CULTUUR. Zilver uit Antwerpen in het Zilvermuseum Sterckshof met een rolwagen! 9 te Deurne 19 VOEDING

Transcriptie

1

2 In memoriam François Dereze Onze gewezen erevoorzitter François Dereze heeft ons in alle stilte verlaten. We wisten wel dat het de laatste tijd met zijn gezondheid niet zo goed ging, maar hijzelf wenste daar niet over te praten. François Dereze hield van het leven. Hij was een actieve en geëngageerde man voor wie elke dag de moeite waard was om te plukken en te delen in geluk en ongeluk met de anderen. Hij was gewezen directeur van de openbare werken van de stad Tienen, stichtend lid en bestuurslid van het liberale zie- ' kenfonds "De vrije Werklieden" te Tienen en gewezen voorzitter van LBGBrabant. In onze vereniging nam hij in 1984 het voorzitterschap op. Hij volbracht die taak met kracht, respect en vriendschap voor iedereen. In 2003 besliste hij zelf om het een beetje rustiger aan te doen. Welieten hem zomaar niet gaan: we vierden hem als erevoorzitter van onze vereniging. François Dereze was een fervente liberaal, een voorvechter van vrijheid, gelijkheid en economische vooruitgang, gestoeld op de rechten en plichten van de burger. Bij alle belangrijke liberale figuren had hij voor die politieke filosofie gepleit. We hebben in hem een charmante, optimistische en zeer realistische voorvechter, medewerker en vriend verloren. SOCAAL CULTUUR Vrijwilligers willen erkenning 3 Ensor en de avant-gardes aan zee in het Museum Wat moet u weten als vrijwilliger binnen LBV 4 voor Moderne Kunst te Oostende 14 Gracetegen anit-bioticaresistentie 6 Amadeus Mozart 16 Aangepast vervoer voor rolstoelgebruikers 8 Het witloofmuseum te Kampenhout 18 Toiletwagens aangepast aan personen Zilver uit Antwerpen in het Zilvermuseum Sterckshof met een rolwagen! 9 te Deurne 19 BOEKENNIEUWS GEZONDHEID jullus Caesarin België 10 Mythen & werkelijkheid over afslanken 20 De schaamte en de schrik, goesting en genot 11 Atheologie: de hoofdzonden van Jodendom, VOEDING Christendom en Islam 11 Het voedingspatroon van de Belgen wijkt sterk af van de aanbevelingen 22 AaUEEL Recepten: 25 Engelseoverheid waarschuwt voor planten preparaten Gebakken fazantenborst met Gandaham, tegen menopauze 12 witloof, kasteelaardappelen en portosausje Vijftig plussers en plastische chirurgie in Canada 12 Reefilet met kruiden Kledingstukken die niet verouderen 12 Slaapmiddelen bij ouderen 12 CURSIEFJE Draagbare telefoons waken over ouderen 13 Avond op Kreta 26 Meten van de buikomtrek 13 Cijfers over griep 13 NIEUWS UIT DE PROVINCIES 27 2

3 SOClc al I courant n WI I willen erkenning Wist u dat de Belgen gemiddeld vijf uur per week vrijwilligerswerk doen? Ze zijn dus goed voor voltijdse jobs. Vrijwilligerswerk is gratis werken, zonder hiertoe te worden verplicht, met als doel iemand anders of de samenleving te helpen. Vrijwilligerswerk heel scala aan activiteiten. omvat een De kinderen van de bovenburen begeleiden bij hun huiswerk is ook vrijwilligerswerk. Maar hier willen we het vooral hebben over vrijwilligerswerk in een min of meer gestructureerde organisatie of vereniging. Die kan opkomen voor jongeren, achtergestelden, het milieu of tal van andere thema's. "Hoewel vrijwilligerswerk gratis is, is het niet zonder meer kosten loos. De erkenning, de vergemakkelijking en de promotie van vrijwilligerswerk en netwerken zijn belangrijk opdat de vrijwilligers hun rol kunnen spelen", verduidelijkt het Europees centrum voor vrijwilligers (CEVCentre Européen du volontariat). Het vertegenwoordigt 38 agentschappen en vrijwilligerscentra die duizenden vrijwilligers op lokaal niveau overkoepelen. Het CEVwil de banden tussen de vrijwilligersorganisaties en de Europese instell ingen versterken. In rnaa rt jongstleden organiseerde het in het Europees Parlement een conferentie. "Op Europees vlak bestaat nog steeds geen vrijwilligetspolitiek en we krijgen moeilijk toegang tot de instellingen", legt Christopher Spence uit. Hij is voor- zitter van het CEF.Voor het CEVwas de conferentie de uitgelezen gelegenheid om zijn 'Manifest voor de vrijwilligers en het vrijwilligerswerk in Europa' voor te stellen. Dit document stelt 23 maatregelen voor. Eéndaarvan is de erkenning van het vrijwilligerswerk - en het belang ervan voor het Europese burgerschap - en de promotie ervan doorheen de Europese politiek en de werkgroepen. De boodschap werd positief onthaald, zowel door de Europese volksvertegenwoordigers als door de Commissie. Risto Raivio van het Directoraat-generaai Onderwijs en Cultuur stelde verschillende maatregelen voor" ten bate van het vrijwilligerswerk maar kon niet beloven of er een 'Europees jaar van de vrijwilliger' zou komen zoals het CEV wenst. De Commissie is zich niettemin bewust van het belang van vrijwilligerswerk voor de Strategie van Lissabon, zowel op het vlak van burgerschap als op economisch vlak. Het Centrum benadrukte het belang van een beter begrip van het vrijwilligerswerk in Europa en van het in rekening brengen van vrijwilligerswerk in Europese en nationale statistieken. "Cijfers zullen politici in staat stellen de rol van vrijwilligerswerk beter te begrijpen", aldus de Ierse volksvertegenwoordiger Marian Harkin. Hoewel vrijwilligerswerk erg gewaardeerd wordt, wordt het zelden op zijn juiste waarde geschat omdat het gratis is en niet een directe bijdrage levert tot de rijkdom. In het Verenigd Koninkrijk zijn er 23 miljoen mensen vrijwilligers en samen vertegenwoordigen ze voltijdse jobs. De economische waarde van al dat werk wordt geschat op 65 miljard euro per jaar, of acht procent van het bruto binnenlands product. Voor elke euro steun die vrijwilligers krijgen, leveren ze het equivalent 30 euro werk op. van Het centrum benadrukt eveneens de noodzaa k om grote bedrijven actief aan te moedigen om in dit domein hun verantwoordelijkheid te nemen. IBM was uitgenodigd op de conferentie om haar vrijwilligerspolitiek toe te lichten. Celia Moore van IBM legde uit dat "het IBM-personeel eender wanneer vrijwilligerswerk kan doen" tijdens de week. IBM is bij voorkeur actief in de onderwijssector maar de medewerkers zijn vrij om hun engagement te kiezen. Moore: "Het vrijwilligerswerk versterkt de teamgeest en samenwerking. Veel vernieuwingen zijn het resultaat van netwerking". Niettemin is het belangrijk niet uit het oog te verliezen dat diegene die het eerst gebaat is bij vrijwilligerswerk veelal de vrijwilliger zelf is. Markus Held, directeur van het CEV: "Vrljwilligerswerk is een voortdurende leerschool. Vrijwilligers geven niet alleen veel aan de samenleving, maar krijgen daar ook veel voor terug. Vrijwilliger zijn is ook plezier hebben in je werk voor en met anderen. " Frederik Ronse Bron: Europabericht nr juli-augustus 2006

4 courant sociaal Wat u moet weten als vrijwilliger De wet van 3 juli 2005 betreffende de rechten van de vrijwilliger is sinds 1 augustusvan dit jaar van kracht. De wet regelt een aantal belangrijke aspecten, zoals de relatie tussen de vrijwilliger en de organisatie, de aansprakelijkheid en de verzekering, de vergoedingen en het vrijwilligerswerk voor mensen met een uitkering. Dit laatsteaspectwerd reedsbehandeld in het vorig nummer van deze Courant. De nieuwe regelgeving legt tevens de plicht op aan vrijwilligersorganisaties - zoals LBV- om de vrijwilligers in te lichten over deze voornoemde aspecten. Om dit op een bevattelijke wijze duidelijk te maken, heeft LBV een informatienota opgemaakt waarin deze zaken op een bevattelijke wijze worden toegelicht. Op eenvoudige aanvraag kan u als vrijwilliger deze nota bekomen op het landelijke secretariaat. Hieronder halen we de voornaamste zaken aan. ON KOSTENVERGOEDI NG LBVvoorziet geen vergoeding voor vrijwilligerswerk. Dit zou ook financieel moeilijk haalbaar zijn, rekening houdend met de honderden vrijwilligers die actief zijn binnen de vereniging. Er kan een uitzondering worden gemaakt voor vrijwilligers die - mits voorafgaande afspraken - in dienst van de landelijke vereniging werk verzetten. In dat geval kunnen de gemaakte onkosten vergoed worden. Het gaat hier bijvoorbeeld over de terugbetaling van de vervoerskos- van ten van leden die namens LBV zetelen in landelijke adviesraden. De details aangaande de onkostenvergoeding zijn terug te vinden in de LBV-informatienota voor vrijwilligers, op eenvoudig verzoek verkrijgbaar op het landelijke secretariaat van LBV. Vergoedingen van onkosten op het niveau van de afdeling of een van de provinciale geledingen aangesloten bij LBV, dienen respectievelijk met de verantwoordelijke van de afdeling en van de provinciale vzw vooraf afgesproken worden. AANSPRAKELIJKHEID De Liberale Beweging voor Volksontwikkeling vzw is burgerrechtelijk aansprakelijk voor de schade die de vrijwilligers aan derden veroorzaakt bij het verrichten van het vrijwilligerswerk. Ingeval de vrijwilliger bij het verrichten van het vrijwilligerswerk de vereniging, een van haar provinciale geledingen of derden schade berokkent, dan is hijl zij enkel aansprakelijk voor herhaalde lichte fout, grove fout en/of opzet. Meer over de inhoud van het begrip burgerrechtelijke aansprakelijkheid, wordt in het volgend punt toegelicht. VERZEKERING De Liberale Beweging voor Volksontwikkeling vzw sloot een contract af voor de verzekering Burgerlijke aansprakelijkheid van leden en bestuursleden. De verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid dekt de lichamelijke en de stoffelijke schade tijdens activiteiten en bijeenkomsten waarvoor de bestuursleden en de leden verantwoordelijk kunnen worden geacht. De schadelijders kunnen derden zijn of leden onderling. Alle activiteiten die door de afdelingen - erkend door de landelijke LBV - georganiseerd worden in binnen- en buitenland, vallen onder dit contract. In de verzekeringspolis is dus geen verzekering tegen lichamelijke ongevallen opgenomen. Dit betekent dat leden of deelnemers aan activiteiten geen recht hebben op financiële tussenkomst, wanneer zij het slachtoffer zijn van een ongeval tijdens een verenigingsactiviteit in geval de fout niet bij derden ligt. Sommige afdelingen lossen dit op door voor bepaalde risicovolle activiteiten, bijvoorbeeld een fietstocht, een verzekering lichamelijke ongevallen af te sluiten. De details aangaande de afgesloten verzekeringspolis zijn terug te vinden in de LBV-informatienota voor vrijwilligers. Deze is voor elk lid en bestuurslid op eenvoudig verzoek verkrijgbaar op het landelijke secretariaat van LBV. GEHEIMHOUDINGSPLICHT De bestuursvrijwilligers van onze afdelingen vernemen geregeld zaken van de leden die in de privésfeer thuishoren. Zeker de vrijwilligers die werken met de doelgroep van personen met een han-

5 WEDERZIJDSE RECHTEN EN PLICHTEN Elke vrijwilliger van LBV heeft recht op informatie over zijn activiteiten, afbakening van zijn werkveld en werktijden, een contactpunt bij conflictsituaties, over de noodzakelijke uitrusting en waar mogelijk, over aangepaste vorming en bijscholing. Als vereniging verwachten wij een correcte deontologische houding van de vrijwilliger met betrekking tot het nalecourant dicap, dienen er over te waken dat ze discreet dienen om te gaan met betrekking tot alle persoonlijke en medische gegevens van onze leden. Dit betekent ook dat er zorg wordt gedragen over de ledenlijsten en dat zij zomaar niet aan derden kunnen worden overgemaakt voor commerciële of propaga ndadoelei nden. LBV van haar kant zal alle informatie die ze van en/of over de vrijwilligers verkrijgt, vertrouwelijk behandelen. ven van de onderlinge afspraken en het respecteren van de afbakening van het activiteitsveld. Hebt u vragen over uw statuut als vrijwilliger bij LBV of wenst u de infonnatienota te ontvangen, contacteer dan stafmedewerker Frederik Fluyt op het landelijke secretariaat. LBV organiseert tevens informatiesessies voor bestuursvrijwilligers over deze nieuwe wet. Raadpleeg daartoe de activiteitenkalender van uw provincie. Opleiding seniorenconsulentenvorming: start oktober 2006 Vindt u actief burgerschap van senioren belangrijk? Bent u geboeid door werken met ouderen? Dan is deze brede vorming over de leefwereld van ouderen geknipt voor u. Na vier modules (op twee jaar) behaalt u een erkend HO-diploma. Start module A (Gerontologie: basismodule) op 3 oktober; sta rt module C (Vorm ingswerk en Agogisch werk) op 2 oktober Meer weten en inschrijven: Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen, Huart Hamoirlaan 136, 1030 Brussel, tel. (02) , info@hig.be, 5

6 courant prognoses van luchtwegeninfecties. We gaan ook interventies doen en nagaan welk effect die hebben", aldus Goossens. De jongste jaren is het probleem van de groeiende resistentie van bacteriën tegen antibiotica steedsnadrukkelijker aan de orde. De oplossingvan het probleem zal vooral moeten komen van een beperkter gebruik van antibiotica zodat de 'selectieve druk' wordt verminderd en de ontwikkeling van resistente bacteriën wordt afgeremd. Voor de Europese Unie is de aanpak van deze problematiek al een aantal jaren een prioriteit. Met het oog daarop werd onlangs het 'Network of Excellence'Grace(Genomics to Cernbat Resistanceagainst Antibiotics in Commuinityacquired LRTlln Europe) gelanceerd. Het loopt tot 2011 en wordt geleid door Herman Goossens, hoogleraar in de medische microbiologie aan de universiteiten en Leiden en internationaal autoriteit op dit terrein. van Antwerpen erkende "Het resistentieprobleem is groot. In bepaalde landen en quasi afwezig in andere", legt Goossensuit. "We hebben het dan over infecties van de luchtwegen, voornamelijk veroorzaakt door pneumokokken. Daarvan weten we dat in Zuid-Europese landen de bacterie zeer resistent is geworden tegen de voornaamste antibiotica die we gebruiken in de eerstelijnsgezondheidszorg. In landen als Noorwegen, Zweden, Denemarken maar ook in ons buurland Nederland, is het probleem veel minder uitgesproken en zelfs quasi afwezig. Het loopt ook parallel met het antibioticagebruik, dat in het Zuiden merkelijk hoger ligt dan in het Noorden". Op macrovlak zijn er dus een aantal gegevens bekend, maar om een duidelijk beeld te krijgen is meer nodig. Daarvoor moet Gracezorgen. "We hebben een aantal ideeën op macroniveau, maar de bedoeling is nu vooral te gaan kijken naar wat er gebeurt op niveau van huisarts en patiënt. Resistentie is het resultaat van gebruik, dus van voorschrijfgedrag. We willen weten wat daar de verschillen zijn. Weten we welke landen en welke netwerken van huisartsen het goed doen, dan kunnen we daaruit lessen trekken voor de landen waar er grote problemen zijn. Dat er in Europa zo'n grote verscheidenheid is, is een groot voordeel. " De belangstelling om aan het programma mee te werken is overal zeer groot. Er waren meer dan twintig netwerken kandidaat, maar uiteindelijk zijn er dertien die aan het programma meedoen. Goossens: "We beschikken wel over een mooi budget van 71,5 miljoen euro uit het Zesde Kaderprogramma voor Onderzoek maar voor zo'n groot project is dat ook weer niet zo veel. We moesten dus keuzes maken." Het onderzoek naar het voorschrijfgedrag is het eerste luik van het project. Wat schrijven huisartsen hun patiënten met hoest voor? Wat is de houding van de patiënten? Om op die vragen te antwoorden, worden van beide groepen interviews afgenomen. Dan worden er uit de dertien netwerken zes gekozen voor gedetailleerd onderzoek. "In deze netwerken gaan we observaties doen om te zoeken naar oorzaken en Gekoppeld aan die klinische onderzoeken is er ook laboratoriumonderzoek. Dat zal onder andere moeten uitmaken in hoever technieken voor snelle diagnostiek zoals de nucleïnezuuramplificatietechnieken (DNA onderzoek) kunnen worden toegepast in de eerstelijnsgezondheidszorg. Daarbij komt ook onderzoek van de pneumokokken d ie worden verzameld bij de patiënten en naar het voorkomen van genetische risicofactoren die verband houden met slechte prognoses bij luchtwegi nfecties. Er zal ook worden gezocht naar nieuwe virussen. "Voor dertig procent van de luchtweginfecties vinden we geen oorzaak. We vermoeden dat er virussen in het spel zijn die we nog niet hebben ontdekt. Dit onderzoek wordt verricht door de Universiteit van Leiden." Een belangrijk onderdeel is ook de informatisering van de huisartsennetwerken. "We willen in de elf betrokken landen een volledig 'web based' systeem uitwerken. Dat zal een primeur zijn voor Europa. Eens dat systeem operationeel is, kan het worden gebruikt voor zeer verschillende doeleinden. We kunnen er dan alle mogelijke studies aan koppelen. Mede daarom is de Europese Commissie zo geïnteresseerd in dit project. Het biedt interessante mogelijkheden voor het Zevende Kaderprogramma. onder meer translationeel onderzoek. Dat is onderzoek waarbij klinische en niet klinische onderzoeksgroepen samenwerken ". De door Grace onderzoeken verzamelde informatie zal worden gebru ikt om educatieve pakketten te maken en via 'web based learning' huisartsen reeds op korte termijn in staat stellen betere diagnoses te stellen. Ze zullen op een website gevallen kunnen raadplegen om te helpen uitmaken of ze te maken hebben met een virale of bacteriële infectie. Het is een belangrijk onder- 6

7 sociaa courant scheid want er worden nu heel vaak antibiotica voorgeschreven bij virale infecties, waarop die totaal geen effect hebben. Het gevolg is dat meer dan de helft van de voorschriften voor antibiotica overbodig is. Goossens is ervan overtuigd dat de oplossing van het probleem vooral bij betere diagnoses ligt. "tl: denk dat in het komende decennium de diagnostiek zeer belangrijk wordt, ook omdat de farmaceutische industrie steeds minder geïnteresseerd is in investeringen in de ontwikkeling van nieuwe antibiotica. De winsten dalen door allerlei maatregelen van de overheid om de consumptie terug te dringen maar ook omdat de resistentie toeneemt. Waarom een nieuw product ontwikkelen als je weet dat binnen enkele jaren resistentie optreedt? Het punt is dat de diagnostiek in de eerste lijnsgezondheidszorg grotendeels is blijven steken in de negentiende eeuw. De kweken die Pasteut en anderen in de negentiende eeuw hebben ontwikkeld, gebruikt men nog altijd voor de diagnose van infectieziekten en dus ook luchtweginjecties. Het voordeel van de nieuwe tests, die we nu binnen het Grace programma uittesten, is dat je binnen enkele minuten het resultaat hebt. We hopen dat die tests binnen vijf tot tien jaar hun plaats hebben in de eastelijnsgezondheidszorg. " Naast het gerichter gebruik van antibiotica en dus beperkter zullen ook vaccins een grote rol spelen in devermindering van de antibioticaresistentie, maar ook zij hebben hun beperkingen, geeft Goossensaan. "Vaccins zijn zeer belangrijk. Er zijn een aantal goede vaccins tegen pneumokokken. Uit Amerikaanse studies blijkt echter dat die wel leiden tot een vermindering van pneumokokkeninfecties en daling van de resistentie bij die seratypes waartegen men vaccineert, maar dat er bij een aantal seratypes die niet in het vaccins zitten, nu een resistentieprobleem optreedt. Met andere woorden: vaccins zullen bijdragen tot een oplossing maar niet het hele probleem uit de weg helpen." Bij de bestrijding van de antibioticaresistentie kan ook nog veel gebeuren op het vlak van de hygiëne, niet alleen in ziekenhuizen, maar ook in rusthuizen, crèches, waar eveneens veel overdracht plaatsvindt van resistente bacteriën. "Daar zouden we campagnes kunnen voeren voor meer hondhygiëne", stelt Goossens. Recent onderzoek toonde aan dat in de Belgische ziekenhuizen gro~e verschillen bestaan op het vlak van besmettingen met de ziekenhuisbacterie. "Er zijn ziekenhuizen waar men een loopje neemt met de hygiëne en waar ook veel meer infecties zijn", aldus Goosssens. Hij kent ook de toestand in Nederland en stelt een aantal grote verschillen in het gezondheidssysteem vast. "Het zijn twee werelden. /n Nederland is men zeer streng op hygiëne en antibioticagebruik. in België is het helemaal anders, om allerlei redenen: minder personeel, minder financiële mogelijkheden, andere cultuur, minder goede organisatie. Het gezondheidssysteem staat bij 0115 soms een goed beleid in de weg", vindt Goossens. "Neemt nu de recente discussie over de supplementen bij de één-, of twee- of vierpetsoonskomers. Een patiënt met een multiresistente bacterie moet eigenlijk in een eenpersoonskamer gelegd worden, maar in zo'n geval kan je geen lucratieve supplementen vragen voor het ziekenhuis en de arts... /n Nederland stelt dit probleem zich niet omdat het niet bestaat." Het gezondheidsstelsel heeft ook een directe invloed op het antibioticaprobleem, legt Goossens uit. "België is het enige land in Europa waar geneesmiddelen in het ziekenhuis per voorschrift worden terugbetaald. /n alle andere landen krijgen ziekenhuizen budgetten waarmee ze het moeten zien te redden. tn ons land heeft een ziekenhuis geen enkele reden om het antibioticaverbruik te verminderen: het Riziv betaalt toch terug. tn Nederland is er een enorme druk om het gebruik van antibiotica en vooral de duurdere producten te verminderen." Goossens is dan ook heel tevreden dat het systeem in België op 1 juli is verandert. "Doordat ook zij dan met budgetten zullen moeten werken, zullen ziekenhuisdirecties een beleid voeren dat de consumptie van dure geneesmiddelen, meestal zijn dit antibiotica, onder controle houdt. Dit is ook goed nieuws voor de patiënt: door een beter voorschrijfbeleid zal de resistentie op termijn dalen en loopt de patiënt minder risico op een infectie met een multiresistente bacterie. " België slikt minder antibiotica België had een zeer slechte reputatie op het vlak van antibiotica slikken. "We bevonden 0115binnen het peloton van Zuid-Europese landen. Maar sinds 2000 werden diverse mediacampagnes georganiseerd en hebben we een daling van het verbruik in de eerstelijl15gezondheidszorg kunnen vaststellen", zegt Goossens. "België is nu samen met Frankrijk, waar eveneens campagnes werden gevoerd, het enige land waar het antibioticagebruik daalt. Dit heeft ook tot gevolg dat de resistentieproblemen verminderen." Er is een verschil tussen Vlaanderen en Wallonië. "Het antibioticaverbruik ligt in Vlaanderen wellicht lager dan in Wallonië maar de situatie is er anders. /n Wallonië heb je veel meer armoede, oude mijnwerkers die makkelijker luchtweginfecties hebben... n Het is niet duidelijk of er ook een afwijkend voorschrijfgedrag is. Bij de dertien huisartsennetwerken die deelnemen aan Grace is er slechts één uit België. "We hadden aan de Belgische overheid een budget gevraagd om ook een Waals netwerk te kunnen laten meedoen, maar dat is niet goedgekeurd. Dat isjammer", aldus Goossens. Bron: Europabericht nr. 306-juni2006

8 courant ociaal Aa ngepast vervoer VOOV vo/çtoe-{ e-bvvrkf:,vç Het betreft volgende diensten: Provincie Antwerpen DAV De Antwerpse rolkar vzw tel. nr.: of Handicar Zoersel vzw tel. nr.: of OCMW Mechelen tel. nr Handicar Mol tel. nr.: /61 of of Provincie Brussels Hoofdstedelijk Gewest Sociaal vervoer Brussel tel. Nr.: of of Verschillende gemeenten beschikken over een rninder-mobielencentrale. Dezediensten verzorgen het vervoer van personen met een handicap naar de gewenste bestemming en terug. Het vervoer wordt gedaan door vrijwilligers. Dit heeft soms tot gevolg dat er niet altijd aangepast vervoer voorhanden is. Wanneer je gebruik wil maken van deze dienstverlening, gelieve contact op te nemen met het plaatselijk OCMW. Hier kun je de voorwaarden als de regeling terzake bekomen. Provincie Vlaams-Brabant DAV Grimbergen tel. nr.: DAV mobiel Leuven vzw tel. nr. : of mobiel.dava@skynet.be Provincie Limburg DAV Hasselt tel. nr.: of zorgendehanden.hasselt@skynet.be - DAV Leopoldsburg tel. nr.: De provincie Limburg stelt een aantal taxicheques ter beschikking van ernstig motorisch gehandicapte personen met een elektronische rolwagen. De voorwaarden tot het bekomen van deze taxicheques zijn te bekomen bij het Provinciebestuur Limburg, afdeling Personen met een Handicap (tel. nr.: 011/ )of handicap@limburg.be. Het subsidiereglement kun je raadplegen op volgende website: Provincie Oost-Vlaanderen DAV Dendermonde-Wetteren tel. nr.: of katty.carion@sintlodewijk.be Lokaal dienstencentrum Zonneheem Eeklo tel. nr.: of GSM zonneheem@scarlet.be OCMW Lokeren tel. nr.: Naast deze gemeentelijke initiatieven zijn er ook Diensten Aangepast Vervoer (DAV), erkend door de Vlaamse Gemeenschap, Dienst van Gelijke Kansen. Zij richten zich meer tot de rolstoelgebruikers en verzorgen het vervoer ervan. De gehandicapte vraagt best enkele dagen vooraf om vervoerd te worden naar de gewenste bestemming. Zijn begeleider kan eveneens gelijktijdig gebruik maken hiervan. De meeste diensten zijn elke dag bereikbaar en uitzonderlijk ook 's nachts. De aangerekende kilometervergoeding verschilt van dienst tot dienst. Provincie West-Vlaanderen MMC Oostende tel. nr.: of hanne.hosten@cm.be Dienstencentrum De Kersecorf tel. nr.: of seniorenteam@skynet.be - OCMW Menen tel. nr.: of ocmw@menen.be Woon en Zorg H. Hart tel. nr.: of Samengesteld door Monique Muës

9 sociaal I courant Toiletwa ens Het stadsbestuur van Sint-Truiden is recentelijk overgegaantot de aankoop van twee nieuwe toiletwagens die gebruikt kunnen worden bij diverse soorten van activiteiten. Op zich geen spectaculair nieuws ware het niet dat deze toiletwagensuniek in Vlaanderen zijn omdat ze aangepast zijn voor gebruik door personen in een rolstoel. De laatste jaren is er terecht veel aandacht gegaan naar een inclusief en integraal beleid voor mensen met een handicap. Er worden tal van acties opgezet voor en door mensen met een handicap. Acties waarbij er telkens veel rekening gehouden wordt met de specifieke noden van deze doelgroep. Een inclusief gehandicaptenbeleid gaat echter veel verder dan het opzetten van dergelijke specifieke activiteiten. Het betekent dat alle voorwaarden dienen vervuld te zijn zodat mensen met specifieke noden op een zo neutraal mogelijke wijze kunnen participeren aan alle mogelijkheden die het reguliere sociaal, culturele en sportieve maatschappelijk gebeuren aan iedereen aanbiedt. Het betekent dat deze mensen net als alle andere mensen moeten kunnen keuzes maken om al dan niet aan activiteiten deel te nemen. Het is aan de lokale besturen om de voorwaarden die dit mogelijk maken te vervullen. De mogelijkheid hebben om net zoals iedereen gebruik te kunnen maken van sanitaire voorzieningen is dan ook een basisvoorwaarde daartoe. Nog al te dikwijls is de toegankelijkheid van de toiletten een reden waarom mensen al dan niet kunnen deelnemen aan activiteiten. Naast een beleid betreffende toegankelijkheid van de openbare gebouwen heeft het stadsbestuur van Sint-Truiden dan ook oog gehad voor het bevorderen van de toegankelijkheid van publieke manifestaties. Met enige fierheid werd op zondag 11 jun i j I. ter gelegenheid van Brustem kermis dan ook een uniek project in Vlaanderen voorgesteld, namelijk toiletwagens die ook toegankelijk zijn voor rolstoelgebruikers. Het systeem is simpel. Door middel van een afstandsbediening gaat de toiletdeur open en komt er gelijktijdig een platform naar beneden waar de rolstoelgebruiker kan oprijden. Het platform gaat naar boven en de gebruiker kan het toilet inrijden, en eveneens met de afstandsbediening de toiletdeur achter zich dicht doen. In de beide toiletwagens is ook een systeem voorzien om via een buitendeur bij de persoon te kunnen geraken in geval van een noodsituatie. De toiletwagens zullen via de stedelijke uitleendienst ter beschikking gesteld worden van alle initiatiefnemers van activiteiten. De stad Sint-Truiden zet hiermee een nieuwe stap in een ver doorgedreven beleid naar personen met een hanclicap toe. Samengesteld door Monique Muës

10 lulius Caesar in België Wereldprimeur: de onidentificeerbaar Niels historicus ontdekt gewaande plaatsen uit CaesarsDe Bello Gallico. Toen de VRT tijdens de winter de historische televisiereeks Rome uitzond, vond er in de rand van dit mediagebeuren een discussie plaats onder impuls van em. Prof. dr. Hugo Thoen naar aanleiding van diens uitspraak dat julius Caesar nooit in ons land zou geweest zijn. Deze controversiële stelling werd door de hoogleraar wel genuanceerd tot de constatering dat de archeologen van de aanwezigheid van Caesar en zijn legioenen in ons land geen spoor hebben teruggevonden. Hans Rombaut De Romeinse veldheer jullus Caesar is wel degelijk in België geweest. Zijn informatie in De Bello Gallico klopt. Dat blijkt uit nieuw historisch onderzoek. In juni 2006, toen de VRT op Canvasde serie Rome opnieuw heeft uitgezonden, publiceerde historicus en historischgeograaf Hans Rombaut een boek met als titel "julius Caesar in België". Een 124 pagina's tellend wetenschappelijk werk met foto's en kaarten. En vooral met veel argumenten over de route die Caesarvanaf 58 voor Chr. aflegde in zijn tocht naar het Noorden. Over die route bestond tot dusver geen zekerheid. Sommige historici menen dat Caesar nooit in België geweest is, omdat er geen archeologische sporen terug te vinden zijn van zijn aanwezigheid. In "[ulius Caesar in België" toetst Hans Rombaut eerst de geloofwaardigheid van het verhaal over de verovering van Belgica voor de historisch-geografische gegevens. Vervolgens herleest hij die gedeelten waarin Caesar vanaf het plateau van Langres in 57 voor Chr. Belgica binnenvalt, de Rerni tot bondgenoot maakt, zijn tocht vervolgt via de Suessiones (Soissons), Bellovaci (Beauvais). Ambiani (Arniens), Nerviërs en Atuatiekers. Met veel overtuigingskracht situeert hij Caesarscastra aan de Aisne, vindt op basis van de bekende afstand van acht mijl het oppidurn Bibrax terug, met de omvergetrokken Gallische omwalling zichtbaar onder het gras, lokaliseert de castra van Caesar op 10 mijl van de plaats waar Boduognat zich schuilhield achter de Sabis, identificeert daarbij ook nog de Sabis, duidt met geografische precisie de plaats aan waar de slag moet hebben plaatsgevonden en beschrijft uiteindelijk de plaats van de belegering van het oppidum van de Atuatiekers inclusief het oppidurn zelf. Met dit werk zou de serie Rome eigenlijk moeten hermaakt worden. Net daar waar de televisiemakers het verhaal laten beginnen eindigt Rombauts reeks verbazingwekkende identificaties en gaat de auteur over op de organisatie van de bezetting van onze gewesten door Caesars opvolger Odavianus, die zich een compleet erfgenaam toont van zijn grote pleegvader. Naast de historisch-geografische argumenten worden alle beweringen gestaafd met archeologische en toponymische bevestigingen en illustraties. Het boek telt een 20-tal landschapsfoto's, een 10-tal opnamen van archeologische sites en 10 kaarten. Het boek kan u verkrijgen bij Universa, t.a.v. Ellen Serrien, Hoenderstraat 24, 9230 Wetteren of via mail: ellen.serrien@yahoo.com Prijs: 30 Lauwrijs Petra 10

11 voor u gelezen I courant De schaa mte en de sch ri k, goesti ng en genot Diane De Keyzer Vier generaties vrouwen vertellen 101 vrouwen van verschillende generaties draad in hun verhaal is het leven, in vertellen over intimiteit en seks zijn blote naakte zelf. Aan Diane De Keyzer vertellen ze over Vier generaties vrouwen kijken terug seksuele voorlichting en hoe die al dan naar het meisje dat ze ooit waren, naar een verleden waarin niets mocht, maar soms veel gebeurde. Hun woorden zoeken een weg om te vertellen wat meestal verborgen bleef. Ze vatten in taal wat niet werd ontweken, over de allereerste menstruatie en de schaamte, over de verhaaltjes en het bijgeloof er rond. Ze weten nog goed hoe het was, die eerste keer. En hoe ze moesten voorbehoeden altijd is geweest, maar waarover zelden door voorzichtig te zijn en-zeker niet werd gesproken. In hun relaas spreekt het banale, het alledaags vrouwelijke, het diepst menselijke. Over lijf en leden, over zoenen en vrijen vertellen 101 vrouwen - ons grootouders en moeders - open en sereen, soms met enige schroom. Ver van schunnige te zingen in de kerk. K011om,over de lusten en de lasten van de liefde. Over idolen, maten en gewichten en schoonheidsidealen die evolueren. En over de goesting ook... Niet alleen getrouwde vrouwen die op mannen vallen doen hun verhaal, maar cafépraat of zeemzoete stationsromans. ook vrouwen die nooit trouwden of nog verder van de opgeklopte tv-seks, waar afwijking als norm geldt. De rode vrouwen die van vrouwen hielden, ook toen lesbisch nog niet bestonel. Diane De Keyzerschreef eerder de bestsellers Madame est servie en De keuken van meesters en meiden. Dit boek wordt uitgegeven door Uitgeverij Van Halewyck, Diestseweg 71a, 3010 Leuven en is te verkrijgen in de betere boekenwi nkels. Liliane Van Nieuwenborgh Atheologie: de hoofdzonden van Jodendom, Christendom en Islam MichelOnfray Als het juist is, dat in de Bijbel, de Thora en de Koran het gebod "Gij zult niet doden" centraal staat, waarom dan al de godsdienstoorlogen en de intolerantie tegenover anders denkenden? Dat is de vraag die Michel Onfray stelt in zijn boek "Atheologie; de hoofdzonden van jodendom, christendom en islam". Laat het maar voor eens afgelopen zijn, het kwaad van deze wereld aan het atheïsme toe te schrijven, zegt Onfray. Het bestaan van God heeft in de geschiedenis en ook in het heden uit zijn naam meer veldslagen, bloedbaden, conflicten en oorlogen voortgebracht dan vrede, sereniteit, naastenliefde, vergeving van zonden of tolerantie. De drie monotheïstische godsdiensten verschillen volgens hem niet van elkaar in essentie. Ze zijn hoofdzakelijk variaties op een zelfde thema ten koste van de individuele ontplooiing, gelijkheid tussen man en vrouw, respect voor anders denkenden en het goedpraten van terrorisme en van oorlog. De brave gelovige, die in zijn analyse van het wereldgebeuren, steeds maar beweert dat geweld niet in de heilige teksten staat, heeft de geschriften nooit zelf aandachtig gelezen. Hij wordt daartoe ook niet aangespoord. Hoogtijd dus om die goddelijke geschriften aandachtig te herlezen en de historische context van hun totstandkoming ervan in vraag te stellen. Om al die redenen deconstrueert Onfray de godsdiensten. Hij grijpt in zijn boek terug naar de ontstaansgeschiedenis ervan en de historische voorlieden. Hij onderlijnt op basis van de teksten de contradicties tussen geboden en verboden in de heilige geschriften en komt tot de vaststelling dat het "Gij zult niet doden", alleen van toepassing is op de geloofsgenoten. De kracht van de argumenten die hij hierbij gebruikt, laat niemand koud Het boek kende in Frankrijk en Italië al meer dan lezers en verscheen in 2005 ook in het Nederlands. Het richt zich tot al diegenen, die in plaats van zich te beroepen op priesters, imams en mullachs, geloven dat we perfect goddelijke zonder en boeit evenzeer gelovigen als vrijzinnigen. referentie in staat zijn om de rechten van de mens na te leven. Die wereld niet ten volle gebruiken voor een is Onfray echte doodzonde. Dit boek wordt uitgegeven door Mets& Schilt, Amsterdam, ISBN en is te verkrijgen in de betere boekenwinkels. Prijs: 20 Guido Verbrugghe 11

12 Engelse overheid waarschuwt voor planten preparaten tegen menopauze Het Britse geneeskundig MHRA agentschap waarschuwt tegen het gebruik van plantenextracten op basis van zilverkaars én die gebruikt worden tegen warmteopwellingen tijdens de menopauze. Volgens het agentschap kunnen die producten ernstige leverschade veroorzaken en het dringt erop aan dat plantengeneesmiddelen die zilverkaars bevatten, hiervoor op de verpakking zouden moeten waarschuwen. Bron: MHRA Vijftig plussers en plastische chirurgie in Canada Om professionele reden wordt in Canada door de vijftig plussers meer en meer beroep gedaan op plastische chirurgie. Plastische chirurgie verjongt de "look" en dit is belangrijk voor beroepsperspectieven. Dit zou niet alleen het geval zijn voor vrouwen, maar ook mannen consulteren en vragen naar een plastische ingreep. De oorzaak voor die toenemende vraag ligt volgens de chirutgen bij het feit dat de arbeidsmarkt oudere werknemers en dat het lichaamsbeeld veeleisend is voor de daarbij steeds belangrijker wordt. Wie jong toont krijgt meer vertrouwen wordt gemakkelijker geassocieerd aan dynamisme zeggen ze. en Bron: The Globe and Mail Kledingstukken die niet verouderen Geen rimpeltjes in het zicht voor de bikini die nu de leeftijd van zestig overschrijdt. Dit badpakje dat in den beginne alle feministen deed steigeren en dat in de jaren tachtig een beetje in de vergeethoek terecht kwam is nu weer volop in de mode. Meer nog, de stukjes ervan worden alsmaar kleiner en sommige broekjes beperken zich nu tot een driehoekje draadje. aan een De naoorlogse generatie is niet vreemd aan het succes van de bikini, ze is er zowat de ambassadeur van. De bikini van Ursula Andres gedragen in de larnes Bond film Dr. No in 1962 werd onlangs openbaar verkocht voor euro. Het symbool van vertrouwen, pret en seksuele bevrijding gaat volgens de sociologen nog een flinke toekomst tegemoet. verkoop ervan is volgens een marktstudie trouwens met 80% opnieuw de hoogte in gegaan. Slaapmiddelen bij ouderen Volgens de Franse FNG (Fondation Nationale de Gérontologie) worden de slaapproblemen bij ouderen al te drastisch behandeld met medicamenten. Verouderen, staat niet gelijk aan slechter slapen. Wat wel verandert is het slaapprofiel en dat is bij ouderen gekenmerkt door minder slaap, minder diepe slaap, meer nachtelijk wakker worden en de tendens om tijdens de dag dutjes te doen. Ouderen gebruiken De Bron: BBC News vaak ten onrechte teveel slaapmiddelen en de FNGstelde via een studie vast dat residenten van instellingen soms tweemaal meer slaapmiddelen gebruiken dan mensen die in eigen huis leven. De FNG trekt dus aan de alarmbel en wil dat het gebruik van slaapmiddelen in instellingen geen alternatief wordt ter ondersteuning van de nachtdiensten die maar al te gauw worden opgevat als oppasdiensten. In Frankrijk stelt de fondation vast dat tweederde van het nachtpersoneel onvoldoende is

13 courant Voor het correct aflezen mag de huid niet samendrukken en moet de lintmeter evenwijdig zijn met de grond. De meting gebeurt op het einde van een normale uitademing. Voor volwassen mannen is er: Geen verhoogd risico als de meting kleiner is dan 94 Licht verhoogd risico bij waarden tussen 94 en 102 Verhoogd risico bij hoger dan 102. Voor volwassen vrouwen is er: Geen verhoogd risico bij waarden kleiner dan 80 Licht verhoogd risico bij waarden tussen 80 en 88 Verhoogd risico boven 88. Bron: Gezondheid.be opgeleid voor de functie. Hoog tijd dus dat er werk gemaakt wordt van die opleiding en dat de nachtelijke oppasdiensten niet onderbemand zijn. Bron: Gérontologie et Société Draagbare telefoons waken over ouderen In Brazilië werden draagbare telefoons uitgerust met een technisch snufje dat het apparaat ook ombouwt tot veiligheidssysteem. Deze nieuwe techniek wordt op dit ogenblik uitgetest bij alleenstaanden die continue oppas en verzorging nodig hebben. De telefoon wordt in deze context zowat de oppasvriend van de zorgbehoevende. Hij herinnert de gebruiker aan zijn rnedicamenteninname. stelt hem van tijd tot tijd vragen en stelt gerust. Krijgt hij geen antwoord, dan waarschuwt het toestel onmiddellijk een familielid, een mantelzorger of de dokter. In zijn gepersonaliseerde versie kan ook een lokalisatiefunctie worden toegevoegd. Daarmee kan de familie gewaarschuwd worden wanneer de persoon zich buitengewoon ongewone plaats bevindt. lang op een Cijfers over gnep Tijdens het seizoen werden vaccins geregistreerd voor het algemeen regime. Voor de Belgische bevolking bedraagt het vaccinatiepercentage 59,53%.(algemeen regime) Het vaccinatiepercentage varieert naar gelang de regio's: 60,9% in Vlaanderen, 56,7% in Wallonië, 54,4% in Brussel. Het vaccinatiepercentage varieert volgens leeftijd en geslacht. Bij personen van 65 jaar bedraagt het percentage 42%. Dit verhoogt tot 66% voor mannen en vrouwen van 80 jaar. Vanaf 81 jaar daalt het vaccinatiepercentage bij de mannen terwijl er een stijging is bij de vrouwen. 4% van de dokters vaccineren nooit patiënten ouder dan 65 jaar. Het gaat hier wellicht om artsen die alternatieve geneeswijzen toepassen. Bron: Intermutualistisch rapport over griep Bron: Valor Ecönornico Meten van de buikomtrek De eenvoudigste manier om het gezondheidsrisico te bepalen is uiteindelijk nog de buikomtrek. De middelomtrek wordt gemeten met een lintmeter op het smalste deel van het middel dat zich bevindt tussen de onderste rib en de bovenkant van het heupbeen. 13

14 courant ultureel nsor en de avant-gardes aan zee PMMK - Het Museum voor Moderne Kunst - aan - zee 30 september februari 2007 Het PMMK, het Museum voor Moderne Kunst-aan-zee, bestaat dit jaar twintig jaar in Oostende. Deze verjaardag viert het museum met een opmerkelijke tentoonstelling: fnsor en de avantgardes aan zee. Heel wat avant-gardestromingen hebben een vertrekpunt of een aanwezigheid gehad aan de Belgische kust. Tal van kunstenaars voelden zich aangetrokken door het noorderlicht aan zee. Enkelen onder hen werden geboren aan de kust, verbleven er tijdelijk of bleven er zelfs wonen. jarnes Ensor was een van hen. Met zijn geboorte zag.i' '. I" ook de avant-gardekunst een nieuw levenslicht. Ensor leverde namelijk een belangrijke bijdrage aan de avant-garde van de kunst in eigen land en daarbuiten. Het licht van de zee en de verbeelding van de vrijheid leidden tot nieuwe inzichten en een gevoel van revolte in het werk van Ensor. De voorhoede van nieuwe inzichten kreeg gestalte in zijn werk 'De Intocht van Christus te Brussel' (1888). Met de fanfare voorop verbeeldde Ensor de intocht van zijn avantgardekunst in Brussel. Centraal staat de gestalte van Christus, het symbool van zelfopoffering en profetie, en eigenlijk een zelfportret van de kunstenaar. Hiermee wilde Ensor zijn aanwezigheid in het milieu van de kunst bevestigen. De unieke figuur van [arnes Ensorvormt het middelpunt van deze tentoonstelling. Een uitgelezen selectie van zijn topwerken wordt omringd door zo'n honderdvijftig werken van kunstenaars die een leidende rol hebben gespeeld in de evolutie van de kunstgeschiedenis, van realisme tot surrealisme over symbolisme en expressionisme naar Cobra. Detentoongestelde werken - onder meer van Gustave Courbet, Guillaume Vogels, Honoré Daumier, Isidore Verheyden, Léon Fréderic, Willy Finch, Odilon Redon, Vincent Van Gogh, Henry Van de Velde, Leon Spilliaert, Floris jespers. Heinrich Campendonck, Gustave Van de Woestyne, Constant Permeke, Gust de Smet, Frits van den Berghe, Auguste Oleffe, Rik Wouters, Edvard Munch, Giorgio De Chirico, Paul Delvaux, René Magritte, Félix Labisse, Salvador Dali, Max Ernst, SergeVandercam, Asger [orn en Pierre Alechinsky - zijn alle van hoogstaande kwaliteit en komen uit belangrijke openbare en privécollecties uit de hele wereld. Een baanbrekend aspect van deze tentoonstelling is het onderzoek naar de bronnen van de ontwikkeling van de avant-gardekunst. Het imagobeeld van de expositie is veelzeggend: het toont de tamboer-majoor uit 'De Intocht van Christus te Brussel'van larnes Ensor.Alle voorhoedes hebben een fanfare, en alle fanfares hebben een tamboer-majoor. Dit cruciale werk van Ensor is niet alleen pamflettai r, het heeft ook een feestelijk karakter. Het brengt een strevend gevoel van overtuiging en levendigheid over, net zoals het PMMK, het Museum voor Moderne Kunst-aan-zee, dat met deze tentoonstelling zijn twintigjarige jubileum in Oostende viert. Samengesteld door Christine Moreau

15 cultureel I courant PRAKTISCHE INFO: Waar: PMMK, Museum voor Moderne Kunst-aan-zee Romestraat Oostende Wanneer: 30 september februari 2007 Openingsuren: Doorlopend open van 10u00 tot 18u00, behalve op maandag, 25/12 en 01/01. Tarieven: 10: individueel 8: reductiekaarten, groepen (min. 15 personen), - 26 jaar, + 55jaar 5: jongeren tussen 13 en 18 jaar, houders CJP-kaart gratis: kinderen t.e.m. 12 jaar, personen met een handicap 60: gidsen N, F, E, D (max. 20 pers/gids) B-dagtrip-arrangementen met de NMBS Wenst u vóór uw bezoek te genieten van een lekkere koffie of erna een lunch te voorzien, dan kunt u terecht in het Art Café Restaurant van het PMMK Het is aangewezen op voorhand te reserveren (tel , max. capaciteit 50 personen, rookvrij) Ticketverkoop tentoonstelling TiNCK Tel F Ma. tot vr. van 9uOOtot 19u00 / za.van 9uOOtot 12u30 call@tinck.be Algemene informatie over de tentoonstelling: Tel Fax info@pmmk.be / 15

16 courant ultureel m Het overlijden van zijn echtgenote heeft leopold Mozart sterk teneergeslagen. Hij zal zich echter blijven inzetten voor de muzikale carrière van Wolfgang. Eind augustus van het jaar 1778 slaagt Leopold Mozart erin om de zaken van zijn zoon Wolfgang te herpleiten bij de prinsbisschop Colloredo. Wanneer Wolfgang uiteindelijk begin januari 1779 terugkeert naar Salzburg, wordt hij door vader's toedoen benoemd tot " Konzertmeister" en organist van het hof met een jaarlijkse wedde van 500 florijnen. Er wordt hierbij voldoende vrije tijd voorzien voor verdere creatie. De terugkeer uit Parijs duurt lang en is treurig. Zonder zijn vader ervan op de hoogte te brengen doet Wolfgang nogmaals Mannheim aan. Hij hoopt daar opnieuw Aloysia Weber te ontmoeten. Ook hier stuit hij op ontgoocheling. De Webers zijn verhuisd naar München en wanneer hij zich aldaar aanbiedt met twee aria's die hij voor de brilliante zangeres Aloysia componeerde, wordt hij met weinig enthousiasme ontvangen. Enige maanden na haar eerste optreden zal Aloysia uiteindelijk huwen met joseph Lange. De breuk van deze liefdesidylle zal Wolfgang moeilijk verwerken. Het hoeft geen verder betoog dat de terugkeer van Wolfgang naar Salzburg (enige dagen voor zijn 23ste verjaardag) in een eerder onstemruige sfeer gebeurde. De twee daarop volgende jaren (1779, 1780) die hij doorbracht in dienst van Colloredo waren voor de jonge componist weinig boeiend. De enige ontspanning was theaterbezoek. Voor de rest gebeurde er te Salzburg niets. In deze rustige stad begaf iedereen zich met veel zorg aan de voor hem voorziene taken. Ook de familie Mozart ontsnapte hier niet aan. De rustige, huiselijke onbewogenheid beviel erg aan Leopold en Nannerl. Maar het betrof hier wellicht geen diep huiselijk geluk. Uit het bestaande familieportret dat Leopold Mozart in deze periode liet schilderen door Della Croce, straalt enkel verveling uit de ontevreden gezichten, bewaakt door de blik van de overleden Anne Marie Perlt. Wat konden dergelijke mensen nog aan elkaar vertellen een keer dat hun vingers het klavier verlaten hadden? Gelukkig ontving Wolfgang in de zomer 1780 vanwege Prins Karl Theodor de bestelling van een "Opera Seria" voor het komend karnavalsfeestte München. Alzo ontstond Idomeneus. De inhoud van deze opera was gesteund op een verhaal uit de Griekse mythologie. Tijdens een zware storm, belooft koning Idomeneus uit Kreta aan Neptunus, God der Zeeën, de eerste persoon die hij levend terugziet op te offeren. Deze persoon is echter zijn zoon Idamante. Het verhaal draait vooral rondom het thema van het conflict tussen liefde en plicht, een conflict dat zich sedert geruime tijd ook aftekent tussen Leopold en Wolfgang. In latere brieven

17 cultur el I courant schreef Constance dat Wolfgang bij het zingen van het kwartet "Andre rarningo" plots kon schreien en daarna nog moei- Iij k te troosten was. De creatie van ldorneneus was een belangrijk keerpunt in Mozart's carrière. Voor zijn creatie kreeg Wolfgang verlof en het stuk was ook de aanleiding een nieuw vrijheidsconflict met prinsbisschop Colloredo. tot Op 12 maart riep deze laatste Wolfgang \ prompt naar Wenen. Op 14 maart verlièt Wolfgang München en twee dagen daarna bood hij zich aan op het verblijf van de prinsbisschop te Wenen. Na het reusachtig succes van ldorneneus te München, was het echter zeer moeilijk om opnieuw onderdanig en zonder verhaal de bisschop te dienen. Hierdoor ontstonden definitieve hevige ruzies. Een breuk met de prinsbisschop was daar het gevolg van. De familie Mozart, door}. N. della Ctoce, "Enkel verveling uit ontevreden gezichten" tdomeneus in moderne versie " Maak u voor mij geen zorgen", schreef Wolfgangaan zijn vader. Ik ben zekervan mijn zaken. Ik kan alle vorige verplichtingen laten vallen. Tweemaal heeft Colloredo mij onderdrukt en vernederd, een derde keer mocht dat niet ". Leopold Mozart was door dit schrijven erg bedroefd en ongerust. Maar uit een latere brief van zijn zoon werd het hem duidelijk dat de relatie Colloredo en Wolfgang niet meer te verzoenen was. "kh will nichts mehr von Salzburg wissen! Ich hasse den Erzbischof bis zurn rasereyé. Wolfgang aan zijn vader Het feit dat Wolfgang opnieuw had opgenomen Wenen 9 mei 1781 contact met de familie Weber en aldaar na de vete met Colloredo zelfs onderdak had gevonden, maakte Leopold erg kwaad. Tot ongeveer 1781 komt de onenigheid tussen vader en zoon in de correspondenties duidelijk uiting. tot Niets kon de jonge vrijgevochten Wolfgang nog op zijn beslissingen terugbrengen. In 1787 besloot hij zich definitief te Wenen te vestigen. Wat voorzren kwam uit. Het talent Leopold had, van Wolfgang liet de familie Weber niet koud! Hij werd beschouwd als een geschikt jongeling voor dochters. een van de ongehuwde Constance Mozart Zij zou met hem wellicht een prachtige toekomst tegemoet gaan. Na de mislukte idylle met Aloysia, slaagde moeder Weber erin om Mozart te huwen met Constance. Ze gebruikte daarvoor een Iist. Gesterkt door de geruchten omtrent de verhouding van Wolfgang en Constance en de toenertijdse onhebbelijkheid daarvan buiten het huwelijk, stelde ze een contract op. Daarin stond dat Wolfgang zich moest verbinden met Constance te huwen binnen de drie jaar. Anders zou hij ter compensatie aan de familie Weber jaarlijks 300 florijnen betalen. Indien dit document niet getekend werd, zou hij Constance nooit meer ontmoeten. Wolfgang liep in de val en tekende. Constance scheurde het document uit onenigheid met haar moeder. Na heel wat familiale spanningen, huwden Wolfgang en Constance uiteindelijk op 4 augustus De toestemming die Wolfgang hiervoor aan zijn vader gevraagd had, kwam pas de volgende dag toe. Twee maanden later verwachte Constance haar eerste kind. Wolfgang besloot voor de financiële situatie een oplossing te zoeken. Exclusief componeren uit plezier was daarvoor uit den boze. De belangrijkste composities uit die tijd werden gemaakt op bestelling. Uit het huwelijk met Wolfgang en Constance werden zes kinderen geboren. Slechts twee ervan bleven in leven. Kar! Thomas werd later functionaris en Franz Xaver volgde Wolfgang's sporen als pianovirtuoos, componist en dirigent. Geen van beide kinderen hadden een nageslacht.

18 courant I ultureel De meeste mensen kennen "WITlOOF'~, maar weten daarom nog niet welke verschillende handelingen deze groente ondergaat alvorens ze aan tafel wordt geserveerd. Om er alles over te weten te komen kan u een bezoekje brengen aan het witloofmuseum. Het museum wil aan de volgende generaties tonen hoe witloof traditioneel gekweekt en verhandeld werd (wordt). De bezoeker krijgt er de geschiedenis van het "witte goud" voorgeschoteld. In het witloofkot vertellen teler, kuisers. inpakkers en opkoper hun verhalen. Vier beelden naast elkaar geven een dialoog weer van deze arbeiders. Zij praten over de harde stiel van zaaien, oogsten, inkuilen en marktlaar maken van het witte goud. Niet alleen het uitgebreid agrarisch aspect, ook de sociale en culturele impact die de witloofteelt had komt aan bod. Naast multimediale toepassingen zijn er ook foto's, tekstpanelen en statistieken te bekijken, waardoor de bezoeker als het ware ondergedompeld wordt in de wereld van het witloof. Het museum is gevestigd in een deel van de oude gebouwen van de voormalige Tuinbouwveiling aan de brug van Kampenhout-Sas. In het gebouw is eveneens het informatiekantoor van de Toeristische Dienst ondergebracht. De nabijheid van het kanaal Leuven-Dijle en de aanwezigheid van tal van fiets- en wandelroutes zorgen ervoor dat het Witloofmuseum een ideale vertrekbasis vormt om het Dijleland en de Groene Gordel verder te ontdekken. Een bezoek aan het museum kan je combineren met een ander toeristisch aanbod. Dit vind je allemaal terug in de brochure "daguitstappen voor groepen", verkrijgbaar in het witloofmuseum of op telefonische aanvraag. PRAKTISCHE INFORMATIE Plaats: Het Witloofmuseum Kampenhout Leuvensesteenweg Kampenhout Toegangsprijs: Kinderen <6 jaar: gratis Kinderen 6-12 jaar: 2 60-plussers: 2 Groepen met een reserveringsbiljet: 2 Individueel: 2,5 Openingsuren: Woensdag, zaterdag en zondag: uur Donderdagen vrijdag: en uur Gesloten op feestdagen Info en reservatie voor groepen: Tel Fax: witloofmuseum@kampenhout.be Website: Samengesteld door Christine Moreau

19 cultureel courant I ver uit Antwerpen Van 1 oktober 2006 tot 7 januari 2007 RANDAOIVITEITEN: In de tentoonstelling "Zilver uit Antwerpen" wordt het Antwerpse museumlandschap door een zilveren bril bekeken. Voor het eerst wordt het edelsmeedwerk uit diverse Antwerpse stedelijke en provinciale collecties in het Zilvermuseum Sterckshof samengebracht. De 300 geselecteerde voorwerpen geven een schitterend beeld van jaren intensief verzamelen. Via zorgvuldig uitgekozen thema's kunt u de topstukken van de Antwerpse musea ontdekken. Waar: Zilvermuseum Sterckshof Provincie Antwerpen - Hooftvunderlei 160 (bezoekersingang langs de Cornelissenlaan) Deurne Toegang: 6/persoon 4/persoon voor groepen van min. 15 betalenden, 3+ pashouders, houders seniorenpas Rondleiding mogelijk: 60/gids (20 personen per gids). Reservering 3 weken op voorhand op het nr Openingsuren: Open van dinsdag tot en met zondag van 10 tot 17.30u, gesloten op maandag. ZILVERWANDELING:vanaf maandag 2 oktober 2006 Tijdens de zilverwandeling maakt u kennis met de geschiedenis van de Antwerpse Munt, de ontwikkeling van het edelsmedenambacht en historische panden waar Antwerpse zilversmeden en juweliers hun atelier of winkel hadden. Op het parcours liggen ook enkele leuke adresjes waar u hedendaagse juwelen en antiek zilver kan bekijken. De zilverwandeling start aan de Nationale Bank waar u een selectie uit de collectie van het Museum van de Nationale Bank kan bewonderen. Colloquium: Zilver in Antwerpen. De handel, het ambacht en de klant: woensdag 15 en donderdag 16 november 2006 Op 15 november geven acht vakspecialisten lezingen over diverse aspecten van de edelsmeedkunst in Antwerpen. Plaats: Auditorium van het Xaveriuscollege - Collegelaan 36 te Borgerhout Op 16 november krijgt u de gelegenheid om in de voormiddag de tentoonstelling, Zilver uit Antwerpen, in het Zilvermuseum Sterckshof te bezoeken. In de namiddag kan u 0.1. v een stadsgids deelnemen aan de ZILVERWANDELINGin de oude stadskern of een bezoek brengen aan de vestiging van Umicore in Hoboken. Deelname inclusief lunch: 20 per dag. Publieke nocturne: donderdag 16 november 2006 Een geleid bezoek aan de tentoonstelling Zilver uit Antwerpen met inleiding door de curator, gevolgd door een drankje. Van 19 tot 22u. Toegang: 9 per persoon - Goud- en zilverdraad in textiel: van zondag 1 oktober tot zondag 7 januari 2007 In het kader van de tentoonstelling Zilver uit Antwerpen organiseert het Modemuseum een dossiertentoonstelling over het gebruik van goud- en zilverdraad in textiel. Van 10 tot 17.30u. Plaats: Modemuseum - Nationalestraat 28 te Antwerpen Toegang: gratis Voor inlichtingen omtrent de tentoonstelling Zilver uit Antwerpen en de randactiviteiten kan u bellen naar: Zilvermuseum Sterckshof Provincie Antwerpen of meer info vindt u terug op Samengesteld door Petra lauwrijs 19

20 courant Mythen Werkelijkheid Overtollige kilo'skwijtspelen iseen prijzenswaardig doel als men gezonder en beter wil leven. Tal van methodes, diëten en producten doen zich voor als hët wondermiddel en houden daarmee de droom van 'makkelijk afvallen zonder offers' in stand. De werkelijkheid ziet er wel even anders uit... Zwaarlijvigheid neemt epidemische vormen aan en is een volksgezondheidsprobleern van eerste orde geworden. De mortaliteit en de aandoeningen die met zwaarlijvigheid verband houden (waaronder meer bepaald een aanzienlijke toename van het hart- en vaatrisico) gaan stilaan zwaarder wegen dan de kwalijke gevolgen van roken. Waar zwaarlijvigheid vroeger beperkt bleef tot de begoede bevolkingslagen en de economisch ontwikkelde landen, worden nu de hele planeet en in toenemende mate de minder begunstigde sociale klassen getroffen. Het neologisme 'globesitas' illustreert perfect het wereldwijde karakter van de nieuwe plaag. Lichaamsgewicht onder controle houden (d.w.z. voorkomen dat men aankomt of overtollige kilo's verliezen) wordt in die context een gezondheidsdoelstelling op zich. En dat is niet eens een makkelijke doelstelling, hoe welig de mirakeldiëten en andere wondermiddelen ook blijven tieren om de hoop op makkelijk afvallen levend te houden. Voer voor goedgelovigen Het eerste waar men bij om het even welk dieet of afslankingsmiddel moet naar kijken is wat het precies belooft. Duurzaam afslanken zonder anders te gaan leven kàn gewoonweg niet: voeding en lichaamsbeweging zijn de twee hefbomen die men kan bedienen om gewicht te verliezen, en elke techniek of remedie die helemaal niets doet aan ten minste één van d ie twee komt neer op zand in de ogen strooien! Eveneens een feit is dat elk dieet dat tot gewichtsverlies leidt, hoe dan ook het resultaat is van simpel rekenwerk: het lichaam neemt minder calorieën op dan het verbru ikt. Dat verklaart waarom eenzijdige diëten, die gebaseerd zijn op een bijzonder beperkt aantal voedingsmiddelen (pornpelmoeskuur. bananendieet, soepdieet...) tot snel gewichtsverlies leiden. Men kan dergelijke diëten echter niet lang blijven volhouden en ze veroorzaken tal van tekorten aan noodzakelijke voed ingsstoffen. Nauwelijks te tellen zijn de supplementen die zogezegd gewichtsverlies in de hand zouden werken, bijvoorbeeld chytosan (fat blocker) uit de schalen van schaaldieren, dat geacht wordt vetopname te verhinderen, chroom (dat de zin in zoetigheid zou wegnemen), (LA's die zouden beletten dat vet in het lichaam wordt opgeslagen, of zelfs bepaalde koffievariëteiten die vet zouden omzetten in warmte... De meeste van die vermeende hulpmiddeltjes zijn weliswaar in zekere mate 20