J A A R V E R S L A G

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2005

2

3 VERSLAGJAAR 2005

4 Inhoudsopgave Kerngegevens fonds 4 Voorwoord 6 De regelingen van Pensioenfonds Horeca & Catering 8 Organisatie fonds 9 Bestuur 9 Deelnemersraad 10 Bezwaarcommissie 10 Directie 11 Uitvoeringsorganisatie 11 Adviseurs en uitvoerders 11 Jaarverslag Bestuursaangelegenheden 13 Financiering 17 Beleggingen 19 Pensioenen 24 Activiteiten deelnemersraad 29 Vooruitzichten 30 Jaarrekening Overige gegevens 51 Actuariële verklaring 51 Accountantsverklaring 52 3 Functies bestuur, deelnemersraad en directie per 31 december Summary in English 57 Verklarende woordenlijst 64

5 Kerngegevens fonds Werkgevers en deelnemers (in aantallen) Aangesloten werkgevers in jaar Actieve deelnemers in jaar Actieve deelnemers ultimo jaar Gewezen deelnemers ultimo jaar Pensioengerechtigden ultimo jaar Totaal deelnemers ultimo jaar Pensioenvermogen en verplichtingen (in ) Pensioenvermogen 2.239, , , , ,8 Pensioenverplichtingen 1.793, , , ,7 981,6 Dekkingsgraad (in %) Premies Premies (in %) Ouderdomspensioen 3,7 3,7 3,7 2,5 2,5 Vroegpensioen 3,8 3,8 3,8 3,8 3,8 WAO-aanvullingsregeling 0,0 0,8 0,8 0,8 0,8 WAO-gatverzekering 0,0 1,5 1,5 1,5 1,0 Premies (in ) Ouderdomspensioen 85,7 83,5 88,5 54,7 51,6 Vroegpensioen 81,4 81,5 87,3 80,5 75,7 WAO-aanvullingsregeling - 0,4 20,7 22,4 20,6 19,5 WAO-gatverzekering - 0,6 10,9 11,6 10,9 6,8 Totaal premies 166,1 196,6 209,8 166,7 153,6 1 ) Vanwege de lage marktrente zijn de pensioenverplichtingen in tegenstelling tot voorgaande jaren contant gemaakt tegen de marktrente. Indien de pensioenverplichtingen contant zouden zijn gemaakt tegen de rekenrente van 4% hadden de pensioenverplichtingen 1.724,3 miljoen bedragen en de dekkingsgraad 130%.

6 Uitkeringen (in ) Ouderdomspensioen 18,3 15,7 14,3 13,3 11,9 Vroegpensioen 0,8 0,2 0,2 0,0 - WAO-aanvullingsregeling 3,0 2,9 2,8 2,0 0,8 WAO-gatverzekering 5,6 5,4 4,8 0,1 - Totaal uitkeringen 27,7 24,2 22,1 15,4 12,7 Beleggingen Belegd vermogen 2.206, , , , ,6 (in ) Opbrengst beleggingen 262,8 149,2 144,2-147,0-40,5 (in ) Performance portefeuille (in %) 14,3 9,5 11,7-11,4-3,5 Z-score Z-score 1,53-0,31-0,63-0,69-0,34 Cumulatieve z-score -0,20-0,81-0,17 0,15 0,53 5

7 Voorwoord Evident is dat het jaar 2005 in het teken staat van vernieuwing. Het was immers bij aanvang van het verslagjaar bekend dat per 1 januari 2006 verschillende veranderingen waren voorzien. Hiertoe behoren invoering van de Wet aanpassing fiscale behandeling VUT/prepensioen en introductie levensloopregeling (Wet VPL), de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wet WIA), de Pensioenwet, het Financieel Toetsingskader alsmede de samenwerking tussen de Belastingdienst en UWV. Voor Pensioenfonds Horeca & Catering stonden daarnaast het in eigen beheer nemen van de deelnemersadministratie alsmede de aansluiting van de werkgeversadministratie op de systematiek van Loonaangifte 2006 centraal. 6 Hoewel voor de Wet VPL gedurende 2006 een overgangsregeling is getroffen en invoering van de Pensioenwet en het Financieel Toetsingskader is uitgesteld tot 1 januari 2007 zijn deze ontwikkelingen bepalend geweest voor het beleid van het bestuur in het verslagjaar. Aangezien de Wet VPL consequenties heeft voor de vroegpensioenregeling van het fonds is in het verslagjaar door sociale partners beoordeeld op welke wijze een nieuwe pensioenregeling kan worden overeengekomen: duurzaamheid, houdbaarheid en draagvlak vormen hierbij belangrijke kernwaarden. Hierin zijn tevens de consequenties betrokken die voortvloeien uit de Wet WIA. Zo heeft invoering van een verplichte toetredingsleeftijd van 18 jaar, zoals aanvankelijk voorzien in het conceptwetsvoorstel van de Pensioenwet, fiscale consequenties voor de wijze waarop de regeling momenteel is vormgegeven: tevens leidt het tot nagenoeg een verdubbeling van het aantal actieve deelnemers hetgeen mede in verband met een aanscherping van de informatieverplichtingen een aanmerkelijke administratieve lastenverzwaring tot gevolg heeft. Bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de Stichting van de Arbeid is hiervoor door sociale partners en het pensioenfonds aandacht gevraagd. Eind 2005 is bekend geworden dat de toetredingsleeftijd in de Pensioenwet is gesteld op 21 jaar, hetgeen een belangrijke tegemoetkoming voor het fonds betekent. Gelet op het fiscale kader van de Wet VPL hebben sociale partners in het verslagjaar het besluit genomen per 1 januari 2006 de vroegpensioenregeling af te schaffen en in 2006 een nieuwe, toekomstbestendige pensioenregeling overeen te komen. In het verslagjaar is wederom een aanmerkelijke verbetering van de financiële positie gerealiseerd. Ultimo 2005 bedraagt de dekkingsgraad 130% (2004: 118%) op basis van de Actuariële Principes Pensioenfondsen uitgaande van een rekenrente van 4%. Als gevolg van de historisch lage rentestand worden de verplichtingen per balansdatum vastgesteld tegen de marktrente van 3,815%, hetgeen zich vertaalt in een dekkingsgraad van 125%. Tevens zijn in 2005 de consequenties van invoering van het Financieel Toetsingskader op de financiële positie van het fonds inzichtelijk geworden. Onder het Financieel Toetsingskader bedraagt de dekkingsgraad als gevolg van meer prudente grondslagen 114%. In 2005 is verder gewerkt aan de optimalisering van het portefeuillebeheer en de vermogensbeheerstructuur. Een deel van de aandelenportefeuille is eind maart 2005 overgedragen aan twee nieuw geselecteerde aandelenbeheerders. Daarnaast is onderzoek verricht naar de toegevoegde waarde van alternatieve beleggingen (commodities, hedgefondsen en private equity) voor de beleggingsportefeuille. Dit heeft geleid tot de beslissing om in 2006 te starten met het stapsgewijs opbouwen van een strategisch belang van 5% in commodities. Er wordt niet belegd in hedgefondsen. De opbouw van het belang in private equity wordt versneld door eind 2005 nieuwe commitments bij twee geselecteerde beheerders af te geven. Het fonds heeft in 2005 zeer goede beleggingsresultaten behaald. Dit is niet alleen toe te wijzen aan de stijgende financiële markten maar vooral ook aan de behaalde outperformances van nagenoeg alle vermogensbeheerders.

8 In het verslagjaar is met terugwerkende kracht per 1 januari 2005 een juridische fusie gerealiseerd tussen Pensioenfonds Horeca & Catering en de uitvoeringsorganisatie van het fonds: Pensioenbedrijf Horeca & Catering. In de uitvoeringsorganisatie zijn ontwikkelingen als het in eigen beheer nemen van de deelnemersadministratie per 1 januari 2006, de verbetering van het incassotraject en de per 1 januari 2007 te realiseren aansluiting op de systematiek van Loonaangifte 2006 van groot belang geweest voor het verslagjaar. In het streven op deze wijze een klantgerichte, betrouwbare, transparante en kostenbewuste organisatie tot stand te brengen, heeft Pensioenfonds Horeca & Catering tevens op Europees niveau erkenning gekregen: de nieuwe werkwijze voor de berekening en afdracht van premies, die aansluit op de Loonaangifte 2006, heeft geleid tot toekenning van de IPE Award 2005 voor het meest innovatieve pensioenfonds van Europa. Deze prestigieuze prijs wordt jaarlijks toegekend door het tijdschrift Investments & Pensions Europe. Externe ontwikkelingen die vernieuwing brengen, leiden tot de noodzaak om innovatief met deze ontwikkelingen om te gaan. In een steeds veranderende omgeving heeft Pensioenfonds Horeca & Catering flexibiliteit dan ook hoog in het vaandel staan. 7

9 De regelingen van Pensioenfonds Horeca & Catering 8 Het doel van Pensioenfonds Horeca & Catering is werknemers, gewezen werknemers en overige belanghebbenden bescherming te bieden tegen de geldelijke gevolgen van ouderdom, overlijden en arbeidsongeschiktheid. Pensioenfonds Horeca & Catering kent hiertoe een ouderdomspensioenregeling, met de mogelijkheid tot het verzekeren van nabestaandenpensioen, een vroegpensioenregeling, een WAO-aanvullingsregeling en een WAOgatverzekering. Iedere werknemer die een dienstbetrekking heeft bij een werkgever in de horeca- of contractcateringbranche valt onder de verplichtstelling van Pensioenfonds Horeca & Catering. Op grond van de verplichtstelling wordt onder werkgever begrepen de natuurlijke of rechtspersoon die een onderneming exploiteert die inschrijfplichtig is bij het bedrijfschap Horeca en Catering. Ouderdoms- en nabestaandenpensioenregeling De ouderdomspensioenregeling voorziet vanaf 65-jarige leeftijd bij wijze van inkomensvoorziening in een levenslange uitkering, in aanvulling op de AOW-uitkering. De deelname in de ouderdomspensioenregeling begint bij het bereiken van de 25-jarige leeftijd en eindigt op de pensioeningangsdatum. Het betreft een middelloonregeling zonder franchise. De opbouw ouderdomspensioen per jaar bedraagt 0,48% van de pensioengrondslag: de pensioengrondslag komt ongeveer overeen met het brutoloon. In beginsel is geen nabestaandenpensioen meeverzekerd. De deelnemer kan wel kiezen voor het verzekeren van een nabestaandenpensioen: deze keuze kan schriftelijk kenbaar worden gemaakt bij aanvang van de deelname en bij een aantal in het reglement vastgestelde keuzemomenten. Indien voor het meeverzekeren van een nabestaandenpensioen is gekozen, bedraagt de jaarlijkse opbouw ouderdomspensioen 0,39% van de pensioengrondslag. Bij overlijden vóór de pensioeningangsdatum bedraagt de levenslange uitkering aan de nabestaande 10% van de pensioengrondslag. De keuze voor het meeverzekeren van het nabestaandenpensioen wordt nogmaals gemaakt op de pensioeningangsdatum. Indien voor het meeverzekeren van het nabestaandenpensioen wordt gekozen, wordt het ouderdomspensioen verminderd met 15%. De aanspraak op nabestaandenpensioen bij overlijden na de pensioendatum bedraagt 70% van het ouderdomspensioen. Vroegpensioenregeling Pensioenfonds Horeca & Catering kent sinds 1 januari 2000 een vroegpensioenregeling, hetgeen eveneens een middelloonregeling zonder franchise betreft. Vanaf het bereiken van de 25-jarige leeftijd vindt opbouw van vroegpensioen plaats. Uitgaande van een volledige opbouw over 37 jaar en een vroegpensioenleeftijd van 62 jaar kan, op basis van het opbouwpercentage van 2,17% van de pensioengrondslag, een vroegpensioenuitkering worden bereikt van circa 80% van het gemiddelde loon. In december 2005 bereikten sociale partners een akkoord over de beëindiging van de vroegpensioenregeling per 1 januari WAO-aanvullingsregeling De WAO-aanvullingsregeling biedt deelnemers die in de WAO terechtkomen onder bepaalde voorwaarden een aanvulling op de WAOuitkering ter hoogte van maximaal 10% van de pensioengrondslag: de hoogte van de uitkering is afhankelijk van het arbeidsongeschiktheidspercentage van de werknemer. De regeling is uitsluitend van toepassing op deelnemers die werkzaam zijn in de horecabranche: werknemers in de contractcateringbranche nemen niet deel aan deze regeling. WAO-gatverzekering De WAO-gatverzekering beschermt de deelnemer tegen inkomensverlies op het moment dat de WAO-uitkering overgaat van een loondervinguitkering in een vervolguitkering. Voor deelnemers die werkzaam zijn in de horecabranche is de WAO-gatverzekering van Pensioenfonds Horeca & Catering van toepassing: voor werknemers in de contractcateringbranche geldt een eigen WAOgatverzekering.

10 Organisatie fonds Bestuur Het bestuur van het pensioenfonds kent een paritaire samenstelling bestaande uit vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemersorganisaties. In het bestuur, dat bestaat uit acht leden, hebben vier leden zitting namens de werkgeversorganisatie Koninklijk Horeca Nederland en vier leden namens de werknemersorganisaties FNV Horecabond en CNV BedrijvenBond. Koninklijk Horeca Nederland heeft één van haar bestuurszetels ter beschikking gesteld aan een bestuurder afkomstig van Veneca, de werkgeversorganisatie in de contractcateringbranche. De leden van het bestuur hebben zitting voor een periode van vier jaar en zijn na afloop van deze periode direct opnieuw benoembaar. Het dagelijks bestuur van het fonds wordt gevormd door de werkgevers- en werknemersvoorzitter, die elkaar jaarlijks afwisselen als voorzitter van het fonds. De benoemende organisaties dragen tevens zorg voor de benoeming van een plaatsvervangend lid. Om benoemende organisaties in de gelegenheid te stellen de kennis ten aanzien van het fonds te verbreden alsmede met het oog op een adequate invulling van eventuele vacatures, is de mogelijkheid van het aantal te benoemen plaatsvervangende leden met ingang van 1 januari 2006 statutair verruimd: de benoemende organisaties kunnen evenveel plaatsvervangende leden benoemen als zittende leden, maar dragen ten minste zorg voor de benoeming van één plaatsvervangend lid. In de statuten is vastgelegd dat het fonds wordt vertegenwoordigd door het bestuur. Tevens kan het fonds worden vertegenwoordigd door het dagelijks bestuur. Bij afwezigheid van een of meer functionarissen wordt de ontbrekende functionaris vervangen door één van de andere bestuursleden: als voorwaarde geldt dat zowel werkgeverszijde als werknemerszijde is vertegenwoordigd. Het bestuur richt zich op de strategisch beleidsmatige aangelegenheden van het pensioenfonds en houdt toezicht op de uitvoeringsorganisaties en vermogensbeheerders. Het dagelijks beleid van het fonds wordt bepaald door het dagelijks bestuur en de directeur. De bestuurszetel die door Koninklijk Horeca Nederland, op voordracht van Veneca, per 10 februari 2005 is ingevuld met de benoeming van de heer H.R. Knüsel is op 30 april 2005 weer vacant gekomen. Van werknemerszijde is de functie van bestuurslid per 1 januari 2005 overgedragen van de heer Ph.M. Penders aan de heer H.Z. de Wit. De heer B.C. Francooy heeft vanaf deze datum zitting in het bestuur als plaatsvervangend lid. De in 2004 vrijgekomen zetel namens CNV BedrijvenBond, is per 12 augustus 2005 ingevuld door de benoeming van mevrouw I.M. Baltussen. Mevrouw Baltussen nam vanaf oktober 2005 deel aan de bestuursvergaderingen van het fonds. Samenstelling bestuur per 31 december 2005 Bestuursleden mr. G.B.J. Dommering, werkgeversvoorzitter Koninklijk Horeca Nederland S.J. Geenemans Koninklijk Horeca Nederland M.J.M. Markus Koninklijk Horeca Nederland Vacature Koninklijk Horeca Nederland E.P. de Vries, werknemersvoorzitter* FNV Horecabond H.Z. de Wit FNV Horecabond Vacature FNV Horecabond I.M. Baltussen CNV BedrijvenBond Plaatsvervangende bestuursleden P.A. Schoormans Koninklijk Horeca Nederland B.C. Francooy FNV Horecabond drs. L.F.A.M. Jansen CNV BedrijvenBond *) tevens fungerend voorzitter in het verslagjaar 9

11 10 Deelnemersraad De deelnemersraad van Pensioenfonds Horeca & Catering, opgericht in 2001, bestaat uit tien leden, waaronder twee gepensioneerden. De zittingsperiode voor ieder lid is vastgesteld op drie jaar waarbij een roulatiesysteem wordt gehanteerd: met het oog op de discussie inzake pension fund governance is per 1 maart 2005 ieder lid van de deelnemersraad benoemd voor één jaar. De raad adviseert het bestuur -gevraagd en ongevraagd- over zaken die door de wetgever zijn aangegeven. De deelnemersraad vergadert circa vier maal per jaar afzonderlijk. Het bestuur en de deelnemersraad komen minimaal één maal per jaar bijeen. Daarnaast komen het dagelijks bestuur, de directeur en de deelnemersraad ten minste één maal per jaar bijeen. In verband met het aflopen van de zittingstermijn per 28 februari 2005 is afscheid genomen van de heer W.E.M. Cornelis en de heer K.G. Keereweer: beiden hadden als pensioengerechtigde zitting in de deelnemersraad. Met leedwezen is kennisgenomen van het overlijden van het lid van de deelnemersraad, de heer F.G. Coppens op 27 februari De deelnemersraad is ieder van hen veel dank verschuldigd voor hun bijdrage aan en inzet voor de deelnemersraad, elk vanuit een eigen invalshoek en aandachtsgebied. Per 1 maart 2005 is de nieuwe zittingstermijn aangevangen en is de deelnemersraad versterkt met drie nieuwe leden: de heer P. Borchert, mevrouw H. de Gooijer-Kalkhoven en de heer M. de Haan. De heer Borchert heeft als pensioengerechtigde zitting in de deelnemersraad namens FNV Horecabond, op voordracht van het Coördinatieorgaan Samenwerkende Ouderenorganisaties. Per 31 oktober 2005 heeft de heer J. Achterveld zijn functie in de deelnemersraad neergelegd in verband met de aanvaarding van een functie in een andere bedrijfstak. De heer Achterveld heeft vanaf de oprichting van de deelnemersraad per 1 maart 2001 de functie van voorzitter van de deelnemersraad vervuld: uit hoofde van deze functie heeft hij een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de deelnemersraad als adviserend orgaan binnen Pensioenfonds Horeca & Catering. Het bestuur en de deelnemersraad zijn hem erkentelijk voor zijn inzet. Met ingang van 1 november 2005 is de functie van voorzitter vacant. Samenstelling deelnemersraad per 31 december 2005 Leden Namens S. Barbier FNV Horecabond P. Borchert FNV Horecabond M.C.G. Boulicaud FNV Horecabond H. de Gooijer-Kalkhoven CNV BedrijvenBond M. de Haan FNV Horecabond F. Helmig FNV Horecabond J.E. Satink FNV Horecabond C. Smit Santen FNV Horecabond J.J. de Wit, plaatsvervangend voorzitter FNV Horecabond Vacature, voorzitter FNV Horecabond Bezwaarcommissie De Bezwaarcommissie van Pensioenfonds Horeca & Catering heeft in het verslagjaar 22 bezwaarschriften in behandeling genomen. De Bezwaarcommissie heeft ten aanzien van 23 bezwaarschriften advies uitgebracht. Hierin was nog één bezwaarschrift uit 2004 begrepen. Naar aanleiding van de adviezen van de Bezwaarcommissie is tijdelijk een soepeler beleid vastgesteld in de situatie dat geen keuze is gemaakt voor het wel of niet meeverzekeren van het nabestaandenpensioen: dit tijdelijk beleid geldt voor de duur van de huidige pensioenregeling. Aan de Bezwaarcommissie is tevens bevoegdheid toegekend ten aanzien van bezwaren tegen besluiten van de compliance officer in het kader van de gedragscode. De Bezwaarcommissie heeft geen bezwaren ontvangen die betrekking hebben op de gedragscode. Samenstelling Bezwaarcommissie per 31 december 2005 mr. C.A.M. Splinter, onafhankelijk voorzitter mr. J.C. Kant, namens in bestuur vertegenwoordigde werkgeversorganisatie P. Dekker, namens in bestuur vertegenwoordigde werknemersorganisaties

12 Directie De verantwoordelijkheid voor de aansturing van het administratief en geldelijk beheer van de daartoe aangestelde uitvoerende organisaties is door het bestuur gedelegeerd aan de directeur: de kaders hiertoe zijn vastgelegd in de uitvoerings- en vermogensbeheerovereenkomsten, de statuten en reglementen en de beleidsbeslissingen van het bestuur. Tevens is de directeur verantwoordelijk voor de voorbereidende werkzaamheden van de vergaderingen van het bestuur op beleidsmatig, financieel, juridisch en ondersteunend vlak. Gelet op het vier-ogen-principe, zoals voorgeschreven door de Nederlandsche Bank, zijn het dagelijks bestuur en de directeur gezamenlijk verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding van het fonds. De stafafdelingen en werkgeversadministratie van het pensioenfonds zijn sinds 2004 ondergebracht in een eigen uitvoeringsorganisatie, Stichting Pensioenbedrijf Horeca & Catering. Bestuur en directie van Pensioenfonds Horeca & Catering en Pensioenbedrijf Horeca & Catering vormen een personele unie. Met terugwerkende kracht per 1 januari 2005 heeft een juridische fusie plaatsgevonden van Pensioenfonds Horeca & Catering en Pensioenbedrijf Horeca & Catering. Directie per 31 december 2005 Directeur mr. E.A.W.M. Uijen het pensioenfonds. De reden om destijds een aparte stichting op te richten was gelegen in het feit dat de organisatie tevens werkzaamheden uitvoerde voor Pensioenfonds Recreatie, dat niet tot de bedrijftak horeca en catering behoort. Eind 2004 zijn deze werkzaamheden echter overgedragen aan Interpolis Pensioenen. De huidige uitvoeringsorganisatie richt zich uitsluitend op het uitvoeren van de pensioenregelingen in de horeca en contractcatering en de VUT-regeling in de horeca. De doelstelling van de uitvoeringsorganisatie is om voor de sociale partners in de bedrijfstakken horeca en catering de beste prijskwaliteitverhouding te realiseren voor de uit te voeren taken. Daarnaast zet de organisatie zich in om de administratieve lasten voor de werkgever en deelnemer zo veel mogelijk te beperken. Om deze doelstellingen te realiseren worden geavanceerde geautomatiseerde systemen ingezet en worden de processen zo efficiënt mogelijk ingericht. Een belangrijk speerpunt van de organisatie is dat op heldere wijze gecommuniceerd wordt met werkgevers, deelnemers, pensioengerechtigden en andere betrokkenen. In het verslagjaar zijn gefaseerd werkzaamheden overgenomen van de oude uitvoerder, PVF Achmea. Per 1 januari 2006 voert de uitvoeringsorganisatie alle werkzaamheden met betrekking tot de werkgevers- en deelnemersadministratie zelfstandig uit. Ultimo 2005 werken er 86 medewerkers (75 fte s) bij Pensioenfonds Horeca & Catering. 11 Uitvoeringsorganisatie In 2003 heeft het bestuur van het pensioenfonds besloten de pensioenadministratie per 1 januari 2006 in eigen beheer te gaan uitvoeren. Aan dit besluit ligt de overtuiging ten grondslag dat een eigen organisatie, gezien de omvang van het pensioenfonds, tegen lagere kosten een betere kwaliteit kan leveren dan in een situatie waarin de administratie is uitbesteed. Bij de oprichting van de uitvoeringsorganisatie is er om administratieve redenen voor gekozen om de uitvoeringsorganisatie in een aparte stichting onder te brengen, los van het pensioenfonds. In 2005 is deze stichting echter alsnog gefuseerd met Adviseurs en uitvoerders Adviserend actuaris Watson Wyatt, Nieuwegein Certificerend actuaris Ernst & Young Actuarissen, Utrecht Accountant Deloitte Accountants, Rotterdam Compliance officer G.J. Spiegels RA (KPMG) Deelnemersadministratie PVF Achmea, Amsterdam

13 Vermogensbeheerders F&C, Amsterdam/Londen Achmea Vastgoed, Amsterdam Robeco Asset Management, Rotterdam Western Asset Management, Londen AlpInvest Partners, Amsterdam Acadian Asset Management, Boston T. Rowe Price Global Investment Services, Baltimore HarbourVest Partners, Boston Goldman Sachs Private Equity Partners, New York Herverzekeraar Algemene Levensherverzekering Maatschappij, Amsterdam 12

14 Jaarverslag 2005 Bestuursaangelegenheden Nieuwe pensioenregeling Als gevolg van de invoering van de Wet aanpassing fiscale behandeling VUT/prepensioen en introductie levensloopregeling (kortweg: Wet VPL) eindigt de fiscale faciliëring van VUT en prepensioen per 1 januari 2006: dit heeft consequenties voor de vroegpensioenregeling van het pensioenfonds. Naast invoering van de Wet VPL heeft ook invoering van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wet WIA) per 1 januari 2006 alsmede de Pensioenwet -naar verwachting- per 1 januari 2007 consequenties voor de regeling van het fonds. In het verslagjaar zijn de consequenties van deze wetsontwikkelingen in kaart gebracht. Sociale partners in zowel de horeca- als de contractcateringbranche hebben zich in het verslagjaar beraden op welke wijze een pensioenregeling kan worden vormgegeven die rekening houdt met de ontwikkelingen op wetgevend gebied en tevens tegemoet komt aan de kenmerken van de beide bedrijfstakken. Het onderzoek naar duurzaamheid, houdbaarheid en draagvlak van de pensioenregeling, dat volgens planning in 2006 zou plaatsvinden, is om deze reden reeds betrokken in het overleg tussen sociale partners over een nieuwe pensioenregeling in het verslagjaar. Wet aanpassing fiscale behandeling VUT/prepensioen en introductie levensloopregeling (Wet VPL) Invoering van de Wet VPL, als gevolg waarvan de omkeerregel voor VUT- en vroegpensioenregelingen wordt afgeschaft, leidt ertoe dat de mogelijkheid om vervroegd te kunnen uittreden aanzienlijk wordt ingeperkt. Pensioenregelingen moeten voor 1 januari 2006 voldoen aan het fiscale kader van deze wet: indien de pensioenregeling niet voor 1 januari 2006 is aangepast, is in 2006 een overgangsregeling van toepassing. De overgangsregeling houdt in dat werkgevers, indien en voorzover sprake is van bovenmatige pensioenopbouw, een heffing verschuldigd zijn van 52%. De Belastingdienst heeft geconstateerd dat, gelet op het gemiddelde fulltime salaris in de branche, de regeling van Pensioenfonds Horeca & Catering geen bovenmatig deel kent: werkgevers zijn derhalve geen eindheffing in de zin van de overgangsregeling verschuldigd. Sociale partners hebben in het verslagjaar de beperkingen en mogelijkheden bezien die de Wet VPL biedt en de effecten hiervan op de regelingen van Pensioenfonds Horeca & Catering. Pensioenwet Ten aanzien van de invoering van een verplichte toetredingsleeftijd van 18 jaar, zoals voorzien in het conceptwetsvoorstel van de Pensioenwet, is in het verslagjaar geconstateerd dat een verlaging van de toetredingsleeftijd van 25 jaar naar 18 jaar voor het fonds tot nagenoeg een verdubbeling van het aantal actieve deelnemers leidt: kenmerkend voor deze categorie (potentiële) deelnemers is de hoge mate van in- en uitstroom naar en van de bedrijfstak met veel korte en parttime dienstverbanden. Naast een stijging in uitvoeringskosten heeft het verlagen van de toetredingsleeftijd ook ingrijpende gevolgen voor de pensioenregeling: een regeling zonder franchise is dan om fiscale redenen niet of nauwelijks houdbaar. Het invoeren van een franchise echter leidt tot een verschuiving van pensioenopbouw voor deelnemers met lagere salarissen naar pensioenopbouw voor deelnemers met hogere salarissen. In een gesprek met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft het bestuur de consequenties van een verlaging van de toetredingsleeftijd in combinatie met de aanzienlijke aanscherping van de schriftelijke informatieverplichtingen richting deelnemers aan de orde gesteld. Op advies van het ministerie is het verzoek tot versoepeling van de schriftelijke informatieverplichtingen aan de Stichting van de Arbeid voorgelegd met de vraag dit te betrekken in het overleg met de Tweede Kamer. Uit het Wetsvoorstel voor de Pensioenwet, zoals eind 2005 ingediend bij de Tweede Kamer, blijkt de verplichte toetredingsleeftijd inmiddels op 21 jaar te zijn gesteld. Het kabinet sluit hiermee aan op een -kort tevoren gepubliceerd- voorstel voor een richtlijn van de Europese Commissie, waarin de toetredingsleeftijd op 21 jaar wordt gesteld. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geeft in zijn nader rapport bij het Wetsvoorstel Pensioenwet aan dat hiermee tevens tegemoet wordt gekomen aan de bezwaren die bestaan in branches met relatief veel jeugdige werknemers, zoals de horeca- en uitzendbranche. 13

15 14 Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wet WIA) Met ingang van 1 januari 2006 treedt de Wet WIA in werking, als gevolg waarvan het arbeidsongeschiktheidsstelsel wijzigt. Met de invoering van deze wet wordt de activering van gedeeltelijk arbeidsgeschikte werknemers en een inkomensbescherming voor volledig arbeidsongeschikte werknemers beoogd. Voor werknemers die vanaf 1 januari 2004 ziek zijn geworden en ook na de periode van loondoorbetaling ziek zijn geldt dat zij met ingang van 1 januari 2006 onder het regime van deze wet vallen. Volledig en duurzaam arbeidsongeschikten vallen onder de regeling Inkomensbescherming Volledig Arbeidsongeschikten op grond waarvan tot de pensioendatum een loongerelateerde uitkering wordt verstrekt: het zogenoemde WAO-gat vervalt om deze reden. Gedeeltelijk arbeidsgeschikten, bij een arbeidsongeschiktheidspercentage tussen 35% en 80%, hebben recht op een uitkering op grond van de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten: kenmerkend hiervoor is dat de hoogte van de uitkering afhankelijk wordt gesteld van de vraag of de restverdiencapaciteit wordt benut. Gedeeltelijk arbeidsgeschikten die minder dan 35% arbeidsongeschikt zijn hebben geen recht op een uitkering en blijven in beginsel in dienst bij de werkgever. Deze wijzigingen in het arbeidsongeschiktheidsstelsel leiden ertoe dat in beide WAO-regelingen van Pensioenfonds Horeca & Catering vanaf 1 januari 2006 vrijwel geen instroom meer plaatsvindt. Besluit nieuwe pensioenregeling Het overleg tussen sociale partners heeft geleid tot het besluit om per 1 januari 2006 de vroegpensioenregeling af te schaffen: op deze wijze voldoen de regelingen van het fonds vanaf deze datum aan het fiscale kader van de Wet VPL. Voorts is vastgesteld om aan actieve deelnemers over de tot en met 31 december 2005 opgebouwde aanspraken een toeslag te verlenen ter hoogte van 1,25%: hierbij geldt als voorwaarde dat er in 2006 een actief dienstverband moet zijn. De toeslag wordt toegekend op 31 december Sociale partners zijn van plan in het jaar 2006 een nieuwe pensioenregeling overeen te komen, waarbij tevens wordt besloten wat er met de opgebouwde vroegpenioenrechten gebeurt. Er is een tijdsplanning geformuleerd waarbinnen sociale partners in de bedrijfstakken horeca en catering tot definitieve overeenstemming komen en waarbij 1 juli 2006 als einddatum geldt. De opgebouwde vroegpensioenrechten blijven tot een nieuwe pensioenregeling is overeengekomen in beheer bij Pensioenfonds Horeca & Catering. Door sociale partners wordt voor 1 juli 2006 een besluit genomen ten aanzien van de aanwending van deze rechten. Voor deelnemers die reeds een vroegpensioenuitkering ontvangen, treden geen wijzigingen op. Daarnaast bestaat voor werknemers de mogelijkheid om in het jaar 2006 de vroegpensioenuitkering in te laten gaan, mits voldaan wordt aan de in het vroegpensioenreglement gestelde voorwaarden. Toezicht en compliance Naleving gedragscode en compliance De verplichting in een gedragscode gedragsregels vast te leggen voor bestuurders en medewerkers van het fonds ter voorkoming van belangenconflicten en misbruik van informatie volgt uit de Pensioen- en Spaarfondsenwet. Pensioenfonds Horeca & Catering kent sinds 2001 een gedragscode. Als gevolg van de overdracht van het effectentypisch gedragstoezicht van de Nederlandsche Bank naar de Autoriteit Financiële Markten en de wijziging van de Regeling gedragscode pensioen- en spaarfondsen 2004 is de gedragscode aangepast en geactualiseerd. De gedragscode bevat expliciete gedragsregels met het oog op vertrouwelijkheid van informatie, relatiebeheer, zakelijke relaties, gebruik van fondseigendommen, melding van belangenconflicten en regels betreffende voorwetenschap en koersmanipulatie. De actualisering van de gedragscode vormde aanleiding om met ingang van 1 januari 2005 de rapportages aan de compliance officer te bezien: dit heeft geleid tot een meer uitgebreide periodieke rapportage. De compliance officer is belast met het toezicht op de naleving van de op grond van deze gedragscode geldende bepalingen. De compliance officer heeft verklaard ook in het verslagjaar geen afwijkingen van de gedragscode te hebben geconstateerd. Deskundigheid en integriteit In het deskundigheidsplan van Pensioenfonds Horeca & Catering is vastgelegd op welke

16 wijze het bestuur invulling geeft aan de beleidsregels van de Nederlandsche Bank ten aanzien van de deskundigheid van bestuurders. Het bestuur hecht belang aan permanente educatie, hetgeen plaatsvindt door het volgen van seminars, lezingen en studiedagen. Gelet op de vele ontwikkelingen op pensioengebied worden in toenemende mate eisen gesteld aan de deskundigheid van het bestuur. Om deze reden heeft het bestuur in het verslagjaar besloten om jaarlijks een separate opleidingsconferentie te doen plaatsvinden. De bestuursconferentie, die jaarlijks plaatsvindt en tevens een educatief element bevatte, kan zich dientengevolge geheel richten op onderwerpen van strategische en beleidsmatige aard. In 2005 heeft, naar aanleiding van de resultaten van de SPO-Kennisreflector een fondsspecifieke opleiding voor nieuwe bestuursleden plaatsgevonden, gevolgd door een opleidingsprogramma voor het voltallige bestuur. alternatief uitvoeringsmodel alsmede gelet op de aanbevelingen van de Commissie Conglomeraatvorming Pensioenfondsen, heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in 2005 een referentiekader opgesteld aan de hand waarvan in 2007 een evaluatie ten aanzien van pension fund governance kan worden uitgevoerd. In het referentiekader is als uitgangspunt gesteld dat pensioenfondsen zich dienen te beperken tot het verstrekken van pensioenuitkeringen en het verrichten van werkzaamheden die daarmee rechtstreeks verband houden. Verder geldt als uitgangspunt dat fondsen niet toegestane activiteiten dienen onder te brengen in een aparte rechtspersoon die juridisch volstrekt gescheiden is van de fondsen. Voorts kan geen sprake zijn van personele unies tussen fondsen en aparte rechtspersonen en dient ook op bestuursniveau terughoudend te worden omgegaan met personele unies. Pension Fund Governance Het onderwerp pension fund governance is in 2004 nadrukkelijk onder de aandacht gesteld van pensioenfondsen. Aanleiding hiertoe vormde het door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geïnitieerde onderzoek naar pension fund governance alsmede de door de Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen opgestelde ontwerp Code Pension Fund Governance. Op verzoek van het ministerie heeft de Stichting van de Arbeid in 2005 Principes voor goed pensioenfondsbestuur geformuleerd, waarbij kwaliteit, zorgvuldigheid en openheid van het pensioenfondsbestuur centraal staan. In 2004 is tevens een discussie ontstaan over een alternatief uitvoeringsmodel voor pensioenregelingen. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft de Stichting van de Arbeid advies gevraagd met betrekking tot de mogelijkheid van een opdrachtgever- / opdrachtnemermodel om op deze wijze de collectieve en solidaire kenmerken van de pensioenregeling te behouden en de uitvoering over te laten aan de markt. De Stichting van de Arbeid heeft in een reactie aangegeven nut en noodzaak van een alternatief uitvoeringsmodel vooralsnog onvoldoende aangetoond te vinden. In het kader van de discussie over principes voor goed pensioenfondsbestuur en een Met het oog op een duidelijke afbakening tussen Pensioenfonds Horeca & Catering enerzijds en de uitvoering ten behoeve van andere opdrachtgevers van het fonds anderzijds is in 2004 een scheiding gerealiseerd tussen Pensioenfonds Horeca & Catering en de pensioenuitvoeringsorganisatie van het fonds: Pensioenbedrijf Horeca & Catering. Aangezien per 1 januari 2005 het secretariaat en de werkgeversadministratie van de sector recreatie bij een andere uitvoeringsorganisatie zijn ondergebracht en in het verslagjaar ook de heffingswerkzaamheden voor bedrijfschap Horeca en Catering zijn afgebouwd is de reden van deze scheiding echter komen te vervallen. Als gevolg hiervan heeft met terugwerkende kracht per 1 januari 2005 een juridische fusie van pensioenfonds en pensioenbedrijf plaatsgevonden. In zijn toespraak ter gelegenheid van de opening van het nieuwe kantoorgebouw van het fonds heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de heer A.J. de Geus zich uitgelaten over het vraagstuk van Pension Fund Governance. De ontwikkelingen omtrent interne scheiding van beleidsontwikkeling, uitvoering en verantwoording vormen een continu aandachtspunt voor het bestuur: de discussies worden derhalve nauwlettend gevolgd. Zodra uit de discussies concrete aanbevelingen en richtlijnen voortvloeien, kan het bestuur besluiten op welke wijze hieraan invulling te geven. 15

17 16 Scheiding adviserende en certificerende actuariële taken De onafhankelijkheid van de actuaris en de accountant is in de afgelopen jaren, tegen de achtergrond van enkele boekhoudschandalen alsmede in het kader van pension fund governance, herhaaldelijk een discussiepunt geweest. Nadat de Nederlandsche Bank aandacht heeft gevraagd voor de (onafhankelijke) positie van actuarissen, is ook in het rapport naar aanleiding van het door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geïnitieerde onderzoek naar pension fund governance de positie van actuarissen aan de orde gesteld. Mede naar aanleiding van deze ontwikkelingen heeft het Actuarieel Genootschap het initiatief genomen om een nieuw stelsel van waarborgen voor de onafhankelijke positie van de actuaris te formuleren. Reeds in 2003 heeft Pensioenfonds Horeca & Catering een scheiding aangebracht tussen de adviserende en certificerende taken van de accountant. In het verslagjaar is ook aandacht besteed aan de vraag of de adviserende en certificerende taken van de actuaris voldoende onafhankelijk en kritisch kunnen worden uitgevoerd, indien deze taken door één actuariële organisatie worden verricht: zowel adviserende diensten op de gebieden vermogensbeheer, actuariaat en administratie als ook de actuariële certificering worden verricht door Watson Wyatt. De discussie omtrent de positie van actuarissen heeft dan ook geleid tot het besluit van het bestuur om een scheiding aan te brengen tussen de certificerende en adviserend actuariële taken. Besloten is de advieswerkzaamheden bij Watson Wyatt voort te zetten. Voor de certificerende taken is in het verslagjaar een ander kantoor aangezocht: met ingang van boekjaar 2005 is Ernst & Young Actuarissen als certificerend actuaris aangesteld. Corporate governance Corporate governance heeft betrekking op een goede bestuurlijke inrichting van een onderneming en de wijze waarop bestuurders en commissarissen verantwoording afleggen over het functioneren van een onderneming. Inzicht en controle in ondernemingen leidt niet alleen tot vertrouwen in ondernemingen maar kan ook een positieve uitwerking hebben op de beleggingsresultaten. In Nederland is de in de Code Tabaksblat geformuleerde pas toe of leg uit -regel per 31 december 2004 in de wet verankerd en is daarmee een verplicht onderdeel in de jaarverslaggeving van beursgenoteerde vennootschappen. Ook institutionele vermogensbeheerders hebben in dit kader de wettelijke verplichting om het corporate governance-beleid toe te passen of uit te leggen. Pensioenfonds Horeca & Catering beoogt op actieve wijze invulling te geven aan de aanbevelingen die volgen uit de Code Tabaksblat. Dit heeft in 2005 geresulteerd in de implementatie van een actief stembeleid op Nederlandse aandelen. Voorts is invulling gegeven aan de verplichting de verantwoording van de besluitvorming op transparante en open wijze in te richten: om deze reden wordt op de website gepubliceerd hoe is gestemd in aandeelhoudersvergaderingen. Voor Pensioenfonds Horeca & Catering biedt de Stichting Corporate Governance Onderzoek voor Pensioenfondsen een goed instrument om tezamen met andere pensioenfondsen invulling te geven aan het actieve stembeleid. Stichting Corporate Governance Onderzoek voor Pensioenfondsen heeft stemrichtlijnen geformuleerd die als uitgangspunt worden gebruikt bij het stembeleid tijdens de vergaderingen van aandeelhouders. De Stichting Corporate Governance Onderzoek voor Pensioenfondsen gaat per 1 januari 2006 verder onder de naam Eumedion: beoogd wordt een verdere professionalisering en een verbreding van het draagvlak naar alle in Nederland gevestigde institutionele beleggers te realiseren. Reglementswijzigingen Per 1 januari 2006 is een aantal reglementswijzigingen doorgevoerd. Het besluit van sociale partners de vroegpensioenregeling af te schaffen leidt tot een aanpassing van de reglementen. Als gevolg van invoering van de systematiek van Loonaangifte 2006 vervalt de door UWV gehanteerde systematiek van voorschotnota s en definitieve afrekeningen. Om deze reden zijn de bepalingen over tijdige en correcte verstrekking van gegevens aan het fonds aangescherpt. Voorts is voor de regeling van voortzetting van de deelneming wegens arbeidsongeschiktheid aangesloten op de indeling in zeven klassen, overeenkomstig het onderscheid in de Wet op de Arbeids-

18 ongeschiktheidsverzekering (WAO): deze wijziging heeft uitsluitend betrekking op deelnemers die nog onder het regime van de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering vallen. De reden voor deze wijziging is gelegen in het feit dat op deze wijze nauwkeurig kan worden aangesloten bij het arbeidsongeschiktheidspercentage alsmede het feitelijk uitbetalingspercentage. Financiering Het in 2002 bij de Nederlandsche Bank ingediende herstelplan onderdekking bevat een aantal maatregelen ter verbetering van de financiële positie van het fonds. Per 1 januari 2003 is de premie van de ouderdomspensioenregeling verhoogd van 2,5% naar 3,7%. Daarnaast is de vroegpensioenleeftijd tijdelijk gesteld op 62 jaar in plaats van 61 jaar. Tevens is het toeslagbeleid aangepast als gevolg waarvan onderscheid wordt gemaakt tussen de toeslag van actieve deelnemers enerzijds en slapers en gepensioneerden anderzijds. Voor deelnemers in de regeling van voortzetting van de deelneming wegens arbeidsongeschiktheid geldt per 1 januari 2003 een eigen bijdrage van 25% van de verschuldigde premie. De premie voor de WAO-gatverzekering en WAO-aanvullingsregeling is per 1 januari 2005 op nihil gesteld. De reden hiervoor is gelegen enerzijds in de aanmerkelijke afname van de instroom in de WAO-regelingen als gevolg van de Wet verlenging loondoorbetalingsverplichting bij ziekte en anderzijds in de invoering van de Wet WIA per 1 januari Financieel Toetsingskader Vanaf boekjaar 2004 kunnen pensioenfondsen kiezen tussen toepassing van het huidig financieel toezicht op basis van de Actuariële Principes Pensioenfondsen of het Financieel Toetsingskader. In 2004 is besloten de Actuariële Principes Pensioenfondsen te hanteren tot het moment dat het Financieel Toetsingskader verplicht van toepassing wordt. Aangezien de inwerkingtreding van het Financieel Toetsingskader inmiddels met een jaar is uitgesteld, met een beoogde ingangsdatum van 1 januari 2007, handhaaft het fonds tot deze datum de Actuariële Principes Pensioenfondsen. In het Financieel Toetsingskader wordt een onderscheid gemaakt tussen een minimaal vereist eigen vermogen en een vereist eigen vermogen. Het minimaal vereist vermogen bedraagt 5% van de verplichtingen. Het vereist eigen vermogen is het vermogen dat nodig is om met een zekerheid van 97,5% te voorkomen dat het eigen vermogen negatief wordt. Daarnaast wordt in het Financieel Toetsingskader een aantal variabelen benoemd zoals de marktrente, de levensverwachting, de risicoopslag en de opslag voor de administratiekosten: uitgangspunt is dat een pensioenfonds prudente grondslagen dient te hanteren. Als gevolg van een marktconforme waardering dienen de risico s continu in kaart te worden gebracht en voor derden inzichtelijk worden gemaakt. Reeds vooruitlopend op invoering van het Financieel Toetsingskader worden periodiek de consequenties van de schommelingen in de marktrente op de waardering van de verplichtingen en derhalve op de dekkingsgraad van het fonds in kaart gebracht. Dekkingsgraad en toeslag Als gevolg van positieve beleggingsresultaten alsmede de genomen herstelmaatregelen heeft in 2005 de verbetering van de dekkingsgraad zich gecontinueerd: ultimo 2005 is een dekkingsgraad van 130% vastgesteld uitgaande van een rekenrente voor de vaststelling van de voorziening pensioenverplichtingen van 4%. Door de historisch lage rentestand moeten de verplichtingen worden vastgesteld tegen de marktrente van 3,815%, hetgeen zich vertaalt in een dekkingsgraad van 125%. De relatief lange gemiddelde looptijd van de verplichtingen van 22 jaar maakt het fonds extra gevoelig voor de ontwikkeling van de marktrente. Van jaar tot jaar wordt beoordeeld of de financiële positie van het fonds een toeslag toelaat. Gelet op de verbeterde financiële positie van het fonds heeft het bestuur in de loop van 2005 besloten met terugwerkende kracht per 1 januari 2005 een toeslag te verlenen van 1,25%. Tevens is besloten op 31 december 2006 indexatie toe te kennen aan in 2006 actieve deelnemers over de per 31 december 2005 opgebouwde ouderdoms- en vroegpensioenaanspraken. De kosten die hiermee samenhangen komen ten laste van De verleende toeslagen houden niet in dat er recht bestaat op toekomstige toeslagen. Het feit dat in het 17

19 verslagjaar de rentestand tot een historisch laag niveau is gedaald maakt de consequenties van invoering van het Financieel Toetsingskader per 1 januari 2007 inzichtelijk. Hoewel de dekkingsgraad ultimo 2005 op basis van de Actuariële Principes Pensioenfondsen is vastgesteld op 125%, laat een berekening van de dekkingsgraad op basis van de meer prudente uitgangspunten van het Financieel Toetsingskader een ander beeld zien: de dekkingsgraad op basis van het Financieel Toetsingskader bedraagt ultimo %. de voorziening pensioenverplichtingen. Tevens dient een reserve voor beleggingsrisico s te worden gevormd. Deze reserve dient de mogelijke waardedaling van de beleggingen op te vangen. Naar de extra reserve gaat dat deel van het resultaat dat niet benodigd is voor de voorziening pensioenverplichtingen, de reserve voor algemene risico s en de reserve voor beleggingsrisico s. De reserve voor algemene risico s dient in principe 5% van de voorziening pensioenverplichtingen te bedragen, maar mag tijdelijk Ontwikkeling dekkingsgraad vanaf % 145% 140% 134% 130% 120% 110% 122% 100% 108% 118% 125% APP FTK 100% 18 90% In het verslagjaar heeft het bestuur aandacht besteed aan een vanaf 2006 in te voeren integraal premie-, toeslag- en beleggingsbeleid. Hiertoe is in concept een beleidskader geformuleerd met betrekking tot premie en toeslagen, uitgaande van het huidige beleggingsbeleid. Aangezien het pensioenfonds het beleggingsbeleid in beginsel niet benut als risicobeheersingsinstrument, dienen het premie- en toeslagbeleid te worden ingezet ter beheersing van de solvabiliteitsrisico s. Het bestuur heeft geconcludeerd dat een premie- en toeslagbeleid niet separaat van de nieuw vast te stellen pensioenregeling kan worden bezien: aan sociale partners is dan ook verzocht het premie- en toeslagbeleid te betrekken in het overleg over de nieuwe pensioenregeling. Reserves Volgens de uitgangspunten van de Nederlandsche Bank dient een pensioenfonds te beschikken over een dekkingsgraad van ten minste 105%. Naast de voorziening pensioenverplichtingen moet een reserve voor algemene risico s worden gevormd ter grootte van 5% van lager zijn indien de meest recente sterftegrondslagen worden gehanteerd. Aangezien per 1 januari 2004 is overgegaan naar nieuwe sterftegrondslagen kan worden volstaan met een algemene reserve van 3,8% van de voorziening pensioenverplichtingen eind Op grond van de samenstelling van de beleggingsportefeuille, het niveau van de marktrente en de door de Nederlandsche Bank vereiste buffers voor zakelijke waarden moet Pensioenfonds Horeca & Catering beschikken over een beleggingsreserve ter hoogte van 24,3% van de voorziening pensioenverplichtingen ad 1.793,2 miljoen, zijnde 435,8 miljoen. Gezien de beschikbare beleggingsreserve van 378,6 miljoen betekent dit dat het fonds per 31 december 2005 een reservetekort heeft van 57,2 miljoen. Actuariële en Bedrijfstechnische Nota (ABTN) Na een actualisering van de ABTN per 1 januari 2004 heeft ook per 1 januari 2005, naar aanleiding van de in 2004 verrichte ALM-studie, een aanpassing van de ABTN op onderdelen

20 plaatsgevonden. Zo zijn de actuele sterftegrondslagen en invaliderings- en revalideringskansen in de ABTN 2005 verwerkt: in het jaarverslag van 2004 is reeds van deze actuele grondslagen uitgegaan. Voorts is in de ABTN het beleggingsbeleid nader uitgewerkt naar aanleiding van de resultaten van de ALMstudie en de risicobudgetteringsstudie. Ook is ingegaan op de beleggingsdoelstellingen van het fonds alsmede op de samenstelling van de beoogde beleggingsportefeuille. Ten aanzien van de uitvoeringsorganisatie is een nadere uitwerking gegeven op welke wijze is voorzien in de interne beheersing van de werkgevers- en deelnemersadministratie. Tevens is aandacht besteed aan de diverse ontwikkelingen in de werkgevers- en deelnemersadministratie: per 1 januari 2006 wordt immers de deelnemersadministratie in eigen beheer genomen terwijl in de werkgeversadministratie per 1 januari 2007 wordt aangesloten op de systematiek van Loonaangifte Aangezien de ABTN een actuele weergave dient te bevatten van de financiële opzet van het pensioenfonds en de grondslagen waarop deze berust, is ook in 2006 een actualisering van de nota te voorzien. Dit volgt uit wijzigingen in de pensioenregeling per 1 januari 2006, waarbij met name de afschaffing van de vroegpensioenregeling van belang is. Beleggingen Strategische beleggingsallocatie Medio 2004 is ten behoeve van het pensioenfonds een ALM-studie verricht. Naar aanleiding van deze studie is geconcludeerd dat de tot dan toe gehanteerde beleggingsallocatie ook in de komende jaren uit strategisch oogpunt de meest optimale portefeuilleverdeling is voor de ouderdoms-, nabestaanden- en vroegpensioenregeling van het fonds. Deze strategische beleggingsverdeling is vastgesteld op 50% aandelen, 40% vastrentende waarden en 10% onroerend goed. Voor de ouderdoms-, nabestaanden- en vroegpensioenregeling geldt een andere beleggingshorizon dan voor de WAOgatverzekering en de WAO-aanvullingsregeling. Aangezien de WAO-regelingen verzekerde regelingen betreffen geldt een kortere beleggingshorizon en wordt voor deze regelingen een strategische verdeling gehanteerd van 25% aandelen en 75% vastrentende waarden. Bij alle regelingen van het fonds is het valutarisico bij alle beleggingscategorieën, met uitzondering van private equity, volledig afgedekt. Optimalisering van de risico s binnen het vermogensbeheer In 2004 en 2005 is ter aanvulling op de verrichte ALM-studie aandacht besteed aan de specifieke invulling van de verschillende risico s die het pensioenfonds loopt bij het vermogensbeheer: hiervoor is eind 2004 een risicobudgetteringsstudie uitgevoerd. Het doel van deze studie is het verbeteren van het rendementsrisicoprofiel van de beleggingsportefeuille van het pensioenfonds. In de risicobudgetteringsstudie zijn twee deelrisicogebieden onderzocht: het beleggingsbeleid (ofwel asset allocatie) en de vermogensbeheerstructuur. Het beleggingsbeleid omvat de strategische allocatie over de beleggingscategorieën, de allocatie binnen de beleggingscategorieën (de verdeling over bestaande en alternatieve subcategorieën) en mogelijke beleidsalternatieven voor matching van het renterisico van de verplichtingen. Dit laatste risico zal als gevolg van de invoering van het Financieel Toetsingskader, vanaf begin 2007 aanzienlijk toenemen. De vermogensbeheerstructuur omvat de verdeling over verschillende typen vermogensbeheerders en beleggingsstijlen, de rendementsrisicodoelstelling en risicorestricties voor elk mandaat c.q. elke vermogensbeheerder. 19 Tabel strategische beleggingsallocatie Beleggingscategorie Ouderdoms-, nabestaanden- WAO-regelingen en vroegpensioenregeling Aandelen 50% 25% Onroerend goed 10% - Vastrentende waarden 40% 75%