Israël. begin en eindtijd. Bijbelstudie naar de oorsprong en toekomst van Israël. Kees Middelbeek

Transcriptie

1 Israël begin en eindtijd Bijbelstudie naar de oorsprong en toekomst van Israël Kees Middelbeek 1

2 INHOUDSOPGAVE Israël Waarom heeft God de aarde geschapen Hoe kwam de zonde in de schepping Waarom heeft de mens gezondigd Wat was het resultaat van de zonde Hoe moesten de gevolgen van de zonden worden hersteld Wat is Israëls plaats in het herstel voor de schepping en de zonde...17 HOOFDSTUK Hoe is Israël in hun land gekomen Waaraan is de vrouw in Israël te herkennen Hoofdstuk Het verbond met Abraham Het verbond van God met David Een nieuw verbond een nieuw verbond Verbond niet geschreven op papier maar op hun hart Tijd dat iedereen de Here zal kennen Een verbond dat alleen zal kunnen vergaan als zon, maan en zee niet meer zullen bestaan Tijd dat de stad wordt herbouwd en nooit meer zal worden verwoest tot in eeuwigheid HOOFDSTUK Waarom is het volk Israël verdreven uit het land dat het gegeven was Betekende hun val verwerping voor altijd Indien de Bijbel niet spreekt over verwerping, spreekt hij dan over herstel en zo ja, op welke manier Profetieën die wijzen op een herstel dat verder in de toekomst ligt dan het herstel na de ballingschap...60 HOOFDSTUK Welke profetieën zeggen dat Israël in de eindtijd als natie zal bestaan Het fysiek herstel: het terugkeren van de Joden naar hun land Een geestelijk herstel van Israël Een grote verdrukking Een oorlog waarin alle volkeren van de wereld zich tegen Israël zullen legeren Het duizendjarige vrederijk Een laatste oorlog waarin de wereld nog een keer Israël zal belegeren Er zijn dus twee grote oorlogen elk aan het eind van een tijdperk De dag van het oordeel. Dit is de dag waarop God de wereld zal oordelen De nieuwe hemel en nieuwe aarde Kenmerken van de nieuwe hemel zijn De satan zal er niet meer zijn Kenmerken van de nieuwe aarde zijn Waar is Israël op de nieuwe aarde gebleven Het verbond met Abraham Het nieuwe verbond HOOFDSTUK

3 Israël Jaren geleden vroeg iemand mij eens of het nu echt Bijbelse profetieën zijn die de stelling rechtvaardigen dat het herstel van Israël als land, zoals dat in het begin van de twintigste eeuw een aanvang nam, Gods werk was? Staat dat dit zou gebeuren nu echt in de Bijbel voorspeld, of heeft iemand dit ooit eens gesteld nadat hij een paar teksten uit zijn verband had getrokken en zit iedereen (in sommige christelijke kringen) dit nu maar na te praten? Ik wist wel een aantal teksten die hierover gingen, maar mij bewust van mijn beperkte kennis ging ik eens kijken of er niet een goed boek was geschreven over dat onderwerp. Nu zal hier ongetwijfeld al veel over zijn geschreven, maar zoals dat gaat in de uitgeverswereld, niet de relevantie van het boek, maar de opbrengst is van belang. Dat is logisch vanuit hun zakelijk belang gezien maar jammer voor ons als we het nodig hebben en het is nooit herdrukt. Je zult het niet geloven maar ik ben eens een hele middag in de vele boekwinkels die mijn woonplaats Leiden rijk is, op zoek geweest naar een boek over het leven van Napoleon en kon maar één (Engels) exemplaar vinden, de rest van de ongetwijfeld duizenden boeken die er in de ongeveer 200 jaar na zijn nederlaag over hem zijn geschreven, waren kennelijk niet rendabel meer voor een herdruk. Zo ook over dit onderwerp, ondanks dat er al eerder boekenkasten over moeten zijn volgeschreven, was er toen ik op onderzoek ging, zelfs in evangelische boekwinkels, niets over te vinden. Nu heb ik het boek waar al de profetieën die hierover gaan in staan in vele vormen kleuren en maten in huis en besloot dan daar maar zelf een antwoord in te zoeken. Na een poos met dit onderwerp bezig te zijn geweest vroeg ik mij af waarom God eigenlijk ooit via Abraham met dit volk is begonnen, waar had Hij het voor nodig? Het idee dat dit alleen maar was om er de Messias uit geboren te laten worden kon ik mij eigenlijk niet zo goed voorstellen: daar is toch geen uitverkoren volk voor nodig? De Messias kon toch ook een Rus, Egyptenaar of Nederlander zijn? Bovendien, als de enige functie van het volk was het laten voortkomen van de Verlosser, dan zou het volk wel kunnen verdwijnen als die Verlosser eenmaal geboren was. En juist het niet verdwijnen van dit volk, dat vele eeuwen zonder eigen land tussen de volken zwierf, is één van de dingen die zo opmerkelijk is aan hen. Ik ontdekte op een zeker moment in de Bijbel dat God een plan met deze aarde heeft, een plan waar Israël een belangrijke functie in heeft. Vanaf de zondeval tot de nieuwe aarde is er een samenhang in de gebeurtenissen die daarmee te maken hebben. Israël heeft daar een belangrijke plaats in. Toch is het God niet alleen om dit volk te doen. Hij is de schepping met Adam en niet met Abraham begonnen. Dat wil zeggen: hij heeft Adam de belofte gegeven dat er eens een Verlosser zou komen. Deze belofte gaf Hij door aan Abraham. Deze belofte is voor de kinderen van Adam en niet alleen voor de kinderen van Abraham. Het gaat God om alle mensen. Hij wil dat ooit alle mensen en alle volken in vrede met elkaar zullen samenleven op aarde. Om dat te bereiken, begon Hij met dit volk om de voorbereidingen voor die tijd te treffen. Als die tijd zal zijn aangebroken heeft Israël nog steeds een functie, zo zullen we straks zien. Deze studie begint in Genesis 3 waar kort na de schepping de zondeval wordt beschreven en eindigt in Openbaring 22, waar de nieuwe aarde de plaats zal hebben ingenomen van de huidige. Daardoor zal duidelijk worden wat die samenhang in de Bijbel is: wat Gods weg is met de aarde en wat de plaats van Israël daarin is. 3

4 HOOFDSTUK 1 Schepping - Abraham Zoals gezegd gaan we in deze studie door de hele Bijbel heen op zoek naar het wezen van Israël, wees gerust, we zullen niet de hele Bijbel doorspitten maar we beginnen wel bijna aan het begin van Genesis en zullen in onze omzwervingen, zelfs in dit hoofdstuk al, uitkomen in het laatste boek, de Openbaring van Johannes. Als we het wezen van Israël willen begrijpen, moeten we het wezen van de schepping, de mens, diens relatie tot God en het evangelie begrijpen. Het gaat hier om de grote hoe-, wat- en waaromvragen. Waarom zijn we er, waarom zijn er zoveel slecht nieuwsberichten te vermelden in het journaal, hoe is dit allemaal gekomen, waartoe zal dit leiden, wat is de oplossing voor dit alles en wat heeft Israël hier allemaal mee te maken? We zullen hier beginnen bij het begin. Waarom heeft God de aarde geschapen? Veel christenen denken bij het overzicht van dit hoofdstuk misschien dat het voor hen allemaal gesneden koek is, maar ik daag je toch uit om door te lezen, volgens mij staan er verschillende elementaire zaken in die je nog niet weet Waarom heeft God de aarde geschapen 1.2. Hoe kwam de zonde in de schepping 1.3. Waarom heeft de mens gezondigd 1.4. Wat was het resultaat van de zonde 1.5. Hoe moesten de gevolgen van de zonde worden hersteld 1.6. Wat is Israëls plaats in het herstel voor de schepping en de zonde 1.1. Waarom heeft God de aarde geschapen Om te weten waarom iemands iets doet, moeten we in de gelegenheid zijn het hem of haar te vragen. Als we daarom willen weten waarom God ons heeft geschapen zouden we het dus aan Hem moeten vragen. Het probleem is dat Hij niet zo vaak hoorbaar spreekt en het is al helemaal uitgesloten dat ieder mens afzonderlijk, verstaanbare antwoorden krijgt op al diens vragen. Toch spreekt God wel, Hij wacht soms zelfs niet eens of wij wat te vragen hebben, maar neemt zelf ook initiatief om dingen mee te delen waarvan Hij vindt dat we het moeten weten. Mensen die Gods stem kunnen verstaan worden profeten, en hun boodschap profetie genoemd. In het oude Israël, maar ook al daarvoor en daarna, zijn er verschillende van die antwoorden en boodschappen opgeschreven door de mensen die deze van God kregen. Nu was het niet zo dat alles wat een willekeurig persoon als woord van God zei te hebben ontvangen door de Joden werd erkend als profetie. Meestal was het pas achteraf, als (delen van) de voorspellingen accuraat bleken te zijn geweest, dat de volgende generaties de geschriften erkenden als authentieke woorden van God. Meestal werd een profeet tijdens zijn leven zeer slecht behandeld door het volk en na zijn dood geëerd, een beetje zoals wij met kunstenaars plegen te doen. We zullen dan wel niet allemaal rechtstreeks van God een antwoord krijgen op de vraag waarom Hij ons heeft geschapen, maar we kunnen wel studie doen in de Bijbel waar verschillende van die geschriften van de profeten in zijn verzameld en proberen hier een antwoord in te vinden. Nu kan ik mij niet herinneren ooit in de Bijbel een tekst te hebben gelezen waar met zoveel woorden staat dat dit of dat de kernreden was waarom God besloot de aarde en de mensen te maken. Misschien moeten we daar ook helemaal niet zo diep en ingewikkeld over doen en schiep 4

5 God de aarde alleen maar omdat Hij dat ontzettend leuk vond. Wat zijn diepste motieven waren is moeilijk te achterhalen. Wel zijn er teksten in de Bijbel die mogelijk duidelijkheid kunnen geven over wat de bedoeling van de aarde en de schepping was. We lezen bijvoorbeeld in het scheppingsverhaal: Laat Ons mensen maken naar ons beeld, als onze gelijkenis, opdat zij heersen over de vissen der zee en over het gevogelte van de hemel en over het vee en over de gehele aarde en over al het kruipend gedierte dat op de aarde kruipt. En God schiep de mens naar zijn beeld; naar Gods beeld schiep Hij hem; man en vrouw schiep Hij hen. (Genesis 1:26) In de Psalmen staat met betrekking daarover: Wat is toch de mens dat U aan hem denkt en het mensenkind dat U naar hem omziet? (...) met heerlijkheid en eer hebt U hem gekroond, alle dingen hebt U onder zijn voeten onderworpen. (Psalm 8:5-7) De schrijver van de Hebreeënbrief gebruikte later deze tekst om aan te tonen dat God niet alleen de huidige, maar ook de toekomstige (nieuwe) wereld aan de mens heeft onderworpen 1. Uit deze teksten kunnen we opmaken dat God de mens schiep om te heersen over de aarde. Nu hebben de meesten van ons, democratische Nederlanders, moeite met het woord heersen. Ik vroeg eens, toen ik voor het eerst bij een sportschool binnenkwam aan de meest gespierde figuur, die mij wel de eigenaar leek, of hij de baas was. Een hond heeft een baas was zijn reactie. We willen niet graag heersen en tolereren veel, zelfs dat er nog meer kippen en varkens in Nederland wonen dan mensen. Het woord heersen roept beelden op van dictators die het volk verdrukken en nooit heeft een dictator meer macht over zijn onderdanen gehad als wij over de dieren. Of God het zo wreed heersen voor ogen had als wij wel eens met de dieren omgaan in de industrie toen Hij dat zei, geloof ik niet. Ik denk eerder dat het Gods bedoeling was om ons duidelijk te maken dat de dieren ondergeschikt, dat is in dit geval, minder belangrijk, zijn dan de mensen. Als het erop aankomt werd de aarde met al zijn natuur en rijkdom aan ons gegeven om er te kunnen wonen. En om de baas te kunnen zijn in onze eigen woning, moest de mens gemaakt worden naar Gods beeld. Waarom moest de mens geschapen worden en zo'n bijzondere woning hebben? Daarover staan twee redenen in de Bijbel. Ten eerste staat er, dat als God de aarde en de mens gemaakt heeft, Hij contact met hen zoekt. Dit staat niet met zoveel woorden in de Bijbel maar dit blijkt wel uit wat er gebeurt nadat Adam heeft gezondigd. Direct gaan ze voorbereidingen treffen voor de volgende ontmoeting die ze met God zouden gaan hebben. Ze maken schorten en, zo staat het in Genesis: Toen zij het geluid van de Here God hoorden, die in de hof wandelde in de avondkoelte, verborgen de mens en zijn vrouw zich voor de Here God tussen het geboomte in de hof. (Genesis 3:8) God wandelde dus met de mens in de avondkoelte. Hij was dus niet zichtbaar alom tegenwoordig, maar Hij zocht de mens wel regelmatig op. Het was Gods bedoeling dat wij als mensen bij Hem in de buurt zouden zijn. Hierover zegt Paulus later in het Nieuwe Testament. Gezegend zij de God en Vader van onze Here Jezus Christus, die ons met allerlei geestelijke zegen in de hemelse gewesten gezegend heeft in Christus. Hij heeft ons immers 1 Hebreeën 2:5 5

6 in Hem uitverkoren voor de grondlegging der wereld, opdat wij heilig en onberispelijk zouden zijn voor zijn aangezicht. (Efeze 1:3-4) God had niet alleen de aarde bedoeld als woonplaats voor ons, Hij had zelfs het Koninkrijk al klaar voor ons. Jezus zegt over dit koninkrijk: Wanneer dan de Zoon des mensen komt in zijn heerlijkheid en al de engelen met Hem, dan zal Hij plaats nemen op de troon zijner heerlijkheid. En al de volken zullen voor Hem verzameld worden, en Hij zal ze van elkander scheiden, zoals de herder de schapen scheidt van de bokken, en Hij zal de schapen zetten aan zijn rechterhand en de bokken aan zijn linkerhand. Dan zal de Koning tot hen, die aan zijn rechterhand zijn, zeggen: Komt, gij gezegenden mijns Vaders, beërft het Koninkrijk, dat u bereid is van de grondlegging der wereld af. (Mattheüs 25:31-34) Het koninkrijk, zullen we later zien, is het Nieuw Jeruzalem, de bruid van het Lam ofte wel de gemeente. Kortom God schiep de aarde zoals Hij Eva schiep voor Adam; als bruid voor zijn Zoon, voor Christus. Hij had haar al voor Hij de wereld schiep bedacht. Je zou dus kunnen zeggen dat God een bruid heeft gezocht/geschapen voor zijn Zoon. Hier komen we al gelijk bij een bijzonder aspect van God. Ofschoon de Bijbel de ene keer spreekt over de Vader en de andere keer over de Zoon is dit verschil meer optisch dan wezenlijk. Er wordt bijvoorbeeld wel over God de Vader gesproken, maar gelijk zegt de Bijbel dat niemand Hem heeft gezien. Johannes zegt daarover: niemand heeft God ooit gezien de eniggeboren Zoon heeft Hem doen kennen. (Johannes 1:18) Paulus zegt over de Godheid van Jezus, dat Hij: is het beeld van de onzichtbare God. Alle dingen zijn door en tot Hem geschapen. (Kolossenzen 1:15-17) Alles wat we van God kunnen weten, komt van wat Jezus ons heeft bekend gemaakt. Voor Hij hier als de Zoon kwam om te sterven is Jezus vele malen zichtbaar op aarde geweest. Hij was er in de verschijning van Melchisedek; de koning van Salem, die Abraham tegemoet trok na diens strijd tegen de koningen uit het Oosten. Hij wordt daar de priester van de Allerhoogste genoemd 2. Het is Jezus die Abraham bezoekt om hem zijn beloofde zoon aan te kondigen 3 ; Hij streed met Jakob bij de Jabbok 4 en Hij was het die Jozua ontmoette voor Hij Jericho innam 5. Maar de verschijningsvorm van Jezus, waarin Hij het meest in het Oude Testament voorkomt, is als de Engel van de Here. De Engel van de Here trad namens zichzelf op, deed beloftes en werd als God aangeduid. Dit in tegenstelling tot gewone engelen die boodschappers zijn en namens God spreken. De Engel van de Here komt het eerst voor in de Bijbel, als Hagar en Ismaël vluchten voor Saraï. Als ze uitgeput in de woestijn zitten en er geen hoop meer is, verschijnt Hij: En de Engel van de Here zei tegen haar: Ik zal uw nageslacht zeer talrijk maken (...) Toen noemde zij de naam van de Heren, die tegen haar gesproken had: U bent een God van 2 Genesis 14:18 & Hebreeën 7 3 Genesis 18: Genesis 32: Jozua 5:

7 aanzien. (Genesis 16:10-13) De Engel van de Here zegt tegen haar: Ik zal. Hij spreekt niet namens God maar namens zichzelf, omdat Hij God is. Vele voorbeelden zouden dat kunnen laten zien in het Oude Testament. In het Nieuwe Testament komt deze Engel niet meer voor. Dan openbaart God zich alleen nog in Jezus. Maar bovenal, en dat is interessant voor ons onderwerp, het betekent dat als er in de Bijbel staat dat Adam en Eva met de Here wandelden in de avondkoelte van de Hof, zij niet met God de Vader, maar kennelijk met Jezus, de Zoon, wandelden. Het betekent ook dat het Jezus was, die hun later de toegang tot de hof van Eden ontzegde. Ondanks dat we dus moeilijk een duidelijk antwoord kunnen vinden op de vraag waarom God op een goede dag besloot de aarde te maken, kunnen we wel iets zeggen over de aarde in dat perspectief. Zo blijkt dat God ons deze heeft gegeven als woonplaats en dat God er in zijn verschijning als de Zoon zelf nauw bij betrokken is. Hij heeft deze gemaakt, Hij is er op cruciale momenten, Hij heeft er voor geleden, zijn bruid wordt hier gevormd, Hij gaf door de profeten de boodschappen door aan zijn volk en later aan zijn gemeente Hoe kwam de zonde in de schepping Nu hebben we wel vastgesteld dat God de aarde schiep voor de mensen om daar te wonen en we lezen in de Bijbel dat God zag dat het allemaal erg tot zeer goed was. Toch zien we als we om ons heen kijken een wereld waarin niet alleen mensen de dieren overheersen en opeten: de dieren doen dat zelf ook bij elkaar. In een niets ontziende voedselketen jagen roofdieren de prooidieren achterna.van de microscopisch kleinste bacteriën en schimmels tot de grootste tijgers en potvissen genieten de dieren alleen van de goede natuur in zoverre ze deze kunnen doorslikken. Moeten we dan vaststellen dat God dieren alleen heeft geschapen om op het bord van een ander dier of mens te eindigen en dat Hij dat goed vond? Bovendien zullen er maar weinig mensen meer zijn die net als Adam en Eva met God in de avondkoelte wandelen: de meesten van de massa s mensen die intussen op aarde wonen, hangen afgepeigerd na de zoveelste dag hard werken op de bank voor de televisie of zitten in hun armoedige woning in een arm land zich zorgen te maken hoe ze de maand weer door moeten komen. Er zijn maar weinig ontwikkelde mensen die de aarde zien en dan blij opmerken dat het overal toch wel zo goed is en God die alles ziet, zal dat al helemaal niet meer doen. Welke ramp heeft de aarde dan getroffen dat het niet meer zo is als toen God dat wel zei? Was het een meteoriet die een slopend virus bracht waar de schepping niet tegenop was gewassen, waren het UFO s die een vijandige mogendheid op aarde brachten die alles in de war hebben gestuurd? Wat heeft zich dan voltrokken dat deze goede aarde veranderde in voor de meesten een onherbergzaam oord? De Bijbel is daar duidelijk over: het was inderdaad een ramp van buiten de aarde, het was een vreemde mogendheid die de goede schepping veranderde in een plaats waar ieder moest vechten voor zijn plekje en waar geen plaats meer was voor de zwakken. 7

8 De leider van deze mogendheid was ooit één van de machtigste van de hemel, de cherub Lucifer. Hij probeerde via een staatsgreep daar aan de macht te komen. Toen dat was verijdeld werd hij daar verdreven. Hierover staat in Jesaja: Hoe bent u uit de hemel gevallen, u morgenster, zoon van de dageraad; hoe bent u op de aarde geveld, overweldiger der volken! Hoe kon Lucifer vallen? Hierover geeft God zijdelings een glimp informatie door de profeet Jesaja: En u overlegde nog wel: ik zal ten hemel opstijgen, boven de sterren Gods mijn troon oprichten en zetelen op de berg der samenkomst ver in het noorden; ik wil opstijgen boven de hoogten der wolken, mij aan de Allerhoogste gelijkstellen. Integendeel, in het dodenrijk wordt u neergeworpen, in het diepste der groeve. (Jesaja 14:12-16) Ezechiël spreekt hier ook over: Volmaakt was u van gestalte, vol van wijsheid, volkomen schoon. In Eden was u, Gods hof; allerhande edelgesteente overdekte u: Van goud was het werkstuk, waarin zij waren gevat en aan u vastgehecht; toen u geschapen werd, waren zij gereed. U was een beschuttende cherub met uitgespreide vleugels; Ik had u een plaats gegeven: u was op de heilige berg der goden en wandelde te midden van vlammende stenen. Onberispelijk was u in uw wandel, vanaf de dag dat u geschapen werd, totdat er onrecht in u werd gevonden: door uw uitgebreide handel bent u vervuld geraakt met geweldenarij en kwam u tot zonde. Van de berg der goden verbande Ik u en deed u weg, u beschuttende cherub, van tussen de vlammende stenen. Trots was uw hart op uw schoonheid met uw luister hebt u ook uw wijsheid teniet doen gaan. Op de aarde wierp Ik u neer. (Ezechiël 28:13-17) In Openbaring staat indirect wat er toen nog meer gebeurde toen deze beschuttende cherub op de aarde werd geworpen. En er werd een ander teken gezien in de hemel; en zie, een grote, vuurrode draak met zeven koppen en tien horens en op zijn koppen zeven diademen. En zijn staart sleepte het derde deel van de sterren van de hemel mee en wierp ze op de aarde. (Openbaring 12:3-4) De draak is volgens vers negen van datzelfde hoofdstuk in Openbaring, de satan. Sterren lazen we in de aangehaalde passage van Jesaja zijn een symbool voor engelen. Uit de tekst in Jesaja veertien blijkt dat, toen satan zich voornam om zich boven de sterren Gods te verheffen, het tegendeel gebeurde, in het volgende vers van Openbaring twaalf staat daarover dat: hij werd neergeworpen en zijn engelen met hem neergeworpen. (vers 10) Met andere woorden: satan sleepte met zijn staart het derde deel van de sterren (engelen) van de hemel mee. Deze teksten geven inzicht in wat er gebeurde in de hemel:?? Toen God Lucifer schiep, was hij zeer mooi;?? Aanvankelijk was Lucifer zonder zonden;?? Omdat hij zei: Ik zal ten hemel opstijgen, boven de sterren Gods mijn troon oprichten en mij aan de Allerhoogste gelijkstellen en zoals er staat, onrecht in hem werd gevonden: is hij vervuld geraakt met geweldenarij en verviel hij tot zonden; 8

9 ?? Dat de duivel werd neergeworpen uit de hemel;?? Hij sleepte het derde deel van de engelen achter zich aan in zijn val. Op de vraag hoe de zonde in de schepping kwam, kunnen we zeggen dat deze er door trots, hoogmoed en ongehoorzaamheid van een cherub in is gekomen. Door zijn mislukte staatsgreep is hij uit de hemel gegooid. Dit geeft wel inzicht in waar de zonde vandaan kwam maar wat hebben de mensen met de zonde van deze opstandige cherub te maken? Waarom heeft de mens gezondigd? 1.3. Waarom heeft de mens gezondigd. We weten nu dat de zonde ontstond in de hemel en dat de aanstichter hiervan uit de hemel is geworpen maar wat heeft dat met ons te maken? Wij waren toch de baas hier op aarde, de aarde was toch onze woning en wij hadden toch niets met die opstandige cherub te maken? Dat was ook zo, deze hele gebeurtenis stond ook buiten ons, ware het niet dat de slang ons erbij heeft betrokken. Dat heeft hij gedaan op twee manieren: ten eerste door Adam over te halen zich vrijwillig aan hem te onderwerpen. Dit deed hij door Adam aan zich te laten gehoorzamen, volgens het principe, zo lezen we in de bijbel: Weet u niet dat voor wie u zich als slaven stelt om te gehoorzamen, u slaven bent van hem die u gehoorzaamt. (Romeinen 6:16) Zo onderwierp Adam zich als slaaf aan de slang. De manier van de satan om Adam aan zijn kant te krijgen was door Adam als hemzelf te laten worden. Hij kon Adam niet dwingen dit te doen, maar hij kon hem wel verleiden, om net als hij had gedaan, een poging te ondernemen om aan de Allerhoogste gelijk te worden. Hij begint om dat doel te bereiken met de boel te verdraaien als hij zegt: God heeft zeker wel gezegd: Gij zult niet eten van enige boom in de hof? Eva, onbewust van het gevaar, luistert naar de slang die al begon met laster en een leugen over God. Zij zegt tegen de slang: nee hoor : Van de vrucht van het geboomte in de hof mogen wij eten, maar van de vrucht van de boom, die in het midden van de hof staat, heeft God gezegd: Gij zult daarvan niet eten noch die aanraken; anders zult gij sterven. Dan komt de in de leugen verpakte verleiding: Gij zult geenszins sterven, maar God weet, dat ten dage, dat gij daarvan eet, uw ogen geopend zullen worden, en gij als God zult zijn, kennende goed en kwaad. En alsof de hof van Eden ten oosten van de Noordzee lag, reageerde zij door juist dat wat niet mag toch te doen en haalde daarmee de overtreding (zonde) en oordeel (dood) en macht van de satan over zich. Zoals de slang eerder, lazen we in Jesaja 14 bij zichzelf overlegde hoe hij aan de Almachtige gelijk kon worden, zo haalt hij hier Adam en Eva over ook aan God gelijk te willen zijn. De slang wist wat de gevolgen waren van zijn daad en probeert de mens aan zijn zijde te krijgen. En de vrouw zag, dat de boom goed was om van te eten, en dat hij een lust was voor de 9

10 ogen, ja, dat de boom begeerlijk was om daardoor verstandig te worden, en zij nam van zijn vrucht en at, en zij gaf ook haar man, die bij haar was, en hij at. (Genesis 3:1-6) Het was de mens zelf die het virus uit de doos van Pandorra liet ontsnappen en zo op aarde bracht. Het was de mens zelf die zichzelf en de aarde onderwierp aan een vreemde mogendheid en sindsdien zucht onder diens heerschappij. Het is de satan met zijn legers van demonen die sinds die tijd de mensen tegen elkaar ophitsen. En dat gaat hem makkelijk af omdat ze zijn geïnfecteerd met het zondevirus dat de vitale delen om hier weerstand aan te kunnen bieden, heeft aangetast. Het is de zonde welke de mens van zichzelf, elkaar en van God heeft vervreemd 6. Zo nu en dan wordt mij de vraag gesteld waarom God de mens dan zo gemaakt heeft dat hij de keuze had om verkeerd te kiezen: als de boom van kennis van goed en kwaad niet in de hof van Eden had gestaan zeggen zij dan zou Adam ook niet in de verleiding kunnen zijn gebracht hiervan te eten. Dit is natuurlijk een lastige vraag omdat God hier niet een duidelijk motief voor in de Bijbel heeft gegeven. Er staat nergens of God hier meer over heeft gezegd tegen Adam dan dat we hebben kunnen lezen. Als ik soms in de Bijbel lees heb ik wel eens het idee dat God aan de ene kant helemaal geen moeite doet om er enige logica in te brengen of het zo vermeldt dat we het kunnen begrijpen terwijl ik aan de andere kant tot nog toe op al mijn vragen die zijn gerezen tijdens het lezen in de Bijbel elders in die Bijbel een antwoord heb kunnen vinden. Zo lezen we in het verhaal over de zondeval van Adam en Eva niets over de herkomst van de satan, daar wordt pas veel later inzicht in gegeven. Ook het antwoord op onze mogelijke vraag waarom de boom in de Hof stond, geeft God niet direct. Het lijkt God soms helemaal niet te interesseren of wij elk stukje een logisch verhaal vinden of niet. Het is zo (gebeurd) en of wij het nu wel of niet geloven lijkt helemaal niet van belang: het lijkt ook soms wel alsof God geen enkele behoefte heeft om zichzelf te bewijzen en op voorhand al antwoorden te geven op vragen die zouden kunnen ontstaan. Toch denk ik wel dat de Bijbel inzicht geeft waarom de boom er stond. Eigenlijk is het tamelijk griezelig om deze materie in te duiken omdat we dan in een gebied komen waar aan de ene kant maar weinig over bekend is maar waar tegelijk vergaande uitspraken ontlokt worden over het wezen van God. Om maar gelijk in het diepe te springen, ik denk dat er reden is om aan te nemen dat God zelf ook de zonde kent. Dat wil zeggen, Hij heeft er nooit aan toegegeven, maar op een of andere manier weet Hij wat het is. Het is maar de vraag of de verleiding van de slang hem hierin zat dat deze loog tegen Adam en Eva toen hij zij: Dat op de dag dat u daarvan (de boom) eet uw ogen geopend zullen worden, en u als God zult zijn, kennende goed en kwaad. (Genesis 3.5) Later, nadat zij zijn gezwicht voor deze verleiding overlegt God bij zichzelf: Nu de mens is geworden als Ons kennende goed en kwaad (Genesis 3:22) Kennen is in de Bijbelse betekenis zelden het kennen met je hoofd. Als er iets is waarvan God zegt dat Hij dat kent is het niet aannemelijk dat Hij er kennis van heeft genomen door ernaar te kijken of doordat Hij er iets over vernomen heeft. Ik denk dat het zo kan zijn dat het kwaad er, net als God, altijd is geweest, als een onlosmakelijke tegenpool van het goede. God heeft hier 6 Jesaja 59:2 10

11 kennis van en kan hier altijd de macht over houden maar alles wat Hij schept naar zijn beeld is hier gevoelig voor: de cherubs, de engelen en de mensen. Noot: Dit is overigens iets anders dan het oosterse begrip Yin en Yang. Deze elementen worden verondersteld elkaar nodig hebben en elkaar aan te vullen. God heeft de duisternis en het kwaad niet nodig om licht en goed zijn. Hij hoeft niemand te bewijzen dat Hij goed en licht is. Mogelijk kon God niet anders dan ons op de proef te stellen. Ik geloof in elk geval niet dat Hij die boom daar neer heeft gezet als een soort experiment waarna Hij achterover is gaan zitten om eens te kijken wat Adam nu zou gaan doen, om hem daarna hiervoor genadeloos te straffen als hij het gebod zou overtreden. Als dat zo zou zijn geweest zou dat niet alleen een nodeloos wrang mislukt experiment zijn geweest waarmee Hij Adam in het ongeluk stortte maar ook zijn eigen zojuist geschapen wereld in een drama liet vervallen. Nergens zijn voorbeelden van een dergelijke karaktereigenschap van God in de Bijbel te vinden. Ik heb vaak de indruk dat naar het waarom van de boom van kennis, een retorische vraag is. Dat wil zeggen dat de steller er niet iets mee wil vragen, maar er iets mee wil zeggen, namelijk dat God de boom er niet had moeten neerzetten (als ze al geloven dat God het ooit heeft gedaan, meestal probeert de vraagsteller mij alleen maar voor te houden dat de Bijbel helemaal niet klopt en in het bijzonder dat, in hun ogen, achterlijke verhaaltje over Adam en Eva niet). Toch zit er iets onbeholpens in de stelling dat God nooit de boom in de Hof had moeten zetten. Hiermee wordt de zaak omgedraaid en krijgt God de schuld van de zonde die de mens heeft gedaan. Als God de boom er niet had neergezet is net zo'n uitspraak, als die van Adam wanneer hij zegt: de vrouw die U mij gegeven hebt. Het is het verschuilen achter een ander en het weglopen voor de eigen verantwoordelijkheid. Dat te stellen betekent dat God alleen maar willoze wezens zou mogen maken: wezens zoals dieren, die niet kunnen nadenken maar alleen een overlevingsdrang hebben. Zodra God de mens naar zijn beeld schiep, nam Hij het risico dat hij niet om zou kunnen gaan met die vrijheid. Ditzelfde dilemma heeft ieder mens dat kinderen wil. Iedere ouder weet dat het kind keuzen kan maken, waar hij of zij heel ongelukkig van zal kunnen worden. Het kan zich aan de drugs verslaven of een misdadiger worden. Toch zullen weinig mensen zich erdoor laten weerhouden om kinderen te willen en zij zullen blijven vertrouwen dat hun kind dat niet zal doen. Als dat kind dan toch een slecht leven gaat leiden en het zijn ouders verwijt, is dat dan terecht? Soms wel, mensen kunnen slechte opvoeders zijn. Door hun zwakheden kan de meeste ouders van alles worden verweten. Toch is elk mens uiteindelijk, hoe zijn opvoeding dan ook mag zijn geweest, zelf verantwoordelijk voor zijn daden. God verlangde ook naar kinderen. Hij heeft wel plezier aan dieren en kan wel genieten van de natuur die Hij heeft gemaakt, maar Hij voelde, net als Adam aanvankelijk in de Hof zonder Eva ondanks alles dat het niet af was. Hij verlangde naar kinderen die van Hem houden en dat vrijwillig doen. Zoals Hij tegen Israël zei: Ik had wel gezegd: Hoe zal Ik u onder de zonen rekenen en u een uitgezocht land geven, het allermooiste onder de volkeren! En Ik had gedacht, dat u Mij zou noemen: mijn Vader, en dat u zich niet van Mij zou afkeren. (Jeremia 3:19) Liefde en respect spreekt niet vanzelf, het schept verplichtingen. Adam had de gelegenheid God te laten zien, dat hij Hem lief had, dat hij God meer vertrouwde, dan een kwaadsprekende slang. God verlangde naar de omgang met Adam, maar Hij eiste dat niet van hem. Hij vroeg het Hem 11

12 vrijwillig te geven. Zoals Hij door Salomo zegt: Mijn zoon geef mij uw hart, laten uw ogen behagen hebben in mijn wegen. (Spreuken 24:26) Er stonden twee bijzondere bomen in de hof. De boom van het leven en de boom van kennis van goed en kwaad. Alleen van de laatste staat in de Bijbel dat Adam er niet van mocht eten. De situatie lijkt eenvoudig: als hij van de boom van het leven zou hebben gegeten, had hij eeuwig geleefd; als hij eet van de boom van kennis van goed en kwaad, zou hij sterven. Het is niet ondenkbaar dat als hij van de boom van het leven had gegeten, de boom van kennis van goed en kwaad was verdord. Omdat het niet meer mogelijk zou zijn geweest, de gevolgen van de straf welke was gekoppeld aan het eten van die boom, te ondergaan. De keuze is aan Adam. Hij werd niet geprogrammeerd om te gehoorzamen. En het gebod was niet ingewikkeld: Van alle bomen in de hof mag u vrij eten, maar van de boom van kennis van goed en kwaad, daarvan zult u niet eten, want op de dag dat u daarvan eet, zult u zeker sterven. (Genesis 2:17) De hof van Eden stond vol vruchtbomen; Adam werd dus niet door de nood gedwongen het gebod te overtreden. Als we ons afvragen waarom de mens heeft gezondigd, kunnen we stellen dat hij dat deed omdat hij, net als de cherub zich gelijk wilde stellen aan de Allerhoogste God, omdat hij meer liefde voor zichzelf, dan voor God had. Ook wilde hij liever autonoom zijn, dan gehoorzaam aan God Wat was het resultaat van de zonde. Of we het leuk vinden of niet en of we vinden dat hij er beter niet had kunnen staan, de boom van kennis van goed en kwaad stond er wel. En ofschoon Adam beter had moeten weten at hij er ook nog van. Op dat moment gebeurt ook wat de slang had voorspeld toen hij zei dat op de dag dat u hiervan eet zullen uw ogen geopend worden. Beiden merkten dat zij naakt waren. Ofschoon je je kunt afvragen of zij dit naar elkaar toe een probleem vonden, in de zin dat zij zich voor elkaars lichaam schaamden. Duidelijk blijkt in elk geval wel dat ze God (zo) niet meer onder ogen dorsten te komen. Ze voelden zich voor het eerst van hun leven kwetsbaar voor en door het kwaad wat ze zelf hadden aangericht. Maar hun naaktheid, hun kwetsbaarheid, was niet het enige resultaat van hun zonde, er zouden veel ingrijpendere dingen voor hen gaan veranderen: Tot de vrouw zeide Hij: Ik zal zeer vermeerderen de moeite uwer zwangerschap; met smart zult gij kinderen baren en naar uw man zal uw begeerte uitgaan, en hij zal over u heersen. En tot de mens zeide Hij: Omdat gij naar uw vrouw hebt geluisterd en van de boom gegeten, waarvan Ik u geboden had: Gij zult daarvan niet eten, is de aardbodem om uwentwil vervloekt; al zwoegende zult gij daarvan eten zolang gij leeft, en doornen en distelen zal hij u voortbrengen, en gij zult het gewas des velds eten; in het zweet uws aanschijns zult gij brood eten, totdat gij tot de aardbodem wederkeert, omdat gij daaruit genomen zijt; want stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren. (Genesis 3:16-19) Vanwege de zonde werd de hele wereld verpest. Verpest is de relatie tussen de mensen tussen 12

13 man en vrouw, tussen de mens en zijn omgeving. Moeizaam zal alles verder verlopen: de bevalling, de opbrengst van de aarde. De vrucht van de boom van het leven gaf eeuwig leven. De vrucht van de boom van kennis van goed en kwaad, de dood. Wat goed en kwaad was, wisten Adam en Eva niet. Het was voor hen niet meer dan een gevaarlijke boom. Ze waren gewaarschuwd voor de gevolgen en dat ze zouden sterven als ze van de boom zouden eten. Wat sterven is, is voor een mens wel voor te stellen, zelfs als hij nog nooit een dode heeft gezien. En zelfs als ze zich er niets bij konden voorstellen, zouden ze in vertrouwen op God, hebben moeten doen wat Hij had gezegd. Dat het vanaf het begin verboden was om van de boom van het leven te eten, wordt in de Bijbel niet vermeld. Pas nadat ze gezondigd hadden, wordt dat gedaan. En de Here God zei; Zie, de mens is geworden zoals Ons door de kennis van goed en kwaad; laat hij niet ook van de boom van het leven eten, zodat hij in eeuwigheid zal leven. Toen zond de Here God hem weg uit de hof van Eden om de aardbodem te bewerken, waaruit hij genomen was. (Genesis 3:22) Nu is hun lot dat ze zullen sterven. Dat dit niet direct gebeurt zou de indruk kunnen wekken dat God een beetje terugkrabbelt en de straf verandert, zodat ze in plaats van te sterven, worden weggestuurd uit de hof en voortaan met moeite de aarde moeten bewerken en kinderen krijgen. Dit is niet zo, de gevolgen waren zoals was voorspeld. Omdat wij zo vertrouwd zijn geraakt met de dood, kunnen we ons misschien slecht voorstellen wat het zou zijn geweest, als Adam en Eva eeuwig hadden blijven leven. Adam en Eva zijn gestorven; in geestelijk zin direct en lichamelijk weliswaar later, maar het is gebeurd zoals was gezegd. Het werd direct duidelijk dat ze geestelijk niet meer in staat waren om te functioneren op het niveau dat ze omgang konden hebben met God toen Hij in de hof kwam. God is niet langer hun Vriend, hun Vader. Het eeuwige waarmee ze waren geschapen, waarmee ze waren bekleed en wat ze in aanleg in zich hadden, is dood; weg, ze voelen zich in Gods nabijheid naakt en toen Hij in de Hof kwam, vluchtten ze van Hem weg. De zonde maakt mensen naakt; het maakt dat ze zich schamen voor zichzelf. Soms merken ze dat pas als God in hun hof komt en soms ook zonder Hem wel. Een ander aspect van de zonde is, dat mensen niet alleen naakt, maar ook bang geworden zijn voor God. Elke cultuur heeft zijn rituelen om dat wat zij god noemen, tevreden te stellen. Uit angst voor hun goden, doen mensen soms bizarre dingen. Hoewel het godsbeeld is vertroebeld, weten ze instinctief dat hun relatie tot Hem er een is van schuld. Dit zou niet gebeurd zijn, als ze niet hadden gezondigd. Dit bedoelde sterven door de zonde ging zover, dat ze eeuwig dood zouden blijven, als God daar niet iets aan had gedaan. Wat was het resultaat van de zonde? Het resultaat van de zonde was schaamte en de dood Hoe moesten de gevolgen van de zonde worden hersteld Als Adam en Eva merken nadat ze gezondigd hebben dat ze naakt zijn, proberen ze daar snel iets aan te doen. Veel tijd om iets te bedenken hadden ze waarschijnlijk niet en snel maakten ze van een paar vijgenbladeren twee schorten. Je moet je eens voorstellen hoe oncomfortabel dat moet hebben gezeten. Ze zullen die dag ook niet veel meer hebben gedaan dan zich een beetje verborgen houden tussen de bomen van de Hof in de afwachting van Gods komst. Als God in de 13

14 avondkoelte hen opzoekt en het uitkomt dat ze hebben gezondigd, creëert God, na de pijnlijke ontmoeting, een oplossing om met de ontstane problemen om te gaan en Hij belooft de weg tot het herstel. Dit is geen makkelijk herstel. Er wordt in de oplossing daar voor Adam en Eva s naaktheid en in wat God zegt, gewezen naar het definitieve werk dat Jezus veel later zou gaan doen. Hij zal de naaktheid en de dood echt oplossen. God maakt kleding voor Adam en Eva om hun naaktheid te bedekken en Hij geeft daarmee het eerste symbool dat naar de komst van de Verlosser verwijst. Ook zegt Hij daar al toe dat de macht van satan niet eeuwig over hen zal zijn. Hij zegt daar dat het Zaad van de vrouw de satan zal verslaan. God bekleedt de mens De verwijzing naar het werk van Jezus, bij deze ontmoeting van God met Adam en Eva in de Hof, is te zien in de manier waarop God hen kleedt. Op die manier wijst Hij erop, hoe de menselijke (geestelijke) naaktheid opgeheven moest worden. En de Here God maakte voor de mens kleren van huiden en bekleedde hen daarmee. (Genesis 4:21) Adam en Eva probeerden hun naaktheid te bedekken met bladeren en verstopten zich in het struikgewas. Door dat te doen verborgen zij niet alleen hun zonden, maar ook zichzelf voor God. God kleedde hen op een duurzame manier, waarmee zij voor Hem konden verschijnen zonder naakt te zijn: Hij kleedde hen met huiden. Voor het verkrijgen van deze huiden, moesten dieren worden gedood. Om de zonde te verzoenen en de naaktheid te bedekken, moest een ander sterven. Het sterven van dat dier wijst symbolisch naar Jezus sterven voor Adam (de mens) opdat diens naaktheid bedekt zou worden. Het volgende is misschien wat ingewikkeld. Zeker als je niet zo bekend bent met de bijbelse symboliek. Let dus goed op. Het symbool van het bekleden met de huid van het offerdier is ook terug te vinden in de wet van Mozes en geeft daar dan nog meer inzicht in wat de betekenis was van wat er gebeurde in de Hof. Als er in Israël een schuldoffer moest worden gebracht, was de huid van het dier voor de priester 7. Vertalen we die regel naar deze situatie in de Hof van Eden dan zien we hoe God in de verschijning van de Zoon, zoals we hier eerder hebben gezien, voor Adam en Eva een offer bracht. Het was dus Jezus die hier het offer bracht. Hij wordt ons later ook bekend als de priester van het nieuwe verbond. Jezus had dus als priester recht op de huiden van het offer. Maar Jezus was niet alleen de priester; Hij zou ook het offerlam zelf worden. Johannes de Doper zegt dat onder andere als Hij Jezus ziet: De volgende dag stond Johannes daar weer met twee van zijn discipelen. En toen hij Jezus zag gaan, zeide hij: Zie, het lam Gods! (Johannes 1:35-36) De huid die Adam en Eva kregen was dus als het ware een verwijzing naar Jezus eigen huid. Om de gevolgen van de zonde te bedekken mag de zondaar kruipen in de huid van Jezus; van God zelf. In het Nieuwe Testament komen we dat beeld ook tegen. Daar staat dat zij die zich in Christus hebben gedoopt van Hem witte kleren krijgen. Toch zijn de kleren die zij kregen niet hun 7 Leviticus 7:8 14

15 eigendom: ze behoren aan Christus. Of zoals Paulus het zegt: Want u allen, die in Christus gedoopt zijn, hebben zich met Christus bekleed. (Galaten 3:27) Het doden van het onschuldige dier, voor zijn huid, om er Adam s zonde mee te bedekken wijst ook op een ander principe. Dit zegt dat de enige manier om onder de vloek van de zonde uit te komen is, door de vloek op een ander over te dragen. Deze persoon zou dan plaatsvervangend voor de zondaar moeten sterven. Dit heeft God gedaan door in Jezus mens te worden. Zo kon Hij hen van de vloek bevrijden 8. Omdat Jezus zelf de macht had om uit de dood op te staan, was zijn dood geen eindpunt. Wie dat geschenk van God wil aannemen, moet Jezus symbolisch volgen, in zijn lijden aan het kruis 9. Om deel te hebben aan deze opstanding van Jezus moeten we als het ware in zijn huid kruipen en zijn sterven en opstaan meebeleven. Dat meebeleven doen we door het symbool van de doop. Als iemand gedoopt wordt, gaat hij onder in het water. Daarmee belijdt hij te sterven met Christus. Als hij weer uit het water opstaat, is dat het symbool van zijn opstanding uit de dood. Met dit ritueel belijdt hij zelf gedood te zijn voor zijn zonden. Hierover spreekt Paulus uitgebreid in de Romeinenbrief 10. God verslaat de slang God zegt tegen Adam, Eva en de slang: En Ik zal vijandschap zetten tussen u en de vrouw, en tussen uw zaad en haar zaad; dit zal u de kop vermorzelen en u zult het de hiel vermorzelen. (Genesis 3:15) Op verschillende manieren wordt duidelijk dat dit ook een profetie van de kruisiging van Jezus is. 1. Het zaad van de vrouw Waaraan moeten we denken als God hier zegt dat Hij vijandschap zal zetten tussen de twee soorten zaad. Nu ben ik niet zo geïnteresseerd in het zaad van de slang, maar wel in dat van de vrouw. Als we begrijpen wat het zaad van de vrouw is, krijgen we ook al wel een idee wie het zaad is van de slang, maar dat terzijde. Later komt deze aanduiding van het zaad (in dit geval van de vrouw) in de Bijbel weer terug. Zo werd aan Abraham een belofte gedaan en aan zijn zaad. Paulus zegt hierover: Nu werden aan Abraham de beloften gedaan en aan zijn zaad. Hij zegt niet: en aan zijn zaden in het meervoud maar in het enkelvoud: en aan uw zaad, dat wil zeggen: aan Christus. (Galaten 3:16) God beloofde Abraham weliswaar een groot volk te maken, maar boven alles beloofde Hij Abraham dat uit hem de Messias zou worden geboren. In deze tekst wil Paulus er de aandacht op vestigen dat de belofte van het zaad van de vrouw, welke aan Adam is gedaan, aan Abraham werd doorgegeven: dit Zaad is niemand anders dan Christus. Waar de vrouw het symbool van is 8 Galaten 3:13 9 Zo zal dan, in tweede instantie, in overdrachtelijke zin, toch al het zaad (nageslacht) van de vrouw de hiel worden verbrijzeld. 10 Romeinen 6:

16 wil ik hier nog niet behandelen, dat komt straks, dat beloof ik. 2. zal u de kop vermorzelen Dit Zaad ; Christus zal de strijd met de slang aangaan en zal hem de kop vermorzelen. De Psalmist schrijft hierover als hij zegt: U bent het die de koppen van de Leviathan hebt vermorzeld. (Psalm 74:14) Voor Israël was de Leviathan een beeld van de slang lezen we in Jesaja: In die tijd zal de Here met zijn fel, groot en sterk zwaard oordeel brengen over de Leviathan, de snelle slang, over de Leviathan de kronkelende slang, en Hij zal het monster in de zee doden. (Jesaja 27:1-2) Deze profetie wordt uitgewerkt in Openbaring, 12,13 en 20 waar de slang, (satan) en het veelkoppige beest uit de zee (de antichrist) wordt beschreven en geoordeeld. Op het kruis heeft Jezus over de machten van satan getriomfeerd. Met andere woorden: Hij heeft er satan de kop vermorzeld. Zoals in de Kolossenzenbrief staat: En Hij heeft de overheden en de machten ontwapend en openlijk tentoongesteld en door het kruis over hen getriomfeerd. (Kolossenzen 2:15) Aan het kruis overwon Christus de slang maar dat ging ten koste van zijn hiel. 3. En u zult het de hiel vermorzelen Aan het kruis werden de grote spijkers door Jezus voeten geslagen, welke zijn hiel verbrijzelden. In die tijd werden spijkers door een smid op een aanbeeld gesmeed en waren aanzienlijk dikker dan tegenwoordig. Een spijker die door een voet heen moet en ook nog diep genoeg in het hout gaat, moet toch zeker vijftien tot twintig centimeter lang zijn. De dikte moet dan ook aanzienlijk zijn geweest. Dergelijke spijkers beschadigen de hiel veel meer dan een draadnagel die we tegenwoordig kennen van die lengte. Het was de slang die de mensen ertoe opzette om Jezus te kruisigen, zoals ook Paulus zegt: Maar wij spreken Gods wijsheid in verborgenheid, de bedekte wijsheid, die God vóór alle eeuwen heeft voorbestemd tot onze heerlijkheid, die geen van de oversten van deze wereld heeft gekend want als zij haar hadden gekend zouden zij de Heer der heerlijkheid niet gekruisigd hebben. (1Korinthe 2:7-9) De genoemde oversten van deze wereld die hier worden genoemd zijn, satan en zijn engelen. Als zij hadden geweten dat dit hen de kop zou vermorzelen, zegt Paulus, zouden zij Jezus niet hebben gekruisigd. Bij het proces en de veroordeling van Jezus, waren er geen mensen die als oversten van de wereld zouden kunnen worden aangemerkt. Hoewel Pilatus het Romeinse rijk vertegenwoordigde, was hij daar zelf geen overste van. Dat was de keizer. En zelfs de keizer was op dat moment niet de overste van de (hele) wereld. Daar komt bij dat het in het meervoud staat, het gaat om meerdere oversten. De andere verantwoordelijken waren al helemaal geen oversten, niet van de wereld, zelfs niet eens van hun land. De oversten waar hier over wordt gesproken, zijn demonische vorsten die staan onder de overste ; satan. Hij wordt dan ook genoemd: de overste van de macht der lucht, van de geest die nu werkt in de zonen van de 16

17 ongehoorzaamheid. (Efeze 2:2) In deze tekst wordt overste in het enkelvoud gebruikt en duidt alleen op de satan. Zonder dat Pilatus en de leiders van het volk het wisten, waren ze instrumenten in de hand van de slang. Hij was het die Jezus de hiel liet verbrijzelen. Zoals gesteld was het Jezus zelf die in de hof van Eden met Adam en Eva wandelde. Het was dan ook niet God (de Vader) die zijn Zoon zou sturen; het was Jezus zelf die zei dat Hij komen zou, om de straf voor de zonde op zich te nemen. Wat is dan de weg tot herstel van de gevolgen van de zonde en de dood? Deze is gelegen in het plaatsvervangend sterven van Jezus Wat is Israëls plaats in het herstel voor de schepping en de zonde Dan mag dit allemaal wel waar zijn maar er lag toch wel een verschrikkelijk lange tijd tussen de gebeurtenis daar in de Hof en de dood en opstanding van Jezus. Hoe hield je het uitzicht op deze belofte over de komst van de Messias die de satan zou verslaan dan al die tijd levend? Zeker vanuit ons punt waarop we de geschiedenis overzien lijkt het toch wel een onmogelijke tijd waarin mensen het maar moesten zien te geloven en verwachten. Waar was God dan tussen de Hof en laten we zeggen de aanvang van het volk Israël? Was er dan geen uitzicht op verlossing van de talloze mensen die leefden in die tussentijd? Misschien komt het omdat wij er nooit over hebben gehoord tijdens de geschiedenislessen op school, maar er is voldoende reden om aan te nemen dat God veel minder onbekend was voor de antieke volken in de tijd voor het bestaan van Israël, dan wij misschien denken. De kennis van de belofte van de komst van de Verlosser was in de oudheid wel degelijk aanwezig voor Israël bestond. Omdat er geen verbond was zoals later met Israël, zou de indruk kunnen ontstaan dat in de tijd vanaf kort na Noach tot aan Abraham, niemand wist wie God was. Dit was zeker niet zo. Dat mensen zeker wel wisten wie God was wordt onder andere duidelijk bij het lezen van het boek Job. Job leefde geruime tijd voor Abraham en zowel hij als zijn vrienden waren bekend met God. Dat Job vóór Abraham leefde, blijkt bijvoorbeeld uit zijn zeer hoge leeftijd. Zo had hij tien volwassen kinderen die tijdens de in die geschiedenis genoemde aardbeving omkomen. Hij moet toen toch zeker al rond de vijftig zijn geweest mogelijk behoorlijk ouder. Na de beproeving door satan, leeft Job nog honderdveertig jaar. Hij moet dan in elk geval rond de tweehonderd en mogelijk veel ouder zijn geworden. Deze leeftijden waren voor en kort na de zondvloed niet abnormaal. Na Abraham komen zij niet meer voor. Een ander argument waarom Job vóór Abraham, of in elk geval vóór Israël leefde is de woonplaats van Job. Job woonde in Us. Dit land werd later bewoond door de kinderen van Edom. Edom was Ezau 11, een zoon van Isaäk. Hij leefde er dus in elk geval voor de kleinzoon van Abraham volwassen was. Ondanks dat hij vóór Abraham leefde was er bij Job en zijn vrienden, een sterk besef van God. Een ander voorbeeld in de Bijbel waaruit blijkt dat de volken van de aarde wisten wie God was 11 Klaagliederen 4:21 17

18 voor Israël bestond, lezen we in de geschiedenis van Israël in Egypte. Nadat Mozes een tweetal plagen heeft laten komen over het land, die zij kunnen imiteren, wisten de wijzen van de farao in de derde plaag de hand van God te herkennen. Letterlijk zeggen ze dan tegen farao: dit is Gods vinger 12. Waren de eerste tekenen door hen met behulp van occulte krachten nog na te doen, in deze krachtmeting wisten ze dat het God was die hier achter zat. Dit konden ze alleen toegeven als ze wisten wie God was en dat Hij boven de verborgen machten stond die zij wisten te gebruiken voor hun toverkunsten. Ze erkenden toen de autoriteit van God in Mozes optreden; hoewel farao hier niet de juiste conclusie uit trok. Zo blijken de mensen ook buiten het volk Israël op aarde een besef van God te hebben gehad in de tijd voor en na Abraham. Dit besef van wie Hij was, ging terug op de kennis van Hem zoals Hij zich had geopenbaard; onder andere door de zondvloed, maar in elk geval buiten zijn openbaring om via Israël. Dat is ook minder moeilijk voor te stellen als we ons realiseren dat Sem, de zoon van Noach en stamvader van de Semitische volken, waaronder Israël, na de vloed nog 500 jaar leefde 13. Hij had de vloed zelf mee gemaakt en leefde nog toen Isaäk trouwde met Rebekka. De Kennis van God en de belofte van de Verlosser is nooit weg geweest van de aarde. Hoewel het wel verminkt is geraakt door de afgodendiensten. Oude overleveringen vertellen over Semiramis, de vrouw van Nimrod, die Babel heeft gesticht 14, dat zij uitgaande van de belofte van het zaad van de vrouw, van een zoon die zij ter wereld had gebracht, beweert dat hij miraculeus was verwekt. Dit kind van Tammuz werd voorgesteld als de beloofde verlosser. Zo zou het mysterie van de moedergodin met haar kind zijn ingevoerd. Vanuit Babel zou deze godsdienst zich over de omringende volkeren hebben verspreid. Of het helemaal waar is is misschien moeilijk te bewijzen. Wel zien we dezelfde beeltenis van de hemelse koningin met de baby op haar arm overal in de antieke wereld terugkomen: Astarte en Tammuz voor de Phoeniciers, Isis en Horus in Egypte, Aphrodite en Eros in Griekenland, Venus en Cupido in Italië, de zwarte Madonna, etc. Satan, zei Luther al, is de aap van God. Hij aapt alles na. Hiermee heeft hij niet alleen wat God van plan was willen dwarsbomen, hij heeft ook de mensen de belofte aan het Zaad proberen te ontnemen (die zou in Tammuz zijn vervuld). Babel is volgens de Bijbel de bakermat van alle (af)godsdiensten. Toch had Abraham voldoende besef van God om te weten wie Hij was toen hij werd geroepen uit Ur der Chaldeeën, wat lag in de buurt van dat Babel. Hij werd door God van deze godsdienst losgemaakt. Zoals Hij dat met Noach na de zondvloed deed, is God vanuit de bedorven situatie, weer met een enkeling verder gegaan. Met Abraham ging God door met zijn plan. Hij gaf in Abraham de belofte van het Zaad door, zo zagen we zojuist. Hij beloofde dat in hem alle geslachten van de aardbodem gezegend zouden worden. Deze belofte krijgt in Christus zijn vervulling. De belofte voor het Zaad spitst zich nu in Abraham toe tot een volk dat dit Zaad, deze Verlosser zou voortbrengen. God heeft Abraham geroepen om door hem Israël te verwekken tot Zijn eigen volk, tussen al de volken op de aarde. Israël zou het volk moeten worden dat in woord en daad de wereld zou laten zien, wie God is. Zij zullen door hun wet, werken en profeteren spreken van de komst van de beloofde 12 Genesis 8:19 13 Genesis 11:11 14 Genesis 10 18

19 Verlosser; het Zaad. Israël het enige volk op aarde dat op de toekomst gericht is. Geen enkel volk heeft als volk iets om naar uit te zien, of het moet vrede, welvaart, macht of de wereldcup voetballen zijn. Israël ziet uit naar, en geeft anderen uitzicht op, een rechtvaardige aarde; een wereldwijd vrederijk waarin het weer zo zal zijn als het was in het paradijs, voor de zonde. Vele profetieën in de Bijbel gaan over dat komende vrederijk en de Messias die komen zal. Israël zou niet alleen zicht geven op dat rijk, maar ook in zich het beeld gaan dragen van Christus. Dat was Gods bedoeling toen Hij Abraham riep 15 : uit Israël zou Christus voorkomen. Daarop slaat ook de tekst uit het vorige gedeelte, over de vijandschap tussen de slang en de vrouw. Ik heb toen beloofd dat we terug zouden komen op de vraag waar deze vrouw symbolisch voor staat. Dat gaan we hier doen. Door te zien wie deze vrouw is, is de roeping van Abraham beter te begrijpen. Wie is de vrouw God zegt dus in Genesis 3 dat Hij vijandschap zal stellen tussen de slang en de vrouw en tussen haar zaad en zijn zaad. Ik geef een nogal, misschien ongebruikelijk, grote rol aan de vrouw die in de uitspraak van God aan Adam en Eva wordt genoemd. Ik ga er vanuit dat God hier in deze woorden profeteert over Israël. Het is echter het meest voor de handliggend om er vanuit te gaan dat God het hier over Eva heeft. Ik zal er dus moeite voor moeten doen om je ervan te overtuigen dat dit toch niet zo is. Bij het oplossen van een bijbels probleem, dat wil zeggen een uitleg waar ik als lezer een probleem mee heb, ga ik er altijd vanuit dat die oplossing die het minste problemen en vragen oproept, de beste is. Het liefst natuurlijk een oplossing waarbij elke vraag wordt behandeld. Laten we voor de duidelijkheid de tekst er nog eens bijpakken. God zegt tegen Adam, Eva en de slang: En Ik zal vijandschap zetten tussen u en de vrouw, en tussen uw zaad en haar zaad; dit zal u de kop vermorzelen en u zult het de hiel vermorzelen. (Genesis 3:15) Eva Gestel dat we er vanuit gaan dat we zeggen dat de vrouw dat de vrouw Eva zelf is. De vragen die dan opkomen zijn:?? Waarom spreekt God hier dan over het zaad van de Eva en niet van Adam? (Ook al dachten mensen in bepaalde delen van de geschiedenis dat het wel zo was, God wist toen Hij dit zei dat een vrouw om voor haar nageslacht te zorgen geen zaad heeft.)?? Waarin is die vijandschap tussen Eva en de slang dan zichtbaar? Is er een merkbare geestelijke strijd tussen alle vrouwen op aarde en satan of is er een dergelijke strijd zichtbaar tussen al het nageslacht en satan? Je zou wel kunnen zeggen dat satan de vijand is van elk mens maar de tekst spreekt over een wederkerige vijandschap, over een vijandschap van satan naar de vrouw (dat haar zaad de hiel zou vermorzelen) en een vijandschap van de vrouw naar de slang (dat hem de kop zou vermorzelen.?? Dit zaad is Christus, zo hebben we gezien. Hij is wel voortgekomen uit Eva, maar niet uit al haar nageslacht.?? Het gaat hier met het zaad dus ook niet over al de nazaten, al het nageslacht van de vrouw (Eva) maar het gaat over een specifiek iemand. Het is niet juist om te veronderstellen dat elk mens deze strijd met de slang zou voeren: die strijd kan geen mens zelf winnen. Bovendien wilden de meeste nakomelingen van Eva die strijd niet eens 15 Exodus 19:6 19

20 aangaan. Maria Een ander mogelijk antwoord op de vraag wie de vrouw is is Maria, de moeder van Christus. Als je van iemand kan zeggen dat Hij haar nageslacht is dan is zij het wel. Maar wat doen we dan met de belofte van God aan Abraham waarover wij lazen in de Galatenbrief, die we hierboven lazen? Nu werden aan Abraham de beloften gedaan en aan zijn zaad. Hij zegt niet: en aan zijn zaden in het meervoud maar in het enkelvoud: en aan uw zaad, dat wil zeggen: aan Christus. (Galaten 3:16) Is de vrouw dan Eva, Abraham ( ) of Maria? Om hier een keuze uit te maken moet je altijd een soort geestelijke uitlegkunde toepassen op een hoger niveau die mij niet erg bevalt. Volgens mij is het antwoord op de vraag Israël. De vrouw waarvan God zegt dat die vijandschap heeft met de satan en waaruit het Zaad geboren zal worden die de satan de kop zal vermorzelen is Israël. Als je even wend aan dit idee, merk je dat dit helemaal zo gek niet is en dat er dan geen vragen onbeantwoord blijven. In het verloop van deze studie zullen al de vragen worden beantwoord en als je ze niet kunt vinden mail je ze me maar (of kijk je op mijn site). Israël In Openbaring wordt Israël als een vrouw afgebeeld in de profetie. Er staat over deze vrouw. En er werd een groot teken gezien in de hemel: een vrouw bekleed met de zon en de maan onder haar voeten en op haar hoofd een kroon van twaalf sterren. (Openbaring 12:1) Waarom kunnen we er hier vanuit gaan dat deze vrouw het symbool is van Israël? Dat kan omdat de beschrijving van de vrouw komt overeen met de droom van Jozef, waarom hij zo gehaat werd door zijn broers 16. Jozef droomde dat de zon en de maan en elf sterren zich voor hem neerbogen (hij is de twaalfde ster). De andere rede waarom deze vrouw Israël is, is omdat, zoals we zullen zien, zij hier een kind baart dat (net als Jezus) de volken zal hoeden met een ijzeren staf. Deze vrouw is niet een enkel persoon. In de betekenis van deze tekst heeft Maria, de moeder van Jezus, niet eens recht op deze titel en zij is zeker niet Semiramis. Deze vrouw die sinds haar ontstaan op vijandelijke voet staat met de slang en wiens Zaad de slang de kop zou vermorzelen, is Israël. Israël was en is, het volk dat een bijzondere relatie heeft met God. Deze vrouw baart een zoon: Er komt iemand uit het volk voort: Zij baarde een mannelijk kind dat de natiën zal hoeden met een ijzeren staf. (Openbaring 12:5) Deze vrouw heeft nog meer nageslacht. De overigen van haar nageslacht, hen die de geboden van God bewaren en het getuigenis van Jezus hebben. (Openbaring 12:18) Alle gelovigen die niet tot Israël horen maar wel, zoals het er staat: de geboden van God en het getuigenis van Jezus hebben dat wil zeggen dat zij wel God dienen zoals Hij dat aan Israël heeft geboden, zijn haar nageslacht. De vijandschap van satan en deze vrouw zijn in datzelfde hoofdstuk van Openbaring duidelijk te zien. Toen de draak zag dat hij op de aarde neergeworpen was, vervolgde hij de vrouw die het 16 Genesis 37:9 20