Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd

Transcriptie

1 Rijksgebouwendienst Directie Beheer Beheerstrategie & Kwaliteitszorg Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Rijnstraat 8 Postbus EZ Den Haag Interne postcode 475 Telefoon Fax

2 Voorwoord Met het beschikbaar komen van de nieuwe tekeningbeheeromgeving ProjectWise werd het ook wenselijk de regelgeving voor het vervaardigen van revisietekenwerk zelf aan een revisie te onderwerpen. De voorliggende Regeling is het resultaat van een brede raadpleging binnen de diverse betrokken directies en disciplines van de Rijksgebouwendienst. Zij vervangt het voorschrift Richtlijn Revisietekeningen van juni Vanaf nu zal jaarlijks worden beoordeeld of aanpassingen in de Regeling noodzakelijk of wenselijk zijn. We verwachten dat de Regeling Eisen voor Revisietekenwerk Rgd met de bijbehorende toelichting daarmee een dynamisch product wordt dat binnen en buiten de Rijksgebouwendienst, bij afnemers en adviseurs breed gedragen wordt. Kees Bodewes directeur Beheer Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 2/2

3 1 Inleiding Toepassing Geldigheidsduur Overgangsbepaling Toepassingsgebied Eisen met betrekking tot Technisch Revisietekenwerk Bestandsformaat Bestandsgrootte Normen met betrekking tot de structuur van Technisch Revisietekenwerk Gebruik van 'modelspace' en 'paperspace' Gebruik van 'Layers' Afdrukken Tekeningformaat Tekeningkader Onderhoek Renvooi Overzichtstekening Beschrijvingen en benamingen Schaal Bestandsnamen Gebruik van 'external references' (x-ref) Voorwaarden voor het gebruik van 'external references' Padverwijzing Referentiepunt Gebruik van 'blocks' Systeemvariabelen... 9 Bijlage 1: Definities Technisch Revisietekenwerk tekening tekeningkenmerken CAD-bestand objectgebonden entiteiten tekeninggebonden entiteiten object 'external reference' Bijlage 2: Invullen van de onderhoek Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 3/3

4 1 Inleiding Voor het beheer van de gebouwvoorraad van de Rijksgebouwendienst is het van belang dat de informatie die er van gebouwen beschikbaar is actueel is en een uniforme structuur heeft. Van de gebouwen die de Rijksgebouwendienst beheert, worden er diverse soorten informatie verzameld en beheerd. Één van deze soorten informatie is het tekenwerk. Er zijn diverse soorten tekenwerk. Bijvoorbeeld: technisch tekenwerk, ruimtelijk functioneel tekenwerk of tekenwerk voor Facility Management. De Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd heeft betrekking op het technisch revisietekenwerk met als doel het technisch revisietekenwerk beschikbaar te maken in een uniforme structuur. De verantwoordelijkheid voor het beheer van het technisch revisietekenwerk is in handen van de directie Beheer van de Rijksgebouwendienst. Het technisch revisietekenwerk dat de directie Beheer beheert wordt door veel verschillende bedrijven geproduceerd, zowel door andere directies binnen de Rijksgebouwdienst als externe bedrijven. Bij overdracht van technisch revisietekenwerk aan de directie Beheer zal deze directie de structuur van het geleverde technisch revisietekenwerk toetsen aan deze Regeling. In deze Regeling is de structuur vastgelegd waaraan het technisch revisietekenwerk moet voldoen. Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 4/4

5 2 Toepassing 2.1 Geldigheidsduur Jaarlijks op 1 april stelt de directeur van de Directie Beheer vast of er aanleiding is om de Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd te herzien. De voorbereiding van de herziening van de Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd, de vaststelling en de implementatie binnen de organisatie van de Rgd geschiedt onder verantwoordelijkheid van de directeur van de Directie Beheer. De Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd treedt in werking op 1 september De Richtlijn Revisietekeningen, Versie juni 2000 (inclusief de errata) wordt ingetrokken op het moment waarop deze Regeling in werking treedt. De Regeling kan worden aangehaald als 'Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd versie 1'. 2.2 Overgangsbepaling Deze Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd is van toepassing op alle opdrachten die worden verleend op en na de datum waarop de Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd in werking is getreden. De Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd is tevens van toepassing op opdrachten die zijn verleend voor de datum van inwerkingtreding van deze Regeling, tenzij de daarin vastgelegde prestatie (het leveren van Technisch Revisietekenwerk) geleverd dient te zijn op een moment dat valt binnen een periode van 3 maanden na de inwerkingtreding van deze Regeling, of wanneer de consequenties ten aanzien van de benodigde inspanning in het project naar het oordeel van de opdrachtgever onacceptabel zijn. 2.3 Toepassingsgebied De Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd heeft betrekking op nieuw te vervaardigen technisch revisietekenwerk in opdracht van de Rijksgebouwendienst. Als het gaat om revisie van bestaand technisch revisietekenwerk wordt bij opdracht, indien daar aanleiding toe is, bepaald welke onderdelen van het terug te leveren technisch revisietekenwerk niet aan deze Regeling hoeven te voldoen. Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 5/5

6 3 Eisen met betrekking tot Technisch Revisietekenwerk 3.1 Bestandsformaat Technisch revisietekenwerk wordt geleverd in een bestandsformaat dat geopend, bewerkt en opgeslagen kan worden met het programma Autocad 1, versie 2004 (het dwg-formaat). Bij deze handelingen in dit softwarepakket treedt er geen foutmelding noch informatieverlies op. Afzonderlijk herkenbare entiteiten zijn in dit bestand ook als zodanig gedefinieerd en door dit softwarepakket, zonder dat daar extra applicaties op zijn geïnstalleerd, herkenbaar (bijvoorbeeld: tekst is 'text', lijnen zijn 'lines' of 'plines', arceringen zijn 'hatches', maatvoeringen zijn 'dimensions' en cirkels zijn 'circles'). 3.2 Bestandsgrootte CAD-bestanden, behorend bij technisch revisietekenwerk, zijn niet groter dan 50 Megabyte. 3.3 Normen met betrekking tot de structuur van Technisch Revisietekenwerk Het tekenwerk voldoet aan de eisen vastgelegd in het GB CAD-afsprakenstelsel (GB-Cas), versie 3.0 (uitgave juni 1995; ISBN NR ). Voor bouwtechnisch tekenwerk wordt de 'layer-codering' uit GB-CAS 3.0 gebruikt. Voor de overige disciplines Constructie (C), Electronische installaties (E), Werktuigbouwkundige installaties (W) en Transporttechnische installaties (T), kan een ander systeem van 'layer-codering' gehanteerd worden. Voorwaarde daarbij is echter wel dat dit systeem binnen een discipline consequent gehanteerd wordt en dat er gebruik gemaakt wordt van betekenisvolle 'layer' namen. Bij oplevering van Technisch Revisietekenwerk wordt in deze gevallen een overzicht van de gebruikte laagbenaming èn hun betekenis, meegeleverd. Dit overzicht bevat tevens een conversietabel van de gebruikte 'layer' namen naar GB-CAS 3.0 'layer' namen. Naamgeving van 'blocks' volgens paragraaf '1.4 Opbouw blockbenaming' in GB-CAS 3.0 is niet verplicht. Daarnaast voldoet het tekenwerk aan de hierop betrekking hebbende normen uitgegeven door het Nederlands Normalisatie Instituut (NNI). 3.4 Gebruik van 'modelspace' en 'paperspace' Objectgebonden entiteiten worden uitsluitend geplaatst in 'modelspace'. Tekeninggebonden entiteiten worden uitsluitend geplaatst in 'paperspace'. Per bouwlaag wordt één CAD-bestand aangemaakt. Er bevindt zich maximaal één 'lay-out tab' binnen een CAD-bestand waarin een tekening is gedefinieerd. In dit 'lay-out tab' is ten minste een kader en een correct ingevulde onderhoek geplaatst. Binnen 1 CAD-bestand kunnen zich meerdere 'lay-out tabs' bevinden. 3.5 Gebruik van 'Layers' Informatiescheiding binnen een CAD-bestand vindt plaats door verschillende entiteiten te plaatsen in verschillende 'layers'. Kleur en lijntype van entiteiten worden bij voorkeur gedefinieerd als 'color by layer', 'linetype by layer' en 'lineweight by layer'. Dit betekent dat alles op één laag de kleur, het lijntype en de lijndikte van die laag krijgt. Alle tekenentiteiten zijn geplaatst in de daarvoor gedefinieerde 'layers'. In 'layer' 0 worden geen tekenentiteiten geplaatst anders dan meervoudige 'blocks'. 1 Autocad is een geregistreerd handelsproduct van Autodesk Incorporated Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 6/6

7 3.6 Afdrukken Tekeningformaat De tekeningen in de 'lay-out tabs' zijn gedefinieerd als A-formaat volgens NEN 379:2003. Toepassing van een verbreed 'staand-a4-formaat' is toegestaan -in stappen van 210 mm- tot een maximaal formaat van 297x1680 mm. Toepassing van een verlengd A0-formaat is toegestaan tot een maximaal formaat van 841x1749 mm. Afgedrukte tekeningen worden gevouwen volgens NEN 2302:1983 / NEN 379: Tekeningkader Er wordt gebruik gemaakt van de tekeningkaders opgenomen in de bestanden 'Rgd huisstijl Technisch Tekenwerk v1' 2. Tekeningkaders zijn meervoudige 'blocks' en worden (niet 'exploded') geplaatst binnen een 'layout-tab' in 'layer 0' met 0,0,0 als 'insertion point', 'scale' 1 en een 'rotation' van 0 graden Onderhoek Er wordt gebruik gemaakt van de onderhoeken opgenomen in de bestanden Rgd huisstijl Technisch Tekenwerk v1. Onderhoeken zijn meervoudige 'blocks' en worden (niet 'exploded' en niet 'nested') geplaatst binnen een 'layout-tab' in 'layer 0' met de rechteronderhoek van het binnenste kader van het tekeningkader als 'insertion point', 'scale' 1 en 'rotation' van 0 graden. Er bevindt zich slechts maximaal één, op deze wijze gedefinieerde, onderhoek binnen een CAD-bestand. De 'attribute tags' uit bijlage 2 komen slechts één keer voor per CAD-bestand. De onderhoek wordt ingevuld volgens Bijlage 2: Invullen van de onderhoek Renvooi Alle, in de tekening voorkomende, arceringen en symbolen dienen in een renvooi te worden opgenomen met de verklaring ervan. Een renvooi wordt geplaatst in een 'layout-tab' in de daarvoor gereserveerde 'layer' Overzichtstekening Wanneer binnen een tekening slechts een onderdeel van een object (bijvoorbeeld een bouwdeel, een ruimte of een detail) gerepresenteerd wordt dan wordt er een overzichtsteking geplaatst boven de onderhoek. De overzichtstekening maakt duidelijk waar het desbetreffende onderdeel van het object zich bevindt binnen het object. Deze overzichtstekening wordt geplaatst in een overzicht-vignet in een 'layouttab' in de daarvoor gereserveerde 'layer'. De te gebruiken overzicht-vignetten zijn opgenomen in de bestanden Rgd huisstijl Technisch Tekenwerk v Beschrijvingen en benamingen Beschrijvingen en benamingen op en bij de tekeningen moeten zijn gesteld in de Nederlandse taal. Het gebruik van een lijndikte dunner dan 0,18 mm en een letterhoogte kleiner dan 1,8 mm is niet toegestaan Schaal Binnen het kader van een tekening worden tekenentiteiten getekend in 'modelspace' zichtbaar gemaakt door middel van één of meerdere 'viewports'. Verschaling van deze tekenentiteiten vindt plaats door middel van de schaalinstelling gekoppeld aan het desbetreffende 'viewport'. Gebruik van andere schaalinstellingen dan de schalen 1:1, 1:2, 1:5, 1:10, 1:20, 1:50, 1:100, 1:200, 1:500, 1:1000, 1:2000, 1:5000 en 1:10.000, is niet toegestaan. Elk CAD-bestand mag slechts instellingen voor één schaal bevatten. Van een tekening die afgedrukt wordt met een plotschaal 1:1, heeft het tekeningkader dezelfde afmetingen als het tekeningkader in de desbetreffende 'lay-out tab'. 3.7 Bestandsnamen Elk CAD-bestand heeft een unieke bestandsnaam binnen de verzameling bestandsnamen voor technisch revisietekenwerk van een object. De bestandsnaam wordt samengesteld uit de volgende tekeningkenmerken (de 'values' van de 'attribute tags'): tekeningkenmerk Betekenis Voorbeeld Positie in bestandsnaam OR-nummer Subcode IRIS objectnummer of IRIS hoofdobject code achter het bladnummer, alléén te gebruiken om aan te geven dat er sprake is van een deeltekening van een verdieping: TAG Positie 1, 2, 3, 4, 5 $TEKOM9 en 6 a Positie 7 $TEKOM15 2 De bestanden zijn zogenaamde 'zip-bestanden' en bevatten informatie met betrekking tot toe te passen layers, tekeningkaders, onderhoeken, tekststijlen, plotstijlen en arceringen. Voor de disciplines B, E, W en S zijn er aparte bestanden beschikbaar.deze bestanden worden beschikbaar gesteld bij opdracht en zijn ook te verkrijgen via rijksgebouwendienst.nl Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 7/7

8 de representatie van een verdieping is verdeeld over meerdere tekeningen Discipline vakdiscipline waaronder de W Positie 8 $TEKOM11 tekening is bewerkt. Bouwlaag bouwlaag code 00, -9, 12 Positie 9 en 10 $TEKOM14 Bladnummer het tekeningnummer in de onderhoek. 013, 105, 201 Positie 11,12 en 13 $TEKOM15 Syntactisch heeft de naam van het CAD-bestand de volgende opbouw: <OR-nummer><Subcode><Discipline><Bouwlaag><Bladnummer><_><'vrije tekst'><.dwg> (een voorbeeld van een bestandsnaam is: aW-1032_sanitair.dwg). Een bestandsnaam bevat maximaal 35 posities. Deze posities krijgen een waarde volgens onderstaand overzicht: Positie 1, 2, 3, 4, 5 en 6 Positie 7 Positie 8 Positie 9 en 10 Positie 11,12 en 13 Positie 14 Positie 15 tot maximaal 31 Positie 32, 33, 34, en 35, afhankelijk van aantal posities voor vrije tekst OR-nummer Subcode Discipline Bouwlaag Bladnummer 'underscore' (_) 'vrije tekst' '.dwg' Als een veld voor tekeningkenmerk niet ingevuld is in de onderhoek dan wordt er op de desbetreffende posities in de bestandsnaam een 'underscore' (_) geplaatst. 3.8 Gebruik van 'external references' (x-ref) Voorwaarden voor het gebruik van 'external references' 'External references' worden slechts gebruikt in een CAD-bestand indien voldaan wordt aan al de volgende voorwaarden: 1. In de 'master' is een ander CAD-bestand gebruikt als 'external reference'. Dit CAD-bestand behoort tot de verzameling technisch revisietekenwerk-bestanden van één object. 2. In die 'master' waarin een 'external reference' gebruikt wordt, is het noodzakelijk dat de representatie van 'external reference' identiek is en blijft aan de 'external reference' zelf (ook na mutatie van de 'external reference'). 3. Er ontstaat geen kringverwijzing in CAD-bestanden behorend tot de verzameling technisch revisietekenwerk-bestanden van één object. 4. Een 'external reference' is altijd een 'attached reference'. 5. Een 'external reference' wordt slechts gemuteerd door de discipline die deze 'external reference' produceert Padverwijzing In de 'ref manager' in Autocad wordt slechts gebruik gemaakt van relatieve padverwijzingen Referentiepunt In de alle bestanden die betrokken zijn bij 'external references' moet een referentiepunt geplaatst worden in een aparte, 'frozen', 'layer'. De referentiepunten zijn in alle betrokken bestanden, zowel in de 'external references' als in de 'masters', op exact dezelfde coördinaten in het 'WCS' geplaatst. De referentiepunten hebben de coördinaten 0,0,0 (in het 'WCS') of zij vallen samen met het snijpunt van de meest linkse en onderste stramienlijnen. 3.9 Gebruik van 'blocks' Er wordt slechts van 'blocks' gebruik gemaakt op de manier zoals beschreven in de paragrafen en (Enkelvoudige 'blocks' en Meervoudige 'blocks') van het GB CAD-afsprakenstelsel, versie 3.0 (GB-Cas 3.0) Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 8/8

9 3.10 Systeemvariabelen Binnen elk Autocad-bestand zijn er zogenaamde 'system variables' vastgelegd. Deze systeemvariabelen zijn van invloed op diverse onderdelen binnen deze bestanden. De volgende systeemvariabelen hebben de volgende waarden: 'system variable' ANGBASE waarde ANGDIR 0 AUNITS 0 AUPREC 3 AISMODE 0 BLIPMODE 0 DRAGMODE 2 FILLMODE 1 HANDLES 1 INSBASE 0.00,0.00,0.00 LIMCHECK 1 LTSCALE = plotschaal LUNITS 2 LUPREC 0 MEASUREMENT 1 MIRRTET 0 PDMODE 35 PDSIZE 3 * ltscale PELLIPSE 0 PLINEGEN 0 PSLTSCALE 1 QTETMODE 0 REGENMODE 0 SNAPANG SNAPBASE 0.00,0.00 SNAPSTYL 0 TETFILL 1 TETQLT 50 UCSFOLLOW 1 UCSICON 0 USERI3 Applicatie-versie USERR1 USERR2 Verhouding mm. - units Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 9/9

10 Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 10/10

11 Bijlage 1: Definities Technisch Revisietekenwerk Technische tekeningen die de actuele toestand van een object weergeven. Doorgaans is dit het tekenwerk dat geleverd wordt bij oplevering of na mutatie van een object. tekening Het totaal van tekeninggebonden entiteiten en objectgebonden entiteiten die samen bedoeld zijn om af te drukken tot een papieren document ten behoeve van het overdragen van (deel-)informatie over het object. tekeningkenmerken De verzameling 'values' van alle 'attribute tags' in de onderhoek geplaatst in een CAD-bestand. CAD-bestand Digitaal bestand aangemaakt door een CAD-programma. objectgebonden entiteiten Entiteiten gedefinieerd binnen een CAD-bestand, die direct informatie verschaffen over de aard en plaats van elementen binnen een object (zoals bijvoorbeeld wanden, kozijnen, armaturen, bijbehorende coderingen, 'dimensions', tekstaanduidingen enzovoort). Daarnaast zijn deze entiteiten geen tekeninggebonden entiteiten. tekeninggebonden entiteiten Entiteiten gedefinieerd binnen een CAD-bestand, die samen een tekening vormen. Het gaat hier om het kader waarbinnen de onderhoek samen met bijvoorbeeld een renvooi, overzichtstekening, een 'viewport' of andere entiteiten geplaatst zijn. object Een verzameling fysieke elementen die samen een logisch geheel vormen en die als geheel geregistreerd zijn onder één objectnummer binnen de informatiesystemen van de Rijksgebouwendienst. 'external reference' Een verwijzing binnen een CAD-bestand naar een ander CAD-bestand. Een 'external reference' wordt zichtbaar binnen een CAD-bestand, maar maakt daar geen deel van uit. Het bestand waarnaar verwezen wordt, is de 'external reference'. Het bestand waarin een verwijzing naar een 'external reference' is opgenomen, is de 'master'. Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 11/11

12 Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 12/12

13 Bijlage 2: Invullen van de onderhoek Er zijn 4 verschillende onderhoeken beschikbaar. Twee voor de kleinere formaten zoals A4 en A3: 'Rgd hfd34 mon.dwg' en 'Rgd hfd34 col.dwg' voor monochroom- respectievelijk kleurentekeningen. Daarnaast zijn er twee voor de grotere formaten zoals A2, A1 en A0: 'Rgd hfd012 mon.dwg' en 'Rgd hfd012 col.dwg' voor monochroom- respectievelijk kleurentekeningen. De onderhoeken worden hieronder afgebeeld: 'Rgd hfd34 mon.dwg' 'Rgd hfd34 col.dwg' Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 13/13

14 'Rgd hfd012 mon.dwg' 'Rgd hfd012 col.dwg' Het invullen van de onderhoek is aan vaste regels gebonden. De afbeelding hieronder geeft aan waar bepaalde 'attribute tags' zich in de onderhoek bevinden. De bijbehorende tabel geeft aan volgens welke regels de onderhoeken moeten worden ingevuld. Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 14/14

15 TAG Naam attribuut Betekenis Voorbeeld Verplicht Opmaak Zichtbaar in hfd 012 Zichtbaar in hfd 34 $TEKOM1 Projectomschrijvi ng Omschrijving van het project Renovatie Hoftoren ja tekst, beginnend met hoofdletter $TEKOM2 Adres Straatnaam + huisnummer van locatie project Kostverlorenkade 23 ja tekst, beginnend met hoofdletter $TEKOM3 Woonplaats Plaats locatie project Den Haag ja tekst, beginnend met hoofdletter $TEKOM4 Onderwerp regel 1 Tekstuele toelichting op onderwerp tekening. Inhoud is vrij te bepalen. Elektrotechnische installaties ja tekst $TEKOM Onderwerp regel 2 $TEKOM5 Onderwerp regel 3 $TEKOM5A Onderwerp regel 4 $TEKOM6 Naam Adviseur / Architect / Constructeur zie Onderwerp. Regel 1 Licht en nee tekst krachtstroom zie Onderwerp. Regel 3 Schakelkasten nee tekst zie Onderwerp. Regel 4 Kamer 15 nee tekst Persoonsnaam van een derde (adviseur / Cruz y Ortiz architect / constructeur) van het project. Welke van deze drie is afhankelijk van de discipline nee tekst, beginnend met hoofdletter Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 15/15

16 TAG Naam attribuut Betekenis Voorbeeld Verplicht Opmaak Zichtbaar in hfd 012 Zichtbaar in hfd 34 $TEKOM7 Adres Adviseur / Architect / Constructeur Bedrijfsadres van een derde (adviseur / Plaza mayor 34, architect / constructeur) van het project. Madrid, Espana Welke van deze drie is afhankelijk van de discipline nee tekst, beginnend met hoofdletter $TEKOM8 Tel. / fax Adviseur / Architect / Constructeur Telefoon/faxnummer van een derde (adviseur / architect / constructeur) van het project. Welke van deze drie is afhankelijk van de discipline / nee tekst, beginnend met hoofdletter $TEKOM9 Objectregistratie nummer IRIS (Integraal Rijksgebouwendienst Informatie Systeem) objectnummer of IRIS hoofdobject ja integer van 6 posities $TEKOM10 Projectnummer $TEKOM11 Discipline Rgd-brede code ter unieke identificatie van een door de Rgd uitgevoerd huisvestingsproject Vakdiscipline waaronder de tekening is bewerkt. keuze uit: C=Constructie B=Bouwtechniek W=Werktuigbouwkundige installaties T=Transporttechnische installaties E=Elektrotechnische installaties R=Ruimtelijk Functioneel F=Facility management S=Stedenbouw/Terrein nee numeriek, integer met punten K ja één hoofdletter $TEKOM12 Fase Fase van het project. Bij Technisch revisietekenwerk krijgt dit attribuut geen 'value'. Keuze uit: I=Initiatief D=Definitie VO=Voorlopig Ontwerp DO=Definitief Ontwerp B=Bestek A=Aanbesteding U=Uitvoering N=Nazorg VO (Voorlopig ontwerp) nee Code in hoofdletters, maximaal 2 posities $TEKOM13 Bouwdeel bouwdeelaanduiding. 1 positie, veld is leeg indien er geen bouwdelen zijn B ja tekst, 1 positie $TEKOM14 Bouwlaag bouwlaag code, tussenverdiepingen doornummeren 00=begane grond -=kelderverdieping, oplopend in de diepte =verdieping, oplopend in de hoogte veld is leeg indien er geen specifieke bouwlagen in tekening zijn. 00, -9, 12 ja <+/-> <2 pos num> <1 pos alfanumeriek> Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 16/16

17 TAG Naam attribuut Betekenis Voorbeeld Verplicht Opmaak Zichtbaar in hfd 012 Zichtbaar in hfd 34 $TEKOM15 Bladnummer Correspondeert met tekeningnummer (+ eventueel subcode) in onderhoek. Uniek per discipline en fase. Blad = tekening incl. kader. Subcode achter het bladnummer, alléén te gebruiken om aan te geven dat er sprake is van een deeltekening van een verdieping: de representatie van een verdieping is verdeeld over meerdere tekeningen $TEKOM16 Relatie andere tekeningen: $TEKOM17 Akkoord: Verwijzing naar gerelateerde tekeningen 105D, 201A Initialen of persoonsnaam van de verantwoordelijke (m.n. bij constructie) 013, 105, 201, 202a ja 3 of 4 posities. eerste 3 posities: numeriek, alle posities bezet 4e positie: tekst, of leeg nee tekst J. Dekwaadsteniet nee tekst $TEKOM18 Berekeningen: Verwijzing naar berekeningen (m.n. bij constructie) , 3e blad nee tekst $TEKOP1 Opdrachtgever Opdrachtgever van een project Directie Projecten, nee tekst, beginnend Directie FrontOffice, met hoofdletter Koninklijke Marine DMKM, Gemeente Leeuwarden, etc $TEKOP2 Project manager Naam van Projectmanager. nee Niet muteerbaar in dialoogbox $TEKOP3 Postadres opdrachtgever $TEKOP4 Plaats + postcode opdrachtgever $TEKOP5 Postadres opdrachtgevende directie Postbus nee tekst, beginnend met hoofdletter Plaats + postcode opdrachtgevende directie Telefoonnummer Telefoonnummer opdrachtgevende directie 2504 AK Den Haag nee tekst $TEKOP6 Faxnummer Faxnummer opdrachtgevende directie nee $TEKFORM Papierformaat Papierformaat behorende bij afdrukschaal. incl. verlengde A<x> formaten nee A0, A4, A0+ nee tekst, beginnend met hoofdletter $TEKMK Getekend door: Initialen van de tekenaar AK nee tekst $TEKDT Datum aanmaak Datum aanmaak van de tekening ja datum (DD-MMtekening JJJJ) $TEKSC Schaal Afdrukschaal waarvoor tekening bedoeld 1:100, 1:20 nee 1:<integer> is $TEKPR Werkdirectory Werkdirectory waarin CAD-bestand is nee opgeslagen. Niet invullen: wordt automatisch gegenereerd. $TEKNM Bestandsnaam (logische) bestandsnaam binnen de aK- nee - beheeromgeving / fysieke naam 1032_sanitair.dwg daarbuiten. Niet invullen: wordt automatisch gegenereerd. $TEKED1 Versie Versie van de tekening. Een B nee Tekst; één kleine versieophoging vindt i.h.a. plaats zodra met tekening naar buiten wordt gegaan. letter Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 17/17

18 TAG Naam attribuut Betekenis Voorbeeld Verplicht Opmaak Zichtbaar in hfd 012 Zichtbaar in hfd 34 $TEKED2 Versie Versie van de tekening. Een versieophoging vindt i.h.a. plaats zodra met tekening naar buiten wordt gegaan. $TEKED3 Versie Versie van de tekening. Een versieophoging vindt i.h.a. plaats zodra met tekening naar buiten wordt gegaan. $TEKED4 Versie Versie van de tekening. Een versieophoging vindt i.h.a. plaats zodra met tekening naar buiten wordt gegaan. $TEKDT1 Versie datum Datum waarop versie vrijgegeven wordt binnen een discipline $TEKDT2 Versie datum Datum waarop versie vrijgegeven wordt binnen een discipline $TEKDT3 Versie datum Datum waarop versie vrijgegeven wordt binnen een discipline $TEKDT4 Versie datum Datum waarop versie vrijgegeven wordt binnen een discipline $OMSCHR1 Versie Omschrijving behorende bij de versie omschrijving $OMSCHR2 Versie omschrijving $OMSCHR3 Versie omschrijving $OMSCHR4 Versie omschrijving Omschrijving behorende bij de versie Omschrijving behorende bij de versie Omschrijving behorende bij de versie B B B nee Tekst; één kleine letter nee Tekst; één kleine letter nee Tekst; één kleine letter nee datum (DD-MM- JJJJ) nee datum (DD-MM- JJJJ) nee datum (DD-MM- JJJJ) nee datum (DD-MM- JJJJ) Opmerkingen nee tekst, beginnend aannemer met hoofdletter 2004 verwerkt Opmerkingen aannemer verwerkt Opmerkingen aannemer verwerkt Opmerkingen aannemer verwerkt nee tekst, beginnend met hoofdletter nee tekst, beginnend met hoofdletter nee tekst, beginnend met hoofdletter Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 18/18

19

20 Rijksgebouwendienst Directie Beheer Beheerstrategie & Kwaliteitszorg Toelichting bij de Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Rijnstraat 8 Postbus EZ Den Haag Interne postcode 475 Telefoon Fax

21 Deze toelichting op de 'Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd versie 1' is een dynamisch document. Het zal steeds aangevuld worden binnen de geldigheidsduur van de Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd versie 1 zelf. Strikt genomen is deze toelichtende tekst niet noodzakelijk voor het vervaardigen van technisch revisietekenwerk dat voldoet aan de gestelde eisen, het kan echter wèl bijdragen aan een beter begrip van de inhoud van de Regeling. Deze toelichting bevat een artikelsgewijze behandeling van de 'Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd versie 1'. Een nieuwe versie van deze toelichting zal een nieuwe datum van publicatie bevatten. Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Toelichting bij de Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 2/2

22 1 Inleiding Toepassing Geldigheidsduur Overgangsbepaling Toepassingsgebied Eisen met betrekking tot Technisch Revisietekenwerk Bestandsformaat Bestandsgrootte Normen met betrekking tot de structuur van Technisch Revisietekenwerk Gebruik van 'modelspace' en 'paperspace' Gebruik van 'Layers' Afdrukken Tekeningformaat Tekeningkader Onderhoek Renvooi Overzichtstekening Beschrijvingen en benamingen Schaal Bestandsnamen Gebruik van 'external references' (x-ref) Voorwaarden voor het gebruik van 'external references' Padverwijzing Referentiepunt Gebruik van 'blocks' Systeemvariabelen... 8 Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Toelichting bij de Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 3/3

23 1 Inleiding Deze 'Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd versie 1' vervangt de 'Richtlijn Revisietekeningen' van juni Belangrijkste aanleiding voor de vervanging van deze voorgaande richtlijn is de introductie van een Tekeningbeheeromgeving bij de Rijksgebouwendienst. De introductie van een tekeningbeheeromgeving stelt andere en hogere eisen aan de bestandsregistratie. Dat maakte aanpassing van de bestaande richtlijn noodzakelijk. Deze noodzaak is aangegrepen om de richtlijn meer te structureren en scherper te definiëren. Om dit te onderstrepen wordt in de titel niet meer gesproken van 'Richtlijnen', maar van 'Eisen'. Zo dient het ook te worden begrepen: als er bijvoorbeeld wordt gesproken van Er wordt gebruik gemaakt van.., dan kan er slechts gebruik gemaakt worden van de geboden oplossing of middelen. Het is niet slechts een mogelijkheid. In hoofdzaak komen de wijzigingen ten opzichte van Richtlijn Revisietekeningen 2000 op het volgende neer: In de eerste plaats is er een scherper onderscheid gemaakt in de inhoud en de structuur van het tekenwerk. De Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd gaat voornamelijk in op structuuraspecten. Wat er getekend moet worden en welke documenten er vervaardigd moeten worden, zal niet in deze richtlijn geregeld kunnen worden. Dit zal in andere eisen vastgelegd moeten worden, tezamen met de eisen voor overdrachtsdocumenten. In de tweede plaats is er een onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten tekenwerk. De Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd gaat in op technisch Revisietekenwerk. Eisen voor andere soorten tekenwerk zullen in andere regelingen worden vastgelegd. Daarnaast is met deze Regeling een basis gelegd voor alle Technisch Revisietekenwerk, voor alle disciplines. Dat betekent niet dat er voor disciplinespecifiek tekenwerk geen aanvullende eisen gesteld zullen worden, maar dat er eerst bekeken zal worden welke van de te stellen eisen structuuraspecten betreft. Deze zullen in de toekomst dan toegevoegd kunnen worden aan een volgende versie van de Regeling. De gevolgde benadering heeft geresulteerd in een beduidend minder omvangrijk 'hart' van de Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd. Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Toelichting bij de Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 4/4

24 2 Toepassing 2.1 Geldigheidsduur Geen toelichting. 2.2 Overgangsbepaling In principe is de datum van opdracht voor de vervaardiging van technisch revisietekenwerk bepalend voor de te hanteren versie van de Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd bij oplevering van het technisch revisietekenwerk. Voor langlopende ontwerp- en realisatieprojecten zou dit echter betekenen dat de Rijksgebouwendienst technisch revisietekenwerk afgeleverd krijgt dat voldoet aan een versie die reeds lang niet meer actueel is. Dat zou de vernieuwing van het revisietekenwerk vertragen. Om deze reden is er een overgangstermijn opgenomen waarbinnen technisch revisietekenwerk nog afgeleverd mag worden conform de eisen uit een voorgaande versie. Daarna moet al het revisietekenwerk voldoen aan de actuele eisen. 2.3 Toepassingsgebied Bij mutaties aan een object waarbij er gebruik gemaakt is van bestaand revisietekenwerk van de directie Beheer, kan het voorkomen dat dit aangeleverde revisietekenwerk dat als basis dient voor het nieuw te vervaardigen revisietekenwerk niet voldoet aan de op dat moment geldende versie van de eisen. In dat geval zou het onredelijk zijn om te eisen dat al het teruggeleverde revisietekenwerk moet voldoen aan de actuele versie. In deze gevallen kunnen er bij opdracht specifieke afspraken worden gemaakt over welke eisen er aan specifieke onderdelen van het te leveren revisietekenwerk worden gesteld. Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Toelichting bij de Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 5/5

25 3 Eisen met betrekking tot Technisch Revisietekenwerk 3.1 Bestandsformaat Binnen de Rijksgebouwendienst is Autocad vastgesteld als CAD-programma te gebruiken voor het vervaardigen van technisch revisietekenwerk. Dit betekent dat de Rijksgebouwendienst bestanden wil ontvangen die ook met dit CAD-programma zonder bovenmatige extra inspanning nabewerkbaar zijn. Dat is van cruciaal belang voor primaire processen binnen de Rijksgebouwendienst en met name de kostenbeheersing ervan. Er moeten mogelijk in de toekomst meer specifieke eisen gesteld worden aan de kwaliteit van de CADbestanden om te voorkomen dat er toch onmogelijke bestanden worden aangeleverd door een conversie uit een ander tekenpakket. Het is echter de vraag of een dermate strikte omschrijving juridisch houdbaar is. 3.2 Bestandsgrootte Het is voor de hanteerbaarheid van CAD-bestanden van belang dat zij niet te groot zijn. Om grote CADbestanden te voorkomen worden er bij voorkeur geen entiteiten als 'trace' en 'donut' geplaatst, noch in 'modelspace', noch in 'paperspace'. 3.3 Normen met betrekking tot de structuur van Technisch Revisietekenwerk In volgende versies van de Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd zal dit nader gespecificeerd worden. Er zijn bij in Nederland verschillende layerconventies in gebruik. Dat men informatie scheidt door entiteiten in verschillende 'layers' is meer van belang, dan welke naam men aan de 'layers' geeft. De naam van de 'layer' moet echter wel ondubbelzinnig en duidelijk zijn. 3.4 Gebruik van 'modelspace' en 'paperspace' Waar behoefte is aan meerdere lay-outs per tekening kan voor elke afzonderlijk bedoelde afdruk gebruik gemaakt worden van external references (x-refs). Zie ook en Gebruik van 'Layers' Het is in de geest van GB-CAS 3.0 om 'by layer' te tekenen. Het staat er niet letterlijk in, maar GB-CAS 3.0 gaat uit van informatiescheiding door entiteiten onder te brengen in verschillende 'layers'. Dat betekent dat onderdelen van een 'layer' die we willen afdrukken met een andere lijndikte, getekend moeten worden in sublagen (elke kleur, elke lijndikte, in een aparte sub 'layer'). Dit heeft als 'nadeel' dat het aantal 'layers' flink toeneemt, dat is goed te ondervangen met een goede 'layermanager'. Voordeel is echter dat de representatie van entiteiten in 'external references' en 'blocks' veel makkelijker te beheersen is. Daarnaast is het de vraag wat de schade is als deze eis niet nageleefd wordt. Daarom is deze eis niet gesteld. 3.6 Afdrukken Tekeningformaat Dit houdt in, dat de tekeningen in opgevouwen toestand even groot zijn als het staande A4-formaat. De onderhoek is daarbij aan de voorzijde zichtbaar. Zolang afgedrukte tekeningen gevouwen kunnen worden op de voorgeschreven manier, lijkt het tekeningformaat niet meer van belang. Om toch een wildgroei aan tekeningformaten te voorkomen, zijn de te gebruiken formaten beperkt Tekeningkader Geen toelichting. Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Toelichting bij de Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 6/6

26 3.6.3 Onderhoek Dit heeft alles te maken met de mogelijkheden binnen Projectwise 1 (dat geldt overigens ook voor andere tekeningbeheerpakketten). Voorlopig is slechts één onderhoek per bestand toegestaan. Zie ook de toelichting bij Renvooi Geen toelichting Overzichtstekening Geen toelichting Beschrijvingen en benamingen Geen toelichting Schaal Geen toelichting. 3.7 Bestandsnamen Bestandsnaamgeving is eigenlijk niet noodzakelijk aan strikte voorschriften gebonden, als CAD-bestanden beheerd worden in een tekeningbeheeromgeving. Anders wordt dat als ook andere bedrijven, zonder te beschikken over een tekeningbeheeromgeving, revisietekeningen aanleveren aan de Rgd. Daarom wil de Rgd een aantal tekeningkenmerken opnemen in de bestandsnaam. Een ervan vereist een verklaring. De subcode is in feite een 'tekeningscheidingscode': een code die aangeeft dat er sprake is van een object (gebouw) dat niet gerepresenteerd kan worden op één tekening (in een voor de representatie geëigende schaal). Het object moet dan verdeeld worden over verschillende tekeningen. Deze code bestaat uit een letter (26 mogelijkheden). Elke letter correspondeert met een deeltekening. Binnen het (revisie-) tekenwerk van een object heeft deze letter ook steeds dezelfde betekenis: het verwijst steeds naar hetzelfde gerepresenteerde deel van het object. Voor dit doel, een 'tekeningscheidingscode', is een bouwdeelaanduiding niet geschikt. Het komt vaak genoeg voor dat meerdere gebouwdelen op één tekening passen, maar het complete gebouw niet. Het kan dus voorkomen dat de verdeling van het gebouw over meerdere tekeningen synchroon loopt met de bouwdeelaanduiding, maar het hoeft niet. De afspraak is nu om achter het bladnummer in de onderhoek een veld te plaatsen speciaal voor dit doel. Dus ook niet voor een ander doel dan hierboven beschreven (dus niet voor versienummers of andere aanduidingen). 3.8 Gebruik van 'external references' (x-ref) Voorwaarden voor het gebruik van 'external references' De Rgd heeft de eis gesteld dat als een tekening als onderlegger gebruikt wordt deze als een x-ref naar het originele bestand gedefinieerd is. Samen met het feit dat er één bestand is voor een complete bouwlaag biedt dit afdoende garanties dat bouwlagen niet per discipline in steeds weer andere stukken 'hard' hoeven te worden opgeknipt. Voorbeelden van gebruik van externe referenties: Bouwkundige tekening als onderlegger voor installatietechnisch Revisietekenwerk. Grote objecten die bij een representatie op een bepaalde schaal niet meer op het -grootst mogelijketekeningformaat passen. Hiervoor moet de representatie verdeeld worden over meerdere tekeningen. Deze tekeningen kunnen niet elk op een 'lay-out tab' geplaatst worden. Dan ontstaat er namelijk een CAD-bestand waarin zich meerdere, dezelfde, onderhoeken bevinden (zie ook 3.4 en 3.6.3). Oplossing van dit probleem is het aanmaken van een 'x-ref' zonder kader en onderhoek) waarin daadwerkelijk getekend wordt aan het model en deze vervolgens als 'x-ref' te koppelen aan verschillende 'masters'. Deze 'masters' bevatten dan in een layout tekeninggebonden informatie (met minimaal een kader en een onderhoek), verder zijn zij leeg. Elk van deze 'masters' bevat een andere uitsnede van het complete object. De onderhoeken in deze 'masters' kunnen, qua inhoud, identiek zijn behalve dat er in deze onderhoeken minimaal gebruik gemaakt moet worden van de subcode (zie ook 3.7). Grote objecten waarvan gedeelten in aparte CAD-bestanden zijn getekend (zonder kader en onderhoek) en die tot één geheel worden samengevoegd als verschillende 'x-refs' binnen een 'master' (met kader en onderhoek) tot een totaal (zie Rijksmuseum Amsterdam) Padverwijzing Geen toelichting. 1 Projectwise is een geregistreerd handelsproduct van Bentley Systems Incorporated Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Toelichting bij de Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 7/7

27 3.8.3 Referentiepunt Geen toelichting. 3.9 Gebruik van 'blocks' Geen toelichting Systeemvariabelen Geen toelichting. Rijksgebouwendienst 01 september 2005 Toelichting bij de Regeling Eisen voor Technisch Revisietekenwerk Rgd Pagina 8/8