Hogeschool Zuyd, Sittard

Transcriptie

1 Hogeschool Zuyd, Sittard Opleiding: Accountancy, hbo bachelor Croho: Varianten: voltijd Visitatiedatum: 10 en 11 oktober 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2007

2 Inhoud 2/69 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt)

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 18 Onderwerp 3 Inzet van personeel 27 Onderwerp 4 Voorzieningen 31 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 33 Onderwerp 6 Resultaten 37 Deel C: Bijlagen 41 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 42 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden opleidingen 51 Bijlage 3: Bezoekprogramma 57 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 58 Bijlage 5: Domeinspecifieke competenties 60 Bijlage 6: Opleidingspecifieke competenties 61 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt) 3/69

4 4/69 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt)

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt) 5/69

6 6/69 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt)

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Accountancy van de Hogeschool Zuyd heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in juni 2007, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 10 en 11 oktober Het panel bestond uit: De heer drs. D.W. Righters (voorzitter, domeinpanellid BE); De heer prof. W.P. Moleveld (domeinpanellid RA); De heer drs. J. Maat (domeinpanellid BE); De heer drs. A.A.V.M. Otten (domeinpanellid AA); Mevrouw E. Jongenelen (studentpanellid); De heer drs. J.H. Boerke (NQA-auditor); Mevrouw M.J.E. Wegkamp (NQA junior-auditor) Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). De panelleden zijn deels geselecteerd uit de zogenoemde CEA-lijst. Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt) 7/69

8 1.2 Inleiding De Hogeschool Zuyd is op 1 januari 2000 ontstaan door een fusie tussen de Hogeschool Limburg en de Hogeschool Maastricht. De Hogeschool telt ruim 50 bacheloropleidingen en zes masteropleidingen, deze zijn verdeeld over zes sectoren: economie, gedrag & maatschappij, gezondheidszorg, kunsten, onderwijs en techniek. De school heeft 19 faculteiten verdeeld over de drie locaties Heerlen, Maastricht en Sittard. Aan de hogeschool Zuyd als geheel studeren per 1 januari studenten. Jaarlijks starten ongeveer studenten een studie aan één van de opleidingen van de hogeschool. Het aantal medewerkers bedraagt 1533 met een omvang van 1146 fte. Van de medewerkers hebben er 941 de functie als docent; hun totale omvang bedraagt 675 fte docenten. Dat betekent dat de gemiddelde docent/student ratio op hogeschoolniveau 1:20 bedraagt. De hogeschool Zuyd beschrijft zichzelf als een kennisonderneming, die inspirerende, studentgerichte en veelzijdige leerprocessen aanbiedt op zowel nationaal niveau als internationaal. De hogeschool heeft haar ambities beschreven in het Innovatieplan Het plan beschrijft zes Programma s waarop ze zich in de genoemde periode wil richten: 1. internationalisering, 2. grensverleggend onderwijs, 3. ondernemerschap, 4. Corporate Governance, 5. ICT van de hogeschool, 6. medewerkers van de hogeschool en Expertisecentra richten zich meer op het midden- en kleinbedrijf. Deze programma s komen voort uit ontwikkelingen in de omgeving die de hogeschool benoemd als een groeiende kenniseconomie, globalisering en de toenemende rol van Europa, en meer behoefte aan transparantie en verantwoording. De zes programma s hebben invloed op het beleid en de uitvoering daarvan op faculteits- en opleidingsniveau. De faculteit HEAO Financieel Management omvat de bacheloropleidingen Accountancy en Bedrijfseconomie en International Business and Management Studies in Sittard-Geleen. De faculteit geeft een strategische invulling aan vier perspectieven: perspectief van haar belanghebbenden, interne procesgerichte perspectief, ontwikkelperspectief en het financiële perspectief. De opleiding Accountancy heeft als doelstelling de studenten een kwalitatief goede opleiding aan te bieden, waarmee ze een goede positie kunnen verwerven als beginnend beroepsbeoefenaar in de functie van assistent accountant en waarmee ze tevens een probleemloze aansluiting hebben op een vervolgstudie tot AA of RA. De opleiding richt zich op de vier klassieke (hoofd-)beroepstaken binnen de accountancy: controle, administratieve dienstverlening, fiscaliteit en advisering. Het aantal studenten dat sinds 1 oktober 2006 staat ingeschreven aan de opleiding bedraagt 199. Er zijn voor Accountancy 30 docenten werkzaam, waarvan er 9 lid zijn van het Opleidingsteam Accountancy. 8/69 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt)

9 De opleiding is in december 2002 voor het laatst geaccrediteerd. De faculteit HEAO Financieel Management wil een meerwaarde leveren voor Professionals in facts and figures. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereidden de panelleden zich in de periode september 2007 inhoudelijk voor op het bezoek in oktober Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Met studenten deeltijd en duaal van de opleiding bedrijfseconomie heeft een afzonderlijk gesprek plaatsgevonden. De gesprekken met alumni en werkveld en met de studenten en docenten van de beide opleidingen hebben gesplitst plaatsgevonden. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-) oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt) 9/69

10 bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven ten aanzien van de procesgang, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. Hoewel het een clustervisitatie betreft, zijn er op verzoek van de opleidingen twee afzonderlijke rapportages opgesteld. Deze vertonen daarom deels een overlap. De opleiding heeft in november 2007 een concept van het Facetrapport (deel B) voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in november 2007 (maand en jaar noemen) voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in november Het visitatierapport is uiteindelijk in december 2007 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 10/69 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt)

11 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding Accountancy Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed 1.2 Niveau bachelor Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed 2.4 Studielast Goed 2.5 Instroom Goed 2.6 Duur Voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Goed 3.2 Kwantiteit personeel Goed 3.3 Kwaliteit personeel Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Goed 4.2 Studiebegeleiding Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten Voldoende 5.2 Maatregelen tot verbetering Goed 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Totaaloordeel Positief NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt) 11/69

12 Doelstellingen opleiding Het panel beoordeelt de facetten 1.1 Domeinspecifieke eisen, 1.2 Niveau Bachelor en 1.3 Oriëntatie HBO bachelor met een goed. Het oordeel over het onderwerp Doelstelling van de opleiding is derhalve positief. Programma Het panel beoordeelt de facetten 2.1 Eisen HBO, 2.2 Relatie doelstellingen, 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma, 2.4 Studielast, 2.5 Instroom, 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud en 2.8 toetsing met een goed. Facet 2.6 Duur is voldaan. Het oordeel over het onderwerp Programma is derhalve positief. Inzet van personeel Het panel beoordeelt de facetten 3.1 Eisen HBO, facet 3.2 Kwantiteit personeel en Facet 3.3 Kwaliteit personeel met een goed. Het oordeel over het onderwerp Inzet van personeel is derhalve positief. Voorzieningen Het panel beoordeelt facet 4.1 Materiële voorzieningen en facet 4.2 Studiebegeleiding met een goed. Het oordeel over het onderwerp Voorzieningen is derhalve positief. Interne kwaliteitszorg Het panel beoordeelt, facet 5.2 maatregelen tot verbetering en facet 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld met een goed. Facet 5.1 Evaluatieresultaten is beoordeeld met een voldoende. Het oordeel over het onderwerp Interne Kwaliteitszorg is derhalve positief Resultaten Het panel beoordeelt de facetten 6.1 gerealiseerd niveau met een voldoende en 6.2 onderwijsrendement eveneens met een voldoende. Het oordeel over het onderwerp Resultaten is derhalve positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding op de zes de onderwerpen positief scoort. De conclusie is derhalve dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. 12/69 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt)

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt) 13/69

14 14/69 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt)

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het landelijke beroeps- en opleidingsprofiel Accountancy is media 1999 door het Instituut voor Toegepaste Sociale wetenschappen (ITS) te Nijmegen (als onderdeel van een sectorbrede herijkingoperatie van alle HEAO opleidingen) geëvalueerd. Vervolgens is het beroeps- en opleidingsprofiel gevalideerd en geaccordeerd door het Accountancy Scholenoverleg (ACS). Sinds begin 2000 wordt dit profiel dan ook landelijk gehanteerd en het bepaalt 80% van het curriculum. De nieuwe accountantwetgeving (WTA) per oktober 2006 heeft geleid tot het instellen van de Commissie Eindtermen Accountantsopleiding (CEA), een zelfstandig bestuursorgaan. Deze commissie is verantwoordelijk voor de vaststelling van de eindtermen van de accountantsopleidingen en toezicht op de praktijkstage. Verwacht werd dat deze eindtermen medio 2007 zouden zijn geformuleerd. De CEA zal toezicht houden op de invulling van de eindtermen in de opleidingen. De opleiding zal kennis nemen van deze nieuwe eindtermen en indien nodig op grond daarvan het curriculum aanpassen. Het beroepsprofiel beschrijft 32 competenties verdeeld over drie segmenten: Uitvoerende taken, Participant van een arbeidsorganisatie, Lid van een beroepsgroep. Elke competentie wordt vervolgens uitvoerig beschreven. In een uitgebreid schema wordt tenslotte bij de competenties een x-aantal deelcompetenties beschreven. Zo kent de competentie De student kan een controleprogramma opstellen zo n 18 deelcompetenties. Vanaf 2002 is het beroeps- en opleidingsprofiel op basis van inzichten vanuit de werkveldcommissie Accountancy op punten verbeterd en aangescherpt. Deze aanpassing zijn vastgelegd in de verslagen van de werkveldcommissie. De aanpassingen zijn te vinden in de cursieve competenties in bijlage 6. Op 8 december 2005 heeft de HBO-raad voor het hbo-bachelor domein Economics de domeincompetenties vastgesteld. (zie bijlage 5). Voor het aantonen van het hbo-bachelor niveau van de afgestudeerde accountancystudent hanteert de opleiding de Dublin-descriptoren. De opleiding Accountancy volgt de ontwikkelingen in het beroep onder andere via publicaties van de landelijke organisaties NOvAA en NIVRA, signalen uit het werkveld, deelname aan seminars door docenten. Hierdoor blijft de opleiding op de hoogte van de ontwikkelingen binnen de accountancy en kan zonodig de eindkwalificaties aanpassen. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt) 15/69

16 De opleiding volgt de ontwikkelingen van het domein via het landelijke opleidingsoverleg en via de sectorraad. Hierdoor blijft de opleiding op de hoogte van de relevante beroepsmatige en maatschappelijke ontwikkelingen in de Accountancy. De opleiding gaat ervan uit dat een afgestudeerde accountant landelijk werkzaam dient te zijn. Daarom hanteert ze het landelijke opleidingsprofiel als norm. Het internationaliseringaspect van de opleiding is hierin gedefinieerd. Daarbij zij opgemerkt dat de wet- en regelgeving voor accountants mede is gebaseerd op internationale en Europese regelgeving. De opleiding profileert zich ten opzichte van het voorgeschreven landelijke profiel door in de 20% vrije ruimte meer aandacht te schenken aan: de basisvakken bedrijfsadministratie en bedrijfseconomie in de eerste twee leerjaren, de stage middels de extra stageperiode in het tweede semester van leerjaar vier, door de aandacht voor administratieve organisatie/bestuurlijke informatievoorziening en - verzorging: interne beheersing en efficiency (operational audit) en tot slot de capita selecta. Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Hierboven is reeds beschreven welke competenties de opleiding hanteert voor de invulling van het programma Accountancy. De opleiding hanteert voor de toetsing van het bachelorniveau de Dublin-descriptoren en de 10 generieke hbo-kwalificaties. De opleiding heeft het bachelorniveau geoperationaliseerd door een koppeling te maken tussen de Dublin-descriptoren en de Sittardse competenties Accountancy. De competenties zijn door de opleiding gevalideerd aan de hand van de niveaubeschrijvingen volgens de Dublin descriptoren. In een bijlage Curriculum Accountancy (vs 2007) worden de Dublin-descriptoren gekoppeld aan de generieke kwalificaties en de (deel)competenties van de opleiding. Zo vallen de competenties de student kan de gedrags- en beroepsregels en richtlijnen voor de controle weergeven, kan de opbouw van het controleproces weergeven, de student kan de meest gangbare rapportagemodellen beschrijven onder de descriptor Kennis en vaardigheden. De competentie: de student kan de gevolgen van materialiteit en risico s voor de opzet van het controleplan onderkennen tot de descriptor Oordeelsvorming. De opleiding stelt dat het bachelorniveau zich in het curriculum manifesteert door de volgende componenten: goede ontwikkeling van kennis en vaardigheden, een sterke oriëntatie op de oordeelsvorming in de accountancy beroepspraktijk, hoge eisen aan samenwerking en communicatieve vaardigheden en het tijdens de opleiding steeds meer 16/69 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt)

17 verantwoordelijkheid nemen voor de verdere eigen ontwikkeling door de studenten. Uit een tabel in de hiervoor genoemde bijlage blijkt waar de Dublin descriptoren worden gerealiseerd in het programma. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Hierboven is reeds aangegeven welke competenties de opleiding hanteert, hoe die tot stand gekomen zijn en hoe die gebaseerd zijn op de vereisten vanuit het (regionale) werkveld. Het panel is daar positief over De opleiding heeft als doel studenten een kwalitatief goede opleiding te bieden waarmee ze een goede positie kunnen verwerven als beginnend beroepsbeoefenaar in de functie van assistent accountant en waarmee ze tevens een probleemloze aansluiting hebben op een vervolgstudie tot AA of RA. De opleiding richt zich op de vier klassieke (hoofd-)beroepstaken binnen de accountancy: controle, administratieve dienstverlening, fiscaliteit en advisering. De werkzaamheden van de afgestudeerde accountant liggen met name op het gebied van controle, administratieve dienstverlening, fiscaliteit en advisering. De accountant heeft gedegen kennis, inzicht en vaardigheden in administratieve organisatie/interne beheersing, controleleer, financial accounting, bedrijfsadministratie, management accounting en control, belastingrecht, financiering, management en organisatie en praktische kennis van ict-toepassingen. Het beroeps- en opleidingsprofiel, de beoogde competenties en de inhoud en de vormgeving van de beroepsproducten worden afgestemd op de eisen uit de beroepspraktijk. De opleiding voert regelmatig overleg met de werkveldcommissie. De opleiding hanteert een actief en breed netwerk in het werkveld. Docenten nemen regelmatig kennis van ontwikkelingen in de beroepspraktijk doordat ze parttime werken in een eigen bedrijf, door het begeleiden van stages van studenten, door contacten met gastdocenten en door het volgen van bedrijfsstages. Doordat docenten goed op de hoogte zijn van de actualiteit, kunnen ze dit gelijk toepassen in het curriculum. Per jaar vindt er drie keer een overleg plaats met een viertal oud-afgestudeerden van de opleiding, die werkzaam zijn bij de grote accountantskantoren. Het doel van dit overleg is het enthousiasmeren van aankomende eerstejaars studenten tijdens de open dagen en bevorderen van een goede beroepskeuze in het kader van de beroepsoriëntatie. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt) 17/69

18 De meeste afgestudeerden vinden snel een baan op hbo-niveau en velen groeien vervolgens uit naar hogere functie. Het hbo-niveau van de beginnende beroepsbeoefenaren wordt naar het oordeel van de opleiding gekarakteriseerd door de complexiteit van de werkzaamheden, de ontwikkeling van eigen verantwoordelijkheid, het analytisch en methodisch kunnen denken en handelen, in staat zijn tot overdracht van het geleerde naar praktische situaties, beleidsmatige en onderzoeksmatig kunnen werken, in staat zijn tot innovatie van het beroep en persoonlijke ontwikkeling. De eindcompetenties bieden afgestudeerden de mogelijkheid om een vervolgstudie te volgen tot AA-accountant of RA accountant. Ruim 80% van de afgestudeerden vindt zijn eerste baan binnen de accountantspraktijk en 75% studeert verder in het accountantsvakgebied. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Goed Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De visie van de hogeschool wat betreft onderwijs staat beschreven in de documenten maatwerk: naar een nieuwe onderwijsarchitectuur (2002) en maatwerk: een patroon wordt zichtbaar (2005). De opleiding maakt naar het oordeel van het panel gebruik van actuele en representatieve Nederlandse en Engelse vakliteratuur. Deze vakliteratuur is voorgeschreven door de NOvAA en het NIVRA en wordt door deze organisaties op actualiteit beoordeeld. De gehanteerde en aanbevolen vakliteratuur is te vinden via blackboard. De opleiding gebruikt in de eerste jaren dezelfde literatuur als de opleiding Bedrijfseconomie. De opleiding blijft up to date, doordat ze werkt met aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal. Ze werkt met jaarverslagen, door het werkveld beschreven casussen, recente artikelen en verwijst de studenten naar websites met actuele ontwikkelingen et cetera. In het gesprek met de studenten wordt tevens aangegeven dat er regelmatig lezingen worden aangeboden. 18/69 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt)

19 Ook de kennis van docenten is up to date. Ze hebben contact met de beroepspraktijk door middel van stagebezoeken, hebben overlegsituaties met gastsprekers, bezoeken bedrijven en seminars, volgen docentstages en lezen tot slot vakliteratuur. Actuele ontwikkelingen die recentelijk zijn opgenomen in het curriculum zijn onder andere de WTA, VGC, COS, IFRS en Corporate Governance. Overige actuele ontwikkelingen worden opgenomen in het onderwijs door middel van de capita selecta in het derde leerjaar, zoals de invloed van de nieuwe wetregelgeving 2006/2007 (COS, VGC, WTA, BTA, VAO) en de recente ontwikkelingen rond IFRS en XBRL et cetera. Actuele softwarepakketten zoals Excel, Exact en SAP-Business One spelen een belangrijke rol in de opleiding. Veel opdrachten worden uitgevoerd met deze pakketten. Zo ontwikkelen studenten de vaardigheid eigentijdse ict-middelen te gebruiken Jaarlijks laat de opleiding haar thema s toetsen door de curriculumcoördinator en de themacoördinatoren. Deze thema's worden getoetst aan de hand van de actuele vakliteratuur, de gevoerde gesprekken met vertegenwoordigers van het werkveld en de reguliere bijeenkomsten met de werkveldcommissie. De beroepsvaardigheden van de studenten ontwikkelen zich door de combinatie van het binnen- en buitenschoolcurriculum. Beroepsvaardigheden worden gedefinieerd in beroepsproducten en persoonsgerichte competenties. Tijdens de opleiding groeit de student en verwerft deze een steeds hoger vaardigheidsniveau. De opleiding hanteert concrete beroepsproducten zoals ondernemingsplan, organisatieadvies, interne en externe berichtgeving, financieel en management informatiesysteem, tax & accounting, operational control, verslaggeving en controle, adviesproduct en management letter, OAT-Thema. De studenten lopen tijdens de opleiding twee keer een stage van 18 weken: een beroepsopleidende stage (vijf dagen in de week) en een afstudeerstage (drie dagen in de week). Daarnaast zijn er, zoals door studenten werd bevestigd, regelmatig bedrijfsbezoeken en excursies. De stagecoördinatoren stemmen met de stageverlenende bedrijven de inrichting van de stages af, zodat deze aansluiten op het binnenschoolse curriculum en vice versa. Na afloop van de stage worden alle betrokkenen geënquêteerd. Indien nodig kan de opleiding het curriculum aanpassen. Aan het begin van de afstudeerstage volgen de studenten een module methoden en technieken van onderzoek ter ondersteuning van een eventuele onderzoeksopdracht tijdens hun afstudeerstage. Deze module zal in schooljaar 2007/2008 nog verder worden uitgebreid. Andere modules over het inrichten en uitvoeren van toegepast onderzoek worden vanaf studiejaar 2007/2008 geïntroduceerd. De minor methoden en technieken van onderzoek is momenteel in ontwikkeling. Kennisontwikkeling en ondernemerschap komen in de toekomst tot ontwikkeling en worden gestimuleerd doordat studenten opdrachten gaan uitvoeren via Expertise Centra van de hogeschool. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt) 19/69

20 Kennisontwikkeling vindt plaats via interactie met de beroepspraktijk en het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het accountancy vakgebied. In het domein Innoverend Ondernemen en Risicomanagement is een lector benoemd die zich onder andere zal bezighouden met het ontwikkelen en verzorgen van onderwijs, het ondersteunen van het midden- en kleinbedrijf, het initiëren van innovaties in samenwerking met partners en het ondersteunen van verdere professionalisering van docenten. Tevens is het doel van het lectoraat de verworven expertise binnen het bestaande curriculum over te dragen aan studenten van alle leerjaren en kennisvragers in de regio. In het gesprek met het opleidingsmanagement komt naar voren dat dit lectoraat net van start is gegaan en de komende tijd nog verder wordt uitgewerkt. Studenten beoordelen het HBO-niveau van de opleiding met 7,9. Uit de alumni-enquête komt naar voren dat onder de eerste afgestudeerde bachelors accountancy de afgestudeerden de aansluiting op de beroepspraktijk als zeer goed ervaren. 82% beoordeelt dit punt met een 7 of hoger. In het gesprek met de alumni wordt dit bevestigd. Ze zijn van mening dat ze een goede basis krijgen aangeleerd om te starten. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het landelijke beroeps- en opleidingsprofiel is de basis geweest voor het beroeps- en opleidingsprofiel Accountancy van de HEAO Financieel Management. Dit profiel is in 2002 vastgesteld door de curriculumcommissie in samenwerking met de werkveldcommissie. De curriculumcommissie bewaakt alle gedefinieerde competenties in het programma zijn opgenomen. In de studiewijzer zijn per thema de accountancy competenties vertaald in concrete thema- en leerdoelen. Het leren vindt plaats binnen (leer)situaties die overeenkomen met de beroepspraktijk. De competenties worden geïntegreerd aangeleerd. De voltijdopleiding Accountancy bestaat uit 13 thema s en twee stageperiodes van 18 weken elk. De beroepsopleidende stage vindt plaats in het tweede semester van leerjaar 3 en de afstudeerstage in het laatste semester van leerjaar 4.De capita selecta worden gepland in een week na de beroepsopleidende stage. Het buitenschools curriculum neemt een belangrijke plaats in binnen het 20/69 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; opleiding Accountancy (vt)