Organisatieplan brandweerzorg en crisisbeheersing

Transcriptie

1 Organisatieplan brandweerzorg en crisisbeheersing alisering ion G ro éé n Re g Groningen één nin gen Brandweer Groningen Brandweer Groningen Postbus AN Groningen brandweer.groningen.nl Hoofdstuk GRONINGEN VEILIGHEIDS 1 Projectplan R E G I O

2 De foto op de voorkant geeft een oefensituatie weer; het betreft dus geen foto van een daadwerkelijk incident.

3 Organisatieplan brandweerzorg en crisisbeheersing binnen Veiligheidsregio Groningen 2013, Veiligheidsregio Groningen

4 Definities Voor een goed begrip van de inhoud van het organisatieplan zijn de volgende noties van belang: Organisatieplan Brandweerzorg en Crisisbeheersing binnen Veiligheidsregio Groningen Voorliggend organisatieplan is in eerste aanleg geschreven ten behoeve van de regionalisering van de brandweer in de regio Groningen 1. In december 2012 is door het veiligheidsbestuur besloten ook de multidisciplinaire taken op het gebied van crisisbeheersing binnen de geregionaliseerde brandweer onder te brengen en de producten op dit terrein duidelijk herkenbaar (als multidisciplinaire producten) naar buiten te brengen. En daarmee feitelijk vorm te geven aan Veiligheidsregio Groningen. Tevens is de regionaal commandant brandweer aangewezen als directeur veiligheidsregio en de plaatsvervangend commandant als plaatsvervangend directeur veiligheidsregio. Binnen Veiligheidsregio Groningen als organisatie zijn daarmee de geregionaliseerde brandweer en de multidisciplinaire taken op het gebied van crisisbeheersing ondergebracht. Binnen de context van de bestuurlijke samenwerking Crisismanagement Groningen werken ook andere organisaties als de GGD/GHOR, de 23 Groninger gemeenten (georganiseerd binnen de gemeentelijke kolom), de politie, de waterschappen, het Openbaar Ministerie, de provincie en Defensie intensief samen op het gebied van crisisbeheersing 2. Tenslotte kunnen onder regie van de veiligheidsregio structureel 3 en ad-hoc partners worden toegevoegd, bijvoorbeeld tijdens incidenten. Voorliggend organisatieplan beschrijft de ambtelijke organisatie Veiligheidsregio Groningen, inclusief de geregionaliseerde brandweer en de multidisciplinaire taken op het gebied van crisisbeheersing. Vandaar dat is gekozen voor de naam: Organisatieplan Brandweerzorg en Crisisbeheersing binnen Veiligheidsregio Groningen (kortheidshalve: organisatieplan). De figuur op de volgende pagina geeft een beeld van de veiligheidsregio in zijn omgeving. Begrippen en benamingen In het organisatieplan worden de volgende benamingen gebruikt: Veiligheidsregio: de organisatie, waarin de geregionaliseerde brandweer en de multidisciplinaire taken op het gebied van brandweerzorg en crisisbeheersing zijn ondergebracht; Als de bestuurlijke samenwerking veiligheids regio wordt bedoeld staat dit expliciet in de tekst vermeld; Veiligheidsbestuur: het bestuur van de veiligheidsregio, bestaande uit de burgemeesters van de deelnemende gemeenten 4 ; Crisisbeheersing: daar waar in het organisatieplan wordt gesproken over crisisbeheersing wordt steeds bedoeld rampenbestrijding en crisisbeheersing 5 ; voor de leesbaarheid is er voor gekozen alleen de term crisisbeheersing te gebruiken. Crisismanagement Groningen: het model van samenwerking op gebied van crisisbeheersing tussen diverse partners, zoals hierboven toegelicht. 1 Conform het besluit van het veiligheidsbestuur van 20 april Verwacht wordt dat ook de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) binnenkort als structurele partner in de eerste lijn van samenwerking gaat deelnemen. 3 Zo zijn er bijvoorbeeld convenanten gesloten met partners als NAM, Gasunie, Enexis, Waterbedrijf Groningen en de Kustwacht. 4 Op dit moment functioneert de Bestuurscommissie Regionale Brandweer en GHOR inhoudelijk gezien als het in de Wet veiligheidsregio s bedoelde veiligheidsbestuur. Het Algemeen Bestuur is onder andere verantwoordelijk voor de financiën. 5 In de Wet veiligheidsregio s wordt een onderscheid gemaakt tussen rampenbestrijding (ramp: een zwaar ongeval of een andere gebeurtenis waarbij het leven en de gezondheid van veel personen, het milieu of grote materiële belangen in ernstige mate zijn geschaad of worden bedreigd, etc) en crisisbeheersing (crisis: een situatie waarin een vitaal belang van de samenleving is aangetast of dreigt te worden aangetast). 2 Brandweer Groningen Over Morgen 3

5 Samenwerkingsverband Crisismanagement Groningen Inhoudsopgave RUD GGD Politie Provincie Brandweerzorg GHOR Veiligheidsregio (bestuurd door Veiligheidsbestuur) Crisisbeheersing Bevolkingszorg Defensie Waterschappen Gemeenten Figuur 1: Veiligheidsregio Groningen in zijn omgeving Doelgroepen organisatieplan Primair is dit organisatieplan bedoeld voor het veiligheidsbestuur, dit is immers het bevoegd gezag om een besluit te nemen ten aanzien van de inrichting van de nieuwe organisatie. Daarnaast is het plan bedoeld voor diverse doelgroepen, waaronder de Bijzondere Ondernemingsraad (i.v.m. de adviesaanvraag), de projectorganisatie regionalisering (i.v.m. verdere uitwerking projectresultaten) en de medewerkers in de organisatie (informeren). OM Voorwoord Inleiding Omgeving Doel regionalisering Schets huidige situatie Totstandkoming en besluitvorming organisatieplan Samenhang met andere documenten Context Wettelijke kaders Uitgangspunten regionalisering Visie Brandweer Groningen Over Morgen Visie crisisbeheersing Maatschappij en partners Hoofdstructuur Van visie naar contouren Van contouren naar concrete organisatie Leidinggevenden in de nieuwe organisatie Medewerkers in de nieuwe organisatie Sector Risicobeheersing Doel Organisatie Werkzaamheden Omgeving Sector Incidentbestrijding Doel Organisatie Werkzaamheden Omgeving Functies en formatie Sector Vakbekwaamheid en Expertise Doel Organisatie Werkzaamheden Omgeving Dienst Bedrijfsvoering Doel Organisatie Werkzaamheden Omgeving Dienst Personeels- en Organisatieontwikkeling Doel Organisatie Werkzaamheden Omgeving Programma Crisisbeheersing Uitvoering Regie Platform Huisvesting en materieel Huisvesting Materieel en materiaal Bestuur en gemeenten Wettelijke kaders Bestuurlijke verbinding Medezeggenschap en Georganiseerd Overleg Medezeggenschap Georganiseerd Overleg...57 Bijlagen Bijlage 1: niveaus waarop wordt gestuurd...59 Bijlage 2: overlegvormen...61 Bijlage 3: het werkveld van de clustercommandant...62 Bijlage 4: clusterindeling en werken in een cluster...63 Bijlage 5: verbinding warme en koude structuur...65 Bijlage 6: functieomschrijving ploegchef...66 Bijlage 7: rollen bestuursorganen op grond van de Wet veiligheidsregio s

6 Voorwoord Voor u ligt het organisatieplan Brandweerzorg en Crisisbeheersing binnen Veiligheidsregio Groningen. Een volgende, belangrijke, stap in de regionalisering van de brandweer in Groningen en het verder vorm geven van de multidisciplinaire taken op het gebied van crisisbeheersing. Het plan beschrijft de organisatie van de brandweerzorg en de multidisciplinaire taken op het gebied van crisisbeheersing vanaf 1 januari Een organisatie die onverminderd paraat staat om bij te dragen aan de veiligheid van burgers, bedrijven en instellingen in onze regio. Belangrijk fundament voor de organisatie en haar medewerkers zijn onze kernwaarden: vertrouwen, vakmanschap, betrokken, teamgeest en passie. Op basis van deze kernwaarden willen we ons werk doen. Voor de inrichting van de organisatie zijn de ontwikkelingen in de samenleving zeer relevant. We hebben te maken met diverse ontwikkelingen in onze nabije omgeving en meer op afstand. Een indicatie: we hebben te maken met een terugtredende overheid, die stuurt op meer eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid van burgers. Tegelijkertijd ligt de nadruk van de landelijke overheid op centraliseren en uniformeren en wordt het takenpakket van het lokaal bestuur verzwaard. Die centralisering zien we ook dichtbij. Zo is er nu de Nationale Politie bestaande uit tien eenheden en is er sinds kort één meldkamer voor Groningen, Fryslân en Drenthe. Ook is de beweging ingezet richting één landelijke meldkamerorganisatie. Demografische veranderingen (in leeftijdsopbouw en inwoneraantallen) worden in onze regio gevoeld en kunnen ook gevolgen hebben voor onze organisatie. Denk daarbij aan het werven van nieuwe brandweervrijwilligers. Ook ons vak vraagt om doorontwikkeling. Onze maatschappij wordt gekenmerkt door snel opkomende ontwikkelingen op gebied van informatie en technologie. Branden blussen wordt steeds ingewikkelder en risicovoller vanwege toenemende complexe bouw. Dit alles leidt tot ambities op het gebied van Brandveilig Leven & Ondernemen en Slimme repressie. Ook op het gebied van crisisbeheersing volgen de ontwikkelingen elkaar in een hoog tempo op. De uitkomsten van de evaluatie van de Wet veiligheidsregio s 6 zullen ongetwijfeld weer nieuwe impulsen opleveren. Tot slot merken we de gevolgen van de huidige financiële en economische ontwikkelingen. Hier zullen we rekening mee moeten houden bij het inrichten van de organisatie en de bedrijfsvoering. Dat gaan we dus slank en slagvaardig doen. Het organisatieplan is een momentopname, een foto in een doorlopende film. Een ogenblikje stilstaan in grote maatschappelijke bewegingen en turbulenties, die nooit zullen stoppen. De nieuwe organisatie heeft de ambitie mee te groeien met de samenleving en zelfs deze mede vorm te geven. Dit vraagt om (pro)actieve en adaptieve medewerkers en organisatie. Geen reactieve of behoudende instelling dus. Ontwikkeling van mens, organisatie en maatschappij zal onder invloed van sociale en technologische ontwikkelingen steeds meer in een samenhangend en horizontaal perspectief gaan geschieden. En het gaat ons er niet om om beter te worden. We zijn al goed; de brandweer is bijvoorbeeld het meest sterke merk binnen de overheid. Maar we moeten goed blijven; stilstand is achteruitgang. Het zijn grote ambities, maar het succes zal liggen in het bewaren van de kleine schaal; de menselijke maat in het grotere verband. Samenleven en samenwerken is van mensen en niet van papier en structuren. Het is de kleine schaal waar de basis van vertrouwen wordt gelegd en de echte verbindingen voor een goede samenwerking wordt gelegd. Persoonlijk kennen en gekend worden is daarin het devies. Niet alleen binnen de organisatie maar ook tussen orga- 6 De evaluatie van de Wet veiligheidsregio s is in 2012 gestart en bestaat uit drie delen: operationeel (uitgevoerd door de Inspectie Veiligheid en Justitie), juridisch/bestuurlijk (uitgevoerd door het Wetenschappelijk Onderzoek en Documentatiecentrum (WODC)) en een integraal advies aan de regering (commissie Hoekstra). 6 7

7 nisaties op het gebied van veiligheid en crisisbeheersing. En zeker tussen onze organisatie en de samenleving van wijk tot wereld. Het is nu meer dan tijd om deze stap te maken en ons weer voor te bereiden op de volgende stap. Erik van Zuidam Roelf Knoop Leeswijzer In het volgende hoofdstuk wordt onder meer inzichtelijk gemaakt wat het doel is van de regionalisering, hoe het organisatieplan tot stand is gekomen en hoe het plan zich verhoudt tot andere plannen. Daarna wordt stilgestaan bij de context; met welke wettelijke kaders en bestuurlijke uitgangspunten hebben we te maken en wat is onze visie op brandweer en crisisbeheersing? Vervolgens komt de hoofdstructuur aan bod, waarna elk in een eigen hoofdstuk de sectoren, diensten en het programma crisisbeheersing worden besproken. Tot slot komen huisvesting en materieel, bestuur en gemeenten en medezeggenschap aan bod. Waar nodig wordt verwezen naar verschillende bijlagen. Overigens: waar in het document hij staat, kan natuurlijk ook zij worden gelezen. 1 Inleiding 1.1 Omgeving Op 25 september 2012 heeft de Eerste Kamer ingestemd met het wijzigen van de Wet veiligheidsregio s. Daardoor wordt volledige regionalisering van de brandweer per 1 januari 2014 verplicht. Hierdoor komt er een eind aan de situatie dat de Groninger brandweerkorpsen met elkaar samenwerken vanuit het perspectief van Regionaal Vormgegeven Brandweerzorg (functioneren als waren we één organisatie, zonder daarvoor in dienst te zijn van één werkgever). Vooruitlopend op deze wijziging in de wetgeving heeft het veiligheidsbestuur op 20 april 2012 de opdracht gegeven om een projectorganisatie te starten om te komen tot één geregionaliseerde brandweerorganisatie in de regio Groningen. In december 2012 is daaraan toegevoegd dat deze organisatie ook de multidisciplinaire taken (op het gebied van crisisbeheersing) van de veiligheidsregio moet gaan organiseren en uitvoeren. Hierdoor ontstaat feitelijk Veiligheidsregio Groningen, waarin de geregionaliseerde brandweerorganisatie en de multi disciplinaire taken worden opgenomen. 1.2 Doel regionalisering Het inrichten van een geregionaliseerde brandweer is geen doel op zich, maar geeft invulling aan de wettelijke opgave om per 1 januari 2014 ook de uitvoering van de basisbrandweerzorg regionaal te organiseren 7. Naast deze door de wet ingegeven opgave moet de regionalisering ook invulling geven aan de wens van het bestuur om de brandweerorganisatie en de multidisciplinaire taken van de veiligheidsregio naar de toekomst toe doeltreffend en doelmatig in te richten, verbonden met de lokale omgeving en in samenhang met landelijke ontwikkelingen. Daarbij is in het verleden al een stevige basis voor de nieuwe organisatie gelegd. Een groot aantal jaren wordt al samengewerkt, zijn diverse taken al op een regionale c.q. bovenregionale schaal belegd en wordt multidisciplinair samengewerkt met de partners binnen Crisismanagement Groningen. Op deze fundamenten wordt voortgebouwd, waarbij we de focus op samenwerking en kwaliteit willen behouden. 1.3 Schets huidige situatie De regio Groningen kent een zeer divers verzorgingsgebied. Op hectare (waarvan hectare water) wonen bijna inwoners, ca in de stad Groningen en de andere inwoners verdeeld over 22 gemeenten. In totaal dus 23 gemeenten met een zeer verschillend karakter. Stedelijk gebied, plattelandsgemeenten, twee grote zeehavens Delfzijl en de Eemshaven en gebieden met intensieve (chemische) industrie. De regio ligt grotendeels onder de zeespiegel, huisvest diverse energieleveranciers en is van zeer groot vitaal belang in verband met de aardgaswinning en de energieleverantie. Het bijbehorend risicobeeld is overigens nog voortdurend in ontwikkeling. Zo werd begin 2013 duidelijk dat de regio zich meer dan in het verleden zal moeten voorbereiden op aardbevingen die veroorzaakt worden door de aardgaswinning. 7 Met de invoering van de Wet veiligheidsregio s per 1 oktober 2010 zijn al diverse taken op het gebied van brandweerzorg en crisisbeheersing op regionaal niveau belegd. 8 9

8 De brandweerzorg in de regio Groningen wordt verzorgd door ca. 730 vrijwilligers, ca. 90 beroepsmedewerkers en ongeveer 170 dagdienstmedewerkers. De multidisciplinaire taken worden uitgevoerd door een klein aantal medewerkers, ondergebracht in de afdeling Crisismanagement. Op dit moment is de basisbrandweerzorg belegd bij 17 (inter-)gemeentelijke brandweerkorpsen 8 en zijn de regionale brandweertaken en de multidisciplinaire taken ondergebracht in een regionaal bureau dat is ondergebracht bij de Hulpverleningsdienst Groningen. Verspreid in de regio zijn 40 brandweerkazernes; 38 kazernes met een vrijwillige bezetting en 2 kazernes met een 24-uurs beroepsbezetting. Het regionaal bureau is gehuisvest in de kazerne aan de Sontweg in Groningen. Ondersteuning in de bedrijfsvoering wordt geleverd door de verschillende gemeenten; in de Stad Groningen voornamelijk vanuit de directie Middelen van de Hulpverleningsdienst Groningen. De regionale brandweer en de organisatie van de crisisbeheersing zijn samen met de Gemeentelijke Gezondheids Dienst (GGD), de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de regio (GHOR) en de gemeentelijke samenwerking op het gebied van crisisbeheersing (de gemeentelijke kolom) ondergebracht in de gemeenschappelijke regeling Veiligheidsen Gezondheidsregio Groningen. 1.4 Totstandkoming en besluitvormingstraject organisatieplan Dit organisatieplan is een nadere uitwerking van de Contouren zoals ze op 7 december 2012 zijn vastgesteld door het veiligheidsbestuur. De Contouren geven enerzijds richting aan de nieuwe organisatie, maar bieden ook ruimte voor de gewenste nadere detaillering. De afgelopen periode zijn daarom diverse bouwbijeenkomsten georganiseerd om met vele collega s uit de organisatie te verkennen hoe de organisatie er uit zou moeten gaan zien. Zo zijn er bouwbijeenkomsten geweest voor de verschillende sectoren, is nader op de clusterindeling ingezoomd, heeft een werkgroep zich bezig gehouden met een analyse van de functie ploegchef en hebben diverse oriëntaties plaats gevonden op het gebied van bedrijfsvoering (o.a. door een benchmark van Berenschot met een advies ten aanzien van de verschillende taken en de bijbehorende formatie). De kwartiermakers (beoogd sector- en diensthoofden), in dienst per 1 februari 2013, hebben de afgelopen periode tenslotte afstemming gezocht om de organisatie zo doeltreffend en doelmatig mogelijk neer te zetten, zonder daarbij de visie-elementen uit het oog te verliezen zoals ze in 2012 zijn gedefinieerd, de uitkomsten van de bouwbijeenkomsten als ook de opgaves waar de nieuwe organisatie voor komt te staan. Een eerste concept van het organisatieplan is op 19 maart 2013 aan de stuurgroep Regionalisering gepresenteerd. Tegelijkertijd hebben het Platform Commandanten 9 en de Bijzondere Ondernemingsraad (BOR) kennis kunnen nemen van het concept. De reacties die zijn ontvangen hebben geleid tot een tweede concept dat op 12 april 2013 als voorgenomen besluit aan het veiligheidsbestuur is voorgelegd. Op basis van dit voorgenomen besluit zal de WOR-bestuurder 10 de Bijzondere Ondernemingsraad om advies vragen. Het organisatieplan is door het veiligheidsbestuur definitief vastgelsteld op 24 mei jl. Er kon nog geen advies van de BOR bij worden betrokken, omdat zij haar advies op het organisatieplan combineert met andere samenhangende documenten, namelijk het formatieplan en functieboek. 1.5 Samenhang met andere documenten Voorliggend organisatieplan bouwt voort op de reeds eerder genoemde Contouren. Deze zijn tot stand gekomen vanuit een visietraject dat heeft geresulteerd in een breed gedragen visie op onder andere de organisatie, het vak en de verbinding met de maatschappij. In dit organisatieplan is ook verbinding gemaakt met de visie op de uitvoering van de crisisbeheersing in de regio Groningen. Immers, in december 2012 is in de Contouren vastgesteld dat de nieuwe organisatie ook deze taken gaat uitvoeren en ze integreert met de taken op het gebied van brandweerzorg. De komende tijd zal de verdere inrichting van de organisatie nader worden vormgegeven, o.a. door het opstellen van een formatieplan, een functieboek en een plaatsingsproces ten aanzien van de feitelijke reorganisatie. Formatieplan Oorspronkelijk was het doel om het formatieplan en het organisatieplan samen op te stellen, maar dit idee is gaandeweg losgelaten. Het concept formatieplan is al wel verspreid, maar het is is pas definitief Visie Brandweer Groningen over Morgen Contouren Visie crisisbeheersing afgerond na een positief advies van de BOR. Het formatieplan en het functieboek zullen na afronding samen worden verspreid. Een belangrijk onderdeel vormt ook de begroting 2014 en de (nieuwe) gemeenschappelijke regeling. Deze zijn immers randvoorwaardelijk om als organisatie te kunnen functioneren. En tenslotte zullen we in de loop van dit jaar de visie op de uitvoering van ons vak verder gaan uitwerken in een beleidsplan voor de komende jaren. Daarin zullen concrete ambities worden geformuleerd, die richtinggevend zullen zijn voor de uitoefening van ons werk. Overigens is het van belang te noemen dat de inrichting van de nieuwe organisatie een dynamisch proces is en blijft. Tijdens de voorbereidings- en implementatiefase van de toekomstige organisatie zijn reeds nieuwe inzichten naar voren gekomen die hebben geleid tot aanpassingen in de vormgeving van de organisatie. Op dit moment is de evaluatie van de Wet veiligheidsregio s gaande die mogelijk ook weer kan leiden tot nieuwe of aangescherpte inzichten waarop de organisatie zal moeten worden aangepast. Organisatieplan Beleidsplan Formatieplan en functieboek Begroting 8 Het gemeentelijke brandweerkorps van de Stad Groningen is samen met het regionaal bureau ondergebracht binnen de Hulpverleningsdienst Groningen. 9 Voorheen het College Commandanten Regio Groningen (CCRG). 10 WOR = Wet op de Ondernemingsraden. Figuur 2: verhouding organisatieplan ten opzichte van andere plannen 10 11

9 2 Context Hans Foekens, kwartiermaker Risicobeheersing Ik hoop op een mooie mix en balans van centraal en decentraal uitgevoerde taken, zodat de clusters goed ondersteund worden. Naast serieuze inzet op Brandveilig Leven willen we in onze sector ook investeren in het bouwkundig advies. Het bijbehorende toezicht laten we nog steeds in de clusters gebeuren. Verder is op een flink aantal plaatsen al veel geïnvesteerd in goede samenwerking en communicatie. Deze contacten moeten zeker blijven bestaan. In dit hoofdstuk wordt de context geschetst waarbinnen dit organisatieplan is opgesteld. Naast wettelijke kaders heeft het veiligheidsbestuur bij de start van de regionalisering uitgangspunten vastgesteld, waaronder de randvoorwaarde dat de regionalisering budgetneutraal dient plaats te vinden. Daarnaast is de visie Brandweer Groningen Over Morgen van belang voor de uitwerking in onderliggend plan evenals de vastgestelde visie-elementen op het gebied van crisisbeheersing. Tenslotte is gekeken naar een aantal relevante maatschappelijke, noordelijke en landelijke ontwikkelingen. 2.1 Wettelijke kaders De Wet veiligheidsregio s beoogt een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige organisatie van brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening en crisisbeheersing onder regionale bestuurlijke regie. De organisatie Veiligheidsregio Groningen voert enkel de taken op gebied van brandweerzorg en crisisbeheersing uit, zoals in dit organisatieplan beschreven. De bijbehorende wettelijke kaders zijn als volgt samen te vatten: Binnen een jaar na inwerkingtreding van de wijziging van de Wet veiligheidsregio s moet het besluit tot regionalisering zijn genomen en voor 1 januari 2014 dient de regionalisering te zijn geëffectueerd en geregeld te zijn in de gemeenschappelijke regeling; Er komt één organisatie in elke veiligheidsregio, die alle brandweertaken uitvoert; Al het brandweerpersoneel komt in regionale dienst; Er is sprake van eenhoofdige leiding (de regionaal commandant); Het volledige beheer wordt op regionaal niveau ingericht; Het bestuur van de veiligheidsregio wordt gevormd door de burgemeesters van de gemeenten, die op hun beurt verantwoording afleggen over de aansturing van de regionale brandweer; De burgemeester blijft, via het veiligheidsbestuur, verantwoordelijk voor het vrijwilligersbeleid in de regio; De gemeenteraad stelt ten minste eenmaal in de vier jaar de doelen vast die de gemeente betreffende de brandveiligheid en de werkwijze en kwaliteit van de brandweerzorg nastreeft; De minister zal met betrokken partijen onderzoeken welke aanvullende mogelijkheden er zijn om winst te boeken op het gebied van brandpreventie. Op grond van artikel 10 van de Wet veiligheids regio s worden aan het bestuur van de veiligheidsregio de volgende taken en bevoegdheden overgedragen 11 : a. het inventariseren van risico s van branden, rampen en crises; b. het adviseren van het bevoegd gezag over risico s van branden, rampen en crises in de bij of krachtens de wet aangewezen gevallen alsmede in de gevallen die in het beleidsplan zijn bepaald; c. het adviseren van het college van burgemeester en wethouders over de taak, bedoeld in artikel 3, eerste lid 12 ; d. het voorbereiden op de bestrijding van branden en het organiseren van de rampenbestrijding en de crisisbeheersing; e. het instellen en in stand houden van een brandweer; f. het instellen en in stand houden van een GHOR; g. het voorzien in de meldkamerfunctie; h. het aanschaffen en beheren van gemeenschappelijk materieel; 11 Zoals aangegeven voert de organisatie Veiligheidsregio Groningen enkel de taken op gebied van brandweerzorg en crisisbeheersing uit, zoals in dit organisatieplan beschreven. 12 Artikel, 3 lid 1: Tot de brandweerzorg behoort: a. het voorkomen, beperken en bestrijden van brand, het beperken van brandgevaar, het voorkomen en beperken van ongevallen bij brand en al hetgeen daarmee verband houdt; b. het beperken en bestrijden van gevaar voor mensen en dieren bij ongevallen anders dan bij brand

10 i. het inrichten en in stand houden van de 2.2 Uitgangspunten regionalisering De nieuwe organisatie moet voorzien in een informatievoorziening binnen de dien- In het projectplan regionalisering, zoals dat is vast- sterke verbinding met de gemeenten. De orga- sten van de veiligheidsregio en tussen gesteld in de vergadering van het veiligheidsbestuur nisatie laat ruimte voor lokaal gewortelde acti- deze diensten en de andere diensten en op 20 april 2012, zijn de volgende uitgangspunten viteiten als die in een behoefte voorzien. Denk organisaties die betrokken zijn bij de geformuleerd: aan de jeugdbrandweren en personeelsvereni- onder d, e, f, en g genoemde taken. gingen; Betrokkenen committeren zich volledig aan de Er moet voorkomen worden dat er extra be- Op grond van artikel 25 van de Wet veiligheidsre- regionaliseringsopdracht en de projectstruc- stuurslagen worden gecreëerd; gio s voert de geregionaliseerde brandweer in ieder tuur; Communicatie en samenwerking met de bur- geval de volgende taken uit: De regionalisering wordt zorgvuldig uitge- gers moet een hoge prioriteit krijgen; a. het voorkomen, beperken en bestrijden voerd, wat betekent dat tijd wordt genomen De organisatie heeft een open houding naar van brand; voor noodzakelijke verkenningen en onderzoe- verdere ontwikkeling en professionalisering van b. het beperken en bestrijden van gevaar ken. Wel is 1 januari 2014 leidend voor de over- Er wordt naar gestreefd dat de repressieve me- het vakgebied. voor mensen en dieren bij ongevallen an- gang naar de nieuwe organisatie; dewerkers, zowel beroeps als vrijwilligers, zo ders dan bij brand; c. het waarschuwen van de bevolking; d. het verkennen van gevaarlijke stoffen en Er wordt een zakelijke benadering gekozen, waarbij consequenties en frictiekosten helder in beeld worden gebracht; min mogelijk hinder ondervinden van de regionalisering. Hun werkinhoud zal zoveel mogelijk gelijk blijven. Wel zal de regionalisering kansen 2.3 Visie Brandweer Groningen Over Morgen het verrichten van ontsmetting; De frictiekosten worden gedragen door de 23 bieden om te innoveren en daarmee bij te dra- De visie Brandweer Groningen Over Morgen, zoals e. het adviseren van andere overheden en gemeenten en de Hulpverleningsdienst (als uit- gen aan de kwaliteit en ontwikkeling van het hierboven illustratief afgebeeld, is de toekomstvisie organisaties op het gebied van de brand- voerder van de gemeenschappelijke regeling). personeel en de organisatie; van de geregionaliseerde brandweer. Deze is onder preventie, brandbestrijding en het voor- Daar waar een partij onevenredig wordt ge- De inbreng van het personeel en de informatie- meer geïnspireerd door de landelijke visie Brandweer komen, beperken en bestrijden van raakt, worden hier afspraken over gemaakt; voorziening richting het personeel worden Over Morgen. De Groninger visie bestaat uit 3 on- ongevallen met gevaarlijke stoffen. Voor de nieuwe organisatie gelden de begro- zorgvuldig georganiseerd; derdelen: tingen per 1 januari 2012, inclusief eerder vast- Voor de inzet van gemeentelijke medewerkers in Daarnaast voert de regionale brandweer tevens gestelde meerjarenbegrotingen; het project regionalisering wordt geen aparte 1. Bouwen op bestaande succesfactoren: taken uit bij rampen en crises in het kader van de In de transitieperiode tot 1 januari 2014 is de in- vergoeding verstrekt. Dit geldt zowel voor mede- Het Sterke Merk; rampenbestrijding en de crisisbeheersing. tentie om een aantal zaken te bevriezen in- werkers van de Hulpverleningsdienst (die immers Doen; zake beleid, financiën en personeel; vanuit collectieve middelen worden betaald) als Samenwerken; voor medewerkers van de 23 gemeenten; Passie; De kracht van de huidige samenwerking door Lokale binding ; middel van regionaal vormgegeven brandweer- (Liefde voor het) Vak. zorg moet behouden blijven. Regionalisering is geen doel op zich, maar een middel om de kwa- 2. Visie op het vak: liteit leidend te laten blijven; Expert in fysieke veiligheid; Arjan van de Leur, kwartiermaker Communicatie Ik zie het als een uitdaging om mee te werken aan de ontwikkeling De huidige schaalgrootte van de basisbrandweerzorg is grotendeels neergezet als waren wij één organisatie. Buiten regionalisering in gang gezette trajecten worden afgerond, zoals samenwerking met buurkorpsen; Innovatie en leren; Partner in integrale veiligheid; Slimme repressie; Brandveilig leven; (door-) Ontwikkeling vakmanschap. van een mooie nieuwe organisatie, waarbij alle medewerkers zich beschouwen als ambassadeur en de trots over de nieuwe Vrijwilligers zijn en blijven lokaal ingebed en vervullen een maatschappelijke functie in hun woon-werkgebied. Zij blijven werken in de lokale omgeving, alleen al vanwege de opkomsttijden; De nieuwe organisatie staat open voor geluiden 3. Visie op de organisatie: Sturen vanuit kernwaarden: vakmanschap, vertrouwen, betrokken, teamgeest en passie; Aantrekkelijke werkgever (ook: Open, Integer, organisatie uitdragen. uit het veld van de vrijwilligers, beroeps- en dagdienstmedewerkers; Veilig & Gezond); Maatschappelijk betrokken; 14 15

11 Figuur 3: de visie van Brandweer Groningen Volwaardige bedrijfsvoering (doelgericht, lean & mean, zakelijke benadering); Optimale aansluiting op en verbinding tussen dagdienst, vrijwilligers en beroeps; Aansturing laag in de organisatie. Voor een nadere toelichting op de visie, wordt verwezen naar het visiedocument Brandweer Groningen Over Morgen. 2.4 Visie crisisbeheersing V E I L I G H E I D S R E G I O In het Beleidsplan Veiligheidsregio is de missie van Veiligheidsregio Groningen beschreven: Veiligheidsregio Groningen bouwt met overtuiging voort op hetgeen tot nu toe bereikt is. De regio wil op veerkrachtige en duidelijke wijze bijdragen aan een veilige samenleving voor haar inwoners door het zoveel mogelijk voorkomen van ramp- en crisissituaties en beperken en bestrijden van de effecten daarvan. De veiligheidsregio is het verbindende element in de samenwerking met betrokken partners: we doen het samen. Partners zijn naast de brandweer de GGD/GHOR, de 23 Groninger gemeenten (georganiseerd binnen de gemeentelijke kolom), de politie, de waterschappen, het Openbaar Ministerie, de provincie en Defensie intensief samen op het gebied van crisisbeheersing 13. De missie van Veiligheidsregio Groningen vertaalt zich in tien visie-elementen voor crisisbeheersing in de regio Groningen. Nuchter omgaan met risico s; Transparant en robuust communiceren van risico s; Bestuurlijk leiderschap en betrokkenheid is noodzakelijk; Een nuchtere voorbereiding op crisisbeheersing; Realistische communicatie over de eigen verant- 13 Verwacht wordt dat ook de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) binnenkort als structurele partner in de eerste lijn van samenwerking gaat deelnemen. woordelijkheid van de maatschappij voor de voorbereiding op crises is noodzakelijk; Sterke kolommen zijn de basis voor crisisbeheersing; Vertrouwen op professionaliteit; Tijdens crises rekent Groningen op de eigen verantwoordelijkheid die er binnen de maatschappij wordt gevoeld en genomen; Groningen ondersteunt haar (zelf-)redzame burgers; Er wordt zichtbaar leiding gegeven aan de samenleving. De veiligheidsregio heeft een uitvoerende functie voor verschillende multidisciplinaire taken op het gebied van crisisbeheersing en biedt de gemeenten daarmee een beheerorganisatie om taken aan over te dragen en vervolgens efficiënt te organiseren. Daarnaast heeft de veiligheidsregio een regie- en platformfunctie voor de multidisciplinaire samenwerking op het gebied van crisisbeheersing 14. Daarbij moet worden benadrukt dat de veiligheidsregio niet eindverantwoordelijk is voor het algehele functioneren bij rampen en crises. Samenwerking vraagt per definitie een bijdrage van de partners in de crisisbeheersing. 2.5 Maatschappij en partners Veiligheidsregio Groningen is onderdeel van de samenleving en staat er midden in. Maatschappelijk betrokken binnen de hele regio en in verbinding met vele partijen. Op Noord-Nederlandse schaal wordt samengewerkt met de andere veiligheidsregio s en landelijk binnen het Instituut Fysieke Veiligheid en Brandweer Nederland 15. Burgers, bedrijven en (maatschappelijke) instellingen De veiligheidsregio verricht haar taken voor de burgers, bedrijven en instellingen in ons verzorgingsgebied. Dit zijn tegelijk cruciale partners om onze doelen te bereiken. Om duurzame samenwerkings - relaties met de burgers en bedrijven op te bouwen, staan ons diverse middelen ter beschikking. Denk aan nieuwe media, (digitale) burgerplatforms en aanwezigheid in de wijk. Die aanwezigheid kan worden gekoppeld aan concrete gebeurtenissen, zoals het actief geven van voorlichting in een wijk na een brand. Daarnaast zoeken we op diverse manieren verbinding met bedrijven en (maatschappelijke) instellingen. Uiteraard als het gaat om onze kernactiviteiten, het voorkomen en bestrijden van incidenten, zoals bij bedrijven met specifieke risico s (ziekenhuizen, gevangenissen, etc.). Ook zijn er diverse partners om de doelen op het gebied van (brand-) veiligheid te bereiken, zoals binnen de vitale infrastructuur 16, woningbouwcoöperaties, bouwbedrijven, ziekenhuizen, kennisinstituten, onderwijsinstellingen en diverse maatschappelijke instellingen (zoals het Brandwondencentrum Groningen, scoutingverenigingen, dorpsverenigingen, kerken, etc.). We hebben maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog in het vaandel staan en we geven hier op diverse manieren invulling aan. Veiligheidsregio Groningen zet in op maatschappelijk verantwoord ondernemen en doet dat onder andere door: Zorg voor vrijwilligers die werkloos worden Groene bedrijfsvoering, waaronder alternatieve energievormen Jeugdbrandweer, niet uit oogpunt van werving maar uit oogpunt van bijdrage aan jeugdzorg Bevorderen arbeidsparticipatie door uitbesteden kleine werkzaamheden aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, zoals werk/leeren integratietrajecten Creëren van trainee- en stageplekken Steun van het sterke merk brandweer bij goede doelen 14 Bron: De veiligheidsregio in 2022, Een essay met perspectief op de doorontwikkeling van veiligheidsregio s. 15 Brandweer Nederland (voorheen NVBR) is een samenwerkingsverband van alle brandweerkorpsen, onder leiding van de Raad van Brandweercommandanten dat nauw verbonden is met het Veiligheidsberaad (waarin de voorzitters van de 25 veiligheidsregio s zitten). Meer info via: 16 Er wordt gesproken over vitale infrastructuur, opgedeeld in vitale sectoren, als het gaat om producten, diensten en de onderliggende processen die, als zij uitvallen, maatschappelijke ontwrichting kunnen veroorzaken. Te denken valt aan energie, telecommunicatie, drinkwater, voedsel, etc

12 Noord-Nederland Convenant Versterking Brandweeronderwijs Instituut Fysieke Veiligheid en Brandweer Nederland Veiligheidsberaad Veiligheidsregio Groningen werkt intensief samen De belangrijkste resultaten van het Versterkings- Belangrijke vakinhoudelijke partners zijn het Instituut De voorzitters van de 25 veiligheidsregio s zijn ver- met de collega s uit Drenthe en Fryslân. Daar zijn al plan brandweeronderwijs zijn: Fysieke Veiligheid (IFV) en Brandweer Nederland. Het enigd in het Veiligheidsberaad. Het Veiligheidsbe- diverse voorbeelden van, zoals de Meldkamer Noord- IFV is in 2013 van start gegaan met als doel veilig- raad wil de ontwikkeling van veiligheidsregio s Nederland. Naar verwachting wordt de samenwer- De instelling van één opleidingsinstituut voor heidsregio s te ondersteunen met kennis en expertise krachtig ter hand nemen. De voorzitters van vei- king de komende jaren nog intensiever, ook vanwege de brandweer met gedeconcentreerde vesti- over brandweerzorg en crisisbeheersing. Het IFV is ligheidsregio s spannen zich in om, samen met de landelijke ontwikkelingen. Op inhoudelijke dossiers gingen. Hierdoor wordt de versnippering in een zelfstandig bestuursorgaan, waarvan de voorzit- partners in de regio, te komen tot een slagvaardige wordt al samengewerkt, maar mogelijk kunnen we het brandweeronderwijs tegengegaan; ters van de veiligheidsregio s het bestuur vormen. organisatie van rampenbestrijding en crisisbeheer- ook organisatorisch samenwerken. Dat kan leiden Het opstellen van een normenkader voor en Veiligheidsregio Groningen wil enerzijds graag ge- sing. tot verkenningen om zaken samen, en daardoor doel- het inrichten van zelfevaluatie, intern en ex- bruik maken van deze kennis en expertise en ander- Het Veiligheidsberaad fungeert als leidend bestuur treffend en doelmatig, te organiseren, bijvoorbeeld tern toezicht op het brandweeronderwijs. zijds graag een bijdrage leveren aan het verder ont- in de ontwikkeling van veiligheidsregio s. Het Vei- als het gaat om het organiseren van de bedrijfsvoe- Hiermee wordt de kwaliteit van het onder- wikkelen ervan. Dit past bij de ambities om het lerend ligheidsberaad is het aanspreekpunt voor het Rijk ring. Daarnaast werken de drie veiligheidsregio s via wijs meetbaar verhoogd; en innovatief vermogen te vergroten. Daarnaast wor- om afspraken met het veld te maken op het gebied de stichting Brandweer Opleidingen Noord (BON) sa- Innovatie van het brandweeronderwijs, den steeds meer aspecten van brandweerzorg en cri- van rampenbestrijding en crisisbeheersing. men bij het opleiden van de manschappen en bevel- waardoor de onderwijsmethoden en onder- sisbeheersing landelijk ontwikkeld, terwijl verbinding voerders en het verzorgen van een deel van de oefe- wijsmiddelen worden gemoderniseerd; en samenwerking tussen regio s steeds meer worden ningen. De drie besturen en organisaties zijn Het ontwikkelen en implementeren van een gestimuleerd. Brandweer Nederland is de netwerk- verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van BON. landelijk model vakbekwaam blijven (bijscho- organisatie van alle geregionaliseerde brandweer- Er wordt verkend op welke wijze de samenwerking len en oefenen), waardoor het brandweer- korpsen in Nederland. Nieuwe visies als Brandweer tussen BON en de drie noordelijke veiligheidsregio s personeel gegarandeerd bekwaam blijft; Over Morgen of visies op waterongevallenbestrijding, in de nabije toekomst versterkt kan worden. Daar- Het structureel beleggen van het onderhoud maar ook ontwikkelingen op het gebied van crisis- naast wordt het brandweeronderwijs steeds meer en de ontwikkeling van les- en leerstof en het beheersing, komen tot stand na overleg van diverse landelijk ontwikkeld en wordt BON een regionaal onderhoud en de ontwikkeling van de kwa- actoren op landelijke schaal. Onze regio is daar actief opleidingsinstituut onder een landelijke paraplu. lificatiedossiers bij het NIFV 17. bij betrokken en wil dat ook blijven, bijvoorbeeld in het overleg van directeuren Veiligheidsregio, de Raad Francien Vooren, manschap Brandweer Groningen Stad van Brandweercommandanten en diverse vakinhoudelijke netwerken en projecten. De grootste uitdaging voor de organisatie is volgens mij om zaken zo te regelen dat duidelijk is wie waarvoor verantwoordelijk is. Daarnaast zou het mooi zijn als de korte lijnen waar steeds over gesproken wordt, straks ook inderdaad kort zijn en er geen extra schakels tussen komen. Ik word ontzettend blij van het productief en effectief samenwerken met mijn collega s. En van het gebruik kunnen maken van alle faciliteiten die er zijn. We hebben een prachtig beroep en ik hoop dat dat zo blijft. 17 Nederlands Instituut voor Fysieke Veiligheid

13 3 Hoofdstructuur 3.1 Van visie naar contouren 18 Nadat de visie was vastgesteld in juli 2012 is de hoofdstructuur van de nieuwe organisatie bepaald. Die hoofdstructuur is beschreven in de Contouren van Brandweer Groningen en door het veiligheidsbestuur vastgesteld in de vergadering van december Hiermee is een begin gemaakt met het concreet vormgeven van de organisatie. Om tot de structuur te komen zijn diverse inrichtings- en organisatieprincipes benoemd die voortvloeien uit de visie. Die principes zijn tevens gehanteerd bij de meer gedetailleerde inrichting van de sectoren en diensten en de daarin functionerende teams. Een aantal belangrijke principes: Uniform, samenhangend en regionaal georganiseerd, waar mogelijk gedeconcentreerd (nabij) uitgevoerd; Primair proces staat centraal (24/7); Oog voor specifieke kenmerken vrijwilligers en 24-uurs ploegendienst; Leidinggevenden stimuleren en ontwikkelen het vakmanschap en geven hier koers en ruimte aan. Zij steunen, coachen en sturen waar nodig; Terugdringen bureaucratie tot het hoogst noodzakelijke; Samenhangend (strategisch) leiderschap en sturen op samenwerken en verbinden (incl. horizontale vervanging); Omgevingsgericht, maatschappelijk verbonden en lokaal verankerd; Bevoegdheden en verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in organisatie; Open communicatie binnen de organisatie en de maatschappij; Stimuleren eigen verantwoordelijkheid; Functies sluiten zoveel mogelijk aan op Besluit personeel veiligheidsregio s. Bij de inrichting van de hoofdstructuur staat het vak en de lokale verbinding centraal. Taken worden regionaal samenhangend georganiseerd, waardoor de kwaliteit gewaarborgd is en er verdere doorontwikkeling van het vak (-manschap) mogelijk is. Zoveel als mogelijk wordt aansluiting gezocht bij landelijke ontwikkelingen; met de 24 andere regio s wordt bestuurlijk samengewerkt binnen het Veiligheidsberaad en vormen we Brandweer Nederland. Daarom is gekozen voor een sectormodel met regionaal georganiseerde sectoren en diensten. Om de lokale binding te behouden, vinden de uitvoering van taken en de sturing daarop zo laag mogelijk in de organisatie plaats. De regionaal commandant / directeur Veiligheidsregio 19 staat aan het hoofd van de organisatie. Deze is eindverantwoordelijk voor het functioneren van de organisatie, uiteraard binnen de bestuurlijke kaders. De regionaal commandant en de plaatsvervangend regionaal commandant vormen samen de directie en verdelen de portefeuilles. De regionaal commandant is meer gericht op de externe omgeving, de plaatsvervangend commandant meer op de vakontwikkeling. Afgesproken is dat de hoofdstructuur zoals die gaat functioneren per 1 januari 2014 voor 2016 wordt geëvalueerd. 18 Zie voor een uitvoerige beschrijving de notitie Contouren, zoals deze is vastgesteld in het veiligheidsbestuur op 7 december Waar in het vervolg van de tekst regionaal commandant staat, wordt tevens directeur Veiligheidsregio bedoeld

14 De organisatie is gevormd rond de inhoudelijke taakvelden op het gebied van brandweerzorg en crisis - beheersing. Er zijn drie sectoren, namelijk Risico - beheersing, Incidentbestrijding en Vakbekwaamheid en Expertise 20. Naast deze sectoren zijn er twee ondersteunende diensten, namelijk Bedrijfsvoering en Personeels- en Organisatieontwikkeling. Onderstaande afbeelding maakt de hoofdstructuur inzichtelijk en symboliseert de verbinding tussen de sectoren en diensten op basis van een heldere gedeelde visie op zowel de brandweerzorg als de crisisbeheersing. De sectoren en diensten werken voor de gehele regio. De regio wordt onderverdeeld in geografische clusters, zoals verderop toegelicht. In de volgende hoofdstukken worden de sectoren en diensten verder uitgewerkt. Een klein directieteam ondersteunt de directie. In dit directieteam zitten in ieder geval de directiesecretaris, een directieassistent(e) en de programmacoördinator Crisisbeheersing (zie hoofdstuk 9). 3.2 Van contouren naar een concrete organisatie Zoals in hoofdstuk 1 reeds is beschreven hebben er diverse bouwbijeenkomsten plaats gevonden om te komen tot een nadere uitwerking van de organisatie. De sectoren en de taken daarbinnen zijn verder verkend en er is gekeken op welke wijze de taken binnen de diensten het best belegd kunnen worden. De identificatie van de bedrijfsvoeringstaken uit de benchmark van Berenschot is daarbij behulpzaam geweest. Ook heeft ten aanzien van de inrichting van de bedrijfsvoeringstaken een oriëntatie plaats gevonden in de buurregio s Drenthe en Fryslân. Tenslotte maatschappij maatschappij maatschappij Figuur 4: de verbinding tussen de sectoren en diensten maatschappij maatschappij 20 In de Contouren wordt de sector Risicobeheersing nog (Brand-)Veiligheid genoemd, de sector Vakbekwaamheid en Expertise heet in de Contouren Expertise en Ondersteuning. Omdat ook de taken op het gebied van crisisbeheersing (veiligheidsregio) nu integraal zijn ondergebracht in de organisatie zijn genoemde aanpassingen in de benaming van de sectoren doorgevoerd. Tenslotte is in de benaming van de dienst Personeelsontwikkeling ook de Organisatieontwikkeling toegevoegd. Daarmee dekt de vlag beter de lading. heeft de Bijzondere Ondernemingsraad een reactie 21 gegeven op de Contouren, die is gebruikt bij de verdere inrichting in onderliggend organisatieplan. Reactie Bijzondere Ondernemingsraad (BOR) op de Contouren Begin 2013 liet de BOR weten dat de Contouren en de opvattingen over de verdere invulling van de organisatie in lijn zijn met de eerder vastgestelde visie. De algemene lijn die in de Contouren is uitgezet werd dan ook onderschreven door de BOR. Daarbij werd aangegeven dat de Contouren niet meer zijn dan een schets, die op verschillende punten invulling behoeft. De BOR formuleerde aanvullend daarop verschillende concrete vragen, met het verzoek deze op te pakken tijdens het bouwen van de nieuwe organisatie. Bij de verdere detaillering van de organisatie zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: Het repressief dekkingsplan dient als basis voor de kazernespreiding en daarmee voor het aantal blusgroepen in de regio. Het aantal kazernes zoals die er op 1 januari 2014 zijn is het vertrekpunt voor de nieuwe organisatie. Er wordt gewerkt aan een Masterplan Brandweerzorg in de DEAL-gemeenten 22 die na 1 januari 2014 van invloed kan zijn op het aantal kazernes en de bezetting ervan; De blusgroepen worden qua omvang onveranderd opgenomen in de nieuwe organisatie, dit geldt zowel voor de vrijwillige ploegen in de regio als voor de beroepsploegen in de stad; Voor de vormgeving van de clusters is als vertrekpunt gehanteerd: ca. 4 tot 6 posten c.q. ploegen en ca. 100 medewerkers; Bij de inrichting van de sectoren Risicobeheersing en Vakbekwaamheid en Expertise en voor de diensten Bedrijfsvoering en Personeels- en Organisatieontwikkeling wordt enerzijds gekeken naar de noodzakelijke regionale verbinding op het vak (en daardoor centralisatie) en anderzijds naar de plaats waar het werk het beste kan worden uitgevoerd (en daarmee de mogelijke deconcentratie); tevens is getracht rekening te houden met voldoende bezetting in de clusters in dagsituatie om daarmee de uitrukorganisatie zo robuust mogelijk in te kunnen richten; De sector Incidentbestrijding wordt gedeconcentreerd georganiseerd in clusters, waar naast clustercommandanten, ploegchefs en blusploegen ook medewerkers uit andere sectoren en/of diensten werkzaam zijn; Bij de inrichting van de regiobreed werkende teams is gekeken naar de aard van de werkzaamheden, het aantal medewerkers, de opdracht om de organisatie doeltreffend en doelmatig vorm te geven en de daarbij behorende optimale span of control ; Ten aanzien van de crisisbeheersingstaken is aansluiting gezocht bij de vergelijkbare taken binnen de brandweerorganisatie om daarmee het vakmanschap maximaal te bevorderen en tevens de kwetsbaarheid van medewerkers en de functie te verminderen; Bij de inrichting van de sectoren en de diensten is steeds gekeken op welke wijze de organisatie als geheel het beste kan worden vormgegeven; tevens is aansluiting gezocht bij (landelijke) ontwikkelingen, bijvoorbeeld op het gebied van de inrichting van de preventietaken, de vakbekwaamheidstaken en op het gebied van de informatievoorziening. 21 De Bijzondere Ondernemingsraad (BOR) heeft per brief van 30 januari 2013 een reactie gegeven op de Contouren; de formele advisering heeft de BOR opgeschort tot aan het organisatieplan. 22 Delfzijl, Eemsmond, Appingedam en Loppersum

15 3.3 Leidinggevenden in de nieuwe organisatie Zoals reeds benoemd in de Contouren zijn er in de nieuwe organisatie drie leidinggevende niveaus 23 : Op strategisch niveau: de regionaal commandant, de plv. commandant, de sectorhoofden en de diensthoofden; Op tactisch niveau: de clustercommandanten, de programmacoördinator crisisbeheersing 24 en de teamleiders 25 ; Op operationeel niveau: de ploegchefs en het hoofd Technische Dienst. Van de leidinggevenden wordt vanzelfsprekend verwacht dat ze leiding geven aan de teams, maar ook het vakmanschap van de medewerkers maximaal benutten en bevorderen, de visie van de organisatie zowel naar de omgeving als naar de medewerkers uitdragen en de (gewenste) samenhang binnen de organisatie (h)erkennen en stimuleren. Leidinggevenden kunnen elkaar horizontaal vervangen. Bij het openstellen van de functies van beoogd strategisch leidinggevenden (november 2012) zijn deze functies reeds beschreven in de bijbehorende functieprofielen. De clustercommandanten en de tweede commandant in het DEAL-cluster 26 geven enerzijds leiding aan de ploegchefs en via hen aan de blusgroepen, anderzijds sturen zij hiërarchisch of functioneel de medewerkers aan die vanuit de sectoren en de diensten in het cluster werkzaam zijn. En dat betekent dat van hen verwacht wordt op een juiste wijze te kunnen schakelen tussen hiërarchisch leiding geven en functionele sturing. In bijlage 4 wordt dit nader uitgewerkt. Van de teamleiders wordt verwacht dat ze zowel leiding kunnen geven aan medewerkers die in hun nabijheid de werkzaamheden verrichten als aan medewerkers die gedeconcentreerd in de clusters werkzaam zijn. De ploegchefs en de coördinatoren zijn verantwoordelijk voor het functioneren van de ploegen c.q. groepen waaraan ze leiding geven en het stimuleren van de medewerkers in deze ploegen c.q. groepen. De ploegchef is in het bijzonder verantwoordelijk voor de paraatheid van de blusgroep waaraan hij verbonden is. Voor deze functie is een functiebeschrijving opgesteld door een specifiek ingerichte werkgroep. Deze is aangevuld met een toelichting als bijlage 6 opgenomen in dit organisatieplan. Overigens geven de ploegchefs - in afstemming met de clustercommandanten - ook invulling aan de door ons gewenste eigen identiteit ( couleur locale ). 3.4 Medewerkers in de nieuwe organisatie In de nieuwe organisatie zijn een kleine duizend medewerkers werkzaam. Dagdienstmedewerkers, vrijwilligers en beroeps (medewerkers 24-uurs dienst). Voor vrijwilligers en beroepsmedewerkers blijft de werkinhoud en het uitrukgebied in beginsel gelijk. Wel zal de context zoals al eerder beschreven gaan veranderen. De regionale organisatie als basis, focus op het vak en de verdere ontwikkeling van het vakmanschap, verbonden met de collega s binnen het vakgebied en met de omgeving waarin de medewerker functioneert. 23 In bijlage 5 worden de leidinggevende niveaus in de warme situatie beschreven. 24 In hoofdstuk 9 wordt deze functie nader toegelicht. 25 In de Contouren teamchefs genoemd. 26 Als in het vervolg over clustercommandanten wordt gesproken, wordt ook de tweede commandant in DEAL bedoeld. De regionalisering kan voor dagdienstmedewerkers leiden tot een (iets) andere functie en takenpakket, andere aansturing en een andere (of wisselende) locatie. Dit is vergelijkbaar met de gemeenten waar al eerder een intensievere samenwerking op het gebied van brandweerzorg is gestart. Gezocht zal moeten worden naar een goede balans tussen multi-inzetbaarheid en flexibiliteit en het vakmanschap en de daarbij behorende specifieke deskundigheid. Voor alle medewerkers geldt dat vakinhoudelijke ontwikkelingen, die los staan van de regionalisering, hen kunnen raken. En de harmonisering van de rechtsposities, die onlosmakelijk zijn verbonden met deze reorganisatie, zullen verschillend beleefd worden door de medewerkers (en meer of minder invloed hebben). Het organisatieplan biedt de basis om deze gevolgen op functie- en medewerkerniveau inzichtelijk te maken en hier nadere keuzes in te maken in een functieboek, formatieplan en huisvestingsplan. De organisatieverandering brengt met zich mee dat medewerkers en functies mee veranderen. Immers, als we een moderne en toekomstbestendige organisatie willen zijn, heeft dat ook invloed op en consequenties voor de medewerkers. Omgekeerd biedt het medewerkers ook mogelijkheden om aan deze verandering een bijdrage te leveren en zelf mede vorm en inhoud te geven aan de toekomstige organisatie. Dit geldt voor alle medewerkers, zowel repressief als beheersmatig en zowel uitvoerend als leidinggevend etc. Samen met de medewerker zelf en de leidinggevende heeft de dienst Personeels- en Organisatieontwikkeling een belangrijke rol in het ontwikkelen van medewerkers en de organisatie als geheel. In de visie en de volgende hoofdstukken over de organisatieinrichting wordt beschreven hoe de organisatie zich doorontwikkelt. Omdat dit mensenwerk is, volgt hier automatisch uit wat het streven is voor medewerkers en functies. We gaan uit van medewerkers die: werken op basis van de kernwaarden; Samenwerkingsgericht en omgevingsgericht zijn (zowel binnen als buiten de organisatie); sector- en dienstoverstijgend denken (bijvoorbeeld veiligheidsketen-breed); eigen verantwoordelijkheid nemen; ontwikkelgericht zijn (bijvoorbeeld bijdragen aan innovaties of meedenken hoe het eigen werk nog beter kan worden georganiseerd); bijdragen aan een open, prettige cultuur; bijdragen aan een fitte en gezonde organisatie; als ambassadeur van de brandweer optreden; maatschappelijk betrokken en actief zijn. Visie op Vrijwilligheid Vrijwilligers zijn en blijven de basis voor de lokale brandweerzorg. Ontwikkelingen binnen en buiten de brandweer hebben invloed op de huidige en toekomstige vrijwilliger bij de brandweer. Het beleid dat ontwikkeld wordt door en voor de brandweer sluit niet altijd aan bij het gevoel en de praktische werkelijkheid van de brandweervrijwilliger. Brandweer Nederland en de Vakvereniging Brandweervrijwiligers (VBV) hebben daarom de handen ineen geslagen om een visie op vrijwilligheid bij de brandweer op te stellen. Vervolgens wordt deze visie vertaald naar concrete voorstellen om deze gepassioneerde burgers te faciliteren en ondersteunen in het uitvoeren van hun vak