Stichting de Deugdenboom.
|
|
- Joost Lander de Ruiter
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Stichting de Deugdenboom 1
2 Goed burgerschap en morele educatie Het bevorderen van goed burgerschap is sinds 2006 een wettelijke opdracht voor scholen. De overheid ziet de school niet alleen als een leerinstituut, maar ook als een oefenplaats voor de sociale en morele ontwikkeling van leerlingen. In de publicatie Een basis voor burgerschap (2006) onderschrijft het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling de noodzaak voor het ontwikkelen bij kinderen van een aantal waarden die de democratische rechtstaat schragen. Het SLO noemt als deugden onder meer tolerantie, begrip voor anderen, rechtvaardigheid en zelfbeheersing. Het woord deugd klinkt misschien wat ouderwets, maar deugden zijn nooit weg geweest. Deugden of positieve eigenschappen - zijn van oudsher het fundament van onze beschaving. Een kind dat goed kan leren, maar verder onbeschoft is en nauwelijks verantwoordelijkheidsgevoel heeft, zal het later niet lang bij een werkgever uithouden. Het zou dus goed zijn als leerkrachten behalve rekenen, taal en andere leervakken op school ook een aantal maatschappelijke deugden onderwijzen. Op die manier geven zij kinderen de kans om zich te ontwikkelen tot volwaardige en verantwoordelijke burgers, die een positieve bijdrage kunnen leveren aan de maatschappij. Stichting de Deugdenboom heeft een methode ontwikkeld voor het onderwijzen van achttien deugden, die kunnen zorgen voor een optimaal pedagogisch klimaat op elke school. Het aanleren en verder ontwikkelen van deze positieve eigenschappen is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van leerkrachten, ouders en kinderen. De Deugdenboom heeft niet alleen lesmateriaal ontwikkeld voor het aanleren van de achttien deugden in alle groepen, maar traint leerkrachten ook in het werken met de lesmethode. 2
3 Het aanleren van deugden Deugden kun je zien als eigenschappen van het hart. Ze tonen iemands bereidheid om het goede na te streven. Alles waar je blij van wordt in de klas komt voort uit een deugd. Netheid brengt een kind ertoe een propje in de prullenbak te gooien; behulpzaamheid leidt ertoe dat een kind, dat de stof al begrepen heeft, de tijd neemt om het ook aan een ander kind uit te leggen. Als leerkracht moet je deugden zorgvuldig cultiveren. Positieve eigenschappen zijn in elk kind aanwezig, maar je moet die eigenschappen wel ontwikkelen. Kinderen zijn niet automatisch eerlijk, vriendelijk of geduldig. Je kunt deugden het beste vergelijken met edelstenen, die pas waarde krijgen als ze zijn geslepen. Het aangewezen middel om deugden aan te leren is het vertellen van verhalen. Deugden lopen als een rode draad door de tradities van alle levensbeschouwingen en wereldgodsdiensten. Ieder kind wordt geïnspireerd door vertellingen over mensen die bijzondere prestaties leveren zoals helden, heiligen en profeten. Het luisteren naar verhalen vergroot niet alleen de taalvaardigheid, maar kinderen kunnen zich ook met de hoofdpersoon identificeren. De held belichaamt het goede. Hij zegeviert over het kwaad en uiteindelijk overwint de deugd. Met verhalen over morele eigenschappen kunnen het vak levensbeschouwing en de sociaal - emotionele ontwikkeling elkaar versterken. Het grote voordeel van deugden is dat kinderen ze in de klas elke dag beoefenen. Kinderen sluiten vriendschappen, helpen elkaar of maken juist ruzie. Tijdens het kringgesprek kunnen kinderen vertellen over hun eigen ervaringen, waardoor de waarde van een deugd voor iedereen duidelijker wordt. Met behulp van toneel, liedjes en creatieve opdrachten kan de leerkracht vervolgens nog duidelijker maken dat deugden uiterst waardevolle eigenschappen zijn, die iedereen behoort na te streven. 3
4 Een belangrijke rol bij het aanleren van deugden is volgens de methode van de Deugdenboom weggelegd voor het gebruik van Positieve Taal. Met Positieve Taal kan de leerkracht een goede relatie opbouwen en bestendigen. Het gebruik van Positieve Taal voorkomt dat je in een neerwaartse spiraal terechtkomt van wederzijds kwetsen. Bovendien versterk je met Positieve Taal de eigenwaarde van de leerlingen. Niet door hun prestaties te prijzen, maar veel meer door de goede eigenschappen te benadrukken die achter het gedrag schuil gaan. Als een leerling een klasgenoot helpt met het verzamelen van de spullen die uit haar rugzak zijn gevallen, kun je bijvoorbeeld zeggen: Fijn dat je zo behulpzaam bent. Of als een leerling tussen beide komt bij een ruzie op het schoolplein: Dat was dapper van je! Je hebt een ruzie kunnen voorkomen. Kinderen vertonen natuurlijk ook wel eens gedrag dat je als leerkracht niet kunt accepteren. Ook dan is een Positieve Taal een belangrijk wapen. In plaats van leerlingen te beledigen of ze verwijten te maken, is het veel beter om ze te herinneren aan de deugd die ze even waren vergeten. Bijvoorbeeld als een groepje jongens de clown uithangt en de les verstoord: Heren, beheersen jullie je even! Dan kunnen de anderen rustig werken. Oplossen van gedragsproblemen Kinderen met gedragsproblemen maken het lesgeven niet gemakkelijk. De meeste ordeproblemen worden veroorzaakt door onaangepast gedrag van een relatief klein aantal leerlingen: krijsende en vechtende kleuters op het schoolplein, kinderen die niet willen luisteren, ongepaste taal tegen leerkrachten en klein en groot vandalisme. De oorzaken van de gedragsproblemen zijn niet altijd meteen duidelijk. Zijn het de zorgleerlingen die extra aandacht vragen? Zijn het de ouders die hun kinderen niet behoorlijk opvoeden? Of is het ook de leerkracht die de grip op zijn klas heeft verloren? De visie van de Deugdenboom is dat kinderen graag ergens bij willen horen. Ze willen ergens verantwoordelijk voor zijn en iets presteren waardoor ze waardering krijgen. Leerlingen bij wie een basaal gevoel van veiligheid ontbreekt, zijn vooral bezig met sociaal overleven: ze vragen op een negatieve manier om aandacht en overschrijden de grenzen van de leerkracht omdat ze een aantal fundamentele deugden onvoldoende hebben meegekregen. Zulke kinderen zijn snel boos of agressief. Ze lijden aan faalangst, zijn impulsief of trekken zich terug in hun schulp. Ze kunnen moeilijk wachten en ze zijn nauwelijks in staat om zich te beheersen. 4
5 De Deugdenboom hanteert een tweesporenbeleid om onaangepast gedrag om te buigen naar constructieve samenwerking: 1. Bied kinderen met probleemgedrag een positief alternatief om aandacht en waardering te krijgen, door hun sterke kanten aan te spreken. 2. Leer kinderen deugdelijk gedrag aan door een consequent uitgevoerd gedragsverbeteringsprogramma. Een goede sfeer en orde in de klas kun je bereiken door het inzetten van vijf belangrijke deugden: vriendelijkheid, ordelijkheid, gehoorzaamheid, verantwoordelijkheid en beleefdheid. Over de omschrijving van deze positieve eigenschappen moet je binnen het schoolteam in grote lijnen overeenstemming bereiken. Je kunt deze omschrijvingen ook opnemen in het pedagogisch beleidsplan. Beleefdheid Vriendelijkheid gepaste taal tegen leerkracht, netjes in de stoel zitten, kauwgum eten buiten de les, aandacht tijdens instructie, geen pet op in de klas. bijvoorbeeld elkaar bij de naam noemen, elkaars goede eigenschappen opmerken, spullen van anderen heel laten. Verantwoordelijkheid op tijd komen, boeken meenemen, huiswerk maken, taken op tijd inleveren, juiste spullen bij je hebben. veilig gedrag op het schoolplein en in de gangen. Gehoorzaamheid Ordelijkheid opvolgen van de instructies van de leerkracht en het onderwijsondersteunend personeel binnen een redelijke termijn. Stop is stop. afval in de afvalbak, WC schoon achterlaten, gebruikte spullen opruimen, netjes zijn op eigendommen van de school. Als de leerkracht de vijf deugden met regelmaat en enthousiasme bekrachtigt, wordt het steeds makkelijker om de leerlingen erop aan te spreken. Het gaat erom dat leerlingen er plezier in krijgen om de deugden in praktijk te brengen. De leerkracht kan bijvoorbeeld gehoorzaamheid op een groot vel papier schrijven, met daarbij een positief geformuleerde klassenregel. Bijvoorbeeld: Als ik twee keer in mijn handen klap, stop dan met praten en kijk naar mij. Een leerling die telkens hardnekkig voor zijn beurt blijft praten kun je in de pauze even apart nemen en op een positieve manier toespreken: Ik zie dat het moeilijk voor je is om te wachten met praten tot ik je de beurt geef. Laten we samen een plan maken hoe je wat meer geduld kunt oefenen. Ik weet zeker dat het je gaat lukken! 5
6 Pedagogisch beleidsplan Veel scholen worstelen met het invullen van hun opvoedende taak, omdat leerkrachten te veel bezig zijn met het oplossen van incidenten met probleemgedrag. Het inzetten van de kracht van deugden kan dat soort incidenten voorkomen, mits het hele schoolteam de waarde van deze positieve eigenschappen consequent uitdraagt. Een goede manier om het werken aan burgerschap binnen de school vast te leggen, is het maken van een pedagogisch beleidsplan. In dat plan beschrijft de school welke morele waarden het team nastreeft binnen het onderwijs en hoe de leerkrachten invulling geven aan hun opvoedende taak. Het is van belang om de communicatie met ouders op dit punt goed te regelen. Het team moet in de schoolgids en op de website duidelijk laten zien voor welke morele waarden de school staat. Informeer de ouders over het deugdenproject tijdens het kennismakingsgesprek en schrijf er regelmatig over in de schoolkrant of nieuwsbrief. Als de school in staat is om de ouders tot bondgenoten te maken, plukt het team daar nog jaren de vruchten van. Het is cruciaal dat een school zich realiseert dat een pedagogisch beleidsplan staat of valt met een goede samenwerking met ouders. Zij moeten niet alleen de onderwijsmethoden van de school, maar ook de morele waarden die de school hanteert kunnen onderschrijven. Meer weten? Wilt u meer weten over wat stichting de Deugdenboom voor uw school kan betekenen? Neem dan contact op met Charles Hamburger, telefoon of info@deugdenboom.nl 6
7 7
Kanjerbeleid. Doelstelling Voor de kinderen hebben we als doel dat ze zoveel mogelijk als volgt over zichzelf denken:
Kanjerbeleid Inleiding Op de obs Stegeman werken we sinds januari 2012 met de kanjertraining. Voor u ligt het beleidsstuk Kanjertraining. We hopen dat het zicht geeft op wat we doen op school en waar we
Nadere informatiePESTPROTOCOL CBS De Borgh
PESTPROTOCOL CBS De Borgh Doel van dit pestprotocol: -Dat alle kinderen zich in hun basisschoolperiode vrij en veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. -Door regels en afspraken
Nadere informatieAlmtopper één Op basisschool De Alm zijn wij beleefd en aardig tegen elkaar
Tilburg, februari 2014 Almtopper één Op basisschool De Alm zijn wij beleefd en aardig tegen elkaar Wanneer ik iets nodig heb, vraag ik daar vriendelijk om Ik begroet de leerkrachten en mijn klasgenootjes
Nadere informatie2013-2017. Actief burgerschap en sociale integratie
201-2017 Actief burgerschap en sociale integratie Inhoudsopgave: Kwaliteitszorg actief burgerschap en sociale integratie Visie en planmatigheid Visie Doelen Invulling Verantwoording Resultaten Risico s
Nadere informatieAnti-pestprotocol. We werken samen aan een goede sfeer op school. Catharinaschool Wellerlooi
Anti-pestprotocol We werken samen aan een goede sfeer op school Catharinaschool Wellerlooi Inleiding De Catharinaschool wil haar kinderen een veilig pedagogisch klimaat bieden. Wij streven ernaar dat de
Nadere informatieVragenlijst: Wat vind jij van je
Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op
Nadere informatieGedragsprotocol RKBS De Flamingo
Gedragsprotocol RKBS De Flamingo Inhoud: 1. Algemene inleiding gedragsprotocol. 2. Visie van de school 3. Doel van het protocol 4. Afspraken en regels 5. Aanpak van ongewenst gedrag 6. Wettelijke regelingen
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieBijlage 1 Thema 1. De helppagina van een tijdschrift
98 De helppagina van een tijdschrift Bijlage 1 Thema 1 Ik ben een meisje van 10 jaar en zit in groep 6. Wij zijn in nieuwe groepjes gezet en nu zit ik tegenover een meisje waar ik me heel erg aan erger.
Nadere informatieNieuwsbrief De Vreedzame School
Nieuwsbrief De Vreedzame School Algemeen Onze school werkt met het programma van de Vreedzame School. Dit programma wil een bijdrage leveren aan een positief sociaal klimaat en de vorming van actieve en
Nadere informatieNegatieve overtuigingen
Negatieve overtuigingen N.B.: de inhoud van dit programma is slechts van adviserende aard en dient niet als vervanging voor professioneel en/of medisch advies. Als u verdere consultatie wenst, of wanneer
Nadere informatieBij pesten zijn er altijd 5 partijen: de pester, het slachtoffer, de grote zwijgende groep, de leerkrachten en de ouders.
Versie nov. 2012 Pestprotocol. Inclusief regels en afspraken binnen de school. Wat is pesten? Pesten betekent iemand op een gemene manier lastig vallen: bewust iemand kwetsen of kleineren. Het gebeurt
Nadere informatieDe toegevoegde waarde van taakspel binnen BAG.
De toegevoegde waarde van taakspel binnen BAG. Taakgericht met Taakspel Taakspel is een hulpmiddel (spel) bij het invoeren van klassenregels. Zomaar wat uitspraken Kinderen worden steeds moeilijker, psychosociale
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieAnalyse Ouderenquête Freinetschool O.B.S. de Piramide
Analyse Ouderenquête Freinetschool O.B.S. de Piramide Uitgegeven en teruggekomen enquêtes Aantal uitgegeven enquêtes Aantal teruggekomen enquêtes Aantal 50 29 Percentage 100% 58% 1. Vindt u samenwerking
Nadere informatieProtocol Pedagogisch klimaat
Protocol Pedagogisch klimaat Kernwaarde Leerkrachtgedrag Leerlinggedrag Gedrag ouders Betrokken - Houdt zich aan gemaakte afspraken. - Zorgt voor een duidelijke terugkoppeling naar de ouders en leerlingen.
Nadere informatieZO GAAN WIJ MET ELKAAR OM
ZO GAAN WIJ MET ELKAAR OM Gedragsverwachtingen In het schooljaar 2011-2012 zijn we op school gestart met de invoering van Positieve Behavior Support, een aanpak om een veilige sfeer op school te creëren
Nadere informatieInleiding. Autisme & Communicatie in de sport
Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?
Nadere informatieDip, down of depressie Hulp bij depressiviteit
Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit Iedere tiener is weleens somber en verdrietig, en vaak is het in één, twee dagen voorbij zonder dat je als
Nadere informatieCreatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus
Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders
Nadere informatieONS SCHOOLREGLEMENT VOOR DE LEERLINGEN
ONS SCHOOLREGLEMENT VOOR DE LEERLINGEN NAAM :.. 1. Algemeen Ik: - heb respect en begrip voor anderen; - heb eerbied voor de natuur; - durf mijn eigen mening te uiten; - heb orde en ben steeds beleefd;
Nadere informatieHEB JE HUISWERK VANDAAG?
BLAD 1 HEB JE HUISWERK VANDAAG? Je kind moet thuis werken voor school. In de agenda kan je kijken wat je kind moet doen. Wat moet je doen? 1 Maak oefening 1 op blad 2: Wat doet je kind na de school? 2
Nadere informatieBijlage 4 - Verslag Normen en waarden
Bijlage 4 - Verslag Normen en waarden Assertiviteit Begrip Behulpzaamheid Betrouwbaarheid Creativiteit Dankbaarheid Dienstbaarheid Doelgerichtheid Eenheid Eerlijkheid Eerzaamheid Enthousiasme Flexibiliteit
Nadere informatiewaar denkt u aan bij het woord opvoeden? De kracht van Positief opvoeden Overzicht Hoop en verwachting
Overzicht De kracht van Positief opvoeden 1 Hoop en verwachting Opvoeden in de praktijk Waarom positief opvoeden? De 5 principes van positief opvoeden Tijd voor vragen en discussie 2 Hoop en verwachting
Nadere informatieInteressen: Wat vind ik leuk?
Interessen: Wat vind ik leuk? Opdracht 1: Zet een kruisje bij de punten die je leuk vindt om te doen. Omcirkel vervolgens drie punten die je het allerleukst vindt om te doen. Ik vind het leuk om iets van
Nadere informatiePestprotocol BS de Kersenboom
Pestprotocol BS de Kersenboom Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen
Nadere informatieEr is geen slachtoffer en dader; beide partijen zijn even sterk. Plagen kan de sociale weerstand van kinderen vergroten. Vaak speelt humor een rol.
PESTPROTOCOL Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen kinderen en volwassenen,
Nadere informatieNieuws. Dalton. Hallo Allemaal, Ouders in de klas. Dit Daltonkrantje is gemaakt met inbreng van ouders, kinderen en leerkrachten.
Dalton Wat is Dalton? Wat doen we? -------------------------------------------------------------- Nieuws 2010-2011/1 ------------------------------------------------------------ Hallo Allemaal, Dit Daltonkrantje
Nadere informatieTEVREDENHEIDSONDERZOEK
verslag van het TEVREDENHEIDSONDERZOEK afgenomen in NOVEMBER 2014 Inleiding Eén keer in de twee jaar wordt er een tevredenheidsonderzoek gehouden. Ouders, leerlingen van groep 5, 6, 7 en 8 en personeelsleden
Nadere informatieBeleid Kanjertraining
Beleid Kanjertraining Inleiding Op de Gertrudisschool werken we sinds januari 2012 met de kanjertraining. Voor u ligt het beleidsstuk Kanjertraining. We hopen dat het zicht geeft op wat we doen op school
Nadere informatieADHD: je kunt t niet zien
➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen
Nadere informatieOnlangs heeft u met uw klas een bezoek gebracht aan het Kinderboekenmuseum. Wij hopen dat u dit heeft ervaren als een leuk en leerzaam bezoek.
Beste docent, Onlangs heeft u met uw klas een bezoek gebracht aan het Kinderboekenmuseum. Wij hopen dat u dit heeft ervaren als een leuk en leerzaam bezoek. De leerlingen hebben in het museum onder andere
Nadere informatieSCHOOLREGELS & SCHOOLAFSPRAKEN
O.P.D.C Sportlaan Driene 6-1 7552 HA Hengelo Tel: 074-2457799 SCHOOLREGELS & SCHOOLAFSPRAKEN ZO IS HET DUIDELIJK VOOR IEDEREEN EEN VEILIGE OMGEVING. OPDC de Arcade probeert voor leerlingen en medewerkers
Nadere informatieEn, wat hebben we deze les geleerd?
Feedback Evaluatie Team 5 En, wat hebben we deze les geleerd? FEED BACK in de klas En, wat hebben we deze les geleerd? Leerkracht Marnix wijst naar het doel op het bord. De leerlingen antwoorden in koor:
Nadere informatieADHD en lessen sociale competentie
ADHD en lessen sociale competentie Geeft u lessen sociale competentie én heeft u een of meer kinderen met ADHD in de klas, dan kunt u hier lezen waar deze leerlingen tegen aan kunnen lopen en hoe u hier
Nadere informatie3/12/2013. Mijn broer heeft ADHD. Mijn broer heeft ADHD. Mijn grote broer heeft ADHD. Het zal je broer maar wezen. Ouders opgepast
Mijn broer heeft ADHD Mijn broer heeft ADHD Ouders hebben twee of meer kinderen Waarvan één (soms ook meerdere) stoorzender(s) Hoe houden we dit gezin in evenwicht? Waar moeten we op letten? Het zal je
Nadere informatieGEDRAGSCODE FRANCISCUSSCHOOL
Inleiding GEDRAGSCODE FRANCISCUSSCHOOL Goede leerprestaties kunnen bereikt worden als leerlingen en leerkrachten met plezier naar school gaan. Respect en zorg voor elkaar, gelijkwaardigheid en verantwoordelijkheid
Nadere informatieProtocol Gedrag Montessorischool Helmond: Zo doen wij het hier.
Protocol Gedrag Montessorischool Helmond: Zo doen wij het hier. Protocol regels en afspraken Montessorischool Helmond: Zo doen wij het hier. Voor u ligt het protocol regels en afspraken van de Montessorischool
Nadere informatieEen overtuigende tekst schrijven
Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen
Nadere informatieAfval Anne en de Sorteerbrigade
Afval Anne en de Sorteerbrigade Verhaal ontwikkeld voor educatieproject Afval groep 3 School en Cultuur Veenendaal 2014 Geschreven door: Sanne Heymann Tekeningen door: Sjoerd Kreijns Dit is Afval Anne.
Nadere informatieBasisschool St. Jozef
Basisschool St. Jozef School maken we samen BELEID PEDAGOGISCH KLIMAAT Doel : Veiligheid en geborgenheid van elk kind staat centraal Hoe gaan we positief met elkaar om? Onze school hanteert de PBS-aanpak
Nadere informatieU denkt: Dit kan niet langer zo!! Hoe kan ik deze negatieve spiraal doorbreken?
Zo-doen-we-het-kaart Informatie voor ouders Het kan gebeuren dat in de loop van de tijd het toedienen van het groeihormoon problemen oplevert. Uw kind wil niet meer. Iedere avond probeert uw kind tijd
Nadere informatieFormeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.
Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent
Nadere informatieTafel met laatje en stoel Etui en papieren op tafel, evt. speelgoed/mooi blaadje o.i.d. Schilderstape Lege dozen Lege jerrycan o.i.d.
Titel van deze les: De piloot, dat ben jij! Uitdaging: Zelfstandig werken Denkwolk onderwerp: Zelfstandig werken blz. 22 Vakgebied(en): Psycho-educatie, drama Doelgroep (OB/MB/BB): MB/BB Maker: Marloes
Nadere informatieOnderstaand treft u een aantal vragen aan met vier mogelijkheden ter beantwoording.
Kerkrade, maart 2015 Geachte ouder/verzorger, Wij willen voor onze school nieuwe beleidslijnen uitstippelen. Hieraan liggen onze gedachtes m.b.t. de ontwikkeling van de Doorkijk in de loop van de jaren
Nadere informatieVraag 4: Draagt u uw overtuiging actief over aan uw kinderen?
Enquête identiteit. Vraag 1: Ik vul deze vragenlijst in: Alleen 30 (85) Samen, ouder/verzorger/kind 55 Vraag 2: Hoeveel kinderen heeft u op Het klinket: totaal 112 kinderen Vraag 3: Wat is uw religie of
Nadere informatieDoelstellingen van PAD
Beste ouders, We kozen er samen voor om voor onze school een aantal afspraken te maken rond weerbaarheid. Aan de hand van 5 pictogrammen willen we de sociaal-emotionele ontwikkeling van onze leerlingen
Nadere informatieNieuwsbrief. Zomerfeest. Afscheidsmusical. In dit nummer:
30 juni 015 Nieuwsbrief In dit nummer: Zomerfeest Op woensdag 1 juli a.s. houden wij weer ons jaarlijkse Zomerfeest, dit jaar met als thema Wildlife. In verband met een gezamenlijk programma zullen de
Nadere informatiePesten heeft veel te maken met de verhoudingen binnen een groep. Daarom is het niet eenvoudig om er een eind aan te maken. Als de leerkracht schelden
Pesten heeft veel te maken met de verhoudingen binnen een groep. Daarom is het niet eenvoudig om er een eind aan te maken. Als de leerkracht schelden verbiedt, zoeken de kinderen andere manieren en andere
Nadere informatieInleiding Doelstelling Pedagogische uitgangspunten Regels en maatregelen Draaiboek
Overblijfprotocol Inleiding De Wet op het Primair Onderwijs voorziet in de mogelijkheid dat leerlingen in de middagpauze op school onder toezicht kunnen overblijven. Dat betekent dat deze overblijfleerlingen
Nadere informatieDe begeleider als instrument bij gedragsproblemen
www.incontexto.nl De begeleider als instrument bij gedragsproblemen Nathalie van Kordelaar Mirjam Zwaan Doel voorlichting Grip krijgen op (probleem) gedrag Evalueren In kaart brengen Uitvoeren Analyse
Nadere informatieWetboek van Schatjesland
Wetboek van Schatjesland Als je aardig kan zijn Dan is dat reuzefijn Alsof een kleurig lint mij aan jou verbindt maar als je scheldt dan ben je geen held en liggen we overhoop in een dikke knoop die je
Nadere informatieTijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.
Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieGedragsprotocol. Samenwerking tussen ouders/verzorgers en school resulteert in een mooie ontwikkeling van de leerlingen.
Gedragsprotocol Samenwerking tussen ouders/verzorgers en school resulteert in een mooie ontwikkeling van de leerlingen. Inhoud 1. Achtergrond... 2 2. De gedragsregels van de Pleiaden... 3 3. De verwachtingen
Nadere informatiet Kapelke Nieuwsbrief
t Kapelke Nieuwsbrief schooljaar 2015-2016 12 april nummer 7 Beste ouders, U ontvangt hierbij de 7de nieuwsbrief van dit schooljaar. Studiedag 26 mei. Op donderdag 26 mei is ere en studiemiddag gepland.
Nadere informatieLesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen
Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Beste docent, Binnenkort gaat u met uw klas naar de voorstelling Zwemmen Zonder Mouwen; een muzikale 8+ voorstelling die zich afspeelt in en rondom
Nadere informatieBeleidsplan tegen pesten
Beleidsplan tegen pesten 1 Doel pestprotocol obs prinses Catharina-Amalia De Prinses Catharina-Amalia ervaart pesten als ongewenst gedrag en accepteert dit dan ook in zijn geheel niet. De school wil pestgedrag
Nadere informatieInhoud: Inleiding. Algemene omgangsregels: aandacht, respect, samen. Algemene gedragsregels. Regels voor de leerlingen
Gedragsprotocol Inhoud: Inleiding Algemene omgangsregels: aandacht, respect, samen Algemene gedragsregels Regels voor de leerlingen Regels voor leerkrachten en ondersteunend personeel Stappen bij storend
Nadere informatieOuderbetrokkenheid: interviewschema
Ouderbetrokkenheid: interviewschema Contactinformatie: Prof. dr. Johan van Braak, Lien Ghysens en Ruben Vanderlinde Vakgroep Onderwijskunde Universiteit Gent Inleiding Met dit interview willen we meer
Nadere informatieDe Klankhof t Kofschip waar iedereen tot zijn recht komt
Positionering De Klankhof en t Kofschip, Etten-Leur Kernwoorden: Je mag er zijn Vertrouwen Positief kijken naar jezelf en anderen Meervoudige intelligentie Samen de merkbelofte van De Klankhof t Kofschip:
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN EN CREATIVITEIT
Prof. Rumen Stamatov PhD Assoc. Prof. Svetlana Sariyska Maria Goranova Petya Grudeva SOCIALE VAARDIGHEDEN EN CREATIVITEIT Handboek met illustraties Uitgeverij Blakom Plovdiv, 2015 1 Prof. Rumen Stamatov,
Nadere informatieSchoolklimaat Zo zijn onze afspraken
M.12i.0560 Schoolklimaat Zo zijn onze afspraken Versie januari 2013 V Instemming MT: 6-12-2012 Instemming MR: 9-1- 2013 Inhoudsopgave 1. Het gewenste schoolklimaat 1 2. Mondriaan-aanvulling 2 3. Een duidelijke
Nadere informatieJonge kinderen met afstemmingsproblemen in hun relatie tot de omgeving. Rob Neyens 20.11.2012
Jonge kinderen met afstemmingsproblemen in hun relatie tot de omgeving Rob Neyens 20.11.2012 Inhoud 1. Algemeen 2. Overleg met de leerkracht en ouders 3. Kennismaking 4. Communicatie bij kinderen met autisme
Nadere informatieTraining - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN
Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN HERKEN JE DIT? Heb je steeds het gevoel het net niet goed genoeg te doen voor iedereen? Zijn de dagen te kort voor
Nadere informatieEr is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL.
Liefde Ik laat je nooit in de steek. Ik zal je helpen. Jij bent mijn beste vriendin. Het mooiste wat ik heb, geef ik aan jou. Ik ben verliefd... Ik heb alles voor je over. IK HOU VAN JOU! Ik bid voor je.
Nadere informatieWaar een wil is, is een Weg!
5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht
Nadere informatieLeer- en ontwikkelingslijnen jonge kind (ZONDER extra doelen) - versie aug Naam leerling. Sociaal-emotionele ontwikkeling Betrokkenheid
Leer- en ontwikkelingslijnen jonge kind (ZONDER extra doelen) - versie aug 2018 Sociaal-emotionele ontwikkeling etrokkenheid etrokkenheid - 0 eleeft plezier in het ontdekken van nieuwe dingen Laat heel
Nadere informatieHandboek gedragscodes voor leerkrachten, directie en ouders van Openbaar Onderwijs Alblasserdam
1 Handboek gedragscodes voor leerkrachten, directie en ouders van Openbaar Onderwijs Alblasserdam Doel We vinden het belangrijk om een gedragscode voor leerkrachten, ouders en directie op te stellen, waarin
Nadere informatieOBS De Vogels Jac.P. Thijsselaan 69 2341 PM Oegstgeest. PESTPROTOCOL De Vogels
OBS De Vogels Jac.P. Thijsselaan 69 2341 PM Oegstgeest PESTPROTOCOL De Vogels We willen graag dat alle kinderen op De Vogels zich in hun basisschoolperiode veilig voelen, zodat zij zich optimaal kunnen
Nadere informatieStellingen en normering leerlingvragenlijst
Stellingen en normering leerlingvragenlijst Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs 3.0 oktober 2014 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys ZIEN!PO leerlingvragenlijst 3.0 Stellingen
Nadere informatieGedragsprotocol t Karregat. versie: september 2018
Gedragsprotocol t Karregat versie: september 2018 Inleiding School waar je leert samenleven! De leerkrachten van t Karregat bevorderen het scheppen van een veilig klimaat in en om de school en een sfeer
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatie2. Mijn kind wordt aangemoedigd
1. Ik ben tevreden over wat mijn kind op school leert 2. Mijn kind wordt aangemoedigd meestal meestal niet niet meestal meestal niet niet geen oordeel/niet van 3. Mijn kind krijgt aangepaste hoeveelheid
Nadere informatie1.1. Het creëren van een veilige en vertrouwde omgeving
Pedagogisch Beleidsplan 1.1. Het creëren van een veilige en vertrouwde omgeving Een veilige en vertrouwde omgeving is de basis van waaruit een kind zich kan gaan ontwikkelen. Het is dus belangrijk dat
Nadere informatieVrienden kun je leren
Vrienden kun je leren Hallo! Wij zijn Reinder en Berber, en wij hebben de afgelopen maanden hard gewerkt om dit boekje te maken, speciaal voor jongeren met het syndroom van Asperger. Hieronder vind je
Nadere informatieHoe gaat het in groep 1/2 b
Hoe gaat het in groep 1/2 b Binnenkomst: - Als je op school komt hang je je jas op je eigen haakje onder je tent. Je tas zet je op de plank. - In de klas geef je de juf een hand en je pakt een spelletje
Nadere informatieGedrags- en pestprotocol ODS Windkracht 10
Gedrags- en pestprotocol ODS Windkracht 10 Dit gedrags- en pestprotocol hebben wij opgesteld met als doel dat alle kinderen zich in hun basisschoolperiode vrij en veilig kunnen voelen. Zo zorgen wij dat
Nadere informatie150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatieBijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht
Nadere informatieik? Houd je spreekbeurt over GGNet
ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?
Nadere informatieMINIGIDS Omschrijving van de talenten
Omschrijving: Waar haal ik mijn drive vandaan? Aansteker Bezige Bij Als ik een idee heb of hoor, wil ik meteen aan de slag gaan. Ik wil actie en ben vaak de eerste die eraan begint. Ik steek vaak anderen
Nadere informatieAnti-pestbeleid OBS De Schakel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen
Anti-pestbeleid OBS De Schakel Dit ANTI-PESTBELEID heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes, Hé Joyce, ga je mee? Emma rent achter Joyce aan als ze van het schoolplein lopen. Joyce, wij gaan vanmiddag op bezoek bij mijn oom,
Nadere informatieDit PESTPROTOCOL heeft als doel:
Dit PESTPROTOCOL heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen
Nadere informatiewat is passend? naar aanleiding van Paulus brief aan de Kolossenzen wil ik dat uitwerken voor 4 categorieën vier kringen
vandaag wil ik dit gebod toepassen op het geloofsgesprek onderwerp van de gemeenteavond komende week onze overtuiging is dat zulke gesprekken hard nodig zijn voor de opbouw van onze gemeente tegelijk is
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatiePBS Schoolwide Positive Behaviour Support Het Aventurijncollege Verkorte handleiding
PBS Schoolwide Positive Behaviour Support Het Aventurijncollege Verkorte handleiding 1 Inleiding Het Aventurijncollege is bezig met het implementeren van PBS (Schoolwide Positive Behaviour Support) in
Nadere informatiePESTPROTOCOL DE BOOG. Koudenhovenseweg Zuid 202 5641 AC Eindhoven T: 040-2811760 E: deboog@skpo.nl
PESTPROTOCOL DE BOOG Pestprotocol De Boog Dit pestprotocol heeft als doel voor De Boog: Alle kinderen moeten zich op school veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels
Nadere informatieGedragsprotocol De Stelberg
Gedragsprotocol De Stelberg Op school proberen we een veilig klimaat te scheppen, waar respect, openheid en communicatie belangrijke elementen zijn. De relatie tussen kinderen onderling en tussen kinderen
Nadere informatieKerntaak 1 Bieden van zorg en ondersteuning op basis van een werkplanning. STER opdracht: helpen bij een creatieve activiteit
werkplanning Werkproces 1.5 Ondersteunt bij (sociale) activiteiten STER opdracht: helpen bij een creatieve activiteit Als je in zorg of welzijn werkt, krijg je te maken met het helpen bij creatieve activiteiten.
Nadere informatieAan de ouders, Vriendelijke groet, team prinses Beatrixschool. Verbeterpunten en acties
Aan de ouders, Voor u ligt het verbeterplan wat is opgesteld door het team naar aanleiding van de resultaten van de oudervragenlijst afgelopen november. Per onderdeel geven we aan welke items minder scoorden
Nadere informatieVisie op ouderbetrokkenheid
Visie op ouderbetrokkenheid Basisschool Lambertus Meestersweg 5 6071 BN Swalmen tel 0475-508144 e-mail: info@lambertusswalmen.nl website: www.lambertusswalmen.nl 1 Maart 2016 Inleiding: Een beleidsnotitie
Nadere informatiePeerEducatie Handboek voor Peers
PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:
Nadere informatieIk ga een grote uitdaging niet uit de weg. Taken die moeilijk zijn, vind ik veel leuker dan eenvoudige taken.
Ik ga een grote uitdaging niet uit de weg. Taken die moeilijk zijn, vind ik veel leuker dan eenvoudige taken. 2 5 Ik hoef niet aangespoord te worden om mijn taken te maken. Niemand hoeft mij te zeggen
Nadere informatieogen en oren open! Luister je wel?
ogen en oren open! Luister je wel? 1 Verbale communicatie met jonge spelers Communiceren met jonge spelers is een vaardigheid die je van nature moet hebben. Je kunt het of je kunt het niet. Die uitspraak
Nadere informatieTussen Schoolse Opvang K.B.S. Panta Rhei te Almere
Tussen Schoolse Opvang K.B.S. Panta Rhei te Almere Een enthousiast overblijfteam verzorgt al meer dan 20 jaar het overblijven op k.b.s. Panta Rhei te Almere. In die 20 jaar is er veel veranderd en is de
Nadere informatieOPBOUW ZELFSTANDIGE BASISHOUDING BIJ KINDEREN
OPBOUW ZELFSTANDIGE BASISHOUDING BIJ KINDEREN Afspraak 1. Maak samen met de kinderen afspraken over wat zelfstandig gedaan mag worden met betrekking tot naar de wc gaan, handen wassen, drinken, eten, de
Nadere informatieCBS DE VAART 2015-2016. Informatieboekje groep 3 en 4
CBS DE VAART 2015-2016 Informatieboekje groep 3 en 4 De schoolregels Op onze school zijn 3 hoofdregels. Alle andere afspraken zijn terug te leiden tot deze hoofdregels 1. Ik accepteer en respecteer een
Nadere informatieWaar gaan we het over hebben?
Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je verliefd op iemand bent is dat vaak een fijn gevoel. Als de ander dan ook verliefd op jou is, wordt dit gevoel alleen maar sterker. Het is echter niet altijd
Nadere informatie