan het ontwerpen van een rijk en gevarieerd activiteitenaanbod en aan het goed organiseren van deze activiteiten in de speelzaal. Het werken met combinaties van materialen en ook niet-conventionele materialen zorgt
4 voor uitdagende leeromgevingen. De beschrijvingen daarvan zijn uitermate helder en de illustraties geven de noodzakelijke extra informatie. Over de uitwerking van de begeleidende aspecten van de rol van de leerkracht, zeggen de auteurs minder. Met name het gezamen- Iijk reflecteren op activiteiten komt naar mijn idee, niet uit de verf. Dat gezamenlijk reflecteren van kinderen en hun leerkracht, levert niet alleen een belangrijke bijdrage aan motorische leerprocessen, maar ook brede ontwikkelingsaspecten, zoals taal inzetten om heel gericht te benoemen, te beschrijvén en te redeneren, komen hierbij in beeld. De rol van de leerkracht is in mijn optiek er één die zich bedient van een opperende. onderhandelende instructie. Steeds probeert de leerkracht de kinderen een actieve rol te geven in het direct mede sturing geven aan de inhoud en de vorm van de activiteit. Alhoewel de vijf genoemde impulsen (oriëntatie, verdieping, verbreding, toevoeging en reflectie) in eerste instantie uit de koker van de leerkracht komen, neemt de ontwikkelingswaarde van activiteiten toe, naarmate de leerkracht er meer en meer in slaagt de inbreng van de kinderen te "bewerken" bij alle aspectenvan die activiteit. In de methode vind ik het idee van deze "instructional conversations" te weinig terug. De rol van de leerling in het bepalen van hoe de activiteit er precies uit komt te zien, blijft naar mijn smaak onderbelicht. In de methode worden twee belangrijke aspecten van begeleiden aangegeven. In de eerste plaats het doelgericht aanbrengen van veranderingen in de arrangementen en daarbij aanwijzingen geven en hulp (bijvoorbeeld een extra zetje geven bij het aanleren van de koprol). Daarnaast is veel aandacht voor directe instructie (de uitleg) veelal in combinatie met voorbeeld geven door de leerkracht, samen met kinderen die daarvoor worden gekozen.
5 Het leren van leraren De methode zal leerkrachten in de onderbouw zeker inspireren bij het ontwerpen van interessante bewegingsactiviteiten voor hun leerlingen. Ook het inrichten van gevarieerde en uitnodigende arrangementen is een heel sterk punt in het boek. Leerkrachten zullen vast veel steun hebben aan de heldere omschrijvingen, overzichtelijke materiaal- Iijstjes en de verhelderende tekeningen en foto's. Wat ik mis is een denk- en handelingsmodel voor de leerkracht, waarmee zij haar eigen aandeel in de ontwikkeling van de leerlingen kan analyseren en reflecteren. Om zelf een activiteitenaanbod te kunnen verzorgen voor haar groep zal zij moeten putten uit de rijke bron die dit boek is, maar toch niet het jaarplan klakkeloos volgen, lijkt mij. Welke verbindingen moet de leerkracht maken tussen het ontwikkelingsperspectief van de bewegingsthema's, ervaringen, initiatieven én behoeften van de kinderen. Het gaat in de ontwikkeling en bij leerprocessen van jonge kinderen toch vooral om een leerkracht die heel adequaat kan meedoen op een bemiddelende manier. In de methode staan uitstekende aanwijzingen voor de leerkracht om activiteiten van kinderen te verbeteren (onder de kopjes 'Lukt het...' en 'Beter leren'), maar hoe kom ik nu als leerkracht tot een verantwoorde keuze. "Moeten alle activiteiten (vast niet); loop ik een risico als ik kinderen langer door laat gaan met voorkeursactiviteiten ", zijn vragen van leerkrachten die aangeven dat ze soms onzeker worden van rijtjes voorschriften. De vakkennis van die rijtjes is onontbeerlijk, maar vragen wellicht om een aanduiding die wat minder voorschrijvend is. Het zoeken is misschien naar authentieke beschrijvingen van good-practice waarin verschillende wegen (lees: leerkrachtbenaderingen) naar Rome leiden. Leerkrachten in de onderbouw hebben veelal integratiemoeilijkheden. De meesten werken thematisch aan kernactiviteiten die vakoverstijgend zijn. Methoden uit vakgebieden zouden wat mij betreft ook een bijdrage kunnen leveren aan het noodzakelijke denkwerk op dit punt. Door goede voorbeelden te geven van interessante verbindingen van het vak met het meer thematische aanbod en het werken met kernactiviteiten als rollenspel en constructieve activiteiten. Een mooi voorbeeld van "Sinterklaas in het speellokaal" of "Post bezorgen" had denk ik daaraan een goede bijdrage kunnen leveren. Zo'n uitgewerkt voorbeeld had het vakspecifieke kunnen belichten en daarbij kunnen laten zien hoe verbindingen te maken zijn. En natuurlijk iets van de resultaten daarvan voor het leren en ontwikkelen van jonge leerlingen én hun leerkrachten. Literatuur Janssen- vos, F., Busisolltwikkeliu);, 1997, Van Gorcum Van Gers, B. en B. Pompel1, Ik wou dui ik "vee holldjes wus, In: Lichamelijke opvoeding jrg /4 1997
bewegingsonderwijs Kennisbasis bewegingsonderwijs op de Pabo
bewegingsonderwijs Belang van het vak Het bewegingsonderwijs aan de Pabo is exclusief gericht op de bevoegdheid voor groep 1 en 2, voorts op bewegen in brede context: bewegingsactiviteiten die op de basisschool
Nadere informatieOntwikkelingsgericht onderwijs (OGO)
Ontwikkelingsgericht onderwijs (OGO) Deze visie is gebaseerd op de sociaal- constructivistische leertheorie van Vygotski. Een eerste kenmerk daarvan is dat het leren van kinderen plaatsvindt in een realistische
Nadere informatieBewegingsonderwijs Nutsschool Zorgvliet. [Company Name]
Bewegingsonderwijs Nutsschool Zorgvliet Door: M Lange Nutsschool Zorgvliet Dartijn en Hde aag [Company Name] Voorwoord: Niet zo lang geleden ontmoette ik een generatiegenote, een vrouw van deze tijd. Zo,
Nadere informatieRol van de leerkracht
Rol van de leerkracht Beweging Doormiddel van interessante vragen oriënteer je samen met de leerlingen op het onderwerp van de les. Samen met de leerlingen bekijk je wat er zou gebeuren tijdens de les.
Nadere informatie1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren
Stellingen visie 1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren 2. Ik heb voldoende vertrouwen in mijn leerlingen om ze op afstand te coachen en begeleiden 3. Ik houd
Nadere informatieONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK
ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK Iedereen heeft er de mond van vol: Het beste uit de leerling halen Recht doen aan verschillen van leerlingen Naast kennis en vaardigheden, aandacht voor het
Nadere informatieSamen verantwoordelijk voor studiesucces
BIJLAGE 1 De pilot samen verantwoordelijk voor studiesucces biedt de kans om gezamenlijk aan visieontwikkeling te doen. Op basis van een gedeelde visie en gezamenlijk beleid kan onderzocht worden waar
Nadere informatie2. Waar staat de school voor?
2. Waar staat de school voor? Missie en Visie Het Rondeel gaat uit van de Wet op het Basisonderwijs. Het onderwijs omvat de kerndoelen en vakgebieden die daarin zijn voorgeschreven. Daarnaast zijn ook
Nadere informatieTULE inhouden & activiteiten Bewegingsonderwijs. Kerndoel 58. Toelichting en verantwoording
TULE - BEWEGINGSONDERWIJS KERNDOEL 58 86 TULE inhouden & activiteiten Bewegingsonderwijs Kerndoel 58 De leerlingen leren samen met anderen op een respectvolle manier aan bewegingsactiviteiten deel nemen,
Nadere informatieONDERWIJSBEHOEFTES VAN JONGEREN EN ONDERSTEUNINGSBEHOEFTES VAN MENTOREN EN LEERKRACHTEN IN KAART BRENGEN
ONDERWIJSBEHOEFTES VAN JONGEREN EN ONDERSTEUNINGSBEHOEFTES VAN MENTOREN EN LEERKRACHTEN IN KAART BRENGEN HULPZINNEN VOOR HET BENOEMEN VAN ONDERWIJSBEHOEFTEN VAN LEERLINGEN Deze leerling heeft een instructie
Nadere informatieBewegen en sport. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1. Bewegen en sport
Een actieve leefstijl is een wezenlijk bestanddeel van een gezonde leefstijl. Een actieve leefstijl draagt bij aan kwaliteit van leven of gezondheid in de breedste zin van het woord. De school kan op diverse
Nadere informatieStrategische kernen Passend Onderwijs. Sander, groep 8. Belangrijke overgangsmomenten in de ontwikkeling van kinderen
Leerlingen met een opvallende ontwikkeling Hoe ga je om met leerlingen met speciale onderwijsbehoeften? Cruciaal in de zorgstructuur is de kwaliteit van instructie. Maar inspelen op onderwijsbehoeften
Nadere informatieBeleidsplan bewegingsonderwijs rkbs Maria Datum: 19-11-2009. Bron: Herziene kerndoelen Basisonderwijs. Bewegingsonderwijs.
Beleidsplan bewegingsonderwijs rkbs Maria Datum: 19-11-2009 Bron: Herziene kerndoelen Basisonderwijs Bewegingsonderwijs Karakteristiek: Kinderen bewegen veel en graag. Dat zien we bijvoorbeeld op het schoolplein
Nadere informatieOgo op de Achthoek. Klik bij elke dia om verder te gaan!
Ogo op de Achthoek Klik bij elke dia om verder te gaan! De Achthoek: Ontwikkelingsgericht Onderwijs Basisschool de Achthoek geeft kinderen Ontwikkelingsgericht Onderwijs. Maar wat is dat nu precies en
Nadere informatieBasislessen Bewegingsonderwijs in de speelzaal
Basislessen Bewegingsonderwijs in de speelzaal 34 Aan de methodereeks Basislessen Bewegingsonderwijs is een nieuw deel toegevoegd. Een methode bewegingsonderwijs voor kleuters in de speelzaal. Het lijvige
Nadere informatieVormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015
Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015 Inhoud 3 Vooraf 5 Een andere kijk op spijbelen 6 Over de diepere betekenis van kinderspel 7 Kinderen hebben zo hun kijk op quality time 8 Plan
Nadere informatieGymmen in de grote gymzaal
1 november 2011 Deelsessie bewegingsonderwijs voor jonge kinderen: Gymmen in de grote gymzaal Sprekers: Joost Brandt Harry van der Meer www.grotegymzaal.nl Joost Brandt en Harry van der Meer Even voorstellen
Nadere informatieHANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013
Gericht Werken als bril om naar het zorgbeleid te kijken zorg Handelings- Leerlingenbegeleiding fase 0 fase 1 HGW HGW Leren & studeren Studieloopbaanbegeleiding Socioemotioneel fase 2 fase 3 HGW HGW centrale
Nadere informatieHieronder de onverkorte beschrijving van dit gebied met de praktijkvoorbeelden.
16 Hindernis nemen Bij het L.P.C.(Landelijk Pedagogisch Centrum) is het invoeringsprogramma 'Bewegingsonderwijs voor 4-8 jarigen' verschenen. Het is een uitwerking van het 'Werkboek Bewegingsonderwijs
Nadere informatieWillibrordus: cultuur in ons hart
1. Willibrordus: cultuur in ons hart De huidige maatschappij vraagt om creatieve burgers die nieuwe ideeën kunnen bedenken en uitwerken. Daarom mag je op de Willibrordus door spelen wijs(er) worden! Kom
Nadere informatieDe Schoolwerkplaats school van nu
2015 De Schoolwerkplaats school van nu Visie en uitgangspunten Manon van der Linde Ilse Overzier Marjan van Baekel- Kan 1. Waar de Schoolwerkplaats voor staat Missie Wat we willen is dat alle kinderen
Nadere informatieDurft jouw kind zichzelf te zijn en voor zichzelf op te komen??
1 Durft jouw kind zichzelf te zijn en voor zichzelf op te komen?? Kinderen opvoeden, adviseren en ondersteunen is een hele taak dat veel ouders best lastig vinden. Als ouder wil je je kind beschermen en
Nadere informatieZelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.
Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.
Nadere informatieType 1: De Docent TEST LEERKRACHTSTIJL LAGER. Centrum voor Taal en Onderwijs MIJN PROFIEL
Type 1: De Docent Ik weet perfect waar ik mee bezig ben. Met mijn strakke planning zien we alle vooropgestelde leerstof, met tijd voor een herhalingsles voor elke grote toets. Er zijn duidelijke afspraken
Nadere informatieGaat 'gezond bewegen' het verschil maken?
Gaat 'gezond bewegen' het verschil maken? SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling VO Studiedag 20-01-2016 Berend Brouwer (b.brouwer@slo.nl) Agenda Warming-up Het leerplankader SBGL Thema 'bewegen
Nadere informatieKIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS
KIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS Inleiding Uitgeverijen brengen heel wat publicaties op de markt die nuttig kunnen zijn voor leraren PAV en hun leerlingen. Daarnaast verkiezen veel leraren om volledig of gedeeltelijk
Nadere informatieSamenwerking. Betrokkenheid
De Missie Het Spectrum is een openbare school met een onderwijsaanbod van hoge kwaliteit. We bieden het kind betekenisvol onderwijs in een veilige omgeving. In een samenwerking tussen kind, ouders en school
Nadere informatieBeeldcoaching in de. kinderopvang. Visie In Beeld. Leren coachen met video
Beeldcoaching in de kinderopvang Leren coachen met video V i s i e I n B e e l d H u z a r e n l a a n 2 4 7 2 1 4 e c E p s e Gebruik van video is de duidelijkste en snelste manier om te reflecteren op
Nadere informatieSTUDIEDAG FREERUNNING IN HET ONDERWIJS - HANDEL
STUDIEDAG FREERUNNING IN HET ONDERWIJS - HANDEL Op woensdag 23 september 2015 organiseert Alles in Beweging samen met Yalp, Progression & basisschool De Havelt de 'studiemiddag Freerunning in het onderwijs'.
Nadere informatie1 Aanbevolen artikel
Aanbevolen artikel: 25 november 2013 1 Aanbevolen artikel Ik kan het, ik kan het zélf, ik hoor erbij Over de basisingrediënten voor het (psychologisch) welzijn Een klassieke motivatietheorie toegelicht
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieBedrijf en effecten - 3 Talenten en beroepen
Klas in bedrijf www.klasinbedrijf.be Werkbladen Techniek in de klas Reëel bedrijfsbezoek Bedrijf en effecten - 3 Talenten en beroepen Peter Hantson 2013 2015 Dit materiaal is auteursrechtelijk beschermd.
Nadere informatieDans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015
Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Inleiding 2 INLEIDING DANS Leerlingen in het basisonderwijs dansen graag. Het sluit aan bij hun natuurlijke creativiteit, fantasie en bewegingsdrang.
Nadere informatieLichamelijke opvoeding in het basisonderwijs
Lichamelijke opvoeding in het basisonderwijs BEWEGINGSONDERWIJS Karakteristiek Kinderen bewegen veel en graag. Dat zien we bijvoorbeeld op het schoolplein tijdens het buitenspelen van de kleuters. Het
Nadere informatieOpvoeden en opgroeien doen we samen
s a m e n met ouders Opvoeden en opgroeien doen we samen Dé brede taalschool Het Kompas Het Kompas vindt het belangrijk dat de kinderen zich welkom, veilig, gesteund en gewaardeerd voelen. Op iedere basisschool
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke
Nadere informatieKerndoelen primair onderwijs
Kerndoelen primair onderwijs Publicatie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Tekst: Productie: Ontwerp: Druk: Projectnr.: 36027/8000 Uitgave: April 2006 Jan Greven & Jos Letschert SLO
Nadere informatieKrachtlijnen voor een sterk basisonderwijs Praktijkvoorbeeld
Een onderzoek in kader van de opleiding Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs Departement Onderwijs en Pedagogie Krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs Praktijkvoorbeeld Kenniscentrum Urban Coaching
Nadere informatieOuderbetrokkenheid in het voortgezet onderwijs
Ouderbetrokkenheid in het voortgezet onderwijs Een goede relatie tussen ouders en school komt het leerresultaat ten goede en dat is wat we allemaal willen! Convenant Impuls Kwaliteitsverbetering Onderwijs
Nadere informatieProgramma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf
Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf
Nadere informatieJeugdproject Geheim van de Ekeko op de Professor Waterinkschool te Amsterdam 1
Jeugdproject Geheim van de Ekeko op de Professor Waterinkschool te Amsterdam 1 Verslag: Raoul Papavoine, 12 september 2007 School: Professor Waterinkschool, Moreelsestraat 19, 1071 BJ Amsterdam, 020-6798627
Nadere informatieIntroduceren thema Voeding en Bewegen. Wat doe je als leerkracht? Omschrijving van de opdracht: Thema: Voeding en bewegen
Natuur & Techniek Mijn lijf: Voeding en bewegen Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Voeding en bewegen In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal rondom voeding en bewegen:
Nadere informatieSimeacongres 12 december. Handelingsgericht werken (ppt gebaseerd op Pameijer en 1 zorgroute, zie beschrijving workshop Aartje Bouman Fontys OSO
Simeacongres 12 december Handelingsgericht werken (ppt gebaseerd op Pameijer en 1 zorgroute, zie beschrijving workshop Aartje Bouman Fontys OSO Programma Welkom en toelichting: interactie!!!! Inventarisatie
Nadere informatieWillibrordus: cultuur in ons hart
Willibrordus: cultuur in ons hart De huidige maatschappij vraagt om creatieve burgers die nieuwe ideeën kunnen bedenken en uitwerken. Daarom mag je op de Willibrordus door spelen wijs(er) worden! Kom je
Nadere informatieInhoudsopgave. Visie van de Pionier. blz. 3. Visie spelend leren op de Pionier... blz. 3. Spel blz. 3. De hoeken: een rijke speel-werkplek... blz.
1 Inhoudsopgave Visie van de Pionier. blz. 3 Visie spelend leren op de Pionier... blz. 3 Spel blz. 3 De hoeken: een rijke speel-werkplek... blz. 5 De rol van de leerkracht..blz. 5 De rol van de ouders
Nadere informatieFunctieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.
Functieprofiel Leraar op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. April 2018 Specifieke competenties teamlid OBS Het Toverkruid
Nadere informatieAlle uitspraken/ antwoorden van ouders op onderwijscafé OPONOA, 26/10. Per vraag in volgorde van belangrijkheid (antwoorden zijn gewogen).
Bijlage bij verslag oudercafé OPONOA 26 oktober 2016 Aan : CvB, klankbordgroep (verspreiding bepalen in klankbordgroep) Betreft : Impressie en uitkomsten oudercafé 26 oktober 2016 Datum: : 28 oktober 2016
Nadere informatieAan de ouders, Vriendelijke groet, team prinses Beatrixschool. Verbeterpunten en acties
Aan de ouders, Voor u ligt het verbeterplan wat is opgesteld door het team naar aanleiding van de resultaten van de oudervragenlijst afgelopen november. Per onderdeel geven we aan welke items minder scoorden
Nadere informatieGymlessen (onderbouw) Zomerspelen
Gymlessen (onderbouw) Zomerspelen Les 1: drie zomeroefeningen Inleiding: Roeien Kern: Drie zomeroefeningen Afsluiting: Reactiespel 10 minuten 25 minuten 10 minuten Olympische waarden: Bij de Olympische
Nadere informatie1.4 Visie Het Timpaan
1.4 Visie Het Timpaan De visie op het onderwijs in de onderbouw is bij het Timpaan Basisontwikkeling. In de schoolgids wordt komen de volgende punten aanbod die uit Basisontwikkeling herkend worden. Heterogene
Nadere informatiecompetentieprofiel groepsleerkracht/ docent algemeen vormend onderwijs Het Driespan
Samenwerken Omgevingsgericht/samenwerken Reflectie en zelfontwikkeling competentieprofiel groepsleerkracht/ docent algemeen vormend onderwijs Het Driespan Competentieprofiel stichting Het Driespan, (V)SO
Nadere informatieOppenhuizen, 28-10-2015. Schoolbeleid cbs It Harspit voor tablets (Snappet)
Chr. Basisschool It Harspit waar T OP-timaal presteren EN T WELbevinden de aandacht krijgen die een kind verdient! P. Walmastrjitte 8 8625 HE Oppenhuizen Telefoon: (0515) 55 96 88 E-mail: ih@palludara.nl
Nadere informatieStellingen en uitleg over talentgerichte ontwikkeling op de basisschool
Stellingen en uitleg over talentgerichte ontwikkeling op de basisschool Stellingen Het begrip Talent zegt vooral iets over de capaciteiten van een leerling. Sommige leerlingen hebben meer talent dan anderen.
Nadere informatiePedagogisch beleidsplan
Pedagogisch beleidsplan Pedagogisch beleid van Kappio (locaties Seppelin en Gastouderbureau) Voor u ligt het pedagogisch beleid van Kappio (locaties Seppelin en Gastouderbureau). Hierin wordt beschreven
Nadere informatieVERDER IN LEREN STRATEGISCH BELEIDSPLAN 2011-2015 PUBLIEKSVERSIE
VERDER IN LEREN STRATEGISCH BELEIDSPLAN 2011-2015 PUBLIEKSVERSIE INHOUD Missie & visie 4 Het onderwijs voorbij 5 Kwaliteit vanuit identiteit 7 Werken vanuit passie 8 Elke leerling telt 10 Ondernemend en
Nadere informatieInhoudsopgave. Visie van de Pionier. blz. 3. Visie spelend leren op de Pionier.. blz. 3. Spel blz. 3. De hoeken: een rijke speel-werkplek... blz.
1 Inhoudsopgave Visie van de Pionier. blz. 3 Visie spelend leren op de Pionier.. blz. 3 Spel blz. 3 De hoeken: een rijke speel-werkplek... blz. 5 De rol van de leerkracht..blz. 5 De rol van de ouders blz.
Nadere informatieNationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL Wat ben ik? Wat staat bovenaan m n verlanglijst? Het programma: van pingpongen
Nadere informatieSPECIAAL ONDERWIJS TALENTEN CAMPUS VENLO GELUKT! ELK TALENT TELT! EEN INKIJK BIJ
SPECIAAL ONDERWIJS TALENTEN CAMPUS VENLO GELUKT! ELK TALENT TELT! EEN INKIJK BIJ GELUKT! Ik zit aan mijn ontbijt. Een beetje nerveus neem ik nog snel de krant door. Gek eigenlijk. Ik sta al jaren voor
Nadere informatiePESTPROTOCOL CBS De Borgh
PESTPROTOCOL CBS De Borgh Doel van dit pestprotocol: -Dat alle kinderen zich in hun basisschoolperiode vrij en veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. -Door regels en afspraken
Nadere informatieAnnette Koops: Een dialoog in de klas
Annette Koops: Een dialoog in de klas Als ondersteuning bij het houden van een dialoog vindt u hier een compilatie aan van Spreken is zilver, luisteren is goud : een handleiding voor het houden van een
Nadere informatieAlles over. Moet je doen. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatieOpbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan
Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct
Nadere informatieNederlands. Mondeling onderwijs
Nederlands Mondeling onderwijs - Kerndoel 1: De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. Gebruik
Nadere informatieOntwikkelingsgericht onderwijs
Ontwikkelingsgericht onderwijs Leren op de John F. Kennedyschool De basisschool van onze zoon, de John F. Kennedyschool te Zutphen, is dit schooljaar begonnen met een nieuwe manier van werken. Ze zijn
Nadere informatieDe leerkracht en het talentvolle kind. Symposium Passend onderwijs en Hoogbegaafdheid 20 november 2013
De leerkracht en het talentvolle kind. Symposium Passend onderwijs en Hoogbegaafdheid 20 november 2013 Welk kind mag bij u in de klas? Kind 1 Kind 2 Typering van een hoogbegaafde 1 Snelle slimme denker,
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor
Nadere informatieJaarplan van Basisschool Oostelijke Eilanden Beleidsvoornemens De BOE naar aanleiding van het schoolplan
Jaarplan 2018-2019 van Basisschool Oostelijke Eilanden Beleidsvoornemens 2018-2019 De BOE naar aanleiding van het schoolplan 2015-2019 Tamar Süss September 2018 Inleiding In het jaarplan 2018-2019 wordt
Nadere informatieAchtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:
Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan
Nadere informatieStap 3 Leeractiviteiten begeleiden
Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden Bij het begeleiden van leeractiviteiten kun je twee aspecten aan het gedrag van leerkrachten onderscheiden, namelijk het pedagogisch handelen en het didactisch handelen.
Nadere informatieTot slot, iedereen kan dansen! Dus doe mee en ervaar wat jij jouw klas kan laten ervaren doormiddel van beweging, muziek en dans!
Dansen met kleuters (nieuw) Kleuters houden van bewegen! Voeg hier muziek en dans aan toe en niet alleen het lijf, maar ook het hart en het hoofd van jouw leerlingen komen in beweging. De workshop geeft
Nadere informatieWAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK?
WAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK? WAAROM DE VRIJESCHOOL De vrijeschool heeft een geheel eigen kijk op onderwijs, die gebaseerd is op het mensbeeld uit de antroposofie. Daarbinnen heeft iedere vrijeschool
Nadere informatieHieronder geven wij antwoord op een aantal vragen, die van belang kunnen zijn bij het kiezen van een school voor uw kind(eren).
Waarom kiezen voor onze school? Het is geen gemakkelijke opgave, een goede basisschool te kiezen voor uw kind(eren). De basisschool vervult immers een belangrijke rol in de opvoeding en ontwikkeling van
Nadere informatieLeren door samen te doen Workshop ouderbetrokkenheid 3 juni 2015 https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=gutm8xnh7dm
Leren door samen te doen Workshop ouderbetrokkenheid 3 juni 2015 https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=gutm8xnh7dm Samen uw kind stimuleren om Te doen en te ondervinden Acties te ondernemen
Nadere informatieSpeciale school voor basisonderwijs. Leren met je hoofd, hart en handen op De Dolfijn
Speciale school voor basisonderwijs Leren met je hoofd, hart en handen op De Dolfijn Er samen met leerlingen, ouders en collega s voor zorgen dat leerlingen de doelen halen die zij zichzelf hebben gesteld.
Nadere informatieZelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.
Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van
Nadere informatieOriëntatie: Samen Scholen Beeldende Kunsteducatie. Helma Molenaars en Grada Buren.
Oriëntatie: Het doel van deze lessenserie is: bestaande foto s zoeken met een eigen verhaal erbij. Dan gaan jullie mensen deze fotoserie voorleggen en vragen welk verhaal zij erin zien. Tot slot gaan jullie
Nadere informatieWerken met een ontwikkelingsperspectief
Werken met een ontwikkelingsperspectief Conferentie SPPOH 12 november 2014 Arjan Clijsen OPP driedimensionaal Hoe nu verder? Wat willen we bereiken? leerkracht Ik kan leermoment het niet bij benen. Help
Nadere informatieGratis cultuuronderwijs voor Haagse basisscholen: een digitale ladekast met 128 projecten voor de groepen 1-8
Gratis cultuuronderwijs voor Haagse basisscholen: een digitale ladekast met 128 projecten voor de groepen 1-8 Cultuuronderwijs op zijn Haags Met het project Cultuuronderwijs op zijn Haags (COH) zorgen
Nadere informatie...paspoort naar grenzeloos onderwijs...
OBS Waarom kiest u voor De Border? Engelse taal in elk lokaal! Wij bereiden onze leerlingen erop voor om goed te functioneren in de hedendaagse samenleving, die zowel binnen als buiten de Nederlandse grenzen
Nadere informatieDe opbrengst van Opbrengstgericht Werken
De opbrengst van Opbrengstgericht Werken 21 september 2011 Yvonne Leenders Juffrouw Marieke, op weg naar school.. Iedere landelijke onderwijsvernieuwing of - verandering vraagt van leraren. Meerdere landelijke
Nadere informatieTaal zonder een lees- en taalmethode, kan dat eigenlijk wel?
Taal zonder een lees- en taalmethode, kan dat eigenlijk wel? Gerri Koster MA SEN De Activiteit, Alkmaar/ s-hertogenbosch Landelijk Centrum voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs g.koster@de-activiteit.nl
Nadere informatieNulmeting DNA-onderwijs Totaal aantal vragen: 14
10/03/2017 Nulmeting DNA-onderwijs Totaal aantal vragen: 14 De meeste juiste antwoorden: #0 Minste Juiste antwoorden: #0 1. Hoe kijk jij naar je leerlingen? Kinderen zijn enthousiast, willen graag leren,
Nadere informatieHeikamperweg AZ Asten-Heusden
Heikamperweg 1 5725 AZ Asten-Heusden bbs.antonius@prodas.nl www.antonius-heusden.nl Beste geïnteresseerde in de kwaliteiten van BBS. Antonius, Kwalitatief en passend onderwijs verzorgen is een opdracht
Nadere informatieZelfregulering bij bewegingsonderwijs in het po
Zelfregulering bij bewegingsonderwijs in het po Zelfregulering houdt in: zelfstandig handelen en daarvoor verantwoordelijkheid nemen in de context van een bepaalde situatie/omgeving, rekening houdend met
Nadere informatieLESBESCHRIJVINGSFORMULIER
LESBESCHRIJVINGSFORMULIER Beroepstaak 1 Omgaan met kinderen in een leersituatie Stageschool Plaats Stagementor Stagegroep Aantal kinderen Gegevens Stageschool Datum Naam student Groep Vakgebied Gegevens
Nadere informatiePOP Martin van der Kevie
Naam student: Martin van der Kevie Studentnr.: s1030766 Studiefase: leerjaar 1 Datum: 18 okt 2009 Interpersoonlijk competent Overzicht wat leerlingen bezig houdt dit kun je gebruiken tijdens de les. Verder
Nadere informatieDocentenhandleiding PO Schoolkamp
Docentenhandleiding PO Schoolkamp Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat maakt deze opdracht 21 e eeuws?... 1 2.1 Lesdoelstellingen... 2 2.2 Leerdoelen... 2 3 Opzet van de opdracht... 2 3.1 Indeling van
Nadere informatieImpulsklas aan de slag met gedrag
Impulsklas aan de slag met gedrag workshop-aanbod 2014-2015 De Impulsklas workshops voor teams & Lezingencyclus voor ouders en onderwijsprofessionals Het workshop-aanbod van Impuls sluit aan bij het werken
Nadere informatieLEREN LEREN WAT? HOE?
LEREN LEREN WAT? Bij leren leren ondersteunt de school je schoolse leren en biedt de school je methodieken om toe te passen in leersituaties buiten de school. HOE? Als school hebben we gekozen voor het
Nadere informatieLIEVERWIJS. kindercoaching & training. kindercoaching basisschool trainingen kindercoach op bestelling. Een rups kan altijd nog een vlinder worden
LIEVERWIJS kindercoaching & training kindercoaching basisschool trainingen kindercoach op bestelling Een rups kan altijd nog een vlinder worden Kindercoaching Van Rups naar Vlinder Voor kinderen in de
Nadere informatieVisie basisschool De Grasspriet
Visie basisschool De Grasspriet Kernwaarden? Welbevinden en relatie Ontwikkelen van talenten Zelfstandigheid autonomie Uitdagingen Samen leren en werken Betrokkenheid Welbevinden en relatie Ik ben uniek
Nadere informatieVisie op ouderbetrokkenheid
Visie op ouderbetrokkenheid Basisschool Lambertus Meestersweg 5 6071 BN Swalmen tel 0475-508144 e-mail: info@lambertusswalmen.nl website: www.lambertusswalmen.nl 1 Maart 2016 Inleiding: Een beleidsnotitie
Nadere informatieLeren lukt beter met taaldenkgesprekken
Essentie geschiedenisonderwijs Leren lukt beter met taaldenkgesprekken Taal om te leren = alle kinderen uitdagen tot denken en praten Resi Damhuis Historisch besef Niet alleen jaartallen en feitenkennis
Nadere informatieLesson Study: beginnende en ervaren docenten in één multidisciplinair team
Lesson Study: beginnende en ervaren docenten in één multidisciplinair team Lesson Study UT Nellie Verhoef Lesson Study: een multidisciplinair team met Fer Coenders beginnende en ervaren docenten BSL: problemen
Nadere informatieCONCLUSIE Aantal niveaus te laag
Bijlage 1. Opening door Gelbrich Feenstra. Zij werkt als onderwijsadviseur bij APS in Utrecht en sinds ruim een jaar is zij projectleider Engels bij het VLC. Wat was de aanleiding voor deze conferentie?
Nadere informatieOpen huis. Verrassend nieuw onderwijs voor vmbo-t/havo leerlingen
Open huis zaterdag 16 januari 10.00-13.00 uur Verrassend nieuw onderwijs voor vmbo-t/havo leerlingen Gaat uw kind vanaf augustus 2016 naar het voortgezet onderwijs? Kies dan voor de Nieuwe Thermen, een
Nadere informatieVoorwoord. Deel A Een chaotische klas 1 Pedagogische interventies bij het bemoedigen van een groep 5 in de basisschool
Inhoud Voorwoord XI Deel A Een chaotische klas 1 Pedagogische interventies bij het bemoedigen van een groep 5 in de basisschool 1. Inleiding 3 2. "Ik ben de schrik van de school!" 9 De eerste ontmoeting
Nadere informatieBeeldcoaching in het onderwijs
Beeldcoaching in het onderwijs Leren coachen met video V i s i e I n B e e l d H u z a r e n l a a n 2 4 7 2 1 4 e c E p s e Gebruik van video is de duidelijkste en snelste manier om te reflecteren op
Nadere informatieHieronder wordt de procedure voor de beoordeling van de bekwaamheid van de student in de beroepspraktijk kort weergegeven.
Procedure en criteria voor het beoordelen van studenten in de beroepspraktijk Hieronder wordt de procedure voor de beoordeling van de bekwaamheid van de student in de beroepspraktijk kort weergegeven.
Nadere informatie