Best practice eigen meldcode IJsterk

Transcriptie

1 Best practice eigen meldcode IJsterk Doel: Informeren van alle medewerkers met betrekking tot werken met de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Werkwijze: Organisatie specifieke meldcode Goed: Zeer uitgebreid uitgewerkt, volledig en overzichtelijk Het kader wordt duidelijk omschreven Alle geweldsvormen worden beschreven, per geweldsvorm aparte signalenlijsten Helder omschreven wie waarvoor verantwoordelijk is Stappenplan duidelijk uitgewerkt Link met andere regel en wetgeving Stroomschema en handleiding geven veel informatie Bronvermelding: Ijsterk, branche Welzijn & Maatschappelijke diensverlening. Juni 2013 Ellen Rijsemus,Beleidsmedewerker IJsterk/Aandachtsfunctionaris huiselijk geweld en kindermishandeling NHTC

2 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling bestemd voor alle beroepskrachten, vrijwilligers, freelancers, stagiairs en invalkrachten werkzaam binnen de Stichtingen: IJsterk Actief Burgerschap & Participatie, IJsterk Speeltuinen, IJsterk Scholen & Educatie, IJsterk Het Pedagogium en Dock-IJsterk Jongerenwerk (IJdockzz) Branche Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening Juni 2013

3 Inhoudsopgave Een woord vooraf... 3 Definities Overeenkomst ter gebruik van de meldcode. 6 I. Route bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling.. 8 Stap 1: In kaart brengen van signalen.. 9 Stap 2: Collegiale consultatie en raadplegen van het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) of het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG). 10 Stap 3: Gesprek met de klant (en waar mogelijk de ouder).. 12 Stap 4: Weeg aard en ernst van het huiselijk geweld of de kindermishandeling.. 13 Stap 5: Beslissen: zelf hulp organiseren of melden. 14 II. Route bij signalen van mishandeling door een beroepskracht of vrijwilliger. 17 Stap 1: Signaleren.. 18 Stap 2: Melding doen van vermoeden van mishandeling door een beroepskracht of vrijwilliger binnen de welzijnsorganisatie. 19 Stap 3: Beoordelen signaal.. 20 Stap 4: Maatregelen nemen 21 Stap 5: Handelen naar aanleiding van het onderzoek 23 Stap 6: Nazorg bieden en evalueren. 24 III. Route bij signalen van seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen, tieners of jongeren onderling. 25 Stap 1: In kaart brengen van signalen 26 Stap 2: Melden van het gedrag.. 27 Stap 3: Beoordelen ernst van het gedrag 28 Stap 4: Maatregelen nemen Stap 5: Handelen 30 Stap 6: Nazorg bieden en evalueren 31 IV. Verantwoordelijkheden in het scheppen van randvoorwaarden voor een veilig werken meldklimaat 32 Bronvermelding: Deze meldcode is gebaseerd op de basis meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ( januari 2010) én op de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling van de Brancheorganisatie Kinderopvang (december 2011). 2

4 Een woord vooraf Graag bied ik jullie de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling aan. Deze meldcode is bedoeld voor iedereen die werkzaam is binnen een aan IJsterk gelieerde welzijnsorganisatie1, alsmede voor vrijwilligers, freelancers, stagiairs en invalkrachten2. In juli 2013 treedt de wet Verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling in werking. In het kader van kwaliteitszorg wordt de plicht opgelegd om een meldcode te hanteren voor huiselijk geweld en kindermishandeling, daaronder ook begrepen seksueel geweld, vrouwelijke genitale verminking (ook wel genoemd meisjesbesnijdenis), eergerelateerd geweld en ouderenmishandeling. De verplichting geldt voor organisaties en zelfstandige beroepskrachten in de gezondheidszorg, onderwijs, kinderopvang, maatschappelijke ondersteuning, jeugdzorg en politie en justitie. De verplichting heeft tot doel beroepskrachten te ondersteunen in de omgang met signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling. Voor IJsterk Kinderopvang B.V. en Stichting IJsterk Peuterspeelzalen hanteert IJsterk een meldcode die is gebaseerd op de meldcode die speciaal is toegeschreven naar de branche kinderopvang en specifiek is gemaakt voor kinderopvangorganisaties. Deze code is gebaseerd op het door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ontwikkelde basismodel meldcode: Stappenplan voor het handelen bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling. In de meldcode van de kinderopvang en peuterspeelzalen zijn naast de (wettelijk verplichte) meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling in thuissituaties, twee extra routes opgenomen: een route hoe te handelen bij vermoedens van kindermishandeling gepleegd door een beroepskracht en een route hoe te handelen wanneer er sprake is van seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling. Ook voor de branche welzijn vindt IJsterk het belangrijk om te weten hoe er gehandeld moet worden bij een vermoeden van mishandeling gepleegd door een beroepskracht of vrijwilliger en bij seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen, tieners of jongeren onderling. Daarom hebben wij deze twee extra routes ook opgenomen in de meldcode voor IJsterk welzijn. In verband met het zoveel mogelijk voeren van een eenduidig beleid, is de meldcode van IJsterk Kinderopvang en Stichting IJsterk Peuterspeelzalen zo aangepast dat deze van toepassing is op de welzijnsstichtingen. Vanwege de aard van de werkzaamheden van welzijn, is het niet altijd mogelijk om zelf alle stappen van het stappenplan te doorlopen. Dat betekent echter niet dat onze verantwoordelijkheid daarmee ophoudt. In die gevallen beschrijven we in een apart stroomschema welke specifieke stappen er dan genomen moeten worden om te borgen dat uiteindelijk alle stappen doorlopen zijn. Dit document bevat een overeenkomst waardoor de medewerkers van IJsterk zich binden om met de meldcode en bijbehorende stappenplannen aan de slag te gaan. Ook is een document toegevoegd waarmee IJsterk zich bindt ten aanzien van verantwoordelijkheden in het scheppen van randvoorwaarden voor een veilig werk- en meldklimaat. Daarnaast bevindt zich in de map een sociale kaart die de organisatie dient in te vullen en op een voor iedereen binnen de organisatie toegankelijke plaats neer te leggen. 1 Met uitzondering van Stichting IJsterk Peuterspeelzalen die een eigen meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling heeft. 2 Waar in de meldcode gesproken wordt over vrijwilliger wordt ook bedoeld freelancer, stagiair en invalkracht. 3

5 Bij de meldcode voor de kinderopvang is een toelichting ontwikkeld: Handleiding behorend bij Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Deze geeft achtergrondinformatie en toelichtingen op elementen uit de meldcode. Ook is de handleiding zo aangepast dat deze van toepassing is voor de welzijnsstichtingen. Voordat de meldcode wordt gebruikt is het verstandig eerst de handleiding te bestuderen. Jaarlijks zijn tienduizenden kinderen en volwassenen slachtoffer van mishandeling, verwaarlozing of misbruik. Onderzoek wijst uit dat professionals die met een meldcode werken 3 keer zo vaak ingrijpen als collega s waar zo n code niet voorhanden is. Dat alleen al maakt het werken met een meldcode dubbel en dwars waard. Ik hoop dat deze meldcode een bijdrage kan zijn aan het terugdringen van huiselijk geweld en kindermishandeling. Oene de Haan Directeur Stichting IJsterk. Beheer 4

6 Definities Kinderopvang Welzijnsorganisatie Directie Leidinggevende Beroepskracht Vrijwilliger Freelancer Stagiair Invalkracht Aandachtsfunctionaris Klant Ouders/ verzorgers En waar mogelijk de ouder Netwerk- ketenpartner Hij Verzamelnaam voor kinderdagopvang, buitenschoolse opvang, peuterspeelzaalwerk en gastouderopvang. Waar gesproken wordt over welzijnsorganisatie, wordt bedoeld een welzijnsorganisatie die gelieerd is aan de Stichting IJsterk Beheer. Daar waar directie staat, kan ook gelezen worden directeur, bestuur of stichtingsbestuur. De persoon binnen de welzijnsorganisatie die leiding geeft aan een of meer beroepskrachten. Dit kan ook een coördinator zijn. De beroepskracht die binnen de welzijnsorganisatie werkzaam is en die in dit verband aan kinderen, tieners, jongeren, volwassenen of ouderen zorg, begeleiding of een andere wijze van ondersteuning biedt. Hieronder vallen in ieder geval de jongerenwerkers, sociaal cultureel werkers, beheerders, pedagogisch adviseurs, ouder contactmedewerkers, coördinatoren, leidinggevenden en directie. De persoon die in enig organisatorisch verband onverplicht en onbetaald werkzaamheden verricht ten behoeve van een welzijnsorganisatie. Waar gesproken wordt over vrijwilliger, wordt ook bedoeld freelancer, stagiair en invalkracht. De persoon die in opdracht van de welzijnsorganisatie betaald werkzaamheden verricht ten behoeve van deze organisatie. De persoon die nog in opleiding is en daarvoor ervaring op moet doen of zelf kennis of vaardigheden op wil doen die in het later beroepsleven nodig zijn. De persoon die de beroepskracht vervangt. De beroepskracht werkzaam binnen de welzijnsorganisatie met specifieke deskundigheid op het terrein van huiselijk geweld en kindermishandeling. Daar waar aandachtsfunctionaris wordt geschreven kan gedacht worden aan een coördinator of leidinggevende, maar ook aan de aandachtsfunctionaris van de Stichting IJsterk Beheer. De persoon (kind, tiener, jongere, volwassene of oudere), aan wie de beroepskracht zijn professionele diensten verleent en/of professionele contacten heeft. De volwassenen of volwassene die verantwoordelijk zijn/ is voor de zorg en opvoeding van het kind, tiener of jongere; ouder(s), verzorger(s), voogd. Daar waar ouders geschreven wordt, wordt ook verzorgers of ouder/ verzorger bedoeld. Waar gesproken wordt over en waar mogelijk de ouder, wordt bedoeld de ouder van het kind, tiener of jongere, jonger dan 16 jaar. Persoon of organisatie buiten de eigen organisatie, die een bijdrage levert aan de totstandkoming en/of levering van het product of professioneel betrokken is bij het product of de klant. Waar gesproken wordt over hij kan zowel hij als zij van toepassing zijn. 5

7 Overeenkomst ter gebruik van de meldcode Met het ondertekenen van deze overeenkomst verbindt IJsterk en haar medewerkers zich tot het volgen van het stappenplan indien er signalen en zorgen zijn die kunnen duiden op kindermishandeling en/ of huiselijk geweld. Het bevoegd gezag van de Stichtingen: IJsterk Actief Burgerschap & Participatie, IJsterk Speeltuinen, IJsterk Scholen & Educatie, IJsterk Het Pedagogium en Dock-IJsterk Jongerenwerk (IJdockzz), hieronder te noemen IJsterk Overwegende: dat IJsterk verantwoordelijk is voor een goede kwaliteit van de dienstverlening aan haar klanten en dat deze verantwoordelijkheid zeker ook aan de orde is in geval van dienstverlening aan klanten die (vermoedelijk) te maken hebben met huiselijk geweld of kindermishandeling; dat IJsterk een meldcode wenst vast te stellen, zodat de beroepskrachten die binnen IJsterk werkzaam zijn weten welke stappen van hen worden verwacht bij signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling; dat IJsterk in deze meldcode ook vastlegt op welke wijze zij de beroepskrachten bij deze stappen ondersteunt; dat van de beroepskrachten die werkzaam zijn bij IJsterk op basis van deze verantwoordelijkheid wordt verwacht dat zij in alle contacten met klanten en waar mogelijk met ouders/verzorgers, attent zijn op signalen die kunnen duiden op huiselijk geweld of kindermishandeling en dat zij effectief reageren op deze signalen; dat onder huiselijk geweld wordt verstaan: (dreigen met) geweld, op enigerlei locatie, door iemand uit de huiselijke kring, waarbij onder geweld wordt verstaan: de fysieke, seksuele of psychische aantasting van de persoonlijke integriteit van het slachtoffer, daaronder ook begrepen ouderenmishandeling, eergerelateerd geweld en vrouwelijke genitale verminking (meisjesbesnijdenis); Tot de huiselijke kring van het slachtoffer behoren: (ex)partners, gezinsleden, familieleden en huisgenoten; dat onder kindermishandeling wordt verstaan: iedere vorm van een voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel, daaronder ook begrepen eergerelateerd geweld en vrouwelijke genitale verminking; dat onder ouderenmishandeling wordt verstaan: al het handelen of nalaten van handelen van degenen die in een persoonlijke of professionele relatie met een oudere staan, waardoor deze (herhaaldelijk) lichamelijk en/of psychisch en/of materieel schade lijdt, dan wel vermoedelijk lijden zal, waarbij van de kant van de oudere sprake is van gedeeltelijke of volledige afhankelijkheid van degenen die deze ongewenste daden verrichten. 6

8 dat onder beroepskracht in deze meldcode wordt verstaan: de beroepskracht die voor IJsterk werkzaam is en die in dit verband aan klanten van de organisatie zorg, begeleiding, of een ander vorm van ondersteuning biedt; In aanmerking nemende: de Wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling; de Wet maatschappelijke ondersteuning; de Wet op de jeugdzorg; de Wet bescherming persoonsgegevens; Wet klachtrecht cliënten zorgsector; het privacyreglement van IJsterk 3. Stelt het volgende vast binnen de welzijnsstichtingen: Route bij signalen huiselijk geweld en kindermishandeling; Route bij signalen van mishandeling door een beroepskracht of vrijwilliger; Route bij signalen van seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen, tieners of jongeren onderling. Tevens neemt IJsterk de verantwoordelijkheden op zich voor het scheppen van randvoorwaarden voor een veilig werk- en meldklimaat (zie onderdeel IV uit meldcode). Ook vult de coördinator/ leidinggevende de sociale kaart in (zie tab Groen) en zorgt dat deze toegankelijk is voor de beroepskrachten. Handtekening directie IJsterk.. Oene de Haan Handtekening coördinator/ leidinggevende IJsterk (naam locatie).. (naam coördinator/ leidinggevende.. Juni Op het moment van vaststelling van de meldcode is er nog geen Privacyreglement. 7

9 I. Route bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling Stap 1 In kaart brengen van signalen Stap 1: In kaart brengen van signalen De beroepskracht: observeert klant; raadpleegt signalenlijst (achter tab Geel); bespreekt signalen met aandachtsfunctionaris; deelt zorg met klant (en waar mogelijk de ouder); registreert. Stap 2 Collegiale consultatie en raadplegen AMK/SHG Stap 3 Gesprek voeren met de klant en evt. ouders Stap 4 Wegen van aard en ernst Stap 2: Collegiale consultatie en raadplegen AMK of SHG De aandachtsfunctionaris: consulteert: interne en externe collega s; het AMK of SHG; eventueel andere organisaties. bespreekt uitkomsten consultaties met klant (en waar mogelijk de ouder); registreert. Stap 3: Gesprek voeren met de klant (en waar mogelijk de ouder) De aandachtsfunctionaris: deelt zorg met klant (en waar mogelijk de ouder); registreert. Stap 4: Wegen aard en ernst van het huiselijk geweld of de kindermishandeling De aandachtsfunctionaris: weegt risico, aard en ernst; vraagt AMK of SHG hierover een advies te geven; registreert. Stap 5a Hulp organiseren en effecten volgen Stap 5b Melden en bespreken Stap 5a: Hulp organiseren en effecten volgen De aandachtsfunctionaris: bespreekt zorgen met klant (en waar mogelijk de ouder) en/of in een netwerk; organiseert hulp door klant (en waar mogelijk de ouder) door te verwijzen; monitort of klant (en waar mogelijk ouder) hulp krijgt; volgt klant; registreert. Stap 5b: Melden en bespreken met de klant (en waar mogelijk de ouder): De aandachtsfunctionaris: meldt het vermoeden bij AMK of SHG; sluit bij melding aan bij feiten en gebeurtenissen; overlegt met AMK of SHG over acties na de melding; monitort of klant (en ouder) hulp krijgen; volgt klant; registreert. 8

10 Route bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling Stap 1: In kaart brengen van signalen De beroepskracht 4 brengt de signalen die een vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling bevestigen of juist ontkrachten in kaart en legt deze vast. De beroepskracht legt ook de contacten over de signalen vast, evenals de stappen die worden gezet en de besluiten die worden genomen. Bij vroeg signalering worden signalen gezien die duiden op een zorgelijke of mogelijk bedreigde ontwikkeling. Zelden zullen deze signalen direct duidelijkheid geven over de oorzaak zoals huiselijk geweld of kindermishandeling. Het is daarom verstandig uit te gaan van de signalen die de beroepskracht bij de klant of in de interactie tussen betrokkene en een ander bv. ouder of partner waarneemt. Bij het signaleren van huiselijk geweld of kindermishandeling kan gebruik gemaakt worden van de signalenlijsten (achter tab Geel) en de observatielijsten (achter tab Geel) uit de map. In deze fase wordt de zorg gedeeld met de klant (bespreken wat je ziet) op de plek waar de ontmoeting plaatsvindt of op een gepland moment. Daarnaast kan de klant in de groep geobserveerd worden tijdens contactmomenten met anderen. Alle signalen dienen te worden verzameld waardoor het duidelijker wordt welke zorgen er zijn en of deze zorgen gegrond zijn. De beroepskracht vraagt de leidinggevende/aandachtsfunctionaris om te helpen bij het onderbouwen van de signalen. Het is belangrijk dat de welzijnsorganisatie alles goed registreert. Alle gegevens die te maken hebben met het signaleren en handelen dienen schriftelijk te worden vastgelegd. Gespreksverslagen kunnen door betrokkenen worden ondertekend. Er kan hiervoor een klant dossier aangelegd worden, dat in een gesloten kast (met slot) of digitaal (met wachtwoord) wordt bewaard. Dit vanwege de privacygevoelige gegevens die worden verzameld. In hoofdstuk 8.5 uit de handleiding worden handvatten gegeven hoe een klantdossier kan worden opgesteld. Als de beroepskracht zelf geen contact heeft met de kinderen van een klant, dan kan hij toch signalen vastleggen over de situatie waarin deze kinderen zich mogelijkerwijs bevinden, als de toestand van de klant daar aanleiding toegeeft. 4 Een vrijwilliger, freelancer, stagiair of invalkracht die een vermoeden heeft van huiselijk geweld of kindermishandeling in huiselijke kring dient dit direct te melden aan de (begeleidende) beroepskracht. 9

11 Stap 2: Collegiale consultatie en raadplegen van het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) of het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) De beroepskracht bespreekt de signalen met de leidinggevende/aandachtsfunctionaris. Er wordt altijd advies gevraagd aan het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) of het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG). Dit is een taak voor de aandachtsfunctionaris 5. Consultatie is mogelijk met de volgende interne collega s: de leidinggevende/ aandachtsfunctionaris, de pedagogisch adviseur, de aandachtsfunctionaris van Stichting IJsterk Beheer of een collega uit dezelfde groep. Extern is consult mogelijk met een netwerk- of ketenpartner zoals de jeugdverpleegkundige of jeugdarts van het consultatiebureau of de GGD. Indien de organisatie deelneemt aan een netwerk is het ook mogelijk om de klant binnen dit netwerk te bespreken. Tevens kan gebruik worden gemaakt van samenwerking met het Ouder en Kindcentrum (OKC), Casuïstiek overleg (maandelijks), de Stichting IJsterk Peuterspeelzalen en IJsterk Kinderopvang (kinderdagverblijven en buitenschoolse opvang). Consult bij AMK of SHG Zorgvuldig handelen vereist dat de aandachtsfunctionaris bij elk vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling altijd advies vraagt bij het AMK of SHG. Het AMK of SHG kan een eerste weging maken of het terecht is dat er zorgen zijn over deze situatie en of er mogelijk sprake kan zijn van kindermishandeling of huiselijk geweld. Consult bij netwerk Voor het bespreken in een netwerk gelden de regels van het betreffende netwerk. Door de ouder continu te betrekken en in overleg te treden, is de kans groter dat de ouder gemotiveerd is om de situatie te verbeteren en/of hulp te aanvaarden. Om de klant open (niet anoniem) te bespreken in een netwerk en met andere externe deskundigen is schriftelijke toestemming van de klant (of de ouder bij kinderen jonger dan 16 jaar) vereist. Voor een jongere van 16+ geldt toestemming van de jongere zelf6. Indien de aandachtsfunctionaris in het contact transparant en integer is, is de kans groot dat over deze zaken een open gesprek mogelijk is. In de meeste gevallen wordt toestemming door de klant (of ouder) gegeven. Gespreksvaardigheid om in gesprek te gaan over zorgen en het vragen om toestemming van de ouder is een specifieke deskundigheid en kan door middel van scholing worden aangeleerd. Ook kan de aandachtsfunctionaris advies krijgen van het AMK of SHG over het in gesprek gaan met de klant (of ouder). Indien de klant (of ouder) weigert, is dit een zorgelijk signaal en moet het worden meegenomen in de weging (stap 4). De klant kan overigens anoniem worden besproken wanneer hij (of de ouder) geen toestemming heeft gegeven, maar dit verdient niet de voorkeur vanwege de eventuele vervolgacties. Meer informatie over samenwerking met andere organisaties is te vinden in hoofdstuk 7 van de handleiding. Vanaf stap 2 is het raadzaam registratie in de Verwijsindex Risicojongeren (Matchpoint in Amsterdam) te overwegen indien de welzijnsorganisatie op dit systeem is aangesloten. Doe dit in overleg met de pedagogisch adviseur of de aandachtsfunctionaris van Stichting IJsterk Beheer. Meer informatie hierover is te vinden in hoofdstuk 1.3 van de handleiding. 5 De aandachtsfunctionaris kan deze taak eventueel delegeren aan een beroepskracht. 6 Zie: Handleiding behorend bij de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Pagina

12 Noodsituaties Bij signalen die wijzen op acuut en zodanig ernstig geweld dat de klant of een gezinslid onmiddellijk moet worden beschermd, kan meteen contact worden opgenomen met het AMK of SHG. Het AMK of SHG maakt dan een inschatting van de ernst van de situatie. Voor noodsituaties is het AMK of SHG 24 uur per dag bereikbaar. In zeer ernstig dreigende situaties kan het AMK of SHG een melding overdragen aan de Raad voor de Kinderbescherming. Bijvoorbeeld als een kind met verwondingen naar het ziekenhuis moet en de ouders willen het niet meegeven of weghalen uit het ziekenhuis. In een dergelijke situatie kan er heel snel een voorlopige ondertoezichtstelling worden gevraagd zodat de ouders (tijdelijk) het gezag niet hebben over hun kind. In noodsituaties kan ook contact gezocht worden met de crisisdienst van Bureau Jeugdzorg en/of de politie gevraagd worden om hulp te bieden. In de handleiding bevindt zich een algemeen overzicht van websites en adressen (zie bijlage 1) van instanties en organisaties waar de beroepskracht terecht kan voor ondersteuning en advies. In deze meldcode is een sociale kaart opgenomen die de organisatie heeft ingevuld met gegevens uit de eigen regio (achter tab Groen). Vanwege de aard van de werkzaamheden van de medewerkers van Stichting IJsterk Speeltuinen en Stichting IJsterk Scholen & Educatie is het niet mogelijk om alle vijf stappen zelf te doorlopen. Daarom dragen wij het uitvoeren van stap 3, stap 4 en stap 5a of stap 5b over aan een netwerk- of ketenpartner zoals de IB-er van school, Buurtregisseur of pedagogisch adviseur. Onze verantwoordelijkheid houdt hier niet mee op. In het stroomschema: stappenplan bij (een vermoeden van) huiselijk geweld en kindermishandeling van Stichting IJsterk Scholen & Educatie en Stichting IJsterk Speeltuinen staan de specifieke stappen die in dat geval gevolgd moeten worden. Zie stroomschema. 11

13 Stap 3: Gesprek met de klant (en waar mogelijk de ouder) De aandachtsfunctionaris bespreekt de signalen met de klant en waar mogelijk de ouder 7. De welzijnsorganisatie kan er echter ook voor kiezen dat het gesprek door de beroepskracht wordt gevoerd, eventueel samen met aandachtsfunctionaris of leidinggevende. In die gevallen wordt het gesprek altijd voorbereid met de aandachtsfunctionaris. Ook kan tijdens de voorbereiding ondersteuning worden gevraagd aan het AMK of SHG. Voor het gesprek met de klant (en waar mogelijk de ouder) kunnen de volgende stappen worden gevolgd: 1. Leg de klant (en waar mogelijk de ouder) het doel uit van het gesprek; 2. Beschrijf de feiten die zijn vastgesteld en de waarnemingen die zijn gedaan, geef daarbij geen waardeoordeel of eigen interpretatie; 3. Nodig de klant (of de ouder) uit om een reactie hierop te geven; 4. Kom pas na deze reactie zo nodig en zo mogelijk met een interpretatie van hetgeen er is gezien, gehoord en/of waargenomen. In geval van vrouwelijke genitale verminking kan daarbij de Verklaring tegen meisjesbesnijdenis worden gebruikt; of in geval van eergerelateerd geweld wordt met spoed contact opgenomen met het AMK/SHG. 5. Leg het gesprek vast, inclusief de gemaakte afspraken, en laat het indien mogelijk ondertekenen door alle betrokkenen. Bij kinderen is het in de meeste gevallen onduidelijk wat de oorzaken zijn van de signalen. Door ouders te informeren en informatie uit te wisselen over de ontwikkeling van hun kind, kunnen zorgen verduidelijkt, ontkracht of bekrachtigd worden. Nodig de ouders expliciet uit tot het geven van hun mening en vraag door over kindgerelateerde onderwerpen in de thuissituatie. Herkent de ouder de situatie? Hoe gedraagt het kind zich thuis? Hoe reageren de ouders daarop? Hoe gaat het opvoeden thuis? Hoe reageert het kind hierop? Hoe is de ontwikkeling van het kind tot nu toe verlopen? Wat vinden de ouders daarvan? Hoe ervaren de ouders de opvoeding en hun rol als ouders? Indien de klant (en waar mogelijk de ouder) de zorgen herkennen, kan een begin worden gemaakt met het onderzoeken van kansen en oplossingen. Klanten (en waar mogelijk de ouder) moeten vaak eerst gemotiveerd worden zodat de zorgen (over hun kind) gedeeld kunnen worden. Het helpt dan om de klant (en waar mogelijk de ouder) meer informatie te geven over de ontwikkeling van het kind en de effecten voor het kind in de huidige situatie. Pas als ouders niet te motiveren zijn en de zorgen blijven ontkennen is het raadzaam het AMK of SHG om advies te vragen en een melding te overwegen. 7 In geval van ouderenmishandeling kunnen de signalen ook besproken worden met een familielid of vriend van de oudere. 12

14 Stap 4: Weeg aard en ernst van het huiselijk geweld of de kindermishandeling De aandachtsfunctionaris weegt op basis van de signalen, van het (extern) ingewonnen advies en van het gesprek met de klant (en waar mogelijk de ouder) het risico op huiselijk geweld of kindermishandeling. Daarnaast wordt de aard en de ernst van het huiselijk geweld of de kindermishandeling gewogen. Ook moet er altijd overwogen worden of er naar de politie moet worden gegaan. Tenslotte zijn kindermishandeling en huiselijk geweld strafbare feiten. Voor de weging is het van belang dat de aandachtsfunctionaris in het dossier de signalen, de gesprekken en de stappen beschrijft en vastlegt die al gezet zijn. Daarnaast zijn voor de weging de volgende factoren van belang: de leeftijd van het slachtoffer; de aard van het geweld; de mate van afhankelijkheid; de duur van het geweld; de verwachting over de schade die wordt aangericht; de mate van isolement waarin het geweld zich afspeelt. Een weging is altijd persoonlijk, er zijn geen vaste richtlijnen voor. Omdat elke situatie uniek is, is hier geen standaard voor. Het AMK of SHG wordt altijd ingeschakeld om te helpen bij deze weging. Het AMK of SHG kan helpen een risicotaxatie uit te voeren. Als het om eergerelateerd geweld gaat, kan het Landelijk Expertise Centrum Eergerelateerd Geweld (LEC EGG) van de politie dit op zich nemen. In bijlage 1 van de handleiding staat een algemeen overzicht van websites en adressen van instanties en organisaties waar de beroepskracht terecht kan voor ondersteuning en advies. De welzijnsorganisatie dient zelf de sociale kaart uit deze meldcode aan te passen en in te vullen met de instanties en organisaties die werkzaam zijn binnen de betreffende regio (achter tab Groen). 13

15 Stap 5: Beslissen: zelf hulp organiseren of melden Stap 5a: Hulp organiseren en effecten volgen Als op basis van de afweging in stap 4 genoeg gronden zijn dat de klant en zijn gezin redelijkerwijs voldoende tegen het risico op huiselijk geweld of op kindermishandeling beschermd kunnen worden: bespreek met de klant (en waar mogelijk de ouder); organiseer dan de noodzakelijke hulp; volg de effecten van deze hulp en doe alsnog een melding als er signalen zijn dat het huiselijk geweld of de kindermishandeling niet stopt, of opnieuw begint. Dit is de verantwoordelijkheid van de aandachtsfunctionaris al dan niet in overleg met de leidinggevende en/of directie. Als de welzijnsorganisatie gebruik heeft gemaakt van een netwerk- of ketenpartner, kan de netwerk- of ketenpartner verdere actie coördineren. De netwerk- of ketenpartner bespreekt de hulpvraag van de welzijnsorganisatie en de klant, beoordeelt de hulpvraag, stelt een aanpak vast, geeft handelingsadviezen voor de beroepskracht en adviseert over verdere hulp. Ook kan het Ouder Kind Centrum (OKC) of Consultatiebureau worden geraadpleegd en hierin adviseren. De aandachtsfunctionaris bespreekt met de klant de uitkomst van de bespreking met het OKC of netwerkoverleg. Met de klant (en waar mogelijk de ouder) kan gesproken worden over verder te nemen stappen voor hulpverlening voor de klant (en ouder). Hierbij is het belangrijk om informatie te geven over de hulpverlenende instanties en of er hiervoor een indicatie nodig is van bijvoorbeeld Bureau Jeugdzorg. De klant (en ouder) kan op deze manier worden doorverwezen. Belangrijk is om bij de klant (en ouder) en de instantie te informeren of zij ook daadwerkelijk naar de verwijzende instantie zijn gegaan. Leg de gesprekken vast en laat indien mogelijk de klant (en/ of ouder) het gespreksverslag ondertekenen. Indien er voor een van voorgaande stappen ondersteuning nodig is, dan kan dit gevraagd worden bij het AMK of SHG, OKC, of het netwerk. De welzijnsorganisatie kan in het eigen team afspraken maken over de begeleidings- en zorgbehoeften van de klant (en ouder). De uitkomst van deze teambespreking wordt vastgelegd en met de klant (en waar mogelijk de ouder) besproken. 14

16 Stap 5b: Melden en bespreken met de klant (en waar mogelijk de ouder) Kan de klant of kunnen de ouders niet voldoende tegen het risico op huiselijk geweld of kindermishandeling beschermd worden, of is er twijfel of de welzijnsorganisatie hiertegen voldoende bescherming kan bieden: meld het vermoeden bij het AMK of SHG en; sluit bij de melding zoveel mogelijk aan bij feiten en gebeurtenissen en geef duidelijk aan indien de informatie die gemeld wordt (ook) van anderen afkomstig is; overleg bij de melding met het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling of Steunpunt Huiselijk Geweld wat er na de melding, binnen de grenzen van de gebruikelijke werkzaamheden, gedaan kan worden om de klant, de ouders en mogelijke gezinsleden tegen het risico op huiselijk geweld of op mishandeling te beschermen. Dit is de verantwoordelijkheid van de aandachtsfunctionaris al dan niet in overleg met de leidinggevende en/of directie. Bespreek de melding vooraf met de klant (vanaf 12 jaar) en/of met de ouder (als het kind nog geen 16 jaar is).(of laat dat over aan een netwerk- of ketenpartner). Leg uit waarom de welzijnsorganisatie van plan is deze melding te gaan doen en wat het doel daarvan is. Blijf in het gesprek bij de feiten en constateringen en voorkom interpretaties of waardeoordelen. 1. Vraag de klant (en waar mogelijk de ouder) uitdrukkelijk om een reactie; 2. In geval van bezwaren van de klant (en ouder), overleg op welke wijze er tegemoet kan worden gekomen aan deze bezwaren en leg dit in het document vast; 3. Is dat niet mogelijk, weeg de bezwaren dan af tegen de noodzaak om de klant (en ouder) en/of mogelijke gezinsleden te beschermen tegen het geweld of de kindermishandeling. Betrek in alle afwegingen de aard en de ernst van het geweld en de noodzaak om de klant (en ouder) en/of mogelijke gezinsleden door het doen van een melding daartegen te beschermen; 4. Doe een melding indien naar het oordeel van de welzijnsorganisatie de bescherming van de klant of zijn gezinslid de doorslag moet geven. Van contacten met de klant (en ouder) over de melding kan worden afgezien: als de veiligheid van de klant, één van de ouders, die van de beroepskracht zelf, en/of die van een ander in het geding is; of als er goede redenen zijn om te veronderstellen dat de klant (of ouder) daardoor het contact met de welzijnsorganisatie zal verbreken. Indien na enige periode onvoldoende verbetering zichtbaar is, is het van belang opnieuw contact op te nemen met het AMK of SHG en eventueel opnieuw een melding te doen. Het AMK adviseert, indien nodig, meerdere keren contact op te nemen indien er onvoldoende verbetering of verslechtering te zien is. 15

17 Inspanningen na de melding Een melding is geen eindpunt. Als de welzijnsorganisatie een melding doet, geeft het stappenplan daarom aan dat de aandachtsfunctionaris in zijn contact met het AMK of SHG ook bespreekt wat hij zelf, na zijn melding, binnen de grenzen van zijn gebruikelijke taakuitoefening kan doen om de klant en/of zijn gezinsleden te beschermen en te ondersteunen. Dit is uitdrukkelijk in stap 5 bij de melding opgenomen om duidelijk te maken dat de betrokkenheid van de beroepskracht bij de klant en mogelijke gezinsleden na de melding niet ophoudt. Van hem wordt verwacht dat hij, naar de mate van zijn mogelijkheden, de klant (en waar mogelijk de ouder) blijft ondersteunen en beschermen. Uiteraard gebeurt dit in overleg met het AMK of SHG om zo tot een gemeenschappelijke aanpak te komen. Het AMK of SHG houdt degene die de melding heeft gedaan op de hoogte van de uitkomsten van het onderzoek en van de acties die in gang worden gezet. Wanneer er sprake is van (een vermoeden van) kindermishandeling in de thuissituatie van één van de kinderen, tieners of jongeren kan dit ook impact hebben op de (andere) beroepskrachten en andere kinderen, tieners of jongeren. Het is belangrijk dat de welzijnsorganisatie hier aandacht aan besteedt, bijvoorbeeld in teamoverleggen of tijdens intervisie. Interne evaluatie Het is belangrijk dat de toepassing van de meldcode systematisch geëvalueerd wordt. Dit kan de aandachtsfunctionaris, leidinggevende en/of directie op zich nemen. Aangeraden wordt dat de uitvoering van de evaluatie door een ander wordt gedaan dan degene die actief binnen het proces zelf is geweest. Zo nodig worden verbeteringen in afspraken en/of procedures aangebracht. Registratie Geanonimiseerde gegevens met betrekking tot het vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling worden geregistreerd. Deze gegevens worden door de directie op een centraal punt bewaard. Binnen IJsterk is dit gedelegeerd aan de aandachtsfunctionaris van Stichting IJsterk Beheer. De gegevens worden geregistreerd en bewaard om bijvoorbeeld in kaart te kunnen brengen hoe vaak vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling binnen de gehele organisatie voorkomen en op welke wijze daarmee wordt omgegaan. 16

18 II. Route bij signalen van mishandeling door een beroepskracht of vrijwilliger 8 Stap 1 In kaart brengen van signalen Stap 1: In kaart brengen van signalen De beroepskracht: observeert; raadpleegt signalenlijst (achter tab Geel); bespreekt signalen met de leidinggevende; registreert. Stap 2 Melding doen van vermoeden kinder- ouderenmishandeling Stap 2: Melding doen van vermoeden kinder- of ouderenmishandeling: De beroepskracht: meldt vermoeden van kinder- of ouderenmishandeling door een beroepskracht of vrijwilliger bij de directie of leidinggevende. Stap 3 Beoordelen signaal Stap 3: Beoordelen signaal De directie of leidinggevende: beoordeelt situatie en bekijkt of er sprake is van een reëel vermoeden; gaat in gesprek met de eventuele pleger; registreert. Stap 4 Maatregelen nemen Stap 5 Handelen naar aanleiding van onderzoek Stap 6 Nazorg bieden en evalueren Stap 4: Maatregelen nemen De directie of leidinggevende: legt draaiboek aan; raadpleegt AMK of SHG en/of GGD; regelt ondersteuning van klant (en ouder of familie); raadpleegt politie; stelt intern onderzoek in; registreert. Stap 5: Handelen naar aanleiding van onderzoek De directie of leidinggevende: rehabiliteert; geeft waarschuwing af; neemt arbeidsrechtelijke maatregelen; registreert. Stap 6: Nazorg bieden en evalueren De directie of leidinggevende: biedt nazorg voor klanten en ouders of familie; biedt nazorg beroepskrachten; organiseert ouderavonden of bijeenkomsten (indien nodig); verwijst door naar externe hulp; evalueert de procedures; registreert. 8 Waar gesproken wordt over vrijwilliger wordt ook bedoeld freelancer, stagiair en invalkracht. 17

19 Route bij signalen van mishandeling door een beroepskracht of vrijwilliger Stap 1: Signaleren De beroepskracht 9 heeft een vermoeden of een signaal opgevangen, of een ander laat doorschemeren dat er iets niet goed zit in de relatie tussen de klant en een beroepskracht of vrijwilliger. Niet in alle gevallen waarin beroepskrachten of vrijwilligers menen dat er niet goed met klanten (kinderen, tieners, jongeren of ouderen) wordt omgegaan door een collega, is er sprake van kinderof ouderenmishandeling. Desondanks mag niet aan deze signalen voorbij worden gegaan en zal met elkaar onderzocht moeten worden wat er bij de klant (het kind, tiener, jongere of oudere) wordt gesignaleerd. Door met elkaar te overleggen en van gedachten te wisselen kan het signaal pas goed geïnterpreteerd worden. Vermoedens zijn er in uiteenlopende gradaties. Als de beroepskracht zich met een dergelijk vermoeden (over een collega) geconfronteerd ziet, kunnen de volgende acties ondernomen worden: Raadpleeg de signalenlijsten (achter tab Geel); Ga in gesprek met de vertrouwenspersoon van IJsterk (achter tab Geel of intranet); Vraag een gesprek aan met leidinggevende of directie. Van belang is om betreffende signalen goed te registreren en te beschrijven wat vervolgens gedaan is met deze signalen. Tips over het registreren zijn te vinden in hoofdstuk 8.5 van de handleiding. Als de beroepskracht vervolgens concludeert dat er sprake is van terechte bezorgdheid, dan is het raadzaam tot melding in de lijn van de welzijnsorganisatie over te gaan. 9 Een vrijwilliger, freelancer, stagiair of invalkracht die een vermoeden heeft van mishandeling door een beroepskracht of vrijwilliger, freelancer, stagiair of invalkracht dient dit direct te melden bij de leidinggevende of directie. 18

20 Stap 2: Melding doen van vermoeden van mishandeling door een beroepskracht of vrijwilliger binnen de welzijnsorganisatie Wanneer er een vermoeden is dat een beroepskracht of vrijwilliger binnen de welzijnsorganisatie zich schuldig maakt aan kinder- of ouderenmishandeling moet dit direct gemeld worden bij de leidinggevende en/of de directie. De leidinggevende en/of directie beoordeelt en weegt en kan besluiten tot het nemen van vervolgstappen zoals consulteren van het AMK of SHG, of af te zien van verdere stappen. In het stappenplan wordt er van uitgegaan dat een beroepskracht een mogelijk vermoeden van kinder- of ouderenmishandeling door een collega-beroepskracht of vrijwilliger meldt bij directie. In de praktijk kunnen ook de volgende personen deze melding van vermoeden van kinder- of ouderenmishandeling door een beroepskracht of vrijwilliger doen: a. Melding door klant (kind, tiener, jongere, volwassene of oudere) Als de melding van kinder- of ouderenmishandeling afkomstig is van een kind, tiener, jongere of oudere, is opvang en steun voor kind, tiener, jongere of oudere het eerste aandachtspunt. De beroepskracht bij wie het slachtoffer de klacht meldt, is verplicht dit te melden bij zijn leidinggevende. Deze laat weten discreet te zullen handelen, maar belooft geen geheimhouding aan de klant. De leidinggevende doet in alle gevallen melding van de vermoedens aan de directie. Naast het AMK of SHG worden zo nodig anderen ingeschakeld voor hulp. De ouders van het betrokken kind, tiener of jongere, of de familieleden van betrokken oudere, worden geïnformeerd. Aan de ouders en aan de familieleden van de oudere wordt eveneens opvang en steun geboden. Het waarborgen van het gevoel van veiligheid van de klant is uitgangspunt van dit handelen. b. Melding door de ouder (van kind, tiener of jongere) of door familieleden (van oudere) Als de melding van de ouders of familieleden komt, zal deze melding altijd serieus genomen worden. Feiten en constateringen zullen bij ouders of familieleden nagevraagd worden. Op basis hiervan meldt de beroepskracht dit bij de leidinggevende en/of directie. De leidinggevende en/of directie beoordeelt en weegt en kan besluiten tot het nemen van vervolgstappen (als bijvoorbeeld advies vragen bij AMK of SHG) of af te zien van vervolgstappen. c. Melding door derden Als de melding van derden komt, dient uitgezocht te worden over welke informatie deze persoon/ personen precies beschikt/beschikken en waar deze informatie op is gebaseerd. Op basis hiervan meldt de beroepskracht dit bij de leidinggevende en/of directie. De leidinggevende en/of directie beoordeelt en weegt en kan besluiten tot nemen van vervolgstappen of hier van af zien. Melding over leidinggevende Wanneer de melding van toepassing is op de leidinggevende dient door de constaterende beroepskracht (of vrijwilliger) direct de directie te worden ingeschakeld. Melding over de directie Een bijzondere situatie betreft het geval dat de klacht het gedrag van de directie zelf betreft. In dat geval is het raadzaam om direct contact op te nemen met het AMK, SHG of de politie, eventueel in overleg met de leidinggevende. Deze stap dient zorgvuldig geregistreerd te worden. 19

21 Stap 3: Beoordelen signaal De directie of leidinggevende is verantwoordelijk voor een eerste beoordeling van de voorgelegde situatie. Daarbij zal in het algemeen de melder, diens leidinggevende en de betrokken beroepskracht of vrijwilliger gehoord worden. Het gaat om een marginale toets. Dat wil zeggen dat de directie, samen met de verantwoordelijke leidinggevende vaststelt of er in redelijkheid sprake is van een reëel vermoeden. De uitkomst van die overweging kan zijn: Neen, er is geen sprake van een reëel vermoeden, dus nader onderzoek is redelijkerwijs niet aan de orde. De directie gaat in gesprek met de betrokkenen om de mogelijk verstoorde werkverhouding te herstellen. Ja, er is sprake van een reëel vermoeden, er moeten maatregelen worden genomen; de klant (het kind, tiener of jongere of oudere) wordt afgeschermd van de betrokken beroepskracht of vrijwilliger door deze op non-actief te stellen of te schorsen; de directie deelt dit mee aan alle betrokkenen; De directie is verantwoordelijk voor de registratie in deze stap. 20

22 Stap 4: Maatregelen nemen Voor de directie geldt dat bij enige twijfel over vermoedens van kinder- of ouderenmishandeling door een beroepskracht of vrijwilliger besloten wordt tot het doen uitvoeren van passende maatregelen. Als deze stap wordt gezet, is er op zichzelf evenwel nog steeds geen sprake van schuld van de beroepskracht of vrijwilliger over wie het vermoeden is geuit: beschuldigd staat niet gelijk aan schuldig. In geval van een reëel vermoeden neemt de directie de volgende maatregelen: a. Het aanleggen van een draaiboek; b. Raadplegen AMK of SHG en/of GGD; c. Het regelen van opvang van kind, tiener of jongere en ouders of oudere en familieleden; d. Raadplegen politie; e. Instellen onderzoek. a. Draaiboek aanleggen De directie, of degene die in opdracht van de directie met deze taak belast is, draagt zorg voor een zorgvuldige procedure en legt een draaiboek aan. In de handleiding staan handvatten voor het aanleggen van een draaiboek (hoofdstuk 8.5). b. Raadplegen AMK of SHG en/of GGD Het AMK of SHG kan de organisatie adviseren en ondersteuning bieden. Ook de GGD kan worden geraadpleegd. Voor adressen van de lokale GGD zie de sociale kaart in deze meldcode (achter tab Groen). c. Het regelen van opvang voor kind, tiener of jongere en ouders of de oudere en familie Voor de ondersteuning voor de klant en de ouders of familie (van oudere) kan een beroep worden gedaan op een instelling als de GGD of het AMK of SHG. De GGD is gespecialiseerd in het begeleiden van organisaties bij calamiteiten. In overleg met ouders en GGD en/of AMK, wordt bezien of de deelname aan activiteiten van de welzijnsorganisatie kan worden gecontinueerd dan wel dat er een andere oplossing moet worden geboden. De welzijnsorganisatie informeert de klant en ouders of familie (van de oudere) over de mogelijkheid aangifte te doen bij de politie. De directie houdt contact, toont betrokkenheid en informeert de klant en ouders of familie regelmatig over de voortgang van het onderzoek en andere zaken die voor de klant en ouders of familie van belang zijn. De ouders van de overige kinderen, tieners of jongeren moeten geïnformeerd worden. Er kan gekozen worden om de activiteit stop te zetten of kinderen elders onder te brengen. Het AMK kan worden ingeschakeld voor advies hoe bijvoorbeeld te handelen met de eigen kinderen van de beroepskracht of vrijwilliger. d. Raadplegen politie De directie laat zich adviseren door de politie. Zo mogelijk na raadpleging van de klant (en ouders of familie) besluit de welzijnsorganisatie of eerst een intern onderzoek wordt gedaan of onmiddellijk aangifte wordt gedaan bij de politie. Klanten (en ouders of familie van ouderen) kunnen natuurlijk ook los van de directie beslissen onmiddellijk aangifte te doen. In het geval van aangifte bij de politie vindt het instellingsonderzoek plaats in nauw overleg met de politie. 21

23 e. Instellen van een onderzoek De directie stelt direct na de melding een commissie van onderzoek in. De commissie kan bestaan uit 3 personen, twee interne en een extern deskundige bijvoorbeeld van de GGD. De interne personen zouden een leidinggevende en de aandachtsfunctionaris kunnen zijn. De externe deskundige is de voorzitter van de commissie. De leden van de commissie hebben een geheimhoudingsplicht uit hoofde van hun verantwoordelijkheid als lid van de commissie van onderzoek. De commissie vermeldt in het draaiboek vanaf het eerste moment van melding hoe men handelt en heeft gehandeld en wie men op welk tijdstip informeert en heeft geïnformeerd en waarover. De commissie voert het intern onderzoek uit en adviseert de directie op grond van de resultaten van het onderzoek over de te nemen maatregelen. Procedure van onderzoek door commissie a. De commissie vraagt de ouders de signalen van het kind (tiener of jongere) weer te geven. In geval het een oudere betreft wordt dit aan de familie gevraagd. Het is niet de bedoeling dat de commissie het kind (tiener of jongere) ondervraagt. Het kind (tiener of jongere) dient door een bevoegde deskundige te worden gehoord. Het is belangrijk het AMK of SHG, de GGD of de politie hierover om advies te vragen. b. De onderzoekscommissie hoort de betrokken beroepskracht of vrijwilliger. De toedracht van zaken volgens de beroepskracht of vrijwilliger wordt vastgelegd. De beroepskracht of vrijwilliger wordt geïnformeerd over het verdere verloop van de procedure. c. De commissie voert gesprekken met alle betrokken personen. Op basis van deze eerste gesprekken adviseert de commissie de directie over de te nemen voorlopige maatregelen voor het kind, tiener of jongere en de beroepskracht of vrijwilliger, voor zover dit nog niet is gebeurd. d. Van de gesprekken wordt een schriftelijk verslag gemaakt, dat door de geïnterviewden moet worden goedgekeurd. Ter voorkoming van latere onduidelijkheid is het raadzaam de betrokkenen ter goedkeuring te laten ondertekenen. e. Alle verslagen worden gebundeld en voorzien van advies, overhandigd aan de directie. Deze informatie is geheim. 22

24 Stap 5: Handelen naar aanleiding van het onderzoek Het onderzoek kan leiden tot verschillende uitkomsten. Afhankelijk van deze uitkomsten heeft de directie verschillende mogelijkheden om te handelen. a. Rehabilitatie van beroepskracht of vrijwilliger; b. Waarschuwing afgeven; c. Arbeidsrechtelijke maatregelen (in geval van beroepskracht); d. Inschakelen van politie. a. Rehabilitatie beroepskracht of vrijwilliger Wanneer de directie constateert dat er op grond van het verrichte onderzoek geen aanleiding is om aan te nemen dat kinder- of ouderenmishandeling heeft plaatsgevonden, wordt de betrokken beroepskracht of vrijwilliger die voor de duur van het onderzoek geschorst of op non-actief was gesteld, door de directie van de organisatie in zijn functie in ere hersteld. In een dergelijke situatie moeten het belang van de beroepskracht of vrijwilliger en het algemeen belang worden afgewogen en zou het bijvoorbeeld wenselijk kunnen zijn de betreffende beroepskracht of vrijwilliger binnen de welzijnsorganisatie over te plaatsen. Indien na het onderzoek blijkt dat er een klacht is ingediend op valse gronden, kan de directie de betrokken beroepskracht of vrijwilliger een rehabilitatietraject aanbieden. De directie kan dan tevens maatregelen nemen tegen degene, die valselijk een beschuldiging heeft geuit. Dit kan variëren van de eis dat excuses worden aangeboden, tot schorsing of tot verwijdering. b. Waarschuwing afgeven De directie kan besluiten tot het geven van een schriftelijke waarschuwing, met de mededeling dat herhaling van het ongewenste gedrag arbeidsrechtelijke gevolgen heeft. Die waarschuwing kan dan worden opgenomen in het personeelsdossier of vrijwilligersdossier. c. Arbeidsrechtelijke maatregelen Wanneer de directie constateert dat op grond van het verrichte onderzoek aanleiding is om aan te nemen dat kinder- of ouderenmishandeling heeft plaatsgevonden, neemt de directie maatregelen van arbeidsrechtelijke aard, zoals ontslag wegens een dringende reden op grond van art. 677 en art. 678 boek 7 BW, of ontbinding van de arbeidsovereenkomst via de kantonrechter (art. 685 boek 7 BW). (Betreft het een vrijwilliger dan wordt de vrijwilligersovereenkomst beëindigd). d. Inschakelen van politie De directie doet, wanneer het rapport van de onderzoekscommissie hiertoe aanleiding geeft, formeel aangifte van kinder- of ouderenmishandeling bij de politie. Alle beslissingen worden zorgvuldig afgewogen en zorgvuldig geregistreerd door de directie. 23