BATEN IN BEELD. Als we gaan kiezen in de curatieve zorg, dan graag op basis van alle kosten en baten

Transcriptie

1 BATEN IN BEELD Als we gaan kiezen in de curatieve zorg, dan graag op basis van alle kosten en baten Clingendael Health Forum / 6 maart 2013

2 Eigenlijk heb ik maar 10 minuten

3 Vooraf I: big farma = boeven? met zulke vijanden heb je geen vrienden nodig I don t have a problem with profit-driven companies creating new drugs. Broadly, it is a successful model. I do think it is remarkable, though, that this industry has such an appalling bad reputation. It is regarded as one of the dirtiest and most dishonest industries around and deservedly, for the reasons I have set out in the book. But it is also an industry that produces genuinely life-saving

4 Vooraf II: hoge zorguitgaven? it s the care stupid!

5 Vooraf III: moeten we echt kiezen binnen de cure? er zijn ook minder pijnlijke manieren om de zorguitgaven te beheersen.. Pijnlijk* Niet pijnlijk* Verhogen van eigen risico Pakketingrepen in de curatieve zorg Strenge(re) toelating tot het pakket Terugdringen van praktijkvariatie Verhogen van doelmatigheid Substitutie naar de 1 e lijn Generieke substitutie Thema voor de pauze * Pijnlijk/niet pijnlijk voor de patiënt

6 Zorg heeft directe en indirecte baten gezondheidswinst minder criminaliteit betere onderwijsprestaties productiviteitswinst minder overbelaste mantelzorg uitgespaarde zorgkosten

7 Veel witte vlekken bij indirecte baten

8 maar daar begint verandering in te komen

9 De patiënt aan het woord enquête TNS NIPO

10 Zonder mijn huidige geneesmiddelen zou ik niet meer leven x-as: aantal personen* hart- en v aat diabetes astma copd kanker psy chische aand. reuma artrose hoge bloeddruk ov erige chr zktn *Respondenten hebben soms meerdere chronische aandoeningen Bron: TNS-NIPO

11 Zonder mijn huidige geneesmiddelen zou ik een mindere kwaliteit van leven hebben x-as: aantal personen* hart- en v aat diabetes astma copd kanker psy chische aand. reuma artrose hoge bloeddruk ov erige chr zktn *Respondenten hebben soms meerdere chronische aandoeningen Bron: TNS-NIPO

12 Zonder mijn huidige geneesmiddelen zou ik niet kunnen werken x-as: aantal personen* hart- en v aat diabetes astma copd Zonder mijn huidige geneesmiddelen zou ik niet kunnen werken hart- en v aat diabetes astma copd x-as: aantal personen* kanker psy chische aand. reuma artrose kanker psy chische aand reuma artrose hoge bloeddruk ov erige chr zktn hoge bloeddruk ov erige chr zktn *Respondenten hebben soms meerdere chronische aandoeningen Bron: TNS-NIPO *Respondenten hebben soms meerdere chronische aandoeningen Bron: TNO-NIPO

13 Als ik geen medicijnen zou gebruiken, zou ik me vaker ziek moeten melden op mijn werk x-as: aantal personen* hart- en v aat diabetes astma copd Als ik geen medicijnen zou gebruiken, zou ik me vaker ziek moeten melden op mijn werk x-as: aantal personen* hart- en v aat diabetes astma copd kanker psy chische aand reuma artrose kanker psy chische aand. reuma artrose hoge 10bloeddruk ov erige 20 chr 25 zktn hoge bloeddruk ov erige chr zktn *Respondenten *Respondenten hebben soms hebben meerdere soms meerdere chronische chronische aandoeningen Bron: TNS-NIPO Bron: TNS-NIPO

14 Zonder mijn huidige geneesmiddelen zou ik meer moeite hebben met huishoudelijk werk x-as: aantal personen* hart- en v aat diabetes astma copd kanker psy chische aand. reuma artrose hoge bloeddruk ov erige chr zktn *Respondenten hebben soms meerdere chronische aandoeningen Bron: TNS-NIPO

15 Zonder mijn huidige geneesmiddelen zou ik meer zorg nodig hebben x-as: aantal personen* hart- en v aat diabetes astma copd Zonder mijn huidige geneesmiddelen zou ik meer zorg nodig hebben hart- en v aat x-as: aantal personen* diabetes astma copd kanker psy chische aand. reuma artrose kanker psy chische aand. reuma artrose hoge bloeddruk ov erige chr zktn hoge bloeddruk ov erige chr zktn *Respondenten hebben soms meerdere chronische aandoeningen Bron: TNS-NIPO *Respondenten hebben soms meerdere chronische aandoeningen Bron: TNS-NIPO

16 Zonder mijn huidige geneesmiddelen zou ik me psychisch minder goed voelen x-as: aantal personen* hart- en v aat diabetes astma copd kanker psy chische aand. reuma artrose hoge bloeddruk ov erige chr zktn *Respondenten hebben soms meerdere chronische aandoeningen Bron: TNS-NIPO

17 Zonder mijn huidige geneesmiddelen zou ik een minder goed liefdesleven hebben x-as: aantal personen* hart- en v aat diabetes astma copd kanker psy chische aand. reuma artrose hoge bloeddruk ov erige chr zktn *Respondenten hebben soms meerdere chronische aandoeningen Bron: TNS-NIPO

18 Recent wetenschappelijk onderzoek paar impressies indirecte baten geneesmiddelen

19 HIV patiënten in Zuid Afrika gaan weer werken dankzij antiretrovirale middelen Regression-Adjusted Employment Trend Among HIV Patients Receiving Antiretroviral Therapy. Bor J et al. Health Aff 2012;31:

20 Diabetes: hypoglycemie leidt tot ziekteverzuim 35 Van alle respondenten met een NSHE* de afgelopen maand: % dat zich hierdoor ziek heeft gemeld op het werk NSHE during working hours NSHE outside working hours Nocturnal NSHE Total USA UK Germany France * Non-Severe Hypoglycemic Event: te lage bloedglucosespiegel maar niet zo ernstig dat direct hulp nodig is Bron: Brod et al. The Impact of Non-Severe Hypoglycemic Events on Work Productivity and Diabetes Management, Value Health 2011;14:665 71

21 Hypoglycaemic events per patient-year de juiste geneesmiddelen verkleinen kans op hypo en leiden dus tot minder ziekteverzuim Insulin detemir NPH insulin HbA 1c (%) Bron: Hermansen et al. Diabetes Care 2006;29:

22 Behandeling van depressies leidt tot meer arbeidsaanbod Forest plots of study-specific and pooled estimates of labor supply effects and clinical outcomes associated with interventions for major depressive disorder Bron: Timbie, J. et al. Meta-Analysis of Labor Supply Effects of Interventions for Major Depressive Disorder, Psychiatric Services 2006

23 Alzheimer: uitstel opname verpleeghuis dankzij geneesmiddelen Alle patiënten* behandeld in Pittsburg ADRC, * All the patients with probable AD enrolled in the centre who had at least one follow-up evaluation Bron: Lopez O L et al. Long-term effects of the concomitant use of memantine with cholinesterase inhibition in Alzheimer disease J Neurol Neurosurg Psychiatry 2009;80:

24 ADHD-middelen leiden tot minder criminaliteit Bron: Paul Lichtenstein et al., Medication for Attention Deficit Hyperactivity Disorder and Criminality, N Engl J Med 2012; 367: , November 22, 2012

25 Kunnen we alle baten meten in euro s? Kosten Baten

26 Kunnen we alle baten meten in euro s? Going from having sex once a month to having it at least weekly is roughly equivalent to the amount of happiness that an extra $50,000 of income would bring. Artikel WSJ obv David G. Blanchflower Andrew J. Oswald, Money, Sex and Happiness: An Empirical Study Scand. J. of Economics 106(3), , 2004

27 waarde in euro's Case study reuma: alle directe en indirecte baten in euro s Baten per gebruiker van biologicals* 10,000 8,000 6,000 4,000 2,000 0 QALY-w inst patient Arbeidsmarktbaten Bespaarde zorgkosten Arbeidspart. mantelzorg QALY-w inst mantelzorg Bron: Berekeningen obv resultaten van binnen- en buitenlands wetenschappelijk onderzoek naar reumatoïde artritis. Zie een later dit jaar te verschijnen rapport. * Bij de huidige Nederlandse richtlijnen zijn biologicals alleen geïndiceerd bij patiënten die geen baat hebben bij niet-biologische geneesmiddelen. De baten van biologicals zijn dan gelijk aan de baten ten opzichte van niet-behandelen.

28 Samenvatting Goede (o.a. farmaceutische) zorg levert niet alleen gezondheidswinst op, maar ook allerlei indirecte baten: Meer deelname aan betaalde arbeid, hogere productiviteit Uitgespaarde zorgkosten Minder criminaliteit Minder overbelaste mantelzorgers Meer menselijk kapitaal Recent empirisch onderzoek bevestigt dit voor aandoeningen als HIV, reuma, ADHD, depressie, diabetes We kunnen deze baten (deels) uitdrukken in euro s Deze baten moeten worden meegenomen bij pakketbeslissingen En dat gebeurt nu onvoldoende

29 ...en dan geef ik nu het stokje door aan Werner Brouwer Bron: