Oom Gezinus kwam standaard twee keer per jaar naar de kerk. Niet meer, niet minder. Op nieuwjaarsdag en op kerstnacht.

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Oom Gezinus kwam standaard twee keer per jaar naar de kerk. Niet meer, niet minder. Op nieuwjaarsdag en op kerstnacht."

Melanie Eilander
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 PREEK 24 DECEMBER 2012 Kerstnacht - ds. Christien Crouwel PGN NUENEN Thema: Licht 2.0 Lezingen: Genesis 1: 1 tm 4 Johannes 1: 1 tm 9, 14 & 15 Inleiding Oom Gezinus kwam standaard twee keer per jaar naar de kerk. Niet meer, niet minder. Op nieuwjaarsdag en op kerstnacht. Hij zei: Als ik later aan de hemelpoort sta en Petrus vraagt waarom ik niet wat vaker naar de kerk ben gekomen, dan kan ik zeggen: 'Ik ben jaar in, jaar uit geweest...' Welkom! Of u hier nu twee keer per jaar bent, of week in week uit. Normaal lezen we in de kerstnacht het kerstverhaal van de evangelist Lucas. Het is de meest beeldende en aardse versie van het geboorteverhaal: De geïllustreerde variant, zou je kunnen zeggen. De prentenboekuitgave. Over Maria en Jozef die naar Bethlehem trekken en de herberg die vol is. Over de herders en de engelen, de stal en de kribbe. De kerststal-versie dus, die je ook op schilderijen en in bijna alle kerstliedjes tegenkomt. In 'Stille Nacht' en 'Komt allen tezamen..' En voor het gemak pakken we daar het kerstverhaal van de evangelist Mattheus ook direct bij. Die schrijft over de drie wijzen uit het oosten, de drie koningen, die het kerstkind eer komen bewijzen met hun geschenken. Maar er is nòg een versie: die van de evangelist Johannes. Die zullen we straks horen. Het is hetzelfde verhaal, maar dan zonder plaatjes. Hij begint helemaal bij het begin. Bij de geboorte van het licht. Licht

Hij zei: Als ik later aan de hemelpoort sta en Petrus vraagt waarom ik niet wat vaker naar de kerk ben gekomen, dan kan ik zeggen: 'Ik ben jaar in, jaar uit geweest...' Welkom!

2 Kent u die uitdrukking (zou ds. Gremdaat zeggen)? Ik heb het gisteren even bij mijn moeder van 76 gecheckt, die bijna alles weet, maar dit dus niet. 2.0 is een term uit de wereld van computers, internet en smartphones. 'Deze site is helemaal web 2.0'. Als je ergens 2.0 achter zet, bedoel je dat het gaat om nieuwe, verbeterde software. Maar afgelopen jaar merkte je dat 2.0 een algemeen begrip werd voor 'geheel vernieuwd'. Vannacht dus: Licht 2.0. In de versie van Johannes. Kerstgedachte 1 Het kerstverhaal van Johannes is een tekst over twee krachten: licht en duisternis. Over licht dat schijnt in de wereld en duisternis die het licht probeert te overmeesteren. Een oeroud thema, dat je in talloze verhalen en films. In de ban van de ring, Harry Potter, the Hunger Games... Je zou bijna denken dat Johannes hier een algemeen religieus verhaal vertelt. Een soort tijdloze waarheid, losgekoppeld van een concrete werkelijkheid. Maar ook bij hem gaat het om de geboorte van Jezus. Al is zijn kerstverhaal heel anders dan dat van Lucas of Mattheus. 'Laten we bij het begin beginnen' zegt Johannes. Welk begin? Nou, het begin van de wereld! Het moment dat alles wat er nu is, begon en tot leven kwam. Hoe gebeurde dat? 'Je kunt dat op verschillende manieren vertellen', zegt Johannes, 'maar ik zeg: door een Woord. In het begin was het Woord. Daar is het allemaal mee begonnen: doordat er een Woord klonk. Door dat Woord is alles ontstaan, en zonder dit Woord is niets ontstaan wat bestaat. Niet zomaar een Woord, weet Johannes, maar een Woord dat tegelijkertijd ook een Daad was. Kijk maar naar Genesis! Het is het Woord dat God sprak, een scheppend Woord, waarmee dingen ontstonden die er eerst niet waren. Om te beginnen: Licht! In mei van dit jaar hield Robert Dijkgraaf, wiskundige en theoretisch natuurkundige,

Maar afgelopen jaar merkte je dat 2.0 een algemeen begrip werd voor 'geheel vernieuwd'. Vannacht dus: Licht 2.0. In de versie van Johannes.

3 een college voor de Wereld Draait Door. Daarin ging het ook over het begin van alles. Een duizelingwekkend verhaal, fantastisch onderwezen, over zonnestelsels, het universum, zwarte gaten, dark matter en de oerknal, die misschien wel weer het effect was van iets anders. Genesis gaat over hetzelfde, maar vertelt het op een andere manier. Genesis maakt er een verhaal van. Van een God die spreekt: 'Er zij licht!' Dat is de oerknal die klinkt aan het begin van de bijbel. En naar dat begin grijpt Johannes terug als hij over de geboorte van Jezus gaat vertellen. Hij grijpt erop terug, maar hij spitst het ook meteen toe. In het Woord was leven en het leven was licht voor de mensen. Wat een begin! Was het een film, dan zou de eerste beste kriticus zeggen: 'Zou je niet wat kleiner en concreter beginnen? Zoals je collega Lucas? Met een man, een zwangere vrouw en een ezeltje?' 'Dan heb je niet begrepen wat ik bedoel', zou Johannes zeggen. 'Ik wil zeggen dat de hele wereld, alle leven, dus ook het leven van Jozef en Maria en van die herders en die herbergier, het hele leven van jou en mij bedoeld zijn als plek van licht!' Want dàt is de kern van alles: Dat de wereld tot leven is geroepen door Gods Woord. En dat wat hem voor ogen stond een wereld vol licht was. En dat het licht van dat begin nog steeds schijnt, al is de wereld nog zo duister. Voor minder ga ik niet.' Lied: Van ver, van oudsher aangereikt

Genesis gaat over hetzelfde, maar vertelt het op een andere manier. Genesis maakt er een verhaal van. Van een God die spreekt: 'Er zij licht!' Dat is de oerknal die klinkt aan het begin van de bijbel.

4 Kerstgedachte 2 Het kerstverhaal van Johannes luidt dus: Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet in haar macht gekregen. Mooi! Maar eh... overtuigt dat nou, anno 2012? Is er geen duisternis alom? Duisternis: dat is een uitzichtloze burgeroorlog in Syrië, met alle vormen van geweld. Duisternis: dat is het doodtrappen van een grensrechter bij een partijtje voetbal. Dat is het neerschieten van de veertien-jarige Malala in Pakistan die pleit voor onderwijs voor meisjes. Duisternis: dat is de crisis die zorgt voor werkeloosheid, gebrek aan perspectief en zich als een neerwaartse spiraal lijkt te ontwikkelen. Duisternis is je kind niet eens meer een cadeautje kunnen geven met sinterklaas of kerst. 10% van de kinderen in Nederland die onder de armoedegrens leven. Duister kan het ook zijn in ons zelf. Als we rouwen om de dood van een dierbare. Als we om welke reden dan ook geen uitweg meer zien. Of als we weten dat we een ander onrecht doen. Ruzie maken of ons juist zwijgend terugtrekken om geen gesprek aan te hoeven gaan... Johannes ontkent dat duister niet. Hij zegt niet: er ìs geen duisternis... Hij zegt: Juist in die duisternis schijnt het licht. Hoe donker de wereld ook is, het licht van het begin, het licht van Genesis is Godzijdank nooit uitgedoofd. Al werd het wel steeds moeilijker voor dit licht om door te blijven dringen. En dáárom, zegt Johannes, lanceert God een nieuwe versie van het licht. Licht 2.0! Als nieuw begin. Als verbeterde versie van Genesis. Het woord is mens geworden, vlees geworden, en heeft bij ons gewoond. Om licht en leven te brengen. Hij is, zo lezen we in vers 9, het ware licht dat ieder mens verlicht en naar de wereld kwam. Deze mens is dus het Licht dat in de duisternis schijnt en dat de duisternis niet in haar macht gekregen heeft. Beter kun je het leven van Jezus niet samenvatten.

Dat is het neerschieten van de veertien-jarige Malala in Pakistan die pleit voor onderwijs voor meisjes.

5 Dat leven zal door Johannes in de rest van zijn boek beschreven worden. Maar hier krijgen we alvast de samenvatting, the abstract. Dat het licht schijnt in de duisternis wordt duidelijk uit het hele optreden van deze mens. Alleen zo wordt het licht concreet. Uit de wijsheid waarmee hij spreekt, uit de tekenen die hij doet: zieken genezen, mensen opzoeken aan de rand van de samenleving waar iedereen met een boogje omheen loopt: de hoeren en de tollenaars; de dames die zichzelf verkopen en de heren van de graaicultuur. De zieken en de zwakken; je dementerende opa in het verpleegtehuis. Je kind dat met een rugzakje door het leven moet. Waar hij optreedt, wordt het leven weer licht en dragelijk. Dit is dus uiteindelijk het kerstevangelie dat Johannes wil vertellen: dat God in Jezus een licht heeft aangestoken en dat dit licht niet gegrepen werd. Zelfs niet toen hij later gekruisigd werd. Maar dat is een ander verhaal. Daar moet u met Pasen voor terugkomen... Wat kunnen we nou als boodschap meenemen als we straks door het donker weer naar huis gaan? Ten eerste de boodschap van hoop: Hoe donker het ook is in onze wereld en in ons eigen leven: Het licht van de schepping en het licht van Christus laten niet toe dat het duister het laatste woord heeft. Ten tweede een uitnodiging: Wij zijn uitgenodigd dit licht te verspreiden. De wereld heeft dit licht zo hard nodig, ook in onze eigen omgeving. Er zijn zoveel mensen die verlangen naar een woord of gebaar dat licht brengt in hun situatie van gebroken dromen, onvervangbare verliezen. Waarom zou jij niet degene zijn die hen iets van dat licht brengt? Je weet hoe dat moet... Want wij zijn niet alleen bedoeld als licht-ontvangers, maar ook als licht-dragers. Met ons kan het verder gaan. Wij kunnen licht 3.0 zijn! Nieuwe dragers van licht in de duisternis. In een oplage van meer dan 6 miljard... Dat moet toch voldoende zijn om deze wereld tot lichtere plek te maken?

Uit de wijsheid waarmee hij spreekt, uit de tekenen die hij doet: zieken genezen, mensen opzoeken aan de rand van de samenleving waar iedereen met een boogje omheen loopt: de hoeren en de tollenaars;

7 Voorbeden Eeuwige, in deze nacht schenkt u helder licht in een wereld vol duisternis geeft u een klein kind in een wereld vol groot vertoon brengt u hemelse vrede in een wereld vol aards geweld In deze nacht bidden wij u: Wees bij ieder voor wie deze nacht te duister is bij ieder die noodgedwongen alleen is bdie na een dood van een dierbare het donker van het gemis ervaart die na een scheiding het licht van het samenzijn mist. We bidden voor de bevolking in Syrië en op al die andere duistere plekken Voor vrijheid en recht en een einde aan geweld. We bidden voor de kinderen op deze wereld onze toekomst. Voor volwassenen om hen heen die betrouwbaar en hulpvaardig zijn. Voor een politiek die niet elk tiende kind in Nederland buiten de boot laat vallen, maar elk kind hier recht op voldoende middelen van bestaan gunt. We bidden voor onszelf voor moed en doorzettingsvermogen om stem te durven geven aan hen die geen stem hebben. Om heilige herrie te maken

het licht van het samenzijn mist. We bidden voor de bevolking in Syrië en op al die andere duistere plekken Voor vrijheid en recht en een einde aan geweld.

8 op plaatsen waar onrecht verzwegen of gebagatelliseerd wordt. Maak ons tot dragers van licht Vernieuw ons bestaan als nieuwste versie van het woord dat u ooit sprak: Laat er licht zijn! In de stilte van deze stille nacht leggen we aan u voor wat in ons eigen hart leeft....

versie van het woord dat u ooit sprak: Laat er licht zijn!

Vergelijkbare documenten

Zondag 11 januari - een verhaal om moed te houden

Zondag 11 januari - een verhaal om moed te houden Bij Marcus 1 - de doop van Jezus Ik weet niet hoe goed u al de zondagsbrief hebt gelezen. Maar wellicht is u opgevallen dat er helemaal bovenin staat dat