Executieve functies en metacognitie

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Executieve functies en metacognitie"

Mark Dijkstra
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Executieve functies en metacognitie Annemie Desoete Ugent, Arteveldehogeschool & Sig

2 OVERAL LETTERS & CIJFERS

houden om zo een toekomstig doel te bereiken. Ardila (2008) en Chan, Shum, Toulopoulou & Chen.

3 Concepten DC/DL 1. Achterstand op rekenen/lezen (< pc 10) 2. RTI 3. Niet verklaar door andere oorzaken EF/mc EF= functies die helpen om deel te nemen aan de omgeving en om te plannen en activiteiten aan te houden om zo een toekomstig doel te bereiken. Ardila (2008) en Chan, Shum, Toulopoulou & Chen. (2008) : mc of koude comp Emotionele of motivationele of warme component Mc 2 of 3 componenten 1. mc kennis : declaratieve kennis i.v.m. het eigen denken en leren. 2. mc. vaardigheden: vaardigheden voor zelfregulering & sturing. 3. mc ervaringen, opvattingen of beliefs.

4 Mc vaardigheden Voorspellen Cognitie L vaardigheid Evalueren

5 Learning Disability Quarterly, (2002) 25, n=437 gnlp2 gnlp3 RS LS RS+ Predictie b a b a b Evaluatie b a b a b Predictie K a b b Predictie Hoofdrek a b - Predictie P a b - Pred vraagstukken a - b Evaluatie K a b b Evaluatie P a b b Pred. eenvoudige taken b a b a c Eval. eenvoudige taken b a b a c gn LP2 = gematcht op rekenniveau (jongere kinderen) gn LP3 = gematcht op leeftijd RS = rekenstoornis LS = leesstoornis RS+ = rekenen leesstoornis

6 Journal of Educational Psychology (2003), 95, n=237 Metacogn Cogn Motiv Rekenen Spellen Cijfergem Telvelde GETRAINDE INHOUDEN Voorsp. a b b b b T,V,P,L a b b b b NIET GETRAINDE INHOUDEN/ TRANSFER Eval a b R,N FOLLOW-UP KRT a b b b b

7 Besluiten:RS en mc RS: tekort aan mc vaardigheden (geen retardatie) Mc kan getraind worden met blijvende effecten op het rekenen

8 Co n=14 RD n=17 Characteristics M (SD) M (SD) FSIQ (9.86) (10.41) EF: WM/ Mc 17 k. met DC gr 2-6 Measures CS LS DSb = CIJ achterw WSb= WS achterw DS WS

9 BRIEF: ouders/ lkn Inhibitie Cognitieve flexibiliteit Emotieregulatie Initiatief neming Werkgeheugen Plannen/organisatie Ordentelijkheid/netheid Gedragsregulatie Gedragsregulatieindex = RS inhibitie+cognitive flexibilitie + emotieregulatie Metacognitieve index = RS initiatief nemen + werkgeheugen + plannen/organiseren + ordelijkheid/netheid + gedragsevaluatie Totale score (GEC) T- scores en pc scores T > 65 is een klinische score = Gedragsregulatieindex + metacognitieve index 9

10 WM= Mc Fonologische /VSP loop/ CE DS: F (1, 26) = 11.94; p <.005; partial η 2 =.32 WS : F (1, 26) = 0.39; p =.54 CS: F (1, 27) = 6.76; p.01; partial η 2 =.20. LS: F (1, 26) = 1.12; p =.29. Ouders BRIEF: F (1,29) = 2.79; p =.10; partial η 2 =.09. Lk BRIEF: F (1,29) = 13.07; p =.10 partial η 2 =.06

11 Correlaties exp. en gedragsmaten lk-brief DS CS WS LS IQ ouders BRIEF Lk. BRIEF Digitspan: FL *.26 Corsispan: VSP. 43* Wordspan:FL Listeingspan: CE. 49*.36.12

12 Besluiten: hardnekkige RS Ratings : Ouders: problemen met mc (WM & planning) Lk: problemen met mc (WM) en IN (hot EF) Experimentele taken : RS problemen met mc (DS en CS) en hot EF (IN stroop kleur / incongruente conditie)

13 BRIEF: RS, LS, RS+ Co n=110 LS n=51 RS n=38 RS+LS n=57 M (SD) M (SD) M (SD) M (SD) Leeftijd in maand (11.52) (10.41) (12.30) (11.02) Man : Vrouw 48:62 28:23 10:28 24:3M TIQ (11.74) a (9.52) ab (9.86) b (10.29) b Z-score TTR.65 (.73) a -.06 (.68) b -.24 (.73) b -.93 (.86) c Z-score KRT-R.68 (.60) a.42 (.70) a -.77 (.57) b -.95 (.79) b Z-score PI.80 (.48) a -.55 (.49) c.66 (.55) b -.89 (.80) c Z-score EMT.70 (.65) a -.47 (.59) b.72 (.77) a -.85 (.76) c Z-score Klepel.71 (.58) a -.53 (.67) b.68 (.94) a -.76 (.77) b

14 Hot EF en cold EF/mc (BRIEF ouders/ lk) DC DL DC+DL AA. M (SD) M (SD) M (SD) M (SD) Ouders Hot EF (3.04) (3.66) b (3.51) a (3.41) F (3,201)=5.80* Ouders Mc b b b a F(3,201)=12.12** (14.89) (17.21) (16.41) (15.66) Lk. Hot EF (5.29) a (4.19) b (4.73) a (4.13) F (3,174)=4.94* Lk. Mc b a b a F(3,174)=12.48** (23.07) (16.46) (18.48) (15.27)

15 Besluiten:RS en RS+ (comorbiditeit) RS+ : probleem met zowel hot als cold EF RS: probleem met cold EF/mc - WM

16 Studenten hoger onderwijs n = 2095 Zwakke spellers Pc Pc Goede spellers Cat 1: basisfouten Cat 2 : regelfouten 4.62 d (537) 1.76 c (1.38) 1.01 b (0.97) 0.43 a (0.65) d (6.63) c (3.25) b (2.39) 9.00 a (2.57) Cat 3: geheugen fouten bv. Ij/ei 2.46 d (2.78) 1.66 b (1.57) 1.41 b (0.92) 1.00 a (0.76) Cat 4: andere fouten d (8.16) 4.73 c (2.47) 2.87 b (1.79) 1.58 a (1.32) Mc K en Mc Vaard voorspellen 16% van de variantie van het maken van fouten tijdens het spellen met MK een sterkere voorspeller, β = -.375, t = , p <.001, dan mc vaardigheden, β = -.073, t = , p <.001. Sterke studenten controleren zichzelf meer dan zwakke spellers. F(3, 2067) = 25.36, p <.00 Zwakke spellers hebben dubbel probleem : spellen zwak + zijn zich er niet bewust van.

17 Tabel Relaties tussen metacognitieve kennis (MK), metacognitieve vaardigheden (MS), metacognitieve ervaringen (ME) en spellen * p <.001. Mc kennis Mc vaard FOC Totaal Calibratie Par 10 Calibratie Par 11 Prospective Metacognition Questionnaire Calibratie Par 12 spelling Mc kennis *.449* -.195* -.167* -.189* -.389* Mc vaardigheden (controleren van de eigen spelling) * -.043* * Retrospectieve vragenlijst FOC total (for the 10 words) Correspondence of FOC with actual performance Schatten aantal fouten par 10 Schatten aantal fouten par 11 Schatten aantal fouten par *.174* * -.230* -.209* -.373* -.437* -.129* -.491*.642*.595*.644*.394* -.326* -.102* -.412*.798*.326* -.413* -.135* -.479*.690*.375* -.382* -.095* -.376*..776*.318*

18 Besluiten: mc / spellen hoger onderwijs Zwakke spellers controleren zichzelf onvoldoende Zwakke spellers hebben dubbel probleem : ze spellen zwakke en overschatten zichzelf Mc kennis is van belang voor het vlot spellen bij adolescenten Hoe men mc meet is van groot belang: zelfrapportering geeft geen realistisch beeld

19 DL N = 100 Controle N = 100 Cohen's d M1 SD1 M2 SD2 AlgemeneIntelligentie (KAIT) Totael IQ * Crystallized IQ ** Fluid IQ Task switching (CDT) Processing speed ** Concentration ** Number of errors Number of missed digits

20 CDT/ Gleschr/LASSI Cijfer Doorstreep Test (CDT, Dekker, Dekker, & Mulder, 2007) 3 minuten onderstrepen doorstrepen cijfers 3,4,7 Zelfrapportering Attitude Motivatie Tijdsbeheer Faalangst Concentratie Informatieverwerking Hoofdideeën selecteren Studietechnieken Zelftesting Teststrategieën

21 [w1]welke maat van de CDT is dit precies? Metacogn. ervaringne Controle Dyslexie M1 SD1 M2 SD2 Productie task , F(1, 197) = 6.52** Verificatie niet complex 62, , F(1, 197) = 41.52** Verificatie wel complex 59, , F (1, 197) = 21.65** LASSI Study techniques 17, , F(1, 197)=2.39 Self-testing 25, , F(1, 197)=0.99 Time management 26, , F(1, 197)=0.19 Concentration 26, , F(1, 196) =3.38* Information elaboration 24, , F(1, 197) =2.16 Grasping main idea 27, , F(1, 196) = 3.25 Test strategy 23, ,13 (3.77 F(1, 197) =0.24 Attitude 5, , F(1, 198) = 0.01 Motivation 31, , F(1, 197) = 2.40 Anxiety for failure 22, , F(1, 196) = 0.11 Metacognitive vaardigheden 1, , F(1, 198) = 3.46*

22 Besluiten: mc/dyslexie hoger onderwijs -Geen DL/ geen DL op studietechniek, zelftesten, tijdbeheer, informatieverwerken, zichzelf testen, attitude, motivatie en faalangst (mc kennis) -Wel in zelfrapportage van het zoeken naar de kerngedachte (meer bij DL! mc kennis) + minder ontwikkelde mc vaardigheden en mc ervaringen in productie & verificatie-conditie (fouten detecteren).

23 Besluiten -EF: koude (mc)/ warme (selfregulering) component -Assessment/ Hoe je EF meet is van belang. Ouders/Lk bevragen = heel sensitief/ ecologisch valide -Rekenen : gerelateerd aan mc, maar ook aan hot EF: -RS: probleem met mc vaardigheden (voorspellen, evalueren) niet vglbaar met jongere kinderen/ RS probleem met mc (WM) -Comorbideit (RS+) levert een probleem op i.v.m. mc &hot EF -Spellen : gerelateerd aan mc: studenten controleren zich onvoldoende -Lezen : gerelateerd aan mc: Studenten met DL blijven subtiele problemen hebben met mc/ dubbel probleem -Mc & EF vaardigheden kan je verbeteren/ trainen & omgeving aanpassen

24 Bedankt voor uw aandacht! Meer informatie

Vergelijkbare documenten

Metacognitie, executieve functies en persoonlijkheid bij. dyslexie. Symposium "Dyslexie in het hoger onderwijs" - Metacognitie, EF en persoonlijkheid

Metacognitie, executieve functies en persoonlijkheid bij eerstebachelorstudenten met dyslexie Inleiding Mijn oma is toen ze 65 jaar werd, gaan sporten. Ze ging elke dag 5 km joggen. Ze is nu 83 jaar en